장음표시 사용
171쪽
1 est De Ecclesiae CarbesisAE AMA.
usurpat. Quapropter nisi idem curruia Domino denum
Graeca sentiat, ecclesiae universalis auis a sacerdote . conctoritate caret: non tenemurque perim tam a propheta
de eius iudicium revereri , ac si ca- pastores ecclesitholica vere esset. Cuius revereriit Atre. Praeterea , catholica ecclesia ideo v sequitur, ab ec' catur , quia per Omnes gentes, perque is, cumque illaei, it totum orbem distula est : ut August. Israele quidem iib. 2. con. Petilia. patefecit: haec vero similes: In Iudiola est . quae suo nos iudicio ligat be remiam, & relsastris ii, quoniam hanc & non aliam tui lectili sacerdiuuamlibet lacrae nobis litterae commenis phetae non a se
--ii darimi, quemadmodum plurimis in lo- diris etiam execis idem August. ostendit i non ergo surdum & impi i liti: ecclesia, quae modo est, si qua demum ut ne dicam eti: IL iziἱt est , certam auctoritatem habet , ut Cerdotes 3c pastauae catholica, id est universalis esse suisse: sed impi
deserit. spirationem, ccta Argit. Praeterea, ex universalis ecclesiae sem simorum . a quitentia nullum omnino arsumentum . sensione desciso
sumi potest . momodo enim fidelium res etiamnum somnium sensum in fidei quaestione reia snt , nec Chr. Domino denunciet lare, ut lax pereaea sacerdote . consilium a sapiente , ver bum a propheta . Qiod si tacerdotes e pastores ecclesiam Dei consti munt , cuius revereri testimonium oporteat , sequitur, ab ecclesia Dei alienos fuisse, cumque illa etiam pugnasse: Ira Israele quidem Heliam, Michaeain ne similes: In Iuda autem Isaiam , Hieremiam, Ac reliquos eius notae , quos
siti seculi sacerdotes, Pastores, he Pro phetae non a se modo abalienarunt, sed diris etiam execrati lsunt. Illud, fi ab surdum & impium existimandi im est, ut ne dicam etiam stultum: maneat, si cerdotes 3c pastores ecclesiam Dei non suisse : sed impiam adorsius Deum comi pirationem , coemmque sominum peia
simorum . a quorum necesse fuit comsensione desciscere . Oim itaque Past res etiamnum similes vetenim esse pos-quiremus Vanum est igitur ab ecclesia catholica velle argi mentum ducere .
Forsitan quispiam dixerit: Ρastores e Clesiam repraesentant, atque adeo ipsi iasima ecclesia silini. Eorum itaque sensum quaerere satis esse , quippe cum idem omnino sensiis ecclesiae sit . Merat Isaiae temporibus ecclesia Hiero-it .h solymis; de Pastoribus vero se loquia
rq tur r Speculatores eius caeci mn o Icierunt universi : Canes muti nou
valentes latrare , videntes vana, dor mientes 8e amantes somnia .. Ipsi Pastores ignoraverunt intelli fientia in . . omnes in viam suam declinaverunt alumino usque ad novi Isimum . in rabat quoque ecciesia ad tempus Hieremiae: audiamus quid de pastorib.ὸicat . in Hist. 1. modo dicitis, sapientes nos sumus, oclex domini nobilinm est ρ Vere me dacium operatus est avius mend ix lcribarum. Confit si simi sapientes, verbum enim domini proiecerunt, Ac lapientia a
nulla est in eis. A minimo usque ad
maximum omnes avaritiam 1 equunmr Sa propheta uique ad sacerdotem cuncti faciunt mendacium. Cur aulam secum dum hanc rationem ecclesiam non rem
ες ε 333, serrent 4 . prophetae illi. qui Achab mentiebamur omnes λ At ecclesia Dei vera, id est , quicunque in populo erant pii, a partibus Micheae stabant . Certe, si res ad eum modum habet ,
ecclesiae imaginem prae se ferrent Pr rhetae fle sacerdotes, cum adversus Hi remiam omnes ad unum fidenter sane iactarent, non posse fieri . ut I eriret lex a cicerdote, consilium a sapiente,
verbum a propheta. Adversunt omnes tamen unus Hieremias mitti ur, quia
snt , nec Christi ecolesiam protecto
reserunt , nec ex eonim iudicio dogmata fidei probantur. Atque si ex pastoribus Ze episcopis Dei ecclesia comstat, ubiriam gentium ecclesia resdet, ex quo Biuliense concilium Eugenitim Pontificatu deiecit, subrogato in eius lacum Amedmp Concilium siqii identiquantum ad externos ritus attinet, I gitimum fuit: nec ab uno solum Pontifice , sed a duobus indictum . Damnatus est illic Eligentiis schismatis
rebellionis, pertinaciae , clim toto cased inalium de episcoporum grege , qui concilio refragabantur . Ex illorum schismaticorum, rebellium, pertinacium gremio Prodiit , mi icquia postea P
batum, Presbyterorum fuit. Utram igitur in partem ecclesiae nomen cons retur Negabimus ne generalem sun
dum eam filisse , suae praesidente R manae sedis legato consecrata est Αn fatebimur schilinaticum Eugenium cum
tota sua cohorte , a quis Omnes succe
dentes episeopi linctificati sunt o Mitergo Pastores inaconcilium etiam gene tale coacti ecclesiam Dei minime reis Praeventant, alit quotquot simi, ab haereticis At schismaticis ordinati sunt a His potissimum argumen is therani abutuntur λ Nam , quod Calvi: us addit,
duo esse ecclesiae tym la, verbi tu ceram praedicationem , Ac sacrament rum administrationem rectam : in cΡtholicoriim vero coetu pro verbi mini terio mendaciis conflatam regnare doctrinarii, in lactim c nae Domini fu
dillimum lacrilegium subiisse , publico
in templa conventus idololatriae tu in pietatis scholas este : quam Iern 1
172쪽
ham Ipud vos 5e germanam Clitiis sti ecclesiam non esse , sed Sathanae exitialem oc sacrilegam Coniurationem ira quoniam imprudenter, turpiter . ne maledice obiicitur, non est iu praese ua reserendum.
Luid Ecclesiae isee significetur.
EGo vero pergam , Ae id faciam quod in principio fieri , cum in
omnibus disputationinus , tum in hac nugis oportere celiseo : ut quid illud sit, de qlio disputatio sit, explamur:
ne vagari & errare cogatur Oratio, fili, qui inter se dissenserint , non idem esse illud , de quo agitur , intelligent.
