장음표시 사용
181쪽
sum omnibus diebus usque ad consummationem seculi. Vobiscum, ait. Et per Joannem , cum pollicetur sp: ritum veritatis fiuctibus scinpiternum, pluribus
illum pollicetur , non tantum uni . 1. Cor. H. Adde etiam , quod corpus non est unum
membrum, sed inulta, ut Apostolus ad Corinthios docci . Sed corpus Christi, quod est ecclesia , ut idem ad Ephesos ostendit , usque in finem pem
manebit . Non ergo unquam multi fideles in ecclesia deerunt. Praeterea triticum simul cum xia, ni is in agro, bonique pisces cum malis in reti, usque ad consinamationem seculi durabunt . Non ergo solum in
uno manebit fides. Sed deficiet hostia& sacrificium . Equidem hanc Daniciis vaticinationem non ad finem seculi, scd ad Synagogae consummationena existim reserendam. Quod si quis ad tempus Antichristi referre velit , cum
hoc ego uon magnopere contenderim:
modo sic interpretetur , ut propter crudelissimi tyranni saevitiam sacerdotes a publico & solemni sacrificio desistant. Quod vero ex Apocalypsi Ioannis objicitur, quoniam valde obscurum est, nihil contra nos habet ad faciendam fidem virium et tametsi hoc oravicissuin in I ut hero fateor esse completum : cui data est clavis putei abyssi , ut errores penitus dcmersos atque defossos eruendo , tanta caligine orbem obduceret , ut vel lucem ipsam tenebris c ircum sudisse videretur. Sed amulget adhuc ecclesiae lumen his' , qui culos habent ad videndum . Nam Lucterani caeci sunt, & duces caecorum. Si autem omnis gloria filiae regis ab intus , nihilque in ea externi splendoris est z qiu fieri potest , ut illa cohaercant , Alluit regina a dextris tuis in vestitu deaurato , circundata varietate 3 Item, Sic luceat lux vestra coram hominibus , ut videant opera vcstra bona . & , Non potcst civitas abscondis upcr montem posita : neque accendunt lucernam , & ponunt eam sub modio, sed supcrcandelabrum, ut qui ingrediuntur, lumen videant : caeteraque similia, quae si int, ne Iongum faciam , praetereunda . Planum est igitur , in sponsa Christi , in qua nihil sctum , nihil sucatum, nihil sinulatum cst , sed omnia vera , syncera, solida , omnem etiam cxternam gloriam ab interiore virtute di splendore Pr cedere . Ac de scito argumento m-
De A clesia Catholicie Ancy.nus multa diximus. 'Reliquis vero argumentis diluendis illud admonere operae pretium est , per figuratam dictionem multa , quae parti conveniunt , in totum solere transferri . Id nobis in usu cit , cuin persaepe alias , tum magis cum de civitate, populo, regno , omnique omnino cαtii loquimur, de quibus ea in universum dicimus , In quae non omnes reipublicae partes, sed interdum
paucae etiam concurrunt. Populumen Irnrobustum , gentem besticolam appellamus , non quod omnes in ea republica aut robusti aut bellicosi sint, sed quod viri ex ea ad rem bellicam selecti eiusmodi soleant esse . Nec enim allia
ter ae humana republica , ac de humano corpore loquimur. Dicitur autem homo agere vel pati, quae manus peique vel agit vel etiam patitur . Dicitur mundus immundus,e, si facies aut munda aut immunda st et eodemque omnino modo similiter in reliquis. Inde adeo venit , ut vocabula , quae quibusdam ecclesiae partibus convenire videmus , ecclesiae ipsi attribuantur. Ad hanc enim legem ecclesia dicitur amica, pulchra, immaculata, sancta, videlicet ratione bonorum et hortus conclusus , fons signati , ratione electorum . Qui cum prima atque optima pars sint ccclesiae Christianae , imo vero regni colorum cum sint principes, quamvis In terrena republica despicatissimi ac contemptissimi, vere ac jure ea, quae in eos conveniunt, in totam ecclesam trans ieruntur. Quoniam , ut ex Aristotclectiam ante docuimus , id civitas aut esse aut facere dicinir , quod in caprimarii aut optimates aut esse dicuntur , aut facere. Neque hoc loco , ubi a Luthcranis vel maxime Petimur, Lu lacri testimonium neptirendum est, quo antelligant hi rem este tam apertam atque dilucidam , ut eam ne Lutherus apte quidem negare potuerit . Is igitur cum in concione quadam ad populum explicaret , qu aismodum ecclesia sancta dicerctur, per syli 4 dochen docet Matthaeum scripstae , latrones blasphemasse e cum unum eorum id feciste I ucas scribat. Sic unus & idem populus, ut ait, arguitur in Prophetis , cum multi sint inter eos boui: rurius laudaturi, cum multi sint intWr eos mali. Et pulcherrimae charitatis caest figura, quae communia iaciat omnia bona , communia item
182쪽
item omnia mala : Ut alter alterius opera portet , de sic impleat legem Christi . Sic civitas , vel regis , vel domus fecisse , aut passa esse dicitur, quod aliquot in ea fecerunt, aut passi sunt . Hactenus Lucterus . Hic ego haereticos universos appello , ut jam vel ipsi sint judices , num prudenter nobis opponant ecclesiam hortum conclusum esse , Rntem sirnatum , puteum aquae vivae , paradisum cum pom rum fructibus , sanistam , pulchram persectam , sine macula , 8c ruga gl riosam : ut In ea nullum praeicitum, nullum infirmum , nullum improbum esse conficiant. Sed respondeamus ad singula. In septimo argumento Canticorum de ecclesia encomtum ponitur, cui abunde , ut reor, satisfecimis . Additur deinceps , in arca solos eos fuisse , qui salvi facti sunt r arcam aut ein ecclesiae imaginem extitisse. At ne quis in hunc errorem incideret , ut putaret omneS, qui per baptismum in ecclesiam transeunt, esse salvos : idcirco Petrus catinte , dc sapienter adjecit, Quod Sc vos nunc similis Q ae falvos facit baptiuma et non camis depositio sordium, sed conscientiae bonae interrogatio , dic. Alioqui etiam , quod Hieronymus asversum Luci serianos ait , ut in arca
Omnium animalium genera , ita 8c in ecclesia universarum gentIum, Zc morum homines sunt i ut ibi pardus dehardi , lupus & agni r ita Ze hic justi
ac peccatores , idest, vasa aurea & a rentea cum ligneis & fistilibus commorantur . Arca igitur in eo potissimum ecclesiae typus est , quod extra eam nullus servatus est : non in eo, quod omnes intra illam facti sunt sab I . Sed arcae Sacramenta e Hieronymo in dialogo illo petantur. Nos Pergamus ad reliqua. Christus, ajunt, non est alterius e
clesiae caput , nisi ejus cujus salvator
est . Hoc primum non est adeo expeditum . Est enim caput Angelorum Christus : nec constat tamen , an e rum sit proprie servator . Certe ego non puto , quamvis contra sit a nonnullis disputatum . De qua re non est hic locus differendi. Deinde , ea connexio infirma est . Christus est eccle-sae salvator, ergo omnes, qui sunt in ecclesia , servat . Est enim salvator γmnium homilium , maxime fidelium :nec omnes tamen reipia salvos facit .riber Quartus. Cap. Posis r.
