장음표시 사용
101쪽
la credet e, nisi testes hae iis rei certissimos haberemus, quorum auctoritate primum illud argumentum , dissiculter quidem , sed abunde tamen elusi
Ad confirmationem autem facilius responderi potest . Fateor enim te pore D. Hieronumi. quod nunc t nemus, id non siisse adeo certum. Sed quemadmodum ante tempora HIeron i, licet quidam asseruerint epist. Iae cibi ab alio sub nomine eius editam : tamen Paulatiin sui idem ait Procedente tempore , obtinuit auctoritatem 1 9 epistola Iudae, quam a Pl riique Hieronymus astruit filisse rei Etam, auctoritatem use meruit: Ita& l. iste Baruch, quanquam olim a uuitia sidam non fuerit receprus, modo tamen dignus est habitus, cui ab Ecclesia & Conciliis universalibus recu
Respon. Secundum quoque argumentum faci- ad 2. te diluitur. Nec enim verum est, in libris canonicis decernendis Ecclesiae In mine m. reguIam esse Hieron um , quod Ca- -,d istanus perperam, ne dicam pernici te existimavit . Hierqn. quippe ut vasis lumna- Joan. Cochlaetis vere dixit J in enu-
Ga. meratione Canonicorum Iabrorum ve-
aio inst. teris Testimenti , Iosephum secutus -- est i qui in I. Iib. adversus Apionem ex maiorum suorum traditione , ut inquit, M. libros enumerat. Auctor est Euse. lib. I. c. q. N 'o. At August. non Iudaeos, sita Christianos in ea re sequitur. & recte hac quidem : Nam Ecclesia gentium columna est, di firmamentum veritatis. Probatur vera a
Gelasio sententia Hiemnymi non in canone sanctarum scripturarum constituendo, sed in his auctoribus co demnandis, quos Hieronymus zelo Dei & fidei religione reprehendit. Atque ad secundum argumentum haec
satis dicta sint. Nam ad primam eris confirmationem responὸ id quod doctiores sere credunt lib. illum non esse Cypriani, sed Rumni. Certe D. Cyprianus in epistola ad Rogatianum , E elesiasticum . N in libro de habitu
virginum , Sapientiam , ut divinos libros citat . quod vero Russinus asserit, ex Patrum traditione eos libros a canone reiiciendos pace lectoris dichim st) patrum traditiones ignor uit. Τertium namque Carthaginense concilium , quod hos inter canonicos numeravit, dicit se a patribus accepi l- se. & August. lib. r. de praedest. Sanin ah r. ctorum, proximos Apostolarum a firmat librum Sapientiae tanquam diu Inum citavisse. Atque Dionysius ex es 4 P μο- dem libro magno praefationis honore ' . testimonium allegat inquiens, In primis scripturarum institutionii us que dam de divina sapientia dixisse comis peries, Amator factus sum formae illius. id omnes commemorem p Hiero-nvmus in primum caput Hieremiae ut librum prophetae citat: Ambrosus autem i. lib. de fide. Grego. I 8. mora- ειν αlium, & concit. Sardicense in epist la ad omnes Episcopos, ut ἡivinum librum Sapientiae referunt. Concilium mp. a demum To 'eianum undecimum in confessione fidei sanctam esse scripturam asseverat.
iid Ecclesia sticum p Ut divinum
citat Clemens Alaxand. r. lib. Strom. Cap Ambros. serm. 33. & Iib. a. de fide . Evaristus Papa in epistola prima ad Episcopos Africanos: Sixtiis secnndus in epistola ad Gratum Episcopum. Itrumque autem lib. divinam scriptn-ram esse , tanquam rem certam in fide tradit Epiphanius haeresi 6. An malorum. Non igimr patrum traditi ne eos libros Rufinus . sed suo potius
sensu refutavit. At eo temmte , qt ores nondum erat definita. Qua etiam ratione M reliquos excnsamus. Nam quod D. Tho. in eam sententi m advocatur, id serendum nullo modo est: ut ex I. parte , q. r. art. 3. colliger licet, N ex commentariis in quartum
caput de divinis nominibus. Sed in illa quast. 8ς. nihil de suo dixit: ὀ in ad vertum retulit Augustinum .ui tamen quam haberet constantem nrma tie sententiam lib. 2. de doct. Christiana cap. s. v l. ret. de Civitate Dei , c. s. ω ad Horosium contra Priscillanistas , cap. 11. imo eo itino libro de cura pro mortuis gerenda, c. I . manifeste declaravit. Secunda autem confirmatio, quae ab alictoritate concilii Laodiceni sumitur, imbecilla est . Non enim concilium negat esse canonicos: licet inter canonicos noluerit annumerare : quod nor dum ea res satis erat explorata . Videlicet quod saepe iam diximus non omnes simul libri canonici ab Ecclesia
sunt communi contensii recerit. Ad tertiam vero confirmationem qtioni. m nihil in praesentia de auctoritate canonum, qui dicuntur Apost loriam , dis putare volumus a nam haec laestio ab ea , quae nunc in manibus
est , separatur dupliciter respondemus L Prius , ne quis e usimodi argu mento nos velit urgere , intelligat eo.
102쪽
dem cap. 34. tres Machabaeorum libros inter canonicos supputari. Ruod si Apostolorum hos octoginta qliinq; canones xecipere cogimur: respondeant hic ipsi nobis, qui Machabaeortim lib. reiiciunt: sin alitem ne confiteantur , hos esse canonicos testimonium huius capit ii contemnunt, iam Prosecto non est, cur pondere illius nos velint obruere.