Ecelesa ergo Graecnm nomen est, de , si verbum verbo reddas , Latine Co
ἡ rovocatio dicimr , sve quod omnes ad se
iuuiet Lia . vocet, ut Iulio Ee Rabano visum est. , sive quod quiraimque 3in eam Con nituet, hi non meritis de iustitia sua , sed Dei gratia & vocatione conveniant. Nam & hanc nominis etymologiam spero lectoridiis placituram . Ecclesiae quiepe Romanae scribens Paulus , Gmnibns, ait , qui sunt Romae vocatis sanctis, flec. Atque in priore ad C
e. . ab. de rinthios epistola et Ecclesiae Dei ., i
quit , quae est Corinthi , vocatis sanctis,dec. Et paulo post: Fidelis Dei iv , herquem vocati estis in societatem filii eiu Jesu Christi : Quae sine dubio societas cum Christi Ecclesia -sit , qui tini lum sibi illum arrogant, hi videant, an
haereticorum more penes se ecclesiam existere mentiantur. Verum de nominis ratione nihil moror, ecclesia certe concio est: unde ecclesastos., conci nator . Et licet generaliter vox illax. e. a. quandoque usurpata sit pro quacunque nis concione, sive impiorum v sive Pioriun,
N' . . infidelium atque fidelium; sed in novos mali uim testamento , quantum memoria repe- M' .rere possum , nusquam infidelium comcio ecclesia vocata est . Qui quidem sus adeo in Christianis invaluit, iitfinmilla nunc multitudine ecclesiae nomen agnoscant, nisi qliae Christi fide di v catione coaluerit . Est autem ecclesia re locus ipse , quo multivido confluit, fle ipsa proprie multitudo . Cuius tris que rei exempla sunt in sacris lura. teris plurima. Illud vero discrimen inter Sunagogam& Ecclesiam script rex sancti observarunt , quod Puliis due vetus atque 3c Ecclesia be Syn
goga nuncupares est plebem nec scriptura sacra , nec ullus unquam probatus auctor Synagogam nappellavit . Id porro aut discemendae γ' utriusque reipubl. causa factim est: aut e pio 1 quod inter congregationem , quod Sy en . agoga notat , & convocationem , quod' 'sonat ecclesia, nonnihil intersit. Congregari enim pecora solent, unde ne greges dicimus , non hominum Pr prie , 2d pecudum se bestiarem , at convocari is homines non solent . Tannim Christi ecclesia Synagogam excellit. Et quamvis societas angelo
tum die hominum interdum vocemr e clesia , nonnunquam Vero regnum c. Epe . F.
lorum, quod ex hominibus comprehem soribus viatoribusque conficitur ; nobis tamen in praesenti non est animus etiaserendi , nisi de ecclesa militante ', hoc est, coetu fidelium Matorum. . Nec neeesse est , hos vocis significarus exemplis adhibitis ostendere , Cum ea Passim Ee in literis sacris, 3e in lanctora mhominum libris occurrant. Sane veros quemadmodum infideles nondum baptitatos 4n ecclesiae Christi voce intelligere, non cum veritate statim , sed cum sensu etiam Communi pugnat: ita haereticos partes ecclesiae non esses comstitnendum est. .Id quod commune est quidem omnium Theologorum, non eorum modo. qui nuper scripserunt ., sed eornm etiam , qui venistate ipsa ha- Εν c. I. v. bentur nobilissimi. Temntur hoc Cv- οῦς e
inianus, Augi istinus, Gregorius , duo gn Ghare.
que concilia Lateranense & Florentinum. Recte igitur Nicolaus Papa de- ζῆ finit, eccksam esse catholicorum col- T i. Fima, lectionem. Certe nervosius qui ecci fiam finiunt, illi non dubitant eam Laelium tannim numero conflari : qui autem et istius, hi tamen non audent, quos catholicos esse non vident , em ecclesiae homines appellare . Absurdum est enim, qui catholicae ecclesiae partes non sint, nos ecclesiae Chrissi partes
At Papa etiam haereticis, donec abaecclesia deponatur , eum suam retineat obiectio. semper auctoritatem, caput adhuc e clesae erit: haeretici itaque in mel sae partibus numerabuntur . Apostolus me cum dixisset Hymeneum de A. Tim. a. tum a vera late excidisse , 5e si vertisse quorundam fidem, subiunxit, In magna domo non sellim esse vase aurea. c argentea , sed Ac lignea he fictulia: de quaedam quidem in honorem , uraeis e. alia vero in contumeliam. Quibus verbis, ut August. ait , eos etiam, qui a fide aberrarunt, in magna domo esse
173쪽
. , i significat , scilicet non ut vasa in ho-Ad 'Aeso. norem , sed ut vasa in contumeliam . -d ep. ' Quam omnino sententiam Cyprianii quoque testimonio confirmat. Sed enim ad ea , quae promisimus exolvenda Pr Perantibus , non est consilium scrupulas omnes, inii in via obiiciuntur, excutere . Quid enim illud hoc loco ex- Pendamus . an Papa haereticus esse possit λ Quid illud rurlima, an similiatque in haeresim lapsius est , ecclesiae caput
esse desierit ρ At horum utrumque t men priore argumento diluendo necesse erat explanare. Prod nec brevitatis nostrae est, nec ad opus institum in
F ertinet. Et si mid de hisce rebus dicendum erit , alio loco opportunius dicetur . Atque illam quaestionem quidem in libro sexto nos explicaturi sumus , de hac autem in libro de Aucto. Pap. 3e Con. Caietanus noster songen , lateque disseruit. a QM o Ne autem argumenti hnius dissicuti olea. tate deterriti dare terga vicieamur, intelligendum est , dupliciter ecclesiam Posse dici. Primum eam , quam fidelium omnium ab initio mumit usque , in finem congregatio conficit, quomodo D. Thomas de ecclesa loquitur 3. Parte quaestione g. articulo t. illi que omnes , qui esse Nunc eandem ecclesiam dicunt, quae fuit Ae in populo Judaeorum sub lege Moysi . & in hominibus pias sub lege olim naturali . In quem sensum Catechumeni sunt membra Ecclesiae verissma . Non enim haec baptismi secramento secernitiir , sed fide , quae omni tempore populum Dei ab infidelium coetibus discriciunavit . Deinde de ea ecclesa dicitur , quae in Christi nomine ter baptismin cogitur, qui & fidei sacramentum est, EQ pr Prie ecclesiae membra partesque facit, re Christi ecclesiam a Synagoga diis singuit. Huius Ecclesiae Kec Catechumeni partes sunt , ik illi omnes sunt Partes , qui a baptismo Christi characterem habent, nisi post haeresin e teriorem publico eeclesiae iudicio suerint excis. Q iamdni enim aliquis reui bIicae minister est , eiusque aeris oritate de potestate fi ingitur , tamdiu illius pars dici Ac potest, &debet. In hoc igitur sensit quemadmodum ecclesia , hoc est, Reipub. Christiana, non interiore solum 1 se constituitur , ted
baptis ini etiam exteriore sacramento: sic eius partes non interior modo infidelitas, sed schil , exaerniqtie iudicii diviso separat . Itaque ii in illa Nicolai finitione ecclesia hoc secundo modo acciriatur, fidele, dicantur Opo
tet non a Christi fide, sed a fidei s
cramento. Uerum de hoc in cap. hi ius libri postremo Plura . Argumento vero posteriori ha respondeo . Apostolus fi ad Humenarum ne Philetum verba illa retulit , non ad id tempus spectavit , quo j.m de domo fidelium
communi per sectam Privatam exierant rsed ad illi d potius. quo per sinsceptam fidem ac baptismum in magna domo continebantur . Quae sententia est Aurastini his ipsis , quos a limns, locis . Quanis quam Propter Cyprianum , Cuius se dicit auctoritate urgeri, fatetur etiam haereticos in maena domo quodammodo esse, propter eadem sacramenta, quibus administr dis cum ecclesia conveniunt.