Atque ut Christus corpus sulim IRI quod est ecclesia , scrvet et servet , Inquam, rei essicientia S extim: adhuc non sequitur , eum omnes 'qui sunt in ecclesia servare. Tum quoniam jam satis stensum 8c patefactum est, quaedam de ecclesia vere dici , quae ei non omni um , sed quarundam partium ratione conveniunt . Tum quoniam totius partiumque vocabula latius fusa sunt , quam voces corporis, atque membrorum , quemadmodum paulo post explanaturi sumus . Ita non fit, ut si corpus Christi , omniaque ejus membra se vantur , partes ecclesiae serventur omnes. Nec vero Paulus ait , Christum
exhibere sibi gloriosam ecclesiam et solum astruit seipsum tradidisse , ut eam exhiberet gloriosam . Quemadmodum
autem mortuus ille est , ut omnes viaveremus , nec vivunt Omnes tamen: sic se tradidit pro ecclesia, ut eam mum daret & glori licaret: nec tamen Omnes, qui in ecclesia sunt, mundantur & glorificantur . Tametsi vere ecclesiam suam sibi exhibet gloriosam e scd nec in omnibus partibus , nec in hoc Rrtasse
Porro id, quod χquitur, facissimum est . Nam , quanquam filii Dei aliquando secundum praedestinationem n minentur e at propria , eademque --quens denominatio a pramenti justitia fit . ut capite tertio explanatum est. Videmus autem vere filios ex haeredari , ac juste aliquando quidem . Non itaque colligitur: filius est, igitur percipiet haereditatem et nisi illud simul ponas: de jus quod accepit, non amia sit. Quoniam autem filius Dei non semper probus intelligitur , sed is quoque interdum , qui paterna bona prodegerit e etiam hoc distanguendum puto , Ecclesiam e Dei solum siliis constare . Nam si filios voces , qui per baptismum sunt Christo & ecclcsae gen ii ; id nos asserimus . Sed in his sunt improbi quidam & stulti filii, quos patriS , matrisque cura parturire iterum
gestit , donec formetur in eis Christus . Sin filios Dei juxta frequentiorem scripturae usum eos tantum appelles , qui probi de sapien es sunt a certe e clesia non ex his modo constituitur , sed ex illis etiam, qui pate mar & pr bitatis & sapientiae emgiem eluerunt. Nam dc in hos nomen filii quandoque diffunditur . Nonne , inquit , ipse est Dista . pater tuus At generatio perversa erat,
183쪽
si infideles filii . Item, Filios enutrivi , de exaltavi , ipsi aut cm spreu
runt me . Item , Convertimini , filii, revertentes , S: sanabo aversioncs vestras . Item , Sac ut lilium inter spinas, sic amica mea inter filias . Quod de sanctis ecclcsiae viris dictum cI se , omnes Christi fideles agnoscunt . I ndca uicin appullat spinas , nisi, ut Austi-stinus ait , propter malignitatem morum γ Et caldem unde filias , nisi propter communionem sacramentorum λIIoina crgo filia in medio malarum est, in eademque paterna domo . Sed ovile christi non nisi ex Christi ovibus constituitur. Quid tum p quasi non alias pecti ics habeat pallor. Habet sane capras , habet & hoedos . Pastori itaque non modo ovile cst, sed & caprile, deli aedile . Hadi porro , dc agni in Dei cognitione , intelligentiaque discreti simi , in hominum lc lentia, de cogitatione conlusi . Dum hic vivitur , diversi licet greges , in una tamen congrcgatione sunt: adeoque permixti, utugrcgari non pollini, donec ille veniat', qui separabit eos ab invicem , sicut pastor segregat oves ab haedis : de statuet quidem oves a dextris, hoedos antcm a sinistris. Sed ut argumento huic scholae mo-
se pressius distinctiusque respondeam,
lud considerandum censeo , quod ut nomen ovis non in eo solum loco, sed in sacris sere literis pro bonis ac Iustis accipitur : sic ovile ecclesiam in bonis justisque designat. Quales iunt, quemadmodum supra diximus , voces
aliae nonnullae, ut ex emPli causa, amica , columba , immaculata , hortus coniactu lus , sons signatus , Paradisus cum pomorum fructibus , quae nimirum voces ccclcsiae vel propter Juitos, vel etiam propter electos tribuuntur. Quo
circa non fit , ut si in ovili non sunt nisi oves , in ecclesia non sint hoedi, quos sponsa pascere iusta est , quoad eos ab agnis pallor ille summus legre.
