장음표시 사용
261쪽
eoepit , sine dubIo episcopus Antiochenus illi legitime in pontificatum sec-
cessisset . Sed & id postremo considerandum , est enim res magna ac diligenti comtemplatione dignissima, non illud modo ad doctrinam cratholicam Pertinere , quod Apostolis expreste revelatum est,
verum hoc etiam , quod ex altera Pro
ruitione revelata , he altera certa inmine naturali, istiGilmo collacti neque evidenti conficitur . Ut Christum Dominum habere voluntates duas, duosque intellectus , utriusque Hem Mctiones, & creatam . he increatam, alit Christum etiam riae re silapte natura, ut homines caeteros posse , in sacris sorte literis non habetur expressiam .
Sed quoniam traditum in illis est , Filium Dei esse hominem , & naturali
ratione constat, omnem nominem habere voluntatem intellecti imque crea nim, operationesque utriusque potentiae etiam creatas, omnem item hominem,
tit flere , ita quoque ridere posse: qua unum quodlibet horum negaverit , is haereticus iudicabitur: propterea quod negando consequens , scilicet Filium Dei habere intellestim intellactionemque creatami negat Proinde antecedens,
ex quo illud colligebatur, hoc' est Diatium Dei esse hominem . Esto aliud
exemplum . Concilium Nicam. in fide non errasse , aut Chalcedonense , aut Ephesinum, nec in sacris libris , nec in Apostolorum traditionibus explicatum est i sed id uolum , concilia in
spiritii sancto legitime congregata eris Iare non posse. At , quod concilium Nicaenum. Chalcedonen. Ephes. Iegi time fuerint coacta, ex divina revela
tione non creditur : Creditur tamen ex
humana fide & traditione historiae fide
dignae , Perquam habemus, eas syn dos, indicentibus, & confirmantibus veris ecclesiae pastoribus, ex universo orbe convenisse. Unde licet earum renim tertiindo ac veritas, quae in eiusmodi conelliis definitae sunt, ex dia bus quasi principiis pendere videatur,
quorum altenim revelatum a Deo est,
concilia videlicet legitime congregata certissimae veritatis esset alterum vero sola certitudine naturali credatur, Per ea , quae scriptores graves de incorrupti memoriae prodidere : at haereti Cus erit, qui negarat earum synod rum scita atque decreta , non aliter acs negaret Euangelium . Esto quoque
aliud exemplam apertissimum . Quia sacerdotes nostrae huius aetatis a veris
est sacrIs litetis proditum di sed res gesta potius est, quae ex verbis de animo conlecrantium pendeat. Ex hoc igitur principio , quod humana inrtitudine tenemus, videlicet hos sacerdotes rite initiatos esse, illud pendere necesse est, an in ecclesa nunc sit verum . Eucharistiae sacramentum . Quod qui infici
retur, hunc ecclesia existimaret haereti eum . Tametsi illa uolum emincia tio universalis per revelationem accepta sit, omnes veros sacerdotes, si rectam intentionem habeant consecrandi. verum Eucharistiae sacramentum eo
ficere . Sed, quod ii , qui modo viavunt . snt diuimodi , non Evangelium selum, sed gravis & constans naturae ratio smiit cum Evangelio probat. Ad
eundem profecto modum , qui negaverit Romanum Pontificem eandem habere potestatem, qliam Petrus a Christo accepit, Fidei adversarius censendus est: quamvis ex Evangelio nihil
aliud proxime colligatur , quam Petra successores eundem habere cum Petro
principatum. Quia si huic Euanselicae
conclusioni illam addas , episcopum Romanum esse Petri successorem, quam ex historiis a traditione virorum gravissimorum accepimus , mantaste co ligitur, Romanum episcopum & teris episcopis superiorem esse, & ea dem habere in ecclesia potestatem dc auctoritatem , quam habuit Petrus is Apte igitur nimmi pontifices at Prudenter testimonia illa Euangelica ad Romanum episcopum, sedemque Apostolicam retulerunt. Quod si sententia haec nostra minus viris doctis fuerit probata , mranquam haud scio, cur Mobetur minus, habemus tamen ad Eic aliam huius rei e plicandae formam : unde liqueat, di tifi. Romanum ex divina institutione suisse Petri in ecclesiae totius Pontificatu successorem, atque adeo Romanis episcopis ea testimonia convenire, quae Petri probant & primanim Ar fidem. Diximus mi ipse retro, fidem nostram non scitum scripto, sed etiam traditi ne contineri. Ita, licet Romanos epia scopos Petro succedere, in sacris . libris non habeatur scriptum, ab Apostolis r men ecclesiae, quasi per manus, traditum est. Iam, quod haec fuerit Ap stolorum viva traditio, ex his scilicet viis manifeste constat , quas in tertio libro nos vel aperuimus, vel indicaviamus. Non enim singillatim sunt nobis explicanda omnia , ne longa oratione negotium lectori facessamus. Certe hujus rei illud est evidens arSumentum,
262쪽
stantinum , non ante Nicaenam solum synodum , verum etiam ante quemcia que post Neronem imperatorem, ante quodcunque ecclesiae concilium , ante qaioscunque post Petrum pontifices m l .a ximos , semper a viris ecclesiasticis R I ii, mantis episcopiis Petri lii ccessor est eVitam xi . millis. Atque apostolicam traditionem in 'iisse, non obscvre tradit Anactetus Pecti tri discipuli s, in epistola prima de o premone epit portim , Sixms primus
ad Gallicanas ecclesias, Eleutherius ad easdem , Victor in epistola ad The philum , Sixuis secundus in epistoI. ad Gramm episcopum , Zepherinus in epistola ad episcopos Sicilianos, Marce Llus ad episcopos Antiochenae provi ciae , Melchiades ad episcopos Hispaniarum , Marcus in epist. ad Athana sum , Iulius ad Orientales episcopos .
