장음표시 사용
581쪽
antiquas amittIt: Impius er eo, in qu cunque hora vel momento fuerit conversus , iustillam consequerer , ut qui in momento potuit Perdere gratiam , possit Ee com rares
Praeterea, fac , ut illud tempus necessarium t exempli causa , sit media hora, & in prima illius temporis particula faciat homo iniicquid sibi possibile est: tunc sequitur primum , Deum facienti quod in se est gratiam isene. xare , facientem quoque fominem qui quid Se potest de debet, condemnari. Nihil enim praeterea debet homo, quam pro tempore Potest. Sequitur dei e , in illa etiam temporis particula hominem alias liberum , esse extra salutis acquirendae statum. Qiat omnia Christiana pietas exhorret. Praeterea, s litur inde aliquem hominem Deum summe diligere , de de commissis propter Deum dolere ,
de tamen a Deo condemnari, contra
illudi Qui diligit me, dilige uir a matre meo. Quin etiam sequeretur, marisorem, qui pro Christo mortem oppeteret, condemnari, ut si marryrium in prima parte illius temporis necessarii pateretur. Quod fi dicas suppleti desectum continuationis per martyrium, certe cum voluntas pro Dcto cedat , voluntas quoque efficax martyrii erit
suificiens ad gratiam dispositio . Qua quoniam in momento haberi potest ,
sateamur necesse est, contritis quo que posse haberi in momento.
Nihil scilicet novi dicimus , sed
ea tantum, quae communi Scholae com sensu sermoneque seruntur: sed ne hec euidem quamlibet obvia Ac omnis Q. Qisputatione trita, erant nobis Praeter eunda . Constituendum enim erat ,
quid di quale fit M , de quo disseri
mus , non quod ignorare id vos arbitraremur , sed ut ampliore ratione te via nostra procederet Dispntatio.
n .se ,d uit Primum Adriani argumen. λ , ' λ non respondeo, si illud prius .i4,ril P ros amorem Dei super omnia dupliciter posse diei maximum i Uno modo intensve , gradliali quadam im
tensione, quo pacto iuniores de inten sone loquuntur et in quem modum non oportet amorem Dei esse maximum i Aliter intelligitur esse maximus appre-t ative . Concedenda sunt enim nobis in Scholastica concertatione hviusmodi vocabnia, quod alias saepe deprecat i sn- mus , ac iure obtinere debemus, quoniam Theologicas res ornate dicere heu
te, puerile est . Certe Theolago , si afferat eisquentiam , non est aspernan da; si non habeat, non admodum flaiagitanda : tantum complectatur verbi quod vult, & dicat plane quod intel- Iigit. Ut ergo eo redeamus, unde digressi sumus, de propositam distincti
nem apertiori exemplo demonstremus: F ina interim vehementius Se intensus catellum amat, quam aurum , Zetamen si alterutrum Oporteret amittere. auriam catello Primneret: Ita quoniam pluris facit aurum , quam catellum ,
plus diliget aurum, non.intensve qui dem , sed appretiative Quo modo e iam contritio dolor est maximus, quia fi daretur optio, mallem amisita cuianias , mal lem me mortuum stiisse, quam peccasse. Ad primum itaque argumentum respondetur, quod toto corde Dominum quaerit, qui non partem Deo dat , 3e partem negat; ut illi faciunt, qui vel
amant aliquam unam creaturam prohibitam, vel reservant sibi unum aliquod peccatum, quod non dit plicet. Quemadmodum verbi causa , ille totam domum hospitii exhibere dici: ur , qui neminem admittit intra domum sine hospit is voluntate: Sed qui cum illo etiam inimicum exciperet , non totam domum exhiberet. Similiter in tota tribulatione animae Deum quaerit , cui mnia peccata displicent . Nam qui ex parte quidem tristaretur de peccatis , ex Parte vero unum quodlibet fibi r servaret, in quo delectamur, is Deum in tota tribulatione animae non ex i-reret . Non est ergo ibi sermo ut Sch Iastice loquamur I de totalitate gradualis intensonis , sed de totalitate integritatis de perfectionis. Atque hine reliquis lacrarum liter rum testimoniis faciIe respondetur: Priamo etiam Divi Augustini testimonio. Alteri vero , quod ex eodem Augustino prosertur ut omittamus, illud opusculum non esse ab Augustino Co ditum respondemn , ad 1 uti,factionem integram pro gravissimis peccatis esti-bendam , gravissimis lamentis oriis esses sine quibus eiusmodi peccatorum plena remissio non est . Caeterum ad simplicem remissionem culpae . prolixa illa degravis Penitentia, timi interior , tum exterior, non requiritur . Et per hoc
patet quid D. D. Ambrofio de Cypri
no respondendum sit. Ad primam vero rationem rela
detiit, facienti quod in se est ex puris namralibus , non oportere Deum gratiam conferre, nee tunc, nec eostea,
nisi totum faciat quod potest : bed facienti, quod in se est , post auxilium. Dei
582쪽
De nere tale P nitemiae ut Viramis. sor
Dei moventis, Deus gratiam iustifica- de Charitate habituali esse intelligenda :tionis dat, etiamsi ex toto conatu non Alias qui dormiret, quoniam non di-
faciat. Ego innuit Apocalyp. 3. Iigit, maneret in morte. Sed prior so- ad ostium & pulso, si quis aperuerit lutio praestabilior est. Argumenta vero mihi ianuam , &e. Christus ergo in- opinionis alterius. mlt ea quae disserui-gredietur ad animam , sive ex toto mus. faciliora sunt, quam ut solvere
