장음표시 사용
191쪽
io, dirent 7llam materiam ex propria natura non prasilpponi ad actionem , qtia factae sunt formae coelorum ι sicut praestipponitur materia elementorum , alii uniuersὰ affirmant de utrisque formis, lictas scili ἀεet esse de potentia materia r quoniam ex propria natura cum sustententur in materia , & nunquam possint subiis lere per se, putant hoc es e proprium illarum, ut fiant dependenrer a materia, per quod dici pos- snt de illius potentia educi, quae quidem
videntur dici satis rationabiliter; tamen considerandum est, quod ad hoc ut tarma aliqua uegettircocreari. & diei debeat educi de potentia materiae, non sussicit, quod si forma,quae de natura sua sit actus mat riae, & in ea esse postulet, ab eaque dependeat; nam tunc negari posset parte alicuius totalis materialis , puta partem caeli creari siue concreari, quia pars de sua natura non urile esse nisi in toto, immo Se negari posset creatam fuisse ipsam materiam , quia producta fuit cum drndentia a forma, sine qua naturaliter esse non potest, seil requiritur ut actio, qua ipsa essicitur, ita depedeata materia , ut agens illam non possit ponere in esse, nisi concurrat materia, non solum ad sustentationem,sed etiam ad heri, ita ut
agens de se non habeat completam vim ponendi illam formam in esse,licet habeat in suo ordine, puta in genere causae em- cietis & materia concurrat ut causa; quare
tunc educitur sorma de potentia materiae , quando agens illam producit non solu dependentem a materia, ut a comparte subimet tua, sed via concausa , actione intrinsece
requirente concursum materiae. ita ut ag ca
non exerceat tantam virtutem, quantam
requiritur ad formam simpliciter ponenda in esse,hoc autem modo non fuerunt factae formae elementorum , r. coelorum a Deo;
nam actio, qua Deus posuit dictas formas in esie nullo modo deperidebat a materia , ut e si a concausa; quia Deus in prima illa productione non habuit concausam; sed it ut agens totale de se suffciens ponere formas illas inesse, &perinfluxum adaequatum, di ii sicientem, qui nul lo modo in.
is, ex sit Oest, ut dici debeant forins illae cocreatae; unde anti alii nci dixersu fiarmas elementor lim,&Coeliarii esse eductas de potetia materia, sed absis late diaerunt cum s cta scriptura dicta eorpori a Deo fui ncreata , in qua locutione, ii enucleatius er-plicetur productio in ipsa contenta. Se a plicetur singillis partious illorum corporum,appellabitur concreatio qu: a utraque pars per sussicientem virtutem dictam posita fuit in esse cum dependentia unitis ab
altera, ut a comparte, non ut a causa; unde Deus non expect auit concursum materiae ,
quo non indigebat, ut produceret sermas; sed creana res iuxta exigentiam propriar sinaturarum formas creauit in materia. dc materiam non creauit sne formis, atque
adeo actio proprie fuit una , quae posuit inesse totu compostsi ex nihilo. quae si distin-
Euatur ratione terminorum partialium inditas actiones inadaequatas, illae dici debet duae actiones concreatiuae . de quamquam anima rationalis cum ponitur in esse , vero creetur; alia tamen productione produci videtur a productione, qua factae fuerundin prima constiti itione orbis formae elemetoriim, de coelorum, quoniam fit iam constituto corpore in esse,& una totali actione sne dependentia etiam sustentationis amateria; anima enim rationalis de se subsistit; quia exii rgit, &eleliat tir supra materiam , ut quid medium inter materiale , Scstir si spiriti tale, S: attingo natura spirituai si, ut infimu spiritualis gradus; nam considerandum est, quod anima rationalis non solum habet vim vegetandi, Ad sentiendi , per quam constitnit gladum viventis, Beanimalis ι sed etiam vim intelligendi, in
quo proxime non communicat tensus, ut ostendetur de anima, quod signum est,cum operatio sit commensiuata ad esse, animam rationalem ita esse sol mam mater: ae, ut suis pra materia penit' exurgat, N: si quoad esse
ab ipsa indepcdens. licet ab ea de depcdeat
quoad insorinatione'; quia informatio nati est sne informa te.& informato; vi ergo actus materia superans petit sibi tamquam conatiiralem modum essendi, qui sit si pramateriam, qui non est alius, quam posse ense per se, ac proinde feri ut ens per se,quod
ei is quoties totum ex non ente producitur proprie creatur; productio igitur animae rationalis est creatio, productio soritia rum caelorum, &clementorum luit coci.
