장음표시 사용
581쪽
ocirca quum non semper consultum sit, omni, Al ensi ne bus se negoti js immiscere, ne expediat, in alienisgot s no re rebus esse curiosum , Belgae sententiam hanc uerbialem Ardelionibus objjciunt, Lutreionder volns maectoeeis hoc es, Plurimum sibi parat tranquillitatis, qui alienis negotiis se non ingerit. Hinc Paulus Thessalonicenses ad propria 3 oc- I. Thec. . cupationes&negotia reuocat, nec patitur illos in alienis rebus esse curiosos. Mirum autem est, quam, oenia sint perspicaces plerique in exterorum negoti jS, quam oculati in excutiendis obseruandisque rebus
alienis, quum sua negligant, totaque mente ac cogitatione foris peregrinentur, quum domi ut Lamiae caecutiant, ac sint talpa magis caeci .eic nemo in sese tentat descendere, nemo: Per Sat. . Se racedenti jecitatur mantica tergo.c ales praeter Persium , etiam Horatius perstrin. Ser. I. Sa 3.
Guum tuapra uideas oculis malae lippus inunctum
Cur in amicorum tam cern 2 acutum,
Guam aut aquila aut herpens Epicurius E . Den GD teipsum. Concute, Num tibi quid vitiorum in uerit olim Cacu, a- Naturis,aut etiam consuetudo mala.mam D morsu, de
Neglecto urenda Filix innascitur agris. restandus. Quum autem hoc philautiae vitium magnum humanae menti caecitatem adferat, eamque nebulam animo offundat, ut multi viiijs suis blandiantur: Christus acerbe in illos inuehitur, qui in aliorum Matth. p. vitam ac mores potius . quam in suos defigant o. Luca f. culos,&qui festucam, hoc est, minutissima, nul- Proverbiutiusque momenti errata curiosius obseruant, ea- explicatuque exagitant in immensum, quum trabem, hoc de festuca est, crassissima vitia sua nec observent, nec excu- ac trabe raiiant. oculis.
582쪽
In restitu moderatio. CAP. XXXIIII.
murum reru VT autem in apparatu conuiuii spectanda fra
Pectadus. galitas,ac victus temperantia : ita quoque in vestitu ac cultu corporis cadem habenda moderatio sic, ut nihil ad luxum vanam is ostentationem , sed
Omnia ad naturae nec cilitate in , usurasque vitae accommoditatem resciantur, quibus saccedat decor&ornatus, non prorsus exquisitus, omnia to-Demina lerari posse video. Mum autem sexus si semineus
ensem aut praecae tetas expoliri comique gestiat, ac decentius Ornari, quo venustatem formaeq; gratiam sibi con- i. Pec 3. cillet, Pctrus Apostolus mattona Scommonefacit, ne immodicos i irptus impendant mundo mum liebri , ne crispis intortisque crinibus, non auro, gemmis, torquibus, armillis se oculis spectantium cxponant, sed habitu modesto, cultuque sobrio ac minus operoso maritis su is grati fi centur, illorumque fauorem ac beneuolentiam captent, ut veteres Gene. 6. illae Heroinae Rachel, Sara , Rebecca, Susanna factitabant. Multos autem noui& nostra &auorumta c. memoria, qui sumptuoso vestita eoque subinde ascitis exoticis quibusdam formis renouato, denique operoso ferculorum apparatu ad mendicitatatem atq; inopiam redacti sunt, irrisi etiam ab illis, qui i psis ad profundendum patrimonium fuerunt adiumento , & qui dolis, technis, fraude, fallaciis,
captionibus ab iis aliquot corraserant adeo, ut ne teruncium quidem impenderent subleuandis miseris , quos ad Xenodochium redegerant, & extremam rerum penuriam. Caeterum quum tot passim conspiciantur prodigi ac decoctores, rerum cis suarum pio fusi , atque alieni appetentes: nulli mi Aes at entirum videri debet, tam multos passim obuios obae- concatum. Ialoi, atque aere alieno oppressos, non solum ple
583쪽
beios ac populares, sed proceres etiam aulicos heroes gesta mi ne Regio insignitos, qui defraudatis non nunquam pupillis ac viduis, a quibus pecuma corrosa est, nulli quidquam numerant, ne vivi quidem , nedum mortui, quum plus, quam animam habeant oppignera tam , accreditoribus Ob-hoxiarii ita, ut mox ab extincto corpore omnia cOrum bona praeconis voci subiiciantur, accreditores de praeferentia dcceitent.
