장음표시 사용
271쪽
xo8 R Η Ε Τ. I N S Tabiectique animi dejectio , quae nec facit, nee
audet quae posset. Cum ex complorato ingenio est, suo jure despicitur, nullis accen. ditur facibus; cum ex nimia periculorum meditatione, propriarum virium , & faciendoarum amplitudine, ac praemiis erigitur. En purgatam, & irritatam Liv. l. go. c. 33. firmant Tribuni militum et se quidem omnia facturos , sed mitrium jacere animos tota nocte inter vulnera , gemitus morientium vigilais tum , tantum pavoris fuisse , ut relicturi signa fuerint; pudore a fuga contineri , alioquin pro Urair esse. Quae tibi Consul aecepit, sibimet si
circumeundos , alloquendosque milites ratus , ut ad quosque venerat, ineνepabat, quid cessarenι armatις , ae dimieantibus haud dtibiam victoriam esse: qui nudus atque anermis hostem marineat , et aut mortem , aut fervitutem patienis dam ἔ rndignum farinus esse tantam contume Iiam ignominiamque ab ignavi mo accipi bo fle. Etiamne eireiamsedebimur in castris , ut fame potius per ignominiam , quam ferro , necesse est , per virtutem morramur
Irae natura: caussae: remedia: mores: signa: oratio.
r. TRa est propter contemtum, aut injurias, I aut perniciem importatam ulciscendi cuispiditas cum dolore conjuncta, seu libido pu iniendr esus , qui videatur laesisse iciaria '. Ma cius Coriolanus in seditiosos Tribunos pleri
272쪽
bis Liv. lib. a. c. 34. Cur ego plebejos maingistratus , eur Sicinium potentem video sub iugum mifus, tamquam a latronibus redemtus egone bas indignitates dititius patrar. quam necesse est Tarquinitim Regem qui non tularim , Sternium feram ρ feeedat nune , avocet plebem δrapiant frumenta ex agris no .ris, fruantur Mntantuν annona , quam furore suo fecere: auis deo direre , hoc malo domitos ipsos potius cultores agrorum fore , quam ut armati per se essionem eoti prohibeant.
raro quidem haec ira iusta est, &
debita, cum alter vere, atque iniuria laesit. ac tum ira oritur ex malorum improbitate, superbia, audacia, ex scelere,ex illatis injuriis, ac maleficiis ex beneficiis nihili habitis, aut injuriis compensatis, ex nocendi animo: qui in bus de caussis , si modus irascendi lit, auctoritas puniendi, & corrigendi, non perdendi animus, tolerabilis est, immo non semel utilis. si agendo vim ad dat, nec mentis lumen exstinguat , ut veteres Academici ardoremanrmorum , ac virtut3s eotem , iram dixerint.
Aliquam eius effgiem habent haec Aeneaean Helenam 2. Aen. V. s T. Sellaret baee Spartam inro iamia , patriasque
Aouiet partoque ibit Regina triumpho Conjugiumque , domumque , patrer, natosque
Iliadum turba, fB Phogiis comitata minfrix occiderit. ferro Priamus p Trosa arserit igni pi Dardanium totres 'darit sanguine Iuus 'Non ita ἔ namque , etsi nullum memorabile no
273쪽
- RHET. IN S Τ.. Feminea in poena es , nec habet victoria Iau
Eoinxisse nefas tamen , ω sum a merentis Laudabor poenas ἔ animumque explesse juvabit ultricis flammae, Θ eineres μιiase meorum . Saepius vero mala, iniusta, eestifera est: exstinguitur , aut sedatur ex irae ipsus perni cie, ac turpitudine, ex erratorum deprecaritione , ex ignoscendi honestate . & laude, qua Deo simillimi iudicantur, qui iras posuerunt, ut eam patriae donent, ac divino Numini, nec semel increpando, & offensae inanitatem ostendendo , neque enim cuiquam mortalium injuriae fuae parvae videnιur ex infinitis incommodis , quae consequentur . Egregie Corollanum filium ex acceptis in tu .riis patriae bellum . inserentem placat Ueturia Mater apud Livis