장음표시 사용
541쪽
rem tibiam distentam &intumescentem videt,Venam mox aperiendam consulit languinemque minuendum. Hieronymus quoque no aliud aduectus ingruentes tentationes Rustico suo remediu pr scripsit quam otij fugam,& honestam semper occu
pationem : f Amice Rustice , semper aliquod opus
tacito, vi te semper inimicus inueniat bosci patunia,S sic quantumcumque tenteris, nunquam tamen
Ipsum proculdubio otium tam graue est&nouxium,ut Philosophi minus absurdum esse putarint, credere mlidum ab aeterno fuisse, quam Deo inertiam Sc torporem aliquem affingere, aut eum vnquam prae otio ab eo dirigendo quieuisse P. Hinc constans omnium semper opinio fuit, quadiu Deus fuit, tamdiu α mundum extitisse: si enim nullus1uisset mundus, Deus ab operando cessasset. Quod nulla tamen ratione fieri posse dicendum:cum Ensillud infinitum, & agens omnipotens otiosos magnopere dereitetur. Ipse quoque nos fides docet, otium nunquam in Deo locum habuisse,non quod ideo mundum ab aeterno suisse credendum sit: alianaque in se Diuina maiestas & maioris ea momenti, in quibus operaretur, quam mundi creationem& totius uniuersi directionem, ha bat; diuinae scilicet essentiae suae contemplatione, diuinarumqui. persenarum amorem & mutuam communic*tionem . At solum hinc essicere volo . otium noxium esse, magnorumque detrimentorum causam: cum, Deus ipsum detelietur,otiosbsque acriter corripiat,
hQuid hic statis tota die otiosi λJ
: Inter omnes hosce operatios nullos reprehendit Dominus, quam qui tota die nihil fecere: nihil enim diuinae naturae repugnat magis quam Otium. Adeo ut si Deus otium ageret, Deus non esset. Est enim agens i mpes operans , & spiritus semper
iis non. Deus si ab operando cessaret.
542쪽
agens,& nunquam quiescens. Tc statur hoc ipse. Dominus de se loquutias . f Patar meus Vsque modo operatur , oin ego opercr. J Hinc Graeci Pata S, inter cotera admiranda nomina, quae illi imposuere, nome ei dedere quod denotat aliquem qui semper in opere versetur, ut ita assiduam illam nunquamque delassatam diuinitatis circa criniuras occupationem operationemque pateficerent. Hinc Elias, Pselidodeitatem Baal exibilans, illius sacrificulis aiebat, fClamate voce maiore, forsitan enim Deus in diuersorio est, aut certe dormit, ut excitetur.J - . I . Vivaciori biis te adhuc coloribus S: natiua suli gine depingam otium,mala bellua: atque in primis de te reperio, Catonem hominem illum prudenti simum diccre solitsi,homines nihil agendo, discere male agere. Solonem quoque lege vetuisse, si ij ne parentes alerent senio grauatos, aut ad inopiam redactos, a quibus nullam , qtiae victum comparent sartem didici Ilent. Apud Aegyptios adhaec, ne quis otiosus viveret, legem fuisse, qua Omnes nomen suum & artem,quae ad victum paradum sufficeret, ad magistratiim deferre cogebantur. Pisistratum etiam, teste Aeliano, Athemensium tyrannum, quadam die otiois omnes & vagabundos ad s vocari iussisse, ijsque unum in locum congregatis dixiste, fSi nec boues nec semina habetis, de meo accipite ut terram colatis:J metuebat scilicet tyrannus , otio malares coniuratione in caput suum m chinarcTatur,regnoque ei jcercnt. Merith igitur sanctus Augustinus, quem post tot profanos scriptores iam depromimus, dicere potuit, otium hominis invita adhuc ccmilituti :sepulturam este: patet ille fami lias, cum otiosos in foro flantes conspicerit,
iure illos acriter corripere ac taxare, fQujd hic statis tota die otiosi Z J Equidem non amplius eos pati
543쪽
t perarios vocabit Dominu9, dignamques illi; f. 'cedein retribtiet dicens. ξEsdritii enim , & Hediltis 6 amihi manducaret sititii , , dediltis milii bibes Nudus sui , & i Haec qurdesta ope si . se, lites l iuitiisdem mox subiungit,fAccipite regnum quod A
Hae gradum sistas velim: unima nida, theumque Deus iijet consideres, Deum op rariorum suorum liter edifici cede suo- diutiu aut in alium diem non diit et re , sed rum non qua opus absoluere die , laborem competi sare scis diuertitum. At noli ita mutidani nam postquaim vari soperarios olneribus oppresserint, sanguinem eosdi vinulxerint,ad ossa v sciue cinaceratini; non confestim paetum iis praemium assiqnaiat, sed de die iudiem dii set ut, rocrastinant,quin & mercedem steripenumero penitus negant, adeo ut misieros defraii 'dent,& praeter fas & aequum decipiant: In quo grauissimum sacrilegium committunt, quod cora Deo vindictam exclamet. At non ta fecisse legitur sania stissimus propheta iob , qui suam hac in parte innocentiam declarans , nunquam se operarum aut seruorum suorum incrcede distulisse ait, aut laboarem aliorum non soluendo comedisse,sSi contem
544쪽
a A 'L-: ii, quo, abalium illum imitatur.
