장음표시 사용
161쪽
aeum Amedaeo Concilium liquidem ,
quantum ad externos ritus attinet, le- gitimuin suit: nec ab uno statim pon-t ce, sed a duobus indictum. Damnatus cst illic Eugemus schismatis , r bellionis , pertinaciae', Cum toto camdinalium de episcoporum grege , qui concilio refragabantur. Ex illorum schissimaticorum, rebellium, pertinacium gremio prodiit, quicquid postea Paparum, Cardinalium, episcoporum , abbatum, Presbyterorum fuit. Utram igitur in partem ecclesiae nomen conseretur ρ Nepabimus ne generalem synodum eam
suisse , quae praesidente Romanae sedis
Logato consecrata est An latcbimur siclaismaticum Eugenium cum tota sua cohorte , a qua omnes succedentes episcopi sanctificati sunt Aut ergo Pastores in concilium etiam generale coacti ecclesiam Dei minime rcpraesentant, aut quotquot sunt, ab haereticis& schismaticis ordinati sunt. His potissmum argumentis I. utherani abutuntur λ Nam, quod Calvinus addit, duo es le ccclesiae symbola, verbi synccram praedicationcm, & sacramcntorum administ rationem vectam : in catholico Tum Vero coetu pro verbi ministerio mendaciis conflatam regnare doctrinam, in locum coenae Domini sis iis limum sacrilegium stibiisse , publicos in templa
conventus idololati l c de impietatis scholas esse: quamobrem veram apud nos S germanam Christi ecclesiam non esse , sed Sathanae exitialem de sacrilegam conjurationem : Id quoniam imprudenter, turpiter, δc maledice ob)icitur , non est in praesentia reserendum.
nid Ecclesiae voce significetair .
EGo vero perram , Fc id faciam , quod in principio fieri , cum in
omnibus disputationibus , tum in hac magi S Oportere censeo : ut quid illud sit, de quo disputatio sit, explanetur: ne vagari de errare cogatur oratio, sit . qui inter sic discnserinti non idem esse illud, de quo agitur, intelligent. Ecclesia ergo Graecum nomen est , ec, si verbum verbo reddas , Latine convocatio dicitur , sive quod omnes ad se vocet , ut Iulio & Raba no visum est, si v c quod quicumque in eam conveniunt, hi non meritis &justitia sua, sed Dei gratia dc vocatione conven,
ant . Nam de hanc nominis elymia giam spero lectoribus placituram. Ecclesiae quippe Romanae scribens Pa lus, Omnibus, ait, qui sunt Romae v catis sanctis , dcc. Atque in priore ad Corinthios epistora : Ecclesae Dei, i quit , quae cst Corinthi, vocatis sanctis,Nc. Et paulo post : Fidelis Deus, per quem vocati estis in soci cratem Filii ejus
Jesu Christi: Quae sine dubio societas cum Christi Ecclesia sit , qui titulum sibi illum arrogant , hi videant , an
haercticorum more penes se ecclesiam existere mentiantur . Ucrum de nomianis ratione nihil moror, ecclcsia certe concio cst: unde ecclesiastes, conci nator . Et licet generaliter vox illa quandoque usurpata sit in o quacunque
concione sive impiorum, suc piorum, infidelium atque fidelium; scd in novo
testamento , quantum memoria repetere positim, nusqtia in infidelium con-cro ccclesia vocata est. Qui quidem usus adeo in Chri stianis invaluit, ut in in ulla nunc multitudine ccclesiae nomen agnoscant, nisi quae Christi si de de vocatione coaluerit . IEst autem ecclesiare locus ipse, quo multitudo confluit, ct ipsa proprie multitudo. Cujus utriusque rei exempla sunt in sacris literis plurima . Illud vero dis cramen i ter Synagogam de Ecclesiam scriptores laneti observarunt , quod populus ille vetus aeque de Ecclesia & Synagoga nuncupatus cst : at Christianam plebem nec scriptura sacra, nec ulluS Nnquam probatus auctor Synagoram appellavit. Id porro aut discernendae utriusque reipubl. causa factum est: aut quod inter congregationcm , quod Synagoga notat, & convocationem, quod lonat ecclesia, nonnihil intersit. Congregari cnim pecora solent , unde dc greges dicimus , non hominum proprie , sed pecudum δc bestiariim , at
convocari ira si homines non solent . Tantum Christi ecclesia Synagogam excellit . Et quamvis societas angelorum dc hominum inici dum vocetur eccle si a , nonnunqi iam vero regnum Coel rum , quod ex hominibus comprehcn-1oribus viatoribusque conficitur; nobis tamen in prae lenti non est an mus dis-scrcndi, ni h de ecclesia militante, hoc est, coetu fi telium viatorum. Nec neceste est, hos vocis significatus exemplis adhibitis ostendcre , cum ea passim de in literis sacris, de in sanctorum hominum libris occurrant. Sane vero,
162쪽
quemadmodum infideles nondum ha-ptigatos in ecclesiae Christi voce intelligere, non cum veritate solum, sed cum sensu etiam communi pugnat: ita haereticos partes ecclesiae non esse, constituendum est . Id quod commune est quidem omnium Theologorum, non eorum modo , qui nuper scripserunt, sed eorum etiam , qui vetustate ipsa habentur nobilissimi . Testantur hoc Cyprianus , Augustinus , Gregorius , duoque Concilia Lateranense & Fl rentinum . Recte igitur Nicolaus Papa definit , ecclesiam esse catholicorum collectionem. Certe nervosius qui ecclesiam finiunt , illi non dubitant eam fidelium tantum numero conflari r qui autem rem illius , hi tamen non audent, quos catholicos esse non vident , eos ecclesiae homines appellare. Absurdum est enim , qui catnolicae ecclesiae partes non sint, hos ecclesiae Christi pa
At Papa etiam haereticus, donec ab ecclesia deponatur , cum suam retineat semper auctoritatem , caput adhuc ecclesiae erit : haeretici itaque mecclesiae partibus numerabuntur. Ap
stolus quoque cum dixisset Hymenaeum& Philetum a veritate excidisse , dcuibvertula quorundam fidem , subjunxit , In magna domo non solum esse vasa aurea & argentea , sed & lignea& fictilia e & quaedam quidem in honorem , alia vero in contumeliam . Quibus verbis , ut August. ait , eos etiam, qui a fide aberrarunt , in magna domo esse significat, scilicet non ut vasa in honorem , sed ut vasa in
contumeliam . Quam omnino sente
tiam Cypriani quoque testimonio confirmat . Sed cnim ad ea, quae promisimus exolvetuia properantibus, non est consilium scrupulos omnes, qui in via objiciuntur, excutere . Quid enim il- Iud hoc loco expendamus . an Papa
haereticus esse possit Quid illud ru sum , an simulatque in haeresim lapsus est , ecclesiae caput esse desierit γ Athorum utrumque tamen prioIe arginmento diluendo necesse erat explanare.
