장음표시 사용
271쪽
Augustini partitione prirniim utimur , Rufinus f Ouini Origenes λ Nam & hi qui libro adversus Iulianum r. capite ecclesiam Christi sitis literis illustra a. Alia sunt, inquit , in quibus inter runt. Nempe aliud fuit errare in reia
se aliquando etiam doctissmi atque biis obscuris, quae non erant eo temptimi requiae Catholicae defensores , iure explicatae ac definitae aliud in salva fidei compage non consonant a apertis, Sc qtiae tunc etiam in ecclesia alia vero, quae ad ipsa fidei pertinent firmissime credebantur. Illud aut Cu- fundamenta. In Prioribus illis a patri- priam , aut Ambrosio, aut Augustinobiis nos quandoque dii cedimus, in P accidit : hoc Origeni , Eusebio , ac sterioribus Lutherant. At nos quidem missim, Cyprianus item. Ambrosius.
modeste ac reverenter oculas a Patrum Hieronymus in nulla a sanctae Roma- errore avertamus. Luthermi autem pa- nae ecclesiae consortici deviarunt , nec
tres aut irridendos, aut certe despi- ab eius fideli praedicatione se iuncti sene. ciendos propinant. Deinde nos ab uno sed comminicanas ipsus gratia semper interdum , aut altero patrum dissenti- suere participes, ut Celtat verbis edi. mus , at Lutherani ab omnibus consen- iam utamur : at Oriaenes deseruit utientibiis saepe dissentiunt . Aliud est nitatem . Ar sons Arii iure ac merito autem unius , aut duorum sanctorum existimatus est . Hinc schisinati a Privatum dogma repellere , quod hae Gelasio dicitur. Hinc etiam Eusebius secunda conclusione aliquando licere , Origenis laudator nimius, Arii fautor dicimus , aliud vero contra omni uin acerrimus reprehenditur . Nam Ruf- communem fidem & doctrinam dicere, finiis vir alioqui religiosus, prieterquam quod quatenus liceat. & quomodo, se- quod in lib. arbitrio re videlicet ma-quentibus conclusionibus demonstr ibi- nitestissim erravit: Origeni, origentia rur. Si prius tamen explicanim fuerit, que discipulis vehementor favisse comyuid sibi ecclesia velit, cum sanctorum vincitur. Fuit autem ecclesia semperamim libros approbqt. Ia namque a non ivlum cauta , sed etiam acris de nobis in hac Mite di putatione deside- severa in . Origenistas , ut a quibus Tatur . Nondum enim argumenta dilui- grandem in doctrim ecclesiastica p uius , quae illius Glossae opinionem cum hem tuerit experta . Sed de secum firmabant . . da Copclla. satis . Iam i rgamus ad I Ecclesiastici auctores etiam probauia liquas . . smi, non eodem gradu & loco sunt Tettia conclusio . Plurium Sanct 3.C cI.
mnes. Nec mu nopere conandum est rum auctoritas, reliquis licet paucior, eorum hic stillatiam refellere, qui li- bus rectanantibus, firma argument bris canonicis Hieronv. aut Augustini Theologo sussicere be praestare non opuscula aequarint. Quemadmodum au- valet. Id quod ex secundo argumentotein res a Deo conditae, probatae qui- ante posito satis Ostenditur . Angelos dem suere universae vidit enim ranis quoque esse corporeos, August. ac Pauci cuncta, quae secerat , ne erant valde quidem alii inter veteres sanctos ase sed rerum variae differentesque seruerunt: & quamvis opinio haec falsa naturae non eundem locum, vim, ua- sit; sed tanquam Fidei adversa ex combilitatem accepere : Nam sunt corpora muni veterum sententia evinci non Caelestia, & cortiora terrestria: Sed alia potest . At Thom. Uvalden. in proo
quidem catlestium gloria , alia autem mio doctririalis Fidei antiquae docet , terrestrium : Alia Earitas solis, alia , quod maior pars patrum ab Apostolis lunae , alia stellarum . Stella enim a senserit, id esse Citholicae ecclesiae fi-ssella differt in claritate i. Corinth. dem. Id quoque Vineen. Lirin. traditas. Sic sane scriptores ecclesiastici pro- in libro advers. prophan. novationes . bati sunt, qui scilicet Spiritus sancti vera sunt haec , non inficior. Sed tune,
illustrati luce ecclesiam ipsi illustra- cum unius aut paucorum contrariam Tunt. Sed alia tamen claritas Matthaei, sententiam ecclesia penitus explosit ratia Hieronymi, alia Isaiae, alia Am- ut illarum, qui putarunt ab haereticishrosii. Atque auctores canonici , ut venientes esse iterum baptirandos i it superni, caelestes, divini , perpetuam lorum etiam, qui Melchisedech non stabilemque constantiam Gervant . Reis hominem quempiam , sed Spirimm S. liqui vero scriptores sancti inferiores esse dixerunt: Umimque enim horum re humani sunt . deficiuntque inter- Post ea remi ora ccclesia semper exhor-
dum, ac monstrum quandoque Parium, ruit. Porro autem si unius , aut mu-Praeter convenientem Ordinem institu- corum opitiatio non fuerit ab ecclesia e naturae . Quin ergo probatur reiecta , tum plurimorum auctoricas,
ius Caesarieni episcopin t Quia quemadmodum diximus, nihil certum
272쪽
firmumque eonfitiet. De tertia igitur
oram auctoritas in eo genere que stionum, quas ad fidem diximus minime pertinere , fidem quidem probabilem facit: certant tamen non facit. Quam ego conclusonen postremo illo argumento abunde probatam existimo . Ruod enim ea controversa non sit ex illarum numero, quae catholicam fidem
aut Promovere, ani immovere ivssint,
vel ex eo perspicuum est , quod heatam Virginem a peccato originali sui iase penitus liberam . e libris lacris iuxta germaniim literae sensem ntisquam habetur . Quinimo lex generalis in eis traditur, quae nniverios Filios Adam, carnali scilicet propagatione creatos ssine ulla exceptione complectit r. Nec
vero dici potest , per traditionem Ainpostolorum id in ecclesiam descend ilia
ter cum huiusmodi traditiones non Per alios, quam Per epit copos illas a
liquos be sanctos auctores Apostolis
succedentes, ad nos u que Pervenerint.
At constat, priscos illo scriptores non id a maiori s accepisse . Traderent
enim bona fide & ipsi posteris litis .