gaverit. Nomen etiam Ovis malos nonnunquam in ccclesia significat, nedum probos . Hinc enim illa sunt,
Sicut oves in inscrno positi sunt. Et, Iratus est furor tuus stiper oves pascuae tuae Et in Evangeliis ovem errantem legismuS . Et, Oves , quae perierunt , domus Israel. Atque cum Dominus Petro
commisit oves s si nomen hoc pro sω De Ecclesita Catholica Auctorilis bonis usili patum censeamus: vere dum cst utique , ne mali a Petri cura cxist: mcnt se exemptos . Sane vero quicunque fidei sacramentum habent, Petro intclliguntiir est e commisti: nec ab co modo requirendum , si gregem bonorum paverit ; sed illa etiam, an,
quod infirmum suit , consolidarit a de quod aegrotum , sanarit ; Sc quod confractum, alligarit ; rk quod ab)ectum. reduxerit ; de quod perierat , requisierit. In quem sensum ovile Christi noucit angustius, quam ecclesia : sed perinde ut illa , cum fanis morbosas etiam oves continet. Dominus autem Joannis capite decimo in illum alterum sensum vocem ovis ustirpavit . Jam
quod in hoc septimo principali argumento demum objicitur , id in promptu est refellere . Nam si ex discipulis
pseudoprophetae exierunt , intus ergo prius domique erant : nec enam aliter exire potuissent . At non erant, inquit, cx nobis . Hoc duobus modis exponiatur . Initio signo ficat Ioannes fictos iulos , de simulatos Cluisti discipulos fuisse; qui quasi amici ad tempus, S sb-cii mensae , in die necessitatis recesseia zςoes ε.rint . Inter nos versabantur , ait eamdem nobisium mensain , caeteraque Omnino sacramenta habebant communia , sed simulatio virtutis crat , ven ditatio, ostentatio. Ideoque, quod Ponerant ex animo , dc vere nostri, non erant ex nobis . Nam si fuissent tales, quales nos sumus ex animo ChrIstiani , permans flent utique nobiscum . Deinde de viris sorte Apostolicis loquitur , cuin ait , Ex nobis exierunt, sed non erant ex nobis . Nonnulli si lii idem statim a principio nascentis ecclesiae , nomine se Apostolos vend:tarunt , cum non client Apostoli Chrse
sti veri , sed pseudoapostoli . Quod ia
gitur dicit , talc est : Ex nobis exierunt , hoc est, a nostra schola, de s cietate : sed non erant ex nobis , id est , non vere crant Apostoli : si eni inii suissent , nobishum pi oiccio perman sissent. Veri enim Apostoli , quos ad Euangelii munus delegit Christus, non tum hoc , tum illud , sed idcm dicebant semper et eratque illi constans ac Perpeina ratio & veritatis , dc Vitae . Hoc enim ad auctoritatem euangelii pertinebat , ut eius primi adinam stri, quibus scilicet illud est creditum, dorem , saporemquc Christi semper, et Cor. δ.I
184쪽
ro operarii subdoli , quamvis aliquando se transfigurassent in Apostolos Christi , sed insipientia tandem eorum manasesta erat omnibus, de finis secundum opera ipsorum. Quanquam, si de praedestinatis , ut Hieronymo , dc Augustino visum est, Joannes loqueretur, nihil adhuc haerctici conficerent. Nam quae rerum consequentia est, Non sunt ex nobis, id est , non sunt ex electis: non igitur sunt in domo Dei , quae est ccclcsia ρ Quasi vero in domo Dei non
sint cum vasis electis in honorem, vasa etiam non electa , nempe in contumeliam . Sed ad arrumentum septimum diximus multa . Nunc octavum
Et ad testimonia quidem ex Cantiacis post ea , quae dicta sunt, nihil est necesse respondere. Illud autem, quod ex Apostolo objectum est . Divus Augustinus in libro secundo Retractationum ita interpretatur, ut ecclesiam describat Apostolus , non quae jam si, sed quae praeparatur ut sit, quando apparebit etiam gloriola . Et in libro de persectione rustitiae : Cum enim , ait, non tantum Apostolus dixerit , ut e hiberet sibi ecclesiam non habentcmmaculam , aut rugam , sed addiderit gloriosam et satis significavit et quando erit sine macula , aut aliquid hu)us modi , tunc utique, quando gloriosa. Non enim modo in tantis malis , in tantis scandalis , in tanta permistione hominum peiIimorum, In tantis opprobriis impiorum, dicendum est eam esse gloriolam . Nam si Dominus ipse non filii glorificatus , nisi res lirrcctionis gloria, quomodo dicenda est, ante relurrectionem suam , ecclesia ejus esse gloriosa Mundat ergo eam lavacro aquae abluens peccata Praeterita, deinde perficiens eJus sanitates , facit eam occurrerC in illam gloriosam sine macula , de ruga. Hactenus Augustinus. Cujus sententiae suit non solum D. Th mas, sed etiam Hieronym. ac Lemai diis . In quem omnino sensum Esaiae ltestimonium idem Augustinus interpre-ltatus cst , in lib. coni. Donatist. post collat. capit. 8. Quanquam altera est ejus loci commodior intclligentia, ut incircumcisiis de barbarus populus non sit ecclesiam Dei oppresiuriis , quemadmodum opprimit qui pede calcat. Et cap. 9. docet , distinguenda este tempora ecclesiae : dc pro diversita icxaria scripturae loca , quae Pariun cc
esesae puritatem, partim majorum per mixtionem enuntiant , csse concilianda . Memini me tamen sc Pauli verisba aliquando exponere , ut ad efficia cntiam baptismi etiam praesentem illa omnia reserantur: Ouod enim ait, Ut eam sibi exhiberet sine macula , hoc planum de expeditum est : cum sine
controversia omnes omnino maculas
bapti sina deleat : Quod vero subjungit , Sine ruga , id certum cst ad bapti lini novitatem attinere , qui vel rem hominem sustulit de absumpsit. Renovatur quin pe , ut aquilae Iuvent nostra per lavacrum regenerationis, de renovationis Spiritus sancti , quem effudit in nos abunde , dcc. At, quo modo ecclesia per baptismum glori sa λ Nempe tunc gloriosa sponsa 1 pol so suo exilibetur , cum Illi virgo genere ac Virtute clara, pulchra, mum da , veste pretiosa , auro gemmisquCOrnata exhibetur . Non autem regina illa, quae astitit a dextris regis in v stitu deaurato circundata varietate ,
non Hester regio fulgens habitu , tacircundata gloria sita , non in omni gloria sua Salomon ita gloriosi descripti sunt et quin gloriosior ecclesia sua Christo sit recens baptisini initiata sacramento - Nec enim minus in ecclesiam, quam in synagogam illa quadrante Lavi te aqua, dc cmundavi fanguinem
tuum ex te a 3c unxi te oleo . Et V
stivi te discoloribus, & calceavi te hyacintho , de cinxi te bysso , de indui te
subtilibus . Et ornavi te ornamento adc dedi armillas in manibus tuis , dctorquem circa coIlum tuum . Et dedi inaurem super os tuum , dc circulos auribus tuis , de coronam dccoris in capite tuo . Et ornata es auro dc a
gento , dec. Quae singillatim in baptisini ei sciendia explanare, erat facile id quidem , sed hu)us temporis non est.