Quod nec brevitatis nostrae est , nec ad opus institutum pertinet. Et si quid de hisce rebus dicendum erit, alio loco opportunius dicetur . Atque illam quaestionem quidem in libro sexto nos explicaturi sumus , de hac autem in libro de Auctor. Pap. I Conc. CGe-Ne autem argumenti huius disticul- Resip. adtate deterriti dare terga videamur, iise objectitelligendum est , dupliciter ecclesiam posse dici . Primum eam, quam fidelium omnium ab initio mundi usque in finem congregatio conficit, quomodo Divus Thomas de ecclesia loquitur 3. parte, quaestione s. articulo 3. illique omnes, qui esse nunc eandem ecclesiam dicunt, quae fuit & in populo Iudaeorum sub lege Moysi , & in hominibus piis sub lege olim naturali.
In quem sensum Catechumeni sunt membra Ecclesiae verissma. Non enim haec bapti simi sacramento secernitur, sed fide, quae omni tempore populum Dei ab infidelium coetibus disci imita yit . Deinde & ea ecclesia dicitur, quae in Christi nomine per baptismum c gitur , qui & fidei sacramentum est, dc proprie ecclesiae membra partesque facit, & Christi ecclesiam a Synagoga distinguit . Hujus Ecclesiae nec Cate chumeni partes sint, & illi omnes sunt partes , qui a baptismo Christi charaeterem habent , nisi post haercsim exteriorem publico ecclesiae judicio fuerint exciri. Quamdiu enim aliquis reia publicae minister est, ejulque auctor,tate & potestate iungitur , tamdiu illius pars dici & potest . de debet . In hoc igitur sensu quemadmodum ecclesia, hoc est, Respub. Christiana, non interiore solum fide. constituitur , sodbaptismi etiam exteriore sacramento: sic e iis partes non interior modo im
fidelitas , sed schisma , externique tu dicit divisici separat . Itaque si in illa
Nicolai finitione ecclesia hoc secundo modo accipiatur , fideles dicantur 'portet non a Christi fide , sed a fidei sacramento. Verum de hoc in cap. h jus libri postremo plura . Argumento vero posteriori ita respondeo. Aposto lus si ad Hymenaeum & Philetum veP ba illa retulit, non ad id tempus spe ctavit, quo jam de domo fidelium com muni per lectam privatam exierant ἔsed ad illud potius, quo per susceptam fidem ac baptismum in magna domo con tinebantur. Quae sententia est Augustini his ipsis, quos attulimus , locis . Qua quam propter Cyprianum, cujus se dicit auctoritate urgeri, fatetur etiam hae reticos in magna domo quodammodo esse,propter eadem sacramenta,quibus a, ministrandis cum ecclesia conveniunt.
Verum id Augustinus , ut dixi , inu tanus noster longe lateque disseruit. ltu. addidit: nam illud prius libenterii se
163쪽
II. sequitur . Ego vero , ut , quemadmodum sentio , loquar, non intelligo, quiccausae Augustino sucrit , ut verba Cyptiani in cum sciasuin acceperit , qui mihi sane tam apparet a Cypriani mente alienus , quam coelum a terrae natura alienum cst . Nam, ut omittam
quod in locis paulo ante a me citatis Cyprianus ipse haereticos non obscure ab ecclesia cxcludit , certe in epistola ad Antonianum , cu)us Augustinus testimonio abutitur , non solum non ab ea sententia discedit, sed eandem apemtius confirmat, inquiens : Quod vero ad Novatiani personam pertinet, 1 cias
nos curiosos este non debere, cum soris doceat . Quisquis ille est, dc qua- Ii1cunque cli, Christianus non est, qui in Christi ecclesia non est , &c. diccalia Cypriano cauta fuit haereticorum baptisma negandi , nisi quia eos extra ecclesiam & esse , & bapti are , Perpetua illi fuit firmaque sententia . In verbis autem , quae Au3ustinus refert, nihil aliud Cyprianus significat, quam
rem , qui putarent se posse sacere id, quod ne Apostolis quidem concessiim est, ut gigania a frumento discernerent, paleas separarent a tritico, vassique ligneis & sectilibus ejectis, aurea argenteaque seligerent. Ubi per vasa lignea& fictilia non eos Cyprianus accepit, quorum sermo ut eancer serpserat, scd cosilem prorsus , quos S ZlZania , &palca S Vocaverat, hoc est , fragiles &imbecillos , qui firmis perfectisque erant, suntque semper in ecclesia permixti . Quos Novatiani quoniam ferre non poterant, humilitatis ac lenitatis obliti , ab ecclesia ante tempus
esicere conabantur. Quanquam vasa il-rnea fictiliaque ad solos improbos re- serrc , quod Cyprianus facit, non Auri stino solum , sed mihi etiam parum probatum est . Sensus igitur Apostoli planus est . Cum cnim dixisset , quos