Dicendum vi prima cunstitutione orbis
192쪽
firmas elementorum, de coeloiuin esse co. ci ratas , cum caeterae formae substantiales, quae si iccessu temporis fiunt in nouis gene- i. tioni bita educantur de potentia materiae, ani nam alitem lationale iii semper a Deo creati, 'ii ado generatur homo, prima pars
conclusionis patet ex dictic, & confirmatur, quia si fornix illae e sevi eductae depotentia materiae potius dici dcberet caelum g nituin,& tcrratia genitam,quam ut dicit scriptura creatam , probatur quia per illa actionem dicitur totum iter i. rer qua producitur forma in r .eria , cu eo ipso quod forma eii in materia consurgat totum , sed illa prodiicitia fuisset generatio; quianiam fit si t et iis lem rationis cum illis, quibus
Dulic i, litit furmae matcriales iti materia; ervia v. te li. ri . de te ira generata fuissent.
ii Od est contra cripti: ram, nam quod di- cuc aliqui xc ne rationem esse mutationem,mlitiationem esse transitum subiecti, ab aliquo non esse ad est e,non tollit dissicultate; ti. i. iii a vere materia transistet a non esse
et mcti, & coeli ad esse elementi,& cor li; tum quia si sciscit prioritas naturae ad saluandam eductioilem, poteli etiam lassicere
ad la litanda in generationem . beo itida Pars conclusionis de anima ra. tionali coiihimatii r quo mam anima rationalis, ut ostendtant ars sis operationes , de nos fuse de anima,eu ita forma tria te tax. , t sit lii pra materiam, ergo non poteli pedere in fieri a niateria; patet consequentia;
quia liri habet se proportionaliter ad es ;ergo cretatur; qilia productio formae , ad ita nun concurrit materia,ut caiisa, adiui ao in si . o ordine actionem agetis, eii cicatio; talis est antinae tonalis,ergo productio an in .ae ionalis est creatio. Accedit auctoritas Philosophi. qui non solii in r. de gener .anini altilia: c. p. dicit animam rationalem exi Iii. iccus aduenire, sedi. lyhy t.rs de haelo it ei s sic liabet. Quomodo aucem se habeat hac separabilis, de quid sit, lihilos,
phiae primaeeii cilicium de tei minate. Quod alitem cxterae forinae subitantiales , etiam clementa res, quae t uni succesilitem potis ui nouis generati ianibus educat tu: de potentia materiae c. ridens est nam in omnibus gencrationibus rerum natura
lium, quae factae si in t post primam orbis co-Eitutionem, adactivium agentium naturaia
nes in suo ordine iuuarentur, & sine quo non fierent; ergo Omnes formae factae per tales generationes edi: ctae sunt de potentia
Ad primam res ondeo dicendum, quod vere eductio illa duo dicit, sed sieri depe denter a niateria accipi potest duplicitet, trimo ut torma dicatur fieri dependentera materia, via comparte siust et ante,& hoc non sus cit ad edi Gioneni; secundo ut fiat dependenter a materia, ut a potentia e .ctiva, di caiisa, uae scilicet iuuet actionem agentis, quae alio uin non dicit totum in. fluxum, quem accipit cis inuis & hoc modo formam fieri dependcnter a materia est de illius potentia educi; hoc autem secti dum non habuerunt scrinae elementorum ,