Non igitur ad fidem illud attinere Potest . quod neque in sacris litteris ,
aut Apostolorum traditionibus Inv
nitur , neque ex eis certa valet Co
nexione confici. Caeterum, quod o Posita etiam assertio, hoc est D. Vi ginem peccatum originala a Parentiabus contraxisse , non sit in numer
dogmatum catholicorum, manifestissime colligitur ex eo, quod a lege unive sali per singulare privilegium unam Dei matrem excipere , sacrarum lit rarum Fidei nullo pacto advertum est. Alioqui cum sacrae literae in universiim clament, Non videbit me homo
de vivet, Deum nemo vidit unquam, qui Paulum aut Moulen exe isset , lacras literas contra pugnasset . Atque ea causa est, niue toto coelo animus meus errat , quamobrem nec Sixtus Ivis nec concilium Lateran. sub Leone X.
nec synodus Triden. sub Paulo & Iulio tertiis inchoata , eam quaestionem
definierunt. Neutram enim ex illis opinationibus poterant rami iam dogma catholicum approbare . Ita is erravit , qui asseruit, erroneum esse , aliquem
praeter Christium a lege illa originalis
Peccati liberare . Erravit ac multo etiam magis Bafiliense concilium, cum definivit, doctrinam illim , quae docet beatam Viminem Mariam nunquam O
rietinali subiacuisse reccato, tanquam
Consoriam scripturae satre ac Fidei et- tholicae, amplactendam Bre, nηllique de caetero Iieitum dile in contrarium
docere. In pari quippe errore versa tiir, qui alterutram rartem ad cath licam fidem attinere posse credunt .
Difficile est hoc dicere . Credo , si
in concione mlaeratur : at hoc loco Meil putationes cillimum . Non enim hic cum vulgi imperitia certamus, sed eos instituimus , qui verae germanaeque Theologiae solidam ω expressam eff-giem tenere insenni , nec fugientes umbras Persequi. Proposuim est autem, veri reperiendi causa , se contra n stro1 8e pro alienis etiam diceret 8E, cum res Postulat, utrosqi e milius a Lepta Perlona reprehendere. Atque in eo opere maxime, quod aὸ ecclesiae publicam utilitatem cudimus , Privatis nota
debuimus assectibus inservire . Nec deerunt post haec etiam ex viris plane doctis, qui me obiurgent: erunt etiam qui vituperent , quod in quaestionem multis nominibus invidiosam conssilio he cogitato inciderim , ut rem alias gravistimam nullius in Christiana religione esse momenti asseverarem . At ego & benevolos Obiurgatores Placare, 8e invidos vituperatores confiitara Pota sum , ut alteros reprehendisse poeniteat, alteri didicisse se gaudeant. Non
mihi, fateor insenue , alia via patuit ad illud Erasmi argumentum eludendum , quo sanctorum alit ritatem Melite ille quidem tentavit eludere. Nec suit integrum , quod haereticis semper proprium suit, antiquorum patrem libros corrumpere, & bonam etiam partem voluminum detruncare , ut Ore saltem , reclamante licet conscientia,
possem, Bemardum, Angustinum, Am-hrosium , aliosque item patres in ea fuisse opinione, negare . Quid enim
prodest, fi venim lcire cupis , sanct rum testimonia membranis inscripta radere, Ciam animo insculpta a irrenori possis δ Porro, si, ut sanctorum auctoritatem in doctrina catholica tu remur , quod erat ecclesiae Dei apprime necessarium , quorandam opinationes , ne dicam factiones, asseruimus non e se ad fidem & mores necessariM ; quid est, per Deum obsecro , quod nos ea de re valeat quisquam aut admonere amice , ant inimice insectari l Atque haec quidem hactenus in quartae conclusionis confirmationem dicti sint . In qua etiam canta habemtis testem sati idoneum fle gravem Vincent. Lirinen . in libro adversum erophanas novationes . Ubi, antiqua, ait, sanctorum
273쪽
Patrum consensio non In omnibus divinae legis quaestitincri lis, sed solum in fidei regula , magno nobis studio Aeinvestiganda est, de sequenda: id quod quinta conclusione explicandum est .n qua, quoniam huius laci cardo vertitur , etsi multa praetereunda , multa
tamen dicenda sunt, he ad cognitionem sacrarum literarum utilissima , dic ad scholae ii sum necessaria . Quino is itur conclusio est . In expositione sacrarum literarum communISomnium sanctorum veterum intellietentia, certissim lim argumentiam Theologo praestat, ad Theologicas assertiones cor roborandas : Quippe cum canctorum
mnium sensus Spiritu sancti sensus ii te
st . Qiam ego conclusionem munis Quidem argumentis confirmaturus vim, re quae , nisi me fallit animus , CO troversiam decernere ita possint, ut inter cathesicos ultra referri quaestio nequeat.
Aggrediar autem ad eam rem, si prius Pauca quasi de fama Caietani dixero. Ego virum hunc , ut saePe alias testatus sium , semper seci maximi . . Plurimum enim ecclesiam Christi sui, literis iuvit. Longum est autem hominis commendare sive eruditionem sive ingenium e molestum etiam universia ipsius opera commemorare. Illud breviter dici. potest , Caietanum summis aedificatoribns ecclesiae parem esse P tuisse, nisi quibusdam erroribus doctrinam suam, quasi cuiusdam leprae admixtione foedasset, & vel curiositatis libidine affectus , vel certe ingenii dexteritate confisus, Iiteras demum sacras suo arbitratu expolitisset , felicissime quidem sere, sed in paucis quibusdam
socis, acutius sane multo , quam selicius . Nam Ne vetustae traditionis pa-xum tenax , & in sanctorum lectione Parum quoque. vernatus , libri si nati mysteria ab his nolnit discere , qui nonsito sensit illa, sed maiorum traditione, vera scilicet verbi Dei clave, aperuerunt . Ita quum plurima scripsisset egregie . vertit ad extremum omnia , α novis quibusdam scripturae ex P sitionibus aliorum , quae vel graviis: aedixerat , aut elevavit , aut imminuit certe auctoritatem . Invitus quidem facto , ut doctissimum virum nomine etiam expresta reprehendam, sed , cum nominis ac gloriae celtaritas hoc loco a Luthetanis objiceretur, notandam L meritatem putavi. . Atque error , in quem Incidit, esteirismodi, ut eum ego submovere omni ratione debeam, nec sine iii mini tamen viri aperta reprehensiorie Nisen. In in-