Nemo sortem ibi defignatam destillat.
EA sorte ac conditione quae tibi in hac vit sta, Suis en tione atque orbis huius theatro obtigit, contentus esto, eamque pro tempore moderate fera, ac tole- ceat. anter, quamcunq; et lam personam sustineas, quo loco , quoue ordine ac statu consistas. Exigit tale quiddam a Corinthiis Paulus inducto in concionem ingenui ac serui, circumcisi ac praeputiati,nu pii in nuptique exemplo , ac singulos hortatur, ut erate quo animo so item Liam perferant, nec ob unam vocσ- vitae conditionem a suscepta semel religione Chri orae comstiana deficiant. Esse enim , ut apud Timotheum profert, uberem magnumque quaestum pietatem i T/m- 6. scum animo sua sorte contento. Aunt autem nonnulli, quos quum conditionis suae poeniteat, ac sta re tui, in quo versantur. sit per trium, illum immuta batur ri exoptant, atque in alium magis idoneum trans ferri. quod si ex animi sententia, aut pro voluntate obtineri nequeat, aut non prorsus expediat, non est, quod se macerent, aut moerore contabescant, sed om nia placide ferant ac sedate, nec Deo rerum Dem re omnium moderatori repugnent, aut obloquan rummo statur , qui singulari sua prouidentia mundum hunc rator. administrat, rebusque humanis optime consulit. N n a non
584쪽
non solum , ut Cicero ait, uniuersis, sed singulis Quod etiam Dauid multis loci inculcat, tum pr*cipue, quum inquit, qui fingit sigillatim corda hominum, qui intelligit omnia opera eorum. Quois circa hoc persuasum esse cuique decet, Deu rerum omnium esse moderatorem, ac nihil non geri eius arbitrio, nutu, voluntate, denique obseruare, qualis quisque sit, quid agat, quid committat, qua merite, quo affectu ac pietate religionem colat, quid cuique expediat, aut sit salutare. Quamobrem siquando non omnia votis nostris respondent, atq;optata nos frustrantur, quisque tamen in sua Vocatione,quam isti assignauit Deus. subsistat, donec fauor& benignitas summi patris aliud de rebus illius statuat. Ipse enim pro voluntatis suae imperio
vices rerum humanarum mutat, atque ordinem
in uertit. Ipse erigit a sordibus abiectos, illosque illustrat dignitate ,honore, potentia. Ipse arrogantes atque elatos, fastuque turgidos dei jcit, atque e felicitatis solio deturbat. Ipse mulieres steriles& eL foetas, foecundas efficit, ac numerosa prole gestientes. Quocirca quisque placide suam sortem perferat melioris assequendae spirac fiducia, totusque Deo innitatur, atque in illo conquiescat, cui potissmuni rerum humanarum cura in cubit. Quo spectat illud Esaiae cap. go. Haec dicit Dominus Deus sanctus lsrael, In silentio & spe erit fortitudo vestra, seu chtende qerq(achi. Quibus verbis turbulentis di inquietis animis dissidentiam excutit, atque hortatur , ut ipsi tacite ac secure expectent Deiopem ac subsidium. futurum enim, ut suo tempore consequantur, quod optant, modo ne diffidant illius promissis: tametsi autem aliquando serius auxiliatur, non frustratur tamen anhelantes auida sua spe atque expectatione. Quum autem Horatius rerum humanaru obseruator curiosus per
585쪽
spexisset homines in ratione atque instituto vitae, quod semel essent amplexi, tam inco stanter acturbide iactari, nec ullam illorum animis inesse firmitatem & constantiam , sic ut suam quisque conditionem fastidiat, ac cum alterius immutare exoptet mercator, miles, agricola, iurisperitus. Sic enim sciscitatur, uisit Mecoen si nemo quam bi Aortem L,..i Serdeuratio dederit,seusors obiecerit,ica i nremm sexuat laudet diuersa sequentes EQuod postmodii eleganti prouerbio prosequitur,