Sed hanc dis putationem ut diximus
in aliud tempus reservantes , quod ad praesentetu locum satis est , alteram responsionem subiicimus : Clementem, qui eos canones diapersos in unum volumen congregasse dicitur, non omnes libros canonicos coli isse , sitos Apostoli verbo tenus Ecclesiae tradide runt. Non . n. aliunde vel concilia, vel Patres Apostolorum proximi, hos esse lacros, quam ab Apostolis didicerunt. Ait tamen Iren. lib. I. c. 3. referturque ab Euseb. lib. s. cap. 6. Cleme tem , quoniam cum Apostolis vitam semPer egerit, atque ab Apostolis institutus fuerit,recentem gestille traditi
nis eorum memoriam . & eorum formam semper in oculis habuisse. Ita si
haec responsio non placet, denar alia, non omnes illos canones a Clemente editos ; sed nonnullos a Graecis ad Gctos esse. Ad postremam denique confirmati nem, hum simodi h beto responsum . Ut cum iis liberaliter abamus , donemusque eis Synagogam in fide errare nongsse quod tamen non perinde , ut de eclina catholica cernim est in negamus hos libros a Synagoga esse reiectos . Aliud est enim non recipere, aliud Vero reiicere. Judaei ergo intra selimc nonem hos quidem libros publica auctoritate minime receperunt : tametsi nonnulli etiam ex eis divinos , Ae s cros esse crediderunt. Qua de re vide chlaeum in libello de canonicae scripturae te catholicae ecclesiae auctoritate . De secundo igitur argumento hactenus
Ad teritum autem praecipuum argumentum restondetur, ante id temporis nec rem suisse tam expeditam. nec C ciliorum lectionem tam assiciuam , nec haereticonim impudentiam tam Pr γcem in libris canonicis vel infirma dis, vel etiam reiiciendis. Quocirca, non fuerunt perinde loliciti fideles de hujusimodi quaestione: cujus definiti
nem sne nctura pietatis poterant Ign rare . Quod si argumentum idem torquere in adversarios volumus, nihil
est , quod facilius efficere possimus . Nam ut ex concilio primo Toletano
didicimii, si quis dixerit, vel crediis
derit alias scripturas Praeter eas, quas ecclesia catholica recipit, in alictoriatate habendas esse , vel Venerandas ,
anathema est. Cnm emo plerique quod
retro nos ostendimus o nos ii os tamquam divinos venerenthr, certe si ec-chsa non reciperet, in anathema Conincilii Toletani pariter omnes incurr rent, Ne igitur hos Midacia & tem ritatis condemnemus, illos Potius ignorantia laborasse concedamus. Imo cum perniciosiis ecclesiae sit libros recipere pro sacris , sit revera non sunt , ouam librum reiicere , qui alias vere sacer est ut D. Thom. Prima Parte est. 68. artic. r. 8e de . potentia quaest. 4. articu l. r. latius explicat cum concilium Carthaginense , Flarentinum, Tridentinum , Innocentius, Gelasius , ae fere lancti hos libros tanquam sacro. Ecclesiae traὸiderint, profecto si ii non essent, perniciosissime falleremur . De tertio igitur argumento fatis dictum
est. Ad quartum vero argumentum Primo dicitur , quod Gelasius forsitan unius libri nomine ambos complectitur r quod etiam in Esdra non ipse modo secit , sed he Isidorus AeHieronymus , qui Esdram interpretatus , unicum edidit, sequens Hebrae rum consuetudinem , qua Esdrae primus he secundus liber in uno est, ut orixen. in primum Psalmum docet , bc Eusebius lib. s. Capitula I 8. Hanc autem mentem fuisse Gelasii. vel illud abunde magnum argumentum est i quod idem ipse probat lectionem straptur rum , quae per anni circulum distribu-nntur , librum autem Machabaeorum pro Dominicis Octobris , in quibus ambos ecclesia lexit . Deinde respon detur , Gelasium de secundo libro ambiguam sorte sententiam tenuisse : e que consilio in enumeratione eum librum praetermisisse. At Augiis . Iου. de civitate Dei, ne Isidorus 6. Etymol giarum , iitrumqtie Machabaeorum ab ecclesia recipi asseverant; quod 3e in prooemio horum libronim asseri ur . Nec id modo in dubium vocare licet, quod D. Gregorio, Euseb. atque reliquis licuit aliquando dubitare. Iam ad primam rationem , quae in huius quarti argumenti confirmationem affertur, Joannes Annius in commemtariis super secundum librum Philonis de temporibus tradit , libros Macharbaeorun , qui absque temporibus scripti erant, Iosephum udiectione temporum apocryphos reddidisse. Ostendit vero Id Res n. ed 4.
103쪽
id argumento , quo nos usi simus: quo eodem Ioannes quoque Lucidus perm tus est 4. suae chronographiae libro . Unde autem Annius noster acceperit aut fine temporibus Machabamru olim libros haberi, aut Iosephum adiecisse tempora ingenue fateor me praeterit. Sed si id verum est , quemadmodum me dum , aiod in numeris facillimum est, non auctoribus , sed librariis imputatur , Ita menda, quae Iosephi per incuriam inducta sunt , non auctori libri Machabeorum , sed Iosepho tribuemus, nec ob id libros hos apocophos existimabimus. Tametsi Iosephum rem nam veramque catholicorum lectionem vitiata, viris ecclesiasticis omnibus dissimulantibus , atque adeo conniventibus,
mihi quidem non fit verisimile. Nisi volamus mille quinSentos annos. 8c eo amplius ecclesia in utramque aurem dormitante,inimicum hominem hi tanta super- seminata. Quamobrem , multo melius
Euseb. Cesariensis licet hos libros non
crediderit in sacrorum numerum T serendos , asserit tamen auctorem ill
rum non supputare Graecortim regnum
ab Alexandro, sed a Seleuco Nicano
- . re , qui regnavit in Syria, anno amomte Alexandri exacto undecimo . Cui
iam numero si addas quinque annos , qui
X h. at bus Alexander tanquam Monarcha
imperavit Graecis , conficitur nil merus annorum exactus sexdecim . Quibus minor erat iupputatio MonM-cniae Graeconim iuxta rationem He
braicam . Nam Graeci ab Alexandro stipputabant . Igitur quod iuxta ann ita Graeca Antiochus regnasse dicitur
anno centesimo qs inquagesimo terito, he iuxta primum Machabaeortim annocentesimo trigesimo septimo verborum,
non rerum dissensio est . Quippe , ncentesimo trigesimo septimo sexdecim
adiicias, numeriis centesimi is quinquagesimus tertii s conficietur. Ioannes Vero Lucidus in eo discrepat ab Eusebio, Li ζ 3. quod scribit Alexandrum post adeptam. Monarchiam annos septem regnasse, Seleucum vero anno octavo Ion mortem Alexandri iam exacto. Sed quod
ad pravientem attinet quaestionem , non admodum refert, utrum ex his verumst, cum supputatio praecipua , de qua hic agimus, minime varietur. In huius vero confirmatione argumenti Ambrosus Catharinus Caietanum affirmat tot peccata admisisse , quot verba pene effudita Sic m. ille loquitur. Nec advertit homo ad carpendum Promptu- Ius , se quoque in reprehendendo Caietano siepe ac multum errasse . Hoc
certe loco ter erravIt. Sed Ist Ius err 'res coarguere nec meum est, nec huius
temporis. Quid ergo Nonne hic me-cavit Caietanus λ Peccavit sane . Primum in eo , quod temere 3e inconsiderate , ne sit perbe dicam 8c arroganter, auctorem libri Machabaeorum ait in intelligentia Danielis esse deceptum: quem constat Spiritus sancti afflatu eum Iibrum scripssse . Deinde Blso existiamat Caietanus, si auctor libri Machabaeorum verba Danielis n*rpat , idcirco Danielem interpretati : Quasi non licuerit Bernardo verbis scril turarum passim uti: quas si arguat ab ipso male intelligi, quoa verba non in eum afferat senium , qui scripturarum erat germanus & proprius , is stultus e Die videamr . Certe Poetae recentio res Veterum versus etiam integros usurparunt elegantissime e nec tamen
priorum illi versus a posterioribus in eandem sententiam capiuntur . Fallitur praetera Caietanus in eo , quod putat Danielis prophetiam 'on potuisse ad Idolum Antiochi referri, quia Dominus ad mira tempora reserendam declaravit. Eadem quippe scriptura&ad Lucilarum pertinet, si ad Nabuchod nosior, Ad ad Antichristum . Vanissimum ergo filii alictorem libri Machabatorum reprehendere, euod in idolo, abominatione , 3c desolatione Antiochipd verba Danielis alluserit,uel ea certe in simili causa ultirparit. Nam etsi in illum sensiim Danielem adduxisset , id fecisset egregie , quod be Paulus , de Apostoli caeteri saepe secerunt. At secunda ratio duobus modis reisu Iitur . Prius enim nihil impedit , ut Spiritus S. scriptori assistat, qui inquibutiam tamen humano more ex modestia loquitur . Sic enim Paulus ait,
Etsi imperitus sermone , non tamen 2 Cor. Fν.