itio siquidem eommentarIorum In Genesim, Si quando, inquit , occurrerit novus sensius textui consonus, quamvisa torrente doctorum sacrorum alienu , mirum se praebeat lector centorem. Et paulo post: Nullus, ait, detestetur novum sacrae scripturae sensum , ex hoc qii ad dissonat a priscis doctoribus: non enim alligavit Deus expositionem scri- pni rartim sacrarum priscorum doctorum sensibus, sed scripturae ipsi integrae sub catholicae ecclesiae censura: Alioqui spes nobis & posteris tolleretur extranendi scriptiiram sacram , nisi transserendo, ut aiunt, de libro in qli internum. Hactenus ille. Ac revera sequi maiores nostros per omnia, be in illorum vestigiis nos quoque pedes nostros figere , ut pumri faciunt per lusium , nihil vide. ur esse aliud, quam ingenia nostra damna re , iudicio nos privare nostro, Ae lacu tate inquirendae veritatis. Sequamur veteres, bene habet: sed ut duces, non ut dominos . Non enim Fidei nostrae dominaturi sunt, nec illis ita debemus esse addicti Ae mancipati. iit sacris literis exponendis nullum habeamus a bitrium. Hoc scilicet argumento Cai tanus moveri pocilit, ut quintae conclusioni adversaretur. Nam Lutherus cras. toribus coniecturis commoveri solet. In prologo siquidem assertionis suorum articulorum , Paretim auctoritate dicit neminem esse co endum ; quod in omnium scriptis multi inveniantur errores , sae
pe sibi ipsis pugnent, saepe invicem dis
sentiant, de scripturas torqueant. O- es autem interpretandi verbi Dei nullas Patitur , quod verbum Dei non debeat esse alligatum , sed liberum , quodque e isdem sit leges condere 3e interpretari . Quare homines legum quidem humanarum certos interpretes esse polle , divinarum autem nullo modo . Hanc eandem sententiam tenuit Uvitelestiis apud Thomam Uvalden. lib. doct. s. anti. doctrin. r. eandem quoque Petrus Abai lardus tenuit in . ipso statim suarii mdisputationum exordio : ut auctor est Diuus Bernardiis in epistola ad Inno Cnt. numero I o. Ecclesiasticorum dotiorum, inquit Bernardiis,urum omnium de hac re Petrus Aesilardus dicit esse sententiam , dic ipsam ponit ac spernit, dic gloriatur se habere meliorem , non Vermis contra praeceptum sapientis transgredi terminos antiquos, quos posuerunt patres nostri . In eadem etiam erroris navi silere Ariusi Nestorius ,' Eutyches, Dioscorus , ut sep ima synodo a t. I. Anathematismo m. nastius ipse satetur .
De Ario certe, eviqile discipulis habes
sus eget. sed - liniactomna seri se .l cloea dedissidetiu be ne haberet ortas At no vos sensus qui ita amiseoeu se tentia diser
mnem si necesse est. De hoe auteCaJetanus loquitur uepatet
274쪽
testem Alexandrum Alexandriae episco- scripturarum concordem untiquorum 2pum, lib. r. histor. rei p. cap. ra. Nesto- senium esse tenendum, si volumus ellerius autem dum eloquens timet, &se catholici. Sed prius tamen quid mai putaret doctum , libris antiquorum In- res nostri de ea re senserint, explic terpretiim dedignabatur incumbere, mus. cvando enim me in hunc locum mniblismie se meliorem putabat esse , ut deduxit oratio , docebo quid didicerim,
lib. ra. nis . trip. cap. a. refertur. Eadem non modo Theologorum ratiocinati
etiam via ingressi is esὶ Paulus Samosa- nibus, verum etiam testimoniis antiquiis tenus , Eusebio auctore lib. 7. ecclesiast. tatis. his h. cap. 26. Severiani Qioque eadem via Clemens in prImἰς ad discipulos Hie- Iest ingressi sunt, ut idem Elileb. lib. 4. ec- ros. Relanim est, inquit, quosdam do- Uclesias . his . cap. 2 . testatur. Quid Ve- cere , non secundum traditionem paro Vincentius Lirinen . adversus Pro trum, sed iuxta sensium litum. Multas phanas novationes de Origene reserat, enim ex his, quae legunt necundum inis non pigebit adscribere, ut vel hoc uno genium hominum veris militudines ca- exemptu viri pii iacris literis exponen- piunt. Ideo diligenter observandum est , dis dii cant este modesti. Cum igitur ut lex Dei non secundum propriam in- is auctor Origenis ingenium , erudi .i telligentiam doceatur. Sunt enim mulnem , eloquentiam, virtutdique alias ad- ta verba in scriptiiris divinis , qtiae posimirabiles extulisset: Hic idem , ait, stim trahi ad eum sensum , queri sibi tantus ac talis , dum gratia Dei ins qui sique sponte praesumpsit. Quod fieri lentius abutitur , dum ingenio tuo ni- non oportet. Non enim sensum, quemmium indulget , sibique satis credit a extriniectis attuleritis, alienum & excurri parvipendit antiquam Christianae traneum debetis quaerere, sed ex ipssreligionis simplicitatem dum se plus cun scripturis sensum Capere veritatis . Et chis sapere praesumit, dum ecclesiasti- ide' oportet ab eo intelligentiam disce-Cas traditiones Ac veterum magisteria re scripturarum , qui eam a maioribus contemnens, quaedam scripturarum ca secundum veritatem sibi traditam se Pitula novo more interpretamr, meruit vat: ut & ipse possit ea, quae recte iu- ut de se ouoque diceretur: Si turrexe- scepit, comi tenter asserere. Hactenus rit in medio tui propheta, &c. Deu- Clemens. Qui & lib. Ita recognit. siter. II. Haereticorum itaque ν heschise Iiber hic modo recipitur documen-maticorum communis fit ille videtur Ca- tum hoc a Petro apostolo se accepisse retani illa sententia . Nec ego hiC ta- testatiar. men haereticos volo arSumentando re- Dionysius item I. cap. lib. de coelest. vincere. Qillidenim illis facias, qui ea- Hierar. Ad sanctissimaru ait, scripti dem impudentia de apostolicae sedis iii- rarum intelligentias, prout illas a P dicia, Ae conciliorum dogmata , &A- tribus accepimus, contuendas Pro viri-Postolorum traditiones, re sanctorum ι bus Pergamus. Accedit eodem testis Io- omnium doctrinam contemplere t . cuples Irenaeiis, qui etiam scribit lib. . Adversus G jetanum omnis oratio su- cap. 63. expositionem legitimam scriptuscipimr a nobis, qui ut erat ingeniosus, rarum per traditionem majorum acci-
nostras rationes expenderet : trique erat Piendam . .
