장음표시 사용
571쪽
Non domus, aut fundus, non aeris aceruus, et egroto domini desiuxit corpore febres,
Et quo quemque ad frugalem & moderatu rerum usum reuocaret, subiicit, Valesar possessor oportet, . I. v 2.
Si comportatra rebus bene cogitat sati.
Hebraeus Sapiens per omnia huius verbis sic comsonat, Praestat pauperem esse sanum, & firma valetudine, quam diuitem male affecto corpore. Sanitas 3c bona habitudo est omni auro praestantior, di validum corpus immensis opibus. Nullae me liores sunt diuitiae, quam sanitas corporis, nec Vllum oblectamentum maius, quam animi laetitia regaudium cordis. Quocirca non es: metienda felicitas opum assi uentia, aut prospero rerum succesesu, sed corporis mentisque in culpata sanitate. Ille enim demum & vivit de valet, qui horum commoditate inoffense fruitur.
Pr cepta salubria non minus animo, quam corpori idonea.C A P. XXIX.
TRIA fetu tur vulgo saluberrima, quae quemque obseruare par est, Vesci citra saturitatem, Non refugere laborem, Naturae semen co seruare. Quibus opposui totidem insaluberrima, quae praeter morbos, praematura senectam accelerant, morteque properata homines conficiunt , Crapula distendi, ignauia torpescere , Immo diua V e-Nanere enervari. Quum enim frugalitas , prosti gata ingluvie, salubre corpus constituat, Exercita et ' tio, excusso otio atque ignavia, id ipsum agile red. bera m .dit dc expeditum , tum si ab equino genere documenta sumere liceat,
572쪽
V et ob g. magis animi ires industria firmar, Georg. Cuam Vrnerem et caeci stimulos auertere Amorgia Si quidem intemperans ac libidinosa adolescen- Senectuae, tia est Cetu corpus se nec uti tradit. Quocirca quum Amor, di in adolescentia , tum maxime in senectute mode-Venm in- randum cupiditatibus, ac luxuriae praeclude di adi decora. tus, quae ut iuuentuti turpis: ita , Cicerone teste,senectuti foedissima ac maxime indecora. Vt enim in bello ac castris opus est viribus, opus agilitate, opus robore tolerandis, ferendisque laboribus: ita in amore ac praestanda Venere vires exiguntur ad subeundos nocturnos labores, ad deuoranda matrimonii taedia, ad perferendos uxoris procacis atque amperiosae mores. Quamobre nec senibus bellum, nec a rnor conuenit, qu bd utraque res multas circumferat dissicultates, molestias, incommoda, ad quae senescens aetas impar est , atque iis perferendis in idonea. Expressit id eleganti carmine Ouidius, Lyb i. Militat omniae amans, habet sua castra Cupido.amor. Eleg. s. Attice, crede mihi,militat omnM amans. uae legeto eo habilis, Veneri conuenit alas, Turpe'nex miles,turpe nil angor.
M Atia jecies amor eo, discedit Gnes. Non sunt haec timidis siena tuendis siris. Nox hiems, longae Lia, nauii Ooores Moc b , ijs castriis dolor omnis adesi. Quis autem non perspicit, quam sit indecorum, exoletum, rugosumque senena iuuenili more oscula figere, atque in amplexus proruere quum ad peragendos Hymenaeos sit inhabilis. Sic recte bo- phocles, qui aetate confecta, a quodam interrogatus, Utereturne rebus Venereis : Dij me liora, inquit, libenter vero istinc tanquam a domino agresti dc fu rioso profugi.
573쪽
VITAM OPT. I FISTIT. Existimationis assam e habenda ratio. C A P. XXX.