scientia. Et rursum , Ut minus sapiens ita ita dico plus ego . Et iterum, Donate mihi hane injuriam . . . '
Posteritas i aliud est loqui de ipsius
historiae veritate, aliud de interpretatione in aliam linguam . Inte res ergo veniam petit, non falsitatis , Quae nulla erat, sed elocutionis . quae ab homine erat . Secunda igitur illa ratio hae duplici responsione convellitur . . Sed de tertia bis quoque confutar potest : Ne quia non est opiis confiterI, epistolam, cuius in priori fit mentios eam esse , Mare vestigio subditiir : bc quod si esse quis contendat , habet. It promptu quid dicat , puncta librari rum incuria elle male distincta . Illa enim verba , Anno centesimo octogesimo
104쪽
smo octavo , non sunt initium episto lae fecitentis , 'e ' finis antecedentis rUt sutaequens epistola hoc principium habeat, Populus qui est Hierosolymis. Cuius rei illud est argumentum, quod diem, annum , quo scribitur epistola, non ab initio statim sed a fine ponere solemus : salutationem vero statim a principio.Tametsi litrumque Constantinus M in epist. ad Donum papam, & in epistola ad Georpium Constant. Patriarcham, coniunxerit. Quae igitur secundo loco ponitur , haec 1cripta est anno centesimo sexagesimo nono, ut in priori epistola dicitur. Quae vero ordine quidem scripturae antecedit, sed re ipsa tamen posterius missa est, ea scripta suit anno centesimo octogesimo octavo.
Ita ad quartam rationem facile dici poterat quod ante monuimus) illam Epistolam non esse cuius prior meminit. Quare nec necesse est fateri , eam esse scriptam anno centesimo sex gesimo nono. Quin compilator illius secundi libri , sive is suerit Josephus, ut Annio
placet, sive quisquam alius , quascunque epistolas invenire potuit a Judaeis scriptas, nullo servato ordine, in initio libri forsitan collocavit. Quod si secundam illam esse admi
timus , quam commemorat Prima, dicere Oportet , numerum non secundum Hebraicam computationem ha ti, sed iecundum Graecam. Potuit Gnim nec id incommode in fierI , ut qui eas literas dederint , ii Graecammonarchiae stipputationem fuerint lecti-ti : quam tamen is qui librum illum dici vir in compendium redegisse, n luit immutare , sed exscribere numerum , ut scriptum reperiit. In aliis vero secutus est semper liapputationem H braicam . Iudas itaque mortuus est iuxta Hebraeorum rationem , anno cent
simo quinquagesino secundo expleto: hoc est . anno centesimo quinquagesimo tertio . Quibus si apponas sexdecim annos Graecae stimitationis , C stat numerus centesimus sexagesmus
nonus: qui idem est cum priori . Nam, quo anno Iudas mortuus est , scripsit epistolam. Ita non est necesse cum Ru-Perto, libro de victoria verbi , alium a Machabaeo Iudam divinare, qui eam epistolam dederit. 'Ad quintam, non desunt . qui existiment non Antiochum membratim divisium, sed ducem ab eo missum i sceniin videtur i. capite significari r illum vero fuga elapsum morbo pestilenti interiisse , ut capitulo q. dicitur .
Sunt etiam, qui contendunt in cap. illo r. particulam, Et , adiectam esse librariorum vitio: lectionem autem veram hanc esse : Percusserunt ducem ,& eos, qui cum ipso erant, diviserunt membratim, dec. Scio autem Verbum , Percutere, interdum fignificare, id quod occideret Ut eo loco : Percussit Philisthaeum, &c. Et ibi: Percussit Salii mille , λ c. Sed non cogimur hic, v cabuli propria fignificatione deterra, addictionem confugere figuratam : Praefertim cum Danielis Ir. cap. de Antiocho scriptumst, Et venient siti per eum Romani, & percutietur. Quo laco Hieronym. Percussis , ait , dicitur esse , non q :od interierit, 3ec. Et 2. Reg.
