장음표시 사용
711쪽
oruinta D. Tanta in nobis fides est, ut procul a nobis perpetuo abesse curaturi επςs f simus ea, quς superstitiosiam plus aequo mysteriorum scripturae inuem gandi cupiditate in nobis .puocant. Quin iis uis est unica, atq; m na fidei ratio ut ex impossibilibus possibilia faciat. Et tanti ponderis re' peritur, ut si ad instar grani sinapis fides nobis fuerat latae moles tranis
ferre possit. Quid opus est multis Credeti omnia sunt possibilia. Id qumultorum 8c uirorum & foeminarum in scripturis docemur exemplis. Plurimis enim Christus dixit, quod fides eoru saluos eos secerit. Quid uero quantuo semper apud ueteres, qui religione a Christo acceptam exorsi sunt, quatum etiam apud ueteris Testamenti patres, patriarchasatch prophetas fides efficere atq; praestare potuerit, quantumuis ardua, praeter naturs industriam, usumq; hominum comunem per illam secta sint, scriptura passim celebrat.In primis aute recensuit illa abunde Apo'stolus Paulus per integrum epistois ad Hebreos caput undecimum, sed cum referre longum esset ,committimus illud diligenti Iectori. Redeo ad Cas parum, ut quas impias opiniones sibi falso persuaserit. N in quibus maxime aberrauerit semel in unum lascem colligemus.P in istic mum quod ait Christum in coclis selum uersari uidimus absim sciipturae. ullius adminiculo, quae fidem rei facere possit, ab eo dictum esse. Vnde
nos qui alteram partem controuersiae tuemur rectissime mordicus tenomus scripturis sanctis sulti, Christum uno eodem tempore aliquando
in diuersis locis fuisse, at hodie esse, & facilime esse posse.Dein quod
existimauit nos tam inopes mentis,ut oculos nostros in panem, qui humana opera fuit pistus. fitamus longissime a uero abesse commonstro tum est similiter. Nam tallo induxit in animii quo calumniaret.Licet autem ante consecrationem pro elemento recte habeamus, Sc quod uere panis sit ex farina θά aqua coctus aut pistus, sine fermento dulcis dies bus, ut fieri ξά esse consiueuit: tamen laeti consecratione adoramus uesneramurm eum cuius corpus 8c sanguis uere ac substantialiter sub Linitii. paniscv speciebus continetur. Tertio inuenimus hunc secum dissidere.
nec ubio sibi similem, sed oblitum siti, repugnantia asserere . Siquidem
aliquando fidem assirmat eoru esse quae nobis apparere uel coram cerani non queant Interdum uero tribuit fidei obiecta, quae de cognosci. Muideri possint. Unde quia sibi siua n5 conueniant,nel correspondeant. non uideo quomodo ali js fidem lacere possit. Veruntamen simplicibus imposuisset sicili opera, nisi nos haec se Gpsissemus ad ipsorum aedificationem quo ab huiusmodi doctrinae monstris praemonerentur.Sed ec hoc n5 arroganter feci, sed bono zelo de quo rdessem fratribus pro quibus de anathema cum Paulo esse opta, uerim potius u perperi possim ipsos imperitos sic a lupis rapacibus cir cumueniri.Fateor destiti se e a proposito ne scriberem, dg ad hoe co hortabatur Pauli illa sententia: Haereticum hominem post unam ξά siescundam correptione deuita: sciens quia subuersus est, qui eiusmodi est.
dc delinquit,cum sit .pprio iudicio condemnatus. Quod sine nunc mes
712쪽
us annis experti sumus, tamen rutius aggressiis laborem cogitatu , non quomodo haereticum lucrifacerem,sed qua ratione multos a lapsu prae
Nouimus plerun* operam & oleum perdidisse eos qui ab institu pl
totis reticos reuocare adnisi sunt,nec deest hac nostra state huius rei mi, serabile spectaculum. Licet enim multos Lumeranorum ui uerbi ine narrabili a nobis conuictas erroris pristinae restituerimus Ecclesiae, qui data fide omnem in posterum haeream abiurauerint: tamenuix paucos ex iis fidem seruasse constat sed pertinacia in perfidiam dueti redierunt. ueluti canis ad uomitum N sis ad uolutabrum luti.Neminem etiam la tere potest, qua inconstantia Lutherani sitos interdum errores sponte R consessi sint, at sui dissimiles esse non puduerit, Nec tamen ab errore
etiam proprio iudicio uiciti, suis euulgatis libris aut fateri,aut ad Ecclessiam redire uolunt.
