Camilli Nicolii ex cler. reg. scholarum piarum Rhetoricæ institutiones ex optimis latinis, græcisque scriptoribus quoad præcepta, & quoad exempla collectæ, atque illustratæ

발행: 1736년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 연설

261쪽

ter Opt. Max. domum, familiam , remque meamps o Ietbo Ulaiar. In haec verba iuretis ex

postulo , qui adestis: qui non juraverit, ιn festine gladium strictum esse fetat. 3. Haec abominantis animi signa praeseserunt humi defixus vultus, si adsit . quem hOD,

reant, ardens alioquin & inflammatus, respuentes aures. Oratio denique vehementissi,ma,& imprecationum plena, ut praeter allata exempla praeclare Dido 4. Aen. v 23 Agnosco veteris vestigia 'ammae et Sed mihi vel teIIus optem prius ima dehiscat , GI Pater omnipotens adigat me fulmine ad

timbras , PaIIentes umbras Erebi,noctemque profuniam, Ante pudor quam te violam, aut tua iur resolvam a

Alii morus, qui ad horrorem tertinens. C A P. X.

r. Onstantia est certa, & insuperabilis in

recte iactis voluntas; sive in ratio ne bene considerata sabitis, ω perpetua per-- mansio. - Recta factorum constientia , bonorum consensio, laus,& praemia eam alunt,& tuentur. Hinc constantes viri inter ad ver . sis secundosque fortunae castis idem sentiunt, idem agunt, eodemque etiam ubique vultu, eodem 1ensu. constantiam suam praeseserunt Aliquam Mus rei essigiem habet Cic. x- Verr-C. II. Primum ab Diis immoνtalibus, quodnerare debere mihi videor , hoe , Iudice , pς-

a. Cic. a. Invent. Rhet. cap. s .

262쪽

LIBER III. I99ιο , tit in hoc iudicio nemo improbus praetereum , qui iam pridem inventus est, reperiatur a deinde , si plures improbi fuerint , hoe vobis ,

hoe Pop. ROm , Iudices , eonfirmo : vitam meheriscule prius , quam vim perseverantiamque ad ilia Iorum improbiιatem persequendam defuturam . 1. Patientia est honestatis, aut utilitatis caussa rerum arduarum , ae di ilium voluntaria , ac diuturna perpeso φ . Ethnicorum patientia spe laudum, integritate ipsa, & cais Iamitatum iacilius hac ratione tolerandarum consilio, nam saepe Durum, sed levius sit patien tia Quidquid eorrigere est nefas b, reficiebatur 4 Christiani autem hominis praeterea se inpi. ternorum praemiorum magnitudine,& ipsius divini Numinis voluntate, & exemplo. Ita

suos Aeneas hortatur 1. Aen. v. 2 2-O Deir, neque enim ignari sumus ante m Iorum sopograviora , dabit Deus bis quoque finem.

Per varios casus , per tot discrimina rerume Tendimus in Latium , sedes ubi fata quietas ostendunt 3 iIlle fas regna resurgere Troiae . Durate, vosmet rebus fervate feeundis 43. Pervicacia est in errore satis perspecto, . aut in admisso scelere , & satis exprobrato obstinata permansio . Superbia, & immodica sui aestimatio , qua non errasse se quis putet, aut videri errasse nolit, eam gignit; tollit vero, aut quidem castigat veritas, & pietas,

quae desertae ac laesae excipi volunt, ac laus, quae errata corrigentem sequitur . Belle Cais tuli. epigr. S. Mifer Catulis de as ineptire , Et, quod gudes periisse , perditum ἀuear ἔ

263쪽

Nec quae fugit sectare, nec miser vive; Sed obstinata mente perfer , obdura . VaIeto visa et jam Catullus obdurat. 4. Verecundia , seu pudor, est ignominiae metus , aut aegritudo, γ' perturbatio in eis malis, quae ignominiam aut dedecus ferunt b. Itaque verecundiam gignunt non ea , quae

interitum, aut perniciem, aut dolorem inferunt, sed quae turpitudinem; ut facillima ignorare, ab infirmiori fortiorem vinci Pudibundi verae virtutis, ac proprii nominis soliciti sunt , partae, aut non amissae gloriae

tuendae amanteS, rumoremque omnem etiam inanem verentur. Hinc verecundiae notae,

rubor , qui est virtutis color c , demissus vulistus , suffusi oculi . Iuturna xx. Aen. v. 219 Non pudet, o Rutuli, eunctis pro talibus unam Obsectare animam y numerone, an viribus aequi