M ODIS omnibus essicere studeas, ut tui ciues in ptimam de te opinionem concipiant, tuinci, eX - boendarinstimationi ac nomini laudabile testimonium de se rant, denique praeclare de te sentiant, atque hono- rifice loquantur. Nec obse tua re pud cat, qua pcr- suasione populare S tui erga te sint imbuis, quoa- nimo affecti. Negligere enim quid de se quisq; sentiat, aut loquatur, non solum , ut Cicero ait, arro- Lib. I. R.
gantis est, sed etiam dissoluti. Sic Christus sciscita, tus lcgitur ab Apostolis, quam opinionem de illo
conciperet promiscua multa ludo,quos rumores de
ipso spargerent, quid d*niq; de Messia ipsi sibi per- ch omissuaderent, non ambitionis aliquo, aut gloriae au AN, Ampo- cupio , sed ut periculum fac 'ret, an auditis tot sari putare non lutaribus concionibus, conspectisque tot miracu- captauiclis, sublimius ac magnificentius de illo, quam vulgus sentirent. itaque hoc percontatus es , quo ab iis elicet et solidam professonem fidei, atque exploraret, quantum prosccissent in doctrina coelesti,
quae nihil habet fuci aut vanitatis, nihil fallacis velim posturae, ut calumniati sunt Phalis ei ; sed prorsus salutaris est Sc since a, ab ipsa veritate, ipsoque iamdudum expectato ,eruatore Dei filio prolata. Quod curia Petrus funami Patris afflatu omnium Professio
nomine exerte esset prps estis, atque indubitanter pronuntiasset Iesum Cinnis salutis autorem, illi uisique fiducia genus hui Danum redemptionem consequi, Christus Petri professionem diuinitus illi inspiratam collaudauit, eamqs immobili fundamento innixam costimat, inuictam fore dei nexpugnabilem. In qua uis actione, omnibusque dictis ac fa- Decor, his ctis memineris decori, dc quid maxime deceat. id beda ratio.
enim honestatis ratio exigit: unde scitum est Pro-M m s uerbium,
574쪽
uerbium, Caput artis est decere, quod facias, hoe est, quod naturae sit aptum , atque ingenio moribusque conueniens, Dat se oo ghi ende im ua ratio. atque expedita via est ad so ne lidam gloriam , si te talem praestes, qualis haberida Elor velis, quod obiter monet Horatius: Lib. 1 epist. Tu re te q ues, si curarum esse quod ausi. p. hoc est, quod diceris, di quod de te cities ac populares testificantur: qui si te virum probum atq; integrum existimant, recte quidem, modo ne ijsfu- cum facias, nec imponas honesti specie,ut personati quidam histriones, qui primo intuitu spectatae probitatis apparent, quum versipelles sint atque improbi. Pers Sat. . -m onte obtiis uiam Vispido seruant 'b pectore seu em.
Silentra iu- Memineris duas praecipuas esse virtutes, quibus rump=a ad Olcscentes potissime solent commendata, Fidemmium. & Taciturnitatem : quibus .si accedat Pudor amabilis pubertatis color, quem candore sustusus rubor velut ornatus quidam commendat : nihil ad decus ingenuitatis ac modestiae accedere potest
magis fauorabile aut gratio sum. Quisquis autem hac indole, i is adolescentiae orna mentis desti tutus est, aut holum iacturam fecerit, perditus Sc profligatus censeri solet, summaque improb: tate atque impudentia insignitus. Quocirca non prorsus aliena a vero haec sententia,
Ego cum per pse puto, cui quidemperiit pudor.