Non Ergo cogimur ad futurum tempusca csidia referre, quae in praesenti baptismus ecclesiae piae stat. Omnia squidem illa in duo haec ApostoIus continiit , ut ecclesia sit sancta Je immaculata. Ut cxhiberet, inquit, sibi gloriosam ecclesiam non habentem maculam , aut Jam, aut aliquid hujusmodi, sed ut sit sancta δc immaculatae Qualem ce
te nunc etiam credimus esse : non momni sua parte quidem a nam id, quemadmodum ante diximus, non est necesse et sed in multis membris , quorum sanctitas de puritas facit, ut ecclesia
185쪽
iosa sancta vere immaculataque dic, s filii Dei similis , non agunt perperam, sed refutant omne peccatum . Quam Sane in parvulis adultisque , nunc sententiam Divus Thomas cum familia mimum per baptismum lotis , nullativa seqxutur , secunda secundae , quaeia urorsus quaestio est, quin ecclesia san- stione Vigesima quaria , articulo unde-cta & immaculata sit. sed esse sine cinis ad primum. Eandem secuti sunt macula ut Augustinus docuit , nonicum Augustino alii Episcopi Africani, absurde etiam ille dicitur , qui & cra lux patet in epist. quinque episcoporum minibus caret damnabilibus , di ipsa Iunocentium . . peccata venialia non negligit mundare Quemadmodum enim Paulus dicere eleemosynis . Hos enim immaculatostpotuit bi autem quod nolo, illud fa- k.αν. scriptura vocat: Ero, ait, immacula-lci λ , Iam non ego operor illud , sed ius cum eo. Quomodo λ Observabo uod habitat in me peccatum: Ita si me ab iniquitate mea. Item : Beatil Iustus , si ex lege alias tiaturae r immaculati in via , qui ambulant in pugnam leviter aliquando deficiat , lege Domini. Non enim qui operantur--ue Vere dicet : Jam non e- iniquitatem, in viis ejus ambulaverunt.lgo operor allud , sed quod habitat in In his ergo , qui ab iniquitate & cri--Peccatum. Quam interpietationem, mine mundi sunt, sunt autem plurimi, ei di huIus epistolae quaedam ecclesia immaculata est, quamvis i liQcca, di Vm clarissimi consentiunt, non puritatis nonnihil, hoc est, culpae . Sed ini-nialis ex levi inconstantique natura contrahant omnes. Secundum hanc interpretationem cam ex animo quod sentio , mihi ma in a. t. M.
gis Hieronymi sententia placet , qui I D mnon putat Ioannem in genere de pec- , U
ἶ matis consentanea' videtur, contextu epistolae ecclesiam rei amnum ς , ut ottendat nullam esin
in quibus-δ'rorsus immaculatam , hoc est, sine omni omni Hoc etiam Apostolus
communicationem lucis ad tenebras, Christi ad Belial, nec miscerI poste & ch, Antichristum ,
iunt. Minerva appellamus eos, quibus nunς iunx ex Luxneranis Piurimi , qvi A., mi G
quuntur , quantum homines possint, ori statim li
I, ta I'ει nemedia noni iocietatem habemus cum eo, 3c in te-
facit. Hunc locum D. Bernardus in Con-lnebras ambulamus , mentimur . Item seeunda. cione de Septuagesima, cujus initium,lςπ- - ΙΠ b c stimu , quoniam Ogn. Ehi ii, i, Magna mihi consolatio , accipit de GlVimus τum , si mandata eJira Observa- uestra. liis Dei secundum praedestinationem ,l S. Qui dicit e noste Deum, δέ man disba Eiquos interpretatur non peccare, id est,ista mira non custQdit., mendax u. Ira Lanon permanere in peccato . Divus au. I em eodem cap. Sui disit 'lepio ia ein Augustinus Homnia quarta in hanci ne e , cle et , sicut ille ambulavik, Joannis epistolam, & secvncla libro del&..iP ' ambulare . Qui dicit se in luce sobolite. Baptismate parvulorum, cap. S. &lib.1. ele, di iratrem situm odit, in tenebris contra Parmentanum, cap. '. & multoIest . Item, Si quis diligκ mundum , non doria; msius in lib. de persect. justit. exponit est charitas Patris In eo, &c. Item ca . filios Dei non peccare ex hoc , quodlterii. omus . facit peccatum, H ine: -- filii Dei sunt: eos vero, qui peccant, Riqxuxatem facit -- p --i,dkese non cognoscere Deum, qua rationeitaret de quolibet Peccato e ram levi i: sunt.
