장음표시 사용
171쪽
ratione Est enim Deus unus idemque au- thor utriusque, qui Legem tulit ux Legissator, Euangelium vero protulit ut omnis gratiae & ε Mao. a. misericordiae Pater. unde & illa Lex Dei , &hoc Euangelium Dei tape nominapi a. Generali ratione materiae utraque enim doctrina Constat mandato obedientiae, remunerationis Promissione. qua de causa nomen imis utrique ZRM 3. 3, etiam in Scriptura communiter tribuitur. 3 .Fi- 'ne generatim considerato di qui est gloria s sientve bonitatis , & justitiae Dei. subje- ti . t T resto per speciales respectus non discriminato. hominibus enim & Lex posita, Euarentium patefactum est. III. Est praeterea convenientia aliqua Le-'gi, prout Adamo lata est, cum Euangelio propria; a qua Lex , ut per Mosen data est, excluditur. nam sita est in praestationis possibilitate. potuit enim Adam ijs viribus, quas in creatio . ne acceperat, Legem praestare , cum auxilio Dei. Secus illi in culpam imputari transgressio non poterat. inscribitur etiam Euangelium in cordibus foederatorum Dei, vi conditionem
illo pracscriptam implere possint. Iv. Differentia vero inter Lepem . Vt primum lata est , & Euangelium , in hisco
potissimum consistit. r. in speciali authoris respectu. Nam Deus Legem tulit citra respectum in Christum.ut benevolus quidem creaturae suae integrae, sed ex justitia stricta postulans
172쪽
scilipene si fion modo inpostulato unde & ilia. e. I. 27. Operum, Eu ngestum vero Lex fidei appellatur)Verum etiam in . promissione: quanquam enim v Quhobiqu V. ita aeterna promittatur, Euangelio tamen 'texmqrt e & ignomi ilia, Lege Vero Vt ex laturali selic itate conferenti. praeterea in Euangelio remissio peccatorum, ut vitae aeterna: pr cedanea annuntiatur cuius nulla entio in Lege: quia nec ipsa remissio nechssaria non pec-c tori, noς illius annuntiatio Utilis futura quan
et V. Differunt insuper in modo remnueratio- nis. Operanti enim secundum Legem merces fuisset data ex debito, & transgredienti poenam ..im illata ex seyeritate strictae justitiae. Credenti vero merces datur ex gratia; incredulo vero condem -- 94 i. natio debetur secudum justitiam isti hi inChri-- - sto temperatam. 4 Di scri minantur speciali sub- '' jecti intuitu. Lex enim lata homini integro,& m favore Delum tum constituto Euangelium Ve-αω. s. ry. r. homini pecsam' ,& in gratiam fel, quia verbum reconciliationis est, reducendo. s . Fit carit. io. nis peςuliari respectu differunt. Lege enim illi 3- 4. stratur sapienti . bonitas ,&justitia Dei stricta. ἔρ- s Euangelio vero 'Sapientia Dei flong)'illustriori
d.' bonitas cum gratiosa misericordia juncta
173쪽
stitia in Christo temperata .. VI. Discrimen vero inter Legem, quaten per Mosen data est, &' Vetus Testamentum ap- . , pellatur, & Euangelium, qua Novi Testamenti . , nomine venit, in hilae sequentibus juxta Scripturas situm est. i. in distincta proprietate institutoris Dei. Vetus enim pactum fecit Vt iratur sis V ipeccatis. quae sub priori foedere manebant inexpiata. Novum vero instituit ut reconciliatus, Vel z. c. s. a saltem reconciliationem illo ipso foedere peractu. rus in Filio dilecti otiis suae & sermone gratiq. 2. in modo institutionis respondente utrinque insti tuentis conditioni. nam Lex lata cum signis planissimis irae, & horrendi judici j divini adversus
peccata & peccatores. Euangelium vero cum indiciss certis benevolentiae, & amori in ii, ii, Christo.vnde Apostolus, Non acςessi stis ad con- 19.ao.ai. trectabilem montem. & incensum ignem ac tur- 22.23 24. binem & caliginem & procellam: sed ad montem Sion. 3. in materia mandatorum,& pr missionum. mandata enim ejus pleraque carnalia fuerunt, continentia Chirographum contra- :rium nobis: promissiones vero plas*que corporales, & terrenam haereditatem, Veteri homini uis . Lconvenientem, spondentes. Euangelium Vero .ai. i. spirituale, mandata continens spiritualia & pro--ο. missionem haereditatis coelestis. novo homini congruentis. quanquam terrena bona adiectamentorum instar polliceatur quaer&itibus primbregnum Dei &justitiam ejus . . . VII. Quartam differentiam ponimus in mediatore seu interces re. Veteris enimTestamen- .
