장음표시 사용
661쪽
de pacein iis precatus, quo se i iis manifestiore rei
deretur,fixuras clauorum quibus crucitiaeus fueratiis ostendit manus inquam,pedes & latus. Quam- ..ia. Lucas lateris nullam mentioncm faciat. IO. tame
eiusdem meminit, qui vidistina pedum non meminit, quos tamen Lucas eum ait Apostolis ostendise se. In eo autem omnes Sancti Patres consentiunt, vulnera haec non superficie tenus aut em tita fuis se,sed vera, quaeq.perpetuo in sacro Christi corpo
re futura sunt: quod hoc potissmu Zacbatis ι'r ' me. i ι. phetae loco confirmant. t Quid sunt plagae istae in medio manuum tuarum Z J quod a Christo Ange los,spiritus illos caelestes peti)sse illi verisimile, cum celos conscenderet gloria celem in aeternum frui- 1. torus: quemadmodum olim isaias petij . f Quare l. 16.
rubrum est vestimentum tuum i August autem his de ciuis.c. omnibus suffragator accedens,ait Dominum,cum ad iudicium venturus eli, plagas has, cu cicatrices vulnerum, ad maiorem inimicorum confusionem Iudaeorum in iamiam in corpore gestaturum, in qua sentcntia S.Ioannes clare praeluxit dicens: fridebunt in quem transfixerunt.JDisqvivendum autem hic est,q lalia cuius for rnae haec vulnera fuerint: credit Augustinus,vigio inges cirriosi cu beati status, quo Christi corpus lana dona- Ca Vulnctum erat, Derscctionem omnimodam statuat, ea ra laeculidem non stacitisse,indi num. Cesto& praeter beat3- nculcas. tudinis decorem hiantia,cruentaq.corporibus Sactorum vulnera allingere,cariacmq. illotum mutllam detruncatam credere. Q attacita simul Gbi
ctioni,quinam igitur Thomas figurra clauorum milmanibus, pedibus& latere digitos indere potuerit, respondebit,corpus gloriosiuna,ob egregiam subtilitatis dotcm,alis corpori tangere volenti credcre posse & non polle: de ita B. Tli imam vulnera lanceae dc clauorum potuisseetagere, uauis no hiarent
662쪽
dc carne oppleta forent.Verum alia sententia, communior est & veracior, nempe quinque vulnCra illa semper patuisse. Neque enim necesse est,obi ' neruorum, venarum, carnisque coli erentiam, re continuitatem, nouum miraculum cudere, neque
enim imperfectionem beatitud nis arguit, si caro . in vulnerum locis desit ,'& concauum carne vaciluin beato corpore reperiatur,cum hoc nulla ratione excellentiam pulchritudinis, qua in glorioso hoc, corpore emicat, diminutum eat, at auctum p tius & uiuitratum et foramina nanque & scissurae in chirothecis, per quas annu Iorum gemmae transparent, ad oriratum siunt&decorem , ut & vestium apertura: ἰ per quas subtus latent aurum , & br
. ctea , aut aliud subtiI: Oris busti genus translucet. Clitisius igitur Redemptor hostEripiat 1esurrectionem suam, in triumphi & gloni signum,pIagaru, M vulneriim suorum cicatrices ostendere discipu-D 1o iis VoIuit.
