장음표시 사용
671쪽
peccatorum pessimam pretiosam vero sanctorum mortem ait. MET. Mortem metuo, mortem odi. Gq. Equidem,unde hic mortalibus metus mortis, unde hoc odium miror: nisi mollicies nimorum nota sit, quam hunc scilicet. alacisque degeneres augetis , atque alitis pavores: an non vides , Ut magna pars mortesiam. ipsum nomen
mortis exhorreat 3 Quod,quid est aliud quam naturam propriam horrere, atque id odisse, quod natus sis quo nihil inter homines stultius, n hilingratius in Deum. Quam multi autem nomen illud aegre audiunt , quod semper internam aurem pulsare debuerat. Nempe sine quo,non est, qui se iesum cogitare possit:quid namque se cogitet niti quod est animal mortale 3 Quoties in se quisque reflectitur , nonne sibi illico nomen mortis occurrit. Sed refugitis, quasi per aurem mors irrumpat; & auertitis animum , atque id cogitis obliuisci , quod mox sui memoriam vel inuitis ingeret. Recusatis ecce mortem cogitare, quam confestim, di cogitare oportebit, Ec pati, cuius passio facilius sequeretur, si cogitatio praecessisset. Nune simul in angustiis altera alteram exasperat. Omne enim inopinum ac subitum nimam quatit. Ab quε stuItum est,uel appetere aliquid frustra, vel vitare velle , quod nequeas: eoque stultius utrumque , quo damnosius futuis rum implesse, quod curias: atque nil damnosius in humanis malis , quam Dei, suique ipsius, de mortis obliuio e quae tria numero , sic connexa sunt , ut vix valeant dissolui. At vos vestri memores, videri vultis r & principi j , & finis immemores. obseruasti hos , qui domui suae disponunt, vix est. qui dicere audeat, eum moriar,
sed,si moriar: quasi in dubio ponitur , quo nihil CR
672쪽
est certius. Neque id ipsum . si moriar,clarὸ sonat: sed, si quid de me esset ali ad: quid nam est hoea Ilud quatis i& non potius idem Ip&m , quod de omni blIS .fuit emve, Vel qui nati, vel qui nascituri suntὶ quibus, ut vitae, sic& mortis, multa sunt genera necessitas una moriendI. Hanc tu cupis exentere , quam nec patres tui. nec ulli unquam reges gentium excussere , nec excutient quidem.
Tergiversamini. ut libet cita vobis eueniet, ut his, qui contra hostilis ferri aciem oculos claudunt, quasi periculum , quod non vident, nee sensuri sint. Feriemini, Moriemini, Sentietis: an codici aurem. an videntes id in vestra manu est. Optate igitur bene mori quod ipsum, nrti bene vixeritis, frustra est; optate, inquam, &enitimini. &, quod in vobis est. cite; reliquum illi committite, qui vos in hanc vitam ultro. non vocatus, intulit: .ressuris, non ni si Vocatus, & rosa is manum da-it. Non mori autem nolite Optare. Non modo non impudens, arrogansque, sed inem cax etiam, Ec inane votum est. A ssuescite, o mortales, naturae legibus, &ineluctabili iugo colla submittite. Et si vos rpsos amatis, quod nati estis amate, non quod nati non esse velletis. Neque enim n turam vobis, sed vos illi obsequi par est. M E T. Pavorem mortis abiicere, diu quidem frustra nitor . 'A. Miror, quid tam diu frustra niteris qu, te debuit cogitatio prona perducere. Turpis est enim tam breuis periculi L si periculum,non natura , & pericuIorum finis, est mori J turpis est , inquam viro tam momentanei discriminis, tam longaeuus parior 6c tot anni anxij, atque suspensi, ad horae seu suspiri j vnrus euentum. Vis ne autem mali huius vita murriremedium, vis mortis meta
perpetuo libeLesie i Bene viae, vita laudabius
673쪽
mortem sp ernit, saepe etiam cupit:denique heeterribilium omnium summa est ii quidem labor uolor aduersitas infamia Narcer,exilium damnum,. bellum,seruitus orbitas,Paupertas, Senium,aegri ludo,&mors; fortibus viris nil sunt aliud, nisi experientiae schola, campus patientiae,gloriae palaestra. Da Viluntaria in yipsum manuum IMi ctione. DIAT. cx VIII. ιid tibipraseriptam properata abrumpere Vitami uis tamen ipsa breui ponte sua fura er. DOL.
ar ortem mihi conscistere propositum est.