Quo fit ut haeresis apud diuum Paulum commodissime compares ii sitststur perniciosissimo gangrinae uel ut ali j dicunt cancri morbo,quo nul lus est perniciosior uitaeq; hominis infestior. Quamprimum enim uniscam corporis partem occupauerit alcis eam corrosam putredine corru'
perit alius serpit,& continuo trahit synceram partem Trimam, donec tandem in eandem perniciem omnia rapiat, Nec finem facit, quin totucorpus uni contagioni θc putrefacitioni subiecerit.
Haud equide dissimile ingenium SchuuenckkIdero est illi, qui cum
semel corrodendae pietatis animum induxit & se semel aduerius uerbis domini ipsiusΦ germana ac genuinam expositionem ponere ausiis fuit, ex uno in alium errorem prolabitur, donec nulla sit reliqua impietas, quam non imbibat, ius exitus huc tendit,ut comburatur igni inextin guibili. Metuo ne huius mali initium promanet ex inflato spiritu ut eti hinam uideatur esse aliquid ut se apud posteros esticiat immortale.& apud Iet 'deum pessima morte mortalem, uemadmodum ille Dianae templum incendio uastabat. Alioquin enim tam temere de Christo commentari
uix in animum induxisset taceo proloqui auderet, v uidelicet Christus in coelis angustum locum occupet a dextris patris, perinde ac si ibi assis Xus esset. Ex quo compertum habere possimus ,ipsum nondum secreota uerbi dei gustasse, nec multum e scripturis obliuioni tradere potuisse, cum etiam uix summis labiis degustaverit, Alioquin nanoe perpendisset nobiscum,quare in pleris* scripturae Iocis inueniamus, Christum stare in coelis sicut Stephanus tunc stantem se uidere dixit, Sc ruclus in alijs λεγlocis eiusdem sciipturae tum in Apostolorum symbolo, quo fidem no= stram in formam quandam compendiariam congesserunt, hunc ipsem sedere legimuS. Simili pacto ignorat, uel lubens etiam praeterit, nihil in hoc secum meditari solitus cur Christus in plerisque locis ad dextram patris sede M t re dicatur, atque rursus in aliis a dexteris Dei patris. Ignorat praeterea
spiritum, quem Ezechiel in uoluendis rotis scripturae occupatum esse
713쪽
christo. calumnia Castari contra
Didit quare scriptura aliquando dicat, Christum in recto este, interdum
autem in coctis,ueluti plerunq; Christus de patre loquens testatur. Nam spiritus sanctus futurorum temporum haud ignarus, coper tu habuit, aliquando sore pseudoprophetas at iniquos scripturae inν terpretes, qui sibi jpsis in animii inducturi essent sicut Schuuenchfelder hac aetate nostra secit Christiam in uno recto duntaxat esse, eum reli quos latere, ne* in coclis esse, sed in priuato quodam cocti loco uerseri ibi* extremum diem expectare oportere, haud secus at sithanam in theria uinctu, sicut Ioan. Apoc. xx.meminit ato hunc non prius de hoc loco discedere fas esse quam is dies nouissimus illuxerit. Nonne haec est impia hominum caecitas Qui tamen se librum cum propheta non inmdo legisse sed deuorasse arbitrantur. Vnde manifesto constat quantum ille a ueritate aberret cum scribit. nostram fide qua hactenus in secramento docuimus, aduersus omnem fidei rationem, naturam Sc conditionem pugnare, Cum nihil unquam illis iandamentis, quibus sita somnia impia stabilire conatur, abserdius longius cp a germana fidei proprietate excogitari potuerit, quae statim
omnibus tantam impietate ostentam ut nihil reperiri sicile possit a quo magis pias mentes abhorrere deceat. Nam si probaretur necessitate qua 'dam argumentorum, confiteri oporteret, Christum non uere pro nos his traditum fuisse, suum estu sum sanguinem non uerum singuinem extitisse,sic res tandem eo deueniret, idi cum quodam impietatis prospugnatore qui sibi Schastauiae uerbi ministerium uendicauit prostero mur Christum bene quidem mortuit esse sed corporaliter non reserre; xisse rurses a mortuis aut in melos ascendis te, quoniam corpus seu per inde atq; aliorum hominu cadauera in monumento coputruerit & ab
