Leipziger Studien zur classischen Philologie

181쪽

Quaestiones de Aelio Dionysio et Pausania atticistis. 177

in littera κ conseribenda Photii librum ab Etymologo M. inspectum non esse'. Deinde sub liti. e Photianis esse similes glossas Εtymologici M. undetriginta; hoc ex numero undecim

γαμον, ἱερο/ιίλνια. ἰθαγεν ς, ιανος, ἰσOgaei ει vi, restare igitur solas glossas id afrερον, ιδρυσις, Ἱερ υνι ιος, ἱερατ ο, ιερα συκν, ἰθε φαλλος, quas conicit non ex Photii, sed ex alio quodam lexi eo manasse. Tum eandem glossarum rationem sub litteris λ ι ν ξ ο π ρ esse, ut eisdem in partibus glossae Photianae aenotae illae glossis subiunctae εἶρον εἰς τυ λεξικάν To ρ O- ρικον ceti. pror8us desint. Denique quamuis Photius patriarcha in medio Etymologico M. sexies nominatim laudetur, nullam

illarum glossam ex lexico Photii petitam esse, sed potius exsontibus etymologicis, ubi Photius quoque appellatus sit'. Atque haec quidem B0ysen. Ut autem eius opinio, quae argumentis admodum exilibus nititur, convelleretur, denuo de Photio Εtymologi M. fonte disputandum esse mihi uidebatur. Comparaui igitur primum inter se Photii et Elymologi M. glossas. Excussi deinde, si glossae quaedam Photii et Elymologi conspirabant ad uerbum - etenim glossas eas, quae inter se paululum diserepabant, quamquam in usum meum convertere Poteram, tamen,

ut rem propositam quam certissime diiudicarem, prorsus praetermisi - omne grammaticorum genus qui gunt Moeris, Herodianus, Pollux, Phrynichus, IIarpocration, Hesychiu8, Ammonius, Orion, lexicographi Beli heri et Bachmanni, seboliastae Η0m ., Aeschyli, Soph., Εur., Dem ., Aesch., Plat. , Luc., Etymologus Gudianus 3 ceti. Tum demum, cum hic nullum uestigium illius glossae Etymologi M., quam cum Photii aliquat conuenire uideram, uel nil simile exstitit, meo iure illami in Os. hui. dias. p. 176 adn. 3. Adieci hoc loco Etymologicum Gud.

ne quicquam respondeat BOyllen.

182쪽

Henricus Heyden

Elymologi expositionem non ex alio sonte nisi ex Photii λέξεων συναγωγῆς depromptam esse cenSui.

Conlatis hoc modo Etymologici M. partibus a p. 370 s. u. usque ad p. 403, 23 s. u. ἐφηγησιςl et a p. 462, 29 8. u. horai usque ad p. 552, 19 s. u. κλητῆρες in fine litterae κJet a p. 597, 13 - litterae ν ζ o re init. - usque ad p. 652 extr. et a p. 743, 44 ff. u. τυυJ usque ad p. 753, 40 8. u. τεταγώνl, perspexi Photii λέυις per totum Εtymologicum M. aequabiliter

dispersas ac ne unam quidem sormulis illis rhetori eis notatam esse eaque de causa Boyseni sententiam esse salsissimam. Neque igitur solum in medio Etymologico M. a littera e usque ad litteram ρ - in qua parte glossae rhetoricae non leguntur - sed etiam ubi glossae rhetoricae occurrunt, et in initio et in sine operis, Photii glossae ita comparent, ut sormulae illae iis subscriptae non sint. Ac primum quidem plane iueredibile est, Ε mologum M. animum induxisse sub iis litteris, quibus glossae rhetoricae deprehenduntur, partem Obseruationum Photii formulis quibusdam adiectis, partem sormulis illis praetermissis describere. Deinde si hoc sibi proposuisset, cau-8am afferre non possemus, cur Elymologus M., quoniam eum Photii lexico usum esse con8tat in medio quoque OPere, repente a littera ι nsque ad litteram e illis sormulis abstinuisset et rursus a littera σ usque ad finem notas ad partem quandam Photianarum glossarum adiecisset. Denique si conicere mallet Boysen Etymologum omnes λέDις Photianas, quas in opus guum transtulisset, reuera sormulis gignificasse, librariorum autem incuria eas periisse, hoe eum uix cuiquam per- Suadere p088e opinor propterea, quod ita in sescentis glossis illas notas omi88M esse eengendum sit atque eas in medio opere ad unam omnes, cum in initio et fine paucae desint Nam circiter uiginti glossas sub litteris a-θ' et g usque ad finem inueni in eodice uetusto Florentino saeeuli decimi auillero conlato 1 quibus in ceteris eodicibus illae notae non sunt additae.

ii Melanges de litisirature grecque ceti.

