장음표시 사용
51쪽
Franciscus Sua res tomo 4. de religione tract. Io. lib. I. cap. I. num. 9. non defuere , inquit, viri Carbolici, re docti rogantiae patrum Societaris tribuentes , quia nomen unmersae Catholicae religionis sibi usurparent Atque bis primus dicitur fuisse articulus censurae, quam contra Societatem uniuersitas Parisiensis edidit.
Cardinalis Ssortia Pallavicinus in Vindicationibus Societatis Iesu cap. 6. Certarunt, inquit, nonnulli intadiam ereare huic nomini, inminquam superbiori Aecusatio haec sevior videretur, quam ut in ejus puringatione immorarem. , nisi grandia Theologorum nomina illam nobis intentam nI.
Iacobus Augustinus Thuanus in historia tomo I. lib. I s. Iesiuitae postea, inquit, novo, atque ut plerisque visum est, superbo nomine appellati sum . Quibus paria resert Alexander Tiliolus in historia rerum memorabilium, parte I. lib. s. pag. 24 I. Et quidem Academia Parisiensis in judicio, quod instante augustissimo Galliarum senatu, de nascente Societate tulit anno II 54. die I. Septemb. cujus fragmentum exscribit Nicolaus oriandinus in historia Societatis suae parte I. lib. I s. n. 4s. Haec nova societ sinquit, insolitam nominis Iehu appellationem peculiariter sibi vindicans, &c. Conventus etiam Episcoporum Galliae Pissiaci congregatorum anno Is6 I. Patres societatis Parisis admittendos censuit, ea inter alias conditione, ac lege, ut Iesu itarum, aut Societatis Iesu ninmen deponerent: me certe Compagnis des Iesuites estois resue par forme de Deiere S College , ct non par forme de Religion noverimen insiture , a Ia Garge quiis serrient tenus de prendre auire titra , que deIesuites, ou de la Soriete de Tesus , cte. Uti fusius legere est apud 'Stephanum Pasquier, in oratione pro Academia Parisiensi habita in augustissimo Galliarum Senatu anno Is 64., quam eX integro inseruit lib. 3. disquisitionum, seu ut gallice scribit, des Ee
Quae omnia non idcirco sunt a me recitata, ut vel id nominis religiosis viris ereptum velim , vel etiam jure a quoquam vellicatum existimem: sed ut omnes intelligant, hanc primitus insedisse Viris etiam maximis opinionem , quae Μelchiori nostro, antequam subobscuris initio rebus , nonnihil lucis accederet. Nec
idcirco laudatissimo Theologo succensendum, si quid superbiet ea
in appellatione initio suspicatus sit: Tot, ac tantis in eamdem suspicionem adductis viris variorum ordinum spectatissimis; antequam Gregorius XIV. anno Is 91. suspicionem demum omnem amovisset, ita peculiari diplomate decernendo Statuimus, nomen s cietatis Iesu , quo laudabilis bis ordo nascens a sede Apostolica nominarus est, o Meienas insignitus , perpetuis futuris temporibus in eo retinendum esse. Imo prae caeteris venia dignior habendus est Canus, qui
52쪽
Iudicii Pontificii m Religiosis institutis approbandis
indesissentia, qualis a Melcbiore Cano negata sit, explicatur.
ECclesiae in religionis ordinibus approbandis indeficientiam
a Melchiore Cano negatam lib. s. de locis, cap. s. multi volunt , eiusque ea de re judicium summae temeritatis aris Ruunt , atque audaciae. Sic porro ille eo loci : ordiaes stiatur vel probare, ves refellere, γoniam non e scientia id solum, se et-tiam e prudentia pender, ηοη ad ea pertinet, in quibus summus Pontifex re re nequit. Quod subinde multis ostendit argumentis. Si quis tamen Cani mentem intimius explorare velit, nihil ab eo traditum inveniet, quam quod Theologorum vulgus agnoscit.
Duo quippe in instituendis ordinibus secernunt prudentissime rPrimum, Quod ad substantiam ordinum spectare dicunt, vota scilicet, legeique , quibus viri resigiosi ad Christianam persectionem veluti manu ducuntur: Alterum, quod ad circunstantias institutorum ordinum. multitudinem scilicet, necessitatemque, pro tem Porum, Iocorumque ratione, pertinere volunt. In primo decemnendo, non in altero, Ecclesiam falli nesciam communiter docent . Hoc ipsum dedita opera propugnat Franciscus Suares, ex iis scilicet unus , qui in Μelchiorem Canum liberius declamant , tomo 3. de Religione l. 2. cap. 17. n. I 8. Omnino sentiendum , bdicendum est, non posse errare Pontificem in approbatione religionis, quoad judicium de boustate, S sufficientia talis modi υλendi, ut fit status perfectionis aequirendae, seu religionis ; quidquid sit de approbarione practica, quoad Iisentiam, o facultatem im ducendi de nomo aliquam religionem, oe quoad judicium prudentiale , in quo talis concessio fundatur. Disertius vero, & explicatius Dominicus Bannes in a. a. quςst.