pius, auditis gravissimis testimoniis mi- ΕPiphanius rursum , Cum haereticosa mea. σε. nime refragaretur. Atque nobis unum qui id vocabant Apostolicos , resutat, sat erat, ita nobis maiores nostros tra- Scripturae, inquit,s peculatione indigent, didisse. Sed Caietanus auctoritatem . ad cog lcendam uniuscuiusque argu
Contemnit, ratione pugnat: Patietur igi menti vim ra facultatem. Οimrtet auintur rationes meas cum sua ratione Con- tem re traditione uti: non enim omnia
tendere. Quanquam a Philosophis qui- a divina scriptura accipi possunt. Hare: dem rationem philosophicae conclusi Epiphanius. Traditionem alitem sine duinnis iure larsitan postillaris: in lacrarum bio vocat intelligentiam & sensum ap
autem literarum intelli3entia inrioriblis tribus acceptum. Illam eri Im CDυ m . nostris debes, nulla etiam ratione red- verbi Dei este, auctor est Petrus apud dita , credere, re quas sententias de lem Clementem lib. Io. recogni.Hanc autemge , de fide , deque relietione ab illis testsperiti habuisse dicuntur, ad quos
accepisti, desendere . Ego vero eas de- scilicet traditiones4Movsis & seniorum Fendam , temperque defendi. Nec me quasi Per manus venerant . . ex eo sensu, quem a patribus accepi, Clemens vero Alexandrinus Strom. nilius unquam ratio aut docti, aut i lib. 7. qui adversus ecclesiasticam tradidi , t i movebit. Sed age , ratiocinemur , tionem scripturas interpretantur, hos re-
ostendamulque, in expositione sanctarum' gulam veritatis amisisse affirmat. Et postis
275쪽
ea eodem qnoque lib. de haeret lais disserens , Gloriae, inquit, tenentur desi
veniunt, sermonibus divinitus inspirati, tradita a beatis Apostolis. de magistri sita sponte laurei sapientiae simul. tione
corrumpunt Per alias tractationes, humanis doctrinas resistentes divinae traditioni. Nam inter eos viros, qui tanti
erant in ecclesiastica cognitione , quid rem bat dicendum a Marcione , Prodico , bc similibus, qui non limi ingresti recta via φ neque enim eos , qui Priecmierimi, stiperare Poterant sapientia , ut
aliquid ad invenirent iis, quae ab illis v
se dicta sunt. Sed bene cum eis actum citet, si scire potuissent ea, quae t rius sunt tradita. Atque Origenes tractatu in Matth. 2ο. Quoties haeretici , inquit, canonicas proserunt scripturas, in quibus omnis Christnmus contencit re credit, videntur dicere : Ecce in domibus verisbum est veritatis. Sed nos illis credere non debemus, nec exire a prima &ecclesiasti ea traditione, nec aliter o dere, nisi quemadmodum per successionem e esiae Dei tradiderunt nobIs. Haee Origene .c.- - Αmbrinus quoque tertio ad Gratianiim de fide libro, Servemus, ait, ρος-cepta maiorum a nec haereditaria signa- la ali si rudis temeritate violemns, Ii- . alii νεmne brum sacerdotaIzm quis nostram re- . signare audeat, signanim a consessoribus, & mahorum iam martyr Io consecratum ' ' .Hieronymus insit per in epistoI. ad Evagrium , Remivi me , inquit, ad veterum libros, ut viderem, quid singuli dicerent, ut tibi quasi de multorum consilio responderem . Et deprehendi,
ptinim pervenisse, ut dicerent Melchi--ech hominem suisse Chananaeim is bepost multa , quae narrare λgiisimum est, Habes, ait, Trae audierim , Quae t gerim de Meschisedech . Meum mit recitare testes , tuum sit de fide testium iudicare. Quod si omnes rem teris , tuisam certe ii um 1 piritualem interpretem non recipies , qui tanto supercilio de auctoritate Melahisedech Spirimm sancium pronunciavit, ut illud verissimum Omprobarit. quod apud CRecos cantis
uir Imperitia confidentiam, eruditio timorem creat. Et in Danie. n. c. Scripturae , in it, sanctae intelligentiarn absque Dei gratia re doctrina maiorum sibi imperitissimi vel maxime vendicant. Et in epistola illa ad Paulimim celebri ymultis de testimoniis exempliique ne nationibus elegantissime docet, neminem.
in seripturis lacris sine praeula Ae momstrante semitam posse ingredi. Id quod
Clemens Me xand. s. Strom. lib. docuerat . Et Cicero, In universium nulla ars, inquit, literis sine p&eceptore & interprete percipi potest . Is autem ad si cras literas sine doctore aggreditur, qui neg lecto sensu antiquorum patruae, arcanam scril turam ex suo interpretatur.
His etiam similia conciuit Augusti vide Nummis in libro de utilita. cred. ad Hon ratum cap. 7. Cum enim sacros iste Ii- lib. de bros sine aliena ope de legere rit inteia ce id ligere se Posse arbitraretur: Ita ne est. Augustin. ait Nulla imbutus poetica disciplina Terentium sine malistro a tingere non auderes. Asper, Cornutus, Donatus , Ec alii innumerabiles requi-runuir, ut quilibet poeta possit intelligi: tu in sanctas libros sine duce irmis,& de his sine praeceptore mades ferre sententiam λ. Et capita ret. Si nna mne disicipsana, inquit, quanquam vilis be facilis, ut percipi possit, doctorem aut xiitrum requirit, quid temerariae si perbiae plenius . quam divinorum sacramentorum libros ab interpretibus luis nolle cognoscere Hactenus Augustianus . Gregorius etiam lib. 28. Mora. Cam'. hanc etiam conchisionem confirmat.
exponens de lanetis doctoribui illud, Snp r quo bases i litus solidatae sunto. Inum his Gissodorum adiiciam in prooemio lib. divinarum institu. di sis rentem in haec verba : Ad divinam scripturam ascendamus per expositiones Pr
babiles patrum , velut per quandam sca Iam visionis Iacob , ut eorum serifibus provecti, ad cognitionem domini ef
Caciter pervenire mereamur. Et libaeod. c. II. Sunt nonnulli, ait, qui putanteia
se laudabile, si quid contra antiquos se piant. Ac aliquid novi, ut periti videan- mr , inveniant. Et cap. eiusdem libri 2 . Oineta, inquit, quae antiqui ex P stores Nobabiliter dixerunt, solicit
mente tenenda sunt: illa vero , quae ab
eis intacta sunt relicti, ne infructi a
labore istigemur. primum rimanda sunt, quas vi tes habeant, alit ad quae nos institata perducant.