Clinu, in nuβ dc latus, I Hinc igitur sine
una cum possumus, Chrifano uine coxpore,anima, liuinitate, vulneri
Ios,priusquam Christus a mortuis resurgeret, omnem , quem in monte Oliveti , in praetorio Pilati, per urbis IerosioIymitanae vicos, denique & in monNo est nor luariae estuderat sanguincio, diligenter coli tabilix ali - Adeo Vr crosimile sit mo certo certius,n qua quan-s nguinis Christi quantitaten inritas Chri r ansisse. Huius opinionis in Angeli ni ita uis Doctor Thomas,in cuius senten tiam Iibens senis in ter sex qui etiam asserit, omnem qui in variis orbis in relicta. Diiςnditur,sannuinem Christi noninae,ut Mantuae, Romae, aliisque in locis verum Christi sanguinem non esib , at ex imagine aliqua,permi
663쪽
. I N A L B i S. ' 1 'tente Deo, miraculose, & prodigiose eum emu- tasdem opinionis & suisse videtur Athanasius fidei illud scutum inexpugnabile,quemadmodum in septima Synodi Constantinopoli cele alae actis
legitur. Dixi ante, quantitatem notabilem, neque implicat,aut inconueniens est,credere exiguam
ituam guttulam spineo serto,clauis,cruci, sacrae Syndoni Sudario quod Veronica crucem bai tanti porrexit,adhςsisse:quamuis tamen I. ipse,quq in vitreis vasculis& lipsanothecis videmus Langu nem, sanguis proprie, quoad substantiam, non sit, at color tantum sanguinis,qui iam Offuit,nec amplius iam comparet. Est quin etiam Extrauagans quaedam Pij I l. Pontificis,quae ait,fidei non adueriari,credere C hristum aliquam sanguinis sui parte in sui memoriam, & passionis reuerentiam hic in
adit quoque Nicephorus Callistus in primo lib. I.c.3o historiarum suarum libro, Delearam, & Ioannem Apostolum, Dominicae passionis tempore, alIquot sanguinis Christi guttas in vasculo aliq*o collegi se,quas magna dein diligentia & sollicite admoduconseruauerint.Hinc est,quod quemadmodum f- dei non repugnat,credere,aliquam sanguinis nutr1tiui Christi Iesu partem in terra mansiste, Ita ratio nulla dari possit,quae nobis id credere persuadeat. Quamuis interea certum sit, sanguinem Christi, nquis in terra remanserit, cum diuinitate iam nulla ratione coniunctum esse, eo quod hic humanitatis eius pars nec sit nec futurus sit:verun tamen quam uis modo eidem unitus non sit, nihilominus adorandus est,quod prius unitus eidem suerit. Haec do
ctioribus dictasiinto, ad vulnera iam postliminio. Ostendit eis manus & latus J Vulncra hec,s a Io. a
664쪽
Christi mina, antra ec cauernae maceriae in Canticis dictiti Vulnerata tur ; Veni columba mea in foraminibus petrae, iri foramini Caiaerna inaceriae: J quem pleriq. Hebraeorum lociibu collata hoc a iodo transferunt, sin ciuitati s rupis, aiuntia. enitia per Vesbum hoc apud Hstraeos Iphaera, am Cant. a. bitum de circuitum terrae desi nari: quod qua pulcherrime lateri Christi Iesu adaptare licet, qtiod Orithressit ira terrarum orbem,simulq.omnes eiusdeni incolas comprehendere, i continere Valeat. Ver-
bonam autem sensus hic est,carissima mea instar collimbae pauida, Si meticulosa in foramina te petrae absconde, id est, in sponsi vulnera & in cauernania maceriar id est satus illius, secede. Eib. ' H.i callusisse videtur Deus, cum Moysi vultu' suum in deri cupi ti est,t Elt apud me locus,&stabis supra petram,& transibo, abscondam te inseramine petrae,& manus meae pro egant te.Jquasi dixisset. Nimis sit blimia sunt desideria tua Moyses , Inaiora a quo petis, sperasque impetrare te posse qilod penitus fieri nequit: Mi, audi, locum tibi do. monstrabo, stabis nimirum in prira, eQ ipse ante te
transibo,&c. Respexere lius etiam plura alia scripturae loca,ut ille Isai. r. sngredere in petraim& abscondere in fossa humo, a facie timoris Domini. Jconsulti it nimirum peccatoribus, Ut in petra, quae Christius est, delitcscant&abscondantur, simulquem iam humanitatis eius, ad diuinum furorem de esinandum ingrediantur. In Psalmis etiam legitur, Montes excelsi ceruis, petra refugium crinacijs: Jid est, iustis, qui per certios denotantur, habitaculu.3i su in excelsi diu nitatis, matellatis, prouidentiae, praedestinationis, praescientiae montes, in quibus noctes I dies contemplando, meditandoq. &. per sancta desideria expatientur λ petrarum autem
stramina, idest voluera cai Arati Christi miseri
665쪽
peccatoribus, in quibus erinociorum instar, detria
tescant.' Noui conceptus. Aba ac Propheta, sacra Vulnera cornuum nomine appellat: fCornua in tua Christinibus eius bi abscondita est Grtitudo eius.J Porro Vulnera cornu in cicris literis symbolum est λrtitudin si, ut cornuaapPsa.7 a Nolite extollere in altum cornu vestrum.J peli intuo Item 8S. Exaltabitur cornu vestriam. J Et, Cornu eius exaltabitur in gloria. Et pruno Requiri, Ex IVIII. . altatum est cornu meum. JEcclesiastici legitur: s Exaltavit in aeternum cornu ex is,) aliisq.