183쪽

Quaestiones de Aelio Dionysio et Pausania atticistis.

Iam exempla proserenda sunt, quae secundum Ordinem litterarum ε, ι, Orr, τ enumerare mihi liceat. Attamen cum longum sit glossas omnes huiusmodi in lucem protrahere, ea sola depromam, quae maxime contra Boysenum pugnent. Phot. s. u. ἐρεσχη λεὶν ' πολυ l Εt. M. p. 37l, 3: ἐρεσχελεῖν:παρα Πλάτωνι τε, - φιλοσοφhil ... απὰ του ἐραν κοὶ τrς λέ- κ&ὶ παρα 'Dυσιν ' γέγονε δὲ aπὀlσχης. πολυ παρὰ IN. 6et 0νι τωτον ερῶν καὶ areo τῆς λέσχης. φιλο- εν καὶ παρ Po/ων.

Desunt Herodianus, Phrynichus, Pollux, Harpocration, Ammonius, Orion, lexi cographi Behk.; alia praebent Moeris, Hesychius, lexi cographus Bachm., Etymologus Gud., qui omnes inter se et cum Εtymologi M. p. 371 init. conspirant. Phot. s. u. ἐσκοροδισιιένος sΚt. u. p. 384, 5l: ἐσκορ old ισ-

ρό dcὐν' ιιεταφορὰ di arto των των σκορόδων. h s ιετανορα δὲ ἀλεκτριο νων filiiὶ των δια τὴν απὸ των αλεκτρυονων l lxὶ των νόσον χριοιιένευν σκόροδα. διὰ τqννοσονχρι Osιένων σκόροδα. Desunt omnes, quos dixi, praeter Hesychium: ἐσκοροδισιιενος' σκόροδα βεβρωκως' έριστοφανxὶς ἐν ζ χαρνεύσιπαιγι ψιa sit ν δτι σκοροδοφαγουσιν οἱ Θρῆκες, αιια δὲ Ο τι παροξυνονται Οἱ αλέκτορες προς τας ιιάχας, οταν ἐ/ιφάγωσι των σκορόδων, qua ex glossa Photii doctrinae prior quidem pars emanare potuit, neutiquam autem Elymologi glossa. Multo etiam magis quam Hesychius ab Etymologo M. discrepat geholiasta Aristophanis Αeh. u. 165 et eq. u. 492.

Etiam huic Etymologi M. expositioni, cui praeterea e8t communis eorruptela in Verbo σσταθων, nullum alium lantem

Dissilired by Corale

184쪽

inuestigare potui nisi Photium, eum Elymologus ex fonte communi, quem uel cuius uestigium exhibere Hesychium uel scholiastam Aristophanis ad nub. u. 53 statim uidebis, eadem ac Photium huius lexico non inspecto depromere non potuerit. Praetermisso scholio Aristophaneo hoc loco Hesychii glossam exscribam: ἐσira θα' τὰ ιι ἐν γαρ εσra Gara'; καλφαίνειν

autem, quae in Harpocrationis epitoma legitur s. u. ἐσπαγατο p. 137 ed. Dindors, quacum sere ad uerbum consentit lexico- graphus V. Bekk. AGr. p. 256, 26J, huc non pertinet, rettulerunt tamen eam quoque et Photius et Elymologus M. in Opera sua sub eodem lemmate El. M. p. 3S4,44J, uterque autem, ut opinor, ex epitoma ipsa, cum Etymologus alioqui certe Photii adnotationes eodem ordine ἐσπαθα, ἐσπαγ sιένος. εσπαθaro neque hoc ordine εσrractar' εσπαθα, ἐμαλγένος in farraginem suam recepisset. Notandum denique est Etymologum articulos s. u. σπάγηὶ p. 722, 32 et S. v. suactat linea 3i ex Orionis lexico p. 146 ext r. et p. l4b, 20 ed. Sturet petiisse. Photii doctrina deinde transiit in Elymologi M. glossam

p. 59, 26 dubium non est, quin Elymologus M. in priore parte usque ad χρ ύ1ιενος participium Orionem, in posteriore inde a particula mi Photium sit secutus. Denique si scire cupies, cuiu8nam obseruationes exhibeat Etymologus in glossis: l) ευερκέας p. 390, 18: ευπρεπους ἀσφαλεέας καὶ περιπραξεως ); 23 ευηνος p. 390, 56: ὁ ποθος

185쪽

Quaestiones de Aelio Dionysio et Pausania atticistis.