Nec verosimile fit, ut rem tam necessariam ad ecclesiae unitatem continendam , Christus Dominus Apostolis suis
non revelarit. Si enim Movsi locus ille revelatus est, quem Dominus eleg rat , ut inde a Iudaeis divina oracula peterentur , quanto magis credendus est
Christus Petro manifestasse , quisnam esset ille locus, ubi constituerat regni sui & principatum & sedem collocare lAtque si . ut transferretur ecclesia Hi rosolymitana in civitatem Pellam, voce
Domini sunt Apostoli admoniti, ut Eusebius t. lib. eccles. hist. c. s. Ae Epiphanius lib. 3. con. haere. Gult. referunt, mralto magis eredemus, ut e civitate Antiochena Romam emigraret Petrus, cathedramque inde transferret, Domitinicis oraculis sitisse commonitum . Quod si ira est, ut revera est, nec aliud nisi ablurdissime creda potest , iam hinc fideles intelligant, unde illa vox theranorum fuerit, qua inter Caeteros arti culos Vivormatiae propositos,hunc etiam posuere, ut abrogaretur Romani ponti-ncis Pote stas, quam sibi sumit supra cet-rrismis, in e χ .f. intelligant radium , eensura quidnam illa moliantur , qui Romani GΣ i V . pycOP. monarchiam asserunt fuisse post smir. de Divi Hieronymi tempus exortam. Nam
qui Phocam scribunt instititisse . R
m. M lib. manam ecclesiam omnium ella ecclesia
ur, ς rum MPut, pie quidem fortasse id, nuti
Matthe par lius enim animum ego judico, sed im-
πα- . P dςnxor tamen scripserunt. intelligant
etiam unde Davus Thomas libro quarto adversius gentes capite septuagesimo sexto affirmet, eorum Praeli imptuosum errarem esse , cui sie subducere niuintur ab c dientia bestibectione Petri, successorem .ejiit RQ duri Pontificem, uin
niversalis ecclesiae pastorem non rec gnolcentes. Intelligant demum 'tia r
tione Leo decimus Lutheri articulum vigesimum quintum condemnaverit in haec verba e Romanus Pontifex Petri successor , non est Christi vicatius sitia per omnes totius mundi ecclesias , ab ipso Christo in beato Petro institutus. Decimo igitur argumento , quoniam in eo exponendo duficultas erat maxima, non potuit a nobis verbis pauciori talesponderis . Ad undecimum vero sic respondeo. Non est profecto admittendum, fidem etiam personalem Petri defecisse. Nam
Petri iudicium in fide publicum falsum
auerere , haeresis est manifesta . Sed cum Apostolorum nemo in fidei doctrina errare Ixisset, id peculiare Petri privit gium fuit, ut eius ne personalis quidem fides deficere poniisset. Quod enim quidam afferunt , Christum Dominum recumbentium undecim exprobrasse incredulitatem , &c. hoc Petrum apostolum ne tangit quidem . Nam cum Lucas cap. 24. scripsisset, Mulieres undecim Apostolis, ea quae a D mino audierant, an nunciasse, nec illos credidisse mulieribus, sed earum verba deliramenta iudicasse, protinus subdidit: Petrus autem cucurrit ad monumentum . Non enim cucurrisset nisi credidisset. Et convinctio adversiativa, qua Evangelista usus est, satis ostendit, Petro verba mulierum non esse visa deliramenta . Atque oratio Christi pro Petro fusa id aperte demonstrat, Petri fidem non desecisse . At exponunt adversarii, orasse Dominum , ne fides Petri deficeret finaliter, sc enim I duntur , sed nullius dilcipuli fides hoc modo defecit. Ita oratio Christi non in singulare Petri privilegium cederet , quod non solum Chrysiostoneto, Theophv iacto, Ambrosio , & Bedae , sed contextui
tiam contrarium est. Cum vero Ambrosius Petrum fidem amisis e ait, nomen fidei pro fidelitate accipit, quam sculicet amico suo Christo non servavit. Quamquam illud etiam est frequens, ut fides pro fidei consessione usurpetur . . Atridiculum est, ut si Christus collegium Apostolicum increpasse dicitur. singulas increpasse intelligatur : Quasi vero
non a Prophetis saepe ropuIus arguatur , in quo multi essent, ad quos reprehemso nullo modo attineret. De qua re libro quarto uberius disputatum est. Id vero , quod de Anastasio & Honorio additur, non parvam ingerit quaesti nem . Quoniam si oratio Christi non ad Pς uua modo , verum ad poster C. MP.
263쪽
quoque Romanos episcopos reserenda est , qtra ratione Petri fides nec publim nec privata deficere. potuit: eadem
etiam millius successoris deficiet fides, nec in iudiciis publicis, nec in coli
qui is , alit Consensione privata . Sin vero cum ad posteros oratio illa reseruir,
Intelligenda solum est de fide publica, scilicet in quaestionibus fidei decerne
dis 1 temere prosecto inconstanter eo testimonio videmn r Petri fidem . etiam. Persensem, vindicasse. ae n. -l. Huic loco Albertus Pighius Campen--π. t. s. sis non aliter potuit occurrere , quam omnes Romanos pontifices erroris nota liberando. Ita contendit nullum unquam
in haeresim incidisse. Atque ut An stisium in libertatem assereret, Grati num veravit contumeliosissime, Iurispexiti turpissime maledixit. Ut vero H Dorium tueretur, sextae generalis syn di exemplaria fallarios corrupisse. mutu in coniecturis suadere nisus est . Dei ἡe etiam in eam opinionem inclinavit, ut crederet epistolam Honorii ad Se sium a Graecis de more fuisse vitiatam: Synodum autem in eo iudicio dec mam. in adeo duorum conciliorum κύ- lexti ira septimi acta omnia calumniatus est, ac pro sua certe virili amborum labefactivit de alictoritatem At fidem . Haec vero Alberti opinatio, misva quidem in ecclesa est, sed ea etiam ratione confirmari potest, quod non est vertamile, ni homini, qui haereticus esse possit , Fidei siimmam Dominus commiserit . Rectnm enim est regula
sui Ae obliqui , ut Aristoteles docet. quare si Fides Romani pontificis dirigere ipsum non valet, multo minus, ut videtur i alios in fide rectos essiciet. Quid, - quia imbecillus in fide, fratres in fide Confirmare nequit Si igimr Romanus episcopus iuxta Christi pollicitationem
fratres sios confirmani rus est , firmum ipsum esse oportebit. Quamvis autem a
multis in Iocis dicat Pighius, sicut hic dicit, satist probabiliter de immi pontificis auctoritate : tamen non id spectandum est, quid dicat, sed quid comsentaneum si ei dicere, cui veri tela tueri ac retinere sententia est . Dicit itaque illa multa mu his locis de haerequidem , sed aqua haeret, ut aiunt. --fendat Liberium Pighius, quem taedio vimim exilii in pravitatem haereticam subscripssse , auctor est Hieronymus in Chronicis. Excuset Marcellinum, quem timore fractum idolis sacrificium obtulisse , memoriae proditum est . Vici rem vindicet, quem Paulianistae suum
esse mentiti sunt, scribit Euseb. s. Romanae Aussor.