conam , sive ex medierate conatus ia- debeamus. nua aperiatur. ' . . De Charitate vero, an sine meniten ν. Him Ad secundam rationem prius dici- tia valeat mortales culpas remittere stur , quod illis verbis non praecipitur nonnulla conoeoversa est. Gabriel enim intensio uimma gradualis in actu , sed ait 4. dist. I . quaest. r. sed D. Tho- η' 'solum , ut omnes vires in dantur , mas negat 3. p. quaest. 8 . Credit au-- ' quantum necesse est ad dilixendum tem ille, solo actu charitatis sine poe- nu ς ς' Deum super omnia aepretiatim, ita ut nitentia peccata donari , ciim mem in praeparatione animi , videlicet cum riae non Occurrunt : Ut si peccator , opus suerit, totum cor , mentem . quo scilicet tempore Deum diligere rumam , vires , conatum Deo prae- ten tur , Dei considerans bonitatem ,
stemus . Posterius respondetur , quod elicit actum dilectionis Dei super milliusmodi verbis solum ostenditur, nul- mnia , consequitur , inquit , remissi
Iam esse diligendo Deo mensuram pre- nem peccatorum , licet nullum habeat scribendam. Quia enim di barus erat, poenitentiae actum, quia nullam habet Diliges proximum uium sicut teipsum, cognitionem de peccato , citiam occ docet ante . nullum exemplum , nul- 4utus, ut ait , Circa Dei dilectionem lumqtie modum in amore Dei esse qui habere non potest: non enim possimus remum, qui utique di nus est, ut sine plura simul cogitare. Haec ille. Omnia modo atque exemplo diligatur . Eccles. vero scripturae testimonia , quae probant 3. Benedicentes Dominum , exaltate poenitentiam esse necessariam, exponit
illum quantum potestis: major est enim de Poenitentia sormali, aut virtuali, ut omni laude . . patet in tertia eiusdem quaestionis co Verum illud dubium protinus ex L clusione . Atque etiam Scotus in i niti an Sacramentum Baptismi citique la ipsa distinctione de quaestione, Pa
attrito administratum , conserat gra- cioribus verbis , eadem sere Peccare tiam, an potius unum aliquod sit attri videtur . . . itionis genus, quod solum disponat ad Sed hi primum in eo falluntur , quod Duplςx
gratiam Sacramenti. non vident, interesse plurimum inter necessita νSed huic ego quastioni commodius ea, quae solum necessiria sint ut praeis medita Postea respondebo , cum de sacramem ceria , de miae necessaria sunt etiam Preceri
to. Absolutionis disputavero : Eadem ut media, fine quibus salus haberi non enim ibidem quaestio est : Et quod ad potest . Liunt namque, excusari h
mores Christianorum attinet, hic sor- minem a Paenitenti,& memoria Pe sitan curiose , illic vero necessario tram catorum, cum habet de peccato com figetur . . . . misso vel ignorantiam invincibilem , Redeun- Jam vero ad argumenta prioris oP1- vel etiam aistractionem necessariam ado ad ra- nionis, quae nitebatur ostendere , Ba- peccatis cogitandis, quasi prenitentia tiones pro Ptismum nisi contrito administretur solum esset necessaria, quia praecepta
Parte ne- Prodesse nihil , dupliciter respondetur . est, & non item quia medium ad se επ.positas Prius, quod si loquamur de achi Cha- Iutem necessarium . Atque in huiusmo in Princi P. ritatis, semper requiritur ad iustifica- di mediis .licet admittatur excusatio .QNest. re. tionem , seclusis tamen Sacramentis , ne homo peccet, quando ex ibnoran spon. et- sicut & contritio . Sacramentum autem desunt, non tamen admittatura utia speci in non ponente obicem eundem effe- sine illis homo salvetur: exempli gra tim de , ctum habet , quem haberet Charitas & tiai Fides Christi est ad salutem necessa- talaritate. contritio sine Sacramento . Unde scut ria: suod si cui Euangelium non a parvulus per solam habitualem Cha- nuncietur , excusabitur quIdem a Prae ritatem Be gratiam justificamr, eo quod cepto credendi, id est, non Peccabit non Ponit Obicem Sacramento ad re- ex eo, quod non credit in Christum; missionem peccati Originalis; ita & sed vitam aeternam minime Conseque-dultus, quia non ponit obicem ad re- tur , ad aram conseqtiendam Christi missionem peccati mortalis, cum est at- fidem habere necesse est. Atque idem tritus, per infusionem Charitatis habi- de baptismo dicere licet, sine quo notualis iustificatur . Posterius reisonderi mo salvus esscitur, sive occupatus cir
quoque Puttit . umma illa testim ia ca res alias, sive oblitus baptisimi fi
583쪽
gatur . 1ntelligimus ergo , ad dixi nam providentiam pertinere , ut quo voluit vel fidem, vel baptismum medium ad salutem rraestituere , facienti quod in se est , nunquam deneget tale medium. Sic igitur , cum Poenitentia sit ad sa-hitent medium necessaritim od abii de sacrarum etiam literarum testim nil, ostensim est divinae Procura tionis esse convincitur , ut facientiquod potest , ea lugxerat, quae fuerint huic remedio adhibendo necesseria. Errant deinde xehementer , quod aestimonia illa scrinurae lacrae ὸe γω mentia formali vel virtuali interpretantur : idque ut opinionem suam Pi macillime defendant. At si semel hanc nobis licentiam interpretandi Permi timus , facile quoque Camera media ad salutem praefinita, per eandem expositionem eludemus . Fides quippe Chri- si explicabitur ad salutem necessaria si aliter, vel virtualiter. Votum et- . iam baptismi dicetur necessarium seris male, vel virtuale. Praeterea , cum sancti omnes de mea nitentia D ali, & explicita praedicta
aestimonia interpretentar , temere &-inconsiderate in contrariam intellige
elatu Periertuntur . Praeterea , talcin interpretationem .