2. Servi David percusserunt de Beni min δύο. qui Ae mortui sint . Scd ne illud quidem huic expositioni repugnat , quod Licanus obiicit, Antiochum
ut hic dicitur γ cecidisse. Non enim
semper eo verbo mors significatur: sed qui victius est , cecidisse vere asset tuir. Ceciderunt, mquit, per prona fugientes. Sed ne illud quidem obstat, quod ibi legitur : Cum ingressi is esset intra ambitum fimi, clausieri int templum : Oim autem intrasset Antiochiis, huc. ubi videtur designari , Antiocho conclusis nullum mille locum sugiendi reliquum. Non enim intelligendum est templum clausim post infressum ducis : sed cum milites eisent intra seni ambitum :lit, si exempli causa dicamus, in atriis sacerdotes clauserunt ianuas templi. At contra , cum milites Antiochi aditum templi occultum aperuissent, ut cognita res est, lapidibus sunt a Judaeis obruti . Potuit ergo dux ipse percussus , si ducis nomine Antiochus intelligitur, quo aditu aperto intraverat, exire a que fugere . Ob quam sug. m cap. q. dI-citur , inhoneste ac turpiter de Perside rediime . Sed ne rimulas quaerere ad Clabendum videamur , illa responsio & planior de verror est , cui historicorum ravium consentit auctoritas; non eui em esse Antiochum , de quo Priamo capite , te de quo capite n
no perni tur : sed ibi Antiochi Magni mortem lcribi i sic vero Antiochi Epiphanis . Cuius etiam finis Primi libri capite sexto texitur. Nam illum Strabo libro 16. ait templum Beli expoliare conatum , finitimos Barbaros interemisse. Ad sextam, Iicet Rupertus omnIa Cafigurate velit intelligi de arca novi testamenti, id est , humanitate Jesu Christi: ad literam tamen miraculum illud vel iam factum cst, cum expulsi, yen-
105쪽
tibus a Iudaea Hebraei ex diversis I cis , ubi erant disiersi , convenerunt :vel sorte etiam in conversione Iudae rum ante diem iudicii futura , fiet. Nec nostris contemtris divina promisso debilitanda est . Est enim Deus
verax , Omnis autem homo mendax . . Postrema demum ratione solvenda varie torquentur auctores . Alii nanque fingunt , Machabaros per matrem a tribu Iuda originem ducere : eaque rati
ne defendunt, sceptrum de Iuda non esse translatum . A si seqtie stes traditi nes Thalmud, astitii int.Machabeis quoq; existentibus ducibus, fuisse iudices quosdam ex tribu Iuda , penes quos summa decernendi am; imperanai potestas resideret, qui Hebraice Zanedrin , Latine senarias , ut apud Romanos, appellabatur. Unde illud est, Populux qui est Hierosolumis , senatusque 3c Iudas , Eec. Hos itaque cum Herodes, qui primus ex alienigenarum genere Ortus ,regnum Iudaicae gentis obtinuit . in
cium Davidici regni, de medio sustulit , tunc vere sceptrum de . tribu Iuda dicitur abstulisse . Alii hunc nodum
solumit , assi antes illam Jacob Pr Phetiam, promissicinem is isse ad legem comminationum intelligendam : quae scilicet mutatis moribus commutetur:& quemadmodum sententia adversius Ninivitas post poenitentiam translata est, ita quoque haec divina promissio, filiis Iuda peccantibus uerit commutata. Quam quidem normatu in explicandis tum comminationibus . inm promissi . . nibus m Ezechiele desumunt : apud
L, quem Dei 3e e minatio fle pollicit
ilo ero conversis, aut aversis hominum momissone moribus transferuntur . Nos vero, quibus consilium est, alienas ex iustiones non inimice ane insectari, aut repellere, facilius hane locum expedi ias, si ex primo Machabaeorum libro interuli damus, populum Judaeorum ducatum Machabaeis tradidisse , non tanquam Proprium Ae haereditarium, sed ad legem demsti conservandum; ut videlicet Israeliticam plebem interea tuere tur , donec surgeret Propheta fidelis , vel qui eos inmeret , vel quem
de tribu Iuda venturum ex Pectabant ..ia ex re sceptrum de tribu Iucla non auserebatur : eo oraesertim , quod ipsa quo e tribus in noc popilli condictum sententiamque a principio saltem creditur consentisse . Quarnim ergo argn- mentum cum suis confirmationibus hoc modo suerit consulatum . Nam quod argumentum Caietanus in Matthm 24.
P. Ponit , auctorem libri Machab
rum errasse in interpretatione Propheis irae Danielis, quam ad Antiochum illa refert, cum Lucas ad exercitum Romanorum perspicue retulerit , id nullius momenti est . Eadem quippe littera 8e ad Nabuchodonosorem & ad Antichristum spectare potest . Sic eadem Fe ad Antiochum. de ad Idohim Romanorum , de ad Antichristum pertinet . Quae omnino res, quoniam nuhil cibi cura est, nostra explicatione non
At quintum arsumentum refellimus. v, Non modo concilium Cartha sinense, Ἀ & Innocentius, sed plerique alii Sapien-' 'tiam de Ecclesiasticum Salomoni assignaverunt. Nam librum quidem Sapientiae mine Salomonis citat Tertullianus depraescrii ionibus haereticorum: Origen. litem epistolam ad Romanos lib. 8. C ut psilia εἰ Prianus sermone quarto de immortalita- di s te: Baslius lib. s. contra Eunomium ἰ m .isa Ambrosius sermone s. in psalmum , Beati immaculati, Be Iib. I. Exameron cap. I s. dc 4. Iib. de fid. cap. 6. 8e Euseb. II. lib. praeparationis Euangeli-- , P. s. Quin Eusebius ipse lib. 4. Eccl. hist. c. 22. asterit, Egesmim, Irenaeum , he omnes antiquos librum Sapientiae Salamoni tribuisse. Tribu runt certe Evaristus in epistola ad e- Piscopos Africanos , Felix primus ad omnes episcos,os Gallia , Felix se- crindus ad Athanasum se caeteros Piscolvs AEgypti , Epiphanius haer
is suae Theologiae libro , ubi sod
cus Clichtovaeus multis argumentis Contendit, librum illum non fuisse Phil nis, sed Salomonis. In quib. illnd --ximum est , quod verba , quae auctor cap. o. eiusdem libri de se dicit , non alii, quam Salomoni congruere possunt. Ecclesiasticum quoque auctores minbilissimi Salomonis nomine retulerunt, Iemens Alexand. lib. 7. strom. Gregorius NaaianZenus oratione octava , Basilius quarto libro contra Eunomium, Chrysostomus , sive quis aluis fuerit, homil. tertia impersecti operis in in thaetim, Ambros . Q per ν. calvit Prioris ad Corinth. Hieronymus in cap. IO. Ecclesiastes , Cyprianus ad Rogatianum , Ac p. lib. ad Quirinum , de r. Cara se . de eleemosyna , Cassiodor. in P l.
s. EE 66. dc ς 3. Gregorius Io. libr. Cui . Moralium Ae r. ciuest. I. cap. Non est putanda, Sixtus primus in epist. ad mnes fratres, Marcellinus ad Salomonem
episcopum , Fabianus in epist. ad omnes Orientales Episcopos, Sixtiis sectindus ad Gratum, Drauius ad episcopos I
106쪽
talIae , Ioannes papa ad Valerium epuscopum. Quod si post tot, tamque graves alictores libros illos Salomonis esse asseveremus, nihil erit Prosecto cur tumere debeamus.
