장음표시 사용
181쪽
in catholicoriim controverstis, quemati modum in secundo libro constituimus, librisque etiam quinto Sc septimo cO firmuadam est, non est a populo quaerenda : Tum quoniam id esset operis infiniti ait ad questionem unamquamlibet decernendam , omnium sententia fidelium rogaretur : Tum etiam qnoniam si it fieri id commodissime ius let , non
doceret tamen aut Cerdonum , aut mu
liercalarum figillatim inquirere N expectare iudicium . Sive enam unumque que seorsum interroges de questione , quae in dubium venit, seu universi s velis in concilium cogere, ridicula fine stitii rasit huius generis inquisitio. Ita per ecclesiae auctoritatem nulla penitus controversia finiretur , si ad eam finiet dam totius consenilim plebis requirere deberemus . Addendum eodem est , miod iam pridem diximus , quaedam ad doctrinam fidemque ecclesiae perti
nere , quae populares prorsus ignorant . .
Ut, Pa rem 5c Elum esse urium primcipium Spiritus sancti, Animam intellectualem esse formam subst intialem humani corporis, Librum Esther et se canonicum, aliaque similia. In quibus
sententiain populi requirere tam est a
surdum , ut non in sapientium modo animos, sed ne in stu itorum casiurumst: Nec enim placere cuipiam potest, tantas res imperiti viilii calculis iudicari. Preterea in epistola Ephesini comcilii ad Nestorium, id a Nestorio , si
facere satis ecclesiae velit, exigitur, ut iureiurando fateatur, sentire se & d cere , quae universi per orientem fleoccidentem episcopi praesidesque populorum crederent ac docerent . Quae ea dem epistola comprobata etiam est astata synodo , actio. rr. In concilio
item Τriden. fesso. r. definitum est, ecclesiae esse iudicare de vero lentu e interpretatione scripturariam . At totam fidelium congregationem de re eiusmodi velle indicium ferre , infiniam esset. Pastores igitur ecclesiae ac d ctores illi sunt, ad quos id sentis , dicia pertinent . Atque Egesippi dili- ω,. liba. gentissina fidei in istio hiisebii Cris arsen. literis celebrata est , qui cum
Romam perseret, non popularium sententiam de fide reqnisvit, sed latiς sibi fecisse ad fides suae confirmationem viis stis est, s cum episcopis per loca fin-ula in sermone congressi is, omnes eluia em fidei praedicatores doctoresque re iis periret. Iraenens rursum cum ecclesiae vi ει. auctoritatem haereticis obiicit , episc Pormn tantum sententiam obiicit , ie-
cividum ieraum ab apostolis inccedem
tium . horumque sensium 8e fidem . ecclesiae sensum 3e fidem existimat , de illis qui refragetur, cum ecclesiae refragari. Cyprianus item in lib. de s plicit. praelat. An esse sibi , inquit , cum Christo videtur, qui advertus sacerdotes Christi facit λ qui se a clerisocietate secernit Arma ille contrλ ecclesiam portat , contra Dei dispositionem repugnat , dic. qui contemptis
episcopis, de Dei sacerdotibus derelicti; audet, Arc. Et in ep. ad Pupianum, Christit; dicit ad Aposto los , ait , ac re δper hos ad omnes praepositos, qui Apostolis vicaria ordinatione succedunt, alii vos audit, me audit, de qui vos reiicit, me reiicit. Et posterius asserit, ecclesiam non esse multitudinem conmmaciuin, sed plebem sacerdoti adunatam, dc gregem suo pastori adhaerentem. Unde qui cum epit copis non sint, eos in ecclesia. non esse : frustra- ν. q,Seueque sibi eos blandiri, qui pacem cum d b . sacerdotibus non habuerint : cum ecclesia, quae catholica una est , scissa non sit, sed connexa , 3c cohaerentium sibi inivicem sacerdotum glutino copulata , dcc. Augustinus aemum , quo- Ubr eontiniam longum est omnes commemoriare a II. cum adversum haereticos ecclesiae -- cap.
ctoritate nititur , episcopos Apostolis ad sita utque tempora succedentes Pl
conclusionem objeritiones quaedam . ATque in harum concili sonum se
ex p ica tonem Ac confrira tionem abunde haec dicta sufficerent, nisi huic postreniae illud a qui ldam Theologis Ob iceretur : quod tempore dominicae passionis Apostoli omnes Christi fidem amiserent , mio fieri , ut Ac epi copi omnes Apostolis succedentes possint Christi fidem amittere . Nam .uod eo temporis in sola he. ta virgine fides periirans erit , candela , inquiunt , thasguific. it, quae in Officiis eorun dierum lola non extinguitur , unde discipuli inmen, quod amiserant , rec
perunt . Quoniam .autem ratio haec Infirma illis etiam vide, inir , eandem omnino rem de lanci rum .yeteIlim ahe scripturae sacrae testimoniis confir
182쪽
trahitur , quod per Matthaeum Domi- dis , ex ea scilicet callia , quia his , Lar si . nus dicit: omnes vos scandalum pa- qtii viderant Christum surrexisse, non diemini in me in ista nocte: scriptum est creditum , non ad omnes Aposto- est enim : Percutiam pastorem , di- las pertinere. Petrus namque & Joanspergentur oves gregis, id est , ab u- nes audito nuntio cucurrerunt ad monitate fidei solventur. Sic enim glossa numentum : ac Iacobus luxta Hebrae interlinearis ex Ponit. ritin evangethim ab hora , qua biberat ειν. u. secundum, ex eo, quod apiid Ui- Domini calicem , iuravit se non e eam legitur , verba mulierum nuncian- mestiirum panem , donec Christum v liiim Christi relurrectionem visa Α- deret re urgentem : ut auctor est Hi postolis esse qliasi deliramenta. roumus in catalogo scriptorum ecclem Tertium, ex eo , quod Marcus traia fiasticomm . Non igitur omnes Al
dit, Christum exprobrasse omnibus Α- stoli fidei iacturam fecisse credendi postolis incredulitatem dc duritiain sunt: nisi , quod ab: iirdum est, Omnes cordis . . infideles sume credideris . Non enim artum ex August. in ilhid Psalmi: fides semel a Christiano liiscepta, nisi