admittentes, in nulla eventu probara poterunt formalem poenitentiam esse necellariam. Dicemus enim illis, etiatam cum peccata memoriae occurrunt, non oportere larmaliter explicit lie
dolere. Necue id relalli aliquo testimonio potest , Quoniam charitas est Poenitentia virtualis, quae sufficere diis Cemr, quoniam locis psa scriptis fotis malis menitentia non praucribi. ur. Ita, si huic expositioni dabitur locus, s ris erat ad salutem nova vita, sine detestatione veteris, quae est haeress Lu-
- Quaedam insuper testimonia de pa mitentia virtuali exponere, impudentiae amnifestissimae fuerit, ut illud Joel. 2. Convertimini ad me in toto Corde v stro, in ieiunio Ae fletu de planctus de scindite corda vestra. Illud item Act. 2. Penitentiam agite , & baptizetur unus etiit ite vestrum in remissionem peccatorum. Quod quidem testimonium si de poenitentia virtuali v
Iumus exponere, in eum errorem imgidimus, quem Paulo ante reprobavimus. hoc est , Sapti l mum sine poenitentia formali peccata remittere . V rum haec missa facior quae tameta decernere controversiam postlint illud quaero, si cui peccator I divina bonitas. Currat, eo etiam tempore . quo nee diligere Deum , nec poenitentiam a
gere aenetur, non currant autem
Peccata, videlicet occupatissimo in disvinae bonitatis contemplatione: vae
ro tum inquam an isti habenti avium dilectionis, peccata sine P nitentia condonentur λ Nam s condonan- eur, ergo etiam quando non tenebatur ille aut Deum diligere, aut in Dei Contemplatione versari , remissionem peccatorum consequetur sne poenite aia . Quod vel isti quoque concedere
Verenaar. Sin autem non condonan
tur , nec ille peccator potest in actum directionis sine poenitentiae actu prodire: ergo poenitentia formalis squod modo contendimus ) est ad remissionem peccatorum necessaria.Atq; ut sepe sani diximus ad divinam procurationem spectat, ut nullus peccator in actum dilectionis prodeat, cum primum ad
Deum convertitur, quin simul quem admodum bonum per amorem ample ctitur, ita etiam odio malum Protev quatur: Poenitemini, inquit D. Petrus, de convertimini, ut deleantur Peccata vestra. Accedit illa quoque cause , quod citii ceramentum poenitentiae bapti Z iis tamst necessarium ad salutem, quam baptilinus non baptiκatis, quod tuo postea loco demonstrabitur certe sicut sine baptis ino in re vel in voto, nemo adultus salutem consequi potest: ira sine pomitentiae faciamento in re vel in voto salvatur nemo. Uonam autem sacramenti poenitentiae nullus habet sine peccatorum de memoria, Ne di infelicentia ; verius est igitur nimirum illud, quod nos asserimus, sine Poenitentiae actu per 'lam charitatem ne minem Dosse sali ari.
Sed de martvrio quaestio dissicilior RespDd.
est. Nam ad sine penitentia i eccata etia spe- etiam mortalia remittere , Juniores se- ciatim de Te tradunt, Scorus 4. dastinctione I . martyrio. Uiaest. seci inda, Gabriel eadem dist. Utrum re qu. Imo de D. Thomat videtur in Martyriuhanc sententiam ire , 3. Parte quaest. peccata . 8 . articul. I. Nam secundum argu- line penit. mentum erat lili rismodi: Penitentia non remittat .
est sine activali displicentia peccatorum: ouinta sed ieccata venia lia possint dimitti sine .Y . indi*licentia eorum , sicut patet in eo. qui dormiens occideretur propter Chri
s urn ; ergo peccata v alia possunt remi si sine poenitentia . Gii arxumen- Thomas respondet, quod passo
pro Christo suscepta ostinet vim baptismi, N ideo purgat ab omni culpa , di veniali, die mortali j nisi actualiter
584쪽
voli uiriten ceam invenerit Inhaeren- rem . Hactenus D. Thomas. At, etiamsi homo non doleat, a sculpas in memoria habeat modo ta men velit placere Deo in omnibus, di vitam pro illo tundere ) non habet voluntatem peccato actualiter inhaeremtem , ergo iuxta D. Thomae placitum, pastio pro Christo suscepta, sine
nitentia , mortalia peccata remittit. - --- Verum sententia contraria mihi ex animo exuri non potest. Nam perlita-Huctori, ta est & aiictoritate maiorum . &gr vi constantique ratione , ac fieri po est, ut errem , sed ita prorsus ex iustimo . Primum enim passo pro Christo suscepta, si a charitate non existit, nihil valet ad culpae mortalis remissionem , ut D. Thomas auctor es , 2. 2. quaest. I 24. artic. a. ad 2. Ae 3. Part. quaest. 66. art. 12. ad 2. Item Ne D. Ausustinus contra Crescon. libro 2. capit. I 2. Immo adeo D. Paulus r. Corinth. II. inquietas: Si corpus meum tradidero, ita ut ardeam, cnaritatem autem non habuero, nihil mihi prodest. Charitas autem in eo, qui peccavit mota taliter, non remittit peccatum sine pse
bit 3. p. miaest. ου . an. s. ad 2. ergo nec marturium . Et confirmatur di uia xoluntas emcax martyrii, & maria tyrium actu susceptum , quantum ad
essentialia ut hic supponimus) nihil
disserunt. Si ergo martyrium sine i innitentia peccatum mortale remittit, ac proinde g Eriam meretuτ aeternal α ι& voluntas quoque emcax inarturii
idem sire penitentia dubio procul essi
risterea, Passio pro Christo suscepta in eo , qui fuit aut schismatris vel
haereticus, non remittit peccatum hae
resis xeI schismatis , njsi prius homo ecclesiae Catholicae fuerit a gregatus :ergo nec remittit eiusmodi peccata , nisi homo peniteat. Nam verbis scho. usitatis quandoque utimur, nec ulis tum aut verborum fucum, aut eloquentiae ornatum adhibere volumus , sed tantum confirmandae veritati curam Peramque navare . Antecedens igitur nostrae hii ius argumentationis, praeteris
quam quoil habetur ex Diio Cupri no lib. epistolarum , Epist. 2.ad Ant nianum, atque ex D. Augustino tum saepe alias , tum libro 1. de Baptis inocontra Donatistas , cari Ir. & lib. 3. cap. I l. de lib. q. cap. I . definitur etiam in concilio Florent. sub Eugenio IV. Consimilentia vero probatur: Quia
sicut fides, de ecclesiae Catholicae uni
tas, sunt media ad salutem neccilatia, ita & nitentia. Praeterea , si quis ante bapti linum. mortem pro Deo ore erat , non con- Absimie sequemr salutem fine voto baptismi, sit baptistii ore ipsa baptirari non potest: ergo nec suscepto iupost baptismi m , si peccavit mori, ire aut in liter , consequetur salutem sin rin. - voto non tentiae sacramento , aut in re, aut in datur Laia voto sulcepto. Antecedens , quod asitis. simit simus, Thomas Uval sensis , libros de s acramentis, capitul. m. Ne OF. D. praesertim Augustini testimonio coi si mat , lib. q. de bat ismo contra Donatistas , cap. 2I. & 22. Non enim mors pro Deo sitscepta, iam Euat gelio promulgato, sine fide Christi di Ecclesia
salutem praestare potest . At consequentia vel ex eo liquet , quod sicut bapti: mi sacramentiun est ad salutem neces serium his, qui ante peccaverunt , . ita de penitentia his, qui peccaverunt Post baptismum . Adde illud quoque, quod si martvri peccata in mentem veniant, etiam in ipso marturii agone constituto, non salvabitur , si non doleat: ergo martv vio etiam instante, Penitentia necessi via est. Antecedens patet, quia si sessor occurrat, citra sacramentum salus illi non vetaiet, eo quod divinum Praeceptum de consessione est. Cum igitur de contritione etiam interiorioivinum praeceptum sit c quod iam iam
manifestum erit sit consequens, ut si homo martyrici expositus de peccatis memoriae occurrentibus rinitentia in non agit, divini praecepti violator existat. Ridiculum vero est , quod fingunt isti, martyrium homini oblatum meis moriam peccatorum abolere : Cum ediverso pent Inopinato etiam incidentes soleant culparum memoriam vel dormientem excitare . In cuius rei exemplum adducit Chrysostomus h mi l. 4. de divite et Lararo, fratres joseph , quibus clim peccati iam pene obliterati venisset in mentem , Merito, inquiunt, haec patimur, quia Peccavimus in statrem nostrum . Tres item pueri in camino i nis ardentis, In e- . ritate Ae in judicio, a junt, induxisti ἀhaec omnia proleter Peccata nostrκ- , Pal. mPeccavimus enim, &e. D. Propheta , In die , inquit , tribulationis Deum exquisvi maniblis me ix . Et pnila post 1 Et meditatus sum. nocte cum corde meo , Ec exercitabar , di scopetam sputinim meum , dcc. Martarium itaque
occurrens , non memoriam peccatorum
aut tollit, aut impedit, sed gotius.
