Camilli Nicolii ex cler. reg. scholarum piarum Rhetoricæ institutiones ex optimis latinis, græcisque scriptoribus quoad præcepta, & quoad exempla collectæ, atque illustratæ

발행: 1736년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 연설

201쪽

eum aliquem oportet , non raras sententia ,

subinde acute dicta, & sanami ubique, satisque vigentem vim, ne jaceat, aut sordesear cui rei hoc genus est multo proximum. Qua re adolescenti illud minime suaserimi saetis eiam fiat, ut non latis sciat 'assurgere Ira

miter . ω inediocria temperate potes dicere Itaque genus hoc humiles res accurate exponi ἀacute expendit, & tales adna stet , ornare autem, & colligare verba vix curat dilige .li quadam iregligentia r in eoque gener. - . sis narrandi, probandique coM etdv. Haee vor ro orationis subtilitas imitabilis illa quidem videtiὲν existimanti, sta nihil est experIentit minus e s ac praec pue in epistolis, eclogis, epigrammatibus , comoediis locum habet. Siti exemplo hoc Lysiae a. in ,Erat host h. Di ei.

Ist mihi non videtur esse , Iudices, accusationis initium reperire. sed finem ιicendi Deere ι ea , o enim magnitudo , eaque copia rerum . quae ab illis admissae sunt, ut nequeat vel qui men. 3riri in animum induxerit , graviores O aeem biores eis confingere, veι, si Nerum . dicere mo- ἔuerit, om ver persequi et ira necesse est, ut aut .aeemator defatigeta , aut tempus . illum de

etat . . . . ,

s. Stilus mediocris, temperatus , & me .

dius, est qui mediocria argumenta mediocrit

Claudii Groularii.

202쪽

rationis genere nec valde effert, nec mi nimum deprimit, sed uno tenore , ut cunt, tam 3dνeendo suis , nihil asserens praeter facili.

ratem , ω aequabilitatem , omnemque oratistaneam ornamentis modicis verborum ., sententia inruis G desingηit .s translationibus erebrior, Huris jucundior, egre onibus amoenus, compositione aptus,sententiis dulcis,lenior tamen, ut amnis Iuridus quidam,ω virentibus ulrrnque silvis inuminhraeus b, licet non admodum dives; ac subinde in omns scriptionis genere, praesertim vero iupraeceptivis iacvitatibus, atque historiis ido. neus. Hujus indolis haec Demost. pro Ctesiph. Viros. fortes femper oportet res Iaudabiles , at. que Aonestas suscipere, eonari , bona ne is

poserum fre/os s quicquid autem Deorum imis me talium voIuntate evenerit , fortiter ac moderate ferν . Nep. in Annib. c. I. Non est insteiandiam , Annibalem tanto pνaesiisse eeteros Imperaιοres , quanto Populus Romanus anteeedebat eunctar nationes ἀ nam quotiescumque eum eω congressus es in Italia , sempeν disces superire. , quod nisi domi civium suorum inoidia debilitatus fuisset , Romanos ordetur superare potuisse : sed multoriam obtrectatio deis

vicit unius virtutem - Cic. pro Arch. c. s. de eo a me tanta celebritate famae Romam v nit , Mario Consula, Catulo. Nactus est Consules eos, quorum alter res ad feribendum maximas, alter cum res gestasὰ tum etiam sudium , atque aures adhibere posset. .. Statim LuculIr , cum praetextatus etiam itum Archias siet, eum domum suam receperunt z sed hoc non Dium ingenii, ae literarum , verum Miam nais

203쪽

hujus adolafeentiae primo fuerit , ratim essu familiari ma fenectuti . 6. Stilus floridus is est, qui actionee exprimit, mores, rex acute , ac Iplendidis dictis , euitatis , animadversis, pulchris adfricti a. sententiis, vivacioribur abstractis, atque alaeri spiritu a, omnium denique orationis florem exquirit. Ad pompam aptior, quam ad r bur, atque adolescentibus amandus mox Iurixum temperaturis. Non pauca ejus generis continet Ariadne a Theleo relicta epistola

apud Ovid. x . Her. V. I s. Interea toto clamanti littore , Theseu , Reddebant nomen eoueava saxa tuum . Et quoties ego te , toties ιοeus ipse voeabat r Ipse Ioeua miserae ferre volebaι opem . Aut vidi, auι etiam eum me vidisse putarem ,

Frigidior glacie , semianimisque fui.