R . Rem unam nunc metuere, nunc Opta-LV Are haee tota constantia vestra est. Nunc tu
mortem muliebriter formidabas, nunc eandena an humane appetis: subitatrogo,quae nam mutandi animi gausa estὶ γ.Cogor ipse mihi manus iniice-Ie.'. sic geris iam non voluntaria manuum iniectio est: quamuis dicatur, quod cpacta Voluntas, Voluntas est; sed prosecto non libera, nec Voluntas Proprie,quae noledo fit. A quo autem cogerismo Die velim. Iniici autem manus velisauito possunt: tu tibi ilIas iniicere nisi volensinequis. D. Μagnae sunt causae quae me mori velle cogunt. R. Magnae fateor, si cogunt:sed non cogereat si vir esses:nunc in vestram animi molliciem, nihil est inualidum. Vide autem an,quae sint hae causae,rite praesagiam: ira,indignatio impatientis .furor quidam in te versus, obliuio denique tui ipsius. Nam si te homine meminis es humana omnia aequo animo tolleranda cognosceres; neque parui mali, linino ne maliquidem odio, maκimum in malum velles incide- Ic. O.Iniicere mihi manum cogor. xtremis mal is. R. Non
674쪽
R Non sunt extrema.quae te premunt mala. Summum illud, &extremum malum . quod te viget, desperatio: caeteris enim malis est quid hui. 1ni, nihil potest esse remedij. Quae sunt autem irata extrema quae dicis, mala 3 nisi labor forsitan, &paupertas:haec sunt enim,quae poeta commemorat in his agCnse te thum
de quorum. sera poenitentia. mox adiecit:
N unc σpauperiem dAν sperferre Iabores sunt ne autem tam grauia mala hac. quorum pri- Inum boni omnes forti,atqueqquo animo tulere;
de quo suo loco diximus: quidam sponte insuper elege unt, atque hinc gloriosi ac in aeternum diuites facti itini. Saeculum viris contie Iaire apud Crispum: atque ad id nasci hominem , apud lanctum illum. Scaiflictum senem legimus. At vos inquietissima animalia qui couid non ad nutum auaritiqvestrae fluit vestraeque libidinis;iustam voluntariqcausam mortis opinamini. Tam delicata iam praeceps luxuria vestra est vDIeuibus ex cauus hon fortunς tautum. sed vobis ipsis irascamini:inq, ipsu in Deum calcitrantes impia ora laxetis; quasi quicquid d eis in quo non vobis dotia inus videtur ob- sequi iniuria grauis sit. Μagnis malis victus. mori eligo. ξ .Τςd io itae credo se miliari vitio stultorum omnium. Sapientibus enim omnis vita iucu-dae laetam libenter tristem ferunt patienter &, sifin rebus ipsis nequeunt patientia delectantur Nil in rebus laetius, nil dulcius est virtute. Illa est,
quae molesta lenit, obliqua dirigit., dura mollit,
675쪽
ac mitigat; ardua, atque aspera quaeque compIanat: cessant querimoniae, cessant praecipitia. Et, adsuminam, sapientis vita nil serenius, neque tranquillius: hi autem animorum fletus,atq. angores, hae nubes, ac procellae, quae in scopulos fragilem vitae cinabam trahunt, e sola stultitia oriuntur. D. Morbi impatientia, mori eligo. R. Stulte elio is, ac
superbet: sine dominum de corpore tuo, quod ipse fecit, suo arbitrio statuere. An quid tibi tuo in aedificio vis licere , in quo non ligna, non lapides infecisti; in quo denique,praeter structuram,nihil
est tuum, id in suo licitum domino omnium, non vis:qui non in illo tantum carnem, Ec ossa, Ac san-ruinem, Sc spirisum; sed coelum, c terras, de maiaria. c omnia, quae in eis sunt, creauit ex nihilo :nee dicas apud temetipsum, corpus meum graui dolore angitur: nec tu dominium , sed usum corporis accepisti, breue ad tempus. An tuae luteae te dominum domus credis Iuquilinus es. Qui fecit omnia, is est omnium Dominus. D. Dolore cogor ut mori velim. Fortassis ad experientiam dolor datur; qui, si molestus est, esse poterit
utilis:si intolerabilis, longus certe non erit. Exin pecta domini reuocantis edictum. Cumque Vocatus fueris , responde, dc non prius. Fixa est dies tua, quam nec anticipare fas est,nec disterre possibile:praeoccupauerunt tamen hanc multi dc dum paruam fugiunt, breuemque molestiam, insternas se, atque irremeabiles demerserunt e lia Duioque haec opinio magnos authores, Annaeum S ne eam in primis, qui ad eam tam constanter, dctam saepe reuoluitur, ut mihi quidem veritas videatur, ne non propria suasit: mirarique cogat interdum , unde tam tristis sententia tanti viri pectus imaserit: utque alia sileam, quae Prosequi
676쪽
quadam ad Lucilbim epistola: si inu-t, ministeriis est corpus, quidni opore animam laboran rem De hinc pau- eis interiectis: Prosiliam, inquit. ex aedificio Du-trido. ac ruenti. Mase ais, o Seneca: & multa oenedicta , uno polluis male dicto. Non migrandum nemph. sed expectandum est. Sine aedificium tuum ruat,ut antequam fugias, opprimaris. D. Non possum pati. quae imminenti mori malo. t f. Ab hoste fortitan inferendam mortem quae si sertiter lata sit, tureis e me non potest: cum haec voluntaria non possit esse non turpis : quia contra domini superioris imperium est, eontra quod,
nihil bene fieri potest. s. Mori malim, quam
quae instantia sunt .videre. Itis . Non est viri non osse, erectis oculis , utramque λrtunae Hemmpectare : muliebre est trepidos oculos auertere. Quid est autem, quod te turbat usque adeo, ut Iius opem mortis implores Tua ne forsitan . an tuorum. an patriae laborantis aduersitas Lenta
illa duo quidem: nihil enim potest fortuna , cui non possit virtus obstare. Tertium hoc pium sed Pietate languida.& inerti. Siquidem patriae seruitus, & tyranni facies, morte potius repellenda, quam declinanda sunt. Idem enim viti opus,hoc Toemi nae. Qua tamen in re Catonis mortem miris laudibus. Seneea idem effert. sua illa peculiari opinione, de qua diximus. Non sic Cicero; excu- sage contentus, Iaudibus ab itinet. Ait enim Catoni incredibili grauitate naturae,perpetuaci. constantia moriendum potius quam tyranni vultum aspiciendum fuisse ; quem tamen Brutus aspexit, te illius potius morte tollendum,quam sua moriste su endum censuit quod quam bene seu quam male recerit, non laboro secit tamen. C icet.
677쪽
autem dum Catonem excusat, suae illius sente triati e melioris obliuiscitur , quam ante annos plurimos libro sexto Reipubl. potuerat. Ea vero ea iusinodii Dum P. Afiicanus minorem in c*lo, cum patre atque auo colloqui somniantem: di audita immortalitate animae, ac felicitate vitae alae rius , moriendi auidum induxisset ; Patrem mox inutile desiderium eastigantem fecit, his verbis : Non est ita , inquit ille ; nisi enim cum Deus is, cuius hoc templum est omne, quod conspicis , istis te eorporis custodiis liberaum rit, huc tibi aditus patere non potest : homines enim sunt. hac lege generati,qui tuerentur illum globum, quem in hoc templo medium vides qui terra dicitur:quare octibi Publi, inquit. & piis omnibus retinendus est animus in eustodia cor poris, nec iniussu eius, a quo ille vobis est datus, ex hominum vita migrandum est, ne munus assignatum a Deo diffugi sie videamini. An non satis Ciceroniana liqc excusatum arguunt Catonem Et plane si ab imperatore terreno, ad custodiam Ioci cuiuspiam deputatus, non auderes inauguste remouere, ferretque ii e hoc grauiter si contrarium fecisses; quid coelestis putas Imperator, cui tanto plus obedientiae debetur quanto maior Deus est homine. Fuit nuper priscae virtutis Stephanus Columnensis , non hac solum L sed omnia tale vir clarissimus futurus : hic ab ingenti illo suo hoste, cui potentia impar erat. obsessius , turrim , ubi plurimum periculi videbatur, uni suorum conteruandam, certus de illius fide commiserat; quae, dum cuniculis suffossa latentibus , tremeret, ac ruinam minaretur , fugientibus foetis atque hortantibus . ut saluti ia ae descendendo
consuleret, cum ia tu nihil utilis mora esset, sibi
678쪽
vero periculosi etiam , dc funesta: Non descendam , nisi ille me reuocet , a quo hic posuimfui. Id dum Stephano nunciatum erit. & ipa illi metuens. atque illum reuocaturus, accurro. ret turris fundamentis fatiscentibas , magnσcornuit fragore. Sic fidelis custos oppressus est, olim vix erutum ruinis , dominius stius moestus, ac lachrymans sepelivit. Eumque, dum vixit. A pie desiderauit , S. fidem eius saepe meritis laudibui , in familiari colloquio prosequutus est. Uj dliis verbis velim , vid . Talis enim tibi commisi corporis custos esse debes Deo , qualis hic, ceditae 11bi turris, domino suo fuit. Fuisse tamen 1ihilominus non me latet, mortem Cato nis illatia te lavdatam a multis