I. art. Io. dubio 8. concl. s. Possibile est, summum Pontificem ex negligentia, an igxarantia, aut falsa informatione, aliquo modo errare, secum dum prudentiam , in approbatione , S confirmatione piarium religionum , quam opus erat in Ecclesia Dei. Nunquam tamen hujusmodi error cedet in perniciem Gelasiae, quamvis quibusdam possit esse πocivus . in gurpari conclusionis facile a nobis probabitis Nostra coxesino ita est imιelligenda, in em , qui contingere potest in confirmandis religionibus, ποπρι major, quam qui accidere potes in mutit iratione legum Ecclesiastic rum , de iis rebus, vae ad salutem necessariae non sunt, ut ita , vel aliter Faat, nisi solum propter legis obligationem. Cum igitur in hujusmodi com- ninnitas legibus , jux a commMnem etiam opinioxem doctorum, polo sum-s mas Diqiligod by Corale
53쪽
mvs Pontifex minus prudenter procedere, non est quare timeamus asserere, quod etiam in confirmandis tot, tamque seriis religionibuy, ex quibus in Ecclesia confugio potest oriri, laeta incommoda ad perfectam Ecclesiae , ω
tranquillam gubernationem emergere , ροσι etiam summus Pontifex minus eau. te aliquam, vel aliquas religioηes approbare, o confirmare.
Quid aliud amabo Canus nostery perspicua eius verba sunt.
mocio quis mentem intendat. Ordines, inquit, vel probare, vel refellare, quoniam non e mentia id solum , sed etiam e prudentia pendet, non ad ea pertinet, in quibus summus Pontifex errare nequit. Ea igitur
parte Pontificii judicii deficientiam admittit, in qua non scientia, ita prudentia duce decernit. Scientia porro duce de religiosi status rubstantia judicat, prudentia vero de accidentibus. Et vero nihil aliud tuis in probationibus inculcat vir eruditus, ouam de accidentibus, & circumstantus , multitudine scilicet,
c utilitate religionum verti quaestionem . Duplici enim gapite assertionem suam evincit: Ρrimo, quod nimia religionum multitudine nonnumquam mortae sint querimoniae in conciliis, stilicet Lateranensi, & Lugdunensio Secundo . quod nonnullae primitus approbatae, succeta temporis mutatisque rerum conditionibus, ut noxiae, vel certe inutiles extinctae sint. Quapropter dum ait, imbecillum earum Momentum est , qui ex b resimi Writaegris, quae
iis facile remporibus vel conceduntur , Uel potius en Pentur, rimas restis giones uon aliser, ac de eris lapsas excipiendas esse coormanι ; eas que , quae nassam regulam ex approbaris babent , vallam υes a suis editam
profitentur: non ipsam novarum religionum substantiam insectatur, sed consectaria accidentia, ex privilegiis otortis consecuta quibus demum menire solet, ut noxis tandem, & inutiles habeantur: Unde & concludit: Nostro hoc sttalo Iam multae sunt religiones , a Pontificibus confirmatae, ut qui eas omnes rueri voluerit, tamia
quam Ecclesiae vel miles, vel necessarias, bis impmdentis, ne dicam stultis iae nomine, jure optimo, summisque rationibus a Uuatur. Quod quam verum, certumque sit, paulo post probavit eventus, dum Pius
Quintus Pontifex Sanctissimus ordinem Humiliatorum ab Ecclesia sustulit, aliique subinde Pontifices alios ut inutiles sustulere. Nihil ergo a Μelchiore Cano hoc de argumento dictum existimo, quam quod Theologi de more docente Adeo ut mirari mihi subeat, litem illi hac ipsa de causa fuisse a plurimis intentatam . Quamquam, ut fatear ipse quod censeo, in eum commoventur aliqui paulo vehementius, quod suum fortasse institumni oblique ab eo vellicatum putent; Cujus, Ut arbitrantur, confirmationem aetate sua recentem moleste tulerit. Sed cum id Cani