ναι G. Defecerunt oculi mei, Omnes, inquit, ter infidelitatem tollitur. Illud absiur- discipuli desiperaverunt, quod ipse eia dius, haereseos notam Apostolis uni- Apostoren alet Christus. Α latrone Apostoli victi versis intirere. Qiiod qui faciunt, id- ditis: Tsunt, qui tunc credidit , quando ipsi que sine idoneis Sc urgentibus causis, eo edit hi. deaecerunt . Resert etiam Cardinalis Da non selum illis, sed Christo etiam ς ε
Libr. lanis Turre remata in hoc idem Ambr Diae e. O . sium , Hieronymum . Gregoriuin, Isi
Resp. ad Verum dissicile est, de eorum faci-Algu. Iitate, Perinde ut calua Postulat , .di cere : qui huiusmodi argumentis moti , Apostolos in universum omnes fidem perdidisse aiunt . Id quod non
eram ratione solum, sed etiam cum sa-Lib ε e bo cIιε literis Pugnat. Nam , ut de Petro
arenis.' taceamus, curas fidem non defecisse ,
posterius demonstrauiri sumus , agi copinio illa de caeteris Apostolis norata, modo no i certa, sed ne probabilis quidem est. Diicipitii, inquit , abierunt in Gaililaeam in montem , ubi consti-
tuerat illis Iesius: Ac videntes eum ad raverunt , quidam autem dubitaverunt. Quidam, ait, non omnes . Video antem hanc dubitationem a nonnullis non
ad Apostolos, sed ad alios nescio quos discipulos referri : sed mihi semper Theophylacti magis ac Remigii lententia placuit, qui illam docent ad tempus , quo Christus ante disci ptilis ap- Paruerat, referendam . Id quod Mar-Cus , ut opinor , Intellexit , cui a
ait: Increpavit incredulitatem Ar duritiam cordis , quia iis, qui viderant eum resurrexisse , non crediderant . sive enim apparitio haec, quam Ma cus scribit, in die Ascensionis fuerit, ut multis placet, sive antea , quemadmodum nonnullis etiam videnir, dubitandum non est , quin eas increpatj nes hic Marcus recapitulando perstrinxerit , 'quas sparsim alir Euangelistae' conlcripturunt. Quia iis, inquit , qui viderant eum resurrexisse, non crediderant . Constat autem ex aliis Eua
gelistis, incredulitatem & duritiam c0r-
& ecclesiae iniuri i sunt. Iam argumenta illa infirma esse quis non videt, quae auctores illius opinionis subiecerunt tQuae quidem partim a nobis ante confutata sunt , partim uno nunc verbo confutabuntur. Si enim quicquam probant, id iis tum probant , Apostolos in fidei confessione desecisse , aut etiam in fide vim , quae per dilectionem operatur . Huc vero referri potest consiletudo illa ecclesiastica extinguendi
mnes cereos, i raeter unum . Qianquam
Rhipertus libro de divinis olficiis s.
asserit, extinctos cereos eriores signas care Prophetas a Judaeis interemptos: ac cereum illum , qui ad breve tempus absconditur, significare Christum. Sane vero etiamsi Apostoli uinc temporis fide caruissent, nihil tamen contra conclusonem haberetur . Nam , ut Augustin. admonuit, tunc Apostoli d fecerunt , cum nondum erant duces ecclesiae: nec illud impletum suerat: Ego confirmavi columnas eius : Unus ergo tunc erat Pastor Iesus Christus . At . Petrus ac reliqui Apostoli posteaquam a Christo pastores constituti sunt, sine controversia fidem semper Catholicam . tenuere. Caeterum, quod haeretici calumniantur , pastores ecclesiae homines esse, fallereque proinde , ac falli posse: argumentum exiguum sane atque
mendicum est. Aliud quippe fuerit de
humanae naturae imbecillitate dispillare , at .id de divina aratia Ac providentia , qua homines in veritate fidei continentur. Tota namque simul fidelium concio homines sunt : Prophetae item , Apostoli, & Euangelistae homines erant: sed quoniam spiritum vertiatis accepere., m falsam fidei doctria
183쪽
n in venire non rore i nt. Sic ergo i
ecclesiae doctores ursi versi homines quidem ii: nt, sed quoni. in divino spiritu
gubernantur , & aguntur in era
dogmata , nequeunt in salsa decli
Illudistitem, quam ineptum , quam Divolum, quam ridiculum λ quod quidam interpretantur , ideo nos in ecclesi in non credere , quia homines sunt: omnis vero homo mondax . Non est haec illa prolacto causa, qtrae gravissimos viros adduxerit, ut in eccle iam credendum esse negarent . Sed antiquior Ac pulchrior, ne ab .victori-1n pol. v. biis i Psis prosecta alia catila est. Augi o iraei. 1; stinus quippe, Credimus, ait, Petro, iei, d a. t. credimus Paulo , in Paulum alit Pe-o, a Prae. triim non credimus : credere enim in
eum , est Credendo amare , credendo in eum ire . Hactenus Aliginimis. Et Rustinus: Non dicitur , inquit , iii sanctam ecclesiam, sed sanctam ecci si am credendam esse, non ut Deum , sed ut ecclesiain Deo congregatam . Hac itaque praepositionis syllaba crestor a cream ris jecerniuir . Haec ille. Ob id igitur auctores hi non admi tum , ut in eccies a in credamus : quia ecclesia fidei nostrae finis non est. Existit autem hoc etiam loco qua
L T dam quaestio subdissicilis. Cum enim a
Hieronvino dupliciter ecclesia dicatur :& ea , quae non habeat maculam aut rugam, Ac vere corpus Christi sit: de ea, quae in Christi nomine , abique plenis virtutibus, imo cum vitiis qui
busdam admixtis, congregetur : unde nobis cons hare poterit, utronam modo nomen ecclesiae Capiatur , cum dicitur columna de firmamentum veritatis pHaeretici siquidem quicquid in scria
Ptiiris proditum est, quod ad ecclesiae vel auctoritatem spectet , vel verit tem , id touim non in posteriore lenia, sed in priore accipiendum cavillantur . Concedunt itaque spiritum veritatis ecclesae sanctorum : ecclesiae, aliae malos habeat permixtos, non concedunt. Nec ea se solum ratione tuentur , quod in voce ambigua liberum est utramlibet significationem eligere t sed argumemtis aliis in i d. etiam incumbunt, ut hoc loco de qti aestione, ecclesiae nomen non aliter uiurnandum esse persuadeant .