ti mediator est Mosesi Novi iesus Christus: Lex ..
174쪽
i 11 I A cos I AM INr . per seryum data est; Euangelium vero per ipsum
Domihium patefactum. Lex per Mosen data I '. est - gratia & vetit s per Iesum Christum. Lex G i. ' ἔμ' dita in marui mediatoris: qui Moses est, juΝx a L.Mic. c id quod dicitur a alibi.& Christus b novi Testa
V ωιr .a6. menti mediator dicitur. Quintum discrimen 'Heb.9. is esto in sanguine' aa confirmationem utrius u
I, Testamenti adhibito Vetus sce lus sancitum estis. o. sal guine animalium: Novum vero pretioso san-H , -' guine pilii Dei: qui etiam propterea sanguis di 918. Novi Testamenti adpellatur. 6. Disserum lo-
uie 2. R. co promulgationis. Uctus enim promulgatum M θ --λ- est de monte Sina. Novum vero ex Sion &Hiγ' ' rusalem exivit. qu d discrimen Apostolus etiam
Hab. o. ir. adnotat planissime
ας VIII. Septima disserentia semotur a subie-Ehis, tum quibus lata. tum quibus inscripta sunto Lex Vetus lata est Veteri homini: Novum Testamentum Novo homini institutum. Vndere Augustinus arbitratur Ueteris 8c Novi appellationem sortita esse duo ista Testamenta Lex sc M. 3 s. Vctus inscripta est tabulis lapideis: Euangelium verb inscriptum in tabulis cordis carneis. Octavum discrimen est in adjunctis; idque dupliciter. ρ ' O i Lex Vetus egena est, & impotens Vivificandi. a Edii . s. Euangelium vero continet impervestigabiles sim. i.id. opes Christi; & potentia Dei est ad salutem cuia vis credenti. 2. Lex Vetus onust .suit importa-' '' bile, quod ii ue Iudare, neque patres illorum Matiri.is ferrre potuerunt. Evangelium vero jugumisb onus Christi continet quod suave est & leve. i IX. Nonum discrimen sumetur ab affecto rum diversitate. Vetus erita Testamenti est A Litter
175쪽
Littera occidens , Ministerium mortis & condemnationis . Novum est Spiritus Vivificaris, a. . 3. Ministerium spiritus, iustitiet, & Vitae. Vetus pactio generabat ad servitutem, Agaris instar G ιε- 3. Nova pactio gignit ad libortatem , ut Sara. Lex ','
intravit ut abundaret peccatum: & iram tur Sanguis vero Novi Tostamenti Euangelio, cxhibitus cxpiat peccata , & meliora loquitur quam Abel. Vetus Testamentum est chirogra- Min.:.: 'ph Nn , quo peccata obsignantur Euangelium' lictis. vero est φ praedicatio libertatis, & sermo Crucis, cui chirographum assivum est ,&eo ipso e mcdio sibIatum. Decima disserentia statuetur in tempore tum promulgationis utriusque tum durationis. Vetus Testamentum promulgatum,. ωε 1. . quum Deus populum Israeliticum educeret ex AEgypto. Novum vero novissimis & postremis temporibus. Vetus Testamentum usque ad Christum durare debuit, & postea abrogatum est.
