장음표시 사용
131쪽
.murum gentium , feὸem ab universo Povis Rom. eoneessam uni ordini inflammari, exscindi , funestari Et hoc, urbs ab hoste habetur, Virg. a.
nnit summa dies, oe ineluctabile tempus Dardaniae, fuimus Troer, fuit Ilium , ω
ingens GIονia Teuerorum et serur omnia Iupiter Argos an uiis, incensa Danai dominantur in Mνbe Arduus armator mediis in moenibus adflans Fundit equus, victorque Sinon incendia miseet Infultans: portis alii bipatentibus adfunt Miuia quot magnis. mquam venere cenis. Obsedere alii telis angusta viarum positi: sat ferri aeter mucrone corusco Stricta parata neei: vix primi praelia tentanea Porrarum vigiles , ω e aereo Marte re unt.. 2. verum ne quid nimis e cum orationi ne verbum quidem unum inutile inest , sed unum. quodque argumentum illustrat, explanat, auget , ut nihil omnino detrahi possit sine re rum imminutione, ea est amplitudo; curia aliqua, aut plura insunt, quae nihil tandem addunt, ea est luxurians, redundans,& verbosa oratio. Non caruit hac culpa alia quando Ovidius, ac Cicero praesertim ado. Iescens. Itaque illud pro Rost. Amer. c. 26.
Nihil tam vile est, cujust partem ullam iis reIL querint: etenim qMid tam est eommune, quam spiritur vivis, terra mortuit , mare fluctMan tibus , littus eiectis 3 ita vivunt, eum possunt, uti dueere an mam de eaelo non queant f ita riuntur, ut eorum ossa te ea non tangat ἔiha iactantur suctibus , ut numquam aurea
rνr s ito postremo ejiciuntur I ue ne ad saxa
132쪽
quidem mortui eonqui ant: quod summis cuis moribus adolescens dixit, senex minime probavit . Illud etiam pro Quinet. c. 31. Miserum est exturbari fortunis omnibus , miserius es injuria ι aeerbum es ab aliquo eireum veniari , acerbius a propinquo i calamitosum es b nis everti calamitosius eum dedecore; funestum
es a forti atque honesto viro iugulari , funestius ab eo , cujus vox praeeonio quaestui prostitit sindignum est a pari vinei, aut superiore , induntur ab inferiore, atque bumiliore s Iu tuo fum est tradi alteri eum bonis, Iuctuosius ini. miro ; horribile es ea sam eapitis dicere, bo ribilius priore Ioeo dicere : aliquanto amplius justo est. 3. Enimvero nimium ab amplitudine ne deterreare adolescens . Si in aliquo peccandum . in amplitudine pecces potius, quam ejunitate, aut brevitate: licet enim utrum que vitium sit , peius tamen illud , quod ex inopis , quam quod ex eopia venitur itaque -- ιο fe esserat in adolefeente Deunditas b ; nam paullulum redundans oratio non aegre ampu- . tatur , fartu enim remedium es ubertatis , seri Ita nulla labore vineuntur et multum inde decoquent anni , mustum ratio Iimabilesit modo unde excidi possit, ωlquod exsea is . Am- plus ergo nune sis dum scias te paullulum
in eo errare , errorem facile emendaturuS . 4. Brevitas orationis est multarum , magna.
De. et expectatione raudara. a. Quinctil. 1. a. c. ..
D. C c. a. de Orat. c. I. s. Quinctil. l.
133쪽
Orationis venuris fuavitas: Uperitas rearum dignitas: locus ,-cautiones.