lib. ecel. hist. cap. 2. Anastasium Iiberet. quem sine certo ne probabili testim nio Gratianus haereseos insimulavit. AeHo rium quomodo ab errore vindi cabit quem haereticum fuisse , tradit Psellus in carmine de septem synodis, Tharasus ad summos sacerdotes Anti
chiae , Alexandriae, & sanctae urbis, ut'. synodo actione 3. scriptum est, Τhe dorus cum synodo sua. Hieroso Imitana in conlassione Fidei , quae habetur
eadem actione . tertia, Epiphanius rein spondens haereticis in conspectit concialii eiusdem actione 6. tomo L. tota deismum ipsa γ. synodus actione ultima , Be in epistola ad omnes sacerdotes Moericos .. Adrianus quoque Romanus
pontifex in actione ς. Synodi octavae generalis, in Romano in it tifim quemquam iudicasse non Iegimus rlicet enim Honorio ab orientesibus post mortem Anathema sit dichim, sarei
dum tamen est, quod fuerat super haeresi accusauis : propter quam solum licitum est minoribus malorum suorum motibus resistere. Hactenus Adrianus. Ubi etiam addit, sententiam in Hon rium latam ex Romani pontificis comsenlii sitisse. Id quod exploratum est in s. syno. generali, actione quarta. Ubi Agatho in epistola ad concilium , H
norium ipsum anathematirat. Beda item , de natura rerum c. ε . in sexta
synodo ait 3 Macharius cum suis se quacibiis simul fle praecessoribus, Ciro,
Sergio, Honorio ε Pyrrho, anathematiratus est . In libro praeterea ponti, cali refertur Leo secundus sextam is odiim si scepisse, in qua condemnati sunt Cirus ergaus,nonorius .. Atque in fine sextae synodi ponitur epistola Leonis ad Constantinum, ubi post susceptum confirmanimque concilium , Anathematiaramus sinquit Cirum, Sergium, nec
non & Honorium, qua hanc apostoliacam ecclesiam non Apostolicae traditi
ni. domina illustravit, sed profana proinditione immaculatam fidem subvertere
Praeterea illud eaput, Si Papa , εχ distis. quod pro nihilo habet Campen-ss, nos maximi habere debemus . niam ille unus casus, in quo oves P
storem situm iudicare possitnt, scilicet
cum fuerit haereticus, habemr, ut alia loca praeteream, in quinta innodo Romana 2I8. episcoporum , in haec verba: A multis antecenoribus nostris synod Iiter decretum atque firmatum est, ut oves pastorem suum nec reprehendere, nisi a fide exorbitaverit, praestimant. Idem tradit Anactetus m epis a t. de
264쪽
paularehI M primatibus, inquiens: His hor ecclesiae , si a fide exorbitaverit,
erit a fidelibus corrigendus: sed pro rea probis moribus magis est tolerandus , quam distinguendus , su Ia rectores e etesiae a domino fiant iudicandi. Idem Eusebius docet ad episcopos .Emptios,
referturque a. q. T. C. Oves. Idem Joamnes Papa in epist. ad Zachariam. Idem in s. lynodo traditum est, ut nunc r Ferebamus . Resert etiam BD rchardus lib. I. MP. I . I 38. I Q. Calix mm, Clementem , Gagum in hanc eandem ter
Non est igitur negandum, quin summus pontifex haereticus esse Possit, cuius rei exemplum unum & item este rum sorsim proferemti at quod in Fidei iudicio contra fidem definierit, nennum quidem proferri potest . Itaque obiectioni positae hoc responsum habetor Aliud est v, ditis, Wiod lpectat ad hominis privatam excellentiam : aliud , quod Pertinet ad communem ecclefiae utilitatem. Quod negarit Christum, h minis erat; quod confirmaris fratres, erat ecclesiae. Illud proprium, hoc commu ne erat. Similiter, quod fidet Perex Propria semper interius servaretur, h minis privilegium erat , quod vero aliis confirmandis solidam fidem proponeret snee in Fidei iudicio deficeret, ecci sae publicum privilegium erat. Roma nus igitur episcopus non late haeres aue privilegiorum, aut culparum Petri pro. Priarum, quae videlicet ex accidenti publicae Petri potestati conjungebantur . sed succellit in his, quae spectabant ad ecclesiae communes & necessarias commoditates . Nam privilegia Apostolis a Christo concessa, aliter ad ipios , aliter ad succetares reseruntur . quippe in Apostolis fuerunt etiam privilegia Personalia amplioris gratiae, quam in P steris . Ut, verbi caula , per illa verba , Quaecunque ligaveritis se per terram, dic. te per illa , Sicut misit me pater sde ego mitto vos , hec. intelligimus , pote itatem generalem in univernim orbem Apostolos sescepisse. Ita pares Petro dicuntur 2 r. disti .. cap. In novo be . quaest. r. Cap. Loquitur. Sed epist ri Posteriores non luccessere apostolis an Potestate generali extraord inaria , ted
in ordinaria, quam singuli in suis ecclesiis aliostoli habuerunt: Ut Simeon Iacobo in ecclesia Hierosolumitana , ee. Esto aliud exemplum . Ex verbis illis, Ego rosabo patrem, & alium P
rachium dabit vobis, ut maneat vobil- cum in aeternum, spiritum veritatis, re