di coelorum in prima productione orbis sed sollim primu ; de per hoc patet ad probationem minoris , quae procedit in primo sensit, non in secundo; nec valet inflantia, quod dictae sormae inesse depcrdeant a materia ; nam a matςria multo magis depe dent accidentia , & tamen si accidentia facta ex aliquia subiccto Deus transferat in aliud dici non poterit, ea esse edi acta de potentia huius secundi subiecti, non quod subiectum non concurrat ad sustentationc ipsorum ; sed quia non concurrit ut pote tia cis ictilia ad primam ipsorum Productionem ; paxi modo N: si materia aliquomodo su sient et omnes fornias materialcs , ut sciri cibam, At potentia recel liua, ait ens tua iacia sunt ab agente, qui ad prodi
ctionem ii sarum non it diguit, neque expectauit concutit .m ni biecti; sed ipsas de si biectum unica actione creauit, riori piaς sunt dici educta de poterata illius si .biecti, ilicii elicii it in kroducti ne fori rati in coelorum,& elementorum,ut proinde dici
non possit suisse omnia requisita ad eductionem de potentia , M.tellae .
Ad secundam te piandeo ilicendu , quod
in nati ira tibi a generationibus forniae praesupponunt creatani materiam; itria ex iiiiii.lo Phusice nihil iit; non tamcneam Prasit ponunt in productione supernat rati, deprima, qua totus orbis ex nihilo factus est; quare ii rata hanc di irinctione ni negatur titccedens, de consequentia: ad PrQbationem res tondeo, ut ibi dis imi fuisse.vnaui
193쪽
actionem emtitiam totalem , di duas partiales, unde productionem iotmae a pio ducitone materiae non distingiti, nisi in ad x- li a te, & ut qiιoda modo parte a parte, alit na dicitur ι quod cessauit una, di remanet altera non habet dissicultatem, quod ostendi posset multi, exemplis; natia si Deus creet corpus. & p.stea patrem anilii let, licet fuerit una actio, qua cieauit corpus, ta men cella iit actio. qua conseruabatur v. g. pars A si lisc sit cortuita, & remanet ea s ira creata eit pars A; itaque est propraui nil lonim, qtiae tota sunt ex partienis. ut licet unica actione fiant, quia sunt per modum unius, cessare tamen possit iii eis actio ad aliquam partem,remanente cadem actione inadaequale ad aliam; ad illud, quod ex re. sponsolie deducitur, tamquam Inconueniens. relpoud o non esse in conueniens; nam si ex te creata ,' id est materia , cialia re facta per eductionem , id eli noua forina potest heii unum per se totum, unuium mirum compositu Physicum, cur ex utraque actici se non potetit costitui vita actio ad uara, Quantum est ex pitte terit in i; si quide ubi Pil unu tar milius debet esse una actio, litantuni actio una dici dcbet ex te mino; creatio auteni & gerieratio valde sint dii tersae ration s si spectentur penes connotatuni, penes nimii iam principium frodiictiuum , & iv odiim producendi ip- lini tzrminum; non si spectentur penes terminum;quare ex gcneratione, & creationere constituiti ir una actio,sicut ex creato,&genito, formaliter tamen non constituitur;
quia diti inguitur penes diuersas formalitates , de colan tata.