Deinde librum esse huius avt illius scriptoris non admodum interest cathoiali eae fidei , dummodo Spiritus sanctus auctor es creὸatur. Quod Gregorius in
prooemio se per Iob. C. I. erudite de tradit de explicat . Nec enim reseri, qua penna rex epistoIam scripserit , si vere seripsit. Unde nihil obstaret, ut in ea re, Iae ad fidem non pertinet , Innoce bis & concilium Carthaginense communem antiquorum opinionem. sequerentur . Nec Proinde tamen in libris
canonicis enumerandis errare Potuere ,
quippe quod ad fidem attinere certum
Denique , ut has duas responsiones praetermitteremus. habemus aliam mulisto potiorem: quam ex taleb. lib. II. praeparationis Evangelicae Ioannes Drie- donis ex prelist . Cum enim Salomon iuxta scripturam , locutus fuerit tria millia parabolarum , & carminum qui que millia, quae non sunt in linum aliquod volumen a Salomone coacta ; su runt alii atque alii . qui sententias Salomonis sparsas collegerunt , ut Patet Proverbiorum c. 23. Ita Aunistinus subinus secutus Rabbi Movien Ae
Thalmud istas credidit Elatam libros Salomonis scripssse e Quod equidem
incertum habeo: illud vero ex ploratum, sententias librorum , qui Sapientiales vulgo nuncupantur, a Salomone quidem Dille primum exceptas. sed non ab e
dem auctore collectas. Unde & Jesus Syrach in Ecclesiastico , non ait se protulisse, sed renovasse sapientiam de corde suo . Huius ergo rei Innoce tris & concilium Carthaginense non Lgnari, optima ratione hos omnes libros Salomoni dederunt . Ac de quinto argumento haec dixerimus. Sextum vero argumentum Caietani est, in fine commentariorum super libros historicos veteris Testamenti . Pudet autem virum alioqui ingeniosum di doctum, virum pium, ac nostrae familiae columen , vano distinctionis no Fae commento argumenrum firmissi ime ludere voluisse: atque , ut leviorem Plagam repelleret, graviorem accepisse. Cum enim nomen libri canonici a d scriPtores Omnes, uno excepto Caiet nci, pro sacro atque divino sumatur, non modo comprenendi animo, sed ne
sit spicione quidem potest attingi, Ponia litices de concilia omnia aliter vocab
Ium usurpasse , aliam erat in usu unia versorum . Deinde, concilium Carthaginense, ne quis aliter inverteret, quid nomine scriptu rarum canonicarum imtelligeret, declaravit inquiens : Praeter scripturas canonicas, nihil in eccIesia legatur sub nomine divinarum scriptiis
rarum . Sunt autem canonicae scrIin
rae , &c. Et Innocentius . Hi libri. ait, recipiuntur in canonem sanctarum 'scripturarii m. Et in concilio Florentino eodem spiritu inspirante illi omnes libri, quos sulcipit , & veneratur ecclesia, ω de qus s. praesens disputatio instituimr, scripti a sacris auctoribus asserunmr . Praeterea , cum sub eodem comtexui omnes illi libri nullo facto discrimine definiantur esse canonici , ridiaculum est . ut rartim in una significatione , Partim in alia, libros canonicos habeamus . Ac. si hane semel disti ct onem admittimus, auctoritate conciliorum atque pontificum nullus liber sacer constare roterit. Nam Pari causatione, si id quidem lubitum esset, hae retici dicerent, unum quemlibet de emteris non esse canonicum ad firmandam fidem, sed ad instruendos mores . Id
quoniam absurdum omnino est, retineamus potitis eam rationem opinet, quam ierantis voluit evertere, vir ut saepe
iam dixi cum primis eruditus de ritis. sed qui in libris sacris constituendis tarasmi novitates , inSeniumque secutus,
dum alienis vestigiis voluit ita stere, propriam striam maculavit . Ac de sexto argumento hactenus. Ad confirmationem autem facilius reiiionderi potest : non Ambrosium m do , sed & Cuprianum ad Pompeianum , & Augustinum 38. de Civ. Dei, referre ex φ. de . . libro Esdrae testia monia: sed non tansi iam ex spiritu dia vino edita , quibus scilicet nefas sit refragari . In septimo princirali argumento mo- Respomleste sero, non alienos modo . verum ad 7. etiam nostrates bona venia legetur in tam novam , ne dicam levem te tentiam incidisse, ut epistolam aὸ Hebraeos Apostoli Pauli esse negaverint. Sed id multo molestius, ut si muli non . rast, protinus non sit canonica . Nam, villisne a auctore incerto , . poterit epistola certo esse canonica . Sive enim Lucas , scii avetor 'ea
Bamabas quod quidam si int opinati eam epistolam scripterint, canonica erit. Na de per Lucam 3e per rurnabam Spiritus sanctus loquebatur. Sed ad rem . Cum haereticum sit. hanc episti lamasicris icripturis excludere , certe ICm
107쪽
huius epistolae ai: tore dubitare: Ruem nir Ambrosii is super Patmlim Beat
Paulum sitisse certissimis testimoniis con- immaculati fit libro de his, qui in firmatur . Origenes in primis libro r. steriis initiantur . cap. 8. Augustinus Commentariorum super Matthaeum, At in seper 2. lib. de doctr. Christian. reὶrtur ab Eusebio lib. 6. ecclesiasticae cap. 8. λ saepe alias . . Item Gregor. historiae, Ego dico ait quod ipsa ma- . lib. Moralium cap. r. Gelasius cum y nisestissime eis Pauli Apostoli & semper concilio septuaginta EpitCOPoruin . zomnes antiqui maiores nostri eam , ut Innocentius Papa: Concilium Carthaia P. uli Apostoli susceperunt : dit opinio ginente, Florcntinum, Tridentinum .iitque ad nos pervenit, quod sermo eis Quid moror δ mille ouingentos ab hinci ius est Graeco termone compositiis, vel annos Ecclesia legit hanc nomine Pauper Clementem Romanae urbis Episco- li Apostoli: Ae audemus nos in du-Pum, vel Per Lucam ... bium vertere , quod Omnes catholici Clemens ite Alexandrinus a id Eii- tot retro saeculis sine. ambiguitate reinsebium s. Ecclesiasticae historiae libro, nuerunt λ Omitto quod Petriis, nisi Gν it. Manileste sinquit est Pauli, scripta me valde opinio sallit, testatiir Pau- quidem Hebraeo sermone tanquam He- tum Hebraeis epistolam scripsisse , . . braeis, sed a Luca in Graecum inter- Nam primam Petri Hebraeis scriptam pretata. esse, Lalutatio ipsa adeo aperte docet, Eusebius quoque in eandem sentem ut ne Caietanus ipse quidem negaretiam iuit, . lib. historiae Ecclesiasti- potuerit. At secunda PetrI eisden C p ιν cae . Ubiciim dixisset, Clementem . quoque scripta est. Ait enim : Ecce Romanum Episcopum in epistola ad iam vobis hanc secundam scribo epi- Corinthios nomine Palili testimoniis stolam. In huius vero fine sic Petrus huius epistolae ustina, continuo subii- inquit: Sicut & chartismiis frater no- ' cit: Unde constat, quod Apostolus ster Paulus scripsit vobis, sicut & in hanc epistolam tanquam Hebraeis mit- omnibus epistolis, A c. Vobis scilicet tendam, patrio eam sermone constri- Hebraeis, ad quos scribebat Petrus.' Pierit: dic ut quidam tradunt Lii- Linde iacta distinctione subjungit, Siccam Euangelistam, alii autem Clemem ut de in omnibus epistolis : ut non ob rem interpreta um esse: quod & ma- scure intelligeres , quod Paulus H gis verum est : quia Si stulus ipse braeis de longanim irate Idi salute Chri- epistolae Clamentis cum hac concor- sti, idem fit in aliis epistoli scripsit clat, dit sensus nimirum iitriusque scri- se . Non est ergo, cur de nictore hu-Pturae plurimam similitudinem ferunt. ius epistolae qiis quam dubitet. Hactenus Eulebius. Et c. a. eiusdem At Hieronymus dubitat. Certe, litIibri, Pauli manifeste r . sunt episto- dubitasset, non Proinde nostram hanc
Iae. Dies me deficiet, si velim enu- certam indubitatamque fidem , ambi incla, A merare auctores Graecos , qui hanc Sliam etfficere I otui siet. Sed negamus, epistolam Paulo tribuerunt. Nec mi Hieron Vmum ancipitem. hoc loconiis si commemorem etiam Latinos. quod illi rauissime impingitur 9 ha Quid enim reseram Athanasium in . bere lententiam . Nam, ut Innumera epistola ad Episcopos Africa nox, dit loca silentio Pmereamus, quibus refert Iib. rr. de fide Trinitatis Quid Cu HieronVmus ex hac epistola nominerillum tr. lib. Thesauriὸ Quid Chtri Paula testimonia; ut illud etiam disti-Εstomum infinitis prope laci, Quid mutemus, quod de viris illustribus inopia . . Ignatium p Quid Irenaeuin δ Quid Data Paulo, cum quorumdam contrarium ' mascemim uuid Anacletum in epita senium expressisset, eorum argumenta stola de ordinatione Episcoportu ρ refellit: ille profecto locus Hieronisii d. x ea Qiiid Higinium in epistola ad o- mianae sententiae clarissimiis testis est,
mnes Christi fidele ὸ Quid conia qui habetur in epistola ad Dardanum L Q v cum cilium Laodicenum p Quid tandem . de terra promistionis, in haec verba: cat concilium Ephesinum V cum omnes Vas electionis locu itur ad Hebraeos, inhum ' Graeci scriptores ut auctor est His fide qui vocatur Abraham , di c. Nec Iai n. ixes ronymus ad Dardanumst hanc epist me fugit, quod perfidia Iudaeorum haec cV iiii fit, iam Apostoli Pauli esse lina voce sa- testi inonia non suscepit. Illud nostrisI-: sse reantur. Theophvsactus certe miratur dicendum est , hanc epistolam , quae '.'ψ eorum impudentiam , qui hanc epis - micribitur ad Hebraeos , non solum rixarro. Iam Pauli esse inficiantur; affirmatque ab Ecclesiis Orientis, sed ab omnibus
eos non lectis peccare, quam si a Pau- retro Graeci termonis scriptoribtis ,
lo abesse Christum negarent . Quid qiuasi Pauli Apostoli, suscipi: Ac m- is Latini Nemi e fatenmr etiam. Dis hil interei se cuius sit, cum Ecclesiis
108쪽
meἰ VIA sit , 3e quotidie Ecclesiarum
lectione Celebretur. Quod si eam Latinorum consuetudo non recipit inter scripturas canonicas, nec Graecorum Ecclesiae Apocalvitam Joannis eadem libertate suscipiunt: & tamen nos utramqtie suscipimiis, nequaquam huius temporis consueuidinem , sed vevertim scriptorum alictoritatem sequentes, qui iitriusque testimoniis utuntur, non ut interdum de apocmphis facere uolent,
sed quasi canonicis & Ecelesiasticis. Hactentis Hieronmus. Et in epist R. lam ad Titum , Lege inquit ad Hebraeos epistolam Pauli AIUstoli, sive cuiuscunque alterius eam esse putas, quia iam inter Ecclesiasticas est te-
Respon. Ad primam igitur rationem, quoad ratim niam in relectione de poenitentia accli-Neς τ . aria rate sane ac diligenter illa Apostolirumenti. loca ex Plicata sunt, non est necesse modo respondere. Ad secundam respondere necem est, & quidem eo ordine, quo adve sum constimiam veritatem obiectionis sngulae particulae fuere propositae . Nam, quod prima particula obiiciebatur , facile diluitur: Qim conting re potuerit, ut interpres reliquerit quidem in texni verba Hebraica, sed in mamine, quod fieri solet, addita fuerit interpretatio, suam librarius textui deinceps Inseruerit. Quod etiam adem in Matthaeo usii sortasse venit
cap xx an verbis illis, Eli, Eli, rae. Piod
autem , quae exp sitor fortasse qriispiam in margine apposuerit, ea scriptorum vitio textui notantinquam inserantur,Nj colatis Liramis recte 2. Reg. η. an madvertit . illa enim verba , De quo fecit Salomon omnia vasa aurea in tem
PB, 8c mare aeneum , de columnas,& altare, in hunc modum de adiecta,& insem esse constat. Potuit & alia ex causa proficiscimi A-i ostolus vel Euangelista Hebraice scribens, quorundam vocabulorum inte
Pietationem .ad iecerit, quod apud Judaeos erant verba quaedam, vel Chaldaica , vel Suriaca , quae potuerunt commode in linguam Hebraicam verti οῦ ut Golgotha,-8c Epheta. Ecce duas caulas, quibus interim
argumentum illua Caietani posset eludi . Quo ne librum quidem Genes eos Hebraico sermone scriptum sibi C tetanus suaderet . Nam ibi lexitur, Rachel vocasse filii hui nomen Ben ni, id est , filium doloris mei: n men vero ei a patre inditum Beni
min, id est, filium dextrae . de in
Exodo, Est enim phase, ἰd est, tra suis Domini. Respondeant nobis isti ,
qui simili argutia negotium nobis ex- .hil ere volunt be si non valuerint, tertiam Causam nos reddemus: Vid licet , sunt nomina comi sita ex mu tis simplicibus, quae nonniinquam i tegra in compositione manent, interdum corrupta. ea si aliis verbis ea dem etiam lingua explicare voluero,
nihil absilrdum orietur: ut si verbi
causa dicam Deicola , interpretatur Dei cultor : pateriamilias, hoc est, domus gubernator de Parens. Quod idem in nominibus Benoni & Melchia sedech evenire iratuit. Sed ne ad haec tanquam in aram coniugiamus, illa causa & praestantissima& veristima est, Interpretem id iure filo facere potuisse: cum videlicet necessiim fuit Hebraica verba manere. Si enim interpres transtulisset,
Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me , non fuisset a Latinis Pe ceptum , quorsium astantes dixerint. Heliam vocat iste. Quare verba Hebraica retinere coactus, eorum interpretationem apposivit , quod facere aeque Fraterat verbis Hebraicis non retentis. Certe Gen meos 3 s. 8c Exodiaa. in Hebraeo nominum interpretatio non habetur: sed interpres adiecit de suo . Quod s obiicias , Illam particulam. non esse sacram scripturam , si hoc
verum est, ut quae ab ossicina interpretis prodierit: Primum conceditur conclusio; nec ego video cur perhorreicere debeamus . Deinde, negatur illa collectio. 4i ab interprete profici citur , extra sacras literas est . Nam particula quae ad servandam vel congruitatem , vel intelligentiam in sacrarum literarum interpretatione additur , non censetur a secris literis aliena . t Inde Hieron us in commentariis epistolae ad Gabras, Hanc con
suetudinem, inquit, in pluribus locis '
scriptura conserva t, ut Hebraicum verbum cum interpretatione sua ponat 3
Bartimeus filius Timet, Aser , divitiae,
Tabita , Dorcas, de Mesech , vernaculus . Ecce scripturam Hieronymus vocat etiam eam Particulam , qta.m interpretem addidisse compertum est.
Atque id in epistola ad Hebraeos vel maxime locum habet; cuius interpressuit vel Lucas, vel Clemens; quod Apostolo & vivente δe vidente factum esse, ad veritatis similitudinem videtur
vise propensius . Verum esse assever rem, nisi academiae temPeramentum
109쪽
In causa coniecturali placeret. Nihil tiam invictissime delandere , mi Ianonis
ergo prima illa caiisa movere nos de- nulla ibi ita dicta sunt , ut in Sal bet , ut credamus hanc epistol.im He- monem convenire non possint. Quae braice scriptam non fuisse . Sed ne se- eadem profecto causa , ut de Psa ocunda quidem causa movet. eadem M. idem sentiamus, cogit. enim in Apostolum torqueretur, qui Posterius, ut in sensu allegorico hoc Ao 11. in Actorum lib. Judaeis loquelas citat testimonio Paulus abuteretur, nihil ascripturam veterem iuxta translatim suo more faceret alienum . qui cum nem Septuaginta. Itaque interpres aut saepe alias, tum maxime in priori ad Dicasi aut Clemens , licet Hebraeos Corinth. epistola , ex sensiu allegorico ν .
Hebraice Pantus fuerit allocutus, ver- argumentatur. Aliud est enim exlem viticen Dis.1ionem tamen septuaginta interpretum sit spirituali certum Ac etscax argu- 'magis reddere voluit, ne Graeci literae mentum trahi, quod Augustinus , Di Bion, lα novitate turbatentur. Quam etiam ob nysius, Hieronumusque negarunci, aliud T c., rem Apostolus Romanis scribens abu- vero argumentum inde probabile duci, ii. Minutitur testimonio Abacuch stixta trans- id quoa nemo sene doctus negare Po Iationem septuaginta: ne Romanis au- est. Quod enim Rhetores argumen-ribus inietam orationem afferret: ut in verosimilia certis & exploratis ad-
Hieronymus auctor est in commen- iungunt, id Apostolus quoque facit. c. , rari is super Abacuch. . Potuit autem hoc Ioco multo be com-Jam vero, tertia illa causa , quae in modius Ae vehementius facere, ubi postrema liu us rationis parte nobis Hebraei intelligebant ea, quas David opponitur, nulla est . Audivi equidem in Salomone Delis promiserat, in Aese nancta ab Hebraeo, cui Hebrati Carpentora- Christo esse complenda. Intelligebant ni his, ita tenses Primas ex suis hominibus dese- autem , eisdem sacris literis saepius rebant, epistolam hane Hebraicam h admoniti, ut Mich. 4. Dan. 7 . N-
unum die etiam , Matthaeique Euan elium tet.
rub. &.iu, extare. Seὸ ut ud Ens ille nos arriἡ Ad quartam rationem non oporteret re voluerit, aut etiam ex alicu ius Heis respondere, si oratio Pauli colo & co tibiau,' braei versione illi habeant nunc H mare aptius distingueretur. Itaque imbraicam epistolam Pauli, Euangelium Oio in hunc modum habere debet sque Matthaei, i erierint vero legitimvm Quae cum initium accepisset enarrari Matthaei ad Hebraeos Euangelium , de per Dominum ab eis qui audierunt , . epistola Pauli ad Hebraeo , Iudaeorum an nos confirmata est: ut illa verba, cura id verisimillimum est accidissse. Ab eis qui audierunt, non ad partiis Ad tertiam rationem, qua etiam id cipium sequens , sed ad infinitivum
agitur, ut Paulus auctor huius epist antecedens reisramn r. Sed cui haeciae non credatur. prius respondenir, displicent, is . tale habeat responsum: testimonium illuὁ in sensu literati ad Quod Paul. ait, In nos confirmata Christum reserri. Nec obstat, sensiim est, non ad se peculiariter refert, sed etiam literalem ad Salomonem etiam ad Judaeos generaliter, ut Glossi inpertinere; cum eadem litera plura tertinearis admonuit. Praeter am quod simul literalia uenis contineat; ut D. Paulus non ait se accepisse doctrinam pari. q. . Thom. he ante hunc D. Augustinus ab eis qui audierunt, sed salutis eo ''U ais tradidere. Quemadmodum igiuir no- firmationem : accepit enim Ac Sicr elui'. e. mine David Christus interdum ad menta ab illis, & doctrinae confirma-Σ A Iiteram siqnificatur. ut Erech. 34. Si i- tionem: tum quia Ananias dixit illi,s,. ia D. scitabo super ea pastorem tinum, sem quid oporteret eum facere: tum quia vum meum David: 3c Hieremiae 3ω ascendit ad antecessores at ostolas, ne Servient Domino Deo suo, bc David serie in vanum curreret, dic. regi suo, dic. sic bc per nomen Sa- Ad auintam vero rei Pondere opor-
Iomonis Christum Dominum eo loco tet in nunc modum: nomen Testa- scriptura signavit. Id ne nos praeteria menti apud Latinos interdum signi mret, adiecit, Stabiliam thronum eius care pactum , dc promtisonem , ut usqtie in sempitemum. Quod apud Ἀ- Hieron. In Hierem. 3I. cap. bc In cam Angelum ad Christum retulisse, Malac. 2. cap. scripsit, de Innocentius GP notius est , quam ut explicandum sit 3 in capite , Cum Marthae . de celebr Filius , inquit , altissimi vocabitur, tione mis s. , erudite postea docuit.