Pudor ado. Commendat enim supra quam dici queat, adolestentes lescentes pudor Sc verecandia adeo, Vt non teme- comendat. re ad frugem deueniant, aut aliquam de se virtutis aut probitatis spem polliceantur , in quibus nulla Ingenuita- elucet aut se profert pudoris significatio. Sic Dio- iis arguo genes quum adolescentem quendam pudore luI-merarum. fusum conspiceret, atque erubescere: Confide, m-I quit,
575쪽
quit, fili, huiusmodi est virtutis, probitatis, modestiae color Similiter cum apud erentium Mitio optimam spem de filio conciperet, Erubuit, inquit, salua te Sest. Est autem innocentiae argumentum ac testificatio, pudor & cofessio, siquando de prehensa est in ijs,quae non destinata malitia commisit : Nequitiae autem impudentia atque obsti Co destia
natio. Nec enim Verentur iuuenes quidam confidentissimi, viros etiam gia tres inccmni uentibus, fi-
sque oculis Obi ueri, ac dent gare factum, etiam si id pal m sit, nec inficiari queat. Vt autem sine in uidia laudem inuenias,& amicos pares, Assuesces, ut Comicus ait, OmnVS per scire ac perpcti, Ter Aod Cuiliscum QAriaris, , nsete ijs edere, Adt.1 Sce. I. Eorum, moas hones a seni, obsequi is a s,
Aduersus nemini, nunquam te seraponens
Est enim generosae mentis, modesti animi argumentum, Plurirnum facere, minimum de se ipso loqui, ut Iugurtha apud Salustium factitauit, secus quam Thrasones ac iactabundi milites, qui se in solenter esserunt, suaque facinora magnifica ostentatione praedicant. duum autem nulli non sit o Vectaeis iadiosa ventosa iactatio, nemo si bi de ingenio, cru odiora datione, o pabus blandiatur, suaque munera ambi 'tiose praedicet, sed ita a stiones suas moderetur, ut submisse ac ni odeste de se sentiat ac loquatur, ne, ut Paulus ait, alios despicere ac fastidire videatur.
Commonefacit id ipsum , praeter alia his versibus Horptius: ' os
Arcaraum nese tu scrutrit ris--nquam, 'Commissum se reges et tuo torti Hira, Nec tuis lauaialis studia, aut a Lenia reprendes. Nunquam in animum induxeris, ut alienae cala Calamitomitati insultes, ne inimici quidem, sed cod olei assisno usi potius, eiusque sortem commiseratione dignam
576쪽
deputes. Illae enim sunt vices rerum humanarum ut multi ex summa felicitate, atque amplissima rerum possessione, ad inopiam ac miserandos casuid ' uoluantur, funestumque ac luctuosum exitum nonnunquam sortiantur. Rursus alij ex infimo loco ac miseranda seruitute ad opes, ad honores, ad
dignitates dc imperia prouehuntur. Quod tibi fieri' nolis, alteri ne feceris. Ad hanc enim amussim exi-M gi vult omnes nostras actiones ac studia Christus, cum inquit: Omnia quaecunque volueritis ut faciant vobis homines, sic & vos illis facite, hoc est, praestate cuique honorem, decus, subsidium,caeteraque humanitatis ossicia, quae quisque sibi exhi-ν hi/isis beri velit. Ne sis in proferendose mone praeceps,
ria Anouae temerarius, inconsideratus, deniq;essi cito, ne linam probab mentcm prae urrat, aut effutias per iugulii m T redituras voces, quae aliquando recoquendae sunt. Sunt enim multi, quibuscum versamur, lubricae u- dei, ac silenti j minus tenaces, qui non solum quae incautius cuiquam exciderunt, eliminant, sed obtrectatione ac caluniis existimationi ac famae proximi ossiciunt ab emq; aspergunt. Mocirca Ilo ratius salubri consilio quemque instruit,
A. idi Protinus ut moneam monitoris vcs tu, nid de iriuos viro, et cui dicas, saepe videto Percontatorem fugito. nam garrulus idem eu, Nec retinent patulae commissas deliter aurei.