peccant. Peccatum enim non a fide deiturum esse sermonem . Isuquuas en sis ibi sues scientia, sed ab ignoratione proficisca-lgrave peccatum est. Tunc ergo sub untur. Fides contra dc charitas , quib sirit: omnis qui in eo manet, non Pec i vicat:
186쪽
eat: & omnis qui peccat, non vidit
eum, nec cornOVit eum. Nam est cognitio quaedam scientiaque de Deo iis familiaris , & propria, qui spiritum imtellectus , scientiae , sapientiae , consiliique habent : quo nimirum spiritu omnes improbi carent . Itaque nec vident , nec cognoscunt Deum e quamlibet visiones & revelationes Dei habere se praedicent. Item, Filioli, nemo vos seducat . Qui facit justitiam, justus est. Qui facit peccatum, nempe mortale , ex diabolo est . Omnis qui natus est ex Deo . peccatum non facit: videlicet quamdiu filius Dei est, quoniam semen ipsius, hoc est, Charitas, in eo manet: & ut arbor bona, nisi vitietur, non potest malos facere fructus a sic filius Dei crimen & flagitium committcre non potest , nisi Glius Dei esse deserit . In hoc manifesti sunt filii Dei, de filii Diaboli. Qui iustus est, filius Dei est i qui non est
iustus , nec diligit fratrem suum , filius est diaboli . Item in fine epistolae: Omnis qui natus est ex Deo, non
peccat : Hoc est, non violat charitatem, sed servat mandata, quoniam generatio Dei conservat eum , & malignus non tangit eum: Nimirum quandiu semen ille conservat , generatio Dei conservat eum , & malignus non tangit eum . At si . volens semen illud absecerit, ex quo semine natus est , tunc profecto filium Diaboli effectum, jam malignus non solum tanget , sed utetur eo, etiam pro suo. Quem Hieronymi sensum Augustinus etiam amplectitur, homilia in hanc epistolam quinta. Atque utinam haec Apostoli doctrina nostri seculi hominibus non esset necessaria . Sed videmus esse multos , qua cura fratrum suorum & ch, ritate neglecta , aliisque Evandelli &naturae praeceptis omissis , preculis. m dilatiinaculis, non enim contemplati nes dicam , die noctuque Vacantes, mentiuntur se Sc nosse , & diligere Deum. At in hoc scimus quod cognoscimus eum, si mandata ejus observamus . Qui enim non diligit , non ninuit Deum . Haec est autem esuritas Dei , ut mandata ejus custodiamus . Sane qui tum secundam, tum maxime tertiam epistolam ejusdem Apostoli legerit , intelliget evidentius , totum Α-postoli sermonem eos coamIer , qui
bonos, justos, amicos de filios Dei setae sine proximi charitate mentieban
tur. Id vero gravius , quo majori Gmulationis artificio fingebant se cognitioni Dei , & contemplationi vacare. Verum de hoc argumento plura dicta sunt , quam Brtasse ratio instituti peris postulabat . Itaque ad illud ex epistola ad Η braeos testimonium , ne molestum sit plura dicere, dicemus nihil . Nec nocesse est tamen aliquid dicere ι cum in ejusmodi ara umentis diluendis nostra opera , & studium minime desideren
Illud etiam est facile , quod in no- Res m.
no arEumento primum opponitur. Jam ad y. enim deinonstratum est, ut ecclesia sancta sit , non oportere omnes eos famistos esse, qui illius partes esse dicuntur . Non autem, quamvis id Hieron. in secerit , ecclesiam dupliciter usurpa- et ad GP
mus , & eam , quae undique sancta & 'tota corpus Christi sit et di eam , quae cum sanctis malos habeat permixtos. Sed id docemus, populum Christianum vere sanctum dici e licet non omnes qui in hoc populo numerantur, sancti fini. Nam argutias illas elegantiis mas, quibus hoc impugnatum est, consilitim est negligere: Sophistarum quippe sunt
merae nugae, gerris, ut a junt, siculis vaniores. Praeterquamquod forfitan ecclesiam sanctam credimus, quia Populus est Deo per baptismum dicatus , consecratus , sanctificatus : hos enim scriptura sanctos appellare solet . ILlud vero , quod statim additur , diligenter expendendum est. Aliud porro oest partes ecclesiae esse, aliud esse eo s.8. clesiae membra. Nomen siquidem pam sqςvhtis latius diffunditur , nomen membri
contractius est . Pars ad totum rese tur , membrum ad animantis corpus.
Ita pars sine vita invenitur ut in lapi de , ligno, ac caeteris emisodi. Μ brum autem vere & proprie sine vitane intelliti quidem potest . Quamo rem improbi , partes quidem ecclesiae sunt, membra Ecclefiae aut Christi non sunt: Sunt autem diaboli membra: adrn ecclefia esse censentur, civesque cuvitati huic & annumerati & adscripti: cives mali & flagitiosi tamen. Quo YCro pacto probi atque improbi eundem
omnino populum constent, nec sit tamen societas lucis ad tenebras , comventio Christi ad Belial , D. Augustinus egregie explicat contra Donat isto post colla. cap. 6. Qua una ex re eae terae hujus argumenti confirmationes
187쪽
extremis, quod a junt , d gitulis evertuntur . Sive enim dicas corpus, sive panem : sive granum, sive triticum , seu aha similia quae vis: nomina sunt, qu .e bonis per se conveniunt quidem, sed per honos illi etiam populo, cu-Jus boni primari .e sunt partes . Hunc vero sensiim omnia quoque Augustini verba prae se ferre notius est, quam ut indicandum sit. Negat enim malos in corpore Christi esse, nec posschabere Christum membra damnata. Nc-gat in columbae membris computari. Negat ad illam ecclesiam pertinere,
quae non habet maculam nec rugam.