e e quidem Theologi colligunt, apost
Ios post Spiritus Sancti adventum In gra tia confirmatos. Careerum non ita transiit hie . spiritus in epilcopos succede tes, ut in eis axemum maneat Per gra tiae confirmationem , qtiod apostolis ex Privilegio personali donatum est, sed id solum transiit aΛ posteros ecclesae pasi res , quod necessarium erat ad ecclesii
communem utilitatem . Sic omnino Pri
vitagium Fidei indeficientis, quoa in Petro perso e etiam fuit, ad episcopos Romanos transnissum est, non in eo, quod Petri erat peculiare, sed iam, quod commundi erat ecclesae. V de de aliae obiectiones repelluntur, quae pru Alberti sententia politae sunt. Non enim fides interior Romani pontificis ecclesiae est necessaria: nec illius ocerautus 'e privatus mentis error me e Christi nocere potest. 9uapropter non est necesse, ut. interioris Fidei conser vatione Romanis pontificibus Deus semper assistae . At, quod , dum ea dece nunt, quae fidelibuet credenda sunt, dum que ecclesiam Christi in fide dirigunt, non deficiant, sed divina manu teneantur , id ecclesiae opus est , idqile proin de Romanis epilicopis etiam imbecilliς, de alias privatim errantibus non nexa bitur : ne videlicet per pubIicae potestatis errorem, ecclesam faciant In communi veritatis ignoratione versari. Undecimum igitur argumentum abunde, ni fallor. consulatum est. At postremo argumento refutando il- - .lud non sunt lectores admonendi, est Rei p. ad enim in promptu, malos urbis mores, m si quos sorte urbs malos habeat , non esse hujus loci defendere. Non sumus tam rudes 3e stupidi, quam Lutherani nos esse calumniantur. Oculos etiam noseriiditos habemus, sed modestos tamen. Scriptum est enim , quod Patris nud aes. Ria verenda boni Filii aversi veniendo toxerunt . Aversari autem id dicimur, quod reprobamus. Quid autem est, His Itos verenda patris super lecto dorsis palulio aversos opertiisse, nisi, ut Gregorius 41. - mait, bonis subditis sic praepositorum suo- M. nim mala displicere, ut tamen haec ab aliis occultenti operimentum , inquit, aversi deserunt, quia iudicantes faenim,
8e venerantes magisterium, nolunt videre , quod tegunt. Sic magistrorum vitam discipuli probi in re apud te taciti reprehendunt, fle eos, etiam cum disiplicent, venerantur . Super cathedram ,
insu it Christu . sederunt scribae Se Pharisaei, quaecunque dixerint vobis ficite, secundum vero opera eorum nolite sacere . Sed haec h ictenus. Illud est potius lector admonendus, ut animadu r-C c a tar,
265쪽
rat , R Omlna consuem dines alias esse Romae cum tota ecclesia communes,
quas videlicet ex apystolorum Petri &pauli traditione creditur accepisse . De quibus Augustinus in epist. ad Ianua rium , numero II 8. multa: sed plura su-sus Innocentius primus in epistola ad Decentium tradit. Miae vero sunt comsuetudines, suas ecclesia Romana vel a se habuit pravatim institutas , vel a Petro quidem Apost. accepit, non tamen in liniversum orbem promulgandas De quibus Augustinus diserte loquitur in Opist. M. ad Casulanum , Se in 'pi. I 18.1Iς. ad Ianuarium. Priores igitur eo suetudines, quas ecclesia Romana non modo tenet, vertim etiam ab universa ecclesia docet esse servantis , omnino tenere debemus: ut Iulius N. dist. me. Nolite: & Innocentius ea.dist. cap. Quis nesciat: & Calixtus r2. dist. P. Nonderet: & Gregorius ea. dist. cap. Prae ceptis, docueriint. Posteriores vero e clesiae Romanae consuemdines non mrtet privatas ecclefias sequi, ut Diavus Angustinus locis positis tradidit, &Nicolaus r2. dist. cap. Scit: 8e Greg 1ius ea. dist. cap. Novit. Idemque
mnino traditur gr. dist.ea . Quoniam ἰ& cap. Aliter. In um enim h de nihil incit sanctae ecclesiae consuetudo diveriniat ut habetur de con. dist. 4. cap. De trina . Atque de huiusi di conluemdianibus & Ambrosius & Hieronymus in telligendi sunt in iis locis, quae sunto iecta. Illud vero , quod ex Trullana synodo afferuir . facile diluitur. niam , ut stiperiore libro latius explicatum est, isnodus haec nullam habet in ecclesia auctaritatem , in his praesertain ,
in quibus contra ecclesiam Romanam Graeca se contentione erexit . Nec comciliorum conatus de Iegibus aut serendis aut abrogandis quicquam valet, nisi summi pontificis decreto & sentemtia Confirmetur. Et consuetudinem trulam de te iunio sabbati ex his esse eo stat, quas in Posteriore genere collocavimns : ut etiam Ambrotas dicit, I 2. dist. eap. Illa. quocirca vane de hae rea Concilio Trullino e Iesia Romana reprehenditur. Sextus igitur liber hunc in modum absolutus sit, quem Plus for lasse nimio longnm fecimus: tametsi non
sunt longa, quibus nihil est, quod demere possis. .