sumptum sit. Ita indies magis magis p haereses huiusmodi abhorrenda 5c abominanda qusdam in publicum producunt,donec omnem fidem Christianam e mentibus imperitae multitudinis extirpauerint. Quarto inseri docetq; Caspar fidem nostram in sacramento Eucharistiae ideo reluctari uirtuti ac proprietati uerbi diuini, quia nos arbitre mur si utamur his uerbis, quibus in coma Christus uses legitur, tanν tam illis inesse uim ac uirtutem ut sub specie panis corpus Christi fiat &sub specie uini unguis Quod longe absit ab omni ueritate quonia uer ba illa sint externa, terrena atq; caduca, nihil obtineant uirium, ut quae ne umbram perpetui uerbi dei referre possint. Haec alia* id genus mul in longa loquacitate ad rapiendam in idam inseniam imperitam multis tudinem producit calumniator ille nullo unquam scripturae loco adiu, tus. Et interim pulchre seam imperitiam prodit, ψ non modo ignorat uim uerbi, quod ipse deus, sed N hoc ipsum uerbum, quod a deo exiit. Sc nobis cocreditu est. uo igitur stupiditas sita omnibus patere possit. animus est permanam uerbi proprietatem non ex nobis, sed ex scripturae penetralibus gestis in dei latius exprimere.
Itaq; neminem iacile opinor esse, qui usq; adeo imperitus sit, ut nes
714쪽
Eati et, nihil unquam deus secum statuerit ac promiserit, quod non las munus ictum tuerit. Vnde 8c scriptura ait: Omnia quae uoluit iacit. Sic & Da, i si,uid in eandem sententiam binis locis consessus inquit Ipse dixit & secta a i., istini, mandauit 8c creata sunt. uod & exemplis rerum gestarum Moν sis probat, mox in principio mundi cum scribit deum loquutum esse: Fiat lues & facta est lux.Deinde fiat firmamentu,& factum est. Dixit , Gm. gregentur aquae que fissi coelo sunt & factium est ita. Item dixit Geominet terra herbam uirentem, & facientem semen, & lignum pomi se' rum,faciens fructum iuxta genus suum. Et factum est ita. Quibus addit dominus Fiant Iuminaria in firmamento coeli, & dividant diem ac noctem. Et factum est ita. Nam duo luminaria magna sol 8c luna prodie'runt quorum ille diei,hsc uero nocti praeesset. Dixit insuper deus: Prooducant aquae reptile animae uiuentis & uolatile super terram, Sc stibfirmamento coeli. Quod factum est, benedixit* 8c multiplicata sitiit. Ita quom iuxta uerbu suum creauit & secit deus hominem ad imaginem di similitudinem suam.
Hoc nanque uerbum tantam uim in coelo M in terra possidet, ut Wr φ M'ς. perpetuo consistat natura rerum,sicut David ait,Ignis grando ni glas cies spiritus procellarum qias faciunt uerbum eius .Quibus uerbis pro '' 'pheta innuit, quod sol, luna coeli, planetae, caetersci; stellae ac elementa eodem ordine motibus ac uiribus manent,non nisi pro iussu uerboque dei, quemadmodum ab initio constituta sitiit. Sc ut praecepto suo firmata sunt, ita quidem, ut perpetuo nunquam cessatura sint, nisi rursus uerbum domini fiat, quod in aduersum ordinem ea cogat, Sicut cum
sole tempore Iosue atque Ezechiis factum legitur, Nam alioquin firma y f & stabilia in uerbo perseuerant. Quod Sc Dauid testatus est. dicens: I 'verbo domini cocti firmati sunt,& sipiritu oris sui omnis uirtus eorum, Ps. 32. congregans sicut utre aquas maris N ponens in thesauris abyssos. Hoc porro uerbo ductus est populus Israeliticus ex Agypto per Nam mare rubrum ubi uirtute uerbi diuini ueluti murus steterunt aqvs non solum maris rubri, sed etiam Iordanis arrupit quoq; petra & adsqua, L qψ uit eos ueluti in abysso multa. Proinde uerbi uirtutem subinde etiam explicat hac eleganti comparatione Esaias,dum ait: Et quomodo descenρ Eces 3 dit imber 8c nix de coelo, dc illuc ultra non reuertitur, sed inebriat terν ram,ia infundit eam,& germinare eam facit,& dat semen serenti & pa nem comedenti: Sic erit uerbum meum, quod egredietur de ore meo, Non reuertetur ad me uacuum sed faciet quaecun* uolui.Et prospera'
hitur in his ad quae misi illud. et
Quae quidem uis uerbi in Iesu Christo domino nostro uiguit . atm vertis cis totius uitae exemplis claruit & fidem meruit certissimam. Qui nihil unsi 'loquutus est quin factum fuerit Nec quicquam uel praecepit uel secum Iti'
constituit. quod non per diuinam uoluntatem ac uirtutem uerborum
seorum mature absolutum sit at* persectum. Ita enim te mus, . cum M. uentis imperasset,maris stas subito cociderit, dc solo uerbo mare trans .