l. a- c. go. Sine , priusequam complexum aeripio , sciam ad hostem, an ad filium venerim ι captiva , materne in ea. Iris tuis sim. In hoc me Iona vita, ω i. felix senecta traxit , Mi exstilem te, deinde hostem viderem p Potuisi populare barae ιerram, . quae te genuri atque aluit Non tibi - Ρamvis infesto animo, i ' minaci perveneras , rngredient ε fines ira cecidis ' Non. eum in conspectu Roma fuit, Deeurrit intra illa moenia domus, ac Penates mei funt, mater , conjux , tiberique Ergo, ego msi pepgeissem , Roma non oppugnaretur Nisi filium haberem, libera in Libera pa
f 4. Irati sunt immanes , efferati. , sui impotentes , caeci itaque iratos proDie disimus misse de potesate, ides, Monsilio, de ra/isne, de
274쪽
LIBER III. a mente et qua re fit, ut humana, divinaque omnia miscere non dubitent, nec amicos, aut inimicos cogitent, immo nec ipsi se , aut perniciem sitam , neque enim quisquam iratust tmer b, ac propterea iram bene Ennius in rium dixit infamae e , immo ara brevis furor es d. Hujus indolis exhibet Aruntem &
Brut. Liv. l. h. c. 3. Ubi ex lictoribus procul Co sulem esse, deinde iam propius, ac certius quoin quo facιe Brutum eognovit, inflammatus ira, ille est vir , inquit, qui nos expulit patria, ipse en iite nostris deeoratus insignibus magnifice incedit et Dii Regum tittores adeste. Concitat calcarIbus equum, atque in ipsum infestus Consulem dirigis. Sensit in se iri Brutus , avide itaque se certamini offert , ad οque infestis animis concurrerunt , tit neuter , dum bosem vulneraret , Diprsetendi eorporis memor , ut contrario ictu per parmam uterque transfixur duabus haerentes hastis moribωndi ex equis lapsi ι. . Irae signa sunt, Oeu Ii Itieenti igni simiates propter Dbνubentem eolorem , ω igneum quasi aspectum ab sanguine per tenues venularerumpente , torva facies, & totius corporis
trepidatio ; in certis quoque hominibus pallor,
ac teter color. Virg. g. Αen. v. IOI. de
Hir agitur furiis, totoque ardentis ab ore Seintiliae absistunt, OeMIis misaι aeribus ignis. Et de Mezentio Io. Aen. V. TOT
a. Cic. 4 Tusc. e. 36. b. Arist. Rher. l. a. e. o. teX 38 'c. C c. 4. Tusc. e. 23. d. Horat. I. I. epist. χ' e. Eustach. in I. u. c. s8. ex interpr. Polit, Scholar. Piar
275쪽
IIIe autem impavidus partes versatur in omnes Dentibus infrendens. 6. Denique irati hominis oratio vehemen. tissima est , contumeliis aestuans, honoris nomina horrens, minutis, concisisque sentenistiis crebro interrogans, sensis inchoata , nec persecta, incerto animi impetu hac illae arripiente , & plurima suppeditante , eademque saepius repetente; nam reprehendendo , atqueaeeusando irrequieto , implaeabilique animo homines irati eadem saepius revolvunt , perindo quasi nondum fatis pro rei gravitate dixerint 2 .Pauca haec habe exemplo. Ter. Eun. act. I. sc. a. Egone illam p quae illum p quae me y quae non ' sine modo. Mori me malim: sentiat qui vir siem . Virg. a. Aen. v. 41 Laoeoon ardens' summa decurrit ab arra, Et procul, o miseri, quae tanta insania , cives Creditis avectos hostes aut ulla putatis Dona earere dolis Danaum sic notus indisses Et Pallas et O. Aen. V. 369. Quo fugitis Deli y per vor, se sertia facta , Per Dueis Evandri nomen , devictaque bella , Spemque meam Nec sequitur ora, ut supra exclamat, nec decipit.
Indignatio, se furor: eorumque Propria.
I Ndignatio est incitatior ira , sive ira sae
pius repetita , nam aliud es iraeundum eo. - f. a. Eustath. in a. Iliad. c. r ra. ex interpta Politi. ' Prosim more comico.