verba non postulent, non est de religiosissimo viro, Episco'oque dignissimo temere pronunciandum; nec interni animi sensus in .cusandi sunt, ubi innoxia verba se produnt. Non desunt, qui, ut majorem illi invidiam creent, facta meo loci Diqitirco by Corale
54쪽
Ioei in prioribus editionibus de societate recens con firmata expressam mentionem dictitent; Suae tamen e posterioribus . a prudentibus curatoribus e mcta sint. At id pro arbitrio dictum , cujus nulla probatio. Et quidem extant hic Patavit, ubi haec scribo, primae editionis anno Is 63. Salmanticae apud Matthiam Gastium adornatae exemplaria duo; Alterum quidem in celebri Abbatia Divae Iustinae, alterum in Caenobio Divi Augustini, in quibus ne verbum quidem, quod a posterioribus dissideat editionibus, deprehenditur: Nec dubitandum, quin cetera omnia ejusdem primae editionis exempla per Omnia & in Omnibus congruant. Addunt iidem Cani o res, istiusmodi priorum editionum, specialem societatis instituti mentionem habentium codicem ab Ostorio visum, ciuo & ipse ad ejusdem consutationem usus sit. Sedric Oetorius ipse, qui Cani sententiam, perperam ac latius, quam par est intestinam, prolixe confutat parte a. institutionum moralium lib. s. cap p. nihil vel de sugillata ab ipso nominatim societate, vel doe prioribus editionibus aliter, quam hodierno habeant ferentibus, omnino habet. Subjungunt pari fidentia, ac libertate jidem:reprehecisores, servari illorum codicum unum Romae in quadam tabliotheca. At quae sit illa, ne innuunt quidem; Quod proiecto, si rex ipse sic esset , diligentius adnotassent: Adeo ut perspirarum fit, servidiores illos Cani accusatores nil nisi verba dare. ut decantatas saepe Nςnias, atquei fabellas speciosis pigmentis
Pacis levitatis est alterum a Morerio in dictionario historico exaratum commentum , & a Dupinio transcriptum. in nova bibliotheca scriptorum Ecclesiasticorum.tomo I7. saeculo I 6. Acuis inmiam Salmas mensem Cani consilio rem rise , Philippo secundo Hispasiarum Rexi. ro, de iustitia belli adversus quemcumque, suprema eιiam ἐν terris dignietate fustentem inferendi, rebi de tuendis camaae juribus ι - να. . Cujus quidem assertionis testem Nicolaum Antonium Bi-hliothecae Hilpanicae Scriptorem advocat Mocerius. Tantum enim abest , ut Cani consilio Academiam Salmaticensem repugnata fignificet Nicolatis Antonius: ut potius id consilii Philippo datum asseditia mae fine trutius cullegia Salmaticensim Theolisae , ag juris docto
55쪽
o Sancto Augustino temere depressio , circa immortalitatem , ω originem animarum,qurreti repellitur. LIppis, re caecis scripssse Canerium puto , dum In suis alia
versus Canum expostulationibus, eidem fidenter assingit, quod Ausustino libentius insultarit lib. 12. de locis cap. x s. ubi post insinuata nonnulla scripturarum oracula , quibus Sanctissimus Doctor animae immortalitatem colligere sibi visus erat, ita subjunsit Canus noster: Quod Augustinus a mat, ex lege Mossis esse caeteris evidentius, id ne probabile quidem mihi videri solet,
ut animas ab interitu vindicemus. Solis quippe oculis opus est, ut internoscat quisquis iis uti voluerit, ea a Carterio corrasa Melis chioris Cani verba , non ceriam summi viri sententiam contin re, sed verius objectionem , Cui ille multis interjectis respondet ad finem capitis , ibi: sed jam tempus est, vi objectiones Dppo itas reis pellamus, oec. Quapropter in refellenda criminatione ad in fritili operam Iudere nolim.