inde ecclesiae sdei timeremus , subjicit, Sed firmum sundamentum Dei stat,&C. Quia vero quaererct fortat Ie qiuspiam , cur Deus in ecclesia sua alios firmos , alios infirmos haberet : hos stare , illos excidere paterctur : huic rci pondet Apostolus , in magna domo
non solum esse vasa aurea & argentea,
Est & altera hujus Apostolici testi-
De Ecclesiae Catholica AuHor. monii intelli pcntia , ex qua Manichae e erum, Pelagianoriim, Caurai orum, Do- Gi ''' 'natrstarum, Begardorum , & veru in rum pariter cluuntur errores: in quos Hymenaeus sorte di Phauetus incurrerant. Non enimvero sitnile fit, in eam hos amentiam inc: disse , ut astruerent corporum relurrectionem clie Jam factam . Sed quoniam filia absolutae sanctimoniae persuasione imbuti, vitam in carne mortali asserebant similem ei,
quam justi cum angelis post resurrectionem immortales habituri sitiat , ab omni scilicet fragilitate & imperfecti
ne alienam: idcirco vas cicetionis Α-postolus cos asscivisse ait relurrectionem esse jam factam. Horum igitur
vanam futilemque sententiam paucis re
futat Paulus inquicns r Sed firmum sundamentum Dei stat , &c. Quae verba,
ni fallor ego , hunc sensiim habent: Electio fidelium cx parte Dei quidem
certa atque immutabilis est . Hanc nim ille vocat fundamentum, quoniam prunum cst humanae salutis mitium . Nam quos praedestinavit , hos di vo- Ron . .cavit : & quos vocavit , hos & justificavit : quos autem Iustificavit, illos& glorificavit . Firmum igitur fundamentum Dei stat , habens signaculum hoc , Novit Dominus qui iunt sui . Electio quippe nostra nobis ipsis obscura & incognita , solius Dei notitia quasi signaculo quodam obsignata claudiatur , ut hinc de apud nos incerta &occulta sit, di apud Deum stata 3c fixa . Sed quia salus nostra a nostro
quoque arbitrio pendet, nemo ex clinetione Dei certam sibi stabilemque Iustitia in polliceri debet : nemo sensu
inflatus carnis suae angelorum religI nem in carne mortali praedicare , ne
mo impeccantiam & virtutcm omnibus numeris absolutam sibi astumere, nemo reliquorum fidelium aspernari consortium, in quibus humanum adhuc a liquid subesse cernat. Hoc est autem, quod stibi ungit : Discedat ab iniqiutate, &c. Satarat, inquit, in primis per
bona ipsc opera certam facere voca t: Onem stiam , nec tantum munditiae
sitae fidat, ne timeat iniquitate se posse contaminari dil pollui. Intelligat deinde, in magna domo non solum esse vasa aurea ex argentea , sed lignea dc fictilia . Ac quaedam quidem in hon
rem, alia avtcm in contumeliam . Ita vasa aliqua frangi cognoverit, reformet ea pro sua virili & consolidet,
164쪽
considerans seipsum , ne sorte de ipse frangatur . Atque si vas in honorem sibi videtur este , serat patienter Valain contumeliam : nec horum abominatione a magna domo discedat . Nam dc vata lita inhonorata dc ingloria , quemadmodum libero arbitrio versas lint in contumeliam , sic verti eadem libcrtate poterunt in honorem . Quibus ex rcbus non modo argumentum
illud eliditur, vcrum etiam id constat, quod in hac finit.one vel maxime quaeritur, Ecclesiam omnium fidelium, &sortium de imbecillium, Sc justorum de iniquorum collectione constitui . Id quod si plane ac breviter consecerimus , nec nos industriae nostrae, nec liti lectorem laboris poenitebit.
Quinam sint sidelea illi , e quibus vere ct proprie Ecclesia eon,
ENimvero in partibus ecclesiae censendis tres errores fitille , ammas, vertimus. Primus eorum fult, qui non
putarunt illic ecclesiam habere partem, ubi non est solida vitae puritas , dc In tegritas . Qualos olim fuere Cathari, de , qui ad horum v clamam accedebant , Donatistae ; Hodie filiat ex Lu- theranis Ana baptistae , qui cum Pelagianis perfectam omnino in hac etiam mortali vita fidelium esse justitiam v lunt; cum Catharis Sc Donatistis nullam in Ecclesia infirmitatem ferunt . Fuere alii , qui solis praedestinatis ad gloriam locum in ecclesia concesserunt. Cujus erroris auctores praecipui reperiuntur Ioannes Uviciesr, dc Joannes Ηus , damnati in Concilio constant. Postremi solos probos ad Ecclesiam pertinere arbitrati stini, improbos autem nullo modo . Id quod post veteres quosdam modo asscrunt Lutherunt non omnes , sed qui iis eis habentur nobilissimi . Verum non est animus , quae adversum hos err res a catholicis disputata sunt , ea hic exquisite resumere . Summatim ergo argumenta referemus , quibus singuli consutantur.