Fatalisque manus infensa Etruria Turno z. Vix bostem , alterni se congrediamων, habemus.

s. Impudentia est immoderata dicendi agendique libertas, seu famae neglectus turpis Iveri graticd. Eam igitur animi nequitia, effrenata audendi licentia, & quaestus interdum creat. Impuclens nihil homines dignitate, sapientia, sanctimonia praestantes veretur, nihili suam . & aliorum innocentiam,h9nestatem , re decus pendit: laude & υituis Q peratione nihil assicitur et qua de caussa praeo

c. Dictum Diogenis Cynici apud Majoras Comment. in Arist. Rbet. i. a. c. In t. i8a. d. Theophr.

264쪽

LIBER II L et aagelare dictum'; impudentiam inter homines

omnium malorum esse maximum R. Impudentem

exhibet, & castigat Catilinam Cicero prima

in eum oratione c. r. Confrictam jam omnium eo eientia teneri coniurationem tuam non via des o tempora i o mores 1 Senatus baee Inte Iigit, Consul videt, hie tamen vivit. Viviιλ im. mo vero eιiam in Senatum venit.

De gaudio, ac laetitia : eorumque caussis, se moribus.

r. Audium est placida, & constans in I bono quies. Boni itaque comparati& percepti amplitudo , & utilitas gaudii

caussa sunt, vitata etiam pericula. propulsa tae calamitates, tolerati labores . nam sua vis est praeteritorum malorum memoria b, &iueundi acti laboroica immo habet ipsius praeseriti doloris feeura reeordatio delectationem d . Pulchre Catuli. epigr. ς' v. 9-Ver anni omnibus e meis amicir. Anises mihi miIlibus treeentis , Venistine domiam ad tuos Penates , Fratresque unanrmos , tuamque Matrem Venisti o mihi ntineti beati l . Vrsam te incolumem , audiamque Iberum Narrantem Ioea, facta , nationes , in mos eis tuus . applicanis Me collum Iucundum os , oculosque suaviabor .

. Eurip apudVajorag. Comment.in Arist. Rhet l. r.e Is rex. I . b. Cic. a. Fin. c. Id. ibi. d. Id.

265쪽

1ox R II E Τ. INSTo quantum est hominum beatiorum Quid me laetius est , beatiusve p1. Gaudentes sunt in praesenti alacritate toti occupati, rerum aliarum , praecipue Veterum , obliti, praesentiumque perennitatem precantes. Hinc interdum Iacrimae, & im perfecta verba , saepius in ore risus, exsulistatio, veterum malorum recordatio animos illorum produnt; oratio autem blandissima. rum rerum, repetitionum, eXclamationumque plena est. Aeneas in Carthaginiensi templo Trojanorum facta intuens I. Aen. v. 463. Consilit, Θ lacrimans et quis iam locus, inisquit, Acbate , Quae regio in terris nostri non plena laboris yEn Priamur : funt hic etiam sua praemia Iaudi Sunt Iairimae rerum, Θ mentem mortalia

e tangunt.

Et Anchises 6. Aen. U. 684. Ubi tendentem adversum per gramina vidit aenean , alacris palmar utrasque tetendit, usaeque genis lacrimae , ω vox excidit

ore a

Venisi tandem Z tuaque expectata parenti Vieit iter durum pretas datur ora tueri, Nase, tua, fir notas audire , ω reddere voinees y hQuas ego te terras , ω quanta Per aequora ve.