Uerum id Augustinus. α dixi, invitus addidit r nam illud prius libenter
sequitur . Ego vero ut, quemadmodum sentio, loquar, non intelligo , quid causae Augustino fuerit , ut verba Cypriani in eum sensum accelerit , qui mihi sane tam apparet a Cypriani mei
te alienus , quam Coesum a terrae v tura alienum est. Nam , ut omittam .
quod in locis paulo ante a me citatis Cyprianus ipse haeretic,s non obscure ab ecclesia exeludit , certe in epistola ad Antonianum, cuius Augustinus testimonio abutitur , non solam non ab ea sententia discedit, sed eandem apertius confirmat, inquiens : inod vero ad Novatiani perihmm pertinet, scias nos curiosos es; non debere , cum ris doceat. Quisquis ille est, te qualiscunque est , Christianus non est , qui in Christi ecclesia non est, &c. Nec alia Cypriano caula suit haereticorum baptisma negandi, nisi quia .eos extra ecclesam 8e esse, bc baptizare Perpetua illi suit fimmite sententia . In verbis antem, quae Augustinus refert, nihil aliud Cmetianus significat, quam
re , qui putarent se posse facere ad , quod ne Apostolis quidem concessiim est, ut Urania a frumento discernerent, Paleas separarent a tritico, vasisque ligneis Ee fictilibus eiectis, aurea argeminaque seligerent. Ubi per vasa lignea he fictilia non eos Cyprianus accepit squorum sermo ut cancer semerat, sed eosdem Prorsus , quos dic aer Eania. oe leas vocaverat, hoc est , fragiles 8e imbecillos , qui firmis perfectisque erant, suntqiae semper in ecclesia Wrmixti. Quos Novatiani quoniam serre non Pinerant , humilitatis ac lenitatis obliti , ab ecclesia ante temPl se licere conabantur. Quanquam vasa ligneafictili agite ad s.los improbos I
174쪽
seire , qt Cy'Ianus facit. non custino solum, sed mihi etiam parum Probatum est . . Sensus igitur Amstoli planus est . Cum enim dixisset, quoiadam a veritate excidisse. cc. ne mnes fragiles existimarentire, ac Pr
inde ecclesiae fidei timeremus, sebiicit. Sed firmum fundamentum Dei hae.
- . iania vero quaereret fortasse quin Plaevi cur Deus in ecclesia sim alios firmos , alios infirmos haberet: hos stare, illos exeidere pateretnr: huic respondet Apostoliis, in magna domo non solum esse vasa aureae N argentea, sed lignea & testacea , &α.
Est M altera ta lux. Apostolici te.
rima an, stimonii intellirentia ,. ex qua Mania -- chaeornm , Pelagianorim, Catharorum Donatistarum,. Bezardorum , . & B minarum Pariter eluuntur errores: in quos Hymeneus forte & Philetus incurrerant . Noni enim verosimile fit, in eam hos amentiam incidisse, ut astruerent corporum restirrectionem:eta iam
factam . . Sed quoniam: talia absolui, sanctimoniae persuasione imbuti, viatam in carne mortali afferebant similem ei, quam iusti cum angelis post r surreetionem immortales habituri itim, ab omni scilicet fragilitate & imperfectione alienam: idcirco vas electi uis Apostoliis eos asservisse ait resurrectionem esse iam factam. Horum igitur vanam futil que sententiam paucis refutat Paulus inquiens : Sed firmum iundamentum Dei stat, dic. Quae verba ,, ni fallor ego , hunc sensum habent i Elaetio fidelium ex parte Dei quidem certa atque immutabilis est. Hanc enim ille v cat fundamentum, quoniam primum est humanae salutis initium . Nam quos predestinavit, hos & vocavit: &quos vocavit, hos & iustificavit: quos a
rem iustificavit, illos & glorificavit.
Firmum igitur fundamentum Dei stat, habens signaculum hoc. Novit Dominus qui tunt sui. Electio quippe n stra nobis ipsis obstiira & incognita, solius Dei notitia quas fgnaculo quodam obsignata clauditur, ut hinc &apud nos incerta & occulta sit, &
pud Deum stata & fixa . Sed qujatalus nostra a nostra quoque arbitrio pendet, nemo ex electione Dei certum sibi stabilemque iustitiam pollic
mi debet: nemo sensu inflatus carnis suae anselorum religionem in carne amortali praedicare , nemo impe a tiam M virtutem omnibus numeris a
solitum fibi assiimere, nemo retria rimi fidelium ae perrari contortium, m
quibus humanum adhue aliquid iubense cernat. Hoc est antem, quod lubis iungit: Discedat: ab inimitate, &c.
