장음표시 사용
421쪽
l tale quiddam obseruare licet. Sunt enim illi mo-l derati, Vehementes, turbulenti, concitati, medio-l cres, remissi , sedati, ita ut non omnia semper unol cursu, atq; eodem tenore volui vel starici: cotingat.l Deridendi ratione oculorum acie, O cur nonnulli remotisma quaeque acute cernant, cum ad proxima caecutitant ais hallucinentur: ali propius admota exacte videat etiam minuti 'ma, longius rero sita etiam eminentes moles aegre peri*ictant. Et cur oculus dexter magna ex partes Oro obtusior, minus . lucidus: obiter de co-s Ioi ibui oculorum, ac pleri A alijs, quae alitini aragumenta proferunt: obiter hebescenti risui re- media.
INTER multa magnaque naturae munera ac cotes amplissimas, quibus homo a Dcoopt. maxcumulate exornatus est, mhil mete praestantius ac , - - magis dininum, cui cum omnes sensus inserui antecta mutentur, tum praecipue loquendi videndi ministerio utitur, ubi vires suas explicare visum au. Hoc enim potissime feri praestamus, quod sen- ρ'ia narratis dicendo expromere, ac cosilia verbis ex- cer Pucare liceat, ita in oculis non prorsus sita cernen ' civis, sed duae sunt velut fenestrae animi, a sedementis ad oculos perfora S, quarum intentione ac 'remissione, mobilitate acco stantia, animi motus, mentisque conceptus ac cogitata indicantur. Consistit quidem videndi facultas in oculo seu pellu-
cido humore illo crystallino, qui ut ab aqueo liquo
e irrigatur, quem albugineum ab ovi albo vocat: ita vitreo innatat, atque inscrtus est, ipsamq; pum
422쪽
pillam, hoc est, aciem, qua cernimus, radiante sta L more illustrati non secus, quam insignis ac lucidas emira annulum : itaque oculis visio attribuitur, Don ut loco primario, sed Vt instrumento atq: Orga nos nam cerebrum per neruos visorios illis spiritus infundit, quibus videndi facultas perficitur.
ut - Laeso enim affectoque cerebro nullo etiam consum se sui sistente in oculis incommodo hebescit visus, atq; sic t. acumen oculorum offuscatur : quod ebrijs, deliris lfebricitantibus peculiare est. Hac itaque ratione loculis, qui ex tribus humoribus , quatuor mel, ranis constant ac conflati sunt; videndi functio al- scribitur. Si quidem illi cerebro ac menti , pen CSst,a tole- qua S summa potestas, Obsequuntur. ab iis enim dia manant ac profluunt per neruos Opticos seu viso rios spiritus lucidi, puri, desecati, tenues, splendae C. quibus, modo ne officiat aer caliginosus; ac deprauata oculorum constitutio, exactissima visio perfucitur. Quod si illa imminuti sitiat, obscum, turbidi,
exiles; obtusa eslicitur, minusque acuta octi: a umacies. emergunt autem ex horum temperie uni si' videndi modi ac rationes. Si quidem cui spiritus copiosus est,& ad amussim purus , tersus, nitidum atque ut speculum, perpolitus, is ea, quae eminus consistunt, perspicue videt ac discernit. Vbi enimis humor exacte elaboratus est,tenuis syncerus tueex hoc halitus, seu lucidus spiritus emanat, qua O p
tissime visio perficitur, ac d istatissima perspici que-
cui iret. Siquidem cum mi ultus sit & copiosus anima- exacti /- lis spiritus, subtilis, tenuis, ethereus . longissime producit oculorum aciem omniaque acute cernit, Nec facile obtutu continuo, aut faea intentione defatigatur, qua vi pollet calidus & humidus , vulgo sanguineus. Cui vero paucus subest spiritus, sed ta- men purus, nec nebulis obductus, is res qui de PV