Adde hue quoque Grepor. NaΣrano Re Basil. qui, iit libro it. Eccle. histo. Russinus tradit , divinarum scri ira- -
rem intelligentiam, non ex propria primiumptione, sed ex maiorum s riptis de auctoritate secuti sunt , quos Ac ipsos ex Apostolici si accessone inteIligentiae regulam iiii cepisse constabat. Hactenus ibi. Atque haec satis erant homini mo
desta, ut in nostram sententiam indu Ceretur . Nam clari munis monumentis
276쪽
contestata consignaraque antiquit s quem non moveat ἰρ Certe cum Clementem,
Dion usium , Irenaeum , Epiphanium, Na Eian. Bass. Ambr. Hier. Anglist. s-sio. Berna r. audio tinti in idem iis, rentes, non existimo totidem hominum domismoriun quidem de sanctis lim rem , attamen hominum , me audire lenistentiam , sed Catholicae Ecclesiae, cuius illi suere columnae Praecipuae . Nec enim aliud viri illi omnes tanto conte su sensisse credendi sunt , quam Quod communiter ecclesa catholica tentiarat. Sed habemus praeterea graviores testes ad Mus rei fidem Plenam Ac integram laetendam . Dixerit enim sonas te qua piam, testimonia sere illa , quae retulimus , adversum Lutheranos magis, quam Caietanum facere. Non enim hie adeo fuit insolens. ut aut omnino veterum magisterium contemneret, aut eorum in Lacras literas commentaria. Negavit s lum,communem antiquorum intelliger tiam certam esse lineam, ad quain inistelligentias nostras semper dirigere debeamus. Id quod nondum adhuc vide mur resellisse . Uerum , utcunque haec habeant, placet mihi iugulum caulae Petere , ac propius conserre pedes, ut Oetani error certissimis argumentationubus refutetur. Primum autem in innodo sexta gen xali seis. H. ob id damnati sunt Orige nistae, quod easdem expositiones, quas hic novas Caietanus inseri, conati sue rint contra maiorum traditionem invehere. Multa alia, ait Sophronius, ex tra Apostolicam atque Paternam tradi tionem asseruerunt, paradisi plantati nem proiicientes. in carne Adam for malum filisse nolentes, ex eo Evam forismatam sui se vituperantes, terpenti s
nitum resutantes. Hactenus ille . Est autem probata haec Sophronii epistola Sunodica actione et . eiusdem sexti comcil. generalis. Deinde Cinon rρ. Synodi Trullanae se habet: Diiortet eos , qui praesunt e clesiis, clarum de populum iacere, ex divina scriptura colligentes intelligentias Se iudicia veritatis, & non transgredientes iam Positos terminos, vel diis vinorum Patrum traditionem. Sed etsi ad scri ram pertinens controversia aliqua excitata suerit, ne eam aliter i terpretentur a quam quomodo ecclasiaelliminaria Ac doctores suis scriptis ex. Pollierunt; bc maiorem ex his laudem assequanti ir, quam si ea, quae a se dicuntur , COMPOnam. Ne . dum quand
que ad id haesitant, ab DO, quod Conis venit excidant. Hi te s C0nc.Trullam Ad haec, cum de intelligentia inius testimonii Ioannis Euangelistae, Ad 'sum aptem Cum venissent, utviderunt eum iam mortuum , i c. inter fideles quaestio esset exorta, eaqne ad Viennen. Conci. referretur Clemens Concilio pre-- fidens ita loqui vir: Nos ad sanctoruin et iis '' Patrum & doctorum communem se terulam Apostolicae considerationis a
ciem con vertentes, sacro a probante Co
cilio decIaramus. Acc. Sedes ergo Α-postolica, Ac Uiennen. concilium , cum de fide ne intelligentia lacranim liter Nam pronunciant , fanctorum Commisisnem sensium tanquain Tbelei filum renent , eosque quasi duces intelligen&x
Concilium quoque Lateranis sub Le ne decimo , acti. rr. praecipit omnibus . qui Evangelicam veritatem populum d
et si sunt, ut sanctim scripturam iuxin
interpretationem doctoriim , quos ecclesia, vel usus diuturnus approbavi , ex elanent. Nec quicquam eis ProIvis levis
iii contrarium aut disicinum adiiciane, sed illis semper insistant, quae a Praeca torum doctorum interpretationibus no a discordant. Est praeterea idem definitum apertius in synodo Triden. sess. 4. in haec verba : Decrevit sancta synodus ad me Cenda petulantia ingenia, ut nemo suae prudentiae innixus, in reb. fidei tu morum ad aedificationem doctrinae Christianae pertinentium, sacram scripturam ad suos sensus contorqueat. aut contra eum sensium, quem tenuit de tenet sancta mater ecchesia , aut etiam contra unanimem consensum patrum ipsam scripturam iacram interpretari audeat. Hactenus Conci l. Triden. Poteram huc ad dere decretum quintae syncidi ex Ivo ne titulo D. libra E. cap. Iε. Altarum etiam simile concilii Melden. cap. M. ex Burch. libro r. cap. I. sed multa Praeterimus, ne disputatione longa negotium lectori face Limus. Sed enim ei acris quoque literis ad eiusdem rei comfirmationem habemus testimonia non
pauca. Ac primum illud ex Ecclesiastim cap. g. Non te Praetereat narratio u
nisum : ipsi enim didicerunt a patriabus suis: quoniam ab ipsis disces iiitellectium, & in tempore necessitatis dare rei ponsum . Deinde illud Apostoli ad Rom. n. Non plus sal re . quam oportet sapere, sed sapere ad tar letatem , 8c unicuique sicut iniis divise mensuram fidei : Habentes donationes secundum gratiam differentes, Hyst Pr phetiam secundum rationem fidei, ncc. Illud vero constat , BisPheo 'Ocadu . tum
277쪽
sum Apostolo ii stirpari non modo pro
eo, qui sutura videt atque Praenunciat, verum etiam pro eo, qui Spiritus dancti dono prophetarum , Christi, Ap stolorum oracula intelligit & exponit. Jubet autem Paulus, ut qui e iusmodi munus in ecclesiasti sceperit, primum quidem non plus sapiat, quam oportet, sed ad modestiam tu temperantiam sapiat:
deinde , ut Prophetiam habeat secum dum rationem fidei. Hoc est: Ne sacris literis exponendis humani acum ningenii , aut naturae vim rationemque sequatur, sed eas iuxta fidem a maioribus acceptam, te huius fidei proportionalem rationem interpretetur. Nam philosophos quidem poteris forsitan eXPOnere iuxta rationem scientiae , ni illa