ab armentis desumpta Metaphora. Optat ephippia bos piger, optat arare caba r. Lib. I. GLQuo notat, humanis ingeni js insitum, ut propriae 1 . fortis poeniteat, eamque cum aliena mutatam cupiat,& inexperta expertis ducat potiora. Huius in Aeostri, nossconstantiae ac leuitatis, qua mes fluctuat, rationem metpaen alio loco subi jcit ex oblectatione ruris atque urbis exorta altercatione. Alter enim res urbanas populique frequentiam ac strepitum laudabat, alter solitudinem ac res rusticas, siluarumque amoenitates duxit potiores. Sic enim inter se disceptant, Rure ego soluentem,tu dicis in rbe beatum. Epist. i . Cui placet alterius ,sua nimirum ect odio sors. Stuum teret cum immeritum causatur inique. In culpa eo animus, qui se non essugit senquam. Recte mea quidem sententia Poeta animum incu- Animus imsat, atque omnem culpam in illius temeritatem constantia atque inconstantiam rei jcit. Qirum enim animus causas humanus affectibus, non ratione ducatur, ac norisecus, quam nauis aestu marinisque fluctibus, agi- Simile abietur: omni momento in diuersa rapitur, ac varias astu mari cogitationes concipit. quo fit, ut quodcunque vit qaut instituti genus amplectatur, non stabiliter in eo perseueret, sed identidem aliud quoddam meditetur, quod futurum sperat commodius: cum
586쪽
status aut conditionis mutatio affectus non excutiat, aut cura Seximat, ut quas non rebus , sed an iam is hominum inesse constet. Sive enim solitudo in frequentiam cuique permutetur, aut paupertas in opplentiam rerumque omnium copiam trans .seratur , nihilo fututus est animum pacatior, quod turbidos animi motus rationi minus obsequentes non exuat. Simile autem quiddam huiusmodi horumne raraq. minibus euenit sui Plutarc laus Ac Basilius testan nraim . tur quod iis , qui Oceano vastoque mari se com-De ita Aia mittunt, ut in optatum aliquem portum Proum. triria. hantur illi etiam non minus in magna, quam pa(Sim te ab ua naui nausea, vel tigine, vomitu affliguntur sic, ut nec in hac aut illa ii sic mittatur vomendi de si derium. quoniam bius & pituitae in corpore re- r. dundantia uti obique illos comitatur. Sic in mutando vitae instituto nemo cosequitur animi tran quillitatem, nisi prorsus affectus excutiat, ac ratione omnes suas actiones moderetur. Vnde apposite Seneca, Primum argumentum compositae mentis existimo, posse consistere, ac secum morari. quocirca gaudeo, inquit, Lucili , te non discurrere aut diu agari. Nusquam enim est , qui ubique est.
Quamobrem nihil prodest mare traiicere, aut Vrbs S mutare, aut modo hac, modo illam stati onern consectari. Si vis ista. quibus vigeris, effugere, nossa tibi sis oportet. sed alius, hoc est mentem compone, affectus vitiosos excute, ratione, consilio, prudentia omnes actiones tuas ac stud sa moderare. Etenim, ut is ait,
Coelum non iammti mutant, qui trans mare currunt.
- ρ ρ a duci su Stumultuosos affectus, qui ani
/. in varia S diuersasq; partes disti aliunt, ita ut leui mometo a suscepto consilio resiliat, verbo Dei et isque salutari doctrina depugnandum est. Haec enim vagum ac palabundum animum, stabile napi aestat,
587쪽
ptaestat, suaque sorte ac conditione contentum . sicut eam nec deserat, nec fastidiat, aut alteri ambitio se nimisque avide inhiet.