Illud primum est , quod Hieronymus sentit, ecclesam in secundo sisnificatubbusive dici : ut fortis , inquit , Prudens, castus, iustus de temperans, interdum plene pro his, qui perfectae virtutis sunt, interdum abiisve pro his, qui sunt incipientes, accipiuntur . Si ergo prior significatio propria est, 13 sterior impropria: commodius sine dubio ecclesiae vocem in illa priore, hoc
est, pro sti lorum concione tisiuri' bimus . Rursus cum Apostoliis ilia dicit Ecclesia subiect.i est Christo : A , Christit; dilexit ecclesiam , &c. Ad , Christus caput est ecclesiae , ipse salvator
corporis e us: vox illa pro senetorum congregatione accipitur, ut Hieronymus , Augustinusqtie interpretati sunt: quid igitur criuae erit, cur aliter accipiamus, cum ecclesiam seribit Apostolus columnam esse ac firmamentum veritatis e Prxterea , encomto illo nobilitavit Paulus non ecclesiam quamlibet, sed eam, quae essct domus Dei . At domui Dei soli iusti esse credun- talia
tur, ut etiam Augustinus ait : non o- q. t oiaviisgo columna veritatis est . nisi ecclesia div sanctorum. Praeterea , Augii stimis diserte docet , domum ecclesiamque
Dei, quae in bonis solum fidelibus est, ne sanctis Dei servis, eam esse , quae
aedificata est supra petram, quae et lamclaves accepit ac potestatem soli redi& ligandi . Eadem ergo domus Dei est, quae est columna de firmamentum veritatis. Quamobrem , si pastores, qui ecclesiae sibi nomen vendicant , mali sent: non ad eos haec se alia similia pertinent. Quod bd Augustinus idein
multis aliis locis confirmat. Quae sive- l. s. e. 1a. αra sunt , non solum concluso illa po- λιδε α .a. strema , quae nunc expenditur, sed re- d. et liquae omnes landitus evertuntur I nc eon. d. a. quicquid omnino hoc nobis loco com institutum est. At vero , quanquam in . eam sententiam haru ne alia plura ab haereticis disputamir , nos tamen e
clesiam sequi oportet , bc ab omni , rod abhorret ab ipsus approbatione , gere. Primum autem hoc intelligendum puto, quae nunc ab illis defensi
nis ratio viaque tentatur , eam nori modo nostras rationes evertere, sed ad
id etiam deducere, quod fidei catholicae rerumque omnium publicarum naturae dissonum atque inimicum sit. Si enim spiritus veritatis solum bonis a Christo est in Evangelio promissus: caeterae quoque Promi iliones ad eccle-sam, quae ex solis rustis constim itur . pertinebunt. Quocirca , dicendum est
enim rapitis, nec legum ferendarum auctoritas, nec clavium maestas , nec Peccatorum remissio , nec doctrinae vis ,
nec sacerdotii religio, nec ulla omnino publica Evangelii facultas , nisi in
ecclesia omni ex parte bona invenietur . Cum vero in ecclesa catholica,
quae inde ab Apostolis suis , semper
184쪽
fuerint mali bonique permixti : in ea Sed antecedentis prImm & conseia nimirum nulla fuisset firma fides, nul- quentia spectanda sint : deinde confi-la certa veritas, nulla expressa Potestas, derandum, quae natura rerum sit, quid nulla selida auctoritas. Ita omnia, quae cohaereat, miid repugnet , multaque vel pontificum , vel conciliorum , vat omnino alia, quae nos in tertio deci- totius etiam ecclesiae consensione de- mo libro accuratius 3e exqnisitius percreta ac definita sunt , nullas omnino sequemur. Quod si, ubi dona ecclesiae haberent vires . Sive enim excipias , Christus pollicetur, continendis inoia eos non elis ii istos, sive, ut iusti sint, ficio acueritate fidelibus necetaria ea eue tamen nobis incognitos: utra libet nos ad litentia solam , dc invisa mem- via Se modo illorum dogmata , scita, bra referimus : inania profecto essent leges eludes: Eritque , quemadmodum dona illa, parumque ad communem u- supra diximus , res Christi publica . tilitatem accommodata. Quin , iit si omnium , quae fingi possunt , stulti pra ostensum est, noxia essent, a Pe sine atque absurdissime constituta. . niciosa valde , quippe Quae perditissimas Itaque sit verum illud . quod initio quibusque civibus , dc aissidiorum praedixi, spiritum veritatis, fidei catholi- berent peri tuas causas, & in omnibus in fulcimentum , caeteraque Spiritus fam omnino flagitiis impunitatem ac licen-cti charismata et ecclesiae esse Ac pro- tiam sempiternam . Iam vero si ratione missa & data, quam Apostoli sua do- duce ac magistra eum iniurium pri ctrina miraculitque fundarunt, ad quam cipi bono & sapienti cens lis, qui iuiidem suas conscripsere epistolas, quam lius privilegia fic interpretatur, ut non m terris semper habuit Christus, quam solum frustra , sed in perniciem co sacrae literae apte Prudenterque dei cria celsa esse videantur; quanto magis illebunt ex bonis ac malis piscibus, ex erit Christi iniquus, pravus, 3e malia frumento & Zirantis, ex tritico bc tiosius interpres, qui gratias Ac favores , Palea, ex fatuis sapientibiisque virgini- quos reipublicae suae promisit Christus, bus, e servis probis improbisque com in eum sensum acceperit, qui non modo stantem. Haeretici ergo ecclesiae nomen vanitatem prae se ferat, sed afferat vel Gi habeant invidiolum At obscurum , exitium p De ecclesia igitur, quae bo-
amque ecclosi. im interpretentur , quam nos simul malosque coni plectitur , t adhuc nemo est mortalium intuitus : cus ille Pauli, caeterique similes intel- nos autem ecclesiam ex consueuidine ligendi sunt. At talis concio ac ccctus tum divmI sermortis , tum etiam vitae abusive ecclesia dicitur . Id primum nostrae antopretemur . Nec metiamur nego. Nec enim de sorti , prudenti , eam , ut iuPerbi dc arrogantes, ver in iusto ac rem ranti eadem est causa .rum magnificentia: sed ecclesiam eam, Fateor siquidem cum ' Hieronymo , e- quae habetur, existimemiis, illam au- iusmodi viruitum vocabula ad incipis Iem Omimmus, quae omnino nuIquam res atque imperfectos, non nisi per ab GPerhur. Hormnes enim sumus, rem- usimn traduci posse. Quoniam vera vimque Proinde Publicam , quae est in ho- tutis definitio non illas inchoantes, Fc, minum usu vItaque communi, non eam, ut ita dicam, in krmatas dispositionessed quae fingitur , i perare debemus . Quae habitus plane abst lutos atque par ectos omnia sic a me dicta existimari velim, exprimit; quemadmodum Aristoteles snon ut nulla in terris sit coram Deo b D. Thomas, ae reliqui viri Philoisphinorum multitudo atque collectio , quae tradiderunt. At eccidae vox nihil nide ecclesia, re sponta, ne amica Dei te indicat, qua Ie isti fingunt, unde in sacris literis nuncupetur: sed ut eos malos ab eo coetu excludamus, 'liec ΠΡ a malis in domo de ecclesia Dei clesiae sibi nomen proprie vendicat . minime laueremus , ubi vasa aurea 3e Quamobrem nulla est improPrietas, nu Largentea lunt, lignea quoque se ficti- lus abusus, si ecclesa etiam ea nuncii- ira δ non in honorem omnia, sed quaein petur, quae in uno baptimo, una fido, am Vel an contumeliam. Uerum naec una religione, improbos habeat Probis explanata sunt ante satis, ut arbitror. admixtos. diligenter. Iam argumentis illis respon- Quanquam aliter deinde responderedeamus, quae modo iii ggessimus : nam posuimus . Hieronumum de ecclesia
iis, quae a Prancipio libri liuiux sunt po- Christi in eum sensum fere loqui , infita, MPate tequenti, eodemque postreis quo popuIu ii Dei, domum Dei, sermo rei pondebimus. vos Christi propemodum usurrimus In Voce, inquiunt, ambigila licet e Fit enim nescio quomodo , ut Casses Si a tur ..