etiam adhibita fide t at sacros libros sobrie sine maiorum fide & doctrinx non poteris. Sed & qui explicando Α-ristotele veteres omnes Peripateticos pro nihilo haberet, & his magna consensi me reclamantibus, ex philosophi lententia paradoxum nusquam auditum nova nobis interpretatione praescriberet, Pa-xtim illa si ritis haberetur. Multo vero etiam magis, qui in apostolorum liubris suopte ingenio novas quasdam se tentias comminiscitur, easque apostol
rum discipulis & antiquis omnibus i ter pretibus adversis, hic non est prosecto , cur sitis sanus habeatur . Sed de secundo testimonio fatis. Tertium I. ad Cor. I . habes: Pr phetat, inquit Apostolus, duo aut tres dicant, & caeteri diiudicent. Ne quis autem a reliquis temere dissentiat: Non est autem, ait, dissensionis Deus, sed Pacis , id est , non eius, qui a consentiendi unitate defecerit , i ed eorum , qui in consentiendi ince permanserint, ut Vincent. Lirinens. exi)osuit. Sicut in omnibus, inquit, ecclesiis sanctorum doceo , hoc est , catholicorum . Quae ideo sanctae sunt , quia in sanctomincommunione persistimi. Ac ne quis tamdem harum rerum iudicium ad se unum despectis caeteris revocaret, Paula post addit: An a vobis verbum Dei proceiast λ aut in vos solos pervenit λ Si quis videtur esse propheta , aut spiri malis, cognoscat quae scribo vobis, quia D mini sunt mandata. Mandatum utique est , ut si quis est spiritualium rerum magister, summo studio unitatis cultor
existat: ut nec opiniones suas communibus reliquorum omnium Praeserat, Nab universorum sensibus non reced t. ad fiet autem , si duo praecepta teneantur . Inum , ut sacrarum literarum i
terprea semper in priores seectet, a quia
bus verbum Dei processit In posteros. Huius enim rei Apostolus Corinthi monet, imiuiens, An a vobis verbum Dei processit λ Alterum , ut ne sensum suum tenaci contentione defendat, sed prius reliquos ecclesiae doctores consulat , ut si viderit omnibus id probari quod lentit, tuto iam teneat: sin reprobari , tuto iam deserat. Hoc enim significat Apostolus dicens: Aut in nos solos pervenit i Sic enim mihi plane videor Pauli sententiam interpretari. Quod si hoc Apostoli testimonium videbitur citi piam ad suadendum magis . quam evincendum idoneum, cum illo
non existimarim equidem Contentiosa disputatione certandum . Nec enim vel ipsi credimus, omnia argumenta, quibus utimur, esse palmaria. Quartum porro eiusdem Apostoli testia monium gravissimum est. Habetur autem ad Ephel. 4. in haec verba: Et ipse dedit quoidam quidem Apostolos,quosdam alite Prophetasolios vero Evagelistis,alios autem iustores & doctores, ad conium mationem sanctorum in opus ministerii, in aedificationem corporis Christi, ut non sinus iam parvuli fluctuantes, tu circumseramur omni vento doctrine in nequitia hominum, in assutia ad circumventionem erroris . Quae quidem Pauli verba, quoniam in tertio loco uberius explicata sunt, Ievi nunc brachio attingemus, quantumque satis erit ad id, de quo nunc agimus , confirmandum. Ex his itaque verbis plane intelligitur, divinae providentiae ni isse, ut non silum prophetarum , Apostolorum, &Evangelistarum codices fiat aeremus verum etiam hanctorum doctorum in illos
commentaria . Ob eam enim certe causam, post prophetas, apostolos, & evangelistas, ecclesae a Christo doctores danmr, ut illorum secros hi libros interpretemur . Hos ergo in ecclesia Dei divinitus per tempora & loca pro- Curatos . quisquis in scripturae senilim
eundem convenientes contempserit, non hominem contemnit. sed Deum : a quo
in id illi suere destinati , ut populum
Christianum lacras prophetarum, a P stolorum , evangelistariimque literas ed
cerent. Quod si sancti omnes, dum iulas interpretarentur, errarunt, Deo auctore erraret ecclesia ; cum doctores Gbi a Christo datos sequeretur , & in sacrorum codicum ira belligentia eoruin vestigiis insisteret. Nec me cham est, Paulinum, Aligustinumque in epist. 8.ric sq. Prophetas in hoc Apostoli testimonio non eos accipere, qui ante d
mini adventum sutura Praedixerant, RilO-
278쪽
rem nos scrIpturas iit canonicas ac di vinas retinemus , sed illas , qui in ecclesia Christi tempore apostolorum pro Phetandi gratia eminuere. At, quoniam utrosque ecclesiae a Christo datos nexare non possimust nihil mitum videri debet , ii neutros ab apostoli verbis exia chiserimus. Sed quaerat hic forsitan aIiquis: Cum sit perlaetius scripturariim canon , sibique ad omnia satis superque sufficiat, quid opus est , iit ei sanctorum N i telligentia iungatur, Ae auctoritas λ Quia videlicet scri mram iactam pro ipla luirae altitudine εe obscuritate , non uno eodem; sensu omnes accipiunt, sita aliter
atq; aIlter,alius atque alius interpretanir, ut pene quot homines, tot illine lenistentiae erui posse videantur . Aliter namque illam Novatus, aliter Sabellius, aliter Arius , aliter innatus exponit. Quocirca necesse est , ut Prophetica de apostolicae interpretationis linea propter tam varii erroris anfractas , secunctim normam aliquam dirigatur. Ob id ergo post Prophetas, Apostolos Ac Evangelistas , sanctos quoque doctores accepimus: quo eorum catholicam. hoc est, liniversalem intelligentiam, tanquam miselesiae regulam a Deo praescriptam si queremur. Praeclare igitur ilhid adi Mum est i Ad consummationem sanct uim . in aedificationem corporis Christi, ne simus parvuli, Acc. Ac de ver his qu idem apostoli hacientis . Nunc Salomonis unicum testimonium addemus, quod si dilistentius expendatur, multum conseret aa eam rem , de una disserimus, Corroborandam Uerba sapientium,
ait, sicut stimuli, de quasi clavi in al-uam defixi . Quae Per m gistroruin concilium data sunt a pastore uno. His amplius,fili mi, ne requiras. In quem l cum Hieronmus, Exceptis , inquit, his verbis , quae ab uno ira re sunt d ta, Ac a concilio atque consensu probata sapientium, nihil tibi vindices : maiorum sequere vestigia , ab eorum auctoritate non dilexeris. Haec Hieron mus . Nos vero, quis ille unus pastot