x. ΤΕnustas orationis est perquam elegans, V vivax, & eulta dicendi gratia. Oblectando . recreando, ac fessis auribus, & ab austeritate revocandis in primis idonea: ad eamque rem temperata , & laeta argumenta sunt accommodata, ut cantus, ' harum horti, Hymenaei, Cupidines a , cenae, inambulationes, colloquia, consi lia cum amicis, placidus lenium fluviorum cursus, stellarum I .mina, & circuitus, arvorum deliciae atque opes, lusciniarum cantus, & sexcenta hujusmodi;& blandiores rerum imagines, blan. diores locutiones, nam venustalloeutio res fa eis venustoreab, blandiores figuras, & quae blandiendi gratia diminui solent nomina amat, ut corculum , animulam , labellum , Ocellum . suaviolum , solatio tum , eonviciolum , quae in
oratione gravi, ω in heroleo veris locum nom. habent , in episeolis, elegiis, epigrammatibur , dialogis adhiberi possum ς, & concinnitate pe. iri Odorum, nativaque verborum positura delectatur. Hujusmodi haec. Cic pro Mil. c. 16. Nihil es tam moIle , tam tenerum,.tam aut fragirile, aut flexibile, quam volunt ox erga nos fen-.fusque Civium, qui non modo improbitati ira.seuntur Candidatorum, sed etiam in recte fa
134쪽
- LIBER II. suectis fave fastidiunt. Id. Att. lib. I. ep. 7.
Tulliola deliciolae nostrae tuum munusculum
flagitat, O me ut sponsorem appellat . Venus stum etiam , ac lepidum hoc Catuli. ep. 23. Cenabis bene mi , Fabulle, apud me Patieis, si tibi Dii favent , diebus,
Si tecum attuleris bonam , atque magnam Cenam eum sale , se omnibus. eachinnis .
Haer si, inquam, attuleris venuste noster,
. Cenabis bene, nam tui Catulli PlenussaeeuIus es aranearum. Sed eontra aecipies meros amores equid suavius , elegantiusque es. a. Suavis oratio , suaviloquentia Cicero, ni dicta, est paullo iucundior , quam venustas. Itaque blandissima verba , mollissimam eorum structuram, gratissima lumina, temperatissimas rerum imagines, ac sententias pO,stulat; in iisdemque argumentis locum habet quam venustas. Hujus indolis sunt haec . Cic. pro Mil. c. 34. Valeant, inquit Milo, valeant cives mei , sint incolumes , sint florentes , sint
beati et set baee urbs praeclara , mihique patria rarisma , quoquo modo merita de me erit Itranquilla Republ. Cives mei , quoniam mihi cum illis non Ileet , sine me ipsi, sed per me amen , perfruantur ἔ ego cedam , atque abibo . O frustra , inquit, fuseepti mei labores :o spes fallares et o euitationer inanes meae 3 Ego mihi umquam bonorum praemium defuturum putarem y Ego, eum te mecum enim
saepissime tiquitur patriae reddidissem , mihi non futurum in patria putarem Ioeum birua, Marce Tulli, vox, O defensio 8, Mihine Dii, qui pro re toties morti me obιuli , nihil,
135쪽
R Η Ε T. INSTOrationis veritas t robur: densitas: granditas: maturitas: in iisque advertenda.
r. TFEra oratio ea est, quae rationes, sin
V tentias , facta , & dicta continet
aut omnino vera, aut certe verisimilia. Bonus itaque orator certas, constanteS, ac proape ineluctabiles res affert ad caussas, ut persuadeat, trahimur enim omnes veritate: Historicus quae vere contigerunt memoriae prodit, ut eorum testimonium exstet , aut
quae veri sint similia ; sincera omnia quilibet Seriptor, ut sibi fidem iaciat. Quare a
non immerito exagitator omnium Rherorum Plato dixit, veram orationem, , ae verum dicent di artem absque veritate, neque esse aliquam , neque umquam fore v. Certarum rationum plo,na haec. Cic. I 3. Phil. e. 6- omniane viris
bonis, quae facere possunt, facienda sunt 3 etiam. ne sturpia, si pernieissa eriant ys facere omniis
no non Ileear r Quid autem turpius, aut foediur, aut quod minus deceat, quam contra Senatum , contra Cives, contra patriam eo eitum dueere Quid vero magis vituperandum , quam id facere , quod non Ileeat Liceat autem memini contra patriam dueere eκeνcitum : Aquidem Iteare id disimus, quod legibus , quod mora majorum , institutisque eoneeditur . Neque enim quod a. Cie. in orat. e. t . b. Plat. in Gorg., seu de Rhet. ex interpr. Mars Ficin.