lotis innumeris. Christus autem cum in manibus gestare cornua dicitur quae nai ura animalibus in . fronte dedit,cle vulneribus intelligendum est, quae 'manibus gessit, quae magna ineriserum illius fortia i tudinis par suere i spat, iacens: saurietis aquas in gaudio de fi latibus' Saluatoris idest de vulneribus Christi Iesu: ad Hebr. icos quippe sentes transscrri potest, de visceri bus Salluatoris,J quae nobis per acerba luec vulnera rabunde patuerunt. Haec nimirum scaturigines, &Diites sunt, quos animarum nostrariam hostis di uertere alioque deducere gestit, ne aqua gratiae fallitis inde scaturiens mentes nostras inebraei. Inicuius rei tignum Holofernem histori: ' prodeunt Liaqiuaeductus Bethtilicia ses, & intes aquarum ob tiaralle, aut alio deduxiise; Philist os quoque , I- .saac detestatos, pureos quos Abraham ruitqucrat, a Ilapidibus impleutile, adeo ut nulli postea v i sUe- . rit, quos diaboli etiam imitati, prae inuriata unpe-
dirc conamur, ne aqua vulnerum horum ad nos dimanet.
Appellantur ad haec sculptura,vi apud Zacharia Super lapidem v num septem oculi sint, ecce ego Zac'
c labo sculpturam eius ut Dias excrcituum. J G
666쪽
cur vulnera retinuerit. 3-p-q. 34. a. q.&Opusc.6O.c. 22 in cap.22. Luc.
Iocum magnus Hieronymus de Christo Iesia intem pretatur , putatque scripturam hanc de sacris illius vulneribus debere intelligi: quod Pater aeternus vulnerari eum, tum a clauis quibus cruci amxus est tum a lancea militis,quae corpus illius plagis & contusionibus quodammodo arauit &sculpsit volu rit. O igitur beata ac ter beata vulnera Ostendit eis manus& latus. J, Porro Christus resurrectionem suam consi a-turus , Philosophorum more, syllogismis, sephisticis demonstr tionibus, Enthymematibus , aut epichirematis, alijsque argumentis topicis non est usus: sed re ipsa, & miraculis euidentibus eandem
asseruit. nta autem horum argumentorussa essicacia& robur Z an non enim magnum Sc prodigiosum, terram concu tere,utrumque mundi cardinem c mouere,mortuos ad vitam reuocare, sepulchra reserare,inses nos carceres spoliare, Angelorum apparitionem inducere,vigiles percellere & eXanimare, Pilati sigilla infringete, lapidem ab ostio monumenti deuoluere,natiaram in admirationem rapere,mundo se post mortem manifestare,vulneraque astantibus patefacereῖ O miracula inQlita & inauditabimo vix unquam visa l
f Ostendit eis manus & latus. J At quoniam de
vulneribus longior iam sermo incidit,non omnino ab re videatur rationes inquirere, cur eadem a r
surrectione sua Christus retinere voluerit; Patrα nobis eandem suppeditaruin i, quas ubi audieritis, pulchras haud dubie & egregias iudicabitis. Primo , in signum victoriae, ita Diuus Thomas, ut in perpetuum, inquii gloriae suae triumpnum circum
Beda deinde ait,non aliquod imperfectionis aut impotentiae signum fuisse, Christum cum vulneri r bus
667쪽
bus resurgere,feci perpetuum cuiusdam triumphi,& victoriάrum de hoste relatarum monumentum. Chrysostom.ideo credit,quamuis uni tersum Christi corpus rediuitium & a monumento redux, luci- in ignurn dissimum & splendidismum fuerit; vulneratum nimiru VI tamen loco & cicatrices sele tunc fuisse splendidio Vsoriae. res:ex ipsis quippe emicabat quidam fulgor aci cidi diuinitatis radij, qui omnium oculos lumine suo de iubare praestinguerent. Gloriosas igitur has cicatrices in glorioso corpore seruauit,vigenerosium & strenuum ducem imitari videretur. Vt enim