fit, per Ezechielem intelligimus: Suscitabo , ait, super ea Pastorem unum, qui pascat ea: ipse erit eis in past rem . Ne autem existimares, quod ipse per se Christus hoc semper esset factitia rus, per Hieremiam monet inquiens: Dabo vobis pastores juxta cor meum, te pascent vos scientia be doctrina . Quod alitem verba sanctorum datasti rint ab illo Pastore lino, talis tantusque omnium conienses ostendit: nec enim intelligere idem omnes una mente eo,
sent, nisi uno eodemque Christi spirim in ea unitate continerentur . tInde divine ait Salomon, per magistroru In concilium data esse a pastore uno. San chos quippe antiquos sapientes suisse, nemo negat; eccIesiae fuisse magistros, ceristo constat : a Deo sitisse Getesiae datos , Christi erea ecclesiam providentia manifestat: datos esse ut Apostolorum , Prophetarum, Evangelistanimque oracula exponerent, Pauss inmiti astam pastore tam multos, atque adeo diversis fle loco Ac tempore fir in procuratos, sententiae unitas & concordia
monstrat: in nihil aliud , quam nugiast rotum concilium . liceat intueri, quod ab uno veritatis spirim fuerit congregatum . Certe, ut Augustinus lib. adiaversius Iulianum 2. dicit, fi episcoporum synodus ex toto orbe congregareiatur . ut controversiam decernerent circa sacros lib. exortam , nec tales possent
facile sedere, nec tot . Quia nec iam ct i nno tempore fuerunt. Te nunc, Caletane pater, si fi Iio patrem appellare licet, appello, te Caleista ne , inquam, appello, te in concilium voco, te non. in lVceum aut academiam induco, sed in sanctorum patrum pacificum honorandumque conventum. P ne tibi ob oculos, rogo te, tam num rosam seriem eniditisi monim virorum, quos in hunc usque diem tot secu lorum coniensius approbavit e quos praeter admirabilem sacrartim literarum peritiam, vitae quoque Diez.s mira commendate Aspice illos, secro te , quodammodo aspicientes te , fit mansiere ac leniter dicentes tibi: Itane nos, fili Caietam , in sacraraim expositione literarum simul omnes eiramus f Itane nobis omnibus,
duos ecclesiae Christus praeceptores deisit, spiritus intelligentiae dei uit Itane tu unus adversum nos pugnare audes , Ze ecclesiam credis unius legum hominis secuuiram, huius vero gra il-smi sanctissimique lenatus Commune tu dicium deserturam i Utrlim plus tribuendum esse iudicas tot eniditorum, sanctorum martyrumque pra iudiciis , an tuo singulari privatoque iudicio λ Respondebis ne aci haec, aut omnino hi scere audebis δ Videre mihi videor , C istane pater , modestiam tuam , ingeniique Candorem , atque adeo in sanctos relia iosam reverentiam de pietatem , flequasi coram esses, audio vocem tuam aures meas circumtonantem : vicimus utrique . Uterque nostrum palmam re
fert : ua mei, ela ego erroris. Sed nescio, bone lector, quo me lin Perias a nimi de nimius disserendi calor o
279쪽
xit . Nam Ee Caiero eo it m diti loco est . ubi omnes fine mea disputatione
vicit errores: & evo non consuevi e rum insultare erroribus, quorum miror ingenia. Sed nos , ut eα Pimus, Persein anair, di Theologie quoque ratroniabus hunc errorem conligemus. Lice
enim ad fidem in Theologia facie
dam auctoritas plus polleat . quam T vio , quippe cum ea s ne ratione satis habeat momenti , ratio sine auctoritate non multum valeat; sed aictoritat i ta meri ratio coniuncta, mantum volet ha
hebit ad faciendam fidem virium . Et ros iam inde a principio pollic mur
hanc cum Caietam causam ratione a
magis, quam testimoniis transa rosa sirimum alitem, qui nox am hanc ex ponendi sacras I iteras rationem suscitant, hi Praeterquam quod interes in imum marorum laudes, cum varris homini a ι tum magis haereticis exem vis lum', ut Iam is talhique commentis
sacrarum literarum vera i eri a contaII in
Dent . inod si semel admissa fuerit haesiicentia , ut libros saeros pro si quis
que arbitrio interpretetur, horreo di cere , quantum abolendae religionis periculum Consequain. Etenim unaquam Iibet particula ita dictarum scripturarum humanorum ingeniorum libertati per mula , alia inioque atque alia Be mnes iam quasi ex more reliquae hum nitus tractabuntur. Porro aurem fi -- tam strieturam ἡivinam . hominum morumlibet ingenio arbitratuque ex
poni liceat, nihil firmum relineuetur. Sed sit ibi deinceps errorum lupanar necesse est , ubi erat ante castae di i
Curruptae sacrarium veritatis, quemadmodum Vincentius Lirines sis non minus vere , quam eleganter asseruit . Quin etiam praeter incommoda &multa 3c magna , quae suturis in ecclesia fidelibus haec opinatio affert, ec clesiam , ae nos antecessit, erroris gravissimi nota liberare nequit . Cinnenam frue concionatores , sive sita Irt res omnes , qui sanctis antiquis tu cessere , faerae scripturae sensum P rula tradiderint . iuxta doctritiam a sanctis acceptam : populus autem te sum eundem fidenter acceperit et ni mirum qui concordem sanctorum veterum ex sitionem rejicit, intellia Rentiam quam hactenus ecclesia ha-huit , Teiicere convincimr . Exempli causa ponatur aliquid , quod pateat i lius. Sancti omnes ex Poluere , E am e sta Adae , ut litera lonat, fulsi e co ditam . Id quoniam sacerdotes sequentes ita invenere a sanctis expositum ,
populo Christiana sedeso cinifiea umbi
εἰ ivpuli A lire hora Diiquρ fide ereis vidit. Ita esticitur, in sanctis antiq iis erranti s in illi ux loci νriter retati ne , tota ecclesia in eodem inerri mis Te nata . Atque sanctoris 1 re e cissae ignorationem e se coniunctam , Nestorius Plane intellexit, a concilio Ephesmo damnatam in haec lecta : Invecti sumus in Ne ii sceleraeam νr sumptionem , m. ii sacram scrip ramis primum de soli.m intelligere , 5e omnes eos ignorasse iactaret , qaicun-rne ante se inagistorii munere praeditiis ina ekqura tractavissem ; totam e iam nunc ecclesiam errare , quae , ut ipsi videbatur . ignar, Doctores s queretur . Hactentia Ephesinum eo cIlium : res tur autem a Vincentio
Lirinensi , in ιibello illa vere auμo ,
advertum m Phanas novationes .