multis unum quodlibet significatum ac- gnendi additus . ad bonos potissmum zz ' lal Cipere. Minime , inllam , gentium a vocuin illarum intelligentiam ct Cat. 2 Ita
185쪽
Ita si ad ecclesiam vitio depravnam personam perens Ipsius sinualli accepIt referantur, abus iis fortasse nonnullus est; Item, ecclesiae claves datae sunt , cum qui mente magis concipi , quam ver- Petro datae sunt : he cum ei dicitur , bis si nisi cara potest . Nam de populus ad omnes dicitur , Pasce oves meas . Dei ille in sacris literis dicitur De- uae Omnia, ut opinor , nihil aliud si-quentissime , qui Deo peculiariter di- gnificant etiam Petrum ac caeterose catus est , in quo scilicet Dei fides vi- clesiae minis isos , nec sibi, nec ob sitaget ac cultus; quamvis in eo sint ali- merita, sed ecclesiae , ob e ecclesiae qui peccatores . Sed ad Hieronymi te- caiisam , claves reliquaqtie Euangelii stimonium satis . publica munera accepisse . tanquam Ad id vero , quod subiuneti in est , priora illa scio aliter ab aliis interor capite sequenti respondebimus, ubi ex- tari. Sunt enim qui ea reserant ad ii-Plicabitur , quonam sensit ad Ephesios sim potestatis, quem mali, quia legus. Apostolus eccissiam nominarit. Quod timum habere non possunt , dicuntus autem domus Dei etiam illa sit Do- non habere . Alii referunt omnino admus magna, in qua sunt vasa aurea de argentea , lignea quoque EV m tilia , non est necesse demonstrare . Id tamen , etsi perspicuum est , ad suturum temrus reservamus, cum primi capitis argumenta diluentur . iam , quod P fremo loco ex verbis Augustini odiij-citur, id caute re legendum & audiendum est ; quemadmodum ante nos viri ecclesiastici admonuerunt. Possunt
enim verba illa duplicem lensum ingerere. tinum , ut soli itisti intellisa tur Christi fle ecclesiae administri esse, soli remittere peccata, soli ecclesiast,
cam habere 3e auctoritatem EE potestatem . Quem sensiuin constat non rationi solum , sed eccIesiae , fidei , sacris te etiam theris repugnare. Sed de hac re non est huius aut loci, aut i situti disterere . Alter ergo sine dur
bio Augustini sensus est ; ut soli iusti
ditantur claves regni caelorum , mi
natem ligandi ac solvendi . spiri nimveritatis, di reIiquas spirituales gratias accepisse; Quod universa dona haec nouPropter malos, sed propter bonos, ecclesae & promissa & collata sint. Sic
enim quae oeconomis ac dispensatoribus paterfamilias tribuit in familiae comm ditates distribuenda , non oeconomis
haec , sed familiae ipsi tributa esse imtelliguntur. Sic illim episcopis Ae clericis popuIuet dedit in pauperum expendenda usus, ea non episcopis 8e clericis, sed pauperibus dicitur contulisse . Sic C aam , si princeps homini ignoto qui ruam ob amici sua Preces meri nunque onarit, id iure ac vere dicet se non homini ignoto, sed amico , donasse . Ad quam omnino legem illa quosne . . explicanda sunt , quae ex Augustino
contra Petri de successorum eius au-Huli. ctolitatem afferuntur. Claves non linus homo Petrus, sed ii nitas accepit eccle-- . o. in fiae. Item, potestatem ligandi ac sol-n vendi Peuus cum omiubus taDMdu gratiam , non illam sacramentalem , quae
ctiam per malos ministros dari solet, sed quae precibus ministri respondet ,
ut de coia. d. 4. quomodo Augustinus Cant. Donaia
videtur sgnificare . Alii tandem exi-- - 1liinant Augηstinum de publicis raptoribus , nsiurariis, concubinariis , sacrilegis loqui. A quibus olim . perinde ut si essent ab ecclesia praecisi, non , kebat sacramenta percipere . Ideoque illiusmodi ministri gratiam sacramen torum non dabant. Verum hoc displitare , ut saepe iam diximus , non est hii ius diei. ac temporis. Et Valdensimuinsania iam pridem explosa est: nec in
eo negotio nos nunc oportet elaborare.
Itaque de his dictum est satis . Nunc
argumenta , qtiae a principio Contra
ecclesiae auctoritatem posita sunt , quam brevissime possumus , refellamus.
In quo argumenta primi capitis
confinantur ἀPR imum vero argumentum Prominptii simum est refellere t nec uno Res p. ad tantum, sed multis etiam modis. Tum, I, quod nec Moyses, nec Jolite, in quorum gubernatione rem s illud erat positiim , in populi uirorem Ac infamam inciderunt. Tum, quod ne certum est quidem , eos , qui in castris remanserint, in flagitium omnes consensisse :quin vero simillimum cst . nonnullos etiam repugnasse. Nam ubi Primum Moules illam vocem edidit ; Si quis est Domini, iungatur mihi: congregati sunt ad eum omnes filii Levi , consecraruntque manus suas Domino , tinus
quisque in filio be in fratre suo . Ex quo intellinitur , qui ad unam Moysi vocem se illi coniunxerint, quI a D mino steterint, quos Dominus itistitiae
186쪽
sev adm Inistros In ultione te cerit, hos la sententia non convenἰat ρ Audi quid
in eo scelere caeterorum socios & com etiam dicat Dominiis: Signa Thau lit- Euch M-.t . . sortes non fuisse . Qii id λ quod Aaron per frontes virorum gementium de d nondum sacerdotio fuerat initiatus, nec lentium super cunctis abominationibus, adhuc ei fuerat iii perhumerale imposi- quae fiunt in medio estis. Non ergo o- tum , rati alique adstrictam & api, mnes in populi flagitium cosenserant: non tum, in quo erat doctrina& veritas. omnes attrita fronte & ctro erant corde.