ιιένη δίκη υπὲρ του κριθηνέα παλιν. ἐγένετο δὲ Α γνησιν εαὶ των ἐν τοὶς δοιοις αποφηφισθέντων. ἐφεῆσθαι γαρ αυας ἐξῆν αυτοκ εἰς δικαστηριον περὶ τῆς πολιτεέας. καὶ εἰ si ἐνεαλωσαν, ἐπωλosmo ως ξένοι' εἰ δὲ μή, ἐπανέεσαν ὶ ε ς τοῖς ἐζ ων απεφι φέσθησαν di MoDς η. - euoluas mihi omnes illos grammaticos et lexicographos et deprehendas sane aut nullum plane uestigium illarum glossarum uel certe nihil simile aut sontem, qui uix agnoscatur, ex quo Photius Solus sua suffu- ratus est, cuius auxilio centum sere annis post Etymologus M. illam doctrinam uetustam retractauit. An mihi demonstrare conaberis Elymologum v. c. Eo ιολπέδαι glossam Photii lexi eo non usurpato conposuisse eadein sorma iisdemque uerbis atque Photium ex scholio Soph. uel ex ipsorum Istri, Androtionis ceti. Operibus γVenio iam ad litteram ι. Quarum Εtymologici M. λέξεο ν nonnullae etiam hoc loco mihi tractandae sunt, quas, etsi a Photio et Elymologo M. solis eas tradi Boysen concedit nec fontem alium unde fluxerint indicare potest, tamen ab Elymologo ex Photii lexico descriptas e8se negat. Praemittam eum locum, quo vel S0lo, si cetera corruant,li Quae secuntur, recepit Elymologus ex Orionis lexico, ubi p. 59, 16 similia exstant. 23 Conseras illud doctissimum scholion Soph. ad Oed. Col. v. 105 led. Elmsley p. 79, ubi cognoscere poteris, unde Photius Rua in lexicon transtulerit. Valde a Photio distat Hesychius.

P. 186, 7, Εt. Gud. p. 224, 2 l, Harpocr. p. 142 pd. Dind. valde dissident.

Dissilired by Corale

186쪽

Henricus Heyden

Hoc de uocabulo praeter Etymologum M. Moeris attigista ed. Plers. p. 190J, Hesychius, Photius, Elymologus Gudimus p. 268, 4b et p. 269, 3J egerunt. Ex quibus Hesychium Ε - mologo M. hae in glossa conscribenda sontem suisse, Boysen

censet, quamquam una θρῆνοι uox et in Etymologico M. et in Hesychii lexico reperitur neque ulla littera in ceteris conuenit: l Hesych.J ἰαλε ιοι ' Θρν νOt. ὁρτανοέ, στερο ιενοι. γρην JικOi. cia ανδροι. θυσοχεῖς. Sed haec est Boyseni lenis argumentandi ratio, de qua uerba sacere Opus non est. - Immo

Etymologi M. obseruatio conglutinata est ex Photii et Elymo.l0gi Gud. glossis, nisi dicere malis ex glossis Moeridis et Photii et Elymologi Gud. eiusue sontis et Herodiani et alius

etymologi i. e. aut Etymologi Gud. aut eius sontis. Simul ex hoc exemplo plane apparet, quemadmodum recentiores texi-eographi ueterum libros excerpserint. Etenim quae Elymologus M. initio glossae profert: σγαένει τον θρῆνον, leguntur et apud Moeridem et apud Etymologum Gud.; uerba, quae Secuntur: γαρ εἶδος θρῆνον, apud solum Photium; ea quae restant: οτε stἐν ceti. magna ex parte apud Etymologum Gud. Ita enim lexicographi opera componebant, ut ordine uerborum consecto in uniuscuiusque uocis locum et nonnulla Diuitiaco by Corale

187쪽

Quaestiones de Aelio Dionysio et Pausania atticistis. 183

de Suo, quae sane omnia erant exilia, et quae in fontibus inuestigauerant, sine mente ac ratione referrent et congererent i). Quam rem ita se habere manifestum sit et exemplis sescentis non solum ex Etymologico M. uerunt etiam ex aliis lexi eis