Negat spectare ad compagem domus Del, aut in ea etiam habitare, in qua unanimes sollim habitant. Etenim haec univcrsa, ut per lepe dictum est, tantum pro his ex sic attribuuntur , & hcrum ratione attribuuntur ecclesiae . Quemadmodum ratione partis in totoi plo insignis atque praecipue, quaedam de toto enuntiari s biciat, quae partibus sin-rulis non perinde conveniunt . Quanquam Aligustinus illam ibi lasse Hier nymi partitioncm secutus est , ut ecclesiam bifariam distribueret: de eam, quae omni ex parte bona Christique
corpus sit: & eam, quae cx bonis ma lisque confletur. Qua vero fronte nobis Augustinum ob)iciunt, qui in libro
retract. 2. cap. I 8. & in Psalmum 24. ac 2 s. di libro ccintra Petil. 3. cap. II.& de unitate ccesesiae cap. I 3. 3c contra Donatili. post collat. a. . Usque ad undecimum cap. nostram habet apertissimc constantisIimeque sententiam λNec dubium cst, Cyprianum atque Hleronymum eadem nobil cum concinuisierillum in epistola ad Maximum , hunc in comment. cpistolae ad Galatas , di in dialogo adversum Lucilerianos. Ac
de nono argumento hactenus. Decimo vero argumento ex his ,
quae in 7. dicta sunt , satis , ut arbitror, responsum cst At undecimo argumento hoc habeto responsum : Non abhorret a sacrarum literaruin consuetudine , si cundem omnino populum nunc propter Iustos felicem bc atumque dicamus , nunc propter improbos miserum & infclicem. Lia Moyses Israclem modo uncat populum electum, beatum, gentem sanctam , populum Dei peculiaremia modo duris limae cervicis p 3puluru , si ultum, Jc insipientem . Atque Isaias in ei dum populum Gomorriuae, interdum i
ctiam populum Dei appellat. Et revera si scripturae usus cst , quemadmodum in consutatione secundi argumenti multis cxemplis patefecimuS, Perinde populum reprehenderc , ac si omnes mali essent, a ue Ita consolari ut si omnes essent boni: consectarium est quoque, ut populus idem & in rcpr
hensione vituperationeque Vocetur in l-quus , di in consolatione ac laudatione sanctus. Nec August. dubitavit, ecclesiam nigram in malis, formosam in bonis Interpretari in 7. lib. de doct. Christ. cap. 32. Quin Origenes ecclesiam propter cos , qui columbas in illa vel dunt, speluncam latronum appellavit, tract. In Mat. s. Quod si hoc nos prinsidium deficeret , habemus alterum: quod in hu)usmodi maJor quaedam vis boni, quam mali est : plusque omnino valciat pauci boni , ut plebs bona sit,
quam multi mali , ut nonarnetur mala. Ecclesiam praeterea sanciam dic: mus, quod Deo peculiaritcr sacra sit: qua rationc, quamvis mali ita ea sint plurimi , Synagoga Sathanae appellari nec
debet nec potest e Hinc enim In co
cilici Constantiensi e)us impudens maledicentia damnata est, qui Romanam ecclesiam, Synagogam Sathanae appe
lavit . Dc undecimo autem argumento
dictum cst satiS . Duodecimum vero infirmum & nu- Respon. gatorium est, tametsi Calvinus inde e- ad a 2. xuhaic non dubitet , unde erubescere debuisset . Ratiocinatur ille quidem interdum argute, sapuis eleganter: sed quandoque adco inepte , insulse , frigide, ut vix eum crcdas, non dico eruditionem acu inenue, sed aut rationem omnino ullam, aut sei assim ctiam commmuncin habuisse . Tantum haereticiis error & caeca pertinacia potcst , ut O mnem prorsiis doctrinam ad:mat , in telligentiae lumen extinguat , ex univcmam ingenii retundat aci cm . Sed ad rem . Illud cst Vcrum , Grecos esse schismaticos, ideoque apud cos ecclesiam non clle . Credimus enim unam catholicam ecclesiam . Quare neces se est , ut qui al3 unitate se separat , quoniam non est in una ecclesia catholica , ne in ecclesia quidem ille sit . Nec Graeci solii in schisinatici sunt , sed sunt etiam haerctici : tum
propter alia, tum hac praecipue causa, quod negant unum totius ecclesiae pastorem este a Christo ii B. Petro I
stitutum Sed haec Impomine hoc lo
188쪽
eo , alibi opportunc disserciatur . Quod si qui a Christo vero ccclesiae capite ita deficiant , ut ei abrogent fidem :hos fateor, ac multo etiam magis PrI-vilegium ccclesialtici nominis amittere . Mortuo autem summo pontifice ,
una sine dubio ecclesia manet, & m Mnet in ea spiritus veritatis : sed manca & imminuta ne Christi vicario , & ecclesiae catholicae uno pastore relinquitur . Quocirca licet veritas tunc etiam in ecclesia sit, at si controverse fidei de religionis oriantur , ecclesiae judicia sine capite in terris non adeo cella erunt. Quae persequi , hujus loci non cst. Atqui Apostolus , cum eo loco dedita opera ecclesiae unitatem definire vellet, cJus rei prorsus oblitus est , a qua re nos dicimus unitatem ecclesiae pendere. Sed mirari satis non postum istorum hominum sutilitatem, qui cum non scrvarint unitatem spiritus In vinculo pacis , sed ab ecclcsiae se corpore sejunxerint, Paulum cci I co nobis objiciunt, qui illis vel adver-s stimus est . Nam si unum corpus, non duo Christus habet , quo modo nos duas ecclesias admittemus λ Et si una cst fides : qui in fide & religione discrepat, hic quomodo in una ecclesia est 3 Qui autem Christi uicarium
contemnit , is ne unum filium agnoscit Certe qui cultum Dei pro suos bi arbitrio fingit, is nec spiritum unum colit, nec patrem unum suscipit, nec in una proinde ecclesia est: Quae fine recta & catholica fide Deum unum nec colere , nec habere potest :Verum isthaec , quae extra causam , praeterque' mstitutum invitis occvrunt, paucis resedenda sunt. Reliqua itaque persequamur.In Graecis, a junt, viri boni
limi aliqui . Sane, si sunt aliqui , hi
tantum erunt, qui cum catholica fide consentient , qui ab schismate alieni sunt, qui unum unius corporis tenent caput, unumque,unius ovilis pastorem,
non in celis solum , sed etiam in terris . Sic enim Christo capiti nostro ac pallori visum est , unum loco sui ecclesiae relinquere: quem simul atque fidelis abjiceret, & corporis & ovilis
desereret unitatem . Quemadmodum
in Iliaci sub Hieroboam quidam erant viri pii, sed illi tantum . qui in divisione regni nullam fidei , religionis , sacerdotii divisionem meditabantur Verum haec alias . Nunc illud admonendum puto, Apostolum eo loco ec-CAput Postr.
clesiae perscctam unitatem communiΟ-nemque describere : nimirum qualis in bonis sanctisque viris reperitur . Me minisse enim opus est , corporis no mcn proprium este ecclesiae Iustorum . Unum igitur corpus uno primum spiritu definitur, qui illud non modo qua si anima viviscet, sed tanquam spiritus membra ejus singula ad finem suum quodque agat , moveat, instiget. Deinde unum corpus unam quoque spem vocationis requirit: Ubi spei vox prore gloriaque sperata usurpatur , ut illo etiam loco, Spes autem, quae Videtur, non est spes . Unum igitur finem, sicut caetera , haec etiam respub. habet: ad quem omnes ejus cives vocati ac destinati sunt , in quem proinde spectant omnia hujus corporis membra.