Nihil ergo mirum , fi Aaron, filiique Esto aliud exemplum . Salvum, inquit, ψιν eius , nec pastores populi constituti , me lac, quoniam defecit sanctus. Va- nec sacerdotes consecrati , in fide ac na locuti limi unusquisque ad prox imum
religione errarunt. Qitanquam Aaron, suum . En tintis totius generis hRmani quoa & Petro di Marcellino postea ac- culpas voce magna Ae queribunda decidit, metu peccavit, non infidelitate . plorat, perinde ac si relictiis sit solus.
Nihil ergo contra nos affernit , qui Sed quid dicit illi divinum responsium
asserimus , sacerdotes pastores iam eo Propter miseriam inopum, Fe gemittimclesiae a Christo institutos , errare , pauperum nunc exurgam . Inaelligens omnes in fide ac religione non posse. ergo iam suae querimoniae te plures lia . De argumento itaque primo tantum . here consortes: Tu Domine , inquit, Resp. ad Secundum autem videtur esse gra- servabis nos a generatione hac in aetera. vius, quo non Calvinus modo , led -- num. In libro autem contra Donatia natistae etiam adversiam catholicos iisi stas post collationem , cap. vigesimo ssant: quemadmodum in Iibro de unit. idem quoque Augustinus , Ne forte , Ecclesiae , cap. I 2. Augustinus tradit. ait, arbitreianir Prophetarum tantii Sed non est necesse nova nunc respon- modo moris suisse , Ae non ad novum D meditari : quando hnic ar mento Testamermina , sed ad veteris conssi egregio ab Aligustino responitim est . . mationem Pertinere , sc arguere r Plerumve, ait, sermo divinus impias prehens biles, quas omnes in eo pol turbas ecclesiae sic redarguit, tanquam Io arguantur, de sic alloqui laudabiles, omnes tales sint , & nullus bonus 'iasi omnes ib audentur: ecce sic admnino remanserit. Inde quippe admo- Corinth. Ai,ostolus loquitur: mulus E nemur, in suo quodam numero eos di- clesiae , quae est Corinthi l .inctificatis in. ci omnes, id est, omncs filios geheris Christo jese , vocatis lanctis, culi anae . Isti ergo vel imperite , vel falla- omnibus, qui invocant nomen Domi- citer agentes , colligunt de scripturis ni, gratia vobis de pax a Deo Patre talia, quae vel in malos bonis usque in nostro, e Domino Iesu Christo . Gra- finem Permixtos, vel de vastatione eri tias ago Deo meo semper pro vobis inris populi Iudaeorum dicta reperiun- gratia Dei, quae data est vobis in Chri-tiir: de volunt ea detorquere in eccle- sto: quia in omnibus divites facti estissam Dei, ut tanquam defecisse ac pe- in illo, in omni verbo Ae in omni icien-riisse de toto orbe videatur . Hactenus tia, &c. Quis haec audiens credat in Augustinus. Hu ismodi ergo Prophe- ecclesia Corinthiorum esse aliquos rotarum oracula hunc in primis sensum probos , quandoquidem verba ista sic habent, ut, quoniam in comparatione sonant, vellit ad omnes directa sit ista malorum adeo pauci boni sunt, tit nulli jam alio λ Et tamen paulo post dicit ;esse videantnr , scriptura totum una ta Obsecro aurem fratres , ut non sint in ComPrehensione populum reprehendat, vobis schismata, Aec. Et in hoc hor- quamvis in eo nonnulli sint boni. De- rendo vitio taniniam omnes increpans
inde, praedictiones propemodum illae dicit, Divisus est Christus 3 Numquid
erant, non reprehensiones . Deleribu Paulux crucifixus est pro vobis, aut intur enim populus ille non qualis tunc nomine Pauli baptizati estis, dec. H. erat, sed qualis ivst Messiae adventum etenus ille . Poterat & ea Commem futurus erat. Uterque semis, ne hae- rare , quae in eadem epistola iiii Maretici nostrum esse cali senti ir , me, sunt i Tanquam parvulis in Christo lac δω plis scripturae manisestis comprinandus potum vobis deat , non escam : no est. Erechiel e ma , quo de Hiere- dum enim potetatis . Sed nec nunc mias, temPore Vaticinatus est . Quid quidem potestis, adhuc enim carnales Lino. i. dicat ei Dominus, audiamus. Domns estis. Cum enim fit inter vos zelus de Israel nolunt audire te, quia nolunt au- contentio , dic. Item, de vos inflata x. e. . dire me . omnis quippe domus Israel estis, fle non magis immim h ibuistis, attrita fronte est, bc duro corde. An ut tollatur de medio vestrum s qui hoc
putas in tota hac depravata domo Dar- opus fecit. Item ex epistola ad Galil ,t,.