715쪽
quillu reddiderit, sed N paralytico dicit: Surge tolle grabbatim tuum,
vade in domum tuam. i dicto citius surrexit,& abihi in domu luam. Puellae etiam,quae iam obdormierat,ait:Puella surge. Et ipsa mox iuro rexit a mortuis. Deinde huic qui manum aridam habebat, Extende in quit manum tuam. Et extendit, & restituta est pristinae sanitati. Simi; li pacto mulierem, quae fluxum sanguinis duodecim annos palla lueoloms rat,restituit.Laetarum* a mortuis suscitauit. Haud alia ratione u uerbi inestimabili potentia fustium cst,m panibus quium atque duobus pilco 'ερ ε bus multa milia hominum saturauit & supertiui de fragmentis,ut dum decim sportas adimpleuerint: Manducantium aut numerus fuit quin que milia uirorum, exceptis mulieribus N paruulis. Quibus omnibus atque ali js non paucis exemplis liquido nobis comprobari potest in coparabilis uirtus uerbi diuini, qd ex ore eius Perpetuae ueritatis fonte
aureo profluxit, . vessi, res, Cum itaq; idem dominus pro simina in nos beneuolentia in nouit' mocinia ma coena aperto ac manifesto uerbo suo corpus et sanguinem suum uere nobis tradiderit ad manducandu, satis ad hoc uerbis perspicuis usus, Hoc Esr coRPvs MEves Hic est sanguismeus, mirari satis no po stim quae sit Caspari temeritas ut Christum hic mendacii accusare uelit, cum suum uerbum ubiq; tantam uirtutem exercuisse constet, ut GPcos& mutos tactu manuum suarum ad unicum uerbulum Ephata uisu Nloquutione auditu donauerit,ia Malcho praecisiam auriculam insta rauerit. Audi maius aliquid.Cum magna armatorum copia uenirent,ut Christum comprehenderent,& manus inincerent,duobus duinat uerabis Ego sum totam turbam solo prostrauit. Tum etiam uestibus illius tanta uis fuit ut qui tetigerit saluus iactus sit. uis igitur tande in uerbo
eius ambiget Nemo reor nisi impius,qui dissidit deo, fidemq; negligit
perditissime. Dicis mihi Etsi Christus lisc sua uirtute essecit, non tamen cosequens est,eadem per sacerdotis p4stari posse. Haec autem parum prudenter a te dicta sunt, Sc conueniret talem uirum oculatiorem este, o ut tam absurda emitiret.Perpende queso cuius haec uerba sint, M unde tam suam obtineant,rum etiam, quibus commissa sint. omnia νι. Et principio quidem noste oportet, quantam potestatem, quamqς te ita Αροβο uariam Christus discipulis suis commedauerit, postquam illos in Apo=lii cρ' se, stolos in uniuersum naudum instituerat quo Euangelium praedicarent. Inter alia nanq; expressit uirtutem quam illis per fidem donaturus erat, mariat dum concionarentur In nomine meo daemonia eflcient linguis loquens tur nouis serpentes tollent,& si mortiferum ciuid biberint non nocebitris: super aegros manus imponent, H bene habebunt. At* hanc uirtuorem Apostolos exercuisse testatur non Lucae solum historia uerum rei am totus ubique mundus qus satis fidei merentur Nisi impius ille apos
siata oblitus sit quam uim in sanandis aegris uel umbra Petri Paulique Mi sudarium praestiterin
716쪽
Illam uero pdtestatem no modo ditapulis duodecim post ascensione mἡ sciam in coclum tribuit, sed & ante illius abitionem eo donante habueρ Luc. io. runt in eqciendis d oni js,curandis aegrotis, athscy officiis exercendis, quae naturs uires excedunt, Veluti abunde Matthaeus cap. X. recenset. Quae omnia huc redeunt, ut intelligamus homines haec non sit apte na' tura talia praestare posse, sed dei clargitione condonata esie, 8c quo ui deamus, q, Christo placuerit tantam potestatem donare iis, qui prius Piscitores e issent, qui antea aliquoties aduetius illu murmurassent, adeoq; constet non hominum, sed des esse opus, ministerium uero ho mini a deo esse commissum 5c concreditum.