ae opinione ho minum ;loriolam. Notitiaque est illud Iuli j Cae saris. qu, dum victor Vticam properaret, ubi ille se pererritrat. audita eius morte , Cato meaegio rue inqui inuidit: Et ego suae invideo. Praeclarum aliqud , haud dubio videbatur, cui Vir ma- , alimus,5cgoriosssimus irruiderct. Do. Quidig tur oblia mihi , aut quid prohibet Sapientis viri martem . in viaiosam summo hominnum , z excisatam sapientibus ae laudatam sequi, vitaeqie dissiculta res innumeras , auxilio spontaneae mutis euadere Μori volo. Vide ne te inanis spes rerum fallat: Sunt nempe ali j; quam rares eloquio, nihil ad rem; at cente. sententia piliores , qui Catonis hanc mortem, neque ιaulent, neque excusent . sed graui nsime reprethendrit. In quibus Augustinus . scr i tator Veritatis acerrimus , non hanc fuisset illi a recessendae mortis ausam disputat . ne sub Caesaris Imperio Veni ut . cum filio suo , cum i pleauthor fuerit ad Miarem eonfugiendi . deque vi s iiij
679쪽
illius clementia sperandi omnia nec fefellit; qaodsi turpe credidisset, cur non filium secum, vel veneno, vel serro , Vel morte qualibet, ab eiusmodi turpitudine liberasset 3 cum Manlius Torquetiussit laudatus, quod silium ipse suum , qui coatra patris imperium pugnasset ac vicisset, occiderat. Neque enim turpius dici potest , procacis fiastis iesse victorem, quam superbo parere victori. Quid ergo Z Caesarem dignum iudieauit qui silio litam daret, atqui sibi, vel indignum censuit, velinuidit. Et ad summam, mortis illius solam ccii in
fuisse deprehendit inuidiam , quod nec in sar ipse dissimulauit, ut modo diximus. Aliut enim timere quid poterat taut quid principem son tu-
Iisset, a quo pridem consule curia eiectus fuerat, Eteoniectus in carcerem': Sc qui se tanta tamque praesenti iniuria non occidit, quo inani DCtu, quaue talia opinione superbiae, aut creduliatis occideret. Quid tam horrificum vultus Cularis habuit, ut esset morte etiam fugiendus viri omnium, non tyrannorum modo , sedprincipum clementissimi,atque mitilli mi, etsi p=tentiorem nullum, multos certe serociores, suaille viderat
aetate; imo vero nullum viderat miti rem . Iuret
igitur alter quidam scriptor egregius, dc fide clarus, bc eloquio: Mihi .linquit, Cat idetur causam quaesisse moriendi , non tam i ut Caesarem fugeret, quam ut Stoicorum decςtis obtemperaret,quos sectabatur , suumque nomen grandi aliquo facinore clarificaret. Cu quid mali potuerit accidere, si viveret non intento. Cuius enim Caesar, ut erat clemens, nitit aliud emeere volebat aetiam in ipso belli ci Mira ardore, quam ut bene mereri de Repub. vloetur , duobus optimis ciuibus Cicerone, ac cito ne seruatis. En
680쪽
tibi alia praerer inuidiam causa moriendi. vanitas stulta, utraq- nec Catone digna neq. illa prorsus antiai pandae mortis sum ciens caua est. '. ΜΟrt ma lim quam sic vivere.' . Quid scis an haec tibi tam tristis vira , multis optabitis, multis inuidiosa sit' Sed impatientia res cunctas exasperat. D. Mori opto. 7.Vt timidis metum mortis sic desperatis vitae odium extorquere dissicile est:viram tamen aequanimiter per&rendam, mortem fortiter CX0C- . tiandam: haec nostri remedij summa sit. De Morte. D f.AEL. cxr U.
Debita natura stiere,iarare triπmpho, corporeo tandem carcere liber abiι. D L.
Morior. . Ad extrema peruentum est.Iam
nec mortem metues, nec Optabis de quibus duobus,totidem me pro XimiS tracta. tibus,fatigasti, iam praeterea nec doIebis, nec corporis, animiq.desectibus iubiacebis; nec rerum taediis. aut morbis. ut senio aut hominum dolis,aut fortunae varietate lassabere: quae si mala sunt,mali finis utique bonus est Tu paulo ante de his omnibus querebaris nunc eorundem de fine conquereris: vide, sis iniquus, unam rem qui simul doleas esse,&finiri. D. Morior.'. Iter patrum immo Om-Huna latum, tritumq; iter gradieris. Solus ne tibi nescio quid aliud demum maluisses Perge autem, non est aberrandi metus tot sint viae duces, comite . D. Heu morior. t Si quis est quem flente mori deceat, ridere dedecuit viventem, cum instare, semperq; supra verticem videret Inde mox fiendu sciret. Rissim illum .haud dubie, fletus hie non