tem simam superesse , cuit generalis il- tas: O insensati Galatae, quis vos fasci
187쪽
navit non obedi re veritati, Aec. Et postea tamen ait: Fratres, si praeoccupa tus fuerit homo in aliquo delicto . vos, qui , pirituales estis , huiuscemodi instruite spiritu lanitatis , dec. Item ad Philippentes: Omnes quae sitia si int quaerunt, dc non quae sunt Ieii Christi , Nic. Quas res in ea disputatione . &multas alias similes a summo Theologo Praeteritas arbitror , quod essent siciles: sunt certe ad praesens institutum utiles, easque sere in epistola ad Uincentium attigit . Jam quod pleraque elui modi Prophetarum testii nonia ad populi Ju daici statum de mores post Melliam referenda sint, & sequenti libro multa
exemPla cognoscentur , he nunc satis in uno exem Plo demonstrabitur . Aggaeus Zorobabelem , ac Iellini sacerdo
tem magnum, totumque Omnino P l
lum , ut domum Dei aedificarent , his
Aerbis admonuit : Et nunc confortare Zorobabel , dicit Dominus, de consorore Iesii sacerdos magne , & consortare omnis Populus terrae, hc facit se quoniam ego vobiscum sum, Ze Spiritus meus erit in medio vestrum , nolite timere . At eodem postea capite subiunxit Aggaeus : Si tetigerit Pollutus in anima , ex omnibus his nunqukl Contaminabitiir ς Et responderunt Sacerdotes, contaminabitur . Et rcipondit Aggaeus: Sic populus iste ante faciem meam dicit Dominus, de sic omne OPus manuum eorum : de omnia , quae obtulerunt ibi o contaminata erunt . em omnino locum convenientius de
vopuli statu post Testamenti veteris
consummationem intelligimus , tametsi Au gustinus ad formam quoque lupo riorum hoc exemplum interpretatus es L. Sed, ut dixi , dc ad Populi conditi
Pixpertini apud Isaiam huic proposito
intervare, lib. proximo ostensiir, lumus. Itaque de Isaiae, Hieremiaeque testim niis dictum est satis. - Illud vero , quod tertio loco Ilibli-Rς pon civir , ecclesiam occultam esse polle a.d 3- nonattatae etiam olim potuere. Quibus
De unit. tamen Augustinus occurrit in haec ver Vo ς bi. Sion est ecclesia nobis oPert ν quia non est lisb modio, ita super cande-I.ωrum: ut luceat omnibus, qui in domolunt . Et de illa dictum est: Non potest civitas abscondi lii per montem P sta. Donati 1 is operta est, &c. Ta tum Augustinus. Hunnm autem illud falsum est , v terem mmium aliquando nullam ec-oesis speciem habuiae. Nam cum se solum relictum quereretur Heliaν, septem millia viromm scripmra commemorat genua stia non Cumas et ante
Baal: quibus fane illud perspectum de
exploratum erat, non fidem & unita tem , sed regnnm esse divisum, extareque proinde in Hierusalem templum Dei, summum iacerdotem , veram deIese ac religione doctrinam . Eiusno- τολ εο di Tobias erat, qui, Gim tribules t liqui irent ad vitulos aureos, quos secerat Hiero im , ine pergebat ad
templum Domini, & ibi adorabat Dominum Deum Israel, decimas fideliter offerens, & caetera his similia secum dum legem Dei puerulus etiam ob
Deinde, non sequitiir, si populus iLle ita vacillavit , ut pene cecidisse videatur ; si ita dispersiis est, ut Pr pemodum krmam Ne hi,eciem amisi rit, Christi quoque ecclesiam usque adeo obscurari posse, ut milia eius species effulgeat . Plebs enim illa vetus.
ut quae Callira esset, ruinam saepe mu. nabatur. Et quoniam futurum erat, ut
illi reipublicae tanquam sempitern nox esset offusa; nihil mirum , si sensim ob curata est.& evanuit. Quid
autem , si quandoque etiam vix appa ruit, cui . tam parva lux tenuisque --cti, splendor siuisiti nem Pe lucerna L Pet r. lucens in caligino is Ioco . Sed haec explicabuntur in sequenti libro diligentius
Nam Hilarii auctoritatem , qua nos Responis Calvinus urgendos existimat. VInc ad 4. tius Augustino quondam opposivit: sed hic loca omnia. quae ille ex Hilario inst. .a
collegerat. , tanquam meras calumMias
contudit, Se obtrivit fere in haec ver- num M ba . Ecclesia aliquando Obscuratur quindem multitia dine scandalorum, ted mlum mnc in suis firmissimis eminet. Aliquando tentationiura fili tibiis ope situr atque turbatur; fle tale tianc erat tempus, de quo scripsi Hilarius, unde putasti inlidianduin contra testim Mia tot divina, &c. Potes hoc modo dicere . nec ecclesias Galatrae ranc
fuisse, quando dicebat Apostolus; ψstulti Galatae , quis vos fuci viis Sic enim calumniaris docto viro, qui ta dicordes ne timidos graviter increpabat. Quis enim nescit, illo .ter ore Oblcuris verbis multos 1,arvi sensita fuissise delusos, ut putarent hoc credi ab Arianis , quod etiam ipsi in edebant . alios autem timore cellula, ne fimulate contensise Quanquam 3e illi, qua tuac firmi dimi iuerunt, he verba haereticorum insidiosa intestisere Potue-
188쪽
mirit, pauci quidem erant in cora ear hione caeterorum, sed tamen era a n .
ipsi quidam pro fide sortiter exulabant, quidam toto orbe latitabant. Hilarius ergo decem provinciarum Asianarum aut Zirania non triticum arguebat, alit ipsium etiam triticum, quod desectu quodam Periclitabatur , quanto vehementius , tanto utilius arguendum Initabat . Habent enim etiam scripturae ea nonicae hunc arguendi morem , ut tanqliam Omnibus dicatur , & ad quot-dam verbum Perveniat. Hactenus Α-tust intis. Aὸρ c Ac Hieronymus , Ingemuit totus Luciis. orbis, inquit , & Ariani im se effemiratus est . Periclitabatur . navicula Apostolamm, urgebant venti , fluctibus latera tundebmtur , nihil iam supererat spei , Dominus excitatur, imperat tempestati , hestia moritur , tranquil sitas rediit . Manifestius dicam , omnes Episcopi, qui de propriis sedibus inerant exterminati, ad Ecclesias redeunt. Tunc triumphatorem situm Athanamim AEgvinus excepit, tunc Hilarium de praelio revertentem Ga iliarum ecclesia complexa est, timc ad reditum Eusebii 'ir ubres vestex Italia mutavit. Haec Hieron ut . mnutaque alia , ouae brevitatis studio praetereo. Sed nam satis sunt, ut omnes intelligant , navem Ecclesχ in alto haeresum, seditionum, discordiarum Matth. 8. qtie procellis fluitantem , is ille iactatam quidem, ac pene opertam fluctibus; sed non filisse tamen in tanta etiam tempestate demersam. Quin in suis licet paucis sortis imis eminuit, qui quo magis in remigando laboramiat, eo a spectabiliores clarioressite suerunt. Nec hoc loco . us est Ecclesiae . Romanae fidem Iucemque proserre , quae nunquam omnino ipsa latuit, sed toti semper orbi manifesta suit, quemadmodum sexto postea libro accuratius ostendetur .