M. de uoce ἰαλεμος, in qua dixerim larem teneri tam manifestum quam nullo alio loco. Primum enim quicumque initium glossae: σ13γιαένει τον γρῆνον. εστι γαρ εὶδος θρηνου perpenderit, utramque explicationem, quibus idem significetur, ex eodem libro esse descriptam negabit. Dein priorem interpretationem συιαίνει τὸν θρῆνον ex eodem opere petitam non esse ac uerba sequentia: ῖτε μεν ceti. scit. ex Etymologico Gud. l, patet. Neque enim credibile est Εtymologum M. in priore explicatione tΕt. Gud.J non aequievisse, sed Photii lexico inspecto alteram hinc addidisse ac tum ad Etymologi Gud. explicationem exscribendam rediisse. Ergo statuimus, Εtymologum M. priorem interpretationem ex Moeridis uerbis: Iaκεειος,

eiusue lante aliisque adiunxisse. Sed utut est, negari nequit, quae laudaui γαρ εἰδος θρηνου uerba non esse Elymologi M. ipsius, ged, cum non sorte laetum sit, ut Photius eadem praebeat, solius patriarchae. Ἱδιαέτερον ' ἰδικεὐτερον ' glossam Εtymologi M. deberi Photio, apud quem legimns: ἰδιαέτερον ' ἰδικωτερον, mihi cou-cedes, praesertim cum perlustratis omnibus qui ante Elymologum M. scripserunt, lexicographis superstitibus illorum uerborum ne uestigium quidem reperiatur. De Atheniensium die festo, quem ἱερον γα/ιον uocant,

exstant pauca in Hesychii, Photii, Etymologi M. lexicis, quae

l) Cf. Boysenum l. c. p. 68.2ὶ Cf. Festum. 33 Cf. Thom. Mag. ed. Bornard p. 466 Mn. 3, ubi Oudendorplus Suidae formam ἰδικοαε-ν in ἰδιωτερον mutandam esse iniuria censet, quia haec uerba in Photii codice. ex cuius lexico in Suidam migrauerunt. ita scripta suut.

Dissilired by Corale

188쪽

inter se comparata declarabunt Etymologum quidem sua debere Photio, Photium fortasse Hesychio eiusue sonti, haudquaquam, quod Boysen, ut Photii uestigium deleat in Elymologico M. patens, commendat: Etymologum Hesychio. Ipse autem diiudices illorum uerbis examinatis: Hesychii: Photii: Εt. M. p. 468, 56:ἱ ε ρος γαμος moerr lIερι, γαιι Gu' ωθνη-iἱε ρου γαμ i-

Εt. u. p. 468, 36: ἱερασθαι ' ἱερουργεὶν ' καὶ Θουκυδid ς' κατα δή τινα παλαιαν αἰτέ&ν Ου καθαροῖς οντας ἱερεδσθαι'. σωιαίνει τὰ ἱεροῖς νηιισω ναι, καὶ OIOν καλερωσθαι. Quam expositionem conflatam esse ex duabus glossis de 'vocibus ἱερασθαι et ιερῶσθω omisso altero lemmate post ἱερουργεἐν uerbum nemo non uidet i). Pars prior cuius auctoris esse possit: ἱερασθαι ' ἱερουργεῖν, ostendunt et Hesychius: ἱερασθα ἱερουργεiν. καὶ τὰ ἱερωσυνην εχειν et lexi cographus Bachm. AGr. Ι. 260, 17l: ἱερασθαι ' ἱερουργεὶν, quocum Photius consentit sub eodem lemmate. Sessi antequam cuius doctrinam Etymologus M. reddat, discernamus, exploremus, quae de uerbo ἱερ υσθαι sint tradita. Hesychius habet haec: ἱερῶσθαC θυειν καθαροῖς Oντας et Photius: ἱερωσθac φησὶ Sol κιδέδης' 'νο-

ροῆσθαι. Quibus omnibus cum Etymologi M. glossa conlatis nullus de origine dubitationi locus est. Etenim quamquam glossae initio Hesychius et lexi cographus Baehm. eadem praebent atque Photius, ut Εtymologus sua eodem iure ex illis hausisse dici possit, tamen quam maxime repugnat altera pars, ubi non solum illo Thucydidis loco, uerum etiam extremis uerbis nestigium Photii deprehenditur.

1 Conseras Sylburgium in Gaiff. Et, M. V., qui adnotauit: και ω.lsortasse melius, o δῶ Θονκ.: ut uidelicet iaρῶσθαι et ἱεραῖσθm aduersatiust eoniunctione dirimantur.