Ei semel em, um olat irrevocabile verbum. Quibus versibus quemque commonefacit, ut rutilitae cosiderate ac parce de aliis loquatur, nec quidqua mno . temere effutiat, quod illi aliqua do fraudi esse posse set, atque aliquid detrimenti adferat: denique Co
ricaeos atque exploratores obseruandos, qui omni
bus se sodalitiis ingerunt, ac subodorantur, quod Veispieri, ad Censores ac Criticos deferant, ita ut nemini tutum sit, de ulla re mutire, nec liceat in tanta temporum
577쪽
porum infelicitate palam dc exerte profiteri', quae: mens dictat, suadet ratio, etiamsi veritati ac sinia, cerae religioni sint consentanea, idque metu de cor ca , t latorum, quibus etiam praemia atque honores de ' Ver- , cernuntur, quo magis oculatos auruosque se prae spiei obseri beant in explorandi negotio infami cum primis ac detestando, ut quos etiam exosos habent, qui illorum utuntur ministerio. Placet enim non ullis proditio ac delatio: sed iis eius rei artifices inuisi sunt, licet ossicium, quod praestant, pro tempore sit gramtum . nam illos vi lubricae fidei suspectos habent. Testatu fecit id Augustus Caesar, apud quem cum o insolentius sua merita iactaret Rhymirales Thracum rex: Proditionem, inquit, amo : proditorem detestor. Sic, ut Iulius Capitolinus refert, ab impe ratore Antonio pio quadruplatores extincti hoc est, id genus hominum, quod ex accusatione quartam bonorum partem consequi solet. Delgae huiusmodi conditionis homines vocant, qui eo magis inuisi sunt summis pariter atq;infimis , quod in dictis factisque omnia exasperet,
di quam pro rei veritate, faciunt atrociora. Quo- Marem I circa Marcus philosophus imperator cal in iis qua- peristomdruplatorum intercessit, apposita falsis delato ii. Capitoli bus infamiae nota. Saturio parasitus apud Plautum n in infame ducit ac detestabile, quadruplaturam e X-Mercere, ac mauult parasitando pascere Ventrem ex Orassitu maiorum suorum instituto, quam quadruplato rem agere, atque huiusmodi ratione ditescere, bo-no hisque aliorum ac vitae inhiare. Quanquam id ge nus officiorum non magnam laudem mere tur apud cordatos, qui non patiuntur sibi a parasitis atque assentatoribus auriculas assui, illorumq; blandimentis ac lenocini js mentem eripi.
578쪽
EXHORTATIO AD Iaudabolis di idiorum paci icatio.
rontoni o S I TV I D simultatis ac contentionis inter uti ines sopion ciues aut conso tales inciderit, probi viri ossi mi
cium est; pro vitali illud sopire, offensiones diluere, dissidia, ne ac ei bius in crudes an coponere, dia irimere lites & controuei fias, sedare dii cordias, saria icire concordiam, pacem inter contentiosos ac dissi ldentes conciliare, fidum q. ac sedulum pacificato. irem se hominum altercationibus osterie Quod ha lmanitatis officium non minima beatitudinis paria l, te collocat Seruator, qui huius rei studiosos filiori Dei elogio condecorat. Ab hac de plerisq; aliis vir. l' tutibus, quibus charitas, hoc est, studium de omni- liuuae ornatur, alienissimi sunt turbu- lrq - lenti quidam ac tu inultuosi homines, quibus cum
odiosa sit atque inimica omnis pacificatio, piauitate quadam animi omnia perturbant, rebusq; ex-hulceratis non medentur, nec fomenta adhibent, sed exaspeiant, atque, ut habet Prouerbita, oleum Regum a. flammae adi ciunt, etiam cum reges ac principes ir-nimi irri. ritari contingit, quorum animus natura generosus
tabilis. ac ferox magis magisme illorum male sanis consiliis accenditur atque inflammatur: quo hominum genere nihil detestabilius, aut execrandum magis, pr sertim ubi religionis negotium agitur, a quo decet omnes vitiosos affectus esse remotissimos: ne asperitate ac saeuitia alienari potius hominuantumosa studio pietatis, quam lenitate allici contingat. Sive enim veterem cosuetudinem stabilire vi sum sit, siue sublatis erroribus, qui sensim iri epsertit, aliquid in nouare, ac religionem ad fontem re .uocare: omnia iudicio ac sano consilio perfici de bent, adhibita ratione, ordine ac modo, ne quid i multus exoriatur, ut supcriore anno in Belgica eue-
579쪽
riit, in qua distractis in diuersas partes ciuium animis, Religio vi&armis propagari coepta est, qua
res funestum exitum est consecuta. Dclatore non ob resectae
minus damnosus obtrectator virulentus, qui pro- Do fugiembris, conuiciis, calumniis, contumeliis immerenti c. perniciem adfert, ac lingua venenata coficit quod genus hominum his versibus & notat, & vita dum Ser. r. Horatius praecipit,
A rntem arui rodit amicum, Sat .s Cui non defensi aho culpante, o lutos ut captat risub hominum, dicaci ,
Pingere qui non ma pote , commig=a tacere
cui nequit, hic niger eiue hunc tu Romane caueto.
