장음표시 사용
221쪽
ordo: ejus dignitast officiar in an alia eloquentia pecies prae aliatrae I
x, o LRdo, ut generatim est eampositio rerum aptis, Θ aecommodat s locis a , ita singulatim in eloquentia est omnium diciorum distributa series , ut suo quaeque loco inhaereant. Igitur tum in oratione est arda cum superiora proximis, & proxima conis quentibus apte cohaerent, & quasi unum, efficiunt, non modo quantum ad argumenta, Neomprehensionem sententiarum spectat, sedi quantum ad sensa, & verba singula.. a. MaXimae utilitati, ac laudi ordo est ,
dum enim orationi unitatem, atque conjun et ionem comparat, comparat quoque pulchIitudinem, majestatem, robur; quae enim eX pluribus co lescunt , .cum ita accommodata , &conjuncta sint, ut unum videantur ac sint. tum vigent, apparent, excellunt; cum au tem ita acervantur, aut admoventur , ut com missa cernantur , labefiunt, cadunt, intereunt.
Quare, ut in agendo, ita in dicendo ordo est optimus, & pulcherrimus. 3. Ut vero ordinis ossicia admireris , atquc. ut ea dicendo expleas, in optimo quoque Opsi mae, ac aetatis prope in quoque. cuiusque linguae scriptorς intuere, ut in exordiis, in nar. xationibus, historiarum, e emplorumque adum iu m expositione quaedam iaciuntur semina ad consequentia viam, & quasi vi vi
222쪽
Ium , ut argumentum ex argumento, periodus ex periodo nascatur, aut certe aliud alii re. cte conjungatur, atque ita ex longa, perpetuaque Oratione, aut historia , aut carmine unum quiddam efficiunt. quod de Homero Eustathius dixit, unum , continuum , beneque aptatum corpus tota IIras est a , quod de Aeneide
Virgilii , quod de qualibet Tulliana oratione omnes suspicimus, qui enim germana facilitate dele ctantur, ordine etiam quod in tempore dicendum est dicunt . in quo ordinis
phaestantia est ut Horatius affirmat: ordinis haee virtur erit , O venus , aut ego fallor , in jam nune dieat jam nune debentia diei, PDν que disserat, Θ praesens in tempias omittat bis Contra qui maxime vigentes, maxime cogitanotes, a verbis, a verborum luminibus locuple. tiores videri volunt, facile disparata, necc o hae rentia dicunt . quod non omnino iniuria de Seneca Caligula asseruit, Seneeam eommusiones
meras romponere, ω arenam esse sine eaιees.
4 Est vero in eloquentia alia species alia sermosor, nec dissicile est de iis iudicarernam orationis veritas, robur, per spieuitas, sa. cilitas, maturitas, decorum, elegantia , Mornatus omnino ubique semper praestant; amplitudo , fervor, vehementia , & asperitas optima apparent, cum ex argumenti masnutud me ad ea incitamur; acumen , ingeniosa inopinata, novum, admirabilia, brevitas, venustas, suavitas, subtilitas eertis in locis commode allata commendantur . Optimus vero ille , qui opportunis locis universa ea comis
plectitur, ut Cicero, virgilius, Horatius secta
runt. r. . D; Insi' ua. In Comment. in I. uiad. c. g. interpr. Polito. h. Epist. 3. i. a. v. M. C. Suet. in Calig. c. g.
223쪽
Iant oe nos vitia , quae virtutem videntur imitari a ; quibus sane, quoniam certis quibusdam Scriptoribus placuerunt, di fortasse interdum naturae aut impetu , aut tarditate irrumpunt, nisi iudicium, & sa mis eloquentiae gustus dicentes moderetur, non semel decipimur specie recti . Quare, ut ne id quidem inatile aliquando vitiosas oratio- , quar tamen plerique tu iriorum pravit re mirantur, legi palam pueris , ostendique in hir quam multa impropria , obseura , tumida s,umilia , fordida , esseminata , quae laudan sur , nora modo a plerisque , sed, quod peius est , propter hoc ipsum, quo sunι prava Iaudantur b ,, ita hic eorum tamquam capita afferre ali
2. Inflata , sive tumida oratio est ea, quae immodico rerum , ac verborum aestu , ac vi xibus servet. Plura hujus generis in Lucano, , in Statio, nec raro in Claudiano invenieSοῦ. a quibus tamen adolescentem non admodum deterream, immo quosdam sic audere etiam jubebo , si ita eos quidem. erxare admoneam fidum ab inflato ad erectum , & grave revo centur in hoc mansuri. Turgida haec Statili4ices de equo Domitiani.
a. Cie. Partit. Orat. c. 23. Ita Ieri debere credam , non quo . ut non commune, sed singulare vitium
signi licetur. h. Qvinctil. l.