Primus itaque error ante omnia re sellitur eisdein omnino testimoniis, quibus Pelagiani olim dc Donatistae ref II stati sunt . Si dixerimus , quod peccatum non habemus , ipsi nos seducimus , de veritas in nobis non est . Diem , Dimitte nobis debita nostra . Quam orationem Christus Apotholos suos docuit, qui ecclesiae nimirum partes erant. Item, In multis offendimus omnes . Item, Omnis pontifex ex hominibus assiimptus pro hominibus co stitititur , ut offerat sacrificia pro peccatis : qui condolere possit iis , qui e rant, quoniam dc ipse circundatus est infirmitate : de propterea debet quemadmodum pro populo , ita etiam pro semetipso offerre pro peccatis . Item, Noli intres in judicium cum servo tuo, quia non justincabitur coram te omnis vivens . Item , Non est homo , qui non peccet . Item , Quis potest dicero, mundum est cor meum , mundus
sum a peccato p Item, Non est homo justus in terra , qui faciat bonum , de non peccet : caeteraque similia , quae ex Job dc Daniele referri solent . Si igitur ecclesiam in singulis etiam me
bris, omni prorsus labe dc culpa vacare oporteret, nulla prosccto in te ris esset ecclesia : quoniam nemo usequani mortalium cst , ut praedicta testimonia comprobant, qui omni ex Parte perfectus de immaculatus sit . Pr terca , Cephas ecclesiae sine dubio parserat, qui ccclesiae columna erat : at ei tamen in faciem Apostolus restitit, quia reprehensibilis erat, nec recte a bulabat ad veritatem Euangelii . Non ergo opus est Ecclosiae membra adeo pura elie, ut nulla in eis macula, nubius naevus resideat. Ad haec , in Thessalonicensibus e clcsam agnoscebat Apostolus : in his vero iisdem quosdam etiam notabat ambulantes inquiete, de curiose agentes, quos docet non quasi alienos δc inimiacos existimandos, sed corripiendos ut fratres . Christi igitur confraternitas
Ic sbcietas aliquω habet fratres & s cios imperfectos . Quid plura Noi ne Apostolus parvulos quosdam dc in bccilles in Ecclesia esse affirmat p Τanquam parvulis in Christo , ait, lac potum dedi , non escam . Et rursinn: Infirmum in fide a Illimite. Quid illuctQuosdam quidem dedit Apostolos, quos
dam autem Prophetas , alios vero Evangelistas , alios autem pastores fledoctores, ad conuiminationem sanctoruin in aedificationem corporis Christi, donec occurramus omnes In vi H a rum
165쪽
II FDe Ecclesiae Catholica Auctor. rem per semim, ut jam non simus pamvuli de fluetuantes. Et statim : Crescamus , inquit , in illo , ex quo totum
corpus compactum Zc connexum, augmentum corporis facit in mensuram uniuscujulque membri . Non igitur milia ccclcsae membra undique consummata sunt , cxpletaque sius omnibus numeris & partibus. Sed otiosum erit amplius in erroris huJus consutatione versari, praesertim cum August, nus de Hieronymus in hac ferme eadem causa diligentissime elaboraverint. Pergamus Itaque ad reliqua. Secunda porro haeresis a nostris majoribus primum explosa est, quoniam nexu necessario illi cohaerent aliae pestilentis limae in eodem Concilio damnatae. Si Papa fuerit praeicitus, non habet potestatein luper fideles, nisi fio te a Caelare . Item, nullus sine revelatione potcst rationabiliter de se asserere , quod sit caput particularis Ecclesiae . Item , praetens justitia & gra ita non facit aliquem esse aut Christi
membrum, aut Ecclesiae . Item, prae
destinati etiam infideles , semper iunt Christi Ecclesiaeque membra . Quare nec Paulus unquam firit membrum diaboli , nec Judas Christi. Quae omniati per se sunt falsa perspicue , dc catholicae fidei vehementer repugnantia. Res certe Christi publica fuisset ins- menti illine constituta, si magistratuum
an ea Potestas tantas esset tenebris circumsul a , ut nulli prorsus fidelium eluceret. Cum enim uni versi fideles dubitent , an summus Pontifex , Episcopi, iacerdotes , ac caeteri Ecclesiae ministri praedestinati sint , necne : dubitent etiam oportet , niim decretis j diculque eorum astringantur. Ita fiet, ut Ecclesiae ac Conciliorum dogmata ambigua sint omnia , & leges cunctae ambecilles, si neque vi ad coercendum
adonca. Quid autem stultius dici potcst , quam civem civitatis suae magistratus cognoscere , qui sint , omnino
non posse λ Qui ipitur ita sentiunt, ii
cum stultum Chri itianae Reipublicae an
eiorem faciunt: tum omnia scita, Prae ccpta , sanctiones evertunt , Omnemque iunditus Ecclesiae potestatem. Quae apud eos sane vacillet & cadat neces s e est , quibus occulta , incerta , at
que infirma et t. Nec argumentis a ratione ductis opus est irrationalcm non opinioncm dicam , sed insaniam coarguere: cum ad eam refellendam
manifestissima sint scripturae testimonia . Vos , inquit , estis lux mundi. Mi iii
Mon potest civitas abscondi supra montem posita, nec accendunt lucernam, de ponunt eam sub modio, Ecc. Item: Si non audierit eos, dic ecclesiae r si Μ lib. ii, autem ecclesiam non audierit , N c. Ecclesiam igitur manifestam & cognitam fidelibus esse necessiim est. Item, ad regnum calorum familiamque suam Christus eum quoque servum pertinere docuit , qui, quoniam conservi sui non est mi sertus , tortoribus traditus
est . Non ergo in Christi familia , quae ecclcsia est , soli servi praedestinati continentur . Item, Simile factum Μatth. 23. est regnum coelorum homini regi, quiecit nuptias filio suo , in quas Intravit etiam ille, qui milius est in tenebras CXteriores . Item , Simile est Maiih. ix regnum coelorum decem virginibus , quarum quinque crant saluae , dc qui
que prudentes . Non ait quinque simile esse , sed decem. Et tamen quinque ex illis clauia est 1anua . Item , ecclesiam esse ex praedestinatis praesci- Μ 'in iisque permixtam, illa Christi parabola demonstrat , in qua reti comparatur, quo pisces omne renus colliguntur , nec seliguntur , donec in littore sint expositi, ubi angeli separabunt de medio justorum malos, Se mittent eos
Illa quoque idem ostendit , in qua Aug. eoni.
