장음표시 사용
301쪽
diduceret quam contraheret. Deinde ejusmodi ebullitio in liquoribus fa Iinis & acerrimis cernitur, cujusi odi non est sanguis qui placide fuit in venis, & benignioris est naturae, quam ut tam subito effervescat. Nec demum instar candentis ferri ipsius cordi; servet subflautia. Hujus sane fabrica & fibrae contortae , quae in oppositos tendines desinunt ό diversa utriusque ventriculi structura, s nam sinittet validioribus fibris ,& lacertulis eget, quo longius emittat fanguinem l haec, inquam, omnia persuadent cor moveri ut re ialiquos musculos , contractis videlicet fibris , quae basim adducere moliuntur : sed cum illa sit immobilis, mucro vero instabilis, hic sursum nonnihil attollitur. Iam contracto corde in systole id motu quodam restitutionis se scdilatare nititur : quam dilatationem sanguis in utrumque ventriculum illabens plurimum auget. Hinc alternis vicibus cordis contractio Adilatatio , sere instar funependuli se se excipiunt: ignis autem in corde nullus est nisi as anguine prosectus. Diluuntur objectiones. p. 1' Cartesius se expertum esse in cuniaculo , abscisi cordis mucrone sanguinem ita diastole exire , ac ventriculos fieri ampliores& duriores. Rei'. Non mirum esse si sanguis e mucrone
discistb esiluat in diastole: sed id non sit cum impetu , ut in systole. Id vero negamus cor fieri durius in diastole. Cum autem cuniculi cor sit angustius, quam ut in ejus motu , diastole& systole disterni satis accurate possint, nec ventricrili satis sint ampli, ut digitus immitti queat ueconaque iamWibundo animali jam cor
302쪽
ipsum collabat in , nec pressio digiti sit fatis
leuasibilis, non mirum est si tam incertum experimentum Cartesium fefellerit: cum tamen in rana quae vivacior est, & exempto corde dia vivit, id experiri potui siet, cor in diastole totum rubere, cum sanguine impletur, &in s in stole pallescere, cum omnino evacuatur. Os p. 1q Sanguinem ex variis liquoribus constare, quos in ventriculis cordis sermentescere necesse est cum chyli videlicet, aut
lymphae, seu liquoris aquosi nova, & Jugis fiat
Resp. Fermentationem illam, si quae ut, lenem esse & placidam : nisi forte cum febris, aut perturbationis alicujus aestu cor agitatur. Et qui leni si illud in qualibet systole omnem c 'ventriculis sanguinem expellit, ebullitio illa
Cartesii', aut fermentatio ex guttulae accessione omnino est commentitia: praesertim cum cor
exemptum: e vipera interdiam per so horas pulici, vix illud per sanguinis explosionem explicari potest. lna' si cor animalis naortui aqua repleas , & simili motu ei quem fieri diximus in systole, contorqueas, aquam ventriculi contractione cum impetu peto trudes. Atque huc tendit ipsa cordis formatio. Nam ut pulchre Harvarus observat, in foetu auliculi prinaum sussicit pellendo sanguini: sed crescen- re corpore cor formatur, quod validius sanguinem impellit. In calidio ibus anima tibus, inruibus fortius impelli sanguinem neceste est,
uo sunt ventriculi cordis cum duabus auriculis μ& pulmonibus. Ex iis quae sunt debiliores, ut aviculae ventriculos laeves, & lacertulis destitu s nactae sunt, iric valvulas habent tricuspides, aut eae sunt negligentius. occlusae: quod spongiosi pulmones sanguirum e de Ilio cordis sinu placidius exeuntem excipiant. In Iob ultio-
303쪽
. filnis animantibus sinister ventriculus fibris carnosis validioribus instructus est, pariete triplo crassiore & variis scrobictilis usque ad
mucrCnem extenditu: e quod sanguinem majore . vi comminutum in corpus universem propellat. inae omnia persuadent cor ut musculum moveri. Instinctus vero ad motum a nervis paris ocitavi in cor , ω auriculas copiose dispersis manat. H inc ligato trunco hujus nervi in cervice , statim commeatu spirituum intercepto cordis motus fit tremulus, & palpitans , tumque per unum aut alterum diem canis vitam miseram agit, donec stagnante iii 'ventriculis cordis sanguine expiret. Qu9dau tem statim non moriatur, id in causae si quod nervi intercostalis surculi aliquot in ipso transitu ad cor perveniant, qui vectigales spiritus illi' afferunt. Ex quo quidem experimento iA conjicere possumus tremorem cordis ex causa con simili prodire: quod spiritus animales, vel in cerebello , vel in plexibus nervorum , vel in nervis ipsis ita corde diffusis male astecti, & qu si inquieti Lanc cordis trepidationem ciliciana: qua fibrae ejus motrices celerrime quidem, sed debiliter cor ipsum aut contrahant, aut dilatent: adeo ut systole & diastole celeres