Improborum con tudinem ac familiaritatem ri
tandam,C A P. XXXVI. IMPROBORVM commercia ut pestem fu Li. 3 eir
gito. Sumuntur enim, ut testatur Seneca, a convcrsatione mores,atque ut contagiones in corpus: ita
vitia verbis in animum transivunt, mentemq; contaminant. Sic ut non tam valetudini prosit aura Probas quis salubrior, quam animis parum firmis in bonorum que affue, contuberinio versari. Documeto sunt immanes ac ciat. feroces belluae, que consuetudine conuictuque ho minum mansuescunt acci curantur. Quemadmodum & probitatis conditio, ut suos sectatores Vir tute imbuat, integris q. moribus exornet: ita quoque improbitati ac nequitiae in si tum . vr suos cultores deprauet,ac vitiis contaminet. Quocirca Paulus i. Cor. is. I postolus, ne quem abduci contingat a veritate,a salutis spe, a fiducia consequend(immortalitatis, amorum integritate ; studiose como ne facit pietatis cultore S, ne eam opinionem mente concipiant, Vt
sibi persuadeant, nihil superesse hominis a morte, sed quidquid est huius opificii, prorsus Vt muta pecora interire . quod imp ij atque a Deo alieni sedit Im obilo imprudentibus inculcant, ac pernicioso dogma coitandi. te mente dubias a salutari doctrina , a re certa ac minime ambigua auertunt. Quamobrem modis omnibus adducit Christianos Apostolus ab illoruconiuersatione, qui parum cautos subdola doctri na in errorem pertrahunt. sic enim, Menandri Senariolo exhortationem suam illustrat, corrumpunt sonos mores coletoquia praua.
588쪽
s68 EXHORTATIO AD Linguam cohibendam non sium ab obstoenis Veribis,sed etiam otiosis.C A P. XXXVII.
Matth tr. V M aute a Christo culpari audiamus ver ODoia Gem ba otiosa, hoc est, in frugifera, superuacanea,friuo-baquae. la, futilia, quaeq; nulla vel audientis vel proferetis utilitate proferuntur sic, ut de iis in die iudicii ra tionem sit exacturus: quanto magis, ut Paulus ait, detesta di sermones spurci & scurtales, obscoena festiuitas, facetiae illiberales, urbanitas indecora, quae morti integritati impense officiunt i deniq: scom-
rnata delata, sermones mordaces, quae cum' acremr iraU- sui memoriam in animo relinquant, atque acumleum, ut avolantes vespae, infigant, odiorum ac si multatum fomenta ins ni strant sic, ut res aliqua doreciproca dicacitate ac figuratis obliquisque dacter ijs vltro citroque retortis, in cruentum certamen deueniat, atque instigantibus nonnullis acerba odia irasque implacabiles suscitet, quae intimo animo conceptae,ac cordi tenacius impressae,tum ma xime recrudescunt, cum obliteratae atqueeXpun-
Dentati ctae videbantur, penitusque obliuioni datae. Displi moram ot- cent autem supra quam dici queat, Paulo Aposto 2andi. lodissidia, ac maledicendi rixandique rabies, ac Capsi studiose commonefacit Galatas, ut ab iis vitiosis ac deterrimis affectibus abstineant, nec patiantur inter se in crudescere morsus dentatos ac VirulentOS, nec ulla covicia aut obtrectandi libidine, ne quum alter alterum arrodit, mordet, exagi tat, alius alium belluarum ritu consis mat 'c dilaniet. Id ipsum agit I. Cor. i. apud Corinthios, quos annanter per nomen Dei Simultates Iesu Christi ad mutuam concordiam inuitat, il- vitandae. losque hortatur , ne odiis ac simultatibus inter se dissideant, sed consentiant, sintque eadem mente, Dara. I S. eadem sententia. Sumit hoc exemplum Paulus a
589쪽
