Francisci Petrarchae De remedijs vtriusque fortunae, libri duo

621쪽

apud Lucanum. Massiliae Tyrrhenus agat in aequore de quo qaidei si poeticae tubae manus est fidei, illud certius atque recentius recordare,quod aetate gestum tua, Videre oculis potuisti. Vt Ioannes Rex Bohemus. duorum aine medio, Romanorum principum, alterius filius, alterius pater, oculis Iemper infirmus, multos ad extremum anno S cmeus, bello hoc quod inter Gallum cui ille fauit,ac Britannum regem sextam lustiis aῆitur; dum pugna illa omnium asperrima, cui ambo reges intererant . inclinare fortunam Rae partis intelligeret, duces suos clara voce compellans: Dirigite me, inquit, oeyris in eam parten ubi rex hostium est, atque omne robur eXercitias sui; quod cum moesti,ae trepidi fecissent, ille equo stimulis adacto , eo se iraecipitem dediti quo spectare alij, coe eumque oeulis prole qui vix audebant, ubi confertim mahostium in acie. non fortiter modo, sed horrifice pugnans ruit, ipsis mirantibus,& Iaudanti hus, qui

vincebant. Rem narro notam omnibus sed nisi

mandata sit literis, obliuione perituram: & quid, oro gloriae viri fortis obfuit. v1su earuisse nisi .utruem virtus, dc natura mirabilem fecerant,stupeum coecitas faceret. D. Coecus suinu Iocari ineipiam ni desistas queri.Nam quid aliud. si vir es,attiuisse tibi e citas quiuit, quam, quod de se ipsa coecus effectus Asclepiadesait:-o,sciliaet,ut puero comitatior gradiare. De Auditu perdito. DI A L. xc UI I.

Erdidi auditum. R. AE. Iter ecee ali d taedis ' praeclusum est. Multa oculis,multa auribus

622쪽

hauriuntur taedia , multa utrobique caue fastidia in animum penetrant; quibus euitandis , ex aequo pene optabiles videantur coecitas , surditasque : habent tamen hae suas incommoditates,

ut reliqua fere cuncta mortalium, amarumque aliquid, non nego , sed patientia mollius , ac virtuti impar. Vbi. quaenam sit, has inter, proportiis incommodorum, haud facile dixerim; nisi quod illa periculosior,ista ridiculosior. Nam quodam- modo amentes. videri solent, qui surdastri sunt: i eoeei vero magis miseri iudicantur. Itaque s dos risu , coecos miseratione prosequimur. Sapiens utrumque contemnit , nee quid aliis videatur, aestimat,sed quid sit. D. Auditum perdidi. 'A. Adulantium iam susurros , a ueobtrectantium iurgia eua1isti diuersimodum, sed

par malum; nisi quod aliquato virilius est iurgiis,

quam blanditiis adhibere aures. Illis namque me- ioicamentu aliquando, his venenu inest semper. Illud ergo saepe mordendo sanat, hoc mulcendo inquinat;atqne ita peior est falsus amor, Vero odio. D. Amtu auditum. . . Iam quod ars Vlysi

si praestitisse sertur, tibi iam veΙ natura praestisit,

vel casus aliquis, ut Sirenum cantus, surda tutus aure pertranseas. Felicem te, si aestimas quod inde pericula penetrare in animum potuissent; quotque olim inde mendacia, quot errores, quot demum molestiae subiere. Q. Auditum amisi L. As. Philomenam eredo,vel citharam tibiasque no audies ue sed nec rudentes itidem aselloS , nec grum 'nientes sues, nec ululantes lup 5 nec latrantes canes, nec saeuientes ursos, neo rugientes audies ileones , nec gementes pueros, nec altercant Samiculas. Nec postremo, his omni b.grauiores Vndique personantes stultorum risus ineptissimos,

i Disitigoo by Cooste

623쪽

εt inconditos fletus , dc confusas voces, quo nul- Ius usquam sonus inamoenior. D. Auditu careo. ν. Μultiplicibus ereptus es fraudibus. Nulla re erebrius falluntur homines. quam verbis. Nihil huic iretieriti est surdo. D. obtorpuere laures mihi. I se periculosa pars corporis, praecipuaeque prin-eipibus, qui per illam adulatorum flatibus tume- facti,saepe cum populorum risu, suaque pernicie erepuere. D. Auditus hebet. Si cum aliis loqui prohibitum est tecum loquere, Cicer niani memor illius: Qui secum loqui potest, sermonem alterius non requiret; quamuisti collo-ἔsui surdo quoque permissum , legendo scilicet,