Ad tertiam negatur antecedens & con- e Mentia ad primam probationem patet ex dictis formas elementortim de caeloriani non accepisse esse eo modo dependenter anta icc ia, qui requiritur ad veram eductio. Dc Das Matri & materia accepit t G dependena forma , Ic tamen creata est. Aci quartam respondeo veram essed cir in ana D Thomae, ac proinde proprie i quendo non esse dicendum sormas caeloruM e Lia cn orum sitisse creatas, ted concrea as. d. fixisse creata elementa, & coelos. naneque Diuila Thiam. sinplicitur dicit est ea iecit i ta auriaPr ic supta, qui exilii mauitana terr am per se sit inpia neque posse creari.
vult materiam de omnIno nihilo munia autem speciem de informi materia faciam esse, ac proinde materiam propria productione luisse creatam,formas vero ediicias
Respondeo dicendum, quod Augustinus explicari potest , ut explicatur a D. Thiam. Qiiod intellexerit per speciein coeli sblemoc astra. quae ex coelo facta itini, quatenus illia datum est lumen, de lux , quae educta sunt de potentia ipGrum; per speciem te
rae intellexit varietatem hanc mixtorum , quibus coopertuir,II ornatur terra, ut sunt
I tantae N c. quae non si ieriam factae ex niliuo omnino, sed ex ipsis elementis, quae signatatur per materiam ; quare negatur illud, quod infertur: quamquam si intelligatur Augustiniis, quod per i peciem coeli acceperit formam coeli,5 speciem terrae formam terrae voluit materiam solum praece Lsisse natura ut pallem si ibiectivam , non ut causa in,& ex materia factas esse formas, ut ex sustentate, non ut ex potentia ed ictura ;nam expresse ibi dicit materiam fuisse con
Obbcies secundo quod creatur non censat ab esse, nisi per ani hi lationem; sed forismae elementorum corrumpuntur per acti nem agentium naturalium, Se mutua acti neni; ergo non fuerunt creatae.
Bespondeo dicendum, quod illud, quod
creatur non cellat ab esse ieci indum se t
tum, nisi per ani hi lationem; 'triauiam creati dicitur de toto substantiali,& completo;quod vero concreatur non repugnat cesi re ab esse sine propria anthi latione; ia ratio est, quia ea, qilae concreatitur pomini habere contrarium acti utim ratione dispositionum, sine quibus et se non post unt, eo ipso autem, quod ali 3uid habet contraria activum est corruptibile, ac priainde naturaliter potest corrumpi, I haec de ista dissi.
cultate,caterum contraria sententia valde
est probabilis no solii propter auctoritatem illotu, qui ea deletid sit; sed propter ratione
illam petitam a natura dictarum formaru , quaecum in sera potiterat denendere a materia , non selum ut a subiecto suilentante . sed etiam ut a potentia eductaonis, Deus autem producat res , ut videtur exigere ipsorum natura, dici potest illas eduxisse de potentia materia, quod ii secti, non iecit,
quia iihi actio este tres se in cidine actu
194쪽
uo intilicax ad eorenitia dictas formas in educi de potentia subiecti ,en Agidi j in.
eis; vel quia indigeret ini luxu passivo iu- dist. I 3.q x. Soncm. . m. qs Argentinae, se cilia erat ciani lenietis naturis re- Cartusani,& aliorum. imn quia ut dixi locutiones scri- , in formis artificialibus sunt item duaeptui; videntur ei trarium insinuare,& prima illa productio creativa debuit termi- illas educi de potentianari ad totum, nec non conuenientius est a I
mant educi coeteri communiter. I imas etiam supernaturales vult educide potentia subiecti Ruuius loco citato si Suarea. contrarium tenet Scotus csi suis, cum quo sentiunt Conimb. t. Phys loco citato,dc alij. . Quod ita: mae intentionales non educan- turde potentia materiae videntur probarem . l. hae rationes. r.eductio forinae de potentia P D, I r. Utrum Drumae accidenta- materiae fit per transmutati olim ipsiua ; cis . . ' , forma. uti x educitur, licet dependeat in ne
in prima illa molitione non expe aiae Deum concursum materiae, cum id videatur esse ex debilitate agentis ; ideo in hoc placet magis loqui cum Augustiito,de alijs Antiquis,& dieere formas elementorum,& cδorum fuisse concreata a. quain ed clas de potentia materiae. ν tornia, qtix educitur, licet dependeat in netes educantur ae potentia ma' ti a causa eficiente, non pendet tamen in
G c., nseruari i sed λ imae intentionales non
Non est dissiculta, de formis accide talibus, quae fiunt per propriam prinductionem,& per suam immutatur subiectum , cuiusmodi sunt dispostiones mare-xiales, te alia hii iusmodi, scd de formis, conservari ; sed λ imae intentionales non
fiunt per transii .utationem subiecti, di iaconseruari pendent ab effciente; ergo non educuntur de potenDa niateria maior patet ex natura eductionis; minor etiam elieuidians; quoniam per lumen, & species interationales non alteratur subiecti misecus enim alteraretur caelum, per quod lumen
xialis, ti alia hii iusmodi, ted de tormis, enim alterar Iur MIM, PULquae dicuntur intentionales, quae temper traijcitur,quod deinde semper dum sunt,pendent ab efiiciente,ut lunt spe- conseruari ab efficiente dωcet experie latia.