pius sitas, clare vitet& dijudicat, certuq; delectum
423쪽
l habe M. distantes pauloquerentauius constitutiast nainus dilucide perspicit. Paucus enim modicus , iritus facile dissoluiturat a. evanescis, nec into i ginquum pio spectum producere potest. Quo firi ut quibus videndi orgianti lucido quidem .ed ino
dico spiratu imbutum cst, mini itis imos etiam lite S dissit is moles autem in cni e m ata scopulosi Pori lcubilios euenit. Quod velo nonnulli pro D L,C Pius adinota tenuiter vident, remota vero nitrii V hi autem spirutis copso sus existit, . sc cras navi Dau diu quidem homo intendit oculo rum aciem, atque absq; vlla fatigatione fixe dc in rotan menter in res oblatas oculos defigit, easq; pri nio obtutu cernit quidem Jed non a ungue cdi stincte discernit: nam cia sui es acutae vis mos muti uti radii qui ab oculorum lumine proma nant in obiecta non do ferantur. nec species T
424쪽
Quod enim hi caligant ac caecutiunt, exspirituu Sh-a ,- inopia ac defectu euenit. Quocirca & specula vi T Ot,iu- sum reficiunt; quoniam reflecti ac retorque tralantur. dios contingit, ac spilitibus robur conci pere, nouis subinde a cerebro eo se conferentibus Sunt autem
Praeter iam enumerata complura alsa, quae caligi-G qm offundunt, ac visionem vel vitiant Vcl
impediunt ; nam sit pupillam a sua sede dimoueri contingat, aut plus satis dilatari, contorqueri, contrahi, imminui: vel ex illata plaga, a inflicto is vulnere, casu, vel contusione, tumor atque inflammatio oboriatur, videndi facultas insigniter afficitur: oculi quoque emissi ij ac prominentes, quique immoderate protuberat, vel denique ubi pio fundius Oculi pro- constituti sunt, nonnullam visioni iacturam in f
minetes, et runt: nam prominentiores ab externo lumine af- reconditi ficiuntur, ita ut in lucido aere dc solis spledore mi- caligisur. nus exacte obiecta conspiciant; immodica enim lace offenduntur : sublustri vero coelo, aut nubibus obducto, melius ijs visus persicitur, ita fit, ut quae cominus possita sunt, persecte vidcant: eminus au tem sita, obscure s iis vero, quibus profundi sitiato-Reconditi culi, ac delites eunt, minusq; extra palpebras se pro-c protube- ferunt oculorum orbes , contraria obueniunt si liranteio cum enim propius admota, minus perspicue : distanta a D ratione vero, inoffense cernunt, quo fit , ut ubi rc motiora diuersa vim oculis dimetiri visum sit, connivent bus ac si mi--N . occlusis oculis id perficiamus: ita enim coacti ac conglobati spiritus, longissime radios suos diffundunt. Hinc usu uenit, ut clauso compressoque o cum lorum altero, ac protenso velamento, quod splendorem arcet, atque aerem opacum efficit, in tetrus
Exsagitta--fixius aciem in obiecta dirigamus, quod in tra-rbi viuessiciandis ballistis, scio petis, arcubus obserua iv licet. Oper . Siquide occluso sinistro oculo , spiritus assuentius in dextrum confluunt, visumque efficiunt m
425쪽
tentiorem, ita ut hac ratione sagittarii colliment, D quem intuentur scopum, assequantur ac configant. spectat illa Persij ironia.