cliente, varias eliis nomine molestias subaer licsuli ne intrariaa passus erat, non semel a que iterum. sed decies in matrimonio filiae decepit: quod rei φ b Ixstribus si is interdu conquestus .est cum lacrymis , dicenses Sed re pater vester circum : taline,& mutauit mercedem meam decem vicii bustat etiam crudelis,lle Pharao,qui Israelitas,cii dies integros lateres & saxa humeris gestando la- sient , S sub oneribus grauissimis gemuissent, circa vesperam i mena o praemis ac mercedis, loris Silauellis axabat, ungisque illorum terga constrabiliabat. Vnde ipsi laboris & ingratitudinis latς impatietes Pharaoni di xcre, bdia famuli tui flagel- Exod. rs. lis caedimur,& iniuste agitur contra populit tuum.JAt non laqc eli boni huius patrisfamillas agendi ratio; nam ingruente vespera,vOca Os Operarios me cede donatos dimittit.
Afri io I Cum sero autem factum esseri Vesperam hanc aut noctem plerique extremi iudicij tempus intelligunti nam per diem illum, cuiuo in exordio dc cr
545쪽
pusculo pater hic familias exijt, & sub cuius vesperam mercedem debita soluit, multi lepus, quod in- ter mundi initium dc finem interiectu est, designa iri credunt. Est haec opinio Irenaei, Origenis, Hila- Lib. . Optati Mileuitani, Gregorij Magni,dc veneri cap. 7O. iubilis Bedete . . Alii non tam late extendunt, sed tem' Matth pore quod a primo Christi aduentu usque ad secun Can. 1o. dum interiectum erit, hunc diem circumscribunt, is Matri ut Athan sus.Sunt de nonnulli sui in arctiores d- lib. s. col. huc limites contrahunt,dum uniuscuiusque nostru Parm.ho. vitam hic denotari putant: quod Christi Domini 11. in E- verbis stabilire conantur dicentis,fAmbulate dum Ganget. in lucem habetis, J & f Me oportet operari opera eius hoc loco. qui misit me, donec dies est. Veniet enim noXl, quando nemo poterit operari. Quom iacumque Dan. 12. demum intelligatur, hinc tamen colligetur,vespςri Ibid. s. patremfamilias procuratori praecipere,ut oppr rijs
Obseruandum hic venit, quamuis vineae huius Topar- Dominus procuratorem habuerit, cui totius vineae che & macuram commiserit ; per se tamen operis inercedem gnates U& itipendium, & non per alios, solui, solutionique ossiciuaci& rationibus praeesse voluisse. Discant hinc qui in ministra- functione aliqua tu seculari, tum Ecclesiastica con- re debeata stituti sunt, quomodo in dignitatibus se suis gerere debeant: nam quamuis vicarios & praescct's, lega-x riusque substitu ni, quorum humeris uniuersam negoti) molem imponant, non ideo tamen penitu*cura vacant i ad ipsos enim spectat, interdum quid . .
