장음표시 사용
131쪽
qua actus,volebat enim Deus servi sui patientiam explorare, & ad Satanae confusionem patefacere, hoc aute fit per actum quo ut tali, noXa inse- .rebatur Iobo. impeditus est Da vid ne manus viol- '. lentas Sauli inferret, non qua actus erat, sed qua Peccatum .id patet ex argumento quo impeditus
abstinuit absit a me inquit, vin anus mittam iri unctum Domini,hoc argumentu a peccato Vt i
te, absterret: liquet etiam ex fine impeditionis.. voluit enim Deus ut David per assi ctior. si tolen tiam ad regi si perveniret. veli ti.Christi veri Davidis sypus. Permisit Deus ut Achab Nabothum interficeret non otia pctus sed qua peccatum erat actus ille; Nabothia nim alia ratione ad se tra ferre potuit Deus. sed voluit Achabu mensuram scelerum suorum implere Deus sibiq;& suis exitium accelerare Impeditus est Abimelcch ne Saram Abrahae uxorem vitiaret tum qua actus erat.
tum qua peccatum Noluit enim Deus vise Abiis In elcch isto crimine to macul.iret,eo quod in integrita cordis fecisset, voluit etiam parcere δε- mulo sio Abrah imo cui indelebilis dolor ex via si . o. tiation uxoris suae illarus fuisset tanqua ex actu. Permisit Deus vi Iudas nurum suamThamar cognosceret,ium qua actus tum qua pcccatum quia - -
voluit Deus ex Iuda nam filium situm, &simul 'declarare . nihil tam osse inquinatum quodnor in illo sanctis aretur. Non enim abs re dicit Maisthaeus Iudam ex Thamar S Davidem ex uxore Uriae tenuisse filios. ex quibus perpetua serie na- ς est Christu XV. Quum verb ictus quannuam potentiae Moluntati creaturae pcrmissus,potestati t e usdem
132쪽
ademptus sit per legistationem ; & propterea la-
penumero futurum sit, ut creatura non omnino
in malo obdurata, actum quia peccato junctus sit patrare nolit, nisi argumentis quibusdam de occasionibus, quς velut incitamenta sunt ad illum patrandum, obiectis. istius quoque objectio, nis administratio penes Dei providentiam est, qui irritamenta ista obijcit, tum ut exploret an creatura a peccando absistere velit, etiam irritamentis incitata , quandoquidem exigua laus abstinenti et ubi illa absunt, tum ut, si creatura velit ' istis incitamet scedere,ille situm opus per actum 'creaturae essiciat, non necessitate impulsus , quasi opus suum citra actus creaturae interventum producere nequeat, sed voluntate multiformis suae sapientiae illustrandae permotus. Sic argumenta,
quibus fratres Iosephi incitati sunt pro sita mali-ria, ut fratrem suum e medio sui lublatum vellent, & occasiones quibus illum e medio sui auferre poterant, illis dispensatione divina oblata sunt, partim mediato hominum actu interceden-re, partim immediato ipsius Dei. Argumenta fuerunt accusatio Iosephi, qua fratrum prava facta patri detegebat, amor lacobi peculiaris erga Iosephum: & somni j immissio immissique narratio, quibus fratrum animi odio & invidia adversus illum accensi sunt. Occasiones fuerunt tum missio Iosephi ad fratres a patre facta , tum I Lmahlitarum in AEgyptum proficissentium, istorem poris momento, quo do illo tollendo delibe Tabant,oblatio. Eth c quidem circa initium peccati consideranda sunt, circa progressum peccati
iam permissi incidit directio di determinatio. TVI. Dir
133쪽
XVI. Directio peccati est actus providentiae divinae, quo Deus peccatum sapientissime & ρο- ttentissime dirigit quo vult, pertingens ab extre- - moad extremum fortiter & disponens omnia suaviter. In ista directione considerandus terminus a quo & ad quem, quum enim dirigit peccatum quo vult, intelligitur illud abducere ab eo quo illud tendere non vult Est autem directio illa duplexi in objectum & finem. Directio in ob-jqctum est , quando peccatum quod permittit. non pro arbitratu creaturae in quodvis oblectum qua cunque ratione obvium & obnoxium injuriae peccati ferri patitur, sed in certum objectum a peccante aliquando vel prorsus non petitum, vel saltem non praecish petitum dirigit. Quod
Scriptura genetatim enuntiat his Verbis Corso P .ic. minis excogitat viam suam , Ictova autem dirigit gressum ejus. Speciatim vero de corde Re- ωκatitigis. Rivi aquarum cor Regis in manu Domim ad omne quod vult inclinat illud. Cujus illustre exemplum habemus in Nebucadnerare, qui cum is
apud animum suum constituisset populos sibi
subigere, ac dubitaret utrum in A in monitas moturus esset, an Vero in Iudaeos. Deus ita administravit divinationes illius, ut statueret ita adve sus Iudaeos omissis Ammonitis. XVII. Directio in finem est, quando pe catum quod permittit non cuivis fini quem intendit creatura servire patitur, sed in illum fi- Nem usurpat, quem ipse vulti, sive creatura illum intendat, quod si faceret tamen a peccato non excusaretur, sive alium imo & prorsus contrarium, novit enim Deus ex tenebris & noxa pe cati
134쪽
ria Ι Α eoar ARM NItcati educere lucem gloriae suae & emolumentumino. so. ao. suarum creaturarum.Sic quod cogitaverunt fra. 3 i. tres Iosephi in malum ipsius, hoc Deus convertit in bonum, non modo Iosephi,sed integrae familiae Iacobi, & totius regni R. gyptiaci Satanas as flictionibus Iobo immisiis conatus est illum adi- , 'ib. 8 gere ad blasphemiam at Deus ijs ipsis patientiam servi sui exploravit,& per illam de Satana trium- η λ. phavit: Rex Assyriorum statuerat perdere &eX- scindere gentes multas, at Deus suum Opus executus est per illum missum ad gentem di popinium furoris sui. Neque mirum Deum V turpare a ctus,quos creaturae sine peccato non perpetrant,
. . in fines sibi placitos, quia id justissime facit, &
triplici ratione. i. enim Dominus est creaturae quanquam peccatricis, utpote quae per peccatum non magis se eximere Dei dominio potuit quam se idissem in nihilum redigere r. quia ut creatura affectu & potentia a Deo instructa actus istos perpetrat, etsi non sine peccato, utpote vetitos. e 4 io, i I. 3 quia creatura serra est in manu creatoris & intentionem primi agentis causae instrumentariae
XVIII. Determinatio est actus providentiae Zivinae, quo Deus permissioni suae modum ponit, S peccato terminum , ne pro arbitratu creaturae vagetur in infinitum Modus iste & terminus p nitur, per praescriptionem temporis &. magni tudinis determinationem. Praescriptio temporis vel puncti est sive moinenti quando fiat, vel durationis quamdiu Momentum temporis detem minat Deus quum peccatum, cui patrando affecta est creatura , non illo tempore permittit fiexi
135쪽
Disor T. THEOLOG. ir, fieri, quo vellet quidem creatura,sed ut alio tempore fiat sapienter ec sortiter administrat. Studebant Iesum praehendere Iudas, sed nemo snjecit manum in illum, quia nondum venerat hora ejus;ubi vero tempus adesset a Patre praefinitum, inquit Christus, liqc est hora vestra & potestas tenebrarum. Durationi ponitur modus quando spatium temporis quo peccatum permissum durare poterat acciditur & circumscribitur vi sistat sese Sic Christus, nisi decurtati fuissent dies isti non fieret salva omnis caro. Vcrum hic quoque vel actus qua talis', vel peccati qua talet, habetur ratio. Actus durationi ponitur terminus hisco locis. Non requiescet virga iniquitatis super so p . xem justorum, ne mittant justi ad iniquitatem r