---Scit tendere cersum . i. Nora sectra, a ioculo rubricam dirigat ono.Quod autem nonnulli gemina conspectare vi curgemLdeantur, efficit oculorum in varias partes distra navi. en- tio. Cum enim oculorum radii non ad idem rei obiectar punctuna se dirigant, sed in diuersa rapiantur, ac spiritus, qui temere rerum species concipit, inordinato vagoque motu hinc inde fluctuet, dupla exhiberi videntur : Onestrata autem diuulsa,
dissecta, rimosa conspici videntur, ubi papille pars HV csuffuso concreto humore ossus catur, densi opa o is que vapores ac fuligines e ventriculo in cerebrum delatae, varias imagines ac species rerum visui in se runt, ita ut aliquando omnia in gyrum flecti, voluique ac rotari videantur, nonnulli festucas, culices, muscas, scarabeos, araneas, lemure S,striges, spe- Ocntis eurora obuersari oculis imaginentur, quos affectus ob parit crapula, ingluuies, temulentia, humor mel an uersantur. cholicus, quae densiissimis sumis cerebrum obnubala ni CSterum quod dexter oculus sinistro sit ob Oenim de tussiori in se quisque experiri potest. Id essicit in ad- aeter sini ulta aetate crassior densiorque spiritus, & quod fe dro obture ex dextri lateris incubitu vapores nocturni eos or. deri uentur ac confluant: in senectute vero magis siccescit oculus dexter, ac calor hepatis humoreS,
qui visioni adminiculantur, depopulatur : sinister autem humidior est, nec in eo facile vel spiritus ex Cor pram
tenuantur, aut humores arescunt. Cum autem corvitae fons primum animari incipiat,aut vitale essi i/ qm q-ci, tum postremo moritur , ac diu etiam corporieNemptum animantibus palpitat: Oculi vero , qui Oc o pri postremo perfici creduntur; primo adempta mobilitate, mortis argumenta proferunt, atqueCc 3 caeteris
426쪽
caeteris emoriuntur, quod s , i litus ingruciate morat C cxtinguantur, atque evanescant, vel ab oculis ad
G a QVVn i , id ridique principium iesi I, - ch ohantur. Culci rm de causis coloria iij. qui in oculisse proferunt, hora nihil huic argumen
to inserendum. Emergunt si ex citcumfusis humoribus, quorum qualitas, c cupia , dcfectui, tenuita S, crassities, mistura , varias diu ei fasquc in oculi S c Olorum species ac discrimina pariunt, nempc nigri. ca intes, cq rui eos, caesi Os, glaucos seu ca prino S,l uio S. si a uos, sui uos, pa li id os, pu niccos, luteos, vi rides, ru- , igneor , flanam antes, sanguineos, purpu- nigri rescentes, croceos, aureoS, lacteos albescenteS. Pro-Ocu emer- ueniunt autem nigro colore perfusit oculi, (quO-gant.
rum aspcctus gi ais Osam venustatem , modo stipercilia pari pigmento tincta sint, homini conciliant si quando spiritus visibilis debilis est , humor vero copiosus, densus. subobscura is, umbiosus, ita ut a, stantis aciem ob humoris abundantiam ac profunditat cm non transmittat, aut penetrale patiatur: inihil enim luminis, quod cx oculi, nostris emanar, in illius visum, sius nobis ex aduerso consi sit, insertur, sed radii velut res ei cudi ac retorti rcsiliunt. o. c in fontibus ac cisternis alii sc s ac prostin disput cis, aqua nigri cante colore apparet, ac speculi v- sum presta t, retorta ob aque d en si tat em, Oculorum Oenori pes, Vrixi est; Aa repcllit cnim visum no- quae se, Ad, D Obji r mittit. Sunt aut cin nigri facultate di naturae. Vt interdiu acute cernant, quoniam meridiana lux subobscuris at q. umbrosis oculis se ingerit ac spiritus agitat, illosque lumine peis undit. Noctu velo obtuse mi-r usque acute videndi munere funguntur, quia cx-G- liuinores ac si, iri cani j rus moueri debent, ut visus actiatur. Quibia, Vci O
427쪽