266쪽
Argumenta est Iectitur, quitas
'Anctorum victoritas sexto iam laco nobis constituenda est, quam haeretici, maxime Lumerant, de gradu d Ir,fim jicere moliuntur. Ac pri-- mum quicquid antiqui sancti asserunt,
incertum esse suadent D. Atigus . Pluis rimis testimoniis , quae retulit universa Crat. q. dist. decre ex Noemio lib. ter iii de tri. ex lib. afl Vincen. Victo. 2. ex epist. ad HierAο. ex epist. item autera ad Marcellinum . ex epistola rursum ad : Vincen. 48. ex epist. quoque alia ad Fortuna. m. ex lib. denique 2. de bap. conre. Donat. cap. r. His enim
locis omnibus sui Augustinus similis idem dicit, hoc est , praeter auctores sacros, qui libros scripsere Canonicos, alios omnes ita legendos, ut qnantalibet sanctitate doctrinque polleant, non ideo verum fit nitandiim illnd, quod asseruerint, quia ipsi ita senserunt, sed quia nobis vel atinorum sacrorum testimonio, vel probabili ratione id persuadere potuerunt: licereque proinde contra atque illi sentire , ia silva honorificentia , quae illis de ur hominitas,
aliquid m eorum scriptis improbare a me respuere. Hoc autem Divi Augustini testimonium tam constans, tamque multis Deis non obscure repetitum, si verum esse credimns, fateamur necesse est, nnllum omnino a sanctis auctoribus firmnm argumentum sumi polla ad fidei Theologiaeve dogmata corroboranda . Id quod Divus Thomas Divi Aurastini auctoritata cςnfirmatus 1. Parte
mi aest. I. articu I. g. ad 2. argu . plane itillatur in haee verba: Auctoritatibus Cainnonicae scripturae luimr sacra doctrina
ex necessitate argumentando e auctor Ita
tibus antem aliorum doctorum ecclesiae Probabiliter arguendo. Atque eius rei caiisam etiam subdit, quod innititur Gdes nostra revelationi tactae iis, qui canonicos libros scripserimi , non autem
revelationi, si qua fuit aliis doctoribus falaa . Quod fi duo hi testes clarissim i contemnuntur , fi ratio quo que Divi Thomae contemnitur, rati nibus certe aliis minime contemnendis
id istam confirmari potest . Nam si in
libro canonico una quaelibet fallitas inveniretur, emadmiaum superiore quodam loco argumentabamur , totius lis ricertitudo interiret. Cum ergo in libris sanctorum scriptorum unam , 5e item alteram lassitatem liceat reperire , vel in his etiam, quae ad fidem pertinent; fit consequens , ut sanctis scriptoribus certam fidem habere non sit necessarium : Scio , inquit Hieronumus, me n taliaet habere apoitalos, aliter reliquos tractatores: Illos semper vera dicere, istos in quibusdam ut homines aberraia r
Praeterea, ne de singularum alictori 2, argum.
late disseramr, quam Incertam esse fatis explararem haberi Potast, maius aliquid adversarii conficere argumenta do volunt: nempe sanctos scriptores e iam si plerique in eandem sententiam conveniant, probabilem quidem fidem facere posse, certam non Asse. Nam plurimi ex eis asseruere , mundi huius partes omnes non eodem simn Idie, sed multis potius suisse editas, ornatas . absolutas. Asseritii certe id Bas.
in homilia 2. Exameron . & aliis sequentibus. Euseb. in Principio suae chr nograph. Chrvsost. homilia uecunda super Genesim, Dama. Iib.2. suae t O-
267쪽
lostiae . Ambr. lib. I. Exameron. cap. iam de Nativitate eiusdem canctae vIn
. Greg. 32. moralium cap. Io. Sed NMag. lentent. in 1. dist. I2. Ne II. Hieronvrm m in hanc sententiam ci T. Pol ister autem facile tum Bedam is Raban. Strab. tmn alios lurrus crinini fi vir τί memorare , qui communi sensu olera il- si , quae Genes st I. ca P. enarrantur xlex diebus suceedentibus condita esse intellexerunt. At communis hic sanctorum consensus nullum argumentum certum theologis subministrati quin unius
Aug. opinio caeteris omnibus adversa Ga 1 os ---- probabilis semper in ecclesia est habita. auctoritate argumentum ducitur : quin Non itaque ex cominini sanctorum lan οῦ - - , λι-
ginis, sanctus Bernardinus in sermonumitiorum opere tertio , in tractatu de Maiara Virgine, concione 4. Divus Bona, ventura L sient.i distinctione g. quaest. r. artici 2. Di HIS Ttam. T. Parre, τὶ:rastio. 27. articul. 2. Divus Vincen. in sermone de Concepticiae beatae Virginis, Divus Anto. I. Paree, ritu. 8. Da
mas. lib. q. sententiarum suarum, Hii
to de sancto Victore de sacram. Part.
2. cap. 4. & cum nullus sanctorum contravenerit, infirmum tamen ex omnium
tentia firmum argumentum Promitur, tuo conclusones Theologicae , aut etiam idei dogmata confirmentur . Atque hu-3us rei, ut in eodem versemur, aliud quoque exemplum proferre possumus . Plurimi namque ex sanctorum scriptorrum numero tradiderunt , Moysen Dei naturam, dum in hoe mortali corrore viveret, aperte , he , quod dici solet, ad faciem non vidisse. Tradit ita Hier. ad Damasum papam in lexnim cap. I Diae , Greg. Na Zianhenus a. lib. . suae Theologiae, D. Gre or. I 8. moralium C. 36. Cnrysost.. honu. I4. in Joannem , Cyri lius lib. r. in Joan. cap. 22. EVaras. Papa in prima sua epistola decret. Dio. in Ilia ce mystica Theo. cap. I. Orig. Atinist. ει lib. I. periar. cap. 4. Ae opinio August. Αἰ - sit contraria non modo non est re ecta, ve- , .' p, rum etiam habetur apud Theologos pro-:2 habilissima . De communi igitur saneto- rum consensione nihil certi in Theol gia conficitur: id quod hoc etiam aris
gumento confirmari Potest . . Sane i namque omnes, qui in e us rei mentionem incidere, uno ore asseverarunt, beatam Virginem in peccato originali conceptam . hoc videlicet Am-hron astruit super Hal. Ii 8. concio e 6.