ω Cum ita ut redeamus unde digressi parumper eramus d Christus pqt D 4 apertis claris uerbis Apostolis dixerit Hoc facite lubens profecto do s, . u.
ceri uellem,quare Apostoli eorum in huiusmodi ministerio successores iussa haec exequi non deberent, Maxime cum compertum sit,in q, qui uerba pceptaq; des obser auerint, nunquam erroris argui pomni, sed omnia secticius consequantur. Cuius rei exempla nobis praebent quatuor ditapuli Christi . Simon scilicet Petrus 5c Andreas, Iacobus Ze hedaei Sc Ioannes, qui statim accepto uerbo domini,parentes, reio oessamiliares reliquerunt: quorum & alios recenserem, nisi longior aequo Dideri nolim, Nota est enim Sc Matthsi publicani uocatio, ut unum ex V is
Quapropter mirari,ut saepe antea nunci desino,quaenam furia agitet Casparum, , Ecclesis sui sep ministris hoc amplissimum munus et Chrisset mandatum auferre conetur quod tame aptissimis uerbis dedit, dum infert: Hoc facite. Quod Sc Paulus repetit & ingeminat uocem illam. Hoc facite inquit. Et iterum,Hsc quotiescunq; feceritis mortem domiani annunciabitis doncc ueniat.
Sed rursus occinit ille, Qui fieri potest, aut unde homini tanta con= Potestas ores tingeret potestas Cui respondco. Verbum domini in presbyteris opes ratur hanc uirtutem & grande illud mysterium:nec tribui debet aut po, Mμtest ulla uis mysterio sine presbytero, quae sacramentu conficiat, tamen abis hoc secramentum fieri non potest . .emadmodum enim dominus per Mosen,qui oratorem solummodo dei apud seniores plebem Israel at* regem Pharaone gesibat magna stupenda* miracula perseρcit: Ita quo per Apostolos sitos interos uerbi sacramentorum misnistros magna & ingentia exequi uoluit.. Csterum per uniuersam sciipturam id in primis claret w deus nunu uistati quicu commiserit alicui homini, quod non proitum sit. Secus est de M M 'interminationibus 8c imissionibus coditionatis, de cibus alio in loco ) Mrρη- Ita em praecepit Aaron,Tolle uirgam tuam, & pro ace eam coram Pharaone & uertetur in colubrum. Quod cum fecisset uersa est in colubra. t .a, Rursu 3 colubro arrepto ab Aaron, in uirgam reuersus est. Dixit q*dominus,ut egressus idem Aaron siler ripam fluminis, staret in occur
717쪽
Ium eius simulatque uirga sua aquam fluminis percuteret, hoc pacto in sanguinem uersum iri totum tamen, moriturosque pisces. Id quod Lyetium est. Mosi quom insuper praecepit,ut Aaroni diceret, quo uirgam tolleret manumque suam extenderet stiper fluuios 8c riuos N paludes, quo educeret ranas stiper terram Agypti. Quod ita factum esse docet Exodus capite octauo. Et iterum ad Aaron loqui iussit Dominus, uatensa manu uirga percuteret puluerem terrae, quo cynises in uniuerssa AEgypto fierent, Et fustium est . Dixitque rursus Dominus ad Mosen ut Aaron extenderet manum suam in eoelum, quo grando fieret in uniuersa terra Agypti, quae simul omnia depopularetur. & mixta igne nec hominibus, nec iumentis parceret. Quod factum est ubique in afgypto,praeterquam in terra Gesse, ubi erant filii Israel. Dixit prae terea ad Mosen, ut extenderet manum suam stiper terram Astypti ad locustam quo descenderet stiper terram Sc deuoraret omnem herba e lio ' quae residua erat grandini. od faetiim est. Dixit deinde Ad Mo/sen, ut extenderet manum suam in coelum, quo tenebrae terram occuparent, tantaque densitate, quod palpari possent. Et factum est ita. Iussi denique, ut Moses uirgam elevaret, Sc extenderet manum sitam seper mare, Sc diuideret ipsum, ut graderentur filii Israel in medio m ris per siccum. Et fiumina est. Nam aqua marina utrinque instar muri stetit usque dum uniuersus exercitus filiorum Israel tuto transuit. icum in Marathuenisset, inuenit tanta salsu ne amaricatam aquam, ut ne uti quidem liceret. At Deus ostendit Mosi lignum, quod cum in aquam immitteret, obdulcata est, Nam ita promiserat Dominus uera bossio.