His assinis est illa Solomonis admonitio, Rem O- prouer. ue a te os prauum,dc labia detrahentia procul sint Prouer 2 a te. Et paulo inferius, Cu detracto tabus ne cona. Ecceio. miscearis, quoniam repente consurget perditio eO- Exodaa. rum. Fuisse autem spectatissimis viris inuisam ac Phata. o. detestatam obtrectandi rabie, sacri scriptores pas Io o. sim testantur, ipsique Augustino adeo odiosam, ut Ee ech. 22. Carmen hoc in coenaculo aflixum , Obtrcctatori. Iaecos bus obiiceret, eoque iis os obturarct, Rom. r. Guisquis amat dis is absentum rodere sitam, Carmen Aut quem delectist lubraea vaersa loqui, Augustino plenis cyathra lepidos fatigare sodalei: usurpatu. Hanc mensam et ram noue aer isse ibi. Hac enim ratione illos ablegauit a suo conui quac contubernio, qui aut ingluvie, aut maledic edi stu dio delectantur, vel etiam impudicosi bscoenosq; sermones mensae inferunt.
Nemo in sole trebinprosteris, nec de clatur a uersis sed Deistprouidentia Diciat.
C es P. XXX II. QV VM inhumana vita nihil sit stabile ac diu
turnum, nec omnia scam per uno tetnore, ac conti-
580쪽
nuata perpetuaque serie decurrant, sed vicissitudia Stis, litis ne quadam nunc felicia blandiantur, nunc mura- , laudata. ti Srcbus premant aduersa : ea constantia atque&- lquabilitate stabilienda mens est, ut non insolescaarc bus pro spe iis, aut dei jeia iis , aut succunabas ad- iuersis, sed quocunque res humanae se inclinanti ve irrouidet a leui aliquando momento assolet) semper Dei ver- Dei fu - bo , eiusque prouidentia te fulcias , cuius arbririo sendamen . mundum hunc administrari constat, eiusque Vo- iluntate omnia pei fici, ad quata omnis euentus; lFortuna vo successusque prosperi re aduerti referta debet, non seabulum ad fortunae inconstantiam ac temeritatem. Absit lenim, ut qui Dei scientia ac cognitione sunt imbu- explosum. ti, aliquid casu aut fortuitu fieri sibi persuadeant, iquum praecipua rerum omnium causa in Deu ne isit referenda,
Vitanda curisitas. sCI P. XXXIII
Ollertiam ALIENARuM resti ne sit scuriosus obseruatoreae, nare, sed in hoc sedulo incumbas, ut tuam vitam corri-,mproba- gas potius, quam insecteris arit observes alienam.
tur. Paulus quoque Apostolus sedulo cuique inculcat, la. Comst. c. ne foris intentos habeat oculos, sed se oculatum aevigilantem praebeat in rebus domesticis,ac attente Observet, ne quid committatur, quod ab exteris merito positi improbari. Alienas autem IeS ac negotia, quae ad nos non attinent, non vult magnopere cuiquam curae esse, aut anxie obseruari, etiarnii quid erroris commissum sit. Sunt enim nonnullia professione Christiana adeo alieni, ut sana consilia respuant, illosque habeant exosos, quorum o-
. . , Perri ad saniorem mentem reuocentur: vr morbidi
sim se q quidam, qui falutarem fidumque medi-
me. (- despiciunt, ac malunt in vitiosis humoribus sordeseere, quam medelam salutiferam admittere. Quocirca