Hoc August. uiper Psalmum in iuium istaculum, Ego autem cum mihi molesti essent, &c. & lib. secundo de
baptismo parvulorum capit. 24. 3e Io. Ω-
potius contraria sententia re Probabi-
per Genesim ad literam capit. I 8. 3e Iib. I. - 3. contra Julianum capis. ho Chrysost. 1iiper Mat. , hoc Euc Emis. in a. concione Nativitatis Domini: hoc Remigii: s super realmum vicesimum prinmum , de Maximus in sermone de Asiati imptione beatae Virginis astruxere . Idem quoque affirmat Beda in homilia super Missi is est . Anselmus in libro
cur Deus homo. cap. 16. Bemardus in epistola ad Lugdi inenses ira. Erardus CPi. Pus, Re martyr in concione quadam de Nativitate beatae Virginis, iamta: s Antonius Paduan. in concione et-
liter 8e pie in ecclesia defenditur. Enariumentum illud Achillicum, quo Erasmiis omnium etiam sancto ri testimonio non se existima obruendum, liquando universis repugnaverit. Cuius sententiae ratio etiam illa sessi, 4. argum. gatur , quod sancti univerfi , praeter alictores sacros qui libros scripsere Can nicos, humano spiri in libros suos ediderunt. Nam si Spirim lancto inspirante ipsi etiam locuti sunt, nihil videtur obstare, quo minus eorum libri in m. nonicis habeantur . Infirmus is itur hic
locus est , quo sanctorum. uctor I comtinetur. Humana enim veri firma die certa esse non linest . Omnis quippe homo mendax. Osander vero I. Ii. anno. in harm. Evangelicam, illud argumentum addit, quod tannes veteres commentatores a tempore Apostolorum, id quod Matth. de Christo affert, Ex AEgyrio vocavi filium meum, in genuino literae sensu ad Israelem reserunt, iuxta allegoriam vero ad Christum : Oim tamen, ni ait, allegoria , uteamqne fingatur,
constare non queat. quoquo enim te veristas, nihil simile videtur esse, Praeteris quam quod utrique fuerunt in AEgy-IU . Ita contendit literae sensum a primcipio capitis de Christo Domino esse, qui Rex Israelis est , hc aurorae merito comparatus. Quod se in sacrarum literarum expositione sancti omnes errant, horam certe alictoritas firmum argumentum Theologis exhibere non potest. Ecce argumenta, quibus adversarii nostri lacum hunc aggredi & expugnar
268쪽
Varios modos exponit, quibus de Sanctorum Patrum auctori.
Nobis alitem pro eliit defensione
vehementer pugnandum est, illudque in primis ponendum , de at choritate sanctorum trifariam dit puistari posse. Primum de unius aut alterius proprio placito , quale suis via ita, detur Augustini de opere sex dierum .: Riirsum de communi plarium sanct
- uem rilm consensu , a quo tamen uniis aut
in 'de omnium unanimi concordique te tentia i nam de his omnibus facta in argumentis mentio est. Id rursum considerandum est, lamctorum testimonia reserri posse . vel ad philosi,phiae confirmanda dogmata, vel ad assertiones aut fidei, aut The logiae comprobandas . Erant enim ex sanctis scriptoribui quidam non in s cris literis modo. , & aliis , quae ad Christianam pertinebant diicie linam it eruditi , verum etiam in his . quae philos ophi tum de natura, tum de m ribus docuere.
Illud demum Ae quidem diligentinsime est advertendum , inter auctores etiam ecclesiasticos duo esse disputationi im genera: Alterum earum rerum quae vere ad fidem l pectant doctrinamiaqne catholicam: Alterum earum , quae citra uicturam pietatis ignorari non ab imperitis modo, erum a doctis etiam Possunt, quod nec fidei dogmara sunt , neque ex illis derivantur. Haec autem duo rerum genera non est Deile dileernere, quoniam etsi no multa , quae alioqui per se et dem ad idem pertinebant, ut Apostolis, Pr Phetis , atque Evansetistis revelata, in dubium venire lusint , antequam sint tib ecclesia definita : sed id tamen peri orantiam fit , qua videlicet excusarmir, qui ea vertunt in quaestionem, quae aetias divinitus iunt tradita r Ut Pr
cessionem Spiritus sancti a Patre Ae Fullo remitam ab uno principio, anteecelesiae definnionem Graeci quidam negare sine culsea potuere, tametsi Ena
xelium id Apostolique tradiderunt . At haec nos sub Priori genere complectisvr i quippe cum fidei catholicae
dogmata non ex accidenti imi rude
tium hominum ignorantia, sea ex di-
vina revelatione hoe sane doco metiamur . Illud ergo asserebamus esse di ficile ad discernendum. ecquae res stabillud primum genus, ecquae autem sub hoc secundum sua quasi si onte, de natura veniant. Et quidem generaliter . unaque comprehensione in promptu deis finire licet, in illo primo rerum genere omnia ea contineri , quae ΑΡ stoli vel scripto vel verbo eccieta tradiderunt; illa rutilum, quae inde certa connexione Probantur existere. λ admodum in secundo genere ea fiant , quae neque a Christo , neque ab Ap stolis accepimus : neque ex iis certo
colliguntur, quae Christi & apostol