Respon. Nec vero sub Aiversis pontificibus, i fides ecclesiae aut solvitur, aut occubratur . Qirin eo etiam tem' re ecclesia catholica fidei suae manifestum a gumentnm edit. Judicia tunc past rum periclitamur, quae sine certo ecclesiae capite infirma atque incerta erunt . De qua re alio libro disseremus. Respon. Hi an sexto arglumnis Calvinus . ad s. N multum operae ac verborum sumit,& vano se labore frangit. Poterat brevius ac facilius dicere, quoniam lyna goga extincta omnino di deleta est ,
ecclesiam quoque Christi sunditus csse delendam . At discessio , quam praedixit Apostolus, venire non Potost, dum
vera ecclesiae Dei ex ext Iaetit. Id Cauvinus dicit, non probat. Itaque D sum est . Quin posteaquam Germania non selum a Rom no Pontifice , sed a Romano eodemque suo Imperatore maiore ex pa te defecit , illa fortastis Pauli praedictio impleta est . instantque proinde Antichristi infelicistima tempora . At fi ius hominis veniens fidem non inveniet in terra. Sed huic argumento respondet Hieronymus, tu ,ἔ- ZA Iam hic fidem nominari, de alia D minuς aiebat, Fides tua te salvam fecit. Et alibi de Centurione, Non i veni tantam fidem in Israel. Et ruria
sim ad Apostolox, Quid timidi estia modicae fidei t Nec non & in alio loco , Si habueritis fidem, siciit granum
snapis, &c. Nec en im Centurio , aut illa muliercula in Trinitatis sacramenta crediderant: sed simplicitas mentis, di devora Deo quo anima commenda ta est. Haec est fides, quam raro inventam Deus . pronunciavit. Haec est fides , qtiae etiam apud eos , qui bene credunt, dissicile persecta invenitur. Eodem quoque modo Augustiniis r um spondet, dominum de periecta fide to s I.
qui, quae ita dissicilis est in hominibus . ut in ipsis admirabilibus sanctis
inveniatur aliquid, ubi trepidaverint. Addit rursium, propter iniquorum abundantiam & paucitatem bonoraim, quae illa potissmum aetate erit ,' m. minum ita loqimium. Propterea enim non dixit, Filius honunis veniens non inveniet fidem in terra: sed quasi dubitans, Puta sine , ait, inveniet fidem.
Non quod ille cuncta sciens de aliquare dubitaret, sed ut sua dubitatione fiaguraret nostram : quia propter multa scandala circa finem seculi pullulantia, hoe erat infirmitas humana dictura . Illorum autem error eripiendus est , qui vanissimis argumentis adducti sunt ut putarent fidem in solo uno manere posse . Cum enim ecclesia nomen collectivum sit, si unus tantum crederet, non crederet ecclesia . Adde quod Dominus Per Matthaeum dicit, Ecce ego vobiscumbum omnibus diebus usque ad consumma tionem seculi. Vobiscum, ait. Et Per Ioan. ae Ioannem, cum pollicetur spiritum .-- ritatis fidelibus sempiternium, pluribus illum pollicemr , non tantum uni. Adde etiam, quod corpus non est unum .s C
membrum, sed multa , ut Apostolus ad Corinthios docet. Sed corpus Christi, quod est ecclesia, ut idem ad E--.phesios ostendit, usque in finem Pe manebit. Non ergo unquam multi fideles in ecclesia deerunt
189쪽
. Praeterea trit Icum simili cum ath, quod viri ex ea ad rem bellIcam sele ni is in agro, bonique Pilces cum ma- citellismodi soleant esse . Nec enim alisis in reti, usque ad consummationem ter de humana republicet, ac de humano seculi durabunt. Non ergo solum in corpore loquimur. Dicitur autem homo lino manebit fides. Sed deficiet hostia agere vel pati , quae manus pesque vel& sacrificium. Equidem hanc Danie- agit vel etiam patitur. Dicitur munialis vaticinationem non ad finem secti- dus immundulve, si facies aut mundali, sed ad Synagogae consiimmationem aut immunda sit: eodemque omnino existimo referendam . Quod si quis ad modo similiter in reliquis. Inde adeo tempus Antichristi reser re velit, clim venit, ut vocabula, quae quibusdam
hoc ego non magnopere contenderim: ecclesiae Partibus convenire videmii ,
modo sic interpretetur , ut propter ecclesiae ipsi attribuannir. A. hanc enimcnidelissimi turanni saevitiam sacerdo- legem ecclesia dicitur amica, Pulchra, res a publico & solemni sacrificio desi- immaculata, seneta, videlicet rationestant. Quod vero ex Apocalypsi Joam bonorum : hornis conclusius , sons Gnis obiicitur , quoniam valde obscurum gnatus, ratione eleebrum. Qui cum est, nihil contra nos habet ad faciem prima atque optima pars sint ecclesiae clam fidem virium . tametsi hoc ora- Christianae, imo vero regni cassorum culum in Luthero fateor else complo cum sint principes, quamvis in terre-ium: cui data est clavis putei abylli, na republica despicatissimi ac conteiniit errores Penitus demersos atque de- Ptissimi, Vere ac iure ea, quae in eos fotas eruendo, tanta cali ine orbem conveniunt, in totam ecclesiam transo liceret, ut vel lucem ipsam tene- seruntur. GonLm, ut ex Aristotelebris circumfudisse videreuir . Sed auu L etiam ante docuimus, id civitas aut get adhuc ecclesiae lumen his, qui esse aut facere .dicitur, quod iri culos habent ad videndum. Nam Luis ea primarii aut optimates aut esse dicterani caeci sunt, & duces caecorum . cuntur, aut facere. Neque hoc loco, Si autem omnis gloria filiae regis ab ubi a Lutheranis vel maxime sinamur, intus, nihilqtie in ea externi splendo- Lutheri testiinonium neglisendum est,tis est: qui fieri potest, ut illa co- quo intelligant hi rem elle tam aper- haereant, Astitit regina a dextris tuis tam atque dilucidam, ut eam ne Ἀ- in vestim deaurato, circundata varieta- theriis ipse quidem negare potuerit. te. Item, Sic luceat lux vestra coram Is igitur' cum in concione quadam hominibus. ut videant opera vestra . ad Populum explicaret , quemad- bona. &, Non potest civitas abscondi modum ecclesia sancta diceretur, persi per montem posita i neque accen- synecdochen docet Matthaeum scri-diint lucernam, & ponunt eam si ib Psile, latrones blasiphemasse : cum modio. sed super candelabrum, ut qui linum eorum id fecisse Lucas scribat ingrediunmr, lumen videant: caetera- Sic unus N idem popuIus, ut ait, a que fimilia, quae sunt, ne longum la- uitur in Prophetas , cum multi sinteiam, Praeterrainda . Planum est igi- inter eos boni: riirsus laudamr, cum
turi in sponsa Christi, in qua nihil miniti sint inter eos mali. Et pulcher-
fictum , nihil sucatum, nihil simulauim rimae charitatis ea est figura, quae Coi est, sed omnia vera, si cera, soli- munia faciat omnia bona, communiada, omnem etiam externam gloriam item omnia mala: Ut alter alterius
ab interiore virtute & splendore pro- onera portet, & sc impleat legem cedere. Ac de sexto argumento ni- Christi. Sic clx iras, vel regio, vel mis multa diximus. domus secisse aut passa esse dicitur, Reliquis vero argumentis diluen- quod aliquot in ea fecerunt aut pallidis illud admonere operae pretium sunt. Hactenus Lutherus . Hic ego
est, per figuratam dictionem inust is haereticos universos appello, ut tam vel quae parti conveniunt, in totum sol ipsi sint iudices, num prudenter no re transserri . Id nobis in illii est, bis opponant ecclesam hortum com cum persaepe alias, tum magis cum clusum esse, fontem signamm, puteum de civitate, populo, regno, oinnique . aquae Vivae, Paradisum cum pomorum omnino coetii loquimur, de quibus ea fructibus, sanctam, pulchram, Pers in universum dicimus, in ovae non ctam , sine macula & rura gloriosam et omnes reipublicae partes, sed interdum ut in ea nul um praestitiam , nullum Paucae etiam concurrunt. Populum enim infirmum, nullum improbum esse cor robustum, gentem bellicosam appella- ficiant. Sed respondeamus ad singu- mus , non Quod omnes in ea republi- la .ca aut robusti aut bellicta sint, sed In septimo argumento canticorum Reian. de ad T.