militi gloriosum empraelio . peracto obtusiis armis, hebetato ac semifracto gladio,vestibus laceris, manibus hosti li sanguine cruentatis,facie pulverulenta,Vulneribusquo desed ra, ad silos reuerti, ita profecto non nabdica Chri- sto Regum Rini gloria fuit,e cruento passionis c6- fietu,vulnerato & csuetato corpore recedere: has quippe plagas velut fidas animi sui testes, vitetuli'. indices retinere voluit, ut ijsdem velut titulis, et gijs,parergis & acroamatis humanitatis suae scutuini igniaq.condecoraret.. Scutum dixi, quod ita usurpatum vocabulum .
apud Ieremiam legam: LRedde ei, inquit,J vicem
Domine,iuxta opera manuum suarum,dabis enim
stutum cordis dolorem tuum.J De Iudaeorum hic pervicacia agit, qui se excusiare nitebantur , quod VChriitum debito non essent cultu prosecuti, cum instar aliorum hominum eum occubuisse,& seeulchro reconditum cernerent: ait igitur,Pro meritis eos castigabis Domine, passionemq.tuam & des res,vii cordis illorum scutum, itatues. Gregorius porro locum hunc interpretatus ait, Christi passionem Iudaeis pro scuto suturam, quod eadem, si, prout par erat, eam sibi applicuisscnt,
sylum, pro cetio, aduersus omnia pericula, δοῦ
668쪽
fallacis mundi huius incursus elypeus,& virabo impenetrabilis fuisset. Et sane Pater caelestis filium in terram misit, ut instar scuti inexpugnabilis, &clypei validissimi Ecelesiam suam protegeret, ac
Referunt Titus Liuius, S cum eo Seruius Η ' ratius, tempore Numae Pompilij scutum quoddam celo delapsum, quod ancile nominarent. Oraculum de rei eventu Numa Rex consulens, reis
spori sum tulit, tam diu Romanum Imperium saliau, & incolume fore, quamdiu ancile noc RoWarseruaretur : at eodem subito sublato aut perdito, Remptiblicam quoque perditam iri. Quo audito undecitn alia, ad caelestis illius similitudinem, ancilia sculpi a Mamurio praecipit, ut ita alterum ab
altero non esset dignoscere, & nemo hac rati
ne sacrum Imperij pignus, & tutelam auferret,sed similitudine, & rei incertitudine deterritus a cγpto desisteret., Melius hoc, dcaptius de Chri sto Iesu, eiusque morte, passione, & vulneribus dici queat, qui non
ob aliam causam caelo descendit,quam vi,velut clypeus & Vmbo, protegeret eos, qui diligenti ciist dia eum penes se seruare niterentur. Et quoniam Iudaeos comprimis saluaturus v nerat, ideo apud eos nasci& ancile illud regium, V pretiosum penes eos deponere voluit. At Satan, qui late tunc per orbem imperitabat, omnesque imperio suo premebat , cognito , Pr pheticis oraculis praenuntiatum , Rempublicam illam conseruandam , & immortalem fore, dc ceteris dominaturam , quae ipsum magna sodulitate seruare conaretur, omni thidio eum a scondere , eiusque honorem imminuere, inam Celare contendebat. Atque ideo, nequis ipsum agnitum clanculo auferret, ceteris ancilibus miscuit,
669쪽
miscuit,rae ita vertim ancile agnosceretur. Qui quoniam a vulneribus, &sanguine facile, quolibet agnosci potuisset,ideo ceteris eum maleficis 3c sudi plicio extremo assicie lis, ut Barabbae,alijsq; homucidis carcere detentis similem reddidit. Quin & cit
in crucem iam agendus esset, omni ratione conteri ldit, ut medius inter latrones expiraret, ut simul cu clatroni b. latro,cu sicarios scarius quoq; appareret,
nihilq; ab eisdedifferret. Ideo Propheta praedixit,s Et cum iniquis reputatus est.J Sed iam aequo di
lius evagati, ad lineam redeamus, vulnerumquo Seruatorum causas reddere pergamuS.