cies ilitentionales lumen , 5cc. 'lterius dissicultas est de formis artificialibus, tacettio est d:fficultas de formis accidental 1-vus supernaturalis ordinis , cuiusmodi sunt gratia,charitas,fides, hinien gloriae,& quod est anconueniens; C SMaha Liusmodi;de primit ergo sormi ,qui tur de fiunt per Propriarari productionem, di di- quoniam ex eodem aede in
Secunda ratio. si huiusmodi formae ediicerentur de potentia materia mater asimul, di semel concurreret ad OpDosita, quod est inconueniens ; ergo non educuneuntur immutare subiectum quod educantur de potentia subiectistraeterquam quod est communis omnium sententia. pzb tureiridenter illa ratione; quoniam dictae ormae dependent in fieri , ω in esse a subiecto, di quidem inheri ita, vi sine concurui Iubiccti in suo ordine agens nihil faceret, erno vere educuntur de potentia subiecti. Desormis intentional bus sunt duae sen-
opposita. Quod non educantur artificiales Pi oba-
nem,sed conuequenter ex actione , Per 'Maproducitur aliud , non educitur de potentia materiae, sed forrna artificiales no fumper se,sed per accidem resultant ex mollisbus instrumentorum, ut ex stelione, dol Desormia intentionalibus iunt aliae icΠ- Dus inIIIum minia ι , tentiς. Altera . quae a mimat 1llas educi de tione,expoliti DeIergo non educuntur de potentia subiecti est Ricardi in x. disti i 3. potentia male a.
OHod non educantur de potentia stibis dii in pernaturales est quarta ratio. Illud non pote sic duci de potentia materiae siues biecti ad qucd subiectum non habet po-rertiam; sed materia dic. subiccta creata non ' .abo. potentiam ad sozmas si perii
195쪽
tutates; ergo non edueunti ir de potentia sibi ectorum; minor probatur ; q ioni an potentia, & actus debent proportionari ; ergo potentia iraturalis non potes esse ad actus supernaturales; sed natur
Vinta ratio formae supernaturales dantur subiectis ab auctore naturae ut non de bitae naturis illorum ; sed supra naturam subaeetorum; ergo a solo Deo creantur; patet co sequentia; aDeire debet eroducere res iuxta ipsarunt exigentiam; cum er- o dictae tormae non exi3ant pendere in
i. subiecto ; ergo essentialiter pelidentia subiecto; sed ex probatis forma, quae es sentialiter pendet a sibiecto, de illius potentia educitur;ergo formae artificiales educuntur de potentia subiecti. Quarta ratio pro fori s supernatura. libus; formae si per naturales continent intra gradum accidentis; sed omne accidens est entis ens s ergo omne accidens dicit essentialein ordinem ad subitantiam. ut ad suum stibietium; sed ex modo dictis , qtiod essentialiter pendet a sibie-o cto, essentialiter educitur ex illo; ergo em a subiectis. ut quae iunt supra natu- formae supernaturales educuntur de rotem ras subiectorum . non cducentur a Deo de
ipsorum potentia; sed ab ipso immediatEereabuntur.