Accipio 'quantis jactatum, Nate, perielis Quam metui, ne quid Libiae tibi regna no

3. Laetitia est effusior irrumpentis gaudii significatio , sive extrinsecus aperte eXlultans gaudium, aut opinio reeens boni praesentis,

266쪽

LIBER III. Σ

in quo esserri rectum esse videatura r nam, gaudium aut omnino animo se continet, aut temperate admodum prodit, laetitia libera lius et quare ei alacriora omnia accommoda tur. Huius ingenii ac multo pulcherrimam hoc Debborae Iudi c. s. v. a. Qui sponte at Isis animas vestras ad perieulum, benedicite Domino. audite Rexes , auribus percipite Fri. cipere ego fum , ego sum quae Domino canam , psallam Domino Deo Israel. Cessaverunt fortes,n Israel Θ quieverunt, donec surgeret Debbora , surgeret mater in IsraeI. Venerunt Reger, se pugnaverunt , tamen nuri tulere prae

dantes a

Maeroris natura: causae: levamenta: notae: oratio:

a. 4 4 Aeror, seu tristitia , aut dolor, est ex magno , & jam praesenti malo aegritudo , sive aegritudo flebilis b, ut UIrg. g.

Eripiunt subito nuber eaeIum que diemque Teucrorum ex oculis ; ponto noκ ineubat atra :Intonuere poli , ω crebris mirat dinibus aeotber sPraesentemque viris intentant omnia mortem.

Caussae , quae maerorem afferunt, sunt plures mali iacies, quod sit magnum, inelu.ctabile, non opinatum , videntur enim omnia

ea. Cic. 4. Tusc. C, T. ex Stoicorum potius sententia,

quam sua. b. Id. ibi c. 8.

267쪽

nia repentina graviora a propinqui S, a carissimis, a suis illatum , quod nefarii eo laeten. tur, praesentis miserae cum superiori secuniada fortuna , & cum aliorum felicitate collaritum . Virg ecl. I. V. 3.

Nos patriae sines, O dulcia linquimus arva , Nos patriam fugimus: tu , Tirdire, Ientus in

umbra

Formosam resonare doces Amar illida silvas Praeclare Adherbal Numidiae regno pulsus maerorem suum Romae aperit, opemque imis plorat apud Sall. Bel. Iug. c. I 6 Pater duos fratres reliquit , tertium Iugurtham beneficiis

Diae ratus est nobis comunctum fore. AIter eo. rum necatur es, alter ego manus impias vix

effugi . Quid agam ' Generis praesidia omnia extincta sunt. Pater naturae concessit δ fratri propinquur per feelus vitam eripuit: a es, amicos , propinquor alium alia clades opprest rcapta ab Iugurtha pars in erucem acti, pars bestiis objecti, pauei, quibus relicta est anima, elatis

in tenebris morae graviorem vitam exigunt MExsul patria , domo , fotus , Omntum rerum B nestarum egens quo areedam y quos appellem 3. Lenit dolorem humanae conditionis conriscientia, mortalium rerum perspecta ulcissitu- .do , miseriarum suarum cum multis similitu. do, ferendi mali necessitudo, commutandae sortis spes ; etenim Non si male nunc , ω olimSis erit b, & cogitata, immo eXpectata cala initas , nam praemeditatio futurorum malorum lenit eorum adventum ς ὲ eorum , qui masno animo mala tulerunt, exempla , ipsa patientia, quae malum minuit, omnium maxime Chri4

268쪽

' LIER III. - 2 Os Christiano homini scientia, ita sempiterna semeriturum . Pulchre Ana Xa roras nunciata

morte filii, fetebam , inquit, 'me genuisse mortalema: & Theseus apud Euripidem interis roganti qui mala toleraret ;Futuras , ait , mecum commentabar miserias, . Aut mortem acerbam , aut exsilii maestam fugam sAut semper aliquam molem meditabar mali , Ne me imparatum cura laeeraret repens b .