de nuper domum David sedebit. A In quam significationem illud tradidit
P. unitae. gustinus porro auctor est, P I. I. accipiendum, quod in canone dicitur ,
licet in Salomonem irasci ibamr , Ju- Hic est calix novi de aeterni Testa- dxos camen de Christo elle prophe- menti, id est, novae ac aeternae Pr misit
110쪽
ειν. . m Issionis: 8e illud etiam ad Hebraeos, Novi Testamenti mediator est , ut rei romi ictionem accipiant qui vocati s lint,
naereditatis aeternae. Illud etiam exploratum est, apud Graecos nomen stria mi, interdum proprie testame ilim , nonnunqllam Pactum, foedus, Aepollicitationem significare; ut ex Actorum Apostolicorum . capite tertio Budaeiis in commentariis Probat. In qua etiam posteriori significatione . Geneseos nono , bc Psalm. s . he 88.
Vocabulum quoque Hebraicum Ee-Hib , quod Exodi 2 . & Hierem. 3 t. habetur, licet frequenter pactum Deis diisque significet, quand ne tamen ad testamenti significationem flectitur. Nam & Hieron. Zachariae nono, Ac Psalmomm interpres Pal. 44. nom n Berith, in testamentum vertit. Ima licet Aquila nomen illud semper pactum interpretetur, at et . tamen χre testamentum, ut Hieron. in 2. Cap. Malac. testatur . In nomine Igimr Hebraico Paulus ludere potuit Rhetorum more , he vocem a proprio ad
improprium ignificatum flectere: quod
idem, si aut Graece , aut Latine i queretur , facere potuisset. Idque eo magis , quod instrumentum a sanis o signatum , testamentiam dicitur : quamvis codicillo postea vel mutenuir aliqua, be aliqua inducantur, vel etiam totum Omnino , quod testamento semel. Cautum erat, antiquetur . Quocirca &venis illud legatum, testamentum quidem erat si natum a vivo : sed apertum moriente Christo, ut velum scissum ostendit; ac per euangelicam legem velut per codicillum abolitum.
Id quod Lactantius de vera sapientia ον. - videtur mihi intellexisse . Nihil igi
mr obstat . quo minus Exodum I mentem de veteri foedere, loquens etiam proprie de testamento Paulus adducat. inimo consentanetim argumentum est , ut perfectum testamennim , scilicet novum . sanguine confirmatum sit 8e morte testatoris: quandoquidem impersectum illud venis non sine sanguine firmatum est: ut figura figuram congrueret. At e haec quidem responsio argumento Caietani Latis facit; etiamsi nomen Hebraicum non testamennim proprie, sed faedusio lum significet. Quod Se Hieron. in 3I. Cap. Hierem. Se Hebraei docti
Ad postremam vero rationem is ipse, qui posuit, respondet; illa tria videm in arca fuisse omnia, ut Paul.
dicit; sed urnam Ad virgam foris Pe dentes a latere; tabulas vero innis, ut t. Iib. Regum habetur . Ruritim etiam sorte post illa Salomonis tempora, sacerdo es cupientes virgam , de manna in secretiori miioriqile esse custodia , intra arcam cum tabulis Politeriint . Cuius rei multis non erat inscius, nos sumus, qui Hebraeoriim traditiones tenoramus. Theoph. in epistol. ad Hebiaeos, cap. q. asserit Paulum optime institii tum in rebus Iudaiacis a Gamaliele ex traditione hoc habuiise, hodieque Pharisaeorum sectam assentiri rem ita te habere . Admonuerit fere idem prior Chrvsostom. hom. I 8. De septimo itaque a ytinae io, Ad huic adstinctis rationibus satis est dictum. Nam quod ex illis verbis, Celerius autem videbo vos, Caietanus
argumentatur , alienum a ratione videri, ut postqiram appellaverit Caesarem , spondeat se Paliliis daturum Judaeis; adeo leve est . ut referre pigeat, nedum refellere. In octavo vero principali argumemto, quo quarta conclusio coargui ur, Caletanus quidem non negat epist. Iacobi esse canonicam : sed auctoremasterit incertum esse. Erasmus addit, eam non sapere apostolicam auctoritatem . At cum Hieron. de viris illustr. Urbanus Papa in Epist. de communi vita, Alexan. quintus a Petro in epist. ad omnes Episcopos, Anactetus in epist. de oppressione Episcopomm . Marcellus Papa ad Episcopos Antiochenae Provinciae, Gelasius cum concilio sepataginta, Innocentius I. concit. Milevitaruim C. v. conci l.Laodicen. Cam h gin.Florent. Trid. hanc epist. Jacobi Apostoli , Jacobi, inquam , Apost. esse assi averint, idque ecclesiae universialis usi confirmante : temerarium est, ne dicam er- neum , huius epistolae certi cudinem velle aut ex incerto auctore , aut ex stylo salutationis infirmare: idque argumento leviori, quam cui respondere debeamus .
Ad nonum argumentum sic respondeo. Erroneum est, ne dicam haereticum, secundam illam epistolam Petri Apostoli esse, . negare. Adversatur e nim in primis omnibus sanctis: Deinde Innocentio ne Gelasio: Praeteret , somciliis Laodiceno, Cartilaginens i Fhrentino , Tridentino : Denique uuii catholicae Ecclesiae, quae legit eam in se sto transfigurationis nomine Petri Apostoli. Contineret etiam aliquid falsi, K Petrus Apostolus eius auctor non suisset. Nam licet argumentum ex salutatione