agri dicitar similis , qui bona fruge
consitus , Et ganiis inimici . fraude infi- hane insi-citur , quibus non expurgatur, donec MI. in arcam advecta fuerit messis , cum
colligenda Eirania sunt , re alliganda
in fasciculos ad comburendum. Et quinniam omnia persequimur, ecclesia area N Wh 3
illa est, in qua sic collectit m est triticum , ut sub palea delitescat . donec
vano dc cribro repurgatum in norreum tandem reconditur : paleae autem comburuntur igni inextinguibili . Praeterea non ex praescientia , sed ex praesenti jiistitia Dei populum , civitatem , is miliam nominari , illud demonstrat :Qui aliquet ado non populus Dei, nunc autem populus Dei . Illud item , Mratis illo in tempore alienati a conversatione Israel, de hospites testame torum . Iam autem non estis hospites de advenae: sed estis cives sanctorum,
de domestici Dei, &c. Quod nisi ita sit ,
beatus de rustus est omnis ille, qui est praedestinatus ad gloriam , tum etiam, cum miser dx impius est . Non igitur
166쪽
Liber Puartus. Caput III. a praescientia , sed a praesenti austitia l
proprie denominamur . Dedit eis po-
testatem , ait , filios Dei fieri . Quibus λ Num iis , quos praescivit esse credituros φ Noa , sed his , qui credunt
in nomine ejus. Item, Eratis aliquam do tonebrae , nunc autem lux in D mino : ut filii lucis ambulate . Item, An nescitis, quia corpora vestra membra sunt Christi Tollens ergo membra Christi , faciam membra meretriciso Item, Qui facit justitiam , iustus est : qui facit peccatum , ex diabolo est . In hoc manifesti sunt filii Dei &filii diaboli . Item , Multi unum m pus sumus in Christo , singuli autem alter alterius membra et Quod nisi secundum Justitiam praesentem nullo modo sumus . Item , In uno spiritu omnes nos In unum corpus haptigati sumus . Per baptismum ergo, & non per Prin
destinationis gratiam in Christi corpus
transimus . Sed in hujus erroris confutationem satis multa diximus . Jam tertium eundemque postremum resut
Id quod in primis eaedem omnino Euangelii parabolae conficiunt, quibus ante usi sumus . E quibus hoc idem Cyprianus , Hieronymus , Augustinus
argumentantur. In agro quippe dominico inter nitentia culta , lappaeque, de tribuli, & steriles dominantur avenae . In area paleae frumentum oper,unt. In reti pisces & boni concludun. tur & mali. In magna domo vasa sunt
lignea & fictilia , honorata quoque &
inhonorata . In regno coelorum cum
sapientibus virginibus fatuae sunt . In Cnristi familia servus nequam invenitur : non ille solum, qui conservo negavit misericordiam , sed is etiam , qui super familiam constitutus . cum moram Domini causaretur, pristinumque timorem abjiceret , coepit percu
tere servos & ancillas , & edere , &bibere , & inebriari . Ouid ρ an non ecclesias in Apocalypsi legimus, qua
rum angelos & ministros Deus ad poenitentiam admissi criminis cohortatur Nonne Apostolus ad Galatas eas e iam ecclesias vocat , quas ipse idem errore arguit depravatas Inter C rinth. suoque non una erat peccati species, sed plurimae r neque levia erant errata, sed flagitia. Et tamen Apostolus eos non solum ecclesiam, sed san
ctam Christi societatem & asnoscit, di praedicat. Si inter Corinthios ma- UT
net Ecclesia , ubi timent contenti nes, sed , aemulationes : ubi lites viis gent & Jurgia , ubi favetur scelcri , quod gentibus ipsis soret execrabile e ubi proscinditur Pauli nomen , quem ceu patrem colere debuerant : ubi divina dona ambitioni, non charitati se viunt : ubi quidam mortuorum rei rectionem ludibrio habent , ubi permulta demum indecenter & inordinate geruntur e ecquis audet Ecclesiae titulum eripere iis , quibus decima pars istorum criminum impingi non queat Qui tanta morositate saeviunt in praesentes ecclesias , quid quaelo Galatis , Corinthiisque secillant. tantum non Euangelii deserioribus labet igitur ecclesia carnales suos, quos non esse albiritualibus deserendos monet Apost ius . Habet suos aegrotos & infirmos, quibus parata a Christo Sacrament rum remedia medici administrant . Iis quippe, qui intus sunt. poenitentiae sacramentum paratum est . Quod frustraestet in occlasia , si nu Ili cssent in ea peccatores . Atque Lutherani, quoniam eludere eeclesiae judicia volunt, ne fateri cogantur, improbos habere ecclesiasticam potestatem , hos ecclesiae partes esse negant: sibique proinde ecclesiam fingunt , quam nullus hominum videre potest, ut quae tenebras habitat inacccssbiles . Ecclesiam oerte, quam ego non intelligo. Puderet me dicere
non intelligere , si ipsi intelliberent, qui defendunt . At involvere isti , &
obscurare id volunt, quod in clara limcea Christo positum est , ne a catholi cae ecclesiae unitate recessisse videam tur . Nulla est autem , ut Augustinus ait , securitas unitatis , nisi apud e clesiam, quae supra montem posita abs condi non potest : & ideo necesse est . ut Omnibus terrarum partibus nota sit.
Recte etiam est ab eodem Augustino dictum, ubi ecclesia manifesta non est, ibi ne Christum quidem manifestum eo se posse: qui per Ecclesiam non solum hominibus, sed principibus & potestatibus in coelestibus innotescit . Nobis itaque ecclesia lucerna est, super cam delabrum posita, quam videant omnes, qui in domo sunt. Qualis nimirum Antiochenis fuit, cum disceptationis causa finiendae Hierosolymam ascend runt . Qualem praescripsit Dominus , ubi ait, Dic EccIesiae , &c. Alioqui, quibus ecclesia occulta est , quid ha
beat illi facere , cum in graves inc,
Galat. s.colit. diem. lib. I. cap.
167쪽
Ir dunt de lege, ac religione controve aias ρ Num animi pendere usque , &nullo firmo loco consstere λ incerta Nempe erunt omnia, si apud solos piosee clesia est . In quocunque enim ecclesiae judicio excipiet is, contra quem sententia dicitur, quod judices non sunt pii . Quamobrem qui ecclesiam just rum solum numero definiunt , ii cum a malis ecclesiae pastoribus omnem p testatem auferunt, tum judiciorum ec-Hesiasticorum vires infirmant, nec tilia Ia habere possitnt ecclesiae firma dogmata . Ac nisi Christus intelligeret , malos ecclesiae suae non partes quaslibet , sed primas etiam aliquando sutu ros , nusquam illud prolacio admon rei e Super cathedram Moysi sederunt scribae , & pharisaei e quaecunque dixerint vobis facile , secundum autem opera comm nolite sacere . Quid vero Paulus 3 Hic jam quaeritur, ait , inter dispensatores , ut fidelis quis Inveniatur . Mihi autem Pro minimo est , ut a vobis Judicer , &c. Quod si necessarii essent boni mores , ut quis e
clesiae pars , & administer es e posset:
non utique pro minimo haberet Apostoliis ab hominibus judicari e quippe elusinodi judicium cum Apostolicae potestatis ruma cerni bat esse conjune iam.