Pro contraria sententia assirmatiua , dillimo quod educantur de potentia subie, i formae intentionales sunt iis rationes. Prima dictae sormae sunt verὰ accidentia , de accidentia ii miratis ordinis; ergo essentialiter pendeota sibileto; sed quod
in sto esse essentialiter pendet a sim cto , educitur de potentia ipsus r ergo formae intentio sales educiantur de potentia subiectoriim ; propositio dc consequentia patent; assumptum probatur; quia ad illud, quod inratias iter pendet ab ipso , Ω-Bitctiim habet potentiam ; ergo adiuti ahit actionem agentis ad illud effcie dum; sed id dicitur educi de potentia si biecti. ad cuius prodiictionem subiecti impastiue conci irrit ad vitiando agens; ergo id , quod essentialiter pendet a subiecto , dum fit , educitur de potentia sisebieci ; essentialiter autem pendent for
mae intentionales , ut accidentia natura.
lix ordinis, q iae essentialiter sunt entis, idest si astant x entia; a subiectis; ergo pendent, & de illorum piatentia educun
Secunda ratio . ad eductionem non requiritur , quod si biectiam propriὰ dicatis r transmutari, neque quod forma, 'uae educitur poti qua educta est non penceattia subiecti Pro solutione Notandum. 'uod necesse est educi da potentia subiecti omnem illam formam, quae fit in sibi ecto, ad quam sit biecti in i habet potentiam edi ictiliam; quυniam Ω- stitistra esset illa potentia in sibi est',& cum sorma fit nihil impedit . quia per talem potentiam subiectum in so mam infitiat, iam igitur confiderandum est , quod omnes formae accidentales
naturalis ordinis continentur in potentia
sitorum subiectorum, cuius signsi est, quod fieri non possunt ab agente nisi ex stibiecta disposito:euidens hoc est . in formis inter tionalibi is, de quibus est dissicultas; nam luminosum non potest producere lumen in quocumque subiecto. scit sollim in diap h lio , nec species intentionales visi is prod cuntur; nisi in corpore illuminato, de magia intensae hae qualitates producuntur in propinquo , quam in remoto; necesse ieitur est ad productionem dictorum accidentium dati subiectum taliter dispositum , 8e applicatum ; quod signum est . ut dicebatur, quod comitientur huiusmodi formae intra potentiam subiecti; ac proinde quod subiectum concurrit ad heri illarum , ut negari non possit, vere i las educi de potentia subiecti; & hoc ipsum valet de sormis artifi-actii ab agente; sed si issicit passivus con- ciali hirs , nam figura statua non fit in aqiia, V C. L. -ν. vel alio corpore illi ido, sed in iligno, up alio corpore solido; pendent ergo huius modi fotniae a dispontione subiecti ; veproinde necesse sit dicere illas cotineri intra potentia materiae, cu ad eas requirat debitas dispoiiciones; praeterqua quod fiarma ei irsis subiecis, ergo soritiae tutentionales educuntur de potentia sibiecti, quoniam ad i pla subiecta Passiue concur
Pro formis artificialibus est tertia ratio, formae altiliciales. non possunt non esse
196쪽
artificiales si appellentur omnes,quae in su- debitum naturaliter , & tanquam gratuitis
hie tum inducantur per artem, lunt mul- donum, in primo lycet vjdeatur exigere atriae , Quae nullia modo disiciunt a formis ni euralibus; nam per artem inducuntur multae formae substantiales, non quidem immo diate , sed quatenus per arte in applicantur activa passi uis,dictae autein formae necessario educuntur de potentia materiae. ut paret iii multis mixtis factis per medicinam di in viventibila genitis per artem , ytilarullis, qui excluduntur nona matre , sed a calore per artem applicato; solum dii scultas esse potest defigi iris quatit ita ciuia, quae