gant subdelegati intueri, ratione ex infare, boculis in omnium manibus evagari, ne hinc sorte , subditi offundantur, deqtie domi nolum negligCn- . . . tia,vel vicariorum crudelitate Conqucramur bbi. Ita fecisse comperimus Hebraeorum ductorem Mnsem, qui cu non satis iis quos ut sociosi ad populi regimenitudiG que disquirenda ad umpsicrat
546쪽
fidereGipse praeesse& summa cum auctoritate sidere voluit, Qui iudicarent plebem Domini omni tempore: quidquid autem grauis erat,referebant ad eum.J Est enim onus euec dignitas quae non nisii humeris illius qui eadem fungitur, gestari debet. Hinc Isaias Propheta de Messia, eiusque m ni j sagens , ait, Principitus enisluper humerumtaesus.J E lias quoq; Propheta ctimus Is aet& aurusta eludesse perhibetur: auriga, quod regerem, o currus, quod omnia totius regni onerari negotia suis ipse humeris sustineret Beati igitur & felices rectores,qui prophetam hunc imitantur,res'; subditis conirmissas, suis interdum oculis intueritur. si principes Domini temporales im5 & E clesiastici,id ipsum hodie usurparent, non tot in regnis mal ,in urbibus miseriq; in plebe depeculati
aies,exhaustiones,in Qtentiaeque apparerent; subditorum credo, maior habetetur ratio, melius popelli se negotia haberent, quamuis gubernatores phesCeti, tribuni lapidibus duriores & inanestes ibret. Quod Saulem secisse sacrae docent literae; audito enim habitatores Iabes Galaad ad Ammonitis opprimi &diuexari,& visis eoru lacrymis, ait,fQiud habet populus quod plorati J Cum igitur lacrymoruin causam didicisset,penitus peria fotus, auxilium ijsse laturrem dc suppetias spopondit, Et insiluit spiritus Domini in Sauticum audisset verba haec;& iratus est surot eius nimis. . Venam ali id hinc adhuc erui malum & calamitas post , reperiri scilicet saepenumero procuratores actores . ἡicarius, deligatosti qui ad dominorunta exeinpluiti compositi sint , & eodem cum iliis iure perfusi crudeses, imui ites, &inhumani: qui quani uis interdiim viles sin Si plebei j , tanti tame a Dominis fiunt, ut ab iis adorari & coli , imo quo a subditis adorarenturj commendari videantur. In quo impii uri
547쪽
impium & latinim Nabuchodonosor imitati videtur,qui&ipse statuas luteas,quas erexerat, diuinis honoribus afficiebat, & ab aliis adorari volebat. -QHilicseri dicendum est, quod ipsimet Domini& superiores non dominentur;sed vicarioru sisside legatoriunq; potestate e contra constituti , esse videantur ' nam soli vicari j & actores in familijs e rum & rebvspublicis imperant & dominantur , ita
ut omnia ab eorum voluntate dependeant: tantoque interdum pgore & duritie agunt, ne dica tam abibluta de summa potestatae,ur,tametsi Angeli au- Iam eorum subirent, si modo ministris displiceant, nullum accessarn inuenirent , sed velut indigni et' pellerentur. Accidit hoc David regi , quem Achis rex aula exegit, quem tamen Angeli Dei loco haberetriuod purpuratis illius displiceret. Audiamus quid dicat, fScio quia bonus es tu in oculis meis; sicut Angelus Dei ; sed principes Philisthinorum dixerunt, non ascendat nobiscum in pr estum I tur consurge tu, dc servi Domini tui. JHis uti technis & artificijs daemoni let, hac grassari via; efficere nimirum ut Domini & Principes ipsi seruitutena serviant, seruorum genua adorent, id est omnia ab eorum directione, & nulla de pendeant, Θ quo ipsa Principum pestis Sc ruina, magnorum interitus de rerum publicarum calamitas liqui sister. Insignis prosecto versutia fuit, qua ii decipiendo Achab usus est Satan: f Egressus est autem spiritus,& stetit coram Domino oc ait, Ego decipiam illum. Cui iocoetus est Dominus, In quoi Et ille ait: Egrediar dc ero spiritus mendax in ore Omniam Propnetarum ;J id est consiliariorum.Sciebat
nimirum omima a ministris consultoribusque dependere; ideo eosdem in fraudem inducere conatu r, questa uniuersi regni statuin conculcares euerteret. At hac ratione non agit Pater hic fa- D d a. . miliaS,
548쪽
- . D O M P N I C A p. milias, qui non ita procuratori suo fidit, ut non asi
i quam etiam ipse curam negotiorum in se sumptat, solutionique mercedis intersit. Ii Ecce & alium conceptumrapse paterfamiliis d Pater Πι' natium suis manibus non erogat, sed per prociaram illas uJὶ torem eundem distribuit: ponderant enim vicari j manibu &imagistra tus inferiores , quotidiana rerum expe-no soli it rientia odibis i,accuratius plurisque facere laborem Operar vinea toleratum solent ι1quam ipsimet Principes otio & felici js allii ti: Hocce porro parabole membrum ex mium continet mysterium. Nam quenia ada dum ipse vineae Dominus, est Dens ita pro curator eiusdem, Chri stus est: huic siquidem iniun. i. a G,Vt operari is satisfaceres,qui nimirum omnialvi Hebr. a. s mul, pertus' crat .sQuam ob causam Paulus cum, stentatum per Omnia) dicere n9n eruabuit. Vn una hoc magnum illum athletam Iob . multisque tropheisIaobilcm, medijs in calamitatiubus &aerumnis solabatur, eum, aduersis pressuS di- Iob. I9. ceret, fScio, quod Redemptor meus vivit, J qui