Nunc autem videns ad dispensatoris potesta icin illud non esse necessarium, quod Corinthii nonnulli requirebant , Mihi, ait, pro minimo est, &c. Jam,
quot, quamque Vehementes scrupilli , quanta conlusio , atque perplexitas ipsis otiam dispensatorum animis injicerentur , si ex peccato ab ecclesia
fierent protinus aheni, omnemque adeo ecclesae potestatem amitterent Bene ipitur indit Apostolus : Sed nee
meipsum judico, &c. Humanorum autem judiciorum quanta temeritas , sab animi virtute ecclesiae partes, officiaque penderent ρ Ea propter adjunxit: Itaque nolite ante tempus judicare, &c. Quantum vero schismatum quotidie in ecclesia videremus , dum unus alteri diceret , Tu non es de ecclesia, quia malus es : ego de Ecesesia stim , quiasiim bonus Dumque etiam quem hic damnaret, eum ille defenderet: quantum putas sore Iitium , jurgiorumque
materiam λ Praeclare itaque concludit Apostolus : Haec autem transfiguram in me & Apollo , ne unus adversus alterum instetur pio alio, dcc. Maneat
igie , ecclesiae nomen fideles imive
sos , probos , improbo stlie complecti. Quod in hoc capite suscepimus expli
Quaenam sir ecclesiae eatholicae in siid.i
DE Ecclesiae nomine ea dicta sunt,
quae cum necessaria viderentur, praeteriri a nobis nec poterant , nec debebant . Nunc ad rem ipsarn , quae est in manibus , aggrediamur : osten damusque Ecclesiae auctoritatem tantum habore ad faciendam fidem virium , ut firmissima etiam theologis argumenta suppeditet. Hoc priusqtiam facio , admonere operae pretium est , c clesam non ipsam modo catholicorum concionem esse , quae per bapti sinum
Christo & nomen dedit, & peculiaris,
novaque respublica consecrata est, ve-raim etiam principes , ac praefectos ipsos ecclesiasticos , in quibus scilicet reipublicae hujus auctoritas potissimum residet. Nec id nos aut recenti opinione confingimus, aut sine scripturae testimonio asserimus. Praeclariim est Aristotelis illud: Civitat id maxime es. Eth 9 e.λlc, quod est in ea principale. Inde enam, quae principes , ac gubernatores civitatis faciunt, & sentiunt , ea civitas facere, sentireque dicitur . Cujus
rei in sacris illud exemplum est, Congregati sunt omnes maIores natu Israel cum principibus tribuum, & duces lamiliarum in Hierusalem. Et in serius, Convertitque rex faciem suam, & h nedixit omni Ecclesiae Israel: omnis nim Ecclesia Isiaci itabat. Illud est tiam simile huic: Venit Moyses, & con- Exod.
vocans majores natu populi, exposuit omnes sermones , quos mandaverat Dominus, Responditque omnis populus
simul: Cuncta , quae locutus est Domi nus , facimus. Non csh lg:tur , cur in hac significatione Ecclesiae vocabulum fideles perhorreIcant e quod haeretici facere solent in odium ecclesiasticae potestatis et qua in Christus non pene Spopulares , sed penes ecclesiae sacerdotes, ac pastores este voluit: ut alio& loco, bc tempore , si facultas erit, explicabitur . Nunc scholae more rem totam , quae hujus libri caput est, quatuor conclusionibus absolvemus . Sit ergo Prima conclusio.
Ecclesiae fides deficere non potest . I. Conc,'
168쪽
Liber siuartus. CV. LVINE a enim sponsa Christi per fidem , sic
ut scriptum est: Desponsabo te mihi in fide . Quod si Ecclesiae fides deesset, jam sponsi , sponsaeque matrimonium
dirimeretur: quorum tamen est indisi lubilis, perpetuaque conJunctio . Sponsabo, ait, te mihi in scmpiternum. Et Sponsa: Tenui, inquit , cum , nec di mittam. Et ille rursum: Ecce ego Vibii cum sum, ait, omnibus diebus, unque ad conluminationem seculi . Quo testimonio ad id probandum utitur Leo ad Augustam di Theodorum. Probat etiam Julius in deeretis suis illo Platai testimonio et Circumdate Sion , dc com- p ectimini eam, quoniam hic est Deus noster in seculum: ipsc reget nos in s
cula. Quod de Eccius a Christi intelligi oportere, quicunque Psalmi leget, eclam me non demonstrante , intellecturus est. Uem quoque ostenditur exeo : Regnabit in domo Jacob in aetcrnum , & regni ejus non erit finis . Si crgo in aeternum ecclesia Christi manu sit stinetur , Cluisti praesidio arm tur , Christi virtute sulcitur , Christi sapientia regitur , fides profecto In ea permanebit . sine qua regnum Christi in terris nuIlum est. Confirmat autem hoc clari 1lima illa Isaiae vaticinatio :Hoc ita diis meum cum eis , dicit D minus , spiritus meus qiu eii in te , &verba mea quae Politi in ore tuo, non recedent de ore tuo , dc de ore sem, nis tui , amodo de usque in sempitem
num. Huic & illa sinulis est , Disposui
testamentum electis meis , Juravi David servo meo , Utique in aeternum praeparabo. semen tuum . Item , hi egit Dominus Sion , elegit eam In habitationem sibi . Haec requies mea in le-culum seculi . Illa vero Hieremiae est longe simillima , Ecce dies veniunt, dicit DOmmus, dic. Praeterea vir sapiens describitur a Domino is, qui aedificavit domum suam super petram . Christus igitur domum tuam luper petram fundavit. Quare nec pluvia, nec
flumina, nec venti obruere illam pol-l inruttun auctorem rcleretur. Nullo I
sunt . At fide stamus , ut ait Paulus et laque pacto errare in fide potest. Nam ecclesia ivtur fidem temper habebit .llpiritus veritatis est hujus corporis MNam alias non stabit, sed ruet . Quidλ mima . Unus , inquit , spiritus , & i quod apertis verbis hanc fidei firmit, num corpus . Quod si spH itu veritatem ecclesiae suae Dominus pollicetur,ltis ecclesia agitur , ad nullum erro