585쪽
citat. Quare nihil eausae video , cur
penitentia ad salutem necessaria martyri dest i quin in ipso sanguine eulpas
maxime abluet, quas ante commist.
Equidem ita sentio, te ut reor ipse
sentiet unusquisque vestrum, s rem non ex autoritate adversariorum, sed ex ratione Pensetis. Nec enim minorem vim habet baptismus in remittendis eulpis, quam martyrium, quod veluti baptismi vicarium est, ut D . Auxu siniis tradidit lib. 4. de baptismo contra Donatist. cap. 22. ω sequentibus, referturive de consec. dist. 4. capita Baptismi vicem. Sed baptismus, alias
effracissimum contra omnia peccata r medium , sne renitentia tamen aliqua Praevia peccatorum mortalium non effeti remissionem : ergo nec mari
xium r nisi novis oraculis iuniores a mediis ad ahitem necessariis martyres adi illos velint excipere: quod qua ratione faciant, haud satis intelligo. Nec D. . Thomas unquam asteruit , dormienti in peccato mortali per prurionem pro Christo illatam remitti catum sine aliquo praecedenti dolorernon enim sine charitate passio valet. De locis citatis D. Thomas astruxit. Et cum eo loco marturium baptismo comparaverit, idem prosecto asseruit,
haptismum omnia peccata remitteres tam mortalia, quam venialia, dummodo voluntatem peccato non invenerit
inhaerentem. Nec proinde licet colliuxere , baptismum vel dormienti, vel vigilanti , fine penitentia mortalia abolere peccata. Quare nec de martyrio id ex mente D. Thomae collisi potest, nisi suo ipsius testimonio vi-riim alioqui doctissimum velis urgere, it concedat , dormienti in peccato
mortali, qui nec contritionem, nec attritionem habuit unquam, Per mor. tem pro Christo violenter illatain saeternam conferri salutem. Quod tam
absurdum est, quam quod absurdisi
Poenarum igitur remissio solet dici
remisso peccatorum , ut Patet in imdulgentiis, quae passim hoc nomine . . . I. Conceduntur . Credit itaque D. Th mas, per baptismum & Martyrium mnem poenam sive peccati venialis, suis morta lis aboleri, supposita tamen remissione mortalis culpae i quae adulto Gne dispositione voluntatis Praevia , mn tingere non potest . Culpae etiam v niales per baptismum adulto dormientiremittuntur . Non enim adultus dormiens baptismum luicipit, niti prius vigilans voluerit baptizari. Cum autem
baptismus sit poenitentia vIrtae lIs omnium peccatorum , eo ipso quod quis baptismum voluit, Pinnitentiam habuit omnium viri ualem, quam ad venialem remissionem fatis esse, D. Thomas iulo loco manifestissime docuit. Et comfirmatur : Quia si quis vigilans cum a
tritione peccatorum mortalium , nullam habens memoriam venialium , a cederet ad baptismum , Consequeretur plenariam remissionem omnium peccatorum : ergo & dormiens , ς habuit
contritionem mortalium, venialium remissionem consequeturconfirmauir m
sum , quia si baptismus non remitteret venialia, quibus mens inhaeret habitudiliter , profecto vix ullus reperiremr, qui per baptismum consequeretur innocentiam , ac totius menae remissionem . Nec me sulit, Caietanum aliter iudicasse . Sed ita res humanae habent, nos non probamus aliena, alii reprobabunt nostra . Intelligo ergo , D. Thomam, iit illi secundo argumento responderet,
id sensile , quod tam baptismus, Quam passo pro Christo suscepta , sine aliqua
poenitentia inmali , remittunt omnia venialia , quantum ad culpam & qua tum ad poenam, nisi voluntas actualiter committat veniale Peccatum , quod in baptismo facile est , in martyrio non item . Nam sere, dum quis patitur pro Christo, avertit animum ab Omni te cato , etiam veniali. Sed sive hami ratus, sis pro Christo moriens, actua lem obicem opponeret sive baptismo, seu martyrio, iam effectus remissionis illius culpae impediretur. Ita cum dormiens nihil actu obiiciat virtuti et baptismi, vel martyrii, omnium venialium veniam sine sormali displicentia conseis metur. Quamobrem illa exceptio, nuti actualiter voluntatem Peccato invenerit inhaerentem , non est reserenda ad remissionem mortalium, sed ad remissionem venialium . Asseverat enim divus Thomas , poenitentiam expliciis tam esse necessariam ad mortalium remissionem: quare non statim asseruisset, dormienti in peccato mortali sine aliquo achi & dispositione pravia, aut per bapti imum, aut per mortem extri secus illatam, mortalia peccata coia nari . De eleemosyna vero facilior quaestio Respond. est: nam dupliciter intelligi possunt ea etiam spe- testimonia , quae illi tribuant remisso- cia liter denem Peccatorum . Prius ut ad P nas eleemosy- pro peccatis debitas omnia reserantur, na . iuxta illud Daniel. 4. Peccata tua eleemosynis redime. Redimuntur enim Penae pro Peccatis debi ae non alis pretio
586쪽
De necessitate 'ahemia ut inremis. Ios
mag Is Meemosynis . Posterius nec secundum ineciem quidem , ut vi-
tia. . Concl. etiam an hunc sensum intellisi possunt, ut pollicitatio divinm milericordiae sienificente iis , qui fuerint misericordes , ut etiamsi in peccatis snt,
Per eleemosvnas tamen ta Contequantur, ut ex Dei gratia & beneficio eo verila cordis. illis aliquando praestetur . Sie enim scriptum est : Frange esurie ta panem tuum , fle egenos vagosque indue in domum tuam: cum videris nudum , operi eum , Ae carnem tuam ne despexeris : tunc erumpet quasi mane lumen tuum, de sanitas tua citius Orietur e orietur in tenebris lux tua , ne tenebrae tuae erunt fimi meridies. Et iterum t Beati misericordes, quoniam
ipsi misericordiam consequentur . Exuuibus liquido patet, quiὸ ad reliqua dicendum st: nolo enim esse longus in singulis explicandis. Sed Ee secum