Nee languere dis patitur dolor: exertoν iIis , Exeitor , ω summa Trisa vora voco. Quo fugis Melams r fraterate revertoe, Theseua Flecte ratem , ntimerum non habet illa suum pQuid potius faterent, quam me mea Iumiana flerent, Postquam desieram vela videνe tua

Iam mare prospiciens in saxo frigida feri . . Quamque Iapis sedes , tam Iapis ipsa fui . id faeiam quo sola ferar t quae littora temdam '

Multa mibi terrae , mutta minantur aquae soccurrunt animo pereundi mitis figurae, Morsqsminus Denae, quam mora mortis babes. Crudeles Drin, quid me tenuistis inertem I ,- - feme, aeteν nocte premenda fui. . mos quoque' mullelas menti , nimiumque parati .

a. Mutat, Persi Poet. Ita . l. a. c. II .

204쪽

LIBER II. 1 31 Flamina ue in Iaeνimas inciosa meas. Spiritus infelix peregrinas ibit in auras 'Nec inea qui digitis Itimina eondat erit Possa supersabunt volucres inhumata marinae Haee sunt inciis digna sepulera meis. - Quamquam vero istae dicendi notae alia ab aliis diversa sit, tamen inter se miscentur:

non omnis quidem eum omni, sed ornata eum tenui, eum magnifica ἔ se gravis eum ambabus, Dia autem magnifica eum tenui simul non mia feetur . Itaque is erit eloquens, tit illud idemiseremus , qui poterit parva fummisse , modica temperaιe , magna graviter iacere b.

Praecipua inter ilium oratorium, hiλ- risum, ac poeticum discrimina.

r. DRimum discrimen , ac facile origo te. I terorum , inter stilum oratorium, historicum,ac poeticum eX eo profisciscitur,quod Orator, Historicus, ac Poeta suam quisque veluti supellectilem versat, adhibet, offert. Orator enim suum veluti aerarium habet vehra , ac solida argumenta, scientiarum semina , historiarum exempla, Omnem eruditi nem, eaque ipsa sincera, non adumbrata acri contentione agitat, quippe cui persua.dendum veris apertisque rebus. Historicus rerum gestarum memoriam posteritati tra. dii ; ea vero ιanto robustior . quanto verior c idei reo simplicissime omnia exponit. Poeta Κ de.

. Phaler. de rat. dic. pag. xy. ex interpr. Victor. h. Cic. in Orat. c. a s. c. Quinctil. l. a. c. 4.

205쪽

demum , ut qui numine amari creditus, Apolline & Musis discere & audire quae canat,ut sano

dulcique mendacio maximarum rerum auste ritatem molliat, maximeque delectet, haec accipit, atque agit . Sint aliquo exemplo Cic. pro Rost. Amer. c. ε4. Nolite enim puta r e , quemadmodum in fabuIis saepe numero vo . detis eos, qui aliquid impie scelerateque eommiserint, agitari, Θ perterreri furiarum taedis ardentibust sua quemque fraus, ω suus terin or maxime vexars suum quemque scelus agitat, amentiaque aseit ῖ suae malae cogitationes eoπ- fetentiaeque animi terrent: hae sunt impiis af-siduae , domesticaeque furiae , quae dies noctesque dienas a eo reseratissimis repetant . Iuven. Sat. 1 3 .s uor diri eo eia facti

inny habet. attonitos , ω μυο verbere eaedit Oeeultum quatiente animo tortore flageIlum . Nocte dieque suum gestant in pectore testem 4

Perpetua anxietas , nec mensae tempore restat, Faueibus iat morbo siceir, interque molares