Meliori fortasse fide, at non ita insgni eruditionis, ac doctrinae specimine , Canum lacessit idem Carterius , quod Augustinum
in eam opinionem, quae animas a paremibus generari doeet, magis inc Masse, dixeris I seque eam hodie tamquam errorem condemnare sgnificarit lib. I 2. de locis cap. I s. Ecquis enim nesciat , in eam re ipsa
sententiam inclinatis Augustinum , aut certe haesisse dubium, num ex traduce fierent animae nostrae; certoque posuisse, quaestionem illam totam ad fidem Catholicam minime pertinere ς Quod unum Augustino tribuit eo loci Canus noster. In eo quippe totus est Sanctissimus Doctor, quatuor ferme libris editis ὀe Origine animae, tribus ad optatum datis epistolis, alteraque Hi ronymo inscripta, quae est 28. ac demum lib. Io de Genes ad literam cap. 6. & sequentibus. Id porro citra Praesulis Hipponensis injuriam, pro sui conditione temporis, ut erroneum rejicere potuit Canariensis Episcopus, quod ille pro state quidem sua innoxie, & inculpate tradiderat. Augustini enim ςtate, ac tum deinceps, ad undecimum usque seculum, dubia in Ecclesia Catholica quςstio erat de origine animarum ; Patrum quidem a. Iiis eas in singulorum hominum conceptione a Deo creari Opinantibus ; aliis non creari illas a Deo, sed ex parentis anima traduci statuentibus: Ut plane Augustini dubitatio veterum Pa
56쪽
erum sustragatione niteretur . Quod multis adversus Bellarminum momentis evincit Cardinalis Henricus de Noris in vindiciis Αugustinianis cap. 4. s Τ. Secutis Vero temporibus .iam altas in scho. Iis Theologorum radices egit ea sententia, quae singulas singulis corporibus creari a Deo animas ponit, ut a muItis inter fidei capita numeretur. Quid ergo Peccavit Canus , quamve Λugustino irrogavit injuriam δ Etsi enim diversa senserint ambo, uterque tamen pro sui conditione temporis recte sensit. Neque enim in iis numerandus est Augustinus, neque a Melchiore Cano numeratus est unquam, qui animas per corporeum stamen ιraduci, cum Tertulliano commenti sunt: quem sensum hae. reticum pronunciavit invior Angelicus prima pari. quaest. II 8.art. a. cum & id diserte damnarit Hipponensis Antistes epist.
Is . ad Oceanum: Illi, qui animas ex aera propagari assererer, quam Deus primo bomisi dedit, atque ita eas ex paremibus Irabi disint, βTertulliani opinionem sequuntur , profecto eas πon spiritus, sed erepara esse eontendunt, ct corpulemis seminibus exoriri . mo perversius quid
iri potest δ At id unum ut summe voluit, seu verius de hoc
uno dubitavit, Utrum incorporeum anima semen , sua quadam occulista , ct incisibili via, se sum ex patre currat in matrem, cum sit conceptus
in foemina φ An, quod est iuredibilius, is semise corporis Iauate Quod uidem incorporeum semen, seu materiam spiritualem, ex quaeret anima, captu semper difficilem existimavit : Maxime vero lib. 7. de Geneti ad litteram cap. 7. ubi tam multa, de ea quae rit , nihil certo definiens statuensque , - illa spissualis materies , β suis ulla, unde anima fieret; vel si es ulla, Ode animae fiunt, quia tria est y quia η-- , quam speciem, quem usum in reb M conditis tenet e Misis, an non φ &c.
CAPUT XII LDe Commissis istarem Romanis Pontificibus Pio II. oe Sino IV.
HAud multo aequior in Canum TheophiIus Mynaudus
diatriba a. de immunitate Cyriacorum , cruda in eum verba iaciens, quasi Romanos Pontifices in edendis decretis humano affectu ductos scripsisset lib. s. de locis cap. s. Nec sapientiar fuit idem Canus Theopnili verba lunt in negotio siematum nactae Getherinae Senensis, quae a Sisio IV. ordinis ML mrem abrogata, ct sui Sancto Franciso adscripta , ormat admit Pio Semnia Mus , quippe Beata Caibarinae cive. Videndus lib. s. M
57쪽
Iocis cap. s. suasi Pontifices collidere, E ex faeculi, ae carnis legibus ms veri , ad decerneada plane contraria , res sit flocci facienda. - Iniqua prosecto, si uspiam alibi accusatio. Certe Sixtum Qua ratum sacras Divς Catharinae imagines cum stigmatibus pingi deis inceps vetuisse, pictasque deleri jussisse anno I 483. indubitata res est, historicorum bene plurium testimonio confirmata . Nec minus certum, Pium secundum re plenius discussa, non modo pictas illas cum stigmatibus imagines permisisse, verum etiam, eo sacrorum stigmatum privilegio donatam Divam Catharinam carmine
sudim utra virius , facinusqne clarum , suo nequis diei sanctius per orbem RVulnerum formam miserata Christi Exprimis ipsa .