ribendoque,cum antiquis nempe loquitur, qui legit: at cum posteris, qui scribiti ad haec, caeleliis philosophiae libros , oc qui legit. Deum audit. 8c qui orat alloquitur. In hoc quidem gemino colloquio, nec lingua, nec auribus Opus est, sed ocu- iis, digitisque ac deuoto animo. Et hic igitur.ut in multis , nostri eonsilium. Ciceronis amplectemur , ut sicut coecus aurium, sic se surdus oculo--.rum subsidio consolet V Τu proinde si audire homines non potes;scriptos ab hominibus libros le ge, Ac legendos ab hominibus libros scribe. Caelupraeterea sic terras, Sc malia respice, horumque Omnium authorem in silentio contemplare. Nil ad hoc surditas ista nocuerit,multum fortasse profuexit. D. Auditus me destituit. R. Qvibus tonis aut numeris,aut diapente constet, aut diapason; quibusve proportioncsaliae , quae tractantur a musi-eis,nosse vel surdus potest. Et quamuis humanae vocis fidiumque, vel organi modos, auribus non audiatis si tamen causas animo tenet , delectationem intellectiis, haud dubie, praeferet aurium voluptati. Einge, re hos ipsos musicos uiuaeros

624쪽

R. EME D. surdo ignotos, modo virtutis numeri noti sint seque in illis exerceat, bene est. Nil hic quoque sum d tas nocet. Μelius enim multo est bonum sieri, quam doctum; et si abunde doctus, ac sapiens sit, quisquis abunde bonus est: at qui malus idem &insipiens, Zc indoctus;omnium licet. quae sub celo'. sunt,eruditisiurus literarum. D. Auditu Selanguit. R.Bene,quod hoc tibi non prius accidit, quam fi-.-dem, quae auditu maXime constat,acciperes illam habeas quid quereris: seu quid quaeris: Si hominum cantus aut Volucrum non percipis, cantibus 'cor intende caelestibus, internamque autem Deo applica. D. Non audio. At cogita, dic tibi: Si non audio, quid, seu ad me, seu de Ine homines Io quantur ; audiam quid loquatur in me dominus Deus. Illi enim si pe bellu, hic loquitur pace semper. D. Nil penitus audio. q. Multi silentium appetentes, longis peregrinationibus satigati sunt,ut a- liquibus abditis &semotis in locis, quod cuperet, inuenirent. Tu,quod ab aliis operose quaeritur,Vbi liber, tecum habes: disce iam bono tuo uti &.transacti memor strepitus , Vetervmque tumul- tuum, tandem incipe silentio delectari.

. D O L. - Ito me taedium ingens tenet. R. A. EX prae- missis ortum malum, quo noscio, an vix a- v. liud peridulosus r quippe molestissimum per te, desperationi quoque contiguum, atque ad illam Iia est; Pro quo nominatim institutum est,

iils

625쪽

vestr1s in templis, auxilium implorare felicium

animarum, quae terrenis taediis. vinclisque corporeis resolutae, coelestibus perfluuntur gaudiis,ac securitate mentis aeterna. D. Multa me undique vitae taedia circundant. c. Propellenda taedia cO-gitationibus laetis,ac spe bona, N: amicorum solatio, dc librorum,&delectationum honestarum alterna varietate, atque exercitiis iucundis: inertiae

fuga sed imprimis patientia rerum,& longanimItate inuicta; neque vel praesentium odio, vel futuri desiderio; nec metu denique nec spe ulla anticipandus vitae finis quod stulti quidam, ae miseri

fecerunt; qui di paupertatem, vitaeque taedia aelabores temporales fugiunt, in aeternos incidunt. Sine Ciceronem nostrum loqui,mortem Catonis

huius ultimi , si iis in libris ossicialibus, excusantem. Sine loqui Senecam, Schanc ipsam miris laudibus celebrantem , dc multis in locis disputantem certis ex causis arcessendam manu mortem: verior altera multoque melior Ciceroniana sententia qua &tibi &piis omnibus retinendus est animus in custodia corporis, nec iniussu eius, arvo ille vobis est datus ex hominum vita migranum . ne scilicet assignatum munus disturisse videamini , quin, & illud e coelo tibi etiam dictum crede: Nisi te DeuS is, cuius est templum hoc omne, quod aspicis, istis to corporis custodiis liberauerit, huc tibi aditus patere non potest:& ad summa in , cave, ne aut ullo unquam vitae taedio. ita

mortem cogites, ut Occupare illam tibi lic tam putes: aut ullo gaudio ita non cogites, ut incautum illa animum improuisa deiiciat.