ierit. Praeclaram deinde promissionem habet ecclesia , quod nunquam sit a Christo dcfercnda , quin etiam spiritu omnem ducatur veritatem. Ego 1-H: - , b Conclου ho incunda. Ecclesia in ere- 1.Conindendo errare non potest. Nonnulli enim ecclesiae perpetuam fidem sic ii terpretantur, ut intelligant, Deum E clesiae esse praesentem usque ad seculi
conlumniationetn: ne unquam vera Illi fides , & charitas desit . Sed posse
tamen probabiliter ignorare rem namquamlibet , qua Icilicet ignorata non proinde ecclesia fidem amrtteret. Faciamus cni in disputationis gratia , non clie a Deo revelatum , Divam Virginem ab originali Peccato Immunem extitille . Nihil enim prohibet rem fictam exempli loco ponere, quod facilius res Intelligatur ἰ quanquam C xemplum verum est, ut posterius otte
Ajunt ergo , quod quamvis eccIcsae crederet, Sanctam Virginem suisse si
ne peccaLO conceptam , idemque definirct ab omnibus esse credendum vnon tamen in eo fidei jacturam fac re existimarctur . Nam licet falleretur , at Uror probabilis , & inculpatus fidem ecclesiae non excluderet. -)us sententiae , si de facie consideres, videntur cile Glossa interlinearis , sic enim vocant , ita illud : Portae inferi non praevalebunt ad verius eam: de D. Thom. in . dist. 6. quaest. I. artic. 3. quaest. 2- Mi 3. de Cardinatis Τurre cremata lib. si immae ecclesae L. cap. 9 I. Et Alphonsus a Castro Zamoren. de iusta haer. punit. lib. I. cap. s. At re vera id nos niperiore propo sitione constituimus, nempe Ecclesiam semper fidem. habituram . Ucrum est hoc , quis ncgat Sta praeterea Ecclesiam in fide errare non posse , sica fidelibus accipiendum est , ut quic quid eccicsae tanquam fidei dogma. te nev , verum sit e nec quicquam falsum, quod illa aut credit , aut docet esse credendum . Cum enim Corpus Elihe s.
Christi sit , ut ad Ephesios docet M
pOitolus, a suis certe capite movctur. ac regitur . Ecclesiae igitur error aci
Christiun auctorem rcferetur. Nullo inquiens , Super hanc petram aedificabo ecclesiam meam , dc portae inscrinon praevalebunt advertus eam λ B
clesiae igitur fidem non poterit vel in
169쪽
in De Ecclesia Catholica Auctor. gabo patrem , ait, & alium paraci lvana etiam , 8c ridicuIa est Si enim,
tum dabo vobis. ut maneat vobiscum hoc ita communiter fidelibus dictum in aeternum , spiritum veritatis, quem vos cognoscetis , quia apud vos manebit . Et postea , Paracletus autem Spiritus sanctus ille vos docebit omnia,& stiggeret vobis omnia , quaecunque
discro vobis . Item , cum autem V
nerit ille spiritus veritatis , docebit
vos omnem veritatem. Nee me sugit, quod haeretici argumentum hoc dum bus modis cludere conantur . Primum
enim, ejusmodi verba, a mat , de solis Apostolis intelligenda, neque ad m-Ωeros in ecclesia- pertinere e mox a firmant , Christum non tantum num
zo duodenario conjunctim , sed Ap stolis quoque seorsum singulis spiritum veritatis promisisse. Imo aliis umiliter discipulis , vel . quos jam assumpserat, vel qui postea accessuri erant. Nam ti usmodi promissiones sic interpretemur, quasi nemini Christianorum datae sint, sed universae simul ecclesiae , nihil nos. aliud, quam Christianas omnibus consolationem tollere , quae inde ad ipsos redire eximia debuerat . Sed utraque Juxta in re rustice ., indocteque nugantur. Principio enim, verba illa non modo ad ApolloIos sed ad
successores. etiam referri oPortere, exco ante Omnia patet, Qui maneaε V
discum in aeternum . Quod illi simile est, Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi . Rursum ex eo quoque patet , Sanctifica eos in veritate: sermo tuus veritas est . Pro eis ego sanctificabo
meipsum , ut sint de ipsi fancta scati in
veritate . Non pro eis autem ego rogo tantum , sed pro eis, qui credituri sunt per verbum eorum in me : Atque promistionis hu)us Isaiax mihi videtur Illustris non vates modo , sed intem pres : Spiritus meus , ait , qui est in te, non recedet de ore tuo , & de ore si minis tui amodo dc. usquci in sempiaternum . Quem igitur lwritum Veritatis Christus promisit Apostolas, ecclesiae item post eos suturae Nomisit: nisi velimus ecclesiam deiunctis Apost lis fuisse a Domino destitutam e Movero ad eam nec. concilia , nec praecepta euangilii pertinere . . Siquidem quae Dominus Apostolis loquebatur , naec ad illos. duntaxat. non ad futuros in ecclesia post eos spectare dicuntur,
Quo quid stultius dici potest piam secund* illa tergiversatio quam
esse volunt, ut seorsum quadret in singulos , sequitur , cuicunque fideli spiaritum veritatis sempiternum adeste , qui eum doceat omnem veritatem , suggeratque ei omnia quaecunque dicta in euangelio sunt . Sed esto , spiritu sapientiae , intelligentiae , Iucis , veritatis omnes polleant: num inficias ire ossumus, quicquid particulatim merris rorum unicuique tribuitur , id penitus, 3c ad plenum corpori convenire λQuid ad hoc respondcat Calvinus , audiamus: Hoc, ait, tametsi habet nonnullam veri speciem, verum tamen es se nego . O stultum hominem, & rc- pugnantem manifestae veritati . An ignorat , quae Spiritus sancti dona singulis membris distribuuntur , in coinmuni conferri omnia 3 An videt oculus , de non magis homo videt Amnon lucerna corporis est oculus γ Quid vero absurdius , quam membrum pocla quicquam, quod corpus nequeat ese ficere, partem habere, quod non habet totum Unicuique , ait, nostrun, Ephesdata est gratia secundum mensuram donationis Christi . Et ipse dedat quoiadam quidem Apostolos , &c. ad co summationem sanctorum in opus ministerii, in xdificationem corporis Chriasti . Et posterius , Crescamus in illo , qui est- caput Christus : ex quo totum