Di ili erescente eno; sed vina miselluν ' 'Expuit, alba i Deteris pretiosa senectus ODisplicet, ostendar meIius, densissima ruga rCuitur in frontem velut aeri ducta Falerno Nouo brevem fis forte indu e eura soporem , Et toto versatu ereo iam membra quiescunt, Continuo tempyum , ω violari Numinis aras , Et quod praeripuis mentem 'doribus urget , videt in somnis; tua Dera , maior

Humana turbat pavidum , euitque fateri. Hi sunt qui trepidant, ad omnia fastuo

206쪽

. Non quasi forruitu , nee ventorum rabie , sed Iratur eadat in terras, O vindieest igniν. a. Deinde Oratores rerum, atque historia. rum veritatem , aut certe ipsius ubique effugiem sequuntur, adornant, atque amant, non adumbrant, aut fingunt, Poetae ad fabulas multo libentissime confugiunt, quae in eo ge nere , in quo dicant, pervulgatae sint, aut eas ipsi comminiscunnir. Haec tibi habe exem plo. Cic. l. Tuscul. c. s. Moriendum est omni

bus . ΗΟΠ l; r. Od. S. V. 1 f. Omnes eodem euimur et omnium I . , Versatur urna : ferius oeyuν Sorr exitura , in aeternum

Exsilium impositura umbae.

Id. l. I. Od. 23. v. lue. -' . Sed omnes una manet nox scaleanda semel via Ietbi . 3. Praeterea in eo differunt, quod ornatiusό liberius, audacius omnia Poetae dicunt ν conis siderarius, gravius, temperatius Oratoresque Historici: etenim Diuta oratio pauciora ad exornandum adjumenta, quam versus habet . Itaque crebrius elaboratiusque describunt Poetae, saepius a proposito digrediun. ur, ac libentius res ab omni singularitate separatas persequuntur; Oratores' vero omniae contrario. Esto exemplum . Cic. x 4. Phis. C. II. Uos qui extremum spirittim in victoria eo fudi is piorum estis ferim Θ Ioeum eo erassii. Brevis autem vobir vita data est , at m moria bene redditae vitae sempiterna . Vestrasmirtus nee oblivione eorum , qui nunc sunt, nec reticentia posterorum insepulta esse poterit, cum vobis immortala monumentum suis paene mani-

207쪽

bus Senatus Populusque Romanus exstruxerit. Erit exstructa moles opere magnifico , incisaeque litterae divinae virtutis testes sempiιernae rnumquamque de vobis eorum , qui aut videbunal vestrum monumentum , aut audient, grati mus sermo conticesceι . HODI. 1. Od. x . Non usitata , nere mulPenna biformis per liquidum aethera rates, neque in terris morabor Longius , inuidiaque major Urbes relinquam . Non ego pauperum Sanguis parentum, non ego, quem vocasDileete , Maecenas , obibo , Nec Stula eohibebor unda . Iam iam residunt eruribus asperas Pelles, O album muιor in aIitem Superne, nascunturque leves Per digitor , humerosque plumae . Din Daedaleo oο- Iearo Visam gementis littora Boobori, Syrtesque Getulas canorus ales, mperboreosque campos . M. Colebur, qui di mulat metum Marsao eobortis Dacus, O ultimi Nossent Geloni; mo peritus

Diseet Iber , Rhodanique potor. 4. Denique inter se Oratores ac Poetae differunt in certis quibusdam verbis, in cer to qua dem verborum exitu, & structura, at . que in certis quibusdam locutionibus; neque

enim Pierides, oreum, earumina, Pana, Orphea, Aeheronta , meditari avena carmen , a censu

superare,idoneum dicere inortis spernares Dicet inratori nec Poeta stirpis extinitores,patriae egrer Drem , vitiorum expuItrieem sapientiam , & similia a verbis nomina prosecta , nisi raro . Sed haec minima. Di

208쪽

LIBER II. Iss Vilinguendae orationis ratio per viatheta, ct quae ea esse debeant.