rum auctoritate retinemns . At omnia haec speciatim cem definit me praesescribere vix possumis, quanquam e emplis peculiaribus quaedam horum i dicare possumtiq. Ut verbi enisa, Angratia, qua iustificamur , qualitas quaedam sit animo impressa , quae ipsi praestet M esse de vivere , linde qualitates aliae consequantur. hoc est , vi tutes quaedam tum Theologicae , tum morales insulae , per quas animus diavinas be sileemanitates habeat acti nes, inter scholasticos quidem disputatur . Item, An Sacramenta , quae caiisa gratiae & virtunim esse dicuntur. huiusimodi effecta vi quadam, ω qualitate inexis eme divinitus indita essiciant necne, inagna multorum lilia sensione cerrari solet . Huius generis vero quaestiones in posteriorum ego m- metiun redigo, neque sacravum laterarum testimonia ae his qualitatibus intelligenda esse existimo: neque m troversiam catholicorum cum Pelasi nis de gratia ad credendum, ad sp randum , ad amandum , ad implendum legem , ad perseverandum , de qualitatibus potissimum esse, sed de Dei auxilio gramito & speciali. Rursum, si quis forte curiose differere voluerit , An Euangelista Joannes e vita iam e cesserit, an potius eum Elia & Enoch
maneat vivus i utque iam morruits iu rit, an Caro elus viderit Corruptionem,
an proxime iuerit suscitatus , utrinque rationes afferre poterit : & salva fide utrumlibet vel prosare vel improbare. Nam rametsi staturum sit omnibus hominibus semel mori, sed unum aut alterum ex illa generali lege Per privilesium eximere , non perinde smiis literis adversatur , tit non queat in dubium revocari. Tria vero haec principia , quoniam per se ipsa rationi consentiunt, non est opus diligantius per
sequi; nam si quae tum Perspicua , in
269쪽
quibus non est eontroversa, viri docti arfiumentari non solent i perspicuitas enim , ut ait Cicero , argumentatione elevatur. His itaqne omnium assensu approbatis, prima conciusio est . invehunt . Ita viri docti errores ser
duosdam quod ad philosophiam quidem humanam attinet in sanctis antiquis ἡeprehendunt. Atque huius rei exempla proferre facillimum esses, sed non libet etiam in his Parvis maiores
Certis e clusionibus Patrum amctoritatem definit atque deis
argumcntis capitis primi. S Anctoram Mictoritas , sive P ue
rum , sive plurium , cum ad eas facultates assertur , quae naturali lumine
continentur , certa argumenta non sudipeditat: sed tantum Pollet , quantum ratio nauirae consentanea persuaserit. Primum quidem , quoniam sanct I alsectores non erant adeo solliciti in philoisphiae dogmatIs perscrutandis: MIn philosophorum libros, ut totos sese divinae sapientiae dederent, aut Valer lineiant , aut etiam interdum a limine salutabant. Gregorius quippe NMIan-xenus 3e Basilius tredecim annos , o mnibus libris secularium remotis , solis divinae scripturae voluminibus operam dedisse, referuntur a Rufino , libro ecclesiasticae histor. suae secundo , cap. q. Et Hieron. in prooemio commentariorum r. libro super epistolam ad G latas , Plusquam quindecim anni sent , inquit, ex quo in manus meas niisquameentilium literarum quilibet auctor ascendit: he si quid sorte inde , dum loquimur, obrepit , quasi antiqui per nebulam somni recordamur . Et de studi is nostrorum paulo post, Quotv quisque, ait, nunc Aristotelem legit quanti Platonis vel libros novere vel nomen vix in angulis otiosi eos senes
recolunt. Rusticanos vero & PIIcatores nostros totus orbis loquitur , il-niversiis mundus sunt. Hacteinis ille. Plura exempla non quaero , cum manifestius hoc si, quam ut pluribus i
Accedit, qliod ex sanctis antiqlii nonnulli Psyilcen & Metaphysicen vel non habuere quidem, vel certe leviter a gerunt. Alii vero magna ex parte suere Platonici , priusquam comverterentur ad fidem . Qiamobrem cum in philosopsiae quaestiones incidunt , aut vulgi de Rhetorum opiniones sequuntiir , aut etiam suas a Platonicis
acceperant, in Christianorum sic holam
nim sanctorum alictoritas , etiam in his , ouae ad sacras literas & doctri nam fidei pertinent, probabile quidem argumentum subministrare potest,. fimmum vero non potest . Ita despicere e*ro nihilo habere, impudentis erit; fulcipere & habere Pro certo, erit O mnino imprudentis. Atque hanc conclusionem demonstrat ratio illa manifesta, cui nulla prorsus via occurrI PONest: quod cum Lanctorum quisque, bis duntaxat exceptis , qui libros Canon I- eos eὸidenint, spiritu suerit humano locutus , & aliquando vel in eo e rarit, quod ad fidem spectare postea demons ranim est; aperte constat, ex huiusmodi auctoritate exploratam fidem fieri non posse . ino in laco admo nendi sunt hi, qui praeceptis Theol giae nullis acceptis , post bonas , quas
vocant, litteras, statim ad sanctorum veterum lectionem appellunt animum. Non enim quaecunque ibi Iegerint, ea sunt probanda omnia . Nec quem quam hoc errore duci oportet , ut siquid Ambrosius aut Hieron. contra amorem doctrinamque . huius temPoris secerint, locutive tuerant, Idem sibi arbitretur licere. Primum, Quoniam res nonnullae non erant tunc adeo in ecclesia definitae , ut nunc esse videmus. Deinde , qu
niam magnis illi de divinis bonis quandam licentiam faciendi dicendique aia secuti sunt, quae non est passim cuilibet permittenda . Atque etiam si nostra hac male illi suissent , quaedam profecto aliter & facerent se loquerentur . Qi id quod , ut ante dic hamus, in rebus quoque ipsis, quae ad fidem attinent , sancta nonnunquam erravere λ a quibus si ne transversum 'qui em unguem discedendum sit, ne cesse est sane in magnos quandoque errores. fidei etiam adversios , incur