quidem sint, sed abruptae M quasi dimidiatae ;
nec sanguis ubertim, sed stillatim tantummodo in cordis sinus illabatur, aut ex iis efferatur. Non dissimiles musculorum subsultus in labris, oculis, genis & aliis partibus experimur: cum Φiritus nimium inquieti crebros & dcbiles ex tendinibus in carnes, e carnibus in tendines, etiam nobis invitis excursus faciunt, & recussus: ut ingeniose explicat V vilissus. Qui addit hujus tremoris in corde causam in obstructum- lienem vulgo rejici , quod magna sit inter nervos cardiaces, & nervos visc uinco Sua for
304쪽
εί pars una affecta alteram facile in consensim trahat. Illud quoque observat cordis palpitationem a tremore longe esse diversiam , licet utriusque motus sit convulsivus & perturbatus: sed tremor in vibrationum frequentia, palpitatio in vehementia consistit. Haec saepe accidit cum totus sanguis cordis ventriculis conclusus ejici non potest. Unde vasa cordis nimium impleta juxta cordis basim cum impetu exilium, & cor totum uoncutiunt: dum interim pulsius in carpo languidus est & debilis ,
sive pulmones sint male affecti , sive arteriarum fibrae in cordis basi convellantur, sive alia causa occultior subsit.
De motu sanguinis O, illim circulatione.
FX iis quae de structura & motu cordis diximus , facile intestigitur sanguinis motus in quo maxime vita conlistit. Nam sanguis ex vena cava in dextram cordis auriculam, tum in subjectum cordis ventriculum delabitat r. Corde contracto in stitote per arteriam pulmonum ejicitur, tum per venae pulmonariae exiles ramos in illius truncum, tandem in sinistrum cordis sinum se se exonerat ; unde in magnam arteriam, atque in illius capillares ramos cum impetu erumpit, quasi a centro ad circumferentiam pulsus. Ab liis arteriolis per interjectos carnis meatus in venulas revertitur, ex quibus in majores ramos, tandem in truncum vena cavae, ac rursus in dextrum cordis sinum effunditur. Qui circuitus sanguinis nostra aetate ab Harva o Anglo est depreliensus, & tot demonstrationibus munitus, ut non aliud sit in tota Physica de Medicina utilius nivemum , dc ube
305쪽
iiiis probatum. Praecipuas hujus circulationis denion strationes afferemus, non ut par esset, res tam praeclara postularet, dilatatas, sed con- tractas admodum, ut qui ad instituti operis finem properemus. Primum itaque sanguinem ex corde in arterias, ex iis in venas ad cor refluere, ex ipsius cordis fabrica & motu colligitur. Nam singulis pulsibus aliquid sanguinis e corde in arterias erumpit: cumque intra unius horae spatium termille & amplius arteriae pulsus numerentur;
etiam si una aut altero tantum gutta sanguinis unoquoque pulsu e corde proflueret ;omiaino foret ut sanguinis massa cor intra unum aut alterum diem tota pertransiret: ac si non redit sanguis, brevi cor sanguine destitueretur. Verum hoc argumentum multo fiet illustrius, si quae jam diximus, paulo attentius considerentur. Nam in unaquaque cordis systole ventriculi cordis pene toti exhauriuntur, neque una aut altera sanguinis gutta, sed semi- unciae sere pondus erumpit, idque multis adhuc liquere p'test argumentis. a' Quod non guttatim sanguis in cor influat.& nisi pateat sanguini exitus, brevi animal praecopia sanguinis suffocatur. Σο Compressa vena cava ubi jecore ascendit, brevi versus cor inanitur, ac depletur; compressa itidem storta, cor statim usque ad livorem intumescit, &turget prae sanguine. 3' Secta aliqua arteria, intra unius horae quadrantis spatium, & longe citius totus sanguis emuit, qui tamen e corde manat : nec facile sisti potest, donec animi deliquium accesserit : tum' enim cessante cordis pulsu, salientis cum impetu sanguinis vis infrinsilux. Hinc laniones postquam bovem pQ cusIerunt, statim unam ex cervicis arteriis λῆant, ex qua sanguis brevi omnis profluit: imo
306쪽
vel e se ista vena cito totus sanguis eiu uiti ocellante cordis motu prae timore, nulla est ianguiuis eruptio, discuso timore sanguinis quo jue fluxus redit. o Huc etiam accedit quod in vivo animali, secto cordis mucrone, ubi digitus immittitur, is in systole arcte comprimitur; adeo ut cor totum pene exinaniri necesse sit. 1' Qui aquas minerales bibunt , tantam per urinas seri copiam reddunt, quantum fere es h sanguinis in corpore: & amen aqua illa tota una clam sanguine utrumque cordis sinum pe transiit, priuiquarer per renes a sanguine secreta
Σ ' Sahguinis circuitus , dc per Venas in cor editus ex ligaturis ipsis non rationi tantum, sed oculis subjicitur. Hinc ligato brachio, ut in se ei a te sectione fit, venae infra ligaturam intumescunt. Quod sanguis per arterias quas vulgatis ligatura non stringit protrusus , & per vena S remeans , velut objecta mole si statur. Hinc sectione peracta vena insea ligat aram di- .gito premi solet , ut satagitinis fluxus inhibeatur. 2. Hoc ipsum quivis in manu erecta , dunx pateant venae, experiri poterit. Nam si prope
venarurn nodos, digito premas majusculam stari in ea versus brachium detumescet, versus extremam manum facta tumidior, quod sanguis ab extremis partibus ad cor fluat, non vicissim: Cum una ex venis brachii secatur, flatim omnes detumescular , quod magna sit inter venas communio: sed , venis per arterias sanguis ad cor non refluit : neque id feri potest 'ut novus indesinentes sanguis a corde in arterias citrae circulationem erumpat : ea sane ejaculatio non sinit sanguinem e venis per arterias tant levi motu refluere. Idque confirmatur ex vena caVa paulo insta eor ipsunt ligata, aut pressa : tum entia i , ut
307쪽
diximus, pars cavae infra ligaturam , & cor ipsum statim exinanitur, reliqua ultra ligaturam intumestit; cordis motus statim cessat, Mauricula dextra una cum subiecto ventriculo'
sanguine destituitur. Soluta ligatura sanguis suo itinere pene ut aqua fluminis in pistrini
rotam delapsa motum auriculae ,& cordis promovet. Sic pressa pulmonum arteria inter cor& pulmones statim ea intumescit , ω cordis. Ventriculus multum distentus suffocationeniminatur. Itaque intercepta vena cava aut pulmonis vena, desectu sanguinis sequitur extii Oio ι intercepta vero altera ex arteriis, seu pulmonari quae a dextro cordis sinu oritur; seu aorta, ex sanguine in corde diutius retento fit suffocatio, & summa ventriculorum cordis distentio. Quae omnia evincunt sanguinis motum e dextro cordis sinu in pulmones, ex iis in sinistrum cordis ventriculum, unde in aorram , ex qua in totum corpus impellitur, liinc rursus per venulas in majores ramos, tum ii cavae truncum ; sicque animalis vita, calor, Mnutritio perenni sanguinis per cor circuitu perficitur: ut ex aquis vapores, ex iis rursum pluviae, sontes, rivuli,. flumina continua circulatione generantur.
Idque jam notissimb emi erimento illustrari
potest. Nam injectus liquor per truncum venas portar, is Venae cavae amulos ita jecore dispersos subit, & suo se colore prodit : hinc per
truncum venae cavae in dextrum cordis sinum , unde in pulmonum arteriam , ex qua in Venam pulmonariam, atque in sinistrum cordis Ventriculium, tum in aortarn impellitur : deinde per emulgentes arterias in renes deducitur : adeo ut non aliud magis quam ineae
viam sanguis demonstret, quam hoc ipsum'
308쪽
Addam; illud celeberrimum , quo scilla iii semore aut in jugulo arteria, sanguinem ex
parte cordis viciniore, non ex parte ulteriore, quae est a corde remotior, exilire cerni us .
Contra in vena secta contingit. Nam portio venae cordi propior nihil pene sanguinis emit tit : cum pars ulterior large sanguinem effiandat. At si arteriam venae proximam ligaveris , tum sanguis e vena secta non fluit, laxato vinculo statim profluit. 3' Circuitum sanguinis valvulat in venarum internodiis, & earum divaricationibus conspicuae omnino demonstrant. Ear quippe ut supra diximus, nihil sunt nisi membranulae ex inte- Iiori venae tunica crescentis lunae formam imitantes, di ita dispositae, ut sanguini ad cortransitum praebeant. Duae ut plurimum ita conjunguntur, ut cor versus sint concavae: hinc sanguini ad cor remeanti obsequuntur. At si sanguis aut proprio pondere, aut alia de
causa versus extrema corporis remeare cona
tur, obstant eaedem valvulae , quae sanguis; lapsu distenduntur, nec sinunt eum a truneo ad ramos contendere. Idque ut diximus, vel in manu ipsa experiri quivis potest, si venam prope internodium , ubi semper est aliqua valvula, digito presieris. Tum enim vena versus cor inanita, pars illiu altera, dc a corde remotior intumescet. Nullae autem sunt ejusmodi valvulae in arteriis: nihil enim est periculi ne sanguis magna vi a corde impulsus per arterias regressiim tentet.
Neque illud vere dici potest, eo tantum appositas esse valvulas, quo descensum sanguinis impediatu. Nam ubicumque eae fuerint, motum sanguinis.a trunco ad ramos impediunt, Hinc stylus a ramulis versus majores facile subire potest , non item a majoribus versus
309쪽
exiles ramos: ac ne injectum quidem liquorena facile admittunt, nisi ubi nullae sunt valvulae, ut in pulmonibus. Infinitas hanc in rem aia ferri posse rationes non ignoro : hinc enim totius vitae Ceconomia pendet ; hinc morborum ea usae innotescunt : verum istat Medicis relinquimus. Nunc igitur quae contra opponi solent ab iis qui ratiunculas potius quam experimenta consectantur, videamus.
Multa opponunt magis inquirendo, & alias ex aliis dissicultates hectendo, quam ratiocinando. I' Non posse concipi qui fieri possit ut
sanguis tam cito ex arteriis in venas commeel: quandoquidem inter illa vasa nulla est communio ; nullae sitiit anastomoses, seu va ruminostulationes; nec venarum ostiola cum arte-- riarum itidem ostiolis cons unguntur. Nullas quidem esse venarum cum arteriis anastomoses, qualis tota credidit antiquitas , eaeque sanguinis circuitum impedirent, nisi sorte ubi desinunt capillares arteriae , ibi incipiant capillares itidem venulae , tanquam radices quaedam : sicque sanguis ab arteriolis in venulas commeare potest, neque inter eas ullum fere est discrimen : non enim pulsant capillares asteriolae. Resp. 1' Ut nullae essent ejusmodi anastomoses, sanguinem tamen posse per caecos carnis aut visterum meatus venas ingredi : ut aqua pluvialis per terrae poros in venas quasdam, hinc in fontes conssuit ι aut succus nutritius in plantis per radices, & fibras siliratur Hunc autem sanguinis per carnes spongiosas transitum plurimum adjuvat continua sanguinis a tergo urgentis pressio, & mdsculoruimm*tus tensivus. Rem vero ita est. R sanguinem.
310쪽
per carnes ex arteriis in venas permeare, hii
kolligere postumus, quod sanguis ubicumqRecarnem vel acu pupugeris, essiuat: cum tamen vix credibile sit venas aut arterias ita per totum corpus diffundi, ut nulla sit pars adeo mi tanta, quae vena, alteria, & nervo non do
p. 1' Illud probari nunquam posita, in
puri sanguinis excrementa ad cor deserri, aut orruptum . &aestuantem sanguinem in febre putrida cor & pulmones totum pervadere. Deinde si sanguis tam celeriter per cor moveatur , cur una potius quam altera secatur vena s. cui tandem usui est revulsio 3 ut cum tumor &. dolor unam partem assicit, ex opposita sanguis mittitur. shomodo in venis varicosis, aut distentis fluere sanguis poterit ΘResp. Prius sensum , & experientiam consuli oportere, quam ejusmodi incommoda excu- aiantur. Prinaum itaque non D ig excrementa
uiguinis, nisi quaedam utilia : sujusmodi est
J1mpha & interdum bi lis ad cor remeat: non crassior pituita, non urina. Neque id credimus cor adeo esse delicatulum , ut impuli fanguinis transitum ferre non possit. Nec mirum si in febre ardente sanguis aestuans pulmones inse- stet, & anhelosam essiciat respirati0nem. Cum enim lentior est sanguis, aut viscidior & cffervescit, tum per angustias pulmonum, & arctissi s tubulos transire non potest. Unde in iis haeret, extravassetur , inflammatur, &. vasa plerumque nimium distenta xnmpuntur: hinc peripneumoniae.Simili modo cum sanguis lentus & effervescens in arteriolis quae pleurim seu costarum membranam irrigant , concrestit, pleuritis oritur: ac saepe unus affectus auterum comitatur, quod eadem sit sanguinis