dum argumentum Principale cum sua Confirmatione, ex his, quae diximus, facile solvitur. Ultimum vero, quoniam peculiarem habet difficultatem, peculiariter qu que diluendum est. Quaerit enim , an specialis poenitentia de singulis mort libus sit ad salutem necessaria, an P tius satis sit poesitentia de omnibus co filia & generalis . Et quamvis sciam, multa a multis de hae quaestione sui iase disputata. id ego tamen ex D. Thoismae sententia temper Ee intellexi, &credidi, in omni Iege, sive Naturae, sive Scripturae, sive Gratiae , non sat suisse ad peccatorum mortalium remis sionem , in genere confuseque dolere, sed specialem distinctimque de singulis poenitentiam requiri. Cuius rei explicandae gratia , dupliciter de contriatione loqui possumus : Uno modo secundum se, quatenus est actus , irtutis , alio modo in ordine ad Confessi
nem , quatenus est pars Sacramenti. . Deinde notandum, dupliciter posse inteli iei, contritionem specialem de singulis esse necessariam: Primum necessitate precepti,deinde necessitate finis. Praeterea . contritionem de singulis mortalibus esse necessariam, duobus m dis accipi potest: Prius sic, ut ad si gula peccata mortalia requirantur sngulae com itiones, vel secundum numerum , vel secundum speciem . Posterius fici ut una contritio sit distinet, de simgulisi quemadmodum , s singulis peccatis In memoriam revocatis, de illis i
no eodemque dolore doleam. Tunc si prima conclusio: Non rein quiruntur si illae contritiones ad singula aeqItalia iecundum numerimas imo delicet, quot sunt Peccata vel numero, vel specie, tot exigantur dolores. Uno enim actia Ec confiteri fle conteride multis speciebus peccatorum possimus: ergo nec absolute, nec in ordine ad consessionem in illum sensum requiritur specialis distinctique contritio. Secunda conclusio: In ordine ad G sessionem , requiritur contritio de sing lis distincti, non solum secundum speciem . sed etiam secundum numerum. Qua contritio includit simul pro si rum confitendi singula mortalia , non
secundum speciem modo, verum etiam secundum numerum. Ac Praeterea , cum homo confitetur, detestatur ea Peccata , quae confitetur, nisi sit ficti confessio. Quare astis interior poenitentiaea qua exterior confessio proficisci vir , singula mortalia, quae sub confessionem cadunt respicit. Ideo enim confitetur ea, ut destruat illa , de pro iis Deo satire Ciat. Quapropter, ut consessio de singulis mortalibus est ad salutem necessaria, etiam necessitate finis, ita & co tritio de singulis in nova lage est necessaria . Tertia conclusio: Contritis de singulis mortalibus specialis te distincta, necessaria est ad fallatem , non sollim
necessitate praecepti, verum etiam n
cessitate finis. Fuitque semper in omni lege necessaria , etiam sine ordine ad Consessionem . Itaque non tussicit contritio generalis , qua doleo me fuisse peccatorem , sed requiritur specialis,mae distincte feratur in singilla , ut lenticet peccatis praeteritis in memoriam revocatis, voluntas unica contritione universi illa detestetur, inlitque pro universis Deo satisfacere. Haec quippe sat eridi, hancque nos poenitentiam lmincialem ac distincti in appellamus. Nams unici, verbo Sacerdoti sgnificare possem diversa peccata mea, illa esset spmeia Iis distinctaque confestici . Quocirca cum poenitentia Confessioque interior peccatorum hominis ad Deum fit, niciis ille actiis, cui fertur in peccata , distineti hespecialier cognita, specialis maenitentia & vocatur, te est. AD
serimus autem, hanc non aliter requiari, ac rationem dati Se accepti a dis- Pensatore. Quam quidem confusam &generalem nemo arbitraretur id eam ,
distinctim Ae specialem omnes existimarent necessariam.
Sic vero ex elicata Divi Thomae se tentia, haud sane inrelligo, cur viris doctis probari non debeat: Eo vel maxime a quod poenitentiam hanc specia-
587쪽
' Re . de Poenis ex. Pars III.
lem atque distinctam sic intelligi volumus ad salutem necessariam , ut reliqua media, quae nisi in tempore adhiberi non queunt : nempe hoc pacto, ut si distincte de omni t specialiter ἡ . Ieatuta. sin autem , vel per angustiam temporis, vel per aliam causam id fieti non possit, habeatur quidem animus tumque, si facultas adesset, specialiteria distribute de singulis poenitendi. Hanc Conclusionem D. Thomas h
bet I . . quaest. MI.art. s. ad i. inquiensi
In tempore praecedendi iustificationem oportet, ut homo singula peccata , quae commisit, detestetur, quorum mem riam habet . Et ex tali consideratione praecedenti sublequitur in anima quidam motus detestantis universaliter mnia peccata commissa, inter quae etiam includuntur peccata oblivioni tradita , quia homo in statu illo est se
dispositus , ut etiam de his, quae non meminit contereretur, si memoriae ad essent . Ecce, quemadmodum intelligit D. Τhomas , specialem contritionem esse necessariam & ad falutem, de ad remissionem peccatorum. Et de veritate q. 28. art. q. ad 4. Ad iustificationem, inquit, .non requiritur, quod in ipso iustificationis momento aliquis de peccatis singulis cogitet . Recogutatio autem sngulorum i eccatorum debet vel praecedere, vel saltem sequitiistificationem . Et 3. P. qu. 87. artic. I. Ad remissonem peccati mortalis, ait a requiritur, ut homo actualiter peccarum mortale coinmissum detestenir , ut
scilicet, quantum in ipso est, dilige
tiam adhibeat ad rememorandum si sula Peccata mortalia, ut singula dete-neuir . Idem in A. dist. IT. quaest. 3.M. ad secundum. Eandem sententiam tenet Durandus dist. I . q. 2. ad primum , Adrianus q. 3. de Baptisimo circa finem . Et Richard. dist. I 6. art. 4. q. 2. Certe neces sariam esse saltem necessitate Praecepti hin ulmodi contritionem , Palucianus as fer it , distinc . II. quaest. I. art. Σ. CO clusone r. de Alexander Aletas . 4. P.
