장음표시 사용
101쪽
38 R Η Ε T. I N S T. ex eo quoa dictum sit, id quod dictum non sit ,
intelligatura. Postulat vero ingeniosas sub inde sententias, acute dicta,& animad versae& certe narratio ita sit brevis , ut omnium
minime sit obscura , & si quid in ea sit
peccandum , saritis aliquid es narrationi suis peresse , quam deesse b. Brevis, satisque ornata haec Mori l. 3. c. 3. Marius mira veis Iocrtate occupotis eompendiis praevenit βο-
siem, priorerque Teutonos sub ipsis Alpium radicibus asseeutus praelio opprem et vallem,
fluviumque hostes tenebant, nostris aquarum nulla copia et eo ultone id egerit Imperator, an errorem in consilium verterir diabium et rerte necessDate acta virtus eausa victoriae fuiι; nam flagitante aquam exercitu, viri, inquit, estis, en illie habetis: itaque tanto ardore pugnatum est, eaque caedes hostium fui3, ut viactor Romanus de eruento flamine non plur
quae biberit , quam sanguinis barbarorum . 8. Perspicua est narratio, quae ita apemtis , perspicuisque verbis constat, ut plane conspiciatur, nee modo intelligi, sed cerni viodeatur . nulla verborum ambiguitate, nulla orationis luxuria, de in qua ut quidque primum gesum est , ita primum exponetur, ω ναrum , ac temporum ordo servabitur, ne quid perturbate, ne quid eonrorte distatur , ne quid, quod ad rem pertineat, praetereatur s. Aperta sane haec Virg. ecl. s. v. 13. Cbromis , 6' - 1ltis in antro Silenum pueri somno videre taeentem ,
102쪽
Inflatum hesterno venas, ut semper, iacebo a Serta procuι tantum eapiti delapsa iacebanν , Et gravis attrita pendebat eant barus ansa.
Ires , nam saepe senex spe earminis ambos L erat, injiciunt ipsis ex vineti Ia fertis. Addii se Deiam , timidisque supervenit aegis , Aegle Najadum pulcherrima : iamque videntῶ anguineis frontem moris, Θ tempora pingit . IIIe dolum ridens, quo vincula nectitist inqui et Solvite me pueri , fatis es potuise videri r Carmina quae vultis cognoscite. s. Probabilitas in narrationis virtutibus adsciscitur poeticarum narrationum gratia, &cum res aut vetustate, aut Scriptorum in diversa trahentium dissensione exploratae non sunt: tum ergo similitudo veri affulgeat; ac probabilis erit naνratio, si in ea videbuntur inesse, quae solent apparere in veritate , si per.
Duarum dignitates servabuntur , si caussae factorum exsabunt, si fuisse facultates faciundioidebantur , si res ad eorum , qui agent, na suram ,s' ad opinionem aeeommodabitων .. Ita
inspecto avarorum ingenio , & prava cupiditate probabilis est haee Ausonii ficta narratio
epigr. 22. Qui laqueum colla nectebat, repperit aurum ἔThesaurique Ioeo deposuit laqueum. At qui condiderat,postquam nδ repperit aurum, Aptavis eOIIo quem reperit laqueum .
Eo, .narta , & facile princeps narrationis virtus est suavitas, eamque conciliant hominum descripti mores, consiliorum rationes, personarnm colloquia , Iocorum , ac temporum natura , mitiores permotiones, nam sua
visa. Ci . t. Inu, Rhet. a. at . eodemq. sensu Austi ad Her. lib. l. c. o
103쪽
vir narratio est, quae babet admirationes, en pectationes, exitus inopinator , dolores, iracun diat, metus, laetitras, eviditates , rerum
hypotyposes, earum perinde ac nunc gerantur descriptiones. In earum specimen praeeIaram hanc Tullii habe s. Tuscul. e. xx. de Damocle Dionysii Syracusarum Tyranni assentatore. Cum Damoetes commemoraret in sermone copias ebus , opes, maje statem dominatus, rerum abundantiam , magnificentiam aedium reogiarum , negaretque umqtiam beatiorem quem.