At Gelas. rs. dist. decret. cap. Sa cta Romana , Probat opuscula Cypriana, Chrvsostomi . Gregorii NagianZen I sBasit. Ambrosii. Nihil. ergo in his , dei catholicae contrarium reperi uir . Alioqui cur Rufini opera non eodem modo ibi probata sunt, sed potius reprehensa: quod , Hieronymus eum In
270쪽
quibusdam de arbItrii libertate notavit iusdem opinionis catho II cI , consecta- Cur item Origenis libri damnantur , tores vero haeretici iudicannir. Abiol-
non etiam Ambrosilis aut Cuprianus , vuntur magistri , condemnantur discis hi quoque in nonnullis fidei orthm puli. Quod quidem mihi divinitus prodoxae contradixerunt λ Alit igitur da- mulgatum videtur esse iudicium, Pr mnent lir omnes , in quibus error ali- pter eorum maxime fraudulentiam , qui quis doctrinae sanat contrarius inveni- cum stib alieno nomine haeresim comtur, aut probentur omnes, quamlibet cinnare machinentur, captant plerum- uno, & item altero errore sint aspers. que veteris cuiuspiam viri scripta pau-H is videlicet argumentis- Gloll. q. lo involutius edita , quae pro ipsa sui distin. decret. docet, ea divi Augu- obscuritate dogmati suo congruant, ut stini testimonia, quibus certa fides ve- illud, quod Proserunt, nec Primi, necteribus derogatur, intelligenda este le- soli sentire videantur . Qiorum ego cundum illa tempora, cum scripta sim nequitiam odio dignam iudico : quodctorum patrum authentica non erant r sancti cutiisque viri memoriam , ta libet enim verba Glossae illurpare. Sed qtiam sepultos iam cineres , Prophana hodie, inquit, iubentur omnia teneri manu ventilant, A quae silentio oreusque ad ultimum iota . Verum hic rire oportebat, rediviva . opinione dif- error ab aliis consulatus non desiderat famant: seqtientes omnino vestigia MI orationem meam . Quid enim ς Au , ctoris silii Cham , qui nuditatem ve- hoc agere Gelasius voluit, in veterum nerandi Noe non modo operire ne- libris non esse quicquam erroris ρ A, glexit , verum quoque irridendam sui laterem, ut aiunt, laverit quisqujs ceteris enunciavit. Longe aliter fratresist huc conetur. Hanc siquidem felici- illi sui, qui nuditatem iptam reverenditatem Deus in solis divinis volumini- patris nec suis temer. re oculis , nec bus inesse voluit, quemadmodum Au- alienis patere voluerunt : l ed avers , ii stimis gravissime ac verillime tradi- ut lcribitiir, texerunt eum. Quod est,it. Caeteroqui nemo qilammmvis e- erratum sancti viri nec approbasse , ruditus de lanctus, non interdum hal- nec prodidisse . Hactenus ille . Ac lacinatur , non alicubi caecutit , non rursum: Quid, inquit , si in ipsa ve- quandoqtie labitur. Sanctus vero is filii, tustate duorum , aut trium error d qui credidit ab haereticis Aptirato esta prehendatur λ rabimus omnino , ut te rebaptiZandos. Sanctus fuit, qiii in paucorum inscitiae universalis concilia Christi corpore te sensum poenae & decreta preponantur . Qi ae si desint , dolorem suisse negavit. Sanctus fuit , collatas inter se maiorum sententias i qui in Chiliamium dogma dei cenὸit. ctor consulat eorum, qui diversis licet Sanctus suit, qui viro ob adulterii cul- temporibus Ae locis , in unius tamen pam uxorem repudianti alterum maia ecclesiae catholicae communione ac fidetrimonium concessit. Sanctus su it, qui permanentes, magistri probabiles exti- animis piorum iisque ad iudicii diem terunt. Et quidquid non unus aut duo veram felicitatem ademit. Sanctus suit, tantum , sed omnes pariter uno e qui animam hominis ex traduce esse demqtie consensu , aperte, frequenter, putavit. Sanctus fuit, qui animam Adae perseveranter tenuisse , scripsile , d ante corpus luisse editam opinatus est . cuilla cognoverit : id sbi quoque i Sancti fuere , qui angelos multis ante telligat absque ulla dubitatione creden
mi indum comvrelim aeternitatibus crea- dum. Haec Vincentius Lirinensis nontos cile existimarum . Atque horum minus prudenter , quam vere dicit . opuscula a Gelasio comprobata sunt . Quibus ex rebus Calvini calumnia sa-Hos ego cunen reverentiae cause pro- cile retunditur, qua apud regem Gaupriis nominibu3 non appello . Malo e- liae Franciscum, ut Lutheranorum im-nim antiquitati sanctitatique parcere , pudentiam excularet , Catholicorum quam otiolo lectori facere satis . Le- innocentiam traduxit. Cum enim Lugentur itaque a nobis patres veteres theranis verissime ac gravissime oblice-Cum reverentia quidem , sed ut ho- retur , quod patrum essent tibique flemines , cum delectu atque iudicio. contemptores de adversarii. Multa , ait Quod si quis aliter sapit, nec sanis eo, Calvinus, is norarunt sancti illi viri :sinis acvilescit , hic iam non sanct saepe inter se conflictantiit , interdum Tum religione, sed sui ipsus amore , etiam secum ipsi pugnant . Tum d
Capitur; de sub veterum nomine novas inceps, quotquot Patrum errores collI- opinationes invehere conatur. Qua de gere potuit, falso etiam illis affictos ,re Vincentius Lirinensis : O rerum , enumerat. qti aeritque. Cur nos Item a