Saluator igitur mundi glori' a haec vulneram Resurre sacro corpore suo retinere voluit, ut ita sidem no- chio dissi tiram confirmaret,resuriectionis inquam sue veri- cilis ad talem astrueret : est enim resilrrectionis articulus crede tu. ad credendum perdissicilis. Invaluerat iani nanq; apud omnes & cunctorum animis insederat, commune illud, dc in philosophorum sci olis usurpatu principium & icitum, Γ A priuatioiae ad habuiam non dari regressunt,J id est neminem forma priuatum aliqua eaudem iterum recuperare posse; aecu, verbi gratia, ulorum usum; stardum alitium, nau- tum linguae recipere. Cum autem mors oniniuiri
priuationu maxima & funestissima sit, utpote quas non visu silum aut auditu priuet; sed inflat nobilis. . praedonis piratq omnes corporis nostra sensus ausi rat & decipiat. Hinc est quod naturaliter loquendo, nemo I morte ad vitam tedire possit. Atq; haec ratio est,auditores,cur Aposso. paulus Athenis,in qua ciuitate inge, Philosoplibrum omniumque sapientuna numerus erat, &qub totius Graeciae, ne dicam orbis, ingeniorum nucleus consuebat, quamdiu de unius Dei cultu,de inanium Deorum simulacris, quae nec audire nec loqui v lent, aggret, magno cum silentio, attentioneque Min Di
670쪽
omnium sit auditus: at moxint de mortuorum reo surrectione sermonem institueret , omnes eum ex sibilarent,exploderenti alii eum agitam, alijn - - Uorum daemoniorum assertorem appellarent. Cu . S. Paulus 'u, S. Lucas rationem tradit, quam
Θxbς in. quia Iesum εc resurrectionem annunciabat eis. Jς sibi' - 1 quoque Apostoli,cum mulieres resurrexisse ilatur, cum Dominum assererent, credere omnino sed ut Euangelista refert, suisa sunt ante xςsitionς los deliramenta verba ista, re non credide
: i7' Hanc etiam causam existimo, cur sancti Patres ης ι - Concilio Ni eno congregati,in symbolo QO,s li articulo de resurrectione addiderint verba illa
secundum Scripturas: J quae ab Apostolo Riulo
Gon II mutuati erat dicente, Et quia resurrexit tertia die, secundum Scripturas. J credebant quidem Genti Ies Christum passum, mortuum & sepultum esse ,
sed a morte cum resurrexisse omnino negabant.IM circo ad maiorem rei confirmationem, addidere Patres, secundum Proohetarum oracula, &Seriapturae signationem eum resuscitatum, hianc porro
articulum Augustinus veram & propriam Chriastianorum fidem appellat. Est quoque euidens diuinitatis argumentum,&apertum dexterae excelsi opus. Hinc est quod iri. . illa, videns filium suum ab Eliseo,non sine miraculo, ad vitam reuocat m, mox in haec ve 'aprorumpat, fNunc scio,quia vere Propheta Dei estu. J Qtan'am autem articulos hic ad credendunt dissicillimus erat, & magni interesset fides illius , Christus Dominus easdem in corpore suo, post r
sarrectioilem glorioso,plagas et vulneroriam notas retinere voluit,quas vivens corP re ex perat,stud