626쪽

GR uis sum corpore- R. Queri posses si ut

volucris ad volatum, non ut vir ad virtutε, latus e ges. . D. Grave corpus, & inhabileen. K A. Hanc querelam Roscio dimitte atque

sopo. Tu,si vel per arctiun cireulum flecti, vel per funem aereum labi nequis,quid ad rem Ito cum viris bonis gressa sobrio. Gestus,ac saltus histrionum sunt. Sapientem,utisi actibus,utque in verbis,sic in incestu grauitas decet tque mod Ria. D. Gravi corpore sum. R. Haec grauedo Vinna comitum stnectutis esse solet, ne qui illam amiserit,hanc excludat,quamuis interdum non aetatis sed naturae comes inueniatur. Vnde fit utri di iuuenes graues, & seniculos agiles videamus. Caeterum, oc graui sub corpore,saepe animus Ie- . uis, Ec sub leui grauis habitat, corporis tamen,

atque animi proportio quaedam, parilitasque si

obuenerit, haud spernenda est. D. Moles corporis ingens est. R. Non miuor, uamuis inuisibilis animi moles,& eonstantia : hanc illi obibee,nihil graue erit. n. Hole corporea demergor. . T. Agilitate mentis emerge,& illam Extenuare ac discutere laborando stude: cireumeundo res multas , de difficiles agendo , exercutio mentis ,& corporis exilio Voluptatum .pelleotia, orcesse negotia , sperne libidines, odii ne tiam, curas ama, molliciem abiiee, sectare duri-ciem,asperis delectare ; eibo, potu, a cubitu: sesesione, intentione perpetua, somno breui, ac Bl- cito. D. Mola corporea laboro. R. Alius contrari

627쪽

trario alius alio laborat. Nullius sine labore vita agitur; sed quisquis suum novit,alienum vel despicit, vel ignorat. Multum corporeae m.tis excreuit. R . Si hominis nomen, quod mortale est animal ab humo dicitur,sic maxime homo erit, multa humo obsitus : non potest tamen sic caelestem naturam,terrestris obruere qt: in assurgat; nisi se surdam virtuti , di male suadenti credulam praebeat voluptati. D. Grave corpuSanirnam premit. . I , Ipsum collige animum. & enormem sarcinam magno nisi perter ac cogita sepe coelestia ingenia, ex hoc fasce corporeae molis erumpere. & miram ad altitudine eruenire. . Corporis cinere prς- grauor. 7. Et si vinci nequeat natura , omni tamen studio enitere,ut indies & viribus tuis accedat aliquid, di sarcinae detrahatur.

AT gx vi duroque sum ingenio. R. Graue

do molestior sed haec quoque minuitur si diligenter intenderis. D. At pigro obtu- ω que sum ingenio. q. Quid tu igitur, hes rorbo indignatione, an lamentis succurrendum putas λ Longe alio remedio reε eget mon est indulgendum sommy. non Iibidini nan cibo,non vino, non ininibus fabulis , non captandae excusati num causae , & reflexa in naturam culpa ine tiae succutnbendum; sed vigilandum , cogitandum, suspirandum, anhelan im . enitendum aD surgendum, in citanda vis animi excutiendos toris

por , propellenda χgnities, abstinendum vola

628쪽

63 o PETRARC.DE R E Μ Ε D. ptatibus, incumbendum studiis. Nil tam graue,

quod non leuet; nil tam durum,quod nou leniat, nil tam obtusam,quod non acuat; nil tam pigrum, quod non urgeat nil denique tant descissum, tamque obstrusum, quod non eruat tam sopitum quod non excitet intentio. D- Ingenio tardo sum. Q. . uni velocitatem ingeni j laudem ducunt , tarditatem dicturos infamiam, certe scio. Μalim tamen ingenium tardum , ac modestum, quam velox,dc praeruptum. Nam ut inde non insignis gloriae , nec spes operum magnorum ; ita hinc errorum grauium, bc turpis ignominiae metus est; tolerabilius autem mult3 est, fieri inglorium, quam Infamcm. D. Ingenio segni sueti.