coni munius appellantur formae artiti Oa-ics, ut sunt formae statuae, de aliae illi ius in di, & illae etiam dici debent educi depotentia subiecti, non solum quia non differunt proprie ab ali)s figuris in qii antitate quem concursum subiecti , in secundo ta- mendicit non fieri exAEoncursit subiecti; cum petat conciρi ut factum immediate i Deo, ut donum ipsius , in aliquo tamen si biecto. quare mihi quidem probabilior antiqua se ratent i a Scoti videtur, quam quae a quibusdam hoc tempore defenditur, unde
exiit imo. Dicendum sermas naturales tam intentionales, suam artificiales educi de potentia subiecit; non educi tamen supernaturales, patet conclusio ex dictis, & confirma tur prima pars deformis attificialibus, quo niain ut dictum est materia habet natural εpotentiam ad formas' actificiales ratione Principi) proximi, a quo si int; licet ratione
factis a natura; sed etiam quia si dictae figu- primi principi pi)., quae est ars, sue quoadrae sunt quid dillinctum a quantitate ut finita,& terminata dicunt essentialein ordinem ad subiecisi,a quo resultant, ut proii de esse non possint nisi ex ipsius potentia. De formis supernalibus est maior ratio, cur negetur illas educi de potentia subiecti; nam ad illas subiecta nullam habent nae turalem potentiam; s. luergo mulint edu-- ei de potentia illorum , quatenus Deus uti
illis vult ut potentia obedientiali si quide
omnis creatura propter subiectionem . qua dicit ad Deum, ut Dominum,parata est, ad
praeliandum per ipsi im qu mque non implicant contradictionem licu i Ripia dictu est in quatenus inquam vult uti subiecto, ut potentia obedientiali passiua, ad producedam formam supernaturale; at quod Deus
modum dicatur ita aere ad illas tantum potentiam obedientialem, re tamen vera nulla forma artificialis priaucitur, quae ita mediate non habeat aliquod principitini effectivum naturale . manifestum est id imomnibus,quae fiunt per medicinam: certuri
etiam id est in iis, quae fiunt a statuaria , de
ali)x huiusmodi; nam immediate figura fit ab acumine instrumenti, quod naturaliter aptum est discontinuare partes subiecti, licer requiratiar motus localis , & impulsus modificat iis ab arte. Secunda pars de formis supernat iratibus confirmatur; quia educi de potentia etiam obedientiali subiecti; non bene concordat cum natura ipsarum , quae petunt ab extrinseco aduenire subiecto , ut subiecto si biectis sic utatur quando facit formas su- non debitae; sed ut gratuitum donum si per
pernaturales per lume naturale certo sciri non potest, nisi enim a Deo reveletur.iquis certo asserat ca Deus producit gratiam inoia illa elicere e potentia obedicntiali ani.
mae transeat, u .d Deus eleuet animam ut
potentiam subiectivam ad recipiendum gratiam; at huc ut ex dictis patet non sussi. cit, ut dici possit, gratiam educi de potetia
animae , nisi addatur animam conciirrere
cum actione Dei passivo influxu in ipsam gratiam, quare de hoc vix qii idquani certo asseri potest ; nec argumentum petitum a
natura accidentis est ei hcax; quoniam accidens sumi naturale habet dilo, unum ut debeat qirident eme in lubiecto ; alterum ut
additum ipsius nati irae; ergo conuenie
tius eli dilias formax infundi in subiectum
subiecto non plus concurrente ad ipsarum productionem, quam recipiendo,quod n. fossicit ad eductionem ; unde in communil ocutione non dici mur gratiam, ec alia tu 2 naturalia dona educi de potetia animae.
vel potentiarum illivi sed a Deo infundi.
Ad rationes in contrarium. Ad primam respondeo dicendum. quod ad eductionem illa duo non sint necessaria, unde licet formