장음표시 사용
741쪽
Ferm , non auro , Vitam cerniamus utrique. Et Virgilia 2. AEneid. se coiι se viros, decernere ferro.
rem controversam vel litem dijudicare , h. e. Si VCrum Volumus , nisi quia tenus Iudicare etiam poni
rur Pro Iudicate. Nam quid aliud faciunt, quaeso , Iudicantes , nisi ut re utrimque audita et c gnita sementiam de ea forment ,
dijudieent i quid singuli JUalces in judicio , quid irnino e X rn judici una privati de aliqua re judicantes , nisi ut de re controversa aut dubia et obscura , quin
sua sit aententia et GyGrio, proseunt r Propria et go CSt haec Ver-hit udieare significatio ad quam
admittit ita et ipse urbum hoc cernere, quod e X nostra quoque sententia quibusdam tanturn In Iocutionibus notat judicare. Prae-xerea an non eodem modo de m dcon ς tituere possumus dicere ejus
notionem verbo Cernere non con-Fenire, ni Si quatenus ConStituerestiam notet , vi mentis certi aliquid statueri. quae tamen neu Ii
quam propria seu primitiva est ejus Verbi significatio. Sed , ait P. 93. cernere , quando ponitur
Eodem Sensu , quo codnoscere , ju dicare , etc. translatam hanc Significationum accepit a visu scu- Iiarum , quae iis et notis verbo judicare minime inest. An ergo magis inest Verbo constitvere Τ Non putem neque ipsum V. D. hoc affirmaturum, nedum Alium quenquam. Ucinde falsum est, Ver-hum Cernere in illo sensit, consid randi , constituendi ι judieandi ,
translation nem hanc Suin sisse avisu oculorum , quasi primitiva haec fuisset Verbi siῆnificatio. ipse fatetur utique cernere proprie effaeaeparare Nel S ungere p. 73. et ab illa notione verbum hoc ad atia
aransferri ι veἰuti ad visum , P. 7. Ut ergo inde transfertur ad visum oculorum , sic et inde ad
ollentionem mentis nostra: : Ut
vitu oculorum rem ob curam modo , moκ ita cognoscimus; ut ab aliis distinctam habeamus , Sic VI men is nωstrae rem obscuram diligenter considerando ab aliis dubiis Separamus , et quid veri vel falsi in ea sit, quid sit vel non sit faciendum, diludicamus. Qua u do I erentius ait Anor I. I. Tumillia , ut consuetum facile amorem c 'r res , rejecit se in eum 1lens
quam familiarii r , istic vero Uis D. quod ad sensum dici potuisse iudicares , ultro largitur pag. 93.
Sed tamen τι Cerneres Vult contineri intra visum oculorum, qui nihil ad eo 'ndicare perti Deat. Quam falsa haec sint, vel e X eo patet . quod ei iam Homo plane stupidus ei mente captus, iam Traetiam canis aut equus, oculis suis Videre potuit , puellam istam se rejieere in Pamphili brachia , sed net. liquam inde Cerne
re consuetum inter eos amorem.
Hoc cernere est judicii , quo quis ex signis , ab se in Strumento oculorum visis, colligit facile, et intelligit , et tu uicat consuetum jam inter eos esse amorem. Immo hinc a Verbo Videre , quan do proprie loquuntur Uclcres . distinguitur et a Cernere, ut Illua ad oculos . hoc ad Mentem rein stratur. Livius XXXI. 34. Ma
mente intuenantur, cogitabant. 6. Sed taedium haud dubie Te jam dudum cepit , Lector, talium tracarum ut argutiarum, quae magno conatu meras Tibi nugas ingerunt. Qua priapter tra sibimus jam ad aliud et praecipuum controversiae in .cr Nos Caput , h. e. ad veXatissim arri illam Iuris Civilis phrasin cernora δες caιιaιcm , quam 1e accurate
742쪽
te enim legit Faemus ex antiqhvs.codicibus: Postremo, i
eXpO iturum , promittit. De Eata mu' antequam agamus, .mia Dunia. es, mi Lector. , alias in hac te e e partes J C si, alias Gramimuic K ICtus docet la0 iitri , quid ex Usu recepto, iu ut e Civili illa phrysis i tic. nia. tui . seu quo sensu. adbibeatus a Veteribus Jctis e tum quid in Hereditate cernend4 juris siἔObs rvetur, quibRS aitibus, modis , formulis ,- reS pezagas uretc... PQ tcriora haec nihil proprie a 3 Gris . . maticam pertinent quir inlusii iii aga i ree tam .ilsia signifieationem . ei qua satione, analogia , ii cu ad eam in Iure Civili i ta plara sis devenerit. Hoc ipsum linice est inter nos conmtro Versiim , qui ὀe sola phrasi agimus, non de Rei, per illam phrasin declaratae , iure, ac SU-ienni peragendae modo. Censet ergo V. D. pag. 64. Cernere heresstatem esse proprie nihil aliud, quam successionem in bona defuneri dicernere seu constituere. Probat id ex eo, quod Hereditas designet etiam Ius adeunda. Hereditatis , seu . ut definiatur in Ree. Juris , et Verbor. Signis. successionem in universa Bona , qua i atin istis lepibus dicitur universtim jus , quod defunctus habu ιt. De inae ex eo, quod sic dicatur Cernere bellum, expeditionem. No
signiscare eam , conriuium suum de adeunda hereditatς solenniter sera. cota verborum for'Mila declarare.-Postremum hoc solum .eSi verum , superiora. s.clsa plane et aliena. si ita , tum Fero principiis illis subrutis, cadet tota utique Viri D. ε ementia de origine et ana ogia phraseos, quod
unum est inter nos controversum. Quocirca ut jam taccam,
quod illam Heressitatis interpretatio sit, longius petita , quiam simpliciter B eoedit o nihil aliud in his e vhrasi notet , quam in Adite
die editatem eruataret Hered ta- P uri. Ac uirere Ide Nait..er . Sed haeae Praetermitto , id vero nega v rim , cernere se Ium apud Ι.a- , liuo, idem e Sta, quod decernere' bellum. . . Debui, Set id Probar, a tD-N. quum ad huiuς pnra eos iis ac formet significationem et ic ςrnere nereditatem et Duo qui odem loca adreri vae. QI. e X l. Dcresio , sed quorum in adtero ipsa. haec Phra Sis e X Stare. non . Ui- ὸ detur , certe alium planet in sen- . s. un in utrCque ea. Si CXLiat. adhibetur. . Prior est Lucreti I. V.
39χ. ubi agitur de.naturali qua- . si pugna inier Solem et Ventos hinc, quam et Ainnesi inde.
Erao ait i Tantum' syιrantes regu certamine bellum Magnιs de rebus inter se cernere certant. Non videntur istic in . uuam phrasia
conjungenda cernere bellum, se a Tantum belium spiranter ; et sicideia cernere de magnis rebux ab - .
solute pro pugnare, contenderct ponitur , ut saepius fi . Et φlane ita Ennius . pud Servium ad Virgil. Aen. XII To9. Olli cerne-.
bant malia de rebus agentes. Seu isi maxime istic conjunctim accipiatur cernere. bellum , in inIme tamen vel sic significaret, quod U. D. voluit decertrice bellum , sed Pugnando ηι rete bellum , eodem sensu , quo dicisur Augnare pia
tero Lueretii loco IV. ιφ6s. ub tradit Poeta , Homines sibi insomniis videri eadem agere , quae vigilantes solent . Causidici ciausas agere et componere Iines , Induis peratores pugnare , ας Pralia obire , Nauta contraclum cum Ueneis cernere hellum. Nani , quid hoc
aliud est , quam c lluctari cum
743쪽
in diebus centum proximis, quibus scieris , Poteri
que ἡ- nisi ita creMeris , exheres esto et hic cernere
Ventis quasi bello quodam , et
resistere iis in navem magno impetu irruentibus Neque alio sensu dixit Plautus , ison modo Casin. LII. r. a. sea et Bacchi d.
III. a. 23. Nuetc specimen specitur . nunc certa ueta ceruitur , at cu us rei Sis ne, necue , ue .gse
oportet. uuae , qua SO, alia hujus lucutionis eernere certamen eStratio et signiti ratio , quam illarum Necere specimen , pugnare pugnam . etc. quidve aliud notant , quam ipsam cernendi , vectendi , pugnandi actionem 3 Clarum ita. que , Principium hoc analogicae constructionis et significationis , qua etis cernere hereditatem, Pro constituere se aditurum eam , de rivatur a vo cernere bellum et similibus pro Decernere, esse falsum et nihili, certe neutiquam a Viro Doct. probatum , ut opor- uerat. Non nega Vero tamen potu sse etiam an i logice dici forsana quibusdam cernere bellum. etc. pro Decernere , quum eo De Cernendi sensu verbum hoc cernere saepius olim fuerit adhibitum , ut Vel ex solis Legibus Ciceronis , in quibus frequentes
Oecurrunt antiquarum locuti mim forinulae , liquet. Veluti H l. 3. quodcvnitie Senatus creverte agustio e Si Senatus creverit rQuum Senatus ereverit , Populus veJusseri ' Sed perumque in hoe se usu cum infinito constri itur , ut ex Nonio patet, nec quaeritur hic, quid potuerit diei , sed quo sensu adhibita a Latinis fuerit hae e phrasis, quae Viro D. principium est argumentaridi ex
Usu Linguae Latinae , et confirmandi e X eo controversae locutionis, cernere hereditarem, an R-logiam et significationem. PONIO autem , Quae haec est Ioquendi stri bligo i Cernere hereditatem proprie nιhil aliud ext , quam suc- .essionem in buaa dejunci decornere seu conretituere. Id enim est . obscurum et diiselle per longe Obscurius et inusitatius interpretari. Νana ubi unquam Heres Ie- itur decernere Hered tarem vel suecessionem in bona de uneti s D eernit ille de Hereditate adeunda ab se, Vel non udeunda, I. 13. I. I. D. de adquir. ered. At Dece=nere alicui Hereditarem controversari Praetor et Iudex veIArbiter recte dicuntur, nunquam 'Heres. Hine l. 34. D. de mauuis
missis te tam . Seripti reframenIo Heredes ante aditam hereditatem pacti xv ne eum creditoribu 3 , et ita , Decrcto a Proetore interposito. adierunt hereditatem , scit. decreto hereditatis ea conditione a dein undae. Sed ita a Praetore Deiaereta dicitur alicui bonorum possessio I. 1. g. s. D. de Success. edicto. Et in Politicis Senatus decernit alicui supplicationem , triumphum , etc. Vide Cicer. Fa- mil. III. 9. et VIII. II. AEque
absonum est, quod Heredem ait Constituere successionem in bona defuncti, quorum nullus est Sensus. Μagistratus seu summa Potestas potest diei Constituere successionem in h. d. h. e. ordinaret tam successionis rationem legibus in eam rem iussis. Immo et Heres recte diceretur constituere hereditatem, sed pro , he reditarem implicitam variis dissicultatibus et turbatam, in liquidum , expeditum et certum redigere statum. Plane ut constituere rem suam familiarem , Cic. Philipp. XI. a. rem nummariam de Om c. III. 1 o. Sed et ita Remp. bellis civilibus turbatam sumserunt suo modo et arbitrio constituendam Triumviri. Verum quidem est, quod Varro de L. Lat. VI. p. 8 I. dicat, Heres cum constitvit se Eeνedem esse , dicitur cernere , et quum id fecit , cre-NMea v. e. quum post delibera
744쪽
DE ANALOGIA SIGNIFICATIONUM. TOI
pro deliberare accipitur: nam cretιO OSt certorum
'dierum Spatium , quod datur inStituto heredi ad
tionem constituit hereditatem si-hi relictam adire, idque Palams nain de solenni hcs nihil ille addit declarat, quo facto demum pleno jure Heres est, tunc dicitur cernere Hereditatem. At neutiquam ille diceret , Heres
quum constituit hereditatem vel successionem in bona defuncti , dicitur Cernere.
7. Contra hanc Viri D. interia pretationem istius phraseos, ejusque rationem aualogicam, nunc meam velim compates, mi Lector. Etenim Verbum Cernere, ut in confesso est utrimque , nOtat proprie aliquid confusum secernere et separare. Hinc transfertur , quum ad vim oculorum , quibus corpora nobis objecta vel obvia intuemur et distinguimus ab aliis, tum ad aciem mentis qua res Obscur S, contrOVersas, implicitas acriter itidem intuemur et consideramus , et sic vexum a falso secernimus, et quid faciendum sit, nec ne . decernimus, et dijudicamus. Sicuti autem de oculis adhibitum, etiam simpliciter Videre , sic de Mentis vi etiam simpliciter Coa- siderare aliquid et Contueri di- Iigenter , notat, eadein prorsus
analogiae ratione. Et Sic , quum cernere aliquis , V. D. rationem alicuius habere interpretatur Rrt.
s. nihil hoc est aliud, quam id considerare, mentis suae cogitationibus et deliberationibus hahere propositum : Nam quid aliud significat Cicero , quum ait de Leg. I. I 8. non, ut V. D. ex Nigotio ejus verba descripsit ad literam , Gratus est, qui in re
dum , sed eum ipsum , cui refert ratiam, cernit: sed , ut in imo eorum Auctore verba haec leguntur . Ubi Benesteus ' si nemo alterius causa benigne facit et tibi Gra-sus si non - cum ipsum semunt grati , cui referunt gratiam. Res quidem ipsa eodem redit, SCInon debebat nimium LeXieis fidere , et ita e X Nirotio ejus paraphrasia pro ipsis Tullii verbis Lectori suo ingerere. Ceterum quid aliud hic est cernunt, quam mentis suae cogitationibus propositum habent , considerant in re- fetenda gratia non tam quid sibi , quam quid illi gratum sit et utile. Sic apud Nonium d. l. Ateius , Regnum tibi permitti ma
lunt. Cernam , tradam exercitum.
Ubi cernam nihil aliud videtur posse significare , quam ut is, cui Myrmidones Regnum Vole bant permitti , res di .nderit, cou- siderabo rem, et sic dein tradam e Xersilium, forsan illi, cui, ipso Rege facto , tradi eum Volabant. quin adeo non aliena a Verbo cernere haec significatio haberi debet, ut etiam in Verbum Uigere conveniat . unde liquet . quam parili modo et significati ne dicatur quis Cernere vel Videre oculis, et Cernere Vel Videre vi mentis. Sic Plautus Mercat.
V. 4. I . At , quaeso herctie , etiam vide, n. e. et am dum c. usi de-ra , an vere ita se res habeat. Trin. III. s. 3 . ι ide: utram tibi libet capere , cape. Et sic pas sim apud Plautum et Terentium ios vide, pro , hoc couSidera.
Sed et sic Cicero de ostic. I. Ig. Sed in his Osiciis videndum, quod
cunque maxime necesse sit. cap.
37. Uideat in primis, quibus darebus loquatur. Immo ut usitatius hoc est Verbum , ita frequentius etiam illo sensu Occur rit , quam cernere. Sed tame aetiam hoc ipsum vel maxime et proprie istam habere significatio. nem acriter considerandi, intuendi, disceptandi non verbis modo e sed et pugna ac armis, liquet ex Composito Decernere , quod proprie notat, ut jam IID
745쪽
deliberandum, utrum expediat ei adire hereditatem. necne. Varro lib. s. dum hujus verbi etymon conatur
pra pag. . monuinius , finem tace tu Cer rendi , Sive id fiat armis, sive rem considerando: Liε Vius I. 23. Ineamus aliquam viam , qua sine magna clade utri istisque Populi decernι Possit , uterutri imperet. XXVIII. et . quas
disceptando controversias Finire nequierant aut noluerant, pacto in ter Se , lue victorena res Seqllere-rur, ferro Deereverunt ubi mani foete decernere poni ut pro con- roversias fili re disce'tando vel ferro. Cay. et . iniasis levibus te. tis, qua irritare magis quam decernere pugniam , poterant h. e.
finem imponere pugnae et cernendo armis. XXXI l. 3 i. omissa
spe per ti am dim; eariovem rei deiseernendae , h. e. finem imponendi bello, quo cernitur armis. Vel l ejus Par. II. II 8. Et ss lita ariamis deeerni, sic enim ibi legendum cum Gro novi O Patre ob. Serv. III. I 3. n an discerni , itire
. belli civilis certamina ) decernuartur , h. e. ad finem cernendi de duruntur : Sed ut in Judiaciis, et in Cox itionibus Magistra uum , 'Li ri l. 4 I. de Servio . Tullio , qui Regiet vices agebat, Alia decernit , de aliis uestem se consultarum simulat; ubi de ernere conruitationi Opponitur.
O, 'nita cati .e decrevertint . h. e. p . tquam causam cognovissent, et in confilium aeces issent , ait de
har insa re loqditur Livius X XVI l. 6o. finierunt istius lprovo attonis controverSiam pro- , nunciando Suam Sententiam : Ιmmo et in privatis rebus Terent.
citarix nequeo sat s decernere , h. e. deliberationibus et cogitati nibus meis certi quid statuere. Et hinc passim apud Eundem pro iudicare, cen Sere, Hec. II. I. Qui ilium decrerunt dignum , suos cui liberos committerent, h. e. j digariant. IV. aT. Verum id vitium nunquam deere vi esse Ego
adolescentiae , h. e. censui. Heaut. I. I, 93. Decrevi rantisper me minus injuriae meo inato Iacere , dum etc. h. e. judicavi. Cicero ad Attic. III. Is . Athil impertistituis prudentiae ad salutem meam , quod aut in me ipso satis esse cransilii decreras, aut Te nihil plus mihi debere , quam ut pr*sto esges , h. e. iudicaveras. Liquet ex his Onauibus manifestum in modum, cernere et Deeernere proprie significationis esse cistinctae , aeque ac Bellare et Debellare, Pugnara et Uepuinare, Soeνιre et Des devire, Fervere et . Deferrere , Tonare et De tonare , et similia , atque adeo Cervere , no a re proprie ipsa in actionem videndi, considerandicem et cognoscendi , disceptandi, pugna nai , at Decernere actionem , quae ex illis sequi fur. certi quid statuendi ac iudican- .di, decidendi controversiam erbellum. Sed tamen quia haec inter Sc conneNa Sunt, quia Vidumus et intuemur xem , eamqU considzramus diligenter , ut Cc ii quid statuamus et judicemus , quia diseepiatur et pugnatur , ut controversia diic dicetur et decidatur , seu bre Viter, quia cernimus ut decernamus , hinc dilo haec Verba promiscue saepe a hibentur , Et vo cemere notat interatia etiam judicare et certi quid
8. Haec iam tarnsferenda sum, ad phrasin , in Jure Ci,ili receptam poli,simum vel retentam, cernere hereditatem , quae proinde
746쪽
DE ANALOGIA SIGNIFICATIONUM 7o'
indagare , tres significationes sic' ad unam reducit
Dictum cerno a creo . id est a creando . ab eo ,
derare eam diligenter et . inspicere, atque ita Iuclicare, utrum
sibi expediat, eam adire , necne, Vel post illam deliberari O-nem certi quid consilii Capere de ea adeunda vel repudianda. Plane ut jam in Notis ad h. I. ' ostendimus , Rapud Graecos habere prius quidem iudicandi, sed dein etiam puniendi significationem : Et Consulere apud Latinos proprie quidem esse
idem quod consultare , consilium quaerere, at de in , quia frustra fit consultatio sine e Tectu, etiam idem, quod consilium capere, de nique et iciem . quod illud exs)qui, Seli faeere quid sibi aut aliis boni vel mali. Sic Plautus Asila. V. a. 88. Die ibam tibi, ne Matri consuleres male , scit. maledicendo. Cicero Famil. II. I 8. Si
me audies , vitabis inimicitias , et
posteritatis otio consules, h. e. fa
cies ea, quae non turbabunt tibi otium posteri temporis, ut ita deinceps in otio possis Vivere. III. a. E tiam atque etiam Peto ,
- et quaso , ut, quiorescunque rebus ,
spicias et consulas rara riuias meis ,
h. e. facias, quae mihi succcssori
tuo erunt maxime accomodata. ED. 3. Te omnibus in rebus habuisse rationem, ut mihi consuleres , restitueresque et prinparareδquodammodo omnia , quo mea ra tio facilior et solutior esse Posset.
Sed et res in animatae dicuntur
optime alicui consulere , quae sine
ullo suo consilio aliquid boni
praestant. Varro de Re Rust. m. 3. Quum prata et pascua et ΠΙ- να , si centenos Sestertios in singula iugera efficiunt . optime Domino convulere videantur. Diserta satis haec sunt loca , ev quibus manifestum , Consulere notare tria ,
consultare et consilium quaerere ,
una certi quid eonsilii capere, denique iacta ipso id Priestare σι -- seqvi. Hinc iam si uti a Cerne re , quod proprie notat diligen-rer aliquid considerare et contueri , derivatur cotum , h. e. firmum , et decretum , ita , ut nullum supersit dubium, sic a consulere, quod primitus significat deliberare, consultum l . e. certum , dccretum. Plautus Rud.
l. q. f. Νe, De quo eam , neque qua quaeram , consultum est Scilis
mihi, h. e. certusta est. Et si passim consulto aliquid fecisse, h. e. certo consilio latam capto. Sed et hinc Consulta et Decretia con-.junguntur a Sallust. Iug. H. taportere quinquennii conti ita et decreta Omnia reseindi. Inde iam Senatus Consultum , pro ipιο eius Decreto, ouum, si non hamberet vim decreti per intLrceSSi Ο-.nem Tribunorum, diceretur tantum Senatus auctoritas. Ut ergo Consulere tria notat, Sic vero et . Cernere horreditatem non duo tantum , modo memorata , n Oritat. Sed et tertium , quod eςt De clarare solenniter suam animi sententiam, er potest deliberationem captumque jam consilium adire hereditatem , cum quibus haec
Declaratio connectitur necessa irio, ut quae sine ea nullum injure aut re ipsa habere possunt effectum. Frequens autem Criam hoc est I utinis, ut Verba n Ctent
simul res diu ursissimas , sed quAE
continuo fere nexu cohaeredi, Seu per μι γ μευ norent eriarn
rem, a re primitivae et propriae ejus signis cationis plane diversam, tantum quia illa eam fera
semper consequitur. Sic immo ἰore et mactare ita sacrificiis proprie sigmficat molam salsam victima capiti imponere . et ornare. Victimam Ornamentis sacris. Verum quia hane poprie dictam immo'
lationem et mactation 'm.sequeba
tur Continuo caedes victimae , hinς
747쪽
quod cum quid creatum est, tum denique videtur shinc flues capillorum discreti, quod Anis νι detur
do illam victimae caedem , Sed dein etiam absolute Omuem jugulation m et caedem notent :immo immolare tricem tria Significet, Primorem ipsam, unde appellationem suam habet; Dein totum sacrificium , unde e XPersona muscae apud Phaedrum fab. 8 I. Ubi immolatur , exta pra gusto Deum: nec enim poterat id tacere musca , nisi loniac post immolationem proprie di am, immo post victimam jam cae S. m erarae impositam; Denaque Omnem limmaniorem uolet cactem. Hinc apud Lund Lm fati. 64. mus Ietae victores dieUntur cIptos murus,
immolatos avia in dentibus Capacis alvi mersisse tartareo specu. Adqunm tamen significarionem frequentius etiam adhibetur Ver-hum mactare , ut nolum est omnibus Eadui3i ergo ratione Vel figura Cernere hereditatem non .lantum designat, quae του cerriercfiunt propria et usitata , Consa
derare Hereditatem, et certi quid Con illi de ea capere, Sed etiam, quod longius a genuina Verbi significtione abit , Declarare pu-hlice consilium illud de ea ca-Prum. Quo sensu disertissime ad inhibetur a Cicerone ad Atticum XIII. 46. Nune mittendum est , scit . ad Vestorium Puteolos , ut meo jussu cernat hereditatem istica Cluvio mihi relictam. Et ep. I. Idem Pollex remittendus est , ne ille Vestorius eernat. Ubi cernere nihil aliud potest notare , nisi ipsam actionem declarandri volumatis et consilii, quod He-xes ceperit de adeunda hereditate. Ipse enim Cicero rem consideravit, et consilium Cepit, atque ita dein misit literas et nuncios ad Vestorium, ut suo absentis iussu declararet publice et soIenis niter se adire et accipere hereditatem. Solennitas autem illa,
i aliae circumstantiae nihil pertinent ad significationem phra-Sens , sed ad rationem juris
9. Atque ideo V. D. qua Grain misticus , Vel potius, quia hoc nomen fastidit , qua Criticus ,
nimiam sane facit distinctionem inter ipsas phrases Adire et cer- .nere nered. dum ait pag. 8 .
Aditur hereditas quovis modo , agi Cernitur solenni tantum et ceri
quodam modo. Et, Adire dicitur, qui verbis simp iciter declarat se heredem fore ; at qui Cernit , id
i 'stim facit solenniter , i. e. certai erborum formula , et testibus prα- s. n. imιs. Verum est in iure R .mano differentiam talem fuiss constitutam inter Adire Et cernere Her. et ad eam cernendam ω
quoniam talis hereditas plerumque erat anceps et discrimini Oh noxia , Ideoque Voluntas P Credis ince ta, requisita et adhibita solennia ista. At in Liagua Romana promiscue et sine discrimine adhiberi phrases illa possunt et Solent, non tantum, ut male V. D. Censet, in. metaphoricis sive allegoricis locutionibus, sed et amin dire cetis et propriis. Certe Varrod. l. phrasin hanc e X plicans,
Heres, ait, quum constitvit se Le- redem esse , dicitur cernere , et
eum id fecit, crevisse. Nihil hic dicitur , quod non etiam de phrasi Adire her. dici queat. Sed
et lib. V. p. 6C. cernito in testamento, id est, facito videant te esse heredem. Itaque in erelione adhibere jubent testes. Postrema haec
ad jus pertinent; Priora ad vim verbi explicandam , sed quae conveniunt atque in Adeundi quam cernendi verbum: nam et qui A. dit, facit, ut alii videant se Here dcm. Nihil ergo discriminis ille inter vim utriusque Verbi statuit. Sed et diserte Cicero in
Rull. II. x s. cernere her. pro adiret
dixit, nullaque ad vim et usum
748쪽
DE ANALOGIA SIGNIFICATIONUΜ . 71 Idiscrimen. Cernito in testamento , id est, facito ,
Mideant te esse heredem. Hic Varro mihi non mag
istius phra eos solennia requirit. Etenim memorat istic Romanos Regnum Bithyniae ex te Stamento Nicomedis ultimi Regis accepisse et sibi vindicasse. Vide Livii Eoit. 03. Non erat Populus institutus ab Extero Rege cum Cretione propria Romanis, nec Populus istic in adeunda hereditate solennia Cretionis Verba Pronuncia vi . Et tamen dicis Cicero d. l. Quid Regnum Bith yniar lquam hereditatem Iam crevimus.
Quid ergo aliud hic notat crevi mus , quam simpliciter et directe adii nus et cepimus seu nobis vindieavia ut 3 Sed et hinc simpliciter , etiam e X tra seu citra testamentum, quicquid quis a defuncto tanqllam heres eius accepit et accipere Voluit, dicitur id erevisse. Sic apud Valerium Ma X. V. 3. in eXt. 3. de Cimone Miltiadis F. qui ut patrem in carcere mortuum sepulturae posset man dare . se in eundem carcerem dediderat, dicitur, Hanc hereditatem paternam Maximi Ducis Filius , et futurus ipse retaris suae Dux Maximus , soἶam se crevi3sν , catenas et carcerem , gloriari potuit. Male istic a plerisqtae , etiam nuper a Cantelio, Praeter auetoritatem optimorum fere C licum editur sortietam, sed CG trus et Vorstius recte iam ex suis restituerunt crevisse, quod nihil aliud bie notat, quam acce pisse. Cum noc loco conferendum omnino , quod Cicero ait ad Atticum VI. I. Nunc, credo, etiam magis me amabit , quod debet aliam Apii amorem erga me cum reliqua hereditate crevisse , ubi videtur itidem simpliciter pro a diiςse vel aecepisse positum , certe non de tota hereditate, sed de re .peculiari , quae fuerit in reliqua hereditate , et quam cum ea a eperit tanquam Heres , adhibetur Porro Livius TXIV. 23.
Cum elausis Andranodorus Insulae portis hereditatem regni Syracu- Sani crevirat , h. c. facto ipso sibi vindicaverit et cc purit ranquam Heres, post mortem Hieronis, sui Soccri, et post elus
Nepotis , Hieronymi , caedem. Sina .liter XL. 8. loco jam in Notis allato, ubi pater Philippus RcX Macedoniae ad Filios
ait , Vivo et spιν ante me hereditatam meam ambo et spe et cupiditate improba crevis iis , n. e. non quidem ipsa re et
facto , sed spe tamen ei cu p. imp. adiis lis , et vobis quasi j a in Vestra in animo et cogitatione vindicatum itis. PanC-gyr. Epithalamius Ma Nimiano et Constantino dictus cap. I. ad Constant intim , Ipsum im perium hoc fore pulchrius Iudicabas , si id non hereditarium exsuccessione crevisses , h. e. acce pisses sed virtutibus ruis debitum a summo imperatore meruisses , Scit.
Maximiano. Denique Prudentius Hymn. XII. Cathem. de
Christo, Hune Testator et sator ubet Adire regniam et cernere , h. e. adire, et consulto consilio capessere tanquam Heredem. Hinciam figurare apud Cic cronem Famil. IX. I . A te a uicin Peto , ut me hane quasi Ialsam hereditatem alienae gloria sinas cernere a
ubi Manutius et Gra vius e X P nunt simpliciter adire. Liquet ex his omni hus in Lingua Latina, seu apud Latinos Auctore S. cernere here ita tem poni simpliciter et directe ctiam pro Adire, ca pessere , et sibi vindicare eam . Et in jure Civili distinguuntur Ain dire et cernere, tanquam , ut LO-gici aiunt, generalius et specia i rus, atque adeo Cernere istic no- tat vel maXime ultimum totius cretionis actum , quo res con- Summatur, heres institutus sit de mum revera Heres , h. e. quo
749쪽
m opero pl. icci , sed tamen , quod volumus, e fricit. Ego certe multo ante docu , quod post 2 a Iosepho.
declaratur ab II erede palam eo
ram testibus, et Sol Cnini ter curta
cr horum for Ila , sc agno ze cet adire illam Hereditatem. Hinc Ulpianus ait in stag. tit. 22. I.
que tunc demum , quando vel alia odiosa ad natales la ab H redeelii gebatur conditio . vel Heredi- as io a multis erat disicultatibus; implicita , ut adeo incerium e
Eer , ct idcirem non sine causa legra or dubit Aret, ntrum Heres eam aestis cre et adire velit, necne. Quocirca Ptiam major SO-
Icrinitas et diser ior declara io in adeunda tam dubia et ancipiti heredita e requirebatur , ne dein Heres poenitentia forsan duo lus, se istam adiisqe heredi a em negare posset, quod in lieri litare locuplete , sina molesta conditione , relirta, non erat metuendum. Et ' tamen vel ' si e etiam in Iure Civili duo n. EC adii e σccrnere tanq)ram svnonyma aliquando coni a nguntur Iosa incretionis sarmnia apud Ulpianum d. tit. I. a 4 id reperimus, 'urrest, Gin' me IIaerios H Medem
in ala declaro. II. Hic vero V. D. pag. 83. cap at nos satis jejune . quia
Adire isti' ponatur ante Cerricre,ncta nitim id addit , propter eos , qui uix cret in olim Aditionem pror. ces Si se ' cxistimatur. Respicit Mepotissimum qui in Notis hoc diλi , sed ita , Cretio proprie dicta
prae edie rei ern alitionem. Quid
hic dicam ' Cullide ne , An Socrar diter omisit hoe, quo his discite Sum USUS , 'proprie dicta Τ quod additum , VPl t aeterm s D m , uis
prxter Inittas , sensus erit simpli' ei: 'r , C:etionem in Iute Civili praecede re Aditionum , quod mi-uUS recte forsan diceretur , nisi quatenus latinen post factam e e. : num solennem illam cretionem: H l: ur fAeto ipso hereditas: at si solennem declarationem spe la mus , conjunguncut haec , tans lam res Conne Nae eiusdem facti et temporis. Sin addas , tum Vero declaratur eo, Rem , quam Verbum Cernere in hae phrasi proprie denotat , non e X Usu tandem potissimum recepto , sed e X analonia primitivarum eius Significationum , per quam ad illam uIu receptam devenit, eam e reo rem praeiecere ipsam aditionem. Res tua mihi, qua Grammmatico, est, Ccinsiderare ac in dicere hereditat ni, utrum sibi. adire eam eX pediat, nec ne. Haec enim mihi est proprie dicta Cre- Mo , a qua analogica et Primitiva istius phras eos significatione Ur ae flant et pr6seciae dein rcli quae , veluti caniendi certi con-'ς .lii de hereditate adcunda , no dein potissimum . consilii sui sGlennii tr declara adi- et sic heredi ratis adeunda: , ut Sibi Vindicandae. Nihil enim proprie est in anal CZies εienis casione Verbi
tem , notet, nun 1 apis quam in Verbo I aetore , Sed sicuti huc cum i ii -iicium usu est
receptum ex c0nsequenti Et con-
DCXO 'sic et illud , et ita qui-
s eatra praevalucrit. ac primiti Va. in hac phrasi , Giς obniterata sit penitus; qui .d ipsum et in aliis 'qi alia pix rimis sacrum hocntioni-'
cepta 'Cngiasimia sape a pri initi-Va secessit, ac, primitiva tandem e X lincta. penitus invaluit. Quin
750쪽
Fcaligero placere animadverti. cerno . a crino Graeco
deduci, id est, Iudico; unde crimen, de quo judicatur , et crines , qui di Scernuntur.
oli id est , quam successionem in bona defuncti dedernere seu e ristituere , quam dein iterum Notionem Propriam et Principem rariuς tamen usitatam, dicit. Iam vero rogatum Velim, an non suum it Iud Cernere proprie dictum , illa Fcopria eius et Princeps notio , sed ratior , quae e N ejus senien pia indicernendo et c zet trirendo , quid iacere elit aut Gebzat , con Sistit , praececiat tricem Aditionem
ipsam , et usitatissimam illam Cernendi solenniter in Iure Civili significarionem, aeque ac mea Proprie dicta Cretis, quae in de- Iiberando de adeunda heredi
tate , Scu consideranda ea prius et examinanda, a m 2 collocatur ' Si ita, quid causae ruindicet, quo minus suo se gladio, nisi obtusus is valde esset , facile jugulatum iri fateatur II. Sud opponit se vel maxime deliberationi , quam omnimodo eκ hujus Verbi significatione Nuit e X clusam. Unde ait pag. 82. Ma Ie a Uilis Doetis notionem Deliberandi. Verbo cernere tribui, et pουη. 87. peccare in εο tam JCtos , quam Cririeox. At vero docuimus jam snpra pag. '73. et 7 8. q. Veiadum cernere eX analogia primae significationis, sicuti notat oculis suis aliquid diligen er intueri. ut id cognosc4s et ab aliis distinguas Fic et notare, mentis vi et acie aliquid accurate intueri, et considerare, ut in eo, Rur de eo,
certi quid con ilii eaptas : quod nihil est aliud , quam deliberare
apud animum suum de aliqua re. Porro autem in toto hoc ad eun ori et cernendae heredi ratis nego-llo ipsi 'Veteres JCti deliberati nem vel maxime requirunt. Hinc
in codice titulum habemus G --
re deliberand , ubi Dassimi nermit titur Heredi instituto, antCquam adeat aut agnoscat hereditatem. PeIere tempus ad deliberandum l. Q. Cod. eod. tit. vel simpliciter deliberationem I. I9. . et II. Hinc
lit. q. s. Extraneis heredibus Deialthcrandi potestas est de adeunda hereditate vel non adeunda e sed addit Iustinianus scriptam ab se Constitutionem , per quam Heredibus illud deliberat onis avxilium non Sit amplius ne Cessarium. Vide Eam l. aet. Cod. de iure deliber. Haec ergo Deliberatio ala locum non habebit in cernenda Hereditate 3 praesertim quum illa , quae eum cretione relicta est, plerumque sit , iri Supra diximus . dubia , et quum ipsa pia sis , 1 eius Orietinem spe tes et ne Xum derivatarum inde significationum. sensum hunc a 'mittat, immo si-st nisi catio illius . usu recepta . et in Iure Medio ma Ni me usi ata ,
inde potissimum deduci debeat. sed et diserte Ulpianus in fragiri.
d. l. Cretio est certorum dierum Notium , qtiod datur instituto heredi ad Deliberrendum. Hic Vero V. D. revortit pag. 88. definitionem Ulpiani laxiorem esse , est
ad vulgarem popularentque notio nem tantum accommodulam , Π
que tam ipsam c retionem , quam adjuneta eius taugere. Sed Quibus verbis quid veli . optima fide dico , me non intelligere.
Nam quae est illa vulgaris et pra- utaria notio cretionis Si talis exstat, quae dent r. ati nem qU que continet, ut videtur V. D sentire , tum utiqDe habeo omnest lud-, quod volo ei Contendo.
piani aeeurata defluitio Cretionis continertiritim Carnere significa