C A P. XXIV.

x- ris Iri fice orationem ornant, amplificant, LVI eruditam , disertam , vehementem que faciunt epitheta, nec dicentis ingenium, atque judicium minus praedicant, quam eaus. sas promovent. Nec adjectiva sola intelligo, sed alia etiam orationis quasi membra put bella detestata matribus a , a bello quieta pr vineia b , eorpus annis infirmum ς , ingenium Distientia validum d , o multa fleturum caput o lonumquam dolituri, o semper inertes esa. Poetae Iove Iiheνiores in epitheti s quae. dam nomini interdum quasi inania addunt,aet dolo malo , humida vina, ferrea telorum seger , mala tactu vipera , Iae niveum a apud Oratores quae nihiI effieiunt, epitheta redundant b et ipsi tamen duo etiam , ac plura epitheta conjungunt.1 Haec autem epitheta omnium primum ad rem, quae agitur, aptissima ei se debent ,& rem, quae intenditur, maxime exprimere et hujusmodi haec. sunt Cic. de Senect. c. R.

Praeterita enim aetas quamSis Ionga, eum effluxisset , nulla consolaιione permuleere possersutiam senectutem. Uirg. 3. Georg. v. 164. Viamque in e domandi,

Duma. Hor. l. r. d. I. h. Liv. l. s. e.2. e. Salu Con.Car. e. s. d. Id. ibi. e. Hor. epod. s. f. Virg. rri Aen. v. et 1. g. Arist. Rhet. l. a. c. a C. h. iasin rel. l. 3.

209쪽

Dum Deiles animi juveum dum mobiliae aetas. Idem x. Aen. v. 7o7. ubi Aeneas patrem al

loquitur: .

Cerosei mponere nostrae, Ipse subibo humeris, nee me Iabor iste gravabit, suo res cumque eadent, unum , ε' commune perietum , Una salus ambobus erit . . Et 6. Aen. V. 396. de Tityo Per rota novem , σπι iugera eo ux- Porrigituν, rostroque imman x vultur obunea. Immortale iecur tundens, fecundaque poenis Viscera, rimaturque epular, habitatque sub alto - Pectore Naltem que 4. Georg. v. m. de apibus. Rege iνeolumi mens omnibus una es: et Amisso rupere fidem , eonstructaque mella HV a- Dirrpuere ipsae. φ . t

Haec accurate res intuenti paene occurrunt. rudi & oscitanti abeunt e manibus. M4. Deinde epitheta debent amplificare, evehere , augere rem, cui adduntur , ut magnam vim nomina ipsa per se habeant ι aenovam, eamque maximam . addant epitheta. Hujus ingenii haec Cic. pro Marcello c. I.

Tantam enim mansuetudinem , tam inusitatam inauditamque elementiam , tantum in fumma potestate rerum omnium modum , tam denique nrredibilem sapientiam , ae paene divinam tacitus praeterire nulla moto possum . Sall. Con.

Cat. c. Ex pulcherrima O optima pessima ae flagitiosissima facta es - Virg. eclog s. v. 16. Non tu in triviis indocte solebas Stridenti miserum sipula disperdere carmen rCatuli. carm. 66. v. 313. de Theseo R. Errabunda regens tenui vestigia filo , .

210쪽

Ne Iabr ntheis e flexibus egredientem 2 r ηπὸνκ tinobservabilit error . R Ier e , Or ectaram ala quam eruditio. nem 'conti Maii Cepitheta , ita ut inusitatam vel notionei'. petuant, vel audita , & animadversa lacriam aut aperta is obsectionem dissolvant , vel egregium quiddam doceant. Non aliusmodr haec . Horat. la 3. . d. ap. a

i Et penitus toro, divisos orbe Britannos . . ι'

Amictae enim nunciato saepius irrumpentium/hostium cum classe adventu , nec contingente ψlage : caverant, ne quis de hostibus uerbum faeeret, iis vero improviso irrumpentibus nec quidquamde ea re ullo admonente, eversae sunt: quare Amiclarum silentium veteri prout verbio celebratum . . t ' L f- i S. At certus his quoque modus esse debet animis crebra epitheta in orationu non semel molesta , atque adeo se gur erebrius utantunaνtem detega M', planumque fuerunt eam esses possim ' , subinde addita ornaram , erudita talicacem r quare mediocritate opus est . I ι:I

a. Arist. Rhet. l. 3. e. s. te t. 6s.

SEARCH

MENU NAVIGATION