Sic Τί in uerbo Domini uirga Aaron floruit, Et alibi ignis quoque
de coelo descendit. Aliaque innumera huiusmodi praeter communem consuetudinem, praeter. naturae uires inaudita facta leguntur. At .sAn te id quo prophetae ueluti in sulcrum oracula sua posuerunt. Sic enas, Eoritas, plerunque exordiuntur: Paetium est uerbum Domini ad me, dicens. irata. Vel: Os domini loquutum est. Aut: Audite uerbum domini. Aut: Haee dicit dominus dominus deus exercituum. Quasi dicerent: Quae nos io' quimur aut ex corde nostro depromimus,parum aut nihil sunt: uerum quod deus loquutus, fieri oportebit. Unde Zc Deus Hieremiam, quem in prophetam instituerat, cum id muneris recusaret, ac impar suis uiribus existimaret, dele ctum humilitate secundo erexit, quo animum reciperet, dicens: Ne 'dicas, quia puer sitim, Ecce dedi uerba mea in ore tuo. Similiter MMosi: Ego inquit ero in ore tuo, & in ore seatris tui Aaron.
Ac si dixisset: Verbum meum adeo ueritate 5c uirtute uiget, ut qui quid ego tibi ad dicendum commisero , hoc tuo ore Iibere proses res. Nam fidem rerum gestarum exemplis acquirent non minorem,
quam si ego ipse loquutus fuerim, moniam non tuus sermo est, se amandatum
718쪽
mandatum meum, quod ego praecipio, & quod ego promitto atque
Hoc modo dixit Sc Christus ad discipulos suos: Qui uos audit, me audit: Et qui uos spernit, me spernit. Neo id silentio praetereundu esse puto, i, Iesus filius Naue uerbo sito sine iussu dei fecit stare solem & lus tostis ionam. Helias in uerbo cadere secit ignem de coelo. Taceo quae per reli is 4 RV, dei uiros sanctos miraculose per uerba fiusta sunt. Huc pertinet quod et Paulus nos seruos Christi nominat,aim dispensatores mysteriorum dei s.cor. appellat.Quod si mysterioru dei certe 8c sacramenti Eucharistiae Quandoquidem omniti mysteriorum hoc maximii potissimum perpetuo ab omnibus Christianis haberi consueuit. Sed uenit Caspar ille & negat esse mysterium, Quoniam sit extersnum quoddam uerbum,nulliusq; uirtutis aut monacti, de quo tantum praedicemus.Responsio.Si homo iste hebraice nonnihil didicisset sciscis cus Uctet tarer ex illo, qui factum fuerit, cum dominus deus Mosen seruit suum, Aur m no pocul prae caeteris tantopere faucbat, in monte Nebo constituerit uersus tμ μφ mirin Hiericho atm totam terram quam Abrahae, Isaac Sc Iacob promiserat demonstrauerit,inibiq; apertis uerbis cum uidisset, dixerit: Haec est ter Deut. 34. ra pro qua iuraui Abraha Isaac Sc Iacob dicens Scinini tuo dabo eam. Vidisti illam oculis tuis et non transibis ad illam. Cur,insi faetum sit,cpMosi denegatum sit ingrediterram quam opposito sitam propriis consipiciebat oculis unde Sc mox inibi mortuus est, qua causa in huiusmodi dei indignationem, iram & iudicium inciderit Equide lateri eum oportet, sicut & ex Iudaeis doctissimi astruunt,quod Moses in Raphi uisino dim hoc incruerit mali quando ad eum & fratrem suum Aaron domi
nus uero Hebraismo usus, dixit, EL HASELA DI BARTEM. Id est Loquimini ad petram, Sc aquam promet. Cum enim uniuersius exercitus ad petram in Raphidim uenisset, Sc Moses iuxta ac Aaron non pro iussu ac mandato domini ossiciu situm exequuti essent, & uirga petrambis nihil loquuti percussissent dixit iratus dominus deus: Quia non cresdidistis mihi ut sanctificaretis me coram fili js Israel, no introducetis hos populos in terram, quam dabo eis. Id quod factum esse constat. Siqui dem Aaron in monte Hor moritur, Mosi in contigit, quemadmodum suri. 33
recensitum fuerat a domino at* supra ex Deuter.ostendimus.Terram Deae. 3 nanq; sancta uidit, uerum illam neutiquam ingressus est, utcunq; sium mus dei minister esset, multas calamitates ac pericula coram Pharaone pertulisset Sc infinita murmura et opprobria populi perpessus esset uaν