Tertio loco una resp. unum Dominum, unum regem,unum caput desiderat. Nam
si duo habeat capita, monstrosa erit. Exigit Praeterea unam fidem . Nisi nam hujus reip. cives fideles sint, Dei
populum non conficient . Populus a
tem Dei intelligitur divino cultui ac religioni dicatus. Quod nisi una sit mmmum communis fides , ne una quidem religio erit: atque adeo nec una
Dei ecclesia . Quid . quod si diversa
credimus , cum Ades sit quasi hujus co Poris oculus, eundem scopum & finem habere non possumus p Una ergo fides necestaria est . Necessarium est denique praeter haec, baptisma unum, in quo
inest caeterorum sacramentorum communicatio . Plebs quippe Christiana non interiore solum fidei communione ac charitatis vinculo, sed externa etiam fidei testatione, sacramentorum. que conlociatione constat. Ex quo fit,
ut nisi in eodem baptismo, eisdemque omnino sacramentis membra exterius colligata sint, in unum Christi corpus, quod est ecclesia , coire non queant. Fecit autem apostolus solius baptismi mentionem, tum quoniam inter omnia sacramenta vel maxime est unum :tum quoniam hoc sacramentum Christiani pentis proprium signaculum est: quo videlicet non consignamur modo, sed etiam sacramur. Id quod Synagosae circumcisio praestabat. Jam in veris is , quae addit Paulus, Unus Deus , unus Pater , dic. eo, ut mihi videtur, respicit : ne in uno hujus reip. domi no tyrannidem ac dominationem suta esse putaremus . Unum itaque domu
189쪽
De Eccles a Ghus dominatum mollit ac mitigat . Ne
te, inquit, terreat unus Dominus: uniis enim Deus idem est , unusque e iam pater . In Dei porro nomine bonitatem , suavitatem , providentiam n
minis intellige. Beatus, ait, populus , cuJus Dominus Deus ejus , sed ille multo beatior cuius Dominus pater ejus: in patre siquidem singularis amor& cura minime vulgaris designatur, ut non tam regnum , quam patris unam
filiorumque familiam intelligas. Sed nescio quo pacto , dum Pauli verbis institit atque haesit oratio , a proposito
longius excurri , institutique mei pene immemor factus sim. Diccbam, Apostolum perlaetam corporis ecclesiae unitatem causis suis omnibus definire. Ecclesiae vero unitas latius extensa est,& in eis invenitur, qui non servant unitatem spiritus in vinculo Pacis , nec inter se per amorem adhaerescunt, nec alii alios apprehendentes capiti sito connectuntur. Quin etiam partes quaedam in hoc toto sine fide insunt . ut haeretici occulti , quandiu ab ecclesia non sunt exclusi . In quibus satis est
unum baptisma, sacramentorumque eadem societas dc communio, ut in una ecclesia elIe dicantur . Nam summum pontificem, episcopos, caeterosque Ecclesiae ministros , potestate ac Iurisdictione per haeresim abditam interioremque privari, non modo non cer
tum , sed ne probabile quidem esse ,
maxima auctoritate Theologi affirmant. Rectores vero ac magistratus , & rei p.
omnino administros illos esse, qui reip. hujusmodi partes non sint, ne cogitatione quidem informari potest. Ex quibus magna significatio fit, non esse aequam in omnibus Ecclesiae partibus unitatem et sed in quibusdam valde imperfectam . Id si minus intelligitur , ex corpore naturali percipi potest: in quo sic spiritus & anima existit , ut partibus quibusdam vim sentiendi tribuat , quibusdam vim crescendi , aliis, ut videtur, ne ullam quidem aut animalem , aut spirabilem facultatem :perinde ut si partes illae nec animam, nec spiritum in se haberent. Quin e iam videmus , cum membrum aliquod
sensu 3c vita carens arescit in cO ore , quoniam reliquis omnino partitis continuatur, motum quemdam externum ab spiritu participare: quamquam
spiritus illi nihil interius vitaleque communicat .l Quem profecto modum
spiritus Christi in corpore Ecclesae tonet ac servat . Quasdam enim partes ita animat , dc vivas facit , ut nihil illis deesse vitalium motionum videa tur : in quasdam sic influit, ut non vitam eis quidem, sed interiorem quanis dam spirationem quasi vitalem conferat: alus autem exteram vim suam facultatemque dimittat: Ut quamvis mo tua prorsus & arida membra sint, quia non sunt tamen a corpore cxclla , aspiritu cum corpore moveantur. Quae partium assectarum mirabilis continuatio ac series, licet tenuis illa quidem de modica sit, at tantum in Ecclesia valet , ut Propter locum , quem hahent in corpore, nonnullae partes vel capita Ecclesiastici corporas appellentur. Vae, im quit, vobis, qui opulenti estis in Sion, optimates , capita populorum : Membra videlicet aliquando, non ex Vita, quam sua sponte dc natura vendicant, sed ex situ , quem sortita in corpore sunt, per metaphoram transferri solent. Ita qui locum primum in Ecclesiae gubernatione tenet , caput Ecclesiae ille dicitur : tametsi proprie ac vere membrum corporis Ecclesiae non est. Sed de his, quae ad Ecclesiae unitatem spectabant, quantum huic loco satis erat, dixisse videmur. Nunc de unive sitate Ecclesiae dicamus : nam id in
tertio decImo argumento quaeritur.