R. Q od equis segnibus fieri solet sttinulos adhibet, non hinc tibi corporis excusatio sed laboris occasio data est. s unt qui statim quod non vltro prouenerit, deserendum putent. at tu preme, insta, contende. Generosiunanimum dissicultas

erigit alit labor, illic maxime nititur, idque pluris aestimat, ubi resistentiae plus inuenerit. Famim studio ingeniosium Socratem legis , disertumque

Demosthenem: dcquam multis idem accidit: 11ngulare quidem nomen, pauci occupant. Rarior est fama , quam meritum. D. Ingenio hebes n. R. Non tibi profectus ideo spes erepta, sed industriae inuenta necessitas. Gloriosius autem tanto est, studio prouehi,quam natura; quanto satius proposito loqui , boni aliquid agere. ruam casu. D. Ingenio tardo prosus & inuali-osium. 'Si litteris non potes , at virtuti stude. Nemo non ad illam satis ingeniosus, ubi non acumen quaeritu ξ sed voluntas; ad quam quidam literas nil prode ne, alii obesse etiam opinati sunt:

idebque desertis studiis in soIitudines abire , Ec

629쪽

eximiae illis scientiae loco fuit, ignorantia literarum;de quorum iudicio pronunciare dissicile est. Idem de quo constatu extremum accipe. Nemo te fallat, non te vulgi stupor , nec stultorum Voces moneant. Maius . tutiusque est virtute quam literis clarum fieri. Itaque semper illud optabile. saepe istud formidabile res ostendit: quod stad virtutem animi, literarum lux accesserit, tum demum consummatum quiddam, atque perfectum est ea quidem,si oua in rebus humanis potest esse perfectio. - . 'Te Ixvi,9 Df ma memoria. D IA L. c I. D cstice nunc domui, - s εst et imo mortis: Q ιzi libem subeat tarda senecta Deo. D O L.

SEd memoria inopi . de infirma sum. Ge. TR

lice a ' i a senectutis infismia haud vertor: quam reliquae; sed ut vera sit huic quoque studii ope subuenias. D. Memoria labascit. R. 'Adesto, ne corruat ; & labentem, iugi exercitatione sustenta. Fac, quod muro ruinam minantii adhibe repagula oppc tunis locis. & fragilem erebris . to validis adminiculns circunualla. D. Memo

ria fluxa est. RV. Diligentia de artificio illam stringe; cunctis ingeni j , memoriaeque defectibus occurrit industria. Nil patitur industria perire nil minui. Haec est quae philosophos,& poetas senes, virentissimo ingenio ac stilo; haec est quae decrepitos oratores voce solida, validisque lateribus, ac tenaci memoria seruare potest : quod , nisi sic esset nunquam Solon."idie discens aliquid senesceret ec suprem nin agens spiritum ad col- .loquium auidentium amicorum , ex ipsa iam quasi moxie consurgeret : non Chrysippus a

P iii

630쪽

PETRAR C. D E REM E P. e utissimum illud , ae profundissimum volumen

coeptum iuueni in extrema perficeret, senectute; non Homerus illa aetate diuin una,& scaeleste opus excuderet, non Simonides octuagesimo vitae anno in Pierium illud certamen, iuuenili feruorea-rimi, senili autem maturitate, descenderet: non quarto, & nonagesimo Isocrates,ardens illud opus,ae mirabile:&prope centesimum SophocIes, tragici summum stili decus, suam compleret Oedipoen. Non octogenario maior Cato, nulla mutatione vocis,aut ducrum , nullo memoriae lapsu,

vel in graui se ipsum accusatione defenderet; vel clarissimos oratores vltro ipse ad iudicium euocaret. D. Infida memoria est. Noli ergo illi fidere; saepe calculum secum pone; quicquid credideris, confestim exige ; & quod cras salirer fueras, nune facito. Non est tuta dilatio. Si ex ma Iis,diruid boni potes;elice. Fides socii desidiam parit, iligentiam perfidia. D. Memoria sum pene nuIIa. R. Ea est rerum conditio humanarum,ur qui pau-eiora meminerit, minor illi fletuum eausa sit: ubi nec emendatio , nec poenitentia utilis locum habet, quid superest aliud, quam obliuionis auxiliu Dei Io uextia desectis. D LA L. et I.

FLoquium deest. Altero quaerendi odii

instrumento cares; naturae beneficium agno see ; quae, Ut magnum tibi in gncipites reosa scin te paruum fortunae ius eripuit: multi propter eloquentiam teriere ; si hinc dubitas , v- uiusque eloquii principes interroga. Nam mi