corpus compactum , Sc connexum s cundum operationem, in mensuram liniuscujiisque membri augmentum comporis faeit in aedificationem sui in charitate . Membrum igitur, quoniam id, quod est, totius corporis est, nihil sibi vendicat proprium : sed ita in corpus omnia conseri, ut magis corporis, quam membri actiones. , persectioneiaque eub videantur. Quocirca illud absurdum est , quod ii scilicet , quibuscum nunc disseritur, eam curam, quam debent capere, uota capiunt et eam capiunt , qua debent carere . Non enim
probam, verba Christi minime ad e
clesiam attinere , probant attinere ad singulosa: quod contra oportebat , Κ propositum illis erat argumenti vires infirmare . Nos sane , quemadmodum scimus animam actum & persectionem este maxime quidem eorporis physica organici, secundo autem loco. membrorum etiam singulorum : in quibus
varias licet edat iunctiones, sed omnes illae dc corporis propriae . sunt dc Pror
170쪽
pter eorpus ipsum membris a natura tribuis: Ita spiritum veritatis ad corpus primum ccclesiae referimus , deinde propter ecclesiam ad singulas etiam ecclesiae partes, non ex aequo, sed analogia, dc proportione quadam , juxta mensuram uniuscujusque membri . Unum corpus , inquit, & unus spiritus . Unicuique autem nostrum data est gratia secundum mensuram donationis Claristi. Quaenam vero haec mensura Christi est Secundum operationem , ait , in mensuram uniuscujusque membri . Spiritus orso suo quidem modo singulis momissus est e ut ma-pnos doceat , doceat di parvulos . At parvulis lac potum dat, majoribus. χ-lidum cibum . Illis Christum loquitur,& hunc crucifixum his loquitur sapientiam in mysterio absconditam . V rum singulis membris sic spiritus veritatis adest, ut non solum corpori universo non desit, sed corpori. quam membris prius , potiusque intelligatur adesse . Quin etiam, si veritas omnium membrorum donum est, tunc mi rumilla crit & firmior & ccrtior , cum in
eam omnia, simul membra concurrerint. Ouamobrem, si quid falsi haberet ecclesia tanquam fidei catholicae dogma , nec spiritus Christi aeternum cum fidelibus permaneret, nec eos. Ο mnem doceret veritatem : Quae, nisi Christi pollicitationes vanas, & irritas
facimus , vera rataque esse non pot- sunt. Ac si dogma falsum ecclesa crederet, credendumve proponeret, quamlibet ex ignorantia id faceret, quom do columna , & firmamentum esset veritatis λ Certe si veritas in ecclesiae humeris innixae est, deesse illi omnino non potest, nisi & Ecclesiae suae Christus, de Cliristo ipsa veritas desit . In summa, si eccIesa posset in fidei quaestione falli, librum quoque ut divinum
HI sute mentem nostram Calvinuς, Buc rusque interpretantur . Quasi in cum 1 ensum ecclesiam negemus errare posse se, quod spiritus favore, ac praesentia freta, quocunque volet pergere , tuto etiam sine verim incedat. Proinde, si. quid praeter Dei verbum credideriti latuerit , finierit, id habendum esse. non alio loco , quam certum Dei or culum. In hoc igitur dii crimen esse a-junt , quod nos eccIesiae auctaritatem extra verbum Dei collocamus: ipsi verbo annexam volunt, nec patiuntur ab eo separari . Laborat antem Calvinus
vehementer in iis locis colligendis, in. quibus Prophetae, Apostoli, atque adeo Christus iple nihil ex se attulisse, .sed de ore Domini locuti fuisse me
morantur . Conficit multo aequius e
se ecclesiam Christi discipulam, ab GJus ore assidue pendere; nec ex se sapere , & cogitare quicquam , sed statuere sapientiae suae terminum, ubi I quendi finem ille fecerit . Sanctissime enim Chrysostomus : Multi inquit Spiritum sanctiim jactant, sed qui propria loquuntur , falso illum praeten do spiritu. dunt . Ut Christus non a s eipso loquisse testabatur: ita si quid praeter Eua tellum sub titulo spiritus obtrudatur, ne credamus'. Sanc Christus nihil plus. de suo spiritu deminciat expectandum,
quam ut mentes illuminet ad percipiendam doctrinae suae veritatem . Spiriatus , ait , ducet VOS in omnem veri tatem . Sed quomodo Quia suggeret Iora. r 'omnia, quεςunque dixero vobis . Haec omnia Calvinus . Nam Bucetus dixiv multo etiam indoetius , tunc esse ecclesiae credendum, cum pronunciat se 'cundum scripturas recte intellectas --
Sed hoc cum dicit , omnia facit ambigua , quae sint ab ecclesia definita . Si enim aliter potest pronunciare, qua scriptura. sane intellecta exigit : excia recipere posset, qui tamen a Deo non P emi semper , ecclesiam in eo falli, suisIet. Cum sit eadem ratio de uno libro , ac de uno quolibet. dogmate Quare non valeret argumentum , EL quod falso scripturam. inteljigit. Ecquis vero judex erit, an. ecclesia scri-pturam rite an lecus interpretetur helesia. habet . euangelium. Matthaei pro Nihil igitur afferunt , qui ecclesiu a canonicos ergo canonicum est. Quod quoniam. impiissime Sc absurdissime diceretur illud nos dicamus potius, recte fideles ecclesiam catholicam credere , non solum in eo scnsu , ut ecclesiae catholicae sides deficiat nunquam :sed in eo etiam, ut nihil ipsa credere aut docere possit , quod sit verae fidei contrarium. Subdosi autem atque vesectoritatem non absolute , sed ex con ditione ponunt . Si namque ad eum imodum res habet , & mihi quoque fides habenda est, quando pronunciave ro secundum scripturas recte intellectas . Id enim est non mihi , sed striapturae credere . At absolute , non ex conditione populus Domino credidit, MMoysi servo ejus. Absolute etiam Pr