Salagae. inquit, in primis per Sona . v. H. '. ipse opera certam facere Vocationem ua .ra, 'i stiam , nec tantum munditiae suae fidat, ne timeat iniquitate se posse Contaminari & pollui. Intelligat deinde . in
magna domo non solum esse. vasa a
rea & argentea , sed lignea & fictilia . Ac quaedam quidem in honorem . alia antem in contumeliam. Ita si vasa aliqua frangi cognoverit, reformet ea pro tua virili re consolidet, confid rans seipsum, ne sorte 8e ipse fra Mure. Atque si vas in honorem sesvidetur esse, serat natienter vasa ii Contumeliam e nec horum abominati ne a. maεna domo discedat. Nam re vasa ista inhonorata & ingloria , quemadmodum libero arbitrio versia lunt in contumeliam, sic verti eadem liberiatate poterunt in honorem. Quibus ex rebus non modo argumentum it Meliditur , verum etiam id constat squod in hac finitione. vel maxime quaeritvr, Ecclesiam omnium fidelium. M sortium , imbecillium , fle iust Nim 3e iniquorum collectione consti-mi . Id quod si plane ac breviter
confecerimus, nec nos industriae nostrae, nec sui lectorem laboris poen, tebit.
quibus vere et proprie Ecclesia conflatur . . ENimrem in partibus eeclefiae ce
sendis tres errores suisse, animadvertimus. Primus eorum fuit, qui non putarunt illie ecclesiam ha re partem ,
tibi non est solida vitae puritas , fle inte- α -
gritas. Quales olim Here Cainari, ω, ii ων. A. ad horum vesaniam accedebant, DP
natistae ; Hodie sunt ex Luthermis Anabaptistae, qui ciim Pelagianis Persestim omnino in hae etiam mortali vita fidelium esse iustitiam volunt cum Catharis & Doriatisti nullam in Ecclesia infirmitatem serunt . Fuere alii , qui solis praedestinatis ad gi
riam locum in ecclesia concesserunt. Cuius erroris auctores praecipui rem. riuntur, Joannes Uvieleis, be Mannes
Hus, damnati in Concilio Constant. Postremi solos probos ad Ecclesiam Pertinere arbitrati sunt, improbos a
175쪽
rem nullo modo. Id quod post vel res quosdam modo assentnt isther ni non omnes , sed qui in eis habemtur nobilissimi. Uernm non est animiis, quae adversem hos errores a C
tholicis dis putata siunt, ea hic ex ufite restimere, Summatim ergo argu
menta reseremus , quibus singuli con
iurantur . - i. Primus ita e error ante omnia re,
T,. , selli uir eisdem omnino testimoniis , quibus Pelagiam olim & Donatista refutati sum. Si dixerimus, quod PeC-
Io vitiim non habemus, ira nos leduci-mtrs, he veritas in nobis non es Matth. s. Item, Dimitte nobis debita nostra . Quam orationem Christus Apostolos suos docuit, qui ecclesiae nimirum par Iamri t. res erant. Item, In mu Iris offendimus omnes. Item, omnis ponti sex ex ho-Mem. I. minabus assumptus pro nominibus co stituitur, ut offerat saeruicia pro Pe catis: qui condolere possit iis , qui errant, quoniam Ae ipse cir ndalii Dest infirmitate': Ae propterea debet quemadmodum pro populo, ita etiam M. ui. Pro semetipso Oiserre Pro peccatis . Item, Non intres. in Ddicium cum servo tuo, quia non iustificabitur c I. Ma l. ram te omnis vivens. Item , Non est homo qui non peccet. Item, Quivpotest dicere, mundum est cor meum . r... aoc mund is sum a Peccato p Item , Non e:praelae. homo Iustus in terra , qui faciat bonum. non peccet: caeteraque fimilia ,.mtae ex ε ob si.&ra. Iob dc Daniele referri solent. Si igitvr ecclesiam in sinrulis etiam memoris , omni prorsus labe die enim vat Baa. oporteret, nulla profecto in terris emet ecclesia: qnoniam nemo usqtiam mortalium est, ut praedicta testim nia comprobant, qui omni ex parte periectus de immaculatus fit . Praetem
ea , Cephas ecclesiae sine dubio pars
, . . erat, 'tu ecclesiae columna erat: at ei
tamen in faciem Apostolus restitit , quia reprehensbilis erat, nec recte ambu labat ad veritatem Euangelii . Nonia ergo optis est Ecclesae membra adeo pura esse, ut nulla in eis macula , mulus narinis resideat.
Ad haec, in Thessalonicens s e clesiam agnoscebat A postolias: in his
L OH i. vero iisdem quosdam etiam notabat ambulantes in pilete , he curiose age res, quos docet non qnasi alienos de inimicos existimandos, sed corripiemdos ut fratres. Christi igitur confra- remitas fle societas aliquos habet fratres fle socios impersectos. Quid olimra Nonne Apost his parvulos quosdam
de imbecilles in Ecclesia esse affirmat Tanquam parvulis in Christo , ait I ORD
sum: Infirmum in fide assumite. Quid illud p in dam quidem dedit AP E es. ω
stolos, quosdam autem Prophetas, alios vero Mangelistis, aIios autem pastores& doctores . ad consummationem tam chorum in aedificationem corporis Christi , donec occurramus omnes in viarum perfectum , ut iam non simus par vult & finitantes . Et statim: Crescamus, inquit, in illo, ex quo totum
corpus compactum Ae connexum , augmentum corporis facit iπ mensuram
uniuscuiusque membri. Non igitur mia ecclesar membra undique conli immata sum , expleta e suis omnibus numeris Ee partibus. Sed otiosum erit amplius in erroris hillis confutatione versari , praesertim clim August inus δ' rese e Hieronymus in hac larme eadem caula diligentissime elaboraverint. Per- Iovin gamus itaque adi reliqua . I. Secunda porro haerefis a nosti is ma-- iis . . oribus . primum explosa est, quoniam reus
nexu necessirio illi cohaerent aliae pe-Milentillimae in eodem concilio da- u mnatae . Si Papa fuerit praescitus , non habet potestatem super fideles, nisi forinte a Caesare . . Item, nullus sine reve latione potest rationabiliter de se asse rere, quod sit caput rarticularis E clesiae. Item, praetens iustitia & gratia non iacit aliquem esse aut Christi membrnm, aut Ecclesiae. Item, Pr destinati etiam infideles, semper sunt Christi Ecclesiaeque membra 4 Quare nec Paulus unquam fuit membrum diaaboli, nec Iudas Christi. Quae omnia& per se sunt talia perspicue, & Catholicae fidei vehementer repugnantia.
Res certe Christi publica fuisset insipientissime constituta, ii magistranaim
In ea Potestas tanti, esset tenebris ciriscumfusa, iit nulli prorsu , fidelium eluinceret . Cum enim universi fideles duisbitent, an summus Pontifex, EpitcΡpi. sacerdotes, ac caeteri Ecclesiae ministri praedes inati sint, necne : d ibitent etiam ol ortet, num decretis iudicii que eorum astringantur. Ita fiet, ut ecclesiae ac, Concilionim dogmata ambigua sint omnia, de Ieges cunctae imbecilles, sineque vi ad coercendum idonea . Quid autem sultius dici Potest , quam civem civitatis suae ma istranis cognoscere, qui sint, o mmno non pone λ Qui igitur ita sentiunt, ii cum stultiim Christianae Reipub. auctorem faciunt: tum omnia scita , Praecepta, sanctiores evertunt,
uinem e funditus Ecclesiae potestatem.