Adde, quod ψ ue iam pridem dicebamus , In his , quorum cognitio non rertinet ad populum , Ecclesae fides fides maiorum est. Cnna igitur e scriptura sacra veram 8e sis eram intelligentiam accipere non spectet ad plebem , nisi Lucteranorum infantam se
qui olumus , patrum cert nostrorum
in libris lacris intelligentia . Gelasiae intelligentia ipsislana est . Quamobrem si sancti omnes antiqui divinis literis intelligendis errarunt , eccissa dubio procul erravit i idque Deo praecipiente . Peccaret enim populus , si scripturae iuxta sanctorum omnium sensum expositae repugnaret: in his praesertim. quorum iudicium non ad plebem, sed ad maiores s Pinat. Praeterea , ab omnibus sanctis, communi unaque mente idem sentientiabus , non potuit Dei verbum recedere riat videlicet omnes simul haberent a liquam scripturam Pro canonica ν quae canonica non esset , aut e diverso alia quam communi consensu exploderent, quae canonica esset . Ergo nec vera
intelligentia verbi Dei potuit simul ab illis recedere . Utrumque enim emi fiae promissum est, Be spiritus, ta herisbum : tu si utrumlibet omnibus sanctis doctoribus de tusset, Ecclesiae quoque pariter defuisset . Illud autem , quod priore loco assiimptum est , si minus intelligitur , ex aliis fidei dogmatis percipi potest : in quibus sanctos simul
omnes errare non posse , magnis a gumentis ostensuri sumus : nec ita
multo post , sed pauca ante dicenda sunt. Quod vero & verbum Be spirinis intellitentiae in ecclesia Coniuncta sint, quemadmodum Posteriori loco assim .
280쪽
ra bamus ς per Isa Em Dominus in haec verba testatur : Spiritus meus , qui est
In te, M verba mea , quae Posui in Oret , non recedent cie ore tuo , 3e de
pi terrum. Semen vero Christi, fidelium ecclesiam esse negabit nemo. qui vel parum tuerat In sacras lateris exercitus . Quis est agitur, qu res a Chruso in ecclesia copulatas audet errore diuellere. & aut verbum, aut verbi ion- sum sanctis omnibus ac Proinde ecci sae tollere Praeterea , ut Hieron. in comment. ni per I. cap. epist. ad Galat. ait . e
clata Dei, quae a posteris Apostol tum fidem audivit , non accepit ii minis euuangelium, sed Dei : Din res eois ecclesiae , inquit, non tam iiisi docent, quam o lysis Deus , qui ad
. ri inctos loquitur: λgo dixi, dii estis. Ae hiu excelsi omnes. Qui autem dii
int, tradunt Dei Evangelium, be non hominis. Marci de Basilides, & ceterae haereticorum Pestes non habem Dei evangelium : quia non habent Spiritum ranctum, sine quo humanum fit angelium , quod docetur. Hactenus Hieron. Et eodem loco stitim: Nec Putemus . inquit, id in verbis scriptu, rarum eue Euangelium, sed intentui non m superficie λ ,ed in medulla : non in sermonum soliis, sed in radice rationis . Alioquin dic diabolus , qui lo- matur de scripuiras , Ac omnes haereses acide sibi conluunt cervicalia . Grande. periculum est in ecclesia loqui , ne sorte Π-rmetatione perveri a de eum. stello .htiui hominis fiat Euan 'eis inua: aut quod Peius est, diaboli. Haec quoque Hieronymus. Quae ut Cianis ramus in pauca , hanc rationem h imi Si a ianctis antiquis Apostolarum iu es oribus fideles ientiam laiR. urae
lalium acceperes Certe non rec enim
Dei evangelium, quod non est in verbis scripturarum , sed in serin 1 non in litera occidente , sed in spirim vivificante : non in membranis, sed in cordibus . Id quod non Hieron. modo , verum etiam Hilar. in si . ad Cci
stan. Augustum tradidit. Et s lex spiritualis est be spiritu indi et , ut in telli Euir, quod in letimo iam loco
ta dementia est, Spiritum S. mihi via affuisse dicere, sanctis omnibus demia
se Age enim, ut a divinis ad humanas rationes nostra defluat oratio , si inscripturae interpretatione quicquam tribuitur ingenio 3c eruditioni , quid Graecorum ingeniis aut acutius Mit Perspis
caeluse Quid in literis sacris exercuratius e Nec vero Latinis sanctis defuit '
ritia defuit. Nolumus enim modo aut Latinos Graecis, aut Graecos Latinis a temnere . Utrosique Constat die ingenio G eruditione valitisse . Quod si in hoc ridicio migis spectanir vitae sanctim Mia . qnis homo recens veteres illos ecclesiae primarios viros excellet Verum , aiunt, sed homines erant. At ego fie vitios istos interpretes homines esse reor. Audio, quia multitudo facit adsensum spiritusὸ Rei pondeo, quid facit paucitas sed de in his, quae vel apud homines fide creduntur , nonnihil la cere solet testium multitudo, maxime seniorum I. Nam veterrimi quique Ient esse gravissimi . Iuniores autem quasi pueri , si speciem esserant veriae aeu, non est illa quidem Protinus ropudianda : verustas tamen liuo loco com servanda est. Maxima enim est vis &auctoritas verustatis i me ubi eum novitate certet, est illa sine dubio praeferenda . Sed nescio quo modo a rati nibus gravissimis ad has leviores oratio nostra delapsi est. Iam ad illas redeamus, easque ipsias concludamus aliquanis do . Illud ergo urgentius 3e inflamius Premebamus , qni sanctos veteres in universum Omnes , sacrae uno qnolibet scripturae loco exponendo errasse aia firmat , eum catholicae ecclesiae hunc Ipsum errorem attribuere. Id quod hoe etiam argumento confirmari potest . thrumque est enim ecclesiae Corpns , ibi etiam est spiritus veritatis , - reneus docet, lino Christns Dominus ina Lydi r-quiens, Ego Sabo patrem, Sc alium . mracletum dabit vobis , ut maneat -- Ι hil cum in aeternim, spiritum veritatis'. Docet quoque idem aperte Paulus affEphe. 4. 8c r. Corin. ra. Spiritiis autem in corpore non easdem omnibus corporeis Partibus tri it fimctiones , quemadmodum Apostoliis ad Rom. 2.ne Prioris ad Corinth. cap. duode et , elegantissime persequime r Aldnis te datur per spiritum sermo Diapaestiae, aut prophetia , alii interpretatio sermonum, flec. Nocenim ine clasia omnes Alpostoli, nec omnes Pro phetae , nec omnes inter miser, ike. Certum est autem, aerarem lite-
rarnm inteIligentia Lanctis doctoribus, si qui ε , maxime per spirimm data est. Qui ergo spiritum veritatis sanctu niluis in scrip urae sacrae interpredditione negat , hic sine inibis eundemispiritum ecclesiae tollit. Qi emadmodum qui ab oculis videndi mnritis divise