276쪽
LIBER III. 2 3se , aIἰud Datum η, iracundus enim est in iram pronior, si ve ad iram crebro inflammatus, aut graviori de caussa, ut quod summus vir ab infimo violatus, quod summa injuria ilis lata sit. Propria autem indignationi, ut & suis rori sunt eadem omnia quae irae , at sum ma . Tale hoc initium x. Catilinariae. Quousque tandem abutere, Catilina, patientia no-sra quamdiu nos etiam furor iste tuus eis. det quem ad finem fese effrenata iactabit audaeia nihilne te nocturnum praesidium paratii nibiI urbis vigiliae y nihiι timor popua Ii y nisil eonsensus bonorum omnium nibu his muniti mus habendi Senatus Ioeus nihil horum ora vultusque moverunt Patere tua eon.
Mia non sentis p eonstrictam iam omnium Bois rum eo cientia teneri eoniurationem tuam non vides quid proxima, quid superiore nocte et vir , ubi fueris, quos convocaveris, quid eonia filii ceperis, quem nostrum ignorare arbitrarisy
Et quae sequuntur. 2. Furor, insaniam ne intelligas, est sumin mus irae impetus a summo, aut improviso aliorum maleficio incitatus, rationi tamen obtemperans. Hujusmodi hoc Aeneae dejecti, ac prostrati Turni precibus vitam donare jam
parantis II. Αen. v. 94l. Infelix humero eum apparuit alto Balteus , ω notis olferunt eingula bullis Pallantis pueri, victum quem vulnere Turnur Straverat, atque humeris inimicum insigne gerebat AIIIe oeulis postquam saevi monumenta dolaris , Exuviasque hausit: furiis aeeensus , ω ira Terribilis r Tune hine Doliis indute meorum Eripiare mihi Pallas te hoe vulaere , Pallas
277쪽
Ιmmolat, ct poenam scelerato ex sayguine sumit .
fericordia r ejus causiae : mores: l
r. R FI sericordia est aegritudo ex m feria a L1VI ierius injuria Iaborantit, nemo enim parisidae, aut proditoris supplicio misericordia eommovetur . venus Iovi t. Αen. V 23s. Quid meus Aeneas in te eommittere tantum ,
Guid Troes potuere quibus ιot funera posCunctus ob Italiam terrarum elauditur orbis 'et . Caussae , quibus misericordia oritur sunt malorum multitudo, & immanitas injuria illatorum florentis in adversam fortunam comis mutatio , nihil es enim tam miserabile , quam ex heato miser b, praeclare facta injuriis, &maleficiis compensata , sanistimonia vexata , amicta , amicorum , patriae, parentum jactura, mors immatura , crudeliter , ne sarie illata, aut miserabili loco, tempore, occasione consecuta , beneficia praestita, & quae quis erat praestiturus, ac denique, si unde bο-ntim provenire oportebat, inde malum aeriderit ς, si amicus, familiaris, propinquus laeserit, aut similis fortunae, nam homines maxime parium ae similium miserentur d. Ex plerisque eorum Adherbal Numidiae Rex Romae in Senatu apud Sall. Bel. Iug. c. rs. Nolite, ait, pati P C.
. Cic. 4. Τhusc. c. g. b. Id. Partit. r. c. II. c. Arist. Rhet. i. a.c. a I. tex . I . ex interp. Majoras. d. ld.