hasce aerumnas meas aeterna sita nercede,& ulcera
haec putiscentia amplissimo praemio compensatin rus. Unice quoque hoc a Donlino contendit Psalmographus, cum ait, L Deus judicium tuum r i. da iustitiam tuam filio regis.J id est, Mercedis i persbluendae, praemii lite pro laboribus referendi
potestatem in filium tuum transfert, qui cum te is Patrem agnoscat , vere poteotissimi Monarchae
filius est. Deinde dc in alio Psalmo, Dalmaperiuna tuum puero tuo. J Qxiasi dixisset , Obsecro
te Domine Deus meus, omnelia quam habes iudi dicandi, operaque compensandi potestatem, Meiasae , qui in quant Da homo scruus tuus est, conrisigna. Atque hac quidem occasione Prucurato Mart. io ris , cui vineae Dominui iniungit, L V op
549쪽
' De his operariis in vinea Domini id est Ecclesia, Ephes,
strenue laborantibus agens Euangelicus ille praeco Paulus Lait , s Ipse dedit quosdam Apostolos, quoia Multi in Idam Prophetas , alios autem Euangelistas, alios Ecclesialpastores&doctores ad consummationem sancto, operarij. rum in opus ministerij , in aedificationein
ris Christi. J At de presenti Ecclesiae statu merito heul exclamemus, i Mescis quidem multa, operarii autem pauci: J mundus siquidem omnes sibi , . operarios conduxit, Ecclesiae ne un' quidem relido. QiHd praeclara e Regram annalibus historiΨMotius faciet: Philistaei barbari illi & incircumcisi
cum Israelitas ad certamen prouocassent , omnes
quos apud illos reperite erat fabros & armorum: Alleg -
artifices, in terram Philisti jm abduxerunt , adeo vi. Cum am in certamen descendendum , m nusque consei endae essent , nec gladius nec hasta in exercitu Saul reperiretur,&ad secures, verutaia, Vomeres , praeserratasque sudes, confugere fuerit
necesse. f Porro faber serrarius non inueniebatur in omni terra istaei. J Cauerant enim Philistaei , ne forte facerent Hebraei gladium aut lance . Hocce imitatur &versutus hic mundus , qui omnia Christianae plebi arma manibus excutit , Ut pnulla propemodum ad necessariam defensionem hostesque propulsandos inueniantur hastilia ; imo Soperae ad colendum Ecclesi. e vineam , Doctores quoque Jc Pastores strenui deesse videantur, paucissimos reperire sit qui gladios spiritua- Θ les adaptent. Arma cudant. Non abducebant Philistaei mercatores , negotiatores , Vsurarios, aulicos , purpuratos ; sed fabros ferrarios Q potiones ; mundus quoque non nisi Doctores Praedicatores , Praelatos , Praes les I aliosque magni nominis doctrinae viis .
Los , ad quos spectat calamo dc lingua Dd 3 Eccle-
550쪽
. Eceletam deferularmarim 1ead murtillam debe Iandum ex grarandumque adapetare, irretired: i -- laqueare stragit. si quos operarios resin it, e de ita impersectos & in Vos habemus,ut om incis,inx ibo fungi posse vid rur et verorum aurem
3 operarorum proprietatem naruramque ad viuum
, J Tri r ei minit Scriptina in Hiram Turro, artifice extimis , de Mus hocce artis testimonium rex Turi
mum, qua nouerit operari in auro & argento, aere,
fer o, & nrarmore, & lignis:ua purpura quoque &h acini &by ,&coccino:&qui sciat re omnem scialpturam dc adinvenire pruderer quod- cunque in opere nec arium est. J Vmm hila m. taWorum Glesiasticoria imaginem habetis: in priamis namquc requiritur, ut Sapiens sit de prudens ; inde :n auro & ferro perinde artem industria que deci et suam : id est, tam nobiles quam ple- heias animas moderem ri bonos non fixus ac pra- uos ad virtutem extimulet , tam suaves & m - hus instar lanae mites & placidos, quam cor stro& adamante durius habὐ tes. Purpuram quoque tractet necesse est, id est Reges dc purpuratos i fruat ijsque bono exemplo praeluceat, & verbis ad probitatem viam stemat. Denique in omni scul turae genere versatus sit, animis inquant nostris v lut laminae omnia rimatum genera insculpat. Haec quidem operariorum occasione dicta sin t. Voca operarios. J Non vocantur hie nobiles, non amo& purpura fulgentes, non sublimes Phia
Iosbphi, sco sisti operari j , de solis operibus hic
sermo est: quamuis hodie, durante mundi huius vita , non nisi de sola mentia , dignitatibus, In die iu-, nobilitateque habeatur menso. At in tenebr
dicia dein se mortis nocte , m ad extremi iudicia vespe-OLso i ram , non nisi de operibus agetur. Tunc qurppe