manus suas. Novit Dominus pios e tentatione eripere. Peccati durationi ponitur terminus his ce locis. Sepiam viam tuam spinis ne amatores tuos invenias. Tunc dices vada & revertar ad virum meum priore. Praeteritis aetatibus sivit Deus gentes suis ipsarum vijs incedere. Nunc vero de- - i1 ,: 'nuntiat omnibus ubiq; hominibus Vt resipiscar. XIX. Magnitudini peccati ponitur modus, quum Deus non permittit peccatum cxcrescere& vires majores sumere. Hoc etiam tu actiis tum peccati respectu. Actus respectu ut in hisce Scripturae locis. Permisit Deus ut hostium furor insurgeret adversus Israelitas , sed non est passus ut deglutiret eos. Τεtatio vos n5 cepit nisii humana. Premimur at non coarctamur,persecutione pati mur at non deserimur, dejicimur at no perimus. tis,
Diabolo permisit Deus primu ut in illa quae Iobierant manu injiceret,ipsum vero non attingeret;
136쪽
ii I Ac oar ARMINII aia . . deinde ut corpus quidem illius attingeret, at vi- 7 tam illi non adimeret. Non disperdam illos permanum Sinc, sed faciam ut sint ei servi. Respectu peccati permisit Deus ut David apud ania. .et limum SVm statueret Nabalem & omnes ejus do. x6.3 i, mesticos gladio interficere & recta ad illum contenderet, sed non permisit ut effunderet sanguinem innocentem & manus ipsius servaret ipsum. a. vim rari Permisit eidem Davidi ut ad Achis confugeret: ' & stultitiam simularet, at non permisit Ut cum y ejus exercitu ad ver sus Israelem pugnaret, vel lysi Achis exercitui ista fraude vlus noxam in se ret, neutrum enim sine scelere insigni patrare potuisset. Quanquam & illa determinetia ut actus, per quos noxa inferri illis poterat, quibus Deus damnum illatum nolebat. ' XX. Propter illam incitamentorum&occa- sonum oblationem, directionem. & determinationem Dei permissioni peccati additam dicitur Deus, quae ab bominib. malis & Satana perpe-s- -ε xy-Hxur, ipse facere. E .g. Non vos huc ciboci ,α Q. Misistis, inquit loseph fratribus suis sed Deus:
ar. O o quia illi venditione peracta securi erant quo ab- 3-ρο ducendus & quid de illo futurum esset, Deus autem in AEgyptum abduci & vendi curavit, ibidemque per somniorum interpretationem evexit. Iobus Deum abstulisse dicit, quod Satanae instinctu & opera ablatum erat: tum quod ille commendatione Dei in Iobum instigatus sit pro sua malitia, tum quod nocendi potentiam ade- plus non amplius effecerit quam Deus determi, navit. Sic Deus secisse dicitur quod Ab solon fe--. cit: quia potissima; partes in actionib. isti apotelesinati
137쪽
lesmati producendo adbibitis, Dei fuerunt. Ac Cedit huc quod quum sapientia Dei norit si per
talem incitamentorum & occasionum oblationem, directionem & determinationem rem totam administret,certo & infallibiliter exstiturum quod sine scelere a creatura perpetrari nequit', &voluntas ipsius decemat administrationem istam, liquidius pateat cur Deo factum hujusmodi tribuatur. XXI. Sequitur denique punitio'& remissio Peccati, quibus actibus providentia circa peccatum jam factum versatur, qua tale est non qua actus. Punitur enim& remittitur peccatum qui malum & quia malum. Punitio peccati est actus Providentiae Dei,quo peccato rependitur poena secundum justitiam Dei illi debita. Punitio illa vel futurum saeculum concernit, vel in hujus mundi saecula incidit. illa est totius hominis aeterna a Deo separatio. Quae in hac vita inferti solet duplex est corporalis & spiritualis. Quae corpus attingunt variae sunt, sed enumeratu propolito nostro non necessariae. At spiritualis poena diligenter consideranda, quae sic poena est peceati vidi insequentium aliorum sit causa ob malitiam ejus cui infligitur. Illa est privatio gratiae & traditio in potestatem mali. Privatio gratiae pro duplici gratia, habituali nempe & assistentiae du- .plex est:vna ablatio gratiae est par excaecationem immentis & obdurationem cordis. Altera est abla- tio assistentiae Spiritus S. qui intus succurere solet ''' infirmitati nostrae. & foris Satanae & mundi furores reprimere, adhibito etiam angelorum bo- l. suis.