224쪽
LIBER II. 'Quae superimposito moles gemmata res σStat latium eomplexa forumcaelone peractum Fluxit opus, SicuIis an confoνmata caminis
Erigies lassum Sιeropem, Brontemque reliquit 3. Contra humilis atque abjecta oratio ea est,quae perexigua argumenta persequitur, aut ea minimum verborum nervis, aut nulla dicendi ei erigit: quod humilium rerumScriptori, & cui etiam ex necessitate utendum siri rebus, & nominrbus eum honoris praefarione po nendisa , vi κ tolerabilis est e eis enim ora-.tionis elegantia, & acumine Omnia, quan
tum par est, erigenda & animauda sunt; quare hujus exempla nec requiras. . Huic assinis est inculta, & exsanguis, aut arida, vel jejuna oratio, quae aut nubium Ornatum adhibet, ut Cato ille, ut auctor est Cicero, in ea fuit haeresi, quae nullum sequitur florem orationis b, & sere in omni lingua primi fuerunt parentes, aut exi Suo rerum pondere ac sanguine sustinetur , cuJuS- modi aliqua Ovidii, praesertim Fastorum , a Gfirmes r immo id superfluum erat monere, nias fieret cas. Nec minus peccat dissipata oratio d, seu Ductuans , ω dissolutum orationis genus ς , quod huc illuc vagatur, nec bene copulat,
nec absolvit: ut hoc Catulli epig. 33. licet facile tempus illius aliqua absumserit, quae omnium lux, structura, vis, & perspicuitas
Othonis eaput oppido es pusillum, Subtile, ἄρ leve peditum Libonis; L Sed
a. Plin. praef. Nat. Hist. b. Prooem. Paradox. , C. Q inst. l. 4. c. i. d. Cic. in orat. e. Auct ad
225쪽
Sed non omnia displicere vellem Tibi Fussetis feni recocto,
Iraseere iterum meis iambis Immerentabus renixe Imperator.
6. Affectata oratio est nimis quaesita, atque intemperans gratiae, cultus, artis industria. Nibit autem est odiosius Q diataone η , ac minus ferenda , quam negligentia, magrs enim o Cendri nimium , quam partim b . Plura affectata in Martiale dicas. Huiusmodi hae e l. 6.epig. st . nimium certis hominibus probata. Quod eonvivaris sine me tam saepe , Luperce , Inveni noeeam qua ratione t ibi. Ir ear , licet usque vocer, mittasque, rogeo
Furitium, non Suffetium hoc Romanae, & M. hinae tamiliae nomen ex Dionys & PIut. Sigon. advertit Schol. mi. i. Liv. a. luinctil. l. I. c. I a. 1 b. Cic. in Or. C, az.
226쪽
LIBE R TERTI S, Quo animi motus , variorumque hominum mores exhibentur. Omnes animorum motus , quos hominum geneari rerum natara tribuit, penitus pernoscendi , quod omnis vir , ratioque dicendν in eorum , quν audrunt . mentibus aut sedandιs , aut excitandis expromenda est. Cic. a de Orat. c. s.
ROuid sint motus : unde excitandi sint:
g t corum genera: quanIa utilitas.
Nimi motus est mentis eommo iis , atque immutatio a acrius bonum eXpetens, vel abhorrens a malo ; sive es animi ineitatio aut ad voluptatem satit ad molestam ,-ad me tum, aut ad cupiditatem tot enim μοι mo. rus genera , partes plurer generum singulartim b . a. Ex ipsa igitur permotionum natura sa-L a tis a. Long. de sublina. e. ao. b. cie. Partit. orat. c.
227쪽
tis perspicuum est, ex argumenti magnitudine eas excitari, atque oriri debere ; si enim affectio est animi incitatio , ex re plane magna , insolita, atque impellente erumpat ne cesse est: ita vero erumpens ad rem vere inflammandam , ac pervicaciam debellandam, si sorte adsit, atque obsistat. suo jure nasci iuratque a cultur rei magnitudine, ac tum plane excellit, ac triumphat permotio Itaque Cicero, postquam Milonem non criminIS, sed pacis caulsa in voluntarium exsilum proinfectum , & incredibili animi robore veniam non deprecari , sed omnium salute ac tran. quillitate per se asserta gaudere jam plurLbus confirmavit. praecipue hoc gravi, magnifico , & summo viro digno dicto: Exstium ibi esse putat ubi virtuti non sit , Ioeus , momrem naturae finem esse , non poenam , tum v ro in omnem misericordiae , doloris, deprecationis, indignationisque a lectionem se ver tit singularis illius orationis c. 37. Inquit emRO . Sit hie ea mente qua nat 3 est s quid vos Iudices p quo tandem animo eritis y memoriam Milonis retinebitis , ipsum ejieietis y Θ erit diagnior Ioeus in terris ullus, qui hane vrrtutem σκetprat , quam bie, qui proereavit λ O memiferum s o me infelieem 3 Remeare ιυ me in patriam , Milo , potui L per hos , ego te in patria per eosdem retinere non potero ' gurd respondebo liberis meis, qui te parentem alterum putant quid tibi , frater, qui nunc abes,
conforti me eum temporum ritorum p me non porituisse Milonis fa Iutem tueri per eosdem , per quor nostram ille Iervasset y at in qua caussa non potuis fet y quae est grata gentibus e a quibus non potuisse ξ ab iis, qui maxime P. Cιodii morte
228쪽
aequisverunt: quo depreeante λ me . Ouodnam eoneepi tantum scelus, aut qMod rn me tantum Dernus admisi, Iudicer , eum illa indicia eomiamrenis exitii indagavi , patefeci , protuli , extinxi y omoes in me, meosque rediandant ex iIri fonte dolores' i quid me redueem esse volucstis' an ut inspectante me expellerentur ii, per quor essem resitutus y Nolite , Obsecro vos, pati , mihi aeerbiorem reditum esse , quam Deari ille ipse discessus. Nam qui possum pura
re, me restitutum esse , si distrabor ab iis , per quos restitutus fum Utinam Dii immortales fecissent , ut P- Clodius non modo viveret, sed etiam Praetor , Consul ; Dictator esset, an. reqvam Boe spectaculiam viderem . O Dii imis mortales I fortem, ω a vobis , Iudices, eonis strvandum visum 1 minime, minime inquit rimmo vero paenas ille debitas luerit g nos μἀheamus , se ita neeesse es , non debita . Bieis ei, vir patriae natur , usquam nisi in pa-ινia morieruν Et Virgil. pestis descriptionem, em eaque taurorum ruinam persequens inauditos hos motus inflammat 3. Georg. v. II. Eere autem duro fumans sub vomere tati usConeidit, O misum spumis vomit ore eruo.