189쪽

Quaestiones de Aelio Dionysio et Pausania atticistis. 185

Persimilis est ratio glossae Εt. M. p. 479, 5: ἰσχνο ιυ Θουντες ' ακριβολογοιντες, quacum congruunt glossae lexico- graphi Bachm. et Photii. Hesychius autem ' ἰσχνομυθουντες 'esse dicit: 'λεπτολογουν rες. kκριβολογουντες '. Quae cum ita sint, num putas tres illos lexi cographos miro quodam casu consentientes eandem explicationem uerbi ἰσχνομυθεiν retinuisse, eandem omisisse γ Ordo igitur excerptorum hic est:

lexi cographus Baehm. ab Hesychio atque aut Photius et Ε - mologus M. a lexi eographo aut ab hoe, quod ueri est similius, Photius t), a Photio Εtymologus glossam habet. Neque minus ad sententiam meam stabiliendam ualent articuli, qui sunt in Elymologico M. de uocibus ιδρυσις p. 466, 43, γερωνε ιος p. 468, 49, ἰγGyaλλοι p. 470, 3 eod. M.), quibus Boysen, qui sontem aliquem sese inuestigare potui88e negat, originem quamuis incertam sine negotio indieare poterat, lexicis

et in Elymologi eo M. Sed cum exemplis allatis satis superque demonstratum sit Etymologum adiisse Photium in litterat quoque, etiam in his glossis opinamur patriarchae doctrinam

inueniri.

Omittam exempla proferre, ex quibus esse iam Εtymologum in littera κ Photii lexico usum esse, sed id, qu0d demonstraturus gum, documentis ex litteris ν ε o rc init. petitis confirmabo.

Iam uideas quaeso glossam, quae est p. b99, 5i de voeel Suo Iure, ut mihi uidetur, Boysen refellit Naberum cum demonstrat, lexi con Bachm. a Photio in λέξεων συναγωγην esse receptum CL Nab. Proll. p. 127 sq., Boysen. l. e. p. 3isqq. . Leop. Cohn. Jahrbb. Suppl. XIII, p. 8l3 sq. 2 Glossas 'Do υνε μος et rari ἄλλοι Naber ut omnes, quas ex Harpocrationis lexi ei epitoma arreptas in Photio deprehendit, elecit: sed iniuria opinor, cum illa Harpo erationea reuera in Photii libro olim lecta esse nemo neget. Cur igitur quae Pholli sunt, ei denegemus 3 Prosecto si Harpocrationis texieon eiusque epitoma aetatem non tulissent, Naber nullum temporis punctum dubitasset, illa quoque Photio dare ac concedere. Cf. Nab. proll. p. i06.

Dissilired by Corale

190쪽

Henricus Herdon

V. Behk. p. 282, 27J: νεαλή ς' ὁ νεωστι ἐαλωκως ἰχθυς. η ὁ νεωστὶ ὁτιοDν πεποι ni cυς η πεπονλύς; Photius: νεαλ ς' κνρδευς ὁ νεωστὶ ἔαλωκως layίς' i γεται δὲ καὶ ὁ νεωσrὶ ἀλισ9Hς. Quorum glossographorum, quos Elym0logus exscribere potuit, lex ic0gr. V. Behh. statim abiciemus, cum eius doctrinam Etymologus iam p. 599, 9 suam reddiderit et, quamquam ille admodum inepte lexicon condebat, tamen certe non ita Sana mente caruerit, ut quae paulo ante ex aliquo libro sumpserat, eodem sere dixerim momento ex eodem auctore repeteret. Quibus perspectis alteram Elymologi glossam certe fluxis8e ex altero sonte etiam tum statuendum esset, si Photii Πλων συναγωγ in periisset. Neque enim ex Hesychii lexi coneque ex Harpocrationis opere, quorum expositionibus dissimilis est Etymologii iste alter articulus, sed solo ex Photio fluxit, qui fortasse sua habet ex illorum operibus. Unum uerbum extremum προσφατος Etymologum M. aliunde u. c. ex Hesychii glossa νε αλ εἰς ' προστατοι adiunxisse satis est uerisimile.

Photio igitur in hac quoque littera agnito haec documenta addam, e quibus idem apparebit. Compara glossam Etymologi M. p. 6l2, 30 et Photii desudore, quem uocant, sicco: ξηρὸς ἱδρυός' ὁ tiri lino ui τρων,

αλὰθ υ πο γυμνασέων καὶ uo νων γενο&ενος; utrumque ad uerbum consentire uidebis, ceteris lexicographis nihil exhibentibus. Neque minoris pretii est Photii expositio de voee o τρυγηφάγον ' τον κριθοφaγον' ρυλοχος κατα γαλεOra sιον TOD O' Dissilired by Corale