Novum vero manet in aeternum. utpote sancitum sanguine sacerdotis, qui ex vi indissolubilia vitae per sermonem iuramenti constitutus estSa- m . . rc. cerdos,& oer Spiritum aeternum Deo se obtulit. ex hoc postremo discrimine forte Vet. & Novi ν 'μ ε appellationis ortum duxerunt. N. Ne quis vero arbitretur Patres,qui sub Lege & Vet. Testa vixerunt, gratiae, fideique, & vitae aeternae exortes fuisse; sciendu etiam tum pro- :missionem Adamo factam de semine mulieris,&-ως. de semine Abrahami', cui promissio facta est &in quo benedicendae erant omnes rationes, eXuitisse & fide a sanctis Patrib.acceptam fuisse Quae promissio quum a Theologis sub Vet. stameti K v nomine
176쪽
r 1 Iaco si ARMINII nomine late sumpto comprehendatur, & ab Α-Postolo , quin & in plurali, juncta voce promissionis, ad λ- -- appelletur
breviter etiam videamus, quatenus patium hoc promisitonis&Τest. Novum, sive Euangelium sic excellenter dictum , tanquam promissionum complementum, & inter se conveniant& differant. XI. Convenientiam ponimus in ijs quae substantiam utriusque concernant. Nam r. ad sificientem causam quod attinet, utrumque ex pura puta gratiosa Dei misericordia inChristum respicientis sanctium est. 2. una eademque utriusque materia, Fidei sic. obedientia utrobique requisita, & vitae aeternae haereditas promissa per justitiet fidei imputationem,& gratio iam inChristo adoptiovem. 3. unum objectum, Christus quem promissum Patribus in Scripturis Propheticis Deus exhibuit Euangelio. . Vnus unis, laus glorioso Dei gratiae in Christo. .Vtrumque pactum initium cum hominib. eadem ration s mali vestitis, nempe cum peccatoribus, ijiq; non operantibus, sed credentibus in eum, qui lustificat impium. 6. Idem utrobique a Spiritus est obsignans utriusque veritatem in mentibus foederatorum. Quum enim adoptio & haereditas competat etiam Patribus in Veteri Testamento Spiritus, qui adoptionis est, dc arrhabo editatis, illis negari nequit. 7. Conveniunt enectis. utraque enim Pactio generat filios ad libertatem. In Isracenim motabitur tibi semen. &, ηοη
177쪽
Di πτvT THao Loo. Is spla haereditatem. Vtraque gaudium spirituale . excitat in cordibus fidelium. Denique & in eo .conveniunt quod utraque per juramentum Dei ςst confirmata. neutra g. abolenda, sed pridi per Oaria posteriorem complenda. ara XII.- Disserentia autem est in accidentalibus nonnullis, quae nihil derogant unitati substantiali & primo quidem circa accidens objecti. Nam promissione offertur Christus venturus. Euangelio vero iam exhibitus unde etiam secun da differentia circa accidens fidei in objectum requisitae. ut enim praeserstia & pr terita clarius ςognoscuntur quam futura sic fides in venturum Chi istum obscurior fuit fide quae Christum prae- Ν -.i4 33. sentem intuetur quibus addatur discrimen ter- Io I. tium quod Christus cum beneficijs suis jam olim L a. Israelitis sub typis,& umbraculis propositus fuit se . t. t in Evangelio v. revelata facie inspiciendus offer- U
tur, rerumque ipsarum veritas & corpus exhibetur. Quae administrationis varietas quartum ex
hibet discrimen in ipso haerede. Israelitarum enim gentem haeredi parvulo comparat Apo- gastolus qui praesidio, tutore & paedagogo indigebat. Fideles v.sub Novo Test. haeredi adulto. Vn- . de quintum deducitur discrimen , quod haeres parvulus, tanquam nihil differens a servo, sub sceconomica Legis ceremonialis servitute detinebatur: aqua liberati sunt, qui post temporis m- t.: . a. telae a Patre praefiniti exspirationem in Christum crediderunt. Huic statui haeredis parvuli suus quoque Spiritus accommodetur, & sextum d abie discrimen ; quod haeres Spiritu aduptionis a' R. -.8. 1s.ctiis uidem fuit, sed, quia infans invitutis Spi--
178쪽
316 11 eoai A RMINI et FHπ.S.IP ritu contemperato; haeres v. adultus Spitim a optionis in solidum, excluso servitutis illo. Se .ptino differentia est in vocatorum numero ad ..t, ςQmutinionem utriusque. Promissio tera inis iiii ι.ir. i litica: Reip conclusa suit, a qua Gentes alie-- nae citam cxtraneae fuerunt a pactis promissionis. Mae.28. Io Euangelium vero omni creaturae quae sub coelo seblata maceria, annuntiatum est.
XIII. Possunt. v. haec ipsa, Lex , Promissio.& Euangelium, alio quodam ordine, Vel Vt Opposita inter se, vel ut sibi su bordinata, considera-
ri. Excludit ergo Legis' ut Adamo lata fuit,con.
ditio faciendae promissionis & Euangelij annuntiandi necesilitatem;& vicissim illius faciendae &. hujus annuntiandi necelsitas declarat hominem G. Di . Legi sibi datae non obtemperasse. Iustificatio n. simul ex gratia di debito fieri nequit: neque gloriationem simul admittere & excludere. Promin 1. Par.s. o. sionem ctiam praeire decuit Euangelio, & ipsam vici stim Euangelio compleri. ut enim tantum bonum dari noli decuit nisi desideratum lita quo-- i que frustrati fas non fuit desiderium exspectantium. Nec minus aequum ut facta promissione Giu.3 I0. Lex oeconomice repeteretur, quo promissionis
-, aliae necessitas appareret, & de illa convicti ad Mil. s. ejus przesidium confugere compellarentur qui s. usus Legis etiam servit Euangelio perfidem reci- ά piendo Durante etiam promissione voluit Deus v. ' alias insuper &praesertim Ceremoniales addere praeceptiones, quibus peccatum obsignaretur, Zcrib. ' ' promissionis complementum presignificaretur; se. ii .ioi quo existente illae abrogarentur tanquam mune-
- re suo desun . Denique ipsa Moralis Lex tum pro G
179쪽
mmissioni, tum Euangelio iam per fidem acceptis servire debuit , instar normae, ad quam Mdeles vitam conformarent. Faxit autem Deus vehanc admirabilem ipsius oeconomiam magisna gisque ex Verbo ipsius intelligere queamus, ad gloriam ipsius, & nostri omnium in Christo aggregationem.
Ossicijs Iesu Christi Domit . . ni nostri.
Q Vηm ossicia omnia certi finis gratia inst.
tuantur & imponantur, ideoque mediorum instar haben ad finem istum obtinendu commodissima de ossicijs Christi tractandi ratio erit. s illam ad nominis, quo adpellatur, notionem exegerimus. Dicitur enim Iasus C RIAT vs Vo.eabulis personae secundum sensum ijs significa- ἰ vim etiam καέ , ., competentibus: quorum
180쪽
priore finis , posteriore officiorum ratio ad sinen
facientium comprehenditur. II. Vox IE s v s salvatore significat, . graecis. salvare autem est a malis tutum praes ire, Vel curando ne ingruant, vel si invaserint auferendo,& ex consequente, contraria bona conferendo. Inter mala autem duo pessima s peccatum & ejus stipendium mors aeterna: Inter bona etiam duo Omcnti maximi, iustitia & vita aeterna. Salvator itaqi modo eximio est, qui a peccato & mo te aeterna malis maximis ij sque jam adjacentibusta urgentibus liberat, justitiamque & vitam Confert.Ob hunc salvandi modum nomen Iesu huic nostio juxta angeli interpretationem Convenit. MM I. aI- Decebat enim talis selyandi modus hujus perso- irae, quae Filius Dei proprius, naturalis & unigenitus est, excellentiam: quum alvatiopes alue a
servis Mose, Iosua. Othoniele, Gedeone', Iephthe. Davide, perfici potuerint.
III. vox CAR i fetus , unctum notat Hebraeis. unctio antiquitus in V. T. oleo fiebat, quod quia secundum naturalem efficientiam tum fragrantia reddebat corpora, tum agilia, accommodum erat duabus rebus supernaturalibus
sigia i ficandis: quarum una est, personae rid mu- nus aliquod divinum obeundum sanctificntio &consecratim , altera adaptatio seu donorum ad , illud necessariorues collatio. ultaque fautem ista