176쪽
explicat. Matth. 3. . Pet. 2. Ephes. .
Quae 'id eos sane vacillet Ae cadat
necesse est, quibus occulta, incerta , atque infirma est. Nec argumentis aratione ductis opus est irrationalem, non opinionem ὀicam . sed insaniam Coarmere: Cum ad eam refellendam , manifestis ima sint scripturae testimonia . Vos, inquit, estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra ino tem posita, nec accendunt lucernam , Ac ponunt eam subinodio, bcc. Item: Si non audierit eos , dic ecclesiae: si a tem ecclesiam non audierit, dec. Ecclesiam igitur manifestam & cognitam fidelibus esse necessuin est. Item , ad regnum coelorum familiamque suam Cnristus eum quoque servum pertinere docuit, qui, quoniam contervi sui non est milerius , tortoribus traditus
est. Non ergo in Christi familia, quae ecclesia est, loli servi praelestinati continentur. Item, Simile fictum est regnum coelorum homini regi, qui fecit nuptias filio suo, in quas intravit etiam ille, qui missus est in tenebras exteriores. Item, Simile est regnum celorum decem virginibus, quarum quinque erant fatuae , de quinque prudentes. Non ait quinque simile esse, ted decem . Et tamen quinque ex illis clausa est ianua. Item, ecchsam ess ex praedestinatis Prat sciti que permixtam, illa Christi
Parabola demonstrat, in qua reti com- Paratur, quo Pilces omne genus colliguntur, nec seliguntiir, donec in litatore snt expositi , ubi angeli sieparabunt de medio iustorum malos, ocmittent eos In caminum ignIs.
Illa quoque idem ostenuit, in qua agri dicitur similis, qui bona fruge consitus, Uraniis inimici fraude inmcitur, quibus non expurg. tur , donec in aream advecta tuerit mestis, cum
colligenda zizania lunt, & alliganda
in fasciculos ad comburendum . Et quo niam omnia persequiiniit , ecclesia area
illa est , in qua sic collestim est triticum , ut sub palea delitescat, donec
vano Ac cribro repurgatum in horreum tandem reconditur: Paleae alitem comburuntur igni inextingit ibili. Praeterea non ex praescienti , sed ex praelenti iustitia Dei poeulum, civitatem, familiam nominari, illud demonstrat: Qui aliquando non populus Dei, nunc autem populus Dei. Illud idem , E- ratis illo in tempore alienati a co versatione Israel, de hospites testame torum. Jam litem non estis holpites de advenae: sed estis cives lanctoriim,
de domestici Dei, &e. Qiod nisi ita sit, beatus di iusto est omnis ille, qui est
praedestinatus ad gloriam tum etiam cum miser 8e impius est. Non igitur a Praescientia ,. sed a praesenti iustitia proprie denominamur. Dedit eis p testatem , ait , filios Dei fieri. Quibus λ Num iis, quos praescivit elle credituros λ Non, sed hi , qui credunt
in nomine ellis. Item , Eratis aliquando tenebrae , . nunc autem lux in Domino : u filii lucis ambulate. Item, An nescitis , quia corpora vestra m m-bra sit ni Christi Tollens ergo men-bra Christi, faciam membesa meretricis 'Item, Qui facit ii stillam , instit, et t. qui facit peecitum, ex di olo est. In hoe in intesti sunt filii Dei Ze 1 lii di boli . Item, Mut i unum cor- ά- . Ia pus sumus in Christo , singuli autem alter at erius membra : Pio i ni G s
eundum iustitiam praetentem nullo In mo sim iis . Item, In uno spiritu omnes nos in unum corpus baptiZ iu semus. Per baptiimum ergo, Ac non per Praedestina ionis gratiam in Christi corpus
transi inus. Sed in huius erroris consutationem latis multa diximus . Iam tertium eundemque postremum resu-
Id quod in primis eaedem omnino
Euangelii parabolae conficiunt, quibus adu. Ludiseis
ante usi sumus. E quibus hoc idem Ilia' :c
Cyprianus, Hieronymus, Augustinus eidi o argum tantur. In agro qui Ppe domini- ti,co inter nitentia culta , lappaeque de iiranti tribuli Zr steriles dominannir avenae . 2 ς I
In arebi palear mimentum operiunt. In ni aν ii. reti pisces Ae boni concluduntnr se ma- s
be fictilia, honorata quoque Λ: inho- c. 4. αε. rata .. In regno coelorum cum sapientibus virginibus fatuae sint. In Christi famisa servus nequam invenitur: non ille solum, qui . conservo neSaVit Lue. 21. misericordiam , sed Is eciam , qua iu- per familiam co stitutus, cum moram Domini caiisaretiir , eristinumque tiamorem ab iceret, coepit Percutere servos Fe ancillas, Ae edere, de bib re, de inariari. Quid ρ an non ecclesias in Apocalvps leeimus, qu rum angelos de ministros Deus ad poenitentiam admissi erimini cohortatur e Nonne Apostolas ad Gulatas eas. etiam ec clesias vocat , qu s ipse idem errore arguit depravatas f Inter Corinth. quo que non una erat peccati species, sed
plurimae: necue levia erant errata ,
sed flagitia. Et tamen Apostolus e ron sollim ecclesiam, sed sanctam Christi societatem fle agno cit, Ac praedIcat. St. inter Corinth ios manet EccIesia, ubi servent contentiones , sectae,
177쪽
aemulatioraest libi lites vigent & iurgia , ubi favetur sceleri, quod gentibus ipsis 'ret execrabile : ubi pro ci
ditur Pauli nomen , quem ceu Patrem colere debuerant: iihi divina dona ambitioni , non charitati serviunt: ubi itidam mortuorum resiurrectionem lu-ibrio habent , ubi permulta demum indecenter 8e inordinate geruntur :ecquiς audet Ecclesae titulum eripere iis, quibus decima pars istorum criminum impingi non queato Qui tanta
morositate saeviunt in prae lentes ecclesias, quid mi aeso Galatis, Corinthiisqtie fecissent, tantum non Euangelii desertoribus f Habet igitur ecclesia car- .i nales suos, quos non esse a spirituali- bus deserendos monet Apostolus. Habet suos aegrotos & infirmos , quibus
parata a Christo Sacramentorum remedia medici administrant Iis quippe,