i pellucidus, sed una cum spiritu paucus, exilis, debi, quisfunctclis, ijs caesi j oculi se a glauci conspiciuntur, hoc est, onecae caeruleo Sc albo contemperata: quali colore suntl laminae corneae tra sucidae, ex quibus laterna I u co. Lammael siciuntur conspicialia, tu noctuae&quorunda ani- corneal rnalium oculi. Qui aute huiusmodi colore oculosglauco c habent insignitos, interdiu debiliter & cofuse cer- Iore. nunt, quia diurna lux ac Solis splendor, spiritusi visorio, minus firmos diffoluit ac dissipat: noctui veto, icto nitam videndi organa, genuina insitaq;luce illustrantur, coacto ac conglobato spiritu, ob- uia quaeque dilucide vident Scintillant enim in te ocra i nebris huius in odi oculi, ac collucent, tum velata- stra micantia, rad ijs coruscant, ita ut praeter homi- McS, multa animalia, non tam venandi sagacitate, quam videndi facultate institacta, ex nocturnis te-nchils nil si ientiant incommodi aut ulla sui parte assi aritur, cum diurna lux illis ossiciat , ac visionen; O suscet, quod in noctus S, nycticorace, Vespertilione , fetibus, ibricibus, muribus, gliribus ob. seruari potest , quibus lux meridiana videndi functionem labefactat, nocturnae tenebrae exacuunt, argumento, quod si faces, candelas, ac funalia il- noctu ocm lis is octa obiicias, obcaecantur. Quocirca nautae nocturnis nauigationibus non adeo intensum Lunae splendorem exoptant, sed sublustre coelum, an odicisque ac raris nubibus obductum. Sic enim longius se porri 'it oculorum acies, ac radi j a luminoso obieesto minus dissipantur, aut evanes cunt. Caeruleus vero in oculis color ex albo dc Virio Caerulem di constatus, caeteris humidior est, sed minus niti oculores e
dus, tersus perpolitas. fit, ut ob crassiore in hu LP qu naiditatem, qua perfusus est, atque exiguos spi rittat, minus acuta visione sic affecti polleant, in aere praesertim lucido, quo cum primis offendun
428쪽
Oculi di dam inter se moderata existant, color inter albedita
seu moaera nem & nigrorem clarius elucet,quo exactissime vi recons itu- dendi munus perficitur. Variantur autem pro aemi attone oculorum colores : pro humorum ac
oculoru co spirituum crassitie, tenuitate, copia, defectu: quod
oroe acies ipsurn etiam in stirpium foliis perspicuum est, quq
qua rat o- ubi primum emergunt, flavescunt: deinde matu- ne variam i state virorem concipiunt: ruisus senescente stir- Ur . pe, in caeruleum ac luteum demutantur. Sic infan Simile a tibus in lucem primum editis caesi j sunt oculi, glaum /bu ira ei, caerulei, virescentes : aetatis acces ad nigredi- Oculorum nem devergunt: senectute veto, ut crines,albesciat, o serio d. yel ad sub glaucum degenerant. Medicamenti S ct-
, .i diuerso S colores oculis induci, Dioscorides ex
Ch. i. cap. aliorum sententia prodidit. Vsta enim auella na- putamina, atque in cineris speciem redacta,cutorum caesiorum oculo tu pupillas infantibus denigrant, coic/es me- ex oleo sincipiti infusa atque inuncta. Vetus quo-c cssmerata que, aeris auraeque constitutio, regio, morbi, ast mem si urar. perturbationes animi, immo dcrata VenuS, inedia, somnus & vigilia immodica, crapula, ocu-
, g λ- coloreS , tum spirituum atque humo- . ., ,-' x Vm qud lixdiei immutant. Quocirca moderata vi A., - ctu vitaeq; ratio instituenda, ne videndi organum quo nihil nobis ab opifice attributum praestantius aliquo incommodo assiciatur. Quod si ex Plenitudo humorum defectu atque ariditate caliga oculos,
Mut man - ac caecutire contingat, vel spiritus visorij inedia, ris obsera moerore animi, fletu vigilia, lassitudine,senio, im- Manda in modico concubitu, intempestiua lucubrata oneeX- oculis fo- hausti sint&attenuati: quae Vires instaurant, atq; en . oculis fomenta ministrant, adhibenda : ut sunt oua recentia, vina dulcia, uuae passie, amygdal S dul- Oculos ex-ces, pistacea, castaneae vel elixat ei vel molliter to-
- stae, lapae, quarti vis ob satus copiam in cerebrum Ym ouet. assturgit, acinita sice spiritus visorios evanidos r ficit:
429쪽
MIRACULIS LIB. IIII. ovi scit: quod ipsum etiam praestant alitum cerebella,
i quae se Volatu exercent, ut sunt passerculi, miliari S, i ii igilli. In consulte faciunt qui citra delectum, nul-l loque adhibito discrimine, Rutam, Chelidoniam,