138쪽
oc ...1 Ac BI ARMINIT statem mali, est vel in reprobam mentem & efficaciam erroris, vel in desideria carnis & cupiditates peccati, vel denique in potestitem Satanae principis mundi,qui potenter agit in filijs contu maciae. QuRm vero ex ista punitione multa alia existant peccata, & quidem tum secundum ce ram Dei scientiam, qua novit si ita puniat fore, ut illa inde existant, tum secundum propositum ipsius, quo statuit ita punire, ut propter graviora inde comissa peccata severius puniat, istae in Scripturis existut locutiones. Ego vero indurabo cor Pharaonis, ut non dimittat populum, noque at diet vos, & mittam manum meam in Misraim. Item, & non audiverunt filii Eli vocem patris sui, quia volebat Dominus occidere illos. Item,& non acquievit A mazia responso, Ioas Regis ichudae, quia a Deo erat ut traderet eos in manum, quia quaesiverunt Deos Edom. Haec consideratio distinguit gubernationem Dei circa peccata, quatenus illa vel circa induratos vel non induratos versatur.
XXII. Remissio peccati est actus Providentiae Dei, quo reatus peccati condonatur, & pCena peccato secundum illum debita aufertur Haec remisso ut hominem ante inimicum in gratiam Dei restituit, ita quoque fack ut administratio Dei circa illum porro gratiosa sit,quantum aequi tas & justitia postulati immunis nempe per illam est a poenis istis spirituAlibus, superiore thesi momoratis, a corporalibus quanqua non immunis, tamen ijs non ascitur ex ira Dei ut punientis peccatum, sed tantum ex affectu declarantis se
peccatum odisse, dc porro castigantis ne in illud
139쪽
incidatur r qua de causa omnino alia est circa. istum hominem providentiae gubernatio , ab ea, quae fuit ante remissionem impetratam, ' i XXIII. Ex ijs quae hucusque tractavimus, Iarbitramur liquido constare, neque ideo quod mala ingressa sunt in mundum ipsam providen- ' 'tiarn,neque ejus circa eadem gubernationem negandam estis. Neque potest Deus propter illam injustitiae reus perag non tantum quia in optia nos fines omnia administraverit, piorum nempe castigationem, explorationem & manifesta rionem, improborum punitionem &patefactio nem; & gloriae suae illustrationem, fines enim so-ai actionem non justificanused multo magis quod rea administrationis forma usus sit, quae creatu- ras suos motus & actus, non sponte modo, sed
140쪽
ii 3 I 1 c o a I A R M r N i ilditas earumque actiones negarene, di duplici deuia ibia causa. i. quod putarenz Deum , eo quod bonus i i 1. se iustus, oui scius& omnipotens est,peccatum υρ ' omnino im di istum fuisse Q fieret , siquillam μ' Piouidhiitia sua creaturas rationales , earumque '' acti es curaret: 1. quod Providentiae divinae
non aliam circa peccatum administrationem anitro Conciperent, quam quae Deuch ipsum cui me involveret, recreaturam tanquam cssicientae ipsius irresistibili actu ad peccandum ampullam, Lue., 13 crimine eximeret. Qui ae causa cum fides Pro - videstiae Dei prorsus iit necessaria, cui bonae tua gubernationis pars adimitur, si creaturas rati
nates earumque actiones curare negetur, conabimur paucis Providentiae divinae circa malumessicientiam explicare di simul commonstrare ex illa Deo nullam injustitiam aurpeccati maculam adspergi posse,imo contra plurimum servire iustitiae Dei commendaridae.
II. In peccato autem tym ast s, sub quo Nomissionem actus complectimur,tumαγiαcOn- illo honi naturalis rationem habet, ec