136쪽
LIBERI. 13 uod quisque potes , id et Iiset et nee ,si non obis
statur , propterea etiam permittitur a. Orationis robur est illa vis, quae ex verissimarum rationum, ex maximarum rerum , ex eruditionis, ex omnisque scientiae copia proficiscitur . Hoc robur orationis laudem , caussarum , ac rerum, quae aguntur, Vi ctoriam,& audientium persuasionem refert,& eonstituit. Quoeirca legendo, annotando , meditando, alteque omnia inspiciendo comparandum est : nam magna , aut certe seria argumenta incredibilem rationum sententiatarum, eκemplorum, eruditionis, permotionum, graviter ingenioseque dictorum , magnorumque ornamentorum numerum continent, quae accurati, ac sapientes Scriptores intuentur, atque advocant, rudes vero, ac imperiti omittunt , atque ita res labefaciunt, ac perdunt ἀUbique magis minus locum habet robur, ae veritas. Audi quo robore, licet Historicus, Helvetiis Legatis respondet Caesar Bel.
Gal. I. r. c. 24. Si et eleris contumeliae obtiis
et, ei veIIet, num etiam νeeentium iniuriarum quod eo invito iter per prourneiam per vim tentassent', quod Aeduos, quod Ambarros , quod Allobroges vexassent, memoriam deponere pose set quod sua victoria tam insolenter gloria rentur , quodque se tandis impune tulisse injurias admirarentur , eodem pertinere I consuesse enim mor immorta Ies , quo gravius homines ex commutatione rerum doleant, quos pro scel νe MIeisei velint, his fecundiores interdum res , di diuturniorem impunitatem eoneedere ἴ tu.
meo, si obsides sibi dentur, titi ea , quae podii eentur, facturos intelligat , ω si de inbur is , quas intulerint, satisfaciant , fese eum iis pacem facturum. Et Hor. l. 3. Od. 6.
137쪽
μἐicta Majorum immeritus Iura . Romane , donec templa refeceris, Aedesque Iabentes Deorum , s Foeda nigro simulae ra fumo Diis te minorem quod geris imperas: Nine omne principium , hue refer exitum . Dii muIta neglecti dederunt Hesperiae mala luctuosae. Paene oecupatam seditionibus
Delevit urbem Daeus , ω Aethiops et . Hie elasse formidatus , ille Musilibus melior sagittis .
Feeunda eu ae saecula nuptias Primum inquinavere, ω genus , ω domοι zme fonte derivata elades In patriam , populumque fluxit . 3. Densa oratio ea est , quae plurimarum ,
maXimarumque rerum vim complectitur, in.
eludit, & quasi addensat. Igitur magna eX- ponit . exhibet , atque ostendit hoc orationis genus, plura colligit, atque intuenti tam quam latitantia, facile tamen sese offerentia mani sellat; nam robur vel una ex certa ratione, satisque explicata oritur, densa eX pluribus quasi acervatis, penitusque inliti Serumpit; atque imperanti, terrenti, gravis. si me dicenti accommodata est. Tale hoc Cic. a. Catil. c. ra. Quod reliquam est iam non posisum oblivifei meam hane esse patriam, me horum esse Consulem , mihi aut eum bis vivendum , aut pro bis esse moriendum . Nullus est portae custos, nullus insidiator viae: s qui exire volunt, consulere sibi possunt et qui vero. in Urbe se commoveriι, erius ego non mo- ο factum, sed inceptum ullum, conarumve
contra patriam deprehendero, sentiet inhae
138쪽
gi ratur, esse fortem Senarum , esse arma , U. . se eaνeerem . Et a. Phil. c. I. Te miror, Antoni , quorum facta imitere, eorum exitum non perforreseere 4 Hor. I. 3- cd- 3. v. 61. Troiae renascens aIite Iugubrii Fortuna tristi clade iteνabitur, Ducente victrices catervas Coniuge me Iovir , sorore isTιr si resurgat murus aheneus Auctore Phoebo , rerExeisus Argivis et uxor Capιa virum , puerosque pioret . . :4. Granditas orationis est quae magnifica argumenta, & magnifico stilo proponit, atque exornat. Itasue praeter argumenti magnitudinem, magnifica. formas, vehemen
te s. permotiQnes ,- vehementes figuras, magnificam verborum collocationem, ac numerum, nonnumquam prisca ferba amat, nam prisca parce adhibita conciliant grandi latem . De hae iterum,eum de sublima genere agemus. Interim haec habe exemplo. Nep. in Them. c. Themistocles unus resilit, ω universos a pares Gabas , dispersos testabatur perituros . Mariu apud. SaIl. Bel. Iug. c. 88. Invidenrhonori meo: ergo invideans Iabori meo , γ in- . moestntiae , periculis etiam meis , quoniam per haee iIIum eapi . Iupiter x. Aen. V. 18 . RomuIus excipiet gentem , .ese mavor ia eonderi, Moenia , Romanosque suo de nomine dicet .