278쪽
P. C. me nepotem Magsinissae fustra a vobis
auxiIium petere . Si ad impetrandum nihiI eatis. De haberem , praeter miserandam fortunam , quod paullo ante Rex genere , fama , atque coinpiis potens , nune deformatus aerumnis, inops , alienas opes exspecto, tamen erat majestatis Pop. Rom prohibere injaeriam. Iis finibias ejectiar fum , quos Maioribus meis Pop. Rom. dedit , unis de Pateν 6 avus meus vobiseum expulere Camthaginienses . Vestra benesicra mihi erepta sunt, P. C. vos in mea iniuria despectr estis . Heu me miserum i bue meipsa Pater beneficia tua evais fere , ut quem tu parem eum Iiberis tur . reis
gnique participem fecisti , is sirpis tuae existinctor sit λ Numquamne ergo famiIta nostra quieta eriι semperne in sanguine , ferro , fuga versabitur 1 Iugurtha , fratre meo interfecto , regnum sceleris fui praedam fecit, me ,
tibi dolis nequit eapere, extorrem patria, ino pem, coopertum miseriis escit. Nune, quoniam , neque viet ere , neque mori Iicet sine dedecore , oro vos per maiestatem Pop. Rom. subvenite mihi misero, ite obviam priuriae s 3. Alienam calamit at imiserantem mores sunt benigne orantes accipere , solari, opem statim aut larre, aut quaerere , eorumque miserias suas putare, & animo sentire, eam ipsain , aut pares calamitates expertum se testari, ut Dido I. Aen. V. 634 Non ignaνa mali mi feris Drevisere diseο -- 4. Signa autem miserescentium sunt taciturnitas, humi demissus vultus, alienas ea
lamitates proloqui, & Iaeri mari, licet saepe eito areseit lacrima praefertim in alienis
279쪽
commoventium vehementissima, semel, iterum , saepius exclamans , di vini Numinis atque hominum fidem implorans, & gratiam reddituram se, aut certe habituram polli. cetur. Composite ad misericordiam Rhodi
rum Legati Liv. lib. 4s. c. 24. Pereaverimus ne adhue dubium es, poenas ignominiasque omnes iam patimur. Rhodios, qui nibiI aliud quam quieverunt hoe bella. Boses facturi estis piauem tandem titulum nostra ealamitas habitura est, si perituri fumus y superbiam prae fertim verborum iracundi oderunt, prudentes irrident, capitali sententia nemo umquam diagnam iudicavit. Quid purgemus nec factum hostiis ullum nostrum es , verba tumidiora Legati offensionem aurium , non perniciem civia talis meruerunt λ
Assectiones in misericordiam rejectae. C A P. XVII.
x--s Ansuetudo, seu lenitas, est animi s ot cilitas nemini irasci, cunctisque ignoscere cupiens, seu fedatio animi, atqtie ab ira cessatis R. Ad eam permovent vel iratos eo rum, in quos irati sunt, preces , supplex erri rati, aut criminis consessio , ipsa mansuetudiis nis praestantia, interdum minae, saepius grais vis admonitio, maxime autem eorum , qui lasserint, infirmitas, unde aut damna , aut suis
perbiam suspicari nemini liceat; quam ob caussam pueri inermes, seminae imbelles, viti Deo sacri ad mitigandas aliorum iras,
280쪽
LIBER III. a I veniam impetrandam, & mansuetudinem in inducendam sunt aptissimi. Porus Indorum Rex ab Alexandro acie supe ratus, interrogatusque quid victorem flatuere debere ipse censeretr ωοου bie dies , ait, tibi suadet, quo expertur er, quam eaduea felieitas esser a. Quo responso Alexander magnitudinem animi ne fortuna quidem infractam non misericordia modo ,sed etiam honore exerpere dignarus est, confirmatum donavit ampliore regno, quam tenuit b.
Is L. Clementia est animi benignitas, quae noxios qua fas est indulgentia, insontes vero quam maXima humanitate complectitur. Eam excitant eadem ipsa quae mansuetudinem.
Nee mihι jam patriam antiq.am spes ulla videndi , Nee dulces nator, exoptatumque parentem IΩυοι illi fors ad poenas ob nostra reposcent E fugia , 4r culpam hanc miserorum morte piabunt. Quod te per superos , Θ eo ela Numina veri, Per , si qua es, quae restat adhue mortaliabus usquam sΙntemerata fides, oro I miθνere laborum Tantorum , miserere animi non digna ferent r. Has Iaerimis vitam damus, miserescimur
Ipse viro primus manicas , atque arcta levari Uineia iubet Priamus, dictisque ita fatur ami.
Quisquis es, amissos hine iam ObIiviscera
Graios et . Noster eris,s. Moderatio est aequus in utraque sortu, uad. Curi. l. s. extremo . b. Id. ibi.