qui intus sunt, poenitentiae sacrame tum Paratum est . Quod frustra es et in ecclesia , si nulli essent in ea peccatores . Atque Lia therant', quoniam eludere ecclesiae iudicia volunt, ne fateri cogantur, irr probos habere ecclesiasticam potestatem , hos ecclesiae partes csse negant: sibique proinde eccle- si uri fingunt. qii .na nullus hominum videre potest , hi quae tenebras habitat inaccessibileς. Ecclesiam certe, quam ego non intelligo. Rideret me dicere
non intelligere , fi mpsi intelligerent , sui defendunt. At involvere isti, Nobscurare id volunt , quod in clara luce a Christo positum est, ne a cathoi, cae ecclesae imitare recessisse videam con -- tur. Nulla est autem, tit Aligustinus 'h3ς ait, securitas unitatis , nisi apud e 'in' cletam, mi ae supra montem pμta abscondi non ivtest: bc ideo necesse est, ut omnibus terrarnm partibus nota sit. Re-A viri iti die etiam est ab eooε Aligustino dictiim,ez:st . . ubi ecclesa manilam non est , ibi ne Christum quidem manifestiim esse posse 1 oui per Ecclesiam non solum h 'mini biis. sed principibus Ad potesta- tibii, in ecilestibus innotescit. Nobis
Is es r. itaque ecclesia lucerna est, super candelabrum posita, quam videant omnes,
N: h y. qui in domo sunt. Qualis nimirum An-Aol. II. tioc senis suit, Iam di lceptationis causa finiendae Hierosolumam ascende-riam . Ovalem Pruscripsit Dominus , h tibi ait, Die Ecclesiae, Sec. Alioqui, quibus ecclesia occulta est, quid habent illi sacere, cum in graves incidunt de lege ac religione controversas Num animi pendere lisque, Scnullo firmo loco consistere t incerta nzmre erunt omnia, si apud solos riss
ecclesiia est. In morianqU enim eeis clesiae indicio excipietis, contra quem sententia dicitur , quod iudices non sint pii . Quamobrem qui ecclesiam iust rum sollim numero definiunt, ii cum
a malis ecclesiae pastoribus omnem p restatem auferunt, tum iudiciorum minclesiasticorum vires infirmant, nec ulla habere possitnt ecclefiae firma dogmata . Ac nisi Christus intelligeret, malos ecclesiae suae non partes quaslibet , sed primas etiam aliquando sumis ros, nusquam illud profecto admoneret: Super cathedram Movsi sederiint Matth. ar.. scribae 8e pharisaei: quaecunque dix rint vobis facite, secundum antem pera eorum nolite facere. Quid ver r. a.
Paulus λ Hic iam quaeritur, ait, inter dispensatores, ut fidelis quis inveniatur. Mihi autem pro minimo est, ut a vobis iudicer , &c. Quod si necessarii essent boni mores, ni qui et ecclesiae pars de administer esse posset: non uticiae pro minimo haberet Ap
solus ab hominibus iudicari: quippe
enis modi iudicium cum Apostolicae p. testatis ruina cernebat esse con itinctiim . Nunc autem videns ad dispensatoris potestatem illud non esse necessat tum, quod Corinthii nonnulli requirebant. Mihi, ait, pro minimo est , &c. Jam. quot, quamque vehementes scili pilli, quanta cyniusio atque perplexitas ipsis etiam dispensatorem animis iniiceremtur, si ex peccato ab ecclesia fierent
Protinus alieni, omnemque adeo C Clesae irate statem amitterent ρ Bene igitur stibdit Apostoluc: Sed nec meipsum ni dico, Acc. Humanorum autem diciorum manta temeritas , si ab animi virtute ecclesiae partes ossiciaque re derent f Ea propter adiunxit: Itaque nolite ante tempus udicare, Acta Quan-
mira vero schimiamm quotidie in ecclesia videremus, dum unus alteri diceret , non es de ecclesa, quia
malus es: ego de Ecclesia sim, cuia stim bonus e Dumque etiam quem Dic damnaret, eum ille defendetret: quantam mitas fore litium , iurgiorumqtie materiam t maeclare itaque concludit Apostolus : Haec autem transfiguravi in me Ae Apollo, ne unus advertis alterum infletur pro alio . r c. Maneat iritur , ecclesiae nomen fideles unive sos. Probos improbo que complecti Q od in hoc capite tui cepimus explicandum .
178쪽
Liber snarius. Cap. IV.CAPUT IV.
DE Eeelefiae nomine ea dicta sunt,
qttacum necessaria viderentDr, Draeter iri a nobis nec poterant, nec deis
bebant. Nunc ad rem ipsam, quae est in manibus, aggrediamur : ostendam iis que Ecclesiae auctoritatem tantum habere ad faciendam fidem virium , ut firmissima etiam theologis argumenta suppeditet. Hoc priusquam facio , adis monere operaeprethim est, ecclesiam non ipsam modo catholicorum conci nem esse, Quae per baptismum Christo Ac nomen dedit, Ec peculiar s novaque resplib. consecrata est , verum et-tim principes ac presectos ipsos ecclesiasticos , in quidus scilicet reipub. hu iis auctoritas potissimum residet. Nee id nos alit recenti opinione coim fingimus , aut sine scripturae testim nil afferimus. Praeelarum est Arist rin. s. e F telis illud : Civitatem id maxime esse, quod est in ea Princisale . Inde enim,
quae principes ac subernatores Civitatis faciunt & sentriint, ea civitas i
cere sentire e dicitur . Cuius rei in a. Reg . sacris illud exemplum est, Congregati Aint omnes maiores natu Israel cum principibus tribuum , Ac duces familiaruin Hierusalem . Et inserius, Convertitque rex faciem suam, he benedixit omni Εeelasiae Israel: omnis enim eciae lesia Israel stabat. Illud est etiam similei;. huic ; Venit Moules, & convocans maiores natu populi . exposuit omnes sermones quos mandaverat dominus,
Relponditque omnis populus smiil Cimista , quae locunis est Domi illis, faciemus. Non est igitur, cur in hac si anificatione ecclesiae vocabulum fideles perhorrescant: quod haeretici fac re solent in odium ecclasasticae potestatis: quam Christus non penes mPl la res , ita penes ecclesae sacerdotes ac pistores esse voluit: ut alio he loco& tempore, si facultas erit, explicabitur . Nunc scholae more rem totam, quae hu us libri caput est, quatuor conclusionibus absolvemus . Sit ergo Prima concluso. 1. Conci. Ecclesae fides deficere non potest .