christo, qui tot modis suis dilectionem ac charitatem mutuam inculcat, quae una est vinculum per sectionis,ac una multarum legum. Nihil enim o- co C s. pus legum calcaribus, ubi exprompta est beneuo Ephe. . lentia, atque erga proximum ardens sui oue prodiga Charitas. Quoniam autem exin cotinentia linia
guae, funestae Tragoediae ac graues tumultu S ex Oriri solent, praesertim cum alter in alterum virus acerbitatis suae evomit: salubriter Colos snses Paulus instituit, & quae moderatio verbis adhibenda, obiter indicat, Sermo vester cum omni gratia sit Istutia eo sale conditus, ut observetis, qua ratione oporteat hibenda.cuique respondere, hoc est, sermo non sit in laetitiam aut iocum effusior, ne in lasciuiam recidat:
nec seuerus, asper, amarulentus, ne audientes os
fendat, abigat, alienet. Omnis oratio humanitatis Paul falas gratiam resipiat,ac prudentiae sale sit condita. Vn- brra exhoriade etiam in Episcopis & ministris Ecclesiae exigit ratio. mansuetudinem ac lenitatem , nec sustinet subdi- I. Tim. Dios obiurgari inclementius asperiusq; tractari. Quu T r. I. vero Paulus in omni actione vitae, in dictis ac sactis Paullius ira Omnia ad decori atque honestatis a musi in ex: gat omni bu
ac metiatur, ipsaque linguae intemperantia, praeter c,- obtrectationem & maledicentiam, praeter calum ferrear niam & conuicia, turpitudine ac verborum obscoenitate sinceras purasque mentes inficiat: haec quo que vitia animis hominu eximere studet. Sic cum linguam Ephesiorum format, ac mentem componit, Nullus, inquit, sermo spurcus, aut vitiosa ora
tio ex ore vestro prodeat, sed quae bona est ad aedi
ficationem, quoties opus est, videt gratiam audientibus,hoc est, ut instruat auditores, ut alique fructum atque utilitatem illis conferat. Et quoniam mi um mvitia omnia inter se connexa sunt, atque aliud ex ni ex alia
alio pullulat, quo nihil mali in animis hominum puc lat. resideat, Omnis, inquit, amarulentia, tumor, ira,
590쪽
Beneuolen odium, vociferatio, maledicentia tollatur a vobistia cum omni nequitia. Estote autem alii in alios bra eta altersi nigni, misericordes , condonantes vobis in ulcem, fouenda. quemadmodum & Deus per Christum condona-Cap. ia. Dii Vobis. Id ipsum etiam prolixe Romanis inculcat, ac praecipit, ut dilectio non sit simulata, ut odio prosequantur quod malum est, ut per fraternam charitatem ad mutuo diligendos sint propensi, ut honore alios alium praecedat, hoc est, in exhibendo subsidio ac praestando officio alius alium vincat, Vt tempori se accommodent, ut spe se fulciant, viam bene loquantur de iis, qui illos insectatur, nec ma-Hebr. ia. te precentur, aut dirii deuoueant, ut eodem animo alii in alios sint affecti, ne arroganter de se sentiat, ne malum pro malo rependant, ut cedant irae, nec se ipsos ulciscantur, ut inimicum ossiciis pietatis Obi utum ad reda mandum inflamment. Hoc est Deu .3 ' enisaei vi e re aduersarium, ac carbones ignis coacer-Erore'. R . uare in caput illius. Quocirca inter alia, quae fuse commemorat, par esse censet, ut quisque omnia humanitatis officia in omnes exerceat, aut singulis sit expositus. Multum enim , Cicerone teste, conciliai hominem homini affabilitas comitasque sermonis, atque obsequium, beneque merendi stu dium amicitiam par it stabilem ac diuturnam . quq cum inter Ethnicos mutuum amorem foveat, illam decet esse ardentiorem in iis, qui Christis cede- sunt de uinisti.
In verbis omnii actisne vitae detest ilis fucus ac
VERA semper proferre codiscas. Nam mentiri, perplexe, intricate, confuse, titubanter simulate loqui, ac tergiversari,seruile est, ac libero homi Lib. i. sic.