4. Maerentium indoles est, ut sint dejecti, iacentes, diffsi, mali cogitationi a fixi, nihil audentes. Praeterea Hebraeis , Romani S, aliisque gentibus mos suit vestem discindere , ut seminis crines solvere omnibus manum in caelum tendere, atque hominum ac diviis ni Numinis opem implorare. Notae autem pallor, silentium triste, lacrimae, questus , sin .gultus, hominum ipsiusque Numinis incusatio , dolore arrepti. Denique oratio tristi. tiae propria est , quod mirum videatur, Uehementissima rebusque ditissima, interdum tamen in verbis perturbata. Audi Virg. 9. Aeneid. V - 473 Interea pavidam volitans pennata per urbem Nuncia fama ruit , matristiae allabitur aures

Eu ali s ac subitus miserae calor ossa reliquit. Exeus manibus radii , regiolutaque pensa . Evolat infelix , Er femineo ululatu Scissa comam , muros amens , atque agmina cursu Prima petit s non illa virum . non illa pericli , Telorumve memor: eaelum dehine quesibus implet . Hunc ego te , Eu ais , aspirio , tune ille fene

ctae Sera . .

a. Apud Cic. a. Tusc. c. I . b. Ex interpr. ejusd. ibi.

269쪽

Eera meae requies ' potuisti linquere sola, Crudelis y nee te sub tauta pericula missum Mari extremum iniferae daιa copia matri yrieu terra Cnota eanibus data praeda Lairnis, asilibusque iaces e nee te tua funera mater Produxi , pressise seulas , aut vulnera Iavi Veste tegens , tibi quam noctes festina diesque Urgebam , ila tela curas Diabar aniIes .utio sequar aus quae nunc artus , avulsaquae membra , Et funus Iacerum teIIus habet boe mihi de te , Nate, refers r hoc sum terraque marique se cuta Figite me , si qua est pietas, in me omnia tela Conjicite,o Rutuli: me primam ahumite ferro- Aut tu, magne Pater Divum, miserere, tuoquae Inυifum hoc detrude captit sub Tartara telo , Quando aIiter nequeo crudelem abrumpere via

tam a

Motus in maerorem rejecti.

a FGnavia, seu socord ia , est rerum diffici- I lium iuxtaque iacilium adeundarum detrectatio, aut nihil agendo segnis quies. Ex inopi inertique naturae habitu, nimia perieulorum cogitatione, atque importuni otii

amore orta castigatur, nec raro accenditura rerum facilitate , necessitate, laude, ac praemii S. Ignavus enim cogitan, , consultans, interrogans, inceptans trepidatI, horret, haeret, operi autem manum admovere abis

negat, ac propterea ignavo semper feriae

270쪽

LIBER III. a TDnta. Praeclare Servium Tullium incertum ac torpescentem castigat Tanaquil Liv. l. I. c. l. Tuum est, inquit, Servi , si vir es, regnum . Erige te , Deo uel dure1 sequere , qui clarum hoc fore caput divino quondam e ireω- o igni

portenderunt: nune te illa eaelestis excitet flamisma , nune expergiscere vere : qui sis, non undenat us sis, reputa . Si tua re subala eonsilira ι orispent , at tu mea consilia sequaere .

3. Taedium , seu torpor, est facti, faciendo. rumque iners molestia , & satietas . Taedio a Diaeii contabescunt , omnia incusant , Omnia detrectant , nihil audere , nihil moliri vo . Iuni, ubique se purgant, pericula augent, &fingunt. Irritamur autem ex amissae, aut amittendae occasionis turpitudine, ex lauis dum , ac commodorum amplitudine ΤΟ pentes milites suos praeclare incendit Ale.

Nander Curi. lib. s. cap. s. Non in limine ope. rum , sed in exitu samus. Pervenimus ad Oceanum, nisi obsat ignavia , victores perdomito sine terrarum revertemur in patriam . Nolite maturos fructus amittere e manibus; majora sunt periculis praemia ; nee tam ad gloriam vos dia .co, quam ad praedam . Digni estis qui opes, quas mare littoribus invehit, referatis. Ubies ille elamor alaeνitatis oesraὰ index ' tibi essille meorum Macedoniam vultus 3 Nee agnosco vos milites , nee agnosci videor a vobis . Quid autem postulor Vesram gloriam ω magnitudi. nem vindicamus . Ite reduees domos: ite deserinto Rege ovanter.

4. Pusillanimitas, sit verbo venia , est parvit' χ: abje- a. Vide ex Theocr. Manut. eo adaglo. Puero dor mienti caput arsisse visum fuerat, & mox cum somno abjerat & fiamma apud eumdem LiV. i. a. c. 39.

SEARCH

MENU NAVIGATION