Κκ ολον Graece, si verbum verbo reddas , secundum totum interpretabere: eλον enim totum est. Unde catholica, ut Augustinus ait, nomen accepit :quod in toto orbe juxta prophetarum praedictiones dissuta est. Quia vero in toto orbe universae etiam gentes intelliguntur : inde adeo venit, ut Ecclesia catholica, id est , universalis nominetur: quoniam in omni gente, populo, natione, sexu, conditione , longe latcque patet . Cujus utriusque rei extat insigne illud oraculum , Postula a me, & dabo gentes haereditatem tuam, de possessionem tuam terminos terrae. Atque hoc discrimine non solum a Synagoga , sed ab haereticoruin etiam con venticulis congregationibusque distinguitur. Sunt etiam qui dicant , Eccle siam propter communem fidem , universalemque doctrinam, catholicam appellatam . Fides autem Ecclesiae atque doctrina mul ifariam communis Jc universalis est. Primum ratione hominum,
juxta illud , Praedicate Euangelium mni creaturae . Deinde ratione loci,
190쪽
Liber Ouartus quemadmodum scriptum est, Praedic
verunt ubique, &, in Omnem rerram exivit sonus eorum . Praeterea ratione
temporis. Quoniam Apostoli non tum hoc, tum illud, scd idem dixere semper . Fidelis , inquit, Deus : quia scr-mo noster qui fuit apud vos , non est in illo: Est & Non : scd est in illo , Est . Item et Narraverunt mihi iniqui fabulationes, sed non ut lex tua . Omnia mandata tua vertias . Et posterius, In aeternum Domine permanet verbum tuum, in generatione & generationem
veritas tua . Quod igitur ab omnibus in omni & loco & tempore certo atque constanter creditur & docetur, id vere dogma catholicum nuncupatur. Et quae nuJusimodi dogmata ac disciplinam habet , ea vere Ecclesia catholica . Nam haereticorum conci nes , privatas habent , Peregrinas , inconstantes , clandestinatquc doctrinaS . Bene ergo de prudenter Vincen. Lirincn. de propha. nova . In ipsa , inquit , catholica Ecclesia , ad quam non una natio , non unus anguluS , sed maris multitudo convertitur , id teneamus, quod ubique, quod semper, quod ab onutibus crcditum cst . Hoc cst enim vere propriequc catholicum, quod ipsa vis uommis ratioque declarate quae Omnia haec vere univcrialiter comprehcndit. Quae cum ita sint, ille est verus germanusque catholicus , qui, quicquid universaliter antiquitus Ecclesiam catholicam tenuiste cognoverit,
id solitin sibi tenendum credendumque decernit . Quidquid vero ab aliquo deinceps uno praeter omnes,vel contra omnes novum & inauditum subinduci Icnscrit , id non ad Ictig Ionem , sed adtentationem potius intelligat pertinere . Hactenus Lirinen. Scio causas proferri alias solere , cur Ecclesia catholica sit : sed hae mihi visae sunt cognominis hujus asserendi graviis mae . Qiubus positis illud argumentum facile diluidur . Primum enim Ecclesia non ita modo contracta est & adducta in angustum, ut in orbe diffusa non sit .
Quin nostra memoria novus orbis a Paruit multo maximus atque latissimus,
in quem discipulorum Christi sonus exivit, ne quispiam dicat, Hispanos ,
Gallos, Italos, Germanos .caetcra sque nationes , in quibus Christi nomen aut vivit , aut non omnino deletum est ,
minorem paricin orbis occupare. Dein
de satis est, Ecclesiam semel in totum. Cap. Pos . I r
mundum esse susiam , ut etiamnum v re catholica dicatur . Nempe eadem Ecclesia est , eandemque fidem tenet , quam Apostoli in universa te ra vulgarunt . Sane vero fidei praesentis universitas ad eam universitatem reserenda est , quae tempore anteacto in Ecclesia suit: & haec ad illam tandem , quam Apostoli in t tum orbem ediderunt, quemadmodum in secundo libro demonstratum est . Ex quo esticitur , ut quamvis Christiana fides in unius forte provinciae angustias redigeretur , nihilominus catholica esset , di provincia item, quae eam fidem haberet, Ecclcsia esset etiam catholica . Nam & Ecclesiae singulae sub universali comprehensae, catholicae vocitantur , quoniam eam fidem habent, quam uni Vertalis tenet, tenuitque semper Ecclesia . Sed hec, & ea quoque quae restant, perspicua sunt omnia. Br viter itaque expedienda sunt. Objicitur ergo in quarto decimo ar- Respon. gumento , frui ra omnium fidelium ad 14. lensum expectam. Cui ego argumento hec brevisti me retulerim . Duo sunt rerum genera , ut alias dictum est , quae ab Ecclesia creduntur. Unum , quod ad omnes aeque pcrtinet: ut Deum csse hominem , animum nostrum esse; mmortalem . Et in hoc genere non est valde dissicile, omnium fidem sciatumque cognOlccie. Non dico aluem, ut seortum rogentur singuli, quod & pe
molestum estici, di oppido quam rid, culum , sed sngulorum fidem in hujusmodi statim sese prodere e satisque mediocri adhibita dili pentia cognitam nobis S perspectam esse posse , pr
sertim si res in contentionem v niat,& vulgus suo more calescat. Alterum est genus earum rerum, quas cognoscere
non rudium imperitorum in ecclesia, scd maiorum & sapientium interest . Ut epistolam ad Hebreos esse canoniacam, ac reliqua s milia quain plurima. Quo in genere si vulgarem plebis sic tentiam roges , perinde erit , ut si a coeco sensiim colorum postularis . Caute igitur atque prudenter. cum hujusimodi fortasse rcs in sermonem popularem imcidunt , qui in vulgo paulo modestiores sunt, nihil omnino aifirmate ait Veranterque pronunciant : sed id se credere ac sentire in hiice Lebus pr fitentur , quod ecclesia credit, ac sentit. Quo profecto nomine lapientes ecclesie