riam ab Amelechitis. Moabitis, atq; ali js sustinuisset. Et huius uullam aliam causam este didicimus quod ipse cum fratre suo coram populo
Israel non sanctificauerunt deum. Quomodo autem sanctificasse deum debuerant, textus ipse expri' diputatumi Nempe ad petram loquendii erat,sicut deus hoc uerbo illis praeo Nini ex A cepat & comiserat, D i B A R TE M. in per ea uerba uoluit deus sanctis=
cari,si scilicet ad uerba Mosi iratrisq; sui Aaron ex durissima petra fons Kk in tes salirent
719쪽
tes salirent. Cum putem ipsi nullam fidem uerbis des adhibere aus sunt, at* pro mandato des petrae nihil loquuti sunt, uerum uirtute uirgae,
cuius usus non adeo infrequens erat, aquam euocare tentaveriat, cumit
- ambobus, ut ob illam perfidiam in grauissima des iram inciderint, qua Aaron mortuus est in monte Hor, sicut nec Moses mortem effugit, ut antea recensuimus,a deo quom sepultus. vi is urebi Vbi igitur est Schuuenchfelder cum sitis Quomodo excusabunt diuini. suam impietatem, qui nihil uirium domini uerbo tribuunt, quod ubi 8c semper tantum roboris habuisse probauimus , Cum N praeter uetoris Testamenti exempla Euangeli j autoritate conuincantur c Siquidem nolit uelit, sateri oportet, Christum uerbo spiritus immundos eiecisse. Quid Q Sc Petrus uerbis Christi constanter confisus ait:Prsceptor per totam noctem nauigantes, nihil cepimus: in uerbo autem tuo Iaxatio . rete. Quod cum tament, concluserunt innumeram piscium multitudis
Si pergis bone uir, uirtuti uerbi detrahere responde mihi, cur Paulus dicat Timotheo diicipulo suo. creaturam sanctificari per uerbum Morationem ' Vides per uerbum creaturam sanistificari. Quid multa reseoram Attamen indies cernimus quanta uirtus in uerbis, cum non solum serpentes uerbo coniurari, uerum spiritus immundos eiici, experimur per exorcismos,qui ne* noui sitiat,necp cum religione pugnates, Nam 8c Christus exorcismo usus est in eos spiritus quos discipuli eiicere nequiuerant . Imo quamuis nihil scripturae nobis esset,adhuc tamen omnibus per uniuersiim mundum liquet requentisssime per uerbum Domi ni malignos spiritus et daemonia expelli. Et qui aliquando experti sunt. nouerunt, quod loquente exorcista uerbum domini spiritus immunodus aestuet in homine, Sc obsessum misere torqueat: eodemq; tacente, suis sedibus, quas occupare coepit, requiescit. Ita iubet Christus daemo nes tacere Sc mutos fieri.Ita 8c eos sedes relinquere mandat & sunt sociliter omnia. Quis itaque esse potest, qui cum hoc impio Casparo per fidiam amplius communem habere atque communi cum eo impietate prorsus temere euomere audeat, hςc uerba Christi pronunciata ordine
suo, nihil earum uirium habere, quibus Christus dotauit Verum latius cum hoc conferre lubet. id dicet ille si aduersus si tum haec uerba Christi pronuntiauero, quibus ait: Si fidem habueritis sicut granu synapis dicetis monti huic: Transi hinc & transibit, S nihil impossibile erit uobis. Quo in loco Christus plane nulla uectura iussit m5tesaransferri, ne iniunxit ut humeris impositos in alia loca trans ferremus, sicut poetae olim Zc fabulosa antiquitas de gigantibus finxit. Verum, inquit, dicetis monti huic. Vbi magnam uim uerbis adseribit. Sie docet 8c Christus Apostolos ut ingressi domum, pacem imprecenotur, Cuius & facile compotes fieri possint, qui se illa salutatione diagnos fecerint. Hinc est Q 8c uirtute diuini uerbi Ecclesia in orationibus
exorcismi, dum paruuli, siue eum adulti baptismo Purgantur a Parens fum
720쪽
tum concepta per carnem labe diabolus ejicitur, & cum omni exercitu Pharao submergitur.Nam illa exorcismo uerbo domini seri Blet, uiude & suam uirtutem obtinet.