Idem quoque mihi videtur sentire D. Augustinus de vera Ae falsa poenit. C. 9. H. & I . Cuius verba referuntur de poenitentia , dist.3. cap. Sunt plures. R diu. s. cap. I. Versum , inquit s. Pu to , qui dolet de crimine, convertiim squi dolet de omni ea, quam ex se iamus varietate. Ex potuerat autem Camvarietatem cap. Iq. lecundum circum
stantias specialiter & considerandas, α deplorandas . Et D. Ch lbst ut in fine primi Iibri de contritione cordis: Hoc est ι
quod exposcitur a nobis , ut semper reis cordemur mala nostra, & ad animum revocemus, re conscientiam gestorum nostrorum habeamus ante oculos, ut Praiis iiipplicemus Deo. Sed apertius iri 2. Iibro etiam circa finem l oportebat, nos semper non solum scire exomologesim , he confiteri, quia in nosis munta delicta sunt, vertim 3e unumquodque peccatum , & maius de minus, quasi in libro ita in corde nostro hasere descriptum, idque frequentius recognoscere , atque ante Oculos ponere , ficta nquam haec nuper admissa lusere,dEc. Nec te moveat, quod Confessi nis D. Chrylostomus meminit: loquitur enim de confestione, quae fit Deo, non de ea, qtiae fit Sacerdotibus , ut P sterius ostendemus. Et adhuc manifestius homil. 4. de Laetam circa finem: Sintulis horis se diebus renovemus a-pua nos hoc iudicium , sententiam adis versus nos ipsos feramus, omnique m do conemur confiteri Deo. Nam si nosmetipsios iudicaremus , ut Paulus ait, non utique stadicaremur a Domino . Ut igitur nec puniamur, nec poenas demus, in suam quisque conscientiam ingrediatur , vitamque explicet, clinctiique cor millis diligenter excussis , condemnet animam , quae haec patravit, Puni atque cogitationem; affligat, crucietque suam
ipsiis mentem, suppIicium a se ipso e x igat pro peccatis. Dactenus D. chrysostomus. Et divus Gregorius libr. q.
Marat. Cap. I . di libr. 8. cap. I s. in illud : Confabulabor cum amaritudine animae meae , enumerando scilicet singula mala, quae seca . Ita enim divus Gregorius interpretatur . Cli iis verba non xravver equidem recitare , nisi alio festinaret oratio . Praeterea, in huius rei confirmati nem , nec sacrarum quidem literarum deesse nobis poterunt testimonia, ut illud : Recogitabo tibi omnes annos meos in amaritudine animae meae. Non a tem esset opus anteacti temporis vitam expendere in amaritudine anima , si poenitentia generalis &consula sustice
- Illud quoque: Si impius egerit PC nitentiam ab omnibus peccatis suis, Sefecerit iudicium . hoc est , examen Scinquisitionem. De qua Apostolus: Pr bet seipsum homo.
Et illud David: Cogitavi dies anti-Ios, & meditatus sum nocte cum eore meo, 3e exercItabar, Ac l combam irritum ineuin, Legit autem D. Au.
588쪽
De Praerepto Poenitentia ut Varturis. eo
nistinis, scrutabar spiritum meum, & angelica lege , iudicium de peccath
ait: Seipstim interrogabat, seipsum xaminabat , in se iudex erat. Praeterea, si generalis Poenitentia satis esset, quorum illa tam anxia cura petendi: Ab occultis meis munda me, Domine, & ab alienas parce servo tuo Nimirum luce clarius Propheta significat , delicta sua se solitum scrutari,& pro occultis, quae vel adhibita diligentia intelligore non l)otuit, deprecari, cum ait. Delicta quis intelligit ab occultas meis, &c. Praeterea, s cui, dum convertitur, tria mortalia, quae secit , distincte in mentem veniunt, hoc est, adulterium, sacrilegium , homicidium, quaero , an satis hierit, reiecta illoriim speciali memoria, vere de omnibus , quae secit, confule dolere . Nam si satis non est, id nos asserimus; sta fatis est, semperque in omni lege fuit , certe examen illud tam exquisitum in peccatis mortalibus de commemorandis, se deplorandis , quod in omni retro tempore Parentes nostri secerunt , docetur non tuisse necestarium. Praeterea , Poenit ntia exterior propter interiorem est: at exterior tam in lege nova, quam in veteri distincti delpecialis suerit opormit. Nam In veteri lege I)ro variis peccatis varia suerunt sacrifieia definita: In nova quoque Poenitentiae Sacramentum specialem distinctamque de fingulis exigit
Confessionem . Ac revera lex Evangellica , quantum animi mei conjectura collisere Pollum , non astringit nos, ut fpecialius de peceatis doleremus, quam in lege naturae homines tenebam tur : Sed id concessit, ut quam PC ni tentiam olim in delicti compentati
nem atque vindictam coram Ueo agere OPOrtebat, eandem ageremus at id Sacerdotem , qui locum Dei teneret in terris. 'Nec ego video, cur Christus in Evangelio praeceperit de singulis exteriorem poenitentiam, nis quia requirebatur interior de singulis, ut exterius sigmim visibile interiori rei signatae invisibili rei pcinderet. Non igitur quod quidam arbitrantur contriatio specialis propter Consessionem exigitur , ted e diverto confessio lyeci
lis propter contritionem , utraque autem Propter judicii naturam. Omnis quippe iudex , citi iudicandi est aucti rat3s demandata , reorum delicta i
quirere , atque examinare debet spe clatim , ut iuxta culparum menturam
si & renarum moderatio . Sic in Eu-
Sacerdotibus delegatum est, qui ut fideliter suum munus exequantur , non habent esse contenti, peccata fi Ium an gznere cognoscant , sed habent i
terrogare etiam specialia delicta , ae deis lictorum adiacentes circumflantias . At in lege nanirae hoc iudicium erat Ipsi peccatori commissi im, ut ipse idem &esset testis , & accusator fle iudex . Unde ait Scriptura i Si impla, egerit Lura penitentiam ab omnibus Peccatis , de hi a fecerit iudicium. Et iterum i Feci i dictum , & iustitiam , non tradas me calumniantibus me. Quam ob rem nec cator in protrita causa iudex essectus, nisi extendat delicta propria, nisi diligenter seipsum interroget ,& examinet . ut ex qualitate , & quantitate culparum imponat sibi penitentiae m
dum , certe infidelis judscii, imo iniqui irinas daturus est apud aequissimum
iudicem . Haec naturae ratio est , quis negat λ Huic iacrae literae consentiunt, hanc Sancti Doctores insinuant , hu ius vim D. Thomas intuitus tertiam illam Conclusionem asseruit . ina e ram asserenda nos multa diximus non penitus absona, aut contemnenda. Sed s quid melius quisquam essene poterit, nobis volentibus , de gratulantidus facturus est . De tertia igitur contro versia satis . . .