Est enim si)Maia Christi per fidem ,
a a. sciit scriptum est: Despontabo te mi
hi in fide . Quoὸ si Ecclesiae fides d.- esset, iam spissi si uniaeque muta
a. rasnium dirimeretur: quorum tamen est indissolubilis. perpetiirque con unctis . . . . Sponsabo, ait , te mini in sempiteria me . . num . Et Sponsa . Tenui, inquit, eum, Cane. 3. nec dimittam. Et ille rursum, Ecce ego Matinuit.
vobiscum sunt, ait, omnibus diebus, usque ad conii immationem sectili. cano testimonio ad id probandum utitur Leci ad Aligustam & Theodorum. Probat Frest. t. Setiam Ju ius in decretis suis illo Psa L p. mi testimonio; Circundate Sion, Ne complectimini eam, quoniam hic est Deus noster In seculum: ipse reget
nos in secula. uuod de Ecclena Christi intelligi oportere, quicunque Pinumum leget, etiam me non .einor strante, intellecturus est . Idem quo ue ostendinar ex eo, Regnabit ii 1 . LM. .
Omo Jacob in aeternum . & regni e ius non erit finis. Si ergo in aeternum ecclesa Christi manu sustinetur , Christi praesidio armatur, Christi virilite a sulcitur , Christi sapientia regitur , fides prosecto in ea permanebit, sine qua regnum Christi in terris nullum est . Confirmat autem hoc claris lima illa Isaae vaticinatio: Hoc sc ii, aediis meum cum eis, dicit Dominus, spiritus meus qui est in te, & verba
mea quae posui in ore tuo, nian recedent de ore tuo, di de ore seminis tui, amodo Ae utque in sempiternum. Huic νtis: n& illa sinitis est, Dispositi testamentum electis meis, iuravi David servo
meo, Utque in aeternum praeparabo semen tuum. Item, Elegit Dominus Pilai. II .
Sion , elegit eam in habitationem sibi . Haec requies mea in seculum s culi. Illa vero Hieremiae est longe , I simillima, Ecce dies veniunt i dicit Dominus, &c. Praeterea vir sapieus Miti, describitur a Domino is, qui aedificavit domum suam super petram . Christus igitur domum suam super petram fundavit . Quare nec pluvia, nec flumina, nec venti obruere illam possunt. At fide stamus, ut ait Paulus: 1.c . .
ecclesia igitur fidem temper habebit. Nam alias non stibit, sed ritet. Quid οquod apertis verbis hanc fidei firmutatem ecclesiae suae Dominiis pollicetur , inquiens, Super hanc Petram aedificabo ecclesam meam , & portae inseri non praevalebitne adversus ean . f Matib. ε.
Ecclesiae igitur fidem non Poterit vel
1clasio secunda. Ecclesia in cre- Concl. dendo errare non potest. Nonnulli enim ecclesia perpetuam fidem sic interpretantur, ut intelligant, Deum Ecclesiae esse praesentem utque ad tecillic sumaminini: ne unquam vera illi ,
179쪽
' esse ecclesiam Christi discipi am ab eius
Oret auidlle pendere; nec ex se sapere de cogitare quicquam , sed st. tuere sapientiae suae terminum . ubi l
quendi finem ille incerit .. Sanctissima Homit de enim Chrvsostomus: Multi,inquit , Spiti, b , ast rhum sanctuin iactant, sed qui pro ἰru u. pria loquuntur, falso illum praetendunt. ili Christus non a seiplo loqui se testabatur: ita si quid praeter Euangelium sub titulo spiritus obtrudatur , ne credamus. Sane Christus nihil plus de suo spiritu deminciat expectandum ,
quam ut mentes illuminet ad percipiendam doctrinae suae veritatem. Spi-
ritus, ait, ducet Vos in omnem veritatem . Sed quomodo i Quia suggeret omnia, quaecunque dixero vobis. Haec omnia Calvinus. Nam Bucerus dixit mu ito etiam indocti iis , tunc esse ecclesiae credendum, cum pronunciat secundum scripturas recte intellectas. Sed hoc cum dicit, omnia facit .mbigua, quae sint ab ecclesia definitR . Si enim aliter potest pronunciare, quam scripuiral sane intellecta exigit: excipiemus semper, ecclesiam in eo selli , quod falso scripturam intelligit . Ecquis vero iudex erit, an ecclesiae scripturam rite an secus interpretetur tNihil igitiit afferunt, qui ecclesiae auctoritatein non absolute, sed ex conditione ponunt . Si namque ad eum modum res habet, & mihi quoque fides habenda est , quando proniinciaVe ro secundum scripturas recte intellectas. Id enim est non mihi, sed scripturae credere . At absolute , non ex L. i. conditione populus Domino credidit,&Movsi servo e 1us. Absolute etiam Pr
phetis 3e Apostolis populi crediderunt. Quale vero esset Prophetis Ap stolisque loquentibus fidem ea exceptione detrahere , quod perperam Dei verba intellexissent ρ Quale item esset, si illa quoque exceptio .dderetur: Me dacium tu loqueris, non misit te DO-
est, tam nihil esse frontis istis nebulonibus . Quid enim tandem auctoritatis in eccelesia erit, si in omni dogmate, lege, definitione, dupliciter eludi potest, quod aut sermonem ipsa suum efferat, aut, si sermo Dominist, non sane intellectum p Sed redeo ad Calvinum , qtu cum sibi vulgatum illud Domini testimonium obiecisset, Maii h l . Si ecclesiam non audierit, si tibi scutethnicus & publicanus, fatetur demum
ecclesiam audiend..m esse , ut quae numquam nisi in veritatem Dei consentiat,
nihil nisi ex verbo Domini Pronum
ciet. In hoc se insistere, nIn licere
ecclesiae nov.m doctrinam concedere, & plus pro oraculo tradere, quain quod Dominus verbo suo revelavit. Uerum eniimero inter silos hie mirifice garrit, he vel stulte ignorat, vel malitiole mentitur, cum dicit , nos id pro oraculo fidei habere, quod homines sine Dei revelatione Censuerint . Nox sane fidem nostram individuo nexu cum verbo Dei coniunctam esse volumus, nec ullum ecclesiae assensum fidenter firmeque sustinemiis, nis quem a Deo extitisse habemus cognitum , &firmo conceptum animo. Sed illud quoque certo nobis persuasi im est, Dominum ecclosae suae perpetuo ac contine
ter adesse, he eam spiritu suo regere, ne Quicquam pro fidei docti ina tradat,
quod non idem fuerit Apostolis a Deo
traditum. Ita omnes Prophanas novationes execramur , omneque illud in fidei iudicio respuimus , quod non Α-postoli ecclesiae tradiderint. Non ergo in hoc, sed in eo potissimum cardine
quaestio vertatur , quod Lutherani negant ecclesiam quicquam sine scripto ab Apostolis accepisset nos contra Plura esse accepta alleveramus. Qua de re
multa alias sape diximus, be dicemus
multa posterii. s . Quamquam in supe- Lare nriore lib. adeo plene ac copiose quaestio liadic explanata est, ut nihil praeterea desiderandum esse viaeatur. Ipsa mihi veritas manum iniecit , & Pa
lil per cor sistere be commorari coegit: dum priores conclusiones explico . Celerius proinde in posteriores incnIren
Sit igitur tertia conclusio . Non sin 3. Conc. Ium ecclesia antiqua in fide errare non potuit, sed ne ecclesia quidem , quae nunc est, quaeve futura est usque ad Co immationem seculi, errare in fide aut po:est , aut poterit. Haec conclusio partiin ostensa est in libri secunda capite septimo : partim ex his, quae dudum diximus, comprobatur. Nam POL
licitationes Christi de praesentia sita , de spiritu veritatis , de regno ipsius
sempiterno, de corpore cuius ipse erat futurus caput, non ad ecclesiam modo, quae suit tempore Apostolorum, verum etiam ad Ecclesiam catholicam , quae futura erat in seculi finem , pertinere necessum est . Id quoniam ex argumen iis, quae prioribus conclusionibus confirmandis ivisita sunt, manifeste colligi mr: vanum profecto erit , aut acta agere , si eadem argumenta repetimus, aut si nova ponimus, uti in re nor
dubia rationibus minime necessariis.