190쪽
Liber Quartus. Cap. Postremum. I 29
de Melassa e omium ponitur , cui didit pro ecclesia, ut eam munitaret abunde , ut reor, satisfecimns. Addi- & glorificaret: nre tarnen omnes, quitur deinceps, in arca solos eos fuisse, in ecclesia sunt, mundantur he gloria qui salvi facti sunt: arcam autem ec- ficanuir. Tametsi vere ecclesiam suam
clesiae imaginem extitisse. At ne quis sibi exhibet gloriolam: sed nec in in hunc errorem incideret, ut Puta- omnibus partibus, nec in hoc sortasseret omnes, qui Per baptismum in e tempore .clesiam transenni, esse falvos: idcirco Porro id , quod sequitur, facillimum Petrus caute de sapienter adiecit , est . Nam , quanquam filii Dei alia . Quod & vos nunc similis formae sal- quando secundum praedestinationem novos facit baptisma: non carnis depo- minentur : at propria eademque is filio .sordium, sed conscientiae bonae quens denominatio a praesenti iustitia tuterrogatio, dcc. Alioqui etiam , quod fit: ut capite tertio explanatum est. Hieronumus adversum Luci serianos Videmus autem vere filios ex haered ait, ut in arca omnium animalium g ri, ac iuste aliquando quidem. Nonnera, ita & in ecclesa universarum itaque colligitur : filius est, igitur per 8entium & morum. homines sunt: Ut cipiet haereditatem i nisi ilaud timuibi initas 3e hoe di , lii iras & agni t mnas: ἐκ ius quod accepit, non ami- ita de hic iusti te peccatores, idest, sit. Quoniam autem filius Dei non sem- vasa aurea & argentea cum ligneis per probus intelligitur, sed is quoque
di fictilibus commorantur. Arca igi- interdum, mi Paterna bona prodes tur in eo potissimum ecclesae typus rit: etiam hoc distinguendum puto, in , quod extra eam nullus servatus Ecclesiam e Dei solum filii consta-esti non in eo, quod omnes intra i re. Nam si filios voces, qui per balam facti sunt salvi. Sed areae Sacra- ptismum sunt Christo fle ecclesiae geniamenta e Hieronymo in dialogo illo ti; id nos asserimus. Sed in his sunt Petamur. Nos pergamus ad reliqua. improbi quidam & stulti filii, quos pa-
Christus, aiunt, non est alterius e tris matri sique cura Parturire iterum
clesiae caput, nis eius cuius salvator gestit, donec Armetur in eis Christus. est. Hoc primum non est adeo ex Pe- Sin filios Dei iuxta frequentiorem .ditum . Est enim caput Angelorum script irae usum eos tantum appelles, Christus : nec constat tamen, an eorum qui probi bc sapientes sunt; certe ec-st proprie servator. Certe ego non . ciesa non ex nis modo constituitur,
puto, quamvis contra sit a nonnullis di- sed ex illis etiam, qui paternae 8c pro- sputatum. De qua re non est hic locus bitatis & lapientiae emetiem eluerunt. differendi. Deinde, ea connexio in- Nam 8e in hos nomen filii quandoque firma est. Christus est ecclesiae salvator, diffunditur. Nonne, inquit. ipse est 3 ergo omnes, qui sunt in ecclesia, ser- pater tuus p At generatio perversa erat, a. mo. vat. Est enim salvator omnium ho- ne infideles filii . Item , Filio, minum, maxime fidelium: nec omnes nutrivi & exaltavi, ipsi autem spre- η' . tamen rei pia salvos facit. Atque ut verunt me. Item , Convertimini fi- Christus corpus Iuum, quod est eccle- lii . revertentes, dic sanabo aversionessia, servet: servet, inquam, rei essi- vestras. Item, Sicut lilium inter spi- Cant. a. cientia & exitur adhuc non sequitur, nas, sic amica mea inter filias. Quod eum omnes qui sent in ecclesia serva- de tinctis ecclesiae viris dictum esse, te. Tum quoniam iam satis ostensum omnes Christi fideles agnoicunt . il n. an t.& patefactum est, quaedam de eccle- de autem appellat spinas, nisi, ut Au- - r si a vere dici, quae ei non omnium, gustinus ait, propter malignitatem -- sed quarundam partium ratione con- Ium Et easdem unde filias, nisi proveniunt. Tum quoniam totius Partium- pter communionem sacramentorum lque vocabula latius fusa liunt, quam Bona ergo filia in me)io malarum est ,
voces corporis atque membrorum ρ in eademque paterna domo . Sed ovi-
quemadmodiim paulo post explanaturi te Christi non nisi ex Christi ovibus
sumus. Ita non fit, ut si corpus Chri- constituitur . Quid tum p quasi non 'lias sti omniaque eius membra servantur , Pecudes habeat pastor . Habet sane ca-Partes ecclesiae serventur omnes. Nec Pras, habet be hordos . Pastori itaque vero Paulus est, Chrilsum exhibere . non modo ovile est , sed & caprile Aesibi gloriosam ecclesiam: solum astria it & hcedite. Hoedi porro & agni in seipsum tradidisse, ut eam exhiberet Dei cognitione intelligentiaque clis cre- gloriosam . Quemadmodum autem mor- ti stini, in hominum scientia fle conius ille est , ut omnes viveremus, gitatione confusi. Dum hic vivitur
nec vivunt ς os tumen; sic se ua- diversi licet freges, in una tamen