Quam subinde litem Praedicatores inter & Franeis nos pendenistem , Urbanus Octavus ex Sacrae rituum Congregationis consulto,
die I 6. Febr. I 63o. multo disertius, firmiusque Praedicatotibus adisjudicavit. Non ergo culpandus Canus, quod illud Romanorum Pontificum in factis duntaxat historicis invicem dissidentium exisemplum dederit. Nihil quippe certius, & exploratius. Reprehem soni ut ut maxime obnoxius videretur, si Sixtum quartum, α Pium secundum, humanis duntaxat affectibus ductos innuisset, ut ita pugnantia decernerent. At nihil ejusmodi Canus noster, sed ita simpliciter: Sixtus IH doeuit, Divam Caibarinam Senensem stigmata non ha, se non desuis, qui contra Didica ris. Neutrius P tificis judicium ad Ecclasiam spectat; Utrumque ari probare, aut improbare fine fidei dia scrimine possumus. Ubi ne Franciscana quidem Sixti IV. professio, aut Pii secundi patria , nomenve , unde ad contraria decernenda moti credi possent, insinuantur.
58쪽
De Obiecta Pontificibus negligentia, ct incitantiai m castigandis Di rum bilioriis. R Aynaudum ancipiti, & equivoco verbo hisisse existima.
bam, dum Canum nostrum faeta Pontificiae majestatis reum agit, diatriba a. de immunitate Cyriacorum ae censuris, quod is lib. II. de locis cap. 6. obiter innuisset, in castigandis, corrigendisque rerum sacrarum historiis, Divorumque , ut arunt, legendis, Ramanorum maerifςum prudentiam, is uilia gentiam desiderari. sd enim a religioso Praesule haud dubie dictum arbitrabar , ut Pontificum hac in parte dil*entiam, prudentiamque requiri, seu hanc illis necessario adese significaret; quoatetricus censor pro deesse, ac deficere perperam accepisset, ut cavillandi ansam arriperet. Priori quippe sensu verbum hoc a latinissimis etiam scriptoribus interdum accipi nemo nescit . Cicero Pro Quintio, qui in vita rationem summi victi desideremus, S instituta bonorum virorum re iramus . lib. 3 epist. Io4. ad Λtticum Haec longam desiderant orationem. Verum caput 6. libri II. de locis
semel & iterum evolventi mihi, assicta Melchiori verba, reperire minime contigit: ac fallor maxime, si quis ea sit reperturus: cum privatos ibi duntaxat scriptores perstringat, qui in Divorum praesertim prodigiis describendis, sparsos rumores & excepere, M scriptis etiam ad posteros retulere quorum in libris miraculorum monstra saepius, quam vera miracula legere sit; nulla Romanorum rom iacia: Σῶ m2 62ne facta, quorum prudentiam, ac dia ligentiam in ea sacrorum dehonestatione castiganda corrigendaque desiderari significarit . Ut quid ergo tam amarulenta Theopnili Raynaudi in modestum, ac moderatum Theolosum declamatio
Hujus sacrorum dehonestationis eiapam omnem in Pontistoes refert superciliosus censor, solo nomine Canus, dicens eorum hac in parte priaentiam, diligentiam desiderari. Itaque δε itant , υel etiam alte steriunt Pontifices, dum Canus solus vigilat Et inimico homine superseminante zizania fabularum, pro sacris bis iis socordes, judice quidem Cano , Pontifices viam muniunt ad abrogationem Dei omnibus saeris historiis per c datos faciendam. Gerrae profecto, Gerrae, eaeque vanissimae viri serrei oris,
animique, ut mitius loquar parum prudentis, & cauti in clarissimo Theologo deprimendo. Non antea institutis hisce vindicationibus finem imponam, quam stupendam Ambrosi de Altamura cespitationem lectorum oculis
sistam, arguamque; etsi nihil ad clarissimi Theologi desensio.
59쪽
nem res ista pertineat qui Melchiorem Canum , nepotis RI initio libri II. meminisse ait, illiusque gratia volumen illud edidisse; illique i nisi prius fato cessisset, nuncupaturum fuisse. Vah
pinguem errorem , putidumque anachronismum I de patre siquidem, non de nepote loquitur Canus. Perspicuus adeo locus est ,
ut oculis tantum egeat, non interprete. Superiorem Iocum, inquit, vix dum finieram, ct ecce numius affertur, Parentem meum ebarissimum Vienna diem extremum obsesse Cum autem ego illi meas bas luem
beationes muncuparem , scilicet a Iab ouae , quos ejus potissim- eausa fuissceperam, aequandiu cessatum est. &c Quamquam & ipse nepotem cognominem habuerit, eiusdemque Instituti Dominicani professorem, eximiae Sanctitatis fama a. pud suos , exterosque clarissimum; Cujus pietatem , mentemque divinis charismatibus persulam commendat Diva Theresia epist. I 6. quae est ad Reverend. Patrem Dominicum Bannes. Verum Obiit Canus noster anno Isso. die 6. Novembris: Nepos autem vivere desiit anno I 6o7. die 3 o. Μartii.