ut Virtutis. OUarta iam sequitur : An de PQ - . .
nitentiae virtute sit pecilliare pra Ceptum . Sunt enim Theologi & fue io. runt , quorum opinione de actu peniis a L. QR,Flentiae speciali pra septum nullum est . cupitan iHanc vero sententiam in primi, sua pro Pyrte dent testimonio Divi Thomae asserenia n ativa. iis, quod permanere in peccato usqne ad mortem non est speciale peccatum, sed quaedam peccati circunstantia . Et tamen si esset de penitentia speciale Praeceptum, omisso illius specialis culpa fine dubio esset. Praeterea, si de irinitentia mandatum speciale esset , id ea esse' ratione maxime, quod rin itent ia est medium necessarium ad salutem . Hoc vero argumentum infirmum est, quoniam gratia Dei est ad salutem homini neceharia, de qua tamen habenda ntillum est peculiare Praeceletum . Et confirmatur :
589쪽
nam hujusmodἱ praeceptum non alio testimonio magis assereretur , quam eo Lucae , cap. 13. Nisi renitentiam habueritis, omnes smiliter peribitis. At exinde nihil tale colligi recte potest . Pari siquidem Ioquendi forma lane dicitur,Nisi gratiam habueritis, omnes peribiti . Unde tamen non fit, ut ex praecep o peculiari gratiam fabere t neamur . Cumque t ennentia sypIUUt Peccatum antecedens , nisi quis Penitentiam egerit , peribit . non ex Impe nitent is culpa , sed ex antecedenti Peccato , quod fine penitent ia deleriia non poterat.
Pro parte Pro Parte vero contraria illud est, ain at quod eodem tenore in Euangelio Pr ponitur lex Baptismi , & Ρenitentiae. Nam quemadmodnm scriptum est: Nisi suis renatus fuerit ex aqua , non potest intrare in regnum Dei 3 ha quoque scriptum est : Ni fi penitentiam habueritis , omnes peribitis . Colligunt autem Catholici, legem illam Baptismi
speciale continere praeceptum . Quarere Poenitentiae lex praeceptum speciale
In hac controversia Praeceptor meus olim F. Franciscus Victoria , vir no sera aetate literis , ingenio , re Iigion que clarissimus , Partem tenuit negati vam . Addidit vero is huius rei confirmationem Praeter ea , quae fecimns , alia quaedam argumenta, quae quoniam
homo ingeniosus, & doctus ese vid hat infirma, asseruit tandem , in hanc opinionem se venire ea potissimum causa, atque ratione, quod nulla in conistrarium esset, cui non posset facile la- . tisfieri , ut colligere inde in promptula illa liceat hominis eruditissimi modestiam fere icN- pather & ingenium . Ni,il anim p
vlt Initio gnaciter , pertinacique contentione d Iab. 2. de tendere solebat, sed tuam interim proin lac.them priam , privatamque sententiam liberat acu. tuerI , eandem postea simili thertate retractaturus, si melior tarsitan opinio nas adisti, raim succurrissetis Hac vero ingenii sui mira , he beata iaci sitate Scholae nostrae, hoc est , D. Th mae . prudentillimus habebatur inter pres: Et quidem aequus libero indicio, nulla ejusmodi amictus i .ecessitate ia ut vellet nollet, cena sibi esset timida
Huius nos clarissisi viri vestigiis in-naerentes , in nulliuε verba iuravimus, nec apud nos tantum opinio prae inducata potest , ut etiam sine ratione va Ieat author iras. Sed nostrum iudiciumra11M is . adhstentes , alienum non nisi causa
cognita sequimur . Nam Ciceronis, quintiescunque incidunt , non sentenilis modo , sed & verbis liuenter utimur, surtumque libenter agnoscimus . Itiritur , ut eo unde huc digressi sumu,
revertamur: Argumenta quidem tametsi
docti hominis , di copiosi , & nihil
praetereuntis eorum , quae Pro ea mi
i a diei possent. nunquam tamen ita memo erunt, ut eis responderi posse di fiderem . Authoritas autem tanta plane me moveret , nisi ego opponerem non minorem D. Τhomae, cuius rati
nes etiam quodammodo mihi videntis
Primum ita e non ambigo, Dah mam cum caeteris omnibus Scholastiacis anthoribus in hac sententia este. quae partem huius controversiae assirmativam amplectitur. Imo illud est prin- Ps argumentum, suo haec Opinio refellitur , quod novitia sit, di in re quet ad mores pertineat, fine idonea ratio ne , communi Theologorum sensua re- isagetur . Divus itaque Thomaet pro comperio sumit, de poenitentia Divina legis esse praeceptnm ; nec id semedicit, sed saepius 4. d. I . q. 2.art. 2G. ad 3. & q. 3. art. r. q. . & 3. Po s. Noart. . ad IM 2. e qa . articulo 2. In amgumento m Contrarium: Et 2.2. q. 62. articulo ultimo is Imo adeo, quae D.