a Extremosque eiet gemitus et it trisis arator. Maeretem abiungens fraterna morte iuvencum, . Atque opere in medio defixa reIinquit aratra . Non umbrae altorum nemorum , non gramina
Grata movere animum z non qui per fluxa vob. Ititus - Purior electro eampum petit amnis r at ma Solvuntur Iatera , atque oculorsupor urget in .
229쪽
Ad terramque fluit devexo pondere cervix. ΩMid labor, aut benefacta iuvant quid o
Invertisse graves p atqui non mosea Baecbi Munera , non illis epulae nocuere repostae a Frondibus, ε' victu paseunιur simplicis berisbae ἔ. Poeula sunt fonter liquidi,atque exercita σών Flumina, nec somnos abrumpit cura salubres 43. Contra autem aut ultro omnino, aut levi momento, aut cum proficere non pab. sunt, excitatae languent, intereunt, abeunt, atque adeo nec lucet , quod debuit incendere. mare equidem primum considerare syleo, inquit Cicero , postuletne eatissa , nam neque pa vis in rebus adbibendae sunt bae direndi faces, neque ita antinatis hominibus, ut nihil ad eo. rum menter oratione flectendas profero pos mus , ne aut irrisione , aut odio digni putemur,
si aut tragoedias agamus in nugis , auφ con. vellere adoriamur ea, quae non possint commo
4. Universos motus alii in quatuor hos principes , gaudium scilicet. maerorem, cu piditatem , ac metum , quali in summa genera partiti sunt, alii in unum amorem , quod cum cupimus aut timemus, cum hilaramur
aut maeremus, cum irascimur aut misere. scimus, cum admiramur. aut contemnimus,
cum invidemus, aut odimus, nos, nostra. &amica nobis diligimus, ex eoque ipso contraria refugimus. Me non poenitet eorum besse sententiae . qui in cupientis, atque ira scenti, animi permotiones omnes diviserunt. Cupientis sunt amor, desiderium , dolor, gau' diurus
230쪽
dium , spes, misericordia , multorum tamquam parentes. Irascentis sunt ira, odium, contemtus, crudelitas, superbia, audacia, tenuita S, horror, pervicacia , verecundia, plurimorum origo . Hos principes motus, eX iisque proseos hoc pacto complectar, ut quid illi sint. in omnibus enim , quae ratione docentur ω via , primum constituendum es quid quidque sita, deinde quae eorum caussa , unde Oriun tur , tum qui mores, praeterea quae notae, ac demum quae oratio: in eo autem princi pes Praeceptores sequar, si quando ii non collinere videantur, Omittam , non reprehendam , verum enim invenire sne ulla contenistione volumus tis. Illud ante. moneo, motus alia ratione
Philosopho, Ethico, Rhetori spectari , ac
tradi . Philosophus motus tantum ut actiones hominum simi , eorumque caussas, & effectus contemplatur pHEthicus ut vitia, vel virtun es, ut ea moderetur Rhetor ut animi imcitationes sunt, atque ut inflammentur, velut extinguantur considerat. Nos id agemus. 6. Nuc vera est , quod nos moveat, apud Areopagum lege esse caulum, ut fine prooemio . ω afatius ς Oratores dicerent, & a Caesare hoc dictum , omnes homines , qui de rebus diabiir eonfultant ab odia , amicitia , ira , atque miserieordia vacuos esse decet et e tenim , uti perspicuum est , ii loquuntur, cum apud sapientissimos, & integerrimes viros res agi.tur , audita veritas ad eam amplectendam satis est , aut eum motus rationis judicium MI vertunt, usumque impediunt, non autem