His ego nec metas rerum, nec tempora pono.
Imperium sine fine dedi: quin aspera Iun'
conmia in meIius referet, me eumque fovebit Romanos rerum dominos ,genumque togatam .
Maturitas orationis est magnarum , uti-N . lium
139쪽
lium , verarumque rerum affluens copia, nullo nisi nativo, & quasi sese offerente, non quaesito, nedum sileato ornamento illustraiata. Quare haec summ6rum hominum, ac senum, & in magnis consiliis, ac summis reis bus solet esse oratio, praestantium documentorum, exemplorum, historiarum, ac Ara. vissimae litteraturae plena , qualis praeeipue
pro Sextio, de Lege Agraria, pro Milone , In Catilinam, atque in Philippieis suit Cicero, cum oratio iam nUνa, ut de se ipse affirmat non multo antequam Philippicas scri- heret, ea nesceret, haberetquo fuam maturitatem , ω quasi senectutem R. Eam indolem haec praeseserunt. Caesar Bel. Civ. lib. 3. c. IO. Legatos ad Pompejum de pace mittens. Debere utrumque per inaeiae finem facere, ty ab ' armis diseedeνe , neque amplius fortunam privistitari: fatis esse magna utrimque incommo. accepta , quae pro diseiptina, praecept shabere possent , ut reliquos e sus timerent et proinde si, ae Reipublisae parcerent, quam in ' rumque in beIlo Drtuna posset, iam ipsi ineam, modis 'is' fato essent documento r hoc unum esse tempus de paeo agendi, dum sita uterque , consideret , ct paro ambo videreisrur et si vera alteνi pauIIum modo tribuisset Drωna non esse usurum conditionibus pareis eum , . qui superior videretur ; neque fore aequa parte contenorum , qui se omnia'habiturum eonsideret. Aeneas summum in bellum advolans filium eo
hortaturus 32. Aen. v. 43s. Disee puer virtutem ex me, verumque Iab
140쪽
-. LIBERI. grDefensum dabit, O magna inter praemia
ducet sTu facito, mox eum matura adolaverit aetas Sis memor, or te animo repetentem exempIatuorum .
Orationis amplitudo, brevitas rearum dignitas: Deus :etiam aliquid de obsuritate.
a. 'Rationis amplitudo est multarum reo rum, graviumque verborum selix ubertatas, & magnificentia. Ex ingenii vi alti ac penitus cuncta cernentis, & recondita in rebus tamquam prodire iubentis, ut Orat lo ne explanentur , oritur et mirifice autem comis paratur, si epitheta fingulis paene rebus aclis das, si pluribus modis unam eamdemque rem dieas, semper tamen augeas, si partes omnes, caussas, effecta, & similitudines afferas , &xem cum rebus componas g quod explicandis, ob oculos quasi monstrandis, honesteque et serendis argumeniis aptissima est. Hujus orationis praestantia, & sontes pluribus aperientur, cum de amplificatione. Nunc audinuam ample hoc quod est, Caria incenditur, exponat Cic. pro Mil. c. 33. .rd mrferrut, quid aceνbius, quid Iuctuosius vidsmus P templum sanctitatis , ampIitis inis, mentis, conmιii publici, eaput urbis, aram sociorum , porrum F omnrum