Thomas arto illo ta quaest. r4. dixit, non modo haec refellunt, verum etiam confirmant. Nam si propositum Non y nhendi speciale peccatnm est, ut hiadem dicitur , qui fieri potest, ut de poenitentia non fit speciale praereptum Nempe si comedere praeceptum non esset, pio positum non comedendi specialis culpa non esset: Si ieiunanda rim Nnm 'eculiare non esiet, ne pecu liaris quidem culpa esset propiatum non ieiunandi. Et hunc in modum cetera , quae singulatim pertequi longum
est . Deinde, Poenitere est actus specialis virtutis ad salutem necessarius: ergo est in praecepto. Consequemia Pa
sunt necessaria ad se Iutem, cadere sub praeceptis Divinae laxit . Et revera Hostendit nis me animus fallit ratio manifesta : Non enim aliter metrus possimns iudicare, an praeceptumst legis de quarumcunque virtutum actibus. nisi ex eo, quod ad finem legis sum necessirri. Porro , si finis primus legis idemque praecipuus sine actu cuiusqua in
viruitis constare non potest , convincimur sane fateri , de λjusmodi actu Praec tum legislatoris esse : nisi mu-
590쪽
De Praecepta Poenitentia ut Virtutis. so9
Ientem , atmie improvidum in legi- tem esse necessarium, d Irecte quidem
bus necessariis volumus defuisse . Atin praeceptum pamitentiae violat , conseiaque haec certa regula, ac larma est de quenter autem violat charitatem.
praeceptis legis sive Naturae, sive Scri- Praeterea , in imitentia exteristigiis, sive Gratiae, sive Humanae, seu praeceptum est i ergo & de interiori: ivinae philosophandi . . Consequentia patet, quia si satisfactio
Praeterea , de compensanda iniuria nem exteriorem Deiis exigri, interio facta proximo speciale Praeceptum est: rem , ac multo etiam magis requiret, ergo & de compensanda iniuria facta quae videlicet praecipua est in compe Deo: sic enim D. Thomas l. p. m. satione delicti . Antecedens. vero ce ar. s. ad 2. argum. . . tissimum est , si ea, que superiore Hue accedit , quod si cuius amici- controversia diximus, teneantur, essetiam violavimus, teneamur speciali prae- inquam exteriorem poenitentiam ne cepto dare operam , ut sarciamns : cessariam ad salutem . Actus quippe quemadmodum Matthaei P. scripturn ia omnis virtutis exterior aὸ salutem n est: ergo Dei amicitiam per peccatum cessar his , citra controversiam in Pr
mortale violatam speciali precepto sarci- cepto est . te tenemur ac proinde rinitentiamasere. Sed quid opus est multis 3 Si homIIllud praetereo squod mihi maximo ni peccatori occurrat Praeceptum de argumento poterat esse ad hujus rei )iligendo Deo , simulque peccatum confirmationem 3 quod aegroto corpori memoriae Occurrat , illud miaero in
quitque tenemr medicinam necessariam dem, an teneatur conteri, an non : si
adhibere, id e ex speciali Praecepto, non , ergo exiens m actum ἡilecti quod habet diligere corpus a ex quo nis, sine penitent Ia iustificabitur, quod efficitur, cum non minus debeat anm fanae mentis nullus admittit: s etiam . re animum, ut medicinam necessariam iam habetur quod volumus , de poeni raro animo adhibere teneatur. Vide- tentia esse speciale preceptum . . Odlicet quemadmodum instisanae naturae Te Ilianus lib. de poenitentia diseris
lege c vi Tertullianus ait , & illum te docet. inquiens: Cum index Deus aemulatus Divus Hieronymus hirun- iustitiet cnaris imi sibi exigendi , m.
tali hilam. do pullos suos de siucco oculat chelia endeque presideat . & in eam omnem doniae , ω dictamniim cervi appetunt summam disicipline sanciat , dubitan-Dzςας D vulnerati, & citera animantia bruta dum est, sicut in univeris actibusn
medicinas sibi divinitus attributas in- stris , ita in poenitentie quoque C .utastigantur ut quaerant , ita Proculdubio iustitiam Deo pristandam esse ρ Et pau- incitat Divina lex homines rationales, Io inserius : Audaciam , inquit , exi- ut poenitentiam remedium unicum, he stimo, de bono Divini precepti dispu- necessarium ad salutem animae Prote- tare. Nec enim quia sonum est , ideo quantur . . . auscultare debemns, sed quia Deus prε- Praeterea , Praeceirio charitatis Mi- cepit. Ad exhibitionem obsequii priorsamur media necessaria ad salutem esi majestas divine potestitis, prior est iratris apponere inde enim est D authoritas imperantis , quam utilitas ternae correptionis obligatio ergo be servientis. Bonum est Poenitere, an media necessaria ad salutem nostram. non quid revolvis Deus pncipit .
Et confirmatur et Tenemur proximum Quod igitur Deus tantopere commena morte tum Corporis , tum animae uis dat, quod etiam humano more sub de- herare . Mortem enim languentibus proia ieratione testatur , sumina litique gra vir infligere, qui hanc, cum potest, vitate he aggredi , dc custodire debe- non excludit. 83. dist. cap. r. Igitur ia mus. Hactenus Tertullianus. nosmetipsos a corporali , he spirituali Et certe cum Iex afirmative praecia morte tenemur eripere. Nec hic quod piat, Poenitentiam agite, rursumque ad mores attinet magnopere contem sub mortis interminatione subjungat et dere debemus, an violetur praece- Nisi poenitentiam habueritis, omnes si-Ptum charitatis. an Praeceptum Nniten- mul peribitis , intellwi non potest, quitiae , illud modo concedamus , speci, bus aliis verbis legislator huiusmodilem , novamque culpam esse, non pem praeceptum, si vellet, posset inducere. nitere : tametsi quemadmodum ciim Omnis siquidem virtutis operatio, quae quis non comedit cibum necessarium verbo imperandi a lege praescribitur , ad salutem, immediate quidem contra aut in consilio est , aut in praecepto . virtutem temperantiae peccat, ex con- De opere vero, quod solum in consi- sequenti etiam contra charitatem : ira tio esset. dici nulla ratione posset, Nisi
u0a Psemet, cum videt ad bl hoc meritis, peribitis. De Poenite