180쪽
Certe sill ecelesiae praesenti spirituin dare : quorum videlicet ,lictoritat . iveritatis negare praetenderit, is negabit plebs sua natura concitata atque muta-
eidem potestatem ligandi atque solven- bilis, in fidei constantia su perno mu-di, negabit sacramenta bc sacerdotium , nere contineatur. Quod si nullum ec- omniaque adeo Spiritus lancti chartia clesiae suae pastorem daret Christiis , mata . Ita nunc ecclesia Christi ad nu- iam sine dubio ovile situm pastor M.
dum nomen contrahetur , eritque sine nus ille deiereret. Atqui multo melius re voeabulum commentitium. Verum ecclesiae est nullos habere, quam errande tertia conclusone hactenus. res habere. Si igitur pastores ad linum 4. Cone. Quarta conclusio. Non solum eccisis omnes a veritate discederent , ovessa universalis, id est, collectio omnium suas Christi is vel maxime dellituisset.
fidelium hune veritatis spiritiim sem- Praeterea , si pastores omnes in errorepiternum habet: sed eundem habent aliquo versarentur, iidem omnino i etiam ecclesiae erincipes ac pasto- pulum aut de statu stio , 8c sede in
res. Diximus enim, ecclesiae Vocem Verent, aut certe nutare sacerent, Vade pro populo fideli , bc pro ecclesiae cillare . nuchiare . Ita domus Christi t. Tim. t.
pastoribus userpari. Priores itaque con- non elset columna & firmamentum ve-
elusones illud astruebant, quicquid eo ritatis . Faciamus in iurer omnes simul
clesia , hoc est, omnium fidelium com epit coPos in eamdem sententiam con-eio teneret, id verum esse. Haec au- venire , hancque populo rudi credentem illud affirmat, pastores ecclesiae Ac dam proponere: tunc rogo , an IvlN-
doctores in fide errare non in iste: sed ius hos sequi debeat , an non λ Si δequicquid fidelem poplitum docent, quod . bet, cum errantibus ergo sacerdotibus ad Christi fidem attineat , esse veril- & episcopis plebs quoque erret necessimum . Hanc conclusionem mox osten- se est. Quare sacerdotum omnium er-dam, si prius admonuero , pastoris ilis ror, totius erit error ecclesiae. Sin au-nius & alterius , item errorem Past tem populo omnium pastorum doctri-rlim omnium , fidei non derozare , t nam levem existimare licet, vide quae-
Sicut ne p ucorum quidem fidelium se, an hac lententia absurdior alia di- error fidei derogat populi Christiani. ci, aut existimari possit. Si enim hinc
ristores igitur ac doctores omnes a Pastores s inde oves in contrarias pam fide nunquam pol se aserrare contendi- tes separentii r : corporis compacti ac mus. Sic est sane . . per omnem iuncturam connexi disium
Id primum, mea sententia quidem, et io, omnem ecclesiae distrahet unita-- . . manifeste demonstrat illud Apostoli te- tem; Ac non silum inter optimates fle ' stimonium , Et ipse dedit quosdam Α- potulum constitutam a Christo socie-postolos , quosdam autem Prophetas , ratem evertet , sed communem etiam alios vero Euangelistas , alios alitem inter se fidelium cons.cjationem di- pastores 8e doctores ad conliimmatio- rimet, cuius cynsociationis arctissimum nem sanctorum, in opsi ministerii , in vinculum fidei est conspiratio eadem aedificationem corporis Christi: donec & contensus partium non divulsus. Di- occurramus omnes in unitatem fidei, vulsus autem omnium erit , si popul Ae agnitionis filii Dei, in virum perse- rum membra a suis capitibus divellanctim : ut iam non simus parvuli fili- tur Areue ubi semel plebs nidis a d ctuantes, & circumst ramur omni ven- ctorum suorum communi sententia doto doctrinae in nequitia hominum , in clinaverit, quorum doctrinain postea a ibitia ad circumventionem errori . secutura est Si salem abjecerit, in , r. Sane s pastores ac doctores huc atque quo salietur ρ Si a luce mentis aciem illuc errarent, a rectoque fidei tramite abduxerit, quid nisi tenebras intuebiadilrederent, oves profecto ipsae etiam tur Si oculus est malus , nonne be coris errarent, nec aliter , quam sine past, pus tenebrosum erit ρ Ubi vero illud, μ' re dii persae vagarentur . Cum pastor Super cathedram Mous siederunt Scri- Mi vh hi enim per abrupta graditur , necesse est, is re Pharis , quod climve dixerim quod Gregorius ait , ut per Praecipi- vobis, facite i Anne meliore statu detium grex lequatlir. Nec fieri potest, Conditione Scribae 8e Pharisaei erunt, nisi ut membra reliqua eo deserantur, Quam ecclesiae Christi pastores ac d qtio se oculi litam vim atque aciem . Ehoreae Certe , s praesentituis solum , intenderint, & capnt sele inclinaverit de non item suturis Dominus loque- atque deflexerit . Bene ergo Pui his . remr, ut auctor imperiecti argii men- Η- r. ne populus variis doctrinae ven: is cir- tatiir. dicta illa fumem, non scriIra eii inseratur , divinae procurationis esse Dicta sunt autem propter illos, scrimastruit , doctores de pastores ecclesiae propter istos. Ad haec . veritas fidei