quam fuisse et visne igitur, inquit, o Damocle , haee is visa deIectat, ipse eamdenaeis degustare, oe fortunam experiri meam ρ Cum se ille eupere dixisset , eoIueari jussit hominem in aureo lecto . frato pulcberrima , textiti stra gulo , magnificis operibus picto , abaeo ue coma
piaeres ornavit argento , auroque eaelato. Tum ad
mensam eximia forma Pueror delectos iussit rana ere, eosque ad nutum ilitat intuenter dilia genter mini rare. Aderant uvuenta , eo nae , intendebantur odoret , mensae conquisitissimis epulis exstruebantur . Fortunatus Abi Damoeus videbatiar In hoc medio apparatu fulgentemgIadium e lacunari equina feta appo iam demitti jussit 3 ut impenderet illius beati ee Aelbus. Itaque nec pulchror illor admini ratoinrer aspieiebo, nec puraum artis argentum , ne manum porrigebat in mensam : iam ipsae defluebant eo Onae , denique exoriavis Drannum , ut abire Iiseret, quod jam beatus nollet Use PSatisne videtur deria se Dron ut nibit esse ei beatum, euisemper utriuis terror impendeat e
104쪽
Eubula : ejus utilitas: partes: atque arti scium.
q. τοῦ Abula est fermo fassus veritatem ess . V gens s mendacio enim illo certam continet veritatem : nam salsum est , exempli caussa , Gygantes illos Olympo Offam, sessaeisque Pelium imposuisse, ut bellum Iovi infer
rent, ut eum caelo delicerent, eamque ob rem de caelo tactos; at plane verum est , nefariam gentem sui me . atque etiam esse , quae Deum Opt. Max. viribus ex eo acceptis vi lare, ac petere non dubitarit, illamque sem piternis suppliciis vivam mortuamque macta.
a. Τriplex est fabula. Una enim ab nom I. ne rationis participe aliquid factum , aut dictum fingit , ut a sene illo apud.Aestpum, qui ex gravi morbo se moriturum intelligens liberos ad se advocavit, ac virgarum fasciculum maximo natu frangendum obtulit; is vero frustra expertus ceteris permisit ;& cum
nemo unus frangeret, iterum natu maximum
affatus Pater , cape unam, inauit , & frange , quam cum ille facile, ac deinde ceteri ordine fregi sient, ita & vos, retulit senior, si inter vos congruetis , sortes, atque in viciteritis, si ab altero alter abeat, Omnes rueintis. Altera brutorum ingenia exprimit, etia)ue colloquia, & facta accommodat ad inoormandos homines qualis haec Phaedr. lib. l. sab. r. Ada. Aphth. de sab. c. r. ex interp. Rodulphi Asricolae.
105쪽
Ad rivum eumdem Lupus , Agnus venerant
Siti eo us: superior stabat Lupus, Longeque inferior Agnur ; tum Deo improba Latro ineitaιus iurgii eatissam inιuit. Cur , inquit, turbulentam mihi fecisi aquam IIam bibenti r Laniger contra timens σΩuipossum, quaeso, facere quod quereris Lupe A ιe decurrit ad meos ausus liquor . Repti Utis illa veritatis vi abus , Ante bos sex menses , ait, maledixisi mihi .
Respondit Agnus , equidem natus non eram a Pater hercle tuus , inquiι , maledixiι mihi et atque ita eorreptiam Iaeeraι injusta nece.