vulturum, milvorum, accipitrum fel, quae morda. a JUNndei ci sunt Scadurenti facultate, oculis adhibent; dei populantur si quidem ac depascunt spiritus dc litias amores, quibus visio perficitur: ctim ista non incom imo de admoueri possint, quibus ex humorum rem dundantia oculi caligine sunt offusi, tum quibus suffusiones Ac glaucomata visum eripiunt,atque Oculos deformant. Dissoluunt enim concretos crassi Ruta disosque humores, qui spiritus a cerebro eo deferri Chelidoniis prohibent: ita omnia quae abstergunt, atque exte . quando o-nuant, huic rei perficiendae accommoda : ut sunt cul D raphanus, seu vulgaris radicula, quae appetentiam tur ra. acuit, feniculi semen,& folia, i adix, exi fragia, ste- Aiaphan schas, & quaecunque cerebrum a crassis vaporibus di ros expurgant. Quocirca studiosis, qui oculorum a d. cui graminiculo suas lucubrationes perficiunt, allium, c8 rσ-pe, porrum,& quaecunq. graui odore imbuta sunt, incium diatque halitu viros o obuios feriunt, atque infestaque Virosa sunt, sedulo euitent. Ossiciunt enim haec oculis, ac furari oculis memoriae omnibusque sensibus detrimenta ad se inimica.runt. Mi vero laboribus indurescunt, atque exercitationi sedulo insistunt, nihil horum illis incommodat. Foris autem quae oculos recreant, aspectu . Visidia aque grata sunt, obiiciantur, ut sunt viridia quaest , culos fouet. quorum innumeras species & discrimina campi, saluae, horti, nemora suppeditant: Ex lapidibus ve- araod ro Smaragdi viror insatiabilis, & quo oculi exstarum sis, or hucturari nequeant, tum Prasius,Topasius, Iaspis, Cy goamvo- anus seu caeruleus, Eranos, vulgo Turcosa,& Lagii raut oculiuratam, quibus colliguntur, non evanescunt spiritus gratus. vis orti, atque acumen oculorum eXacuunt. Caete
xum quod ex oculorum obtutu, nonnulli animi cc s propen-
430쪽
propensione, mentisque indicia eliciunt: no equi. Oculi an dem improbo.bunt enim horum indices, inter nos. A indices . que asscctu S , cogitata, conceptus, etiam si linguae cessiet ministerium , foris proferunt: ita nonnullis comitas, modestia, mansuetudo, placabilitas, clementia, probitas in oculis vultuque elucent, multaque alia placidae ac sedatae mentis argumenta se offerunt. Alsis fastus, arrog.antia, superbia, ferocia, calliditas, versutia, ita cundia, inord cntia, odium, ira, indignatio, formido, timor, clatio, laetitia, garidium, moeror, desperatio, ex oculoru obtutu perdispicitur. Medici quoque in morbis studiose oculo tum constitutiones contemplantur. Si enim rubota Am m ex te pei fusi sunt, aut sanguineis fila mentis striati, exocuta. ccrcbri Inflammatione furorem ac phrenesi minia Ocius, um dicant Quod si liuescant, ac plumbeo nigroque co- disso lore perfusi sint, caloris na rivi extinctione vit Eque interitum denuntiant. instabiles autem, pernictatates, mobilcs, inqui cti, inconstantes,mcntis alienationem & delirium designant. Languidi, humetes, flaccidi, lachrymi, petitan, tenc brosi, tremuli, rigidi, vibra tes, tumidi, caul, conditi, obtusi, connivcntes, praeter diuersos animi affectus, in sanis, tum in grotis no sinc vitae pcinicie, cerebri intemperier iacta humorum copia , vel cesectu, calid state aut si Lusci qua giditate comonstrant. Lusci velo, poeti, strabones, animi con- qui obliquo sidere, limisque oculis obtuentur, disione. praeter contortos atq; in diuersum conuulsos multaculos, huius naturae errorem cosequuti sunt. Quod ita iam quoniam circa cerebrum mentis domici
lium, Vci potius regiam consistit, ut foris nonnihil Wculos dc formata ita ait inium quoque quibusdam vitiosis affectibus imbuit. Sunt enim horum picrique, quibus deest educatio, versipelles, vafri, subdoli, captiosi, lubrici, ad circumueniendum astuti, ac
misi isti ophis instructi. Sic Iclgae, siquando uuisside signant,