Cum igitur Christus hoc sacramentum instituerit, ut eodem pacto,
quo ipse in coena benediceremus,M rursus compertum sit, benedictio nes,quae in ueteri Testamento non modo per deum ipsum,uerii ctiam
per patres & patriarchas seri consueuerant,illius efficaciae fuisse ut esse diiu mancipauerint quod promittebant Sc insinuabant, sicut passim talptura celebratur, Quanto magis nunc uirium habiturae sitiit cum sumininus sacerdos Iesus Christus aduenerit et res podeat ille num qui be
nedixerui Iacob, Isaac Aaron Eleazarus,Salomon atq; es' usi sint externis uerbis,nec ne Nem aliter profiteri audoit externis usos suisse uerbis,Veluti de Iacob taene. xlix.aperte legimus . Atque rutius inter rogare Iubet num aliquid his uerbis effecerini Qui respondere nequit, nisi belle pro benedictionibus rem successisse. Excmplo nanque erit besnedictio Iacob, qua Esau Datrem praeuenit iure primogeniturae. Cuius generis sunt plersq; aliae, quae enicaciam sortitor sitiat. Sed Sc longum
esset dicere, quam operationem creaturis benedictiones sacerdotu tribbuerint.Id tibi satis sit, i, amarae aquae a sacerdote benedictae & conius ratae a puluere epotae,ruperunt uterum adulterae muli eris,De quo Nil meri quinto.
Protius itaq; nebulae sunt, at nihil aliud u Agyptiacae denis te
nebrae quaecunq; ille Casipar temerario sane ausu ac impudico ore estuotiuit. Quod si uera essent,qus ipse nugatur necessariu foret nos ab uni' uersa scriptura deficere, uel eam crudclitcr inuertcre ac dilaniare. Cum uero uerbum 5c mandatum domini teneamus, quo nobis ius facicndi tribuit, quae ipsemct in ultima coena coram discipulis fecit, cur diutius ambigemus, aut latius interrogabimus, scientes uerbum Domini susmen esse pedum nostrorum, & illud in aeternum persistere, & potitus rμ. o coelum 5c terram perituram,quam minimum tota uel apicem cadere de V t Hlege Nam ut rectus uerax R immutabilis est deus, ita 8c uerbum,quod vessuri do, ex ore suo prodrit, quod Zc conseruat, ne uel concidat, ues corrumpas minitur,uel ullo modo uarietur utcunque impia uasa contra deum pugnans
tia adnitantur: sed laustra. Qui enim loquutus est, sicuti Ioannes spiritu edoctus uidit, ipsa ueritas extitit. Nec solum supra petram sundata est ueritas ista, sed & ipsa petra est, Quin in hoc etiam uerbo uiuit homo, P in s sicut apud Matthsu Christus docet. Quanto magis in sacrameto panis uitae, qui ipsemetuita existit. Proinde hoc uerbum Paulo docente, ad i.Thes . r. Thessalonicenses, non hominis est uerbum ut tu opinaris, sed uerbum dei qui sua potentia cuncta continet, atque quicquid ille pollicitus sue Rom. 6rit,prestare & uult,& potest. Et hoc ipsum uerbum immune ab omnium interpretum malignisi te, intelligi par est, non aliter, atque a Christo aperte proditum M.