Haee propter illos Ibripta es homines fabula , Qui fictis eausa innocentes opprimunt. Tertia est, quae hominum , ac brutorum simul indolem , sermonem, & facta conjungit; qualis ea , sua Demosthenes usus est , Pastores
eum lupis convenientes commentus , ut canes iurgiorum caussam interficerent, iisque sublatis, greges a lupis laceratos, ut Philippum illum Macedonem significaret Athenien . Num rem p. eversurum , si ei, ut petierat, ora tores imperii tutela dederentur . s. Fabularum utilitas primis earum aucto. xibus ea fuit, ut illa ipsa eadem morum, ac vi tae monita traderent, quae optimae r radunt disciplinae, sed ita ut populo etiam percipe Tentur, altiusque animis sederent, castigata atque emollita documentorum severitate per fabularum involucra, &dissimulatae praece ptionis institutionem . Nam Nee aliud quicquam per fabeIIas quaeritur ,
Quam eorrigatur error ut mortalium ,
Nee iucundius potuit audiri, nec avidius quaeris
106쪽
ri , quam humanissimo mendacio eones usa',& blandissime oblata veritas; immo ea ratione eo libentius, constantiusque e X cepta est, quo blandius proposita . Etenim Si quis a Ze
none eontendat aurum babenti nocere , quis pa
tienter audit ' quis soleam severitatem nonaeeusat: at si hoc idem Phaedrus per apologum ΜωIi a Iatronibtis spoliati eleganter, traleque ingerat, accipitRr, or pνobatur R. Nobis vero est ad justam orationem prolusio.
4. Fabulae partes sunt factae rei perspicua, brevis. probabilis, & suavis narratio, ejusdemque fictae rei interpretatio, seu quid significet fabula. s. Artificium denique, quo nobis fabulae laboratur , ampliorique oratione exponitur . sunt haec capita: exordium, seu laus aut auctoris fabulae, quam scribas, aut totius generis fabularum, aut eorum castigatio, qui ultro fabulas traducunt, non satis earum natura animis versa: fabulae interpretatio paullo uberius enarrata et mores eorum ,
qui in fabula describuntur singulorum ingenio accommodati, aperti ingenuo , dissi, mulati astuto , superbo arrogantes, humiles timidor similitudo , quae monitum, atque interpretationem confirmet et atque epilogus. & quasi cohortatio ad id fugien dum, aut complectendum, quod per sabu Iam significatum est . Alii haec capita hoc versu complexi sunt:
Lau1, monitum, mores , fermo, eollatis , finis. Ora a. Paccies. orat. s. Locus Phaedr. l a. fab. .
107쪽
r. Hria est brevis commemoratio alicuius personae dictum, vel iactum apte reserens amplificandum . x. Earum aliae in verbis positae sunt; ut Annibalis Romae expugnationem jam desperanti S, cum potui noli , eum volui non potui aut Vespasiani Caesaris, cum interdum beaneficium sese eo die nullum contulisse recordatus , amiel diem perdidi b et aliae in facto , ut Pythagoras interrogatus quanta esset ho minum vita , paullulum se conspiciendum dedit, deinde e conspectu se sustulitς: aliae
demum eX utrisque constant, ut XenocrateS , eum Legati ab Alexandro lenta attulissent, adduxit Legatos ad cenam in Aeadea. miam , iis apposuit tantum , quod fatis esset , nullo apparatu . Cum postridie rogarent eum , cui numerari juberet s quid i vos heserna , in- θυιι, cenula non intellexisis me.peeunia non
egere 4 3l 3. Chriarum utilitas non mediocris est; nam
accurate eas Adolescentes pertractantes paulislatim ad justam persectamque orationem qua si manu ducti perveniunt; chria enim illius potius forma est, quam umbra.
4. D a. Eu Plui. Laur. BeyerI. Theat. Vit. Ηum. V. Deiacaso . h. Sueton. in Tit. Vespas. e. Vide Aphth. c. i. ' Ceno, & eena sine dipthongo rectius scri-hitur , ut Manut. in Orthogri ostendit. d. Cic. r. Tusc. c. 32.
108쪽
LIBERI. . Denique artificium, quo Chria ampliori stilo scribitur , illud est: primum brevitamquam exordio eius laudes commemorantur, cujus est insigne illud seu dictum. sta actum; ac deinde dicti illius, aut facti s qui tur expositio paullo ampliori oratione et tum argumenta afferuntur , quae it Iud confirment a praeterea illud ipsum a contrariis rationibus, sive ab incommodis comprobatur, quae sibi important qni diversi agunt ac laetum , aut dictum praeseribit: itemque ad en plicandum apertius similitudo adhibe.tur : insuper insigne aliquod exemplum pra istantis cujuspiam viri ad dueitur, quod idem ostendat: denique aliorum testimonia,qui idem dixerint , advocantur: ae postremo brevi cohortatione ad documentum illud animo ,& usu complectendum eos, qui audierint, im
a-i 4Οyies Scriptorum primus Deut. 32 LV1 v. 4. Dei perfecta sunt opera ; ω
venitur sapientia, & salus in ereνa suaviter
a. Regum sanctissimns Vates Psal. 33- v. s. Gustate, Θ videte , quoniam suavis es Domi nur. Psal. 36 v. xo. AhiaepinIIum , ω non erit peccator g ω quaeres Ioeum estis, Θ non imvenies . Psal. 84. v. II. Iustitia , ω pax oscu- Iatae sunt. 3. Rogum sapientissimus Salomon Prov. g.
109쪽
v. lo. Doctrinam magit , quam aurum eIui se . Et l4. V. 2o. Amici divitum muIti. Et i7.
v. 1 - Ωui moderatur fremmer μον , doctus , prudenr est. Sap. I. v. H. de ipsa Sapientia et Reserunt autem mihi omnia bona pariter cum iIIa . 4. Isocrates ad Demonicum. Talis e so e ga parentes, quales optaveris erga te esse tuor iberos . inere optimis a sis enim nemini eris odio fur , Omnibus fer amicus. Magis serva verborum . quam pecuniarum deposita . Lente amiiscus fias , factus autem eonstanter permane . Im morta Ita Dpe , Consulta tarde ; perse eeleriter deIiberata. Quodcumque sis dicturus , prius inspice mente.
s. Thales Milesius primus Graeciae Sapiens roptimum , quod in praesentia Meurrit , bene Nere. Tempus nosee - Cleobulus alter Sa petens et amici benefiis fovendi , inimiel au tem amisi faetendi. Cum fecunda fortuna a ridet superbire noIi s adversa saeviente noIi frangi. Audiendi magis , quam loquendi sudiosum esse oportet v . Antisthenes non ignobilis Philosophus interrogatur quaenam Uisset disciplina magis necessaria , mala , inquit , dediscere u Zeno Dialecticae. inventor , tacitus convivio accumbens eius rei caussam roganti, nuncia, inquit , Regi Ptolemaeo adesse qui taeere fetat d. Cleantes Philosophus, cum vitio ei verteretur, quod timidus esset, ideo, ait , parum perco . .
a. Laert in Thal. lib. t. ex interpr. Ambr. Mon. Camald h. ld. lib. r. in Cleob. ex interPr.e usdem. c. Id. l. 6. in Antisth. ex interpr. ejusd. d. Laert. l. 7. in Zen. ex interpr. ejusd. Ambr. e. Laert. t 7. in Cleant. eod. interpr.
110쪽
Ora raris probitas, prudentia , in causesam ardor quanta, O quae iliciat. χ'
r. Anti momenti ad persuadendiis . I est oratoris sanctimonia , ut ipsius
ratio sne ea vix constet: es enim orator , ut Cato inquit, vir bonus disendi peritus . . vix quisquam unus malo se ducendum trais dat; immo quo etiam sortius dicentis oraistio ad agendum impellit , eo acrius aut cognita, aut suspicata improbitas ad repugnandum animat audientem , Deo tela nequitiae ultore etiam jubente. Certe honi oratoris& verba, & facta permovent: permagni erEo inter os ad faciendam fidem , ut Orator vir bo. nus esse videatur b. 2. Probus vero apparet orator primum in argumentis, quae suscipiat, nam bonus vir non agit nisi eatissas bonas ς, nec mala nisi malus seribit. Deinde in ipsa oratione, bona, magna, utilia, sempiterna orando, eaque ipsa audientium facultati aptando et praeterea optimorum praeceptorum, sancti Dsimarum rerum copia ipsius redundet oratior ac denique omne ejus factum sanctitatem , aut certe integritatem praeseserat, ut vere Ora toris vita , ω oratio cum fetentia divinarum rerum sit, humanarumque conjuncta d .E x s. Nec
a. Apud Quinctil. l. Ia e. r. h. Arist. Rhet. l. a. c. . tex. 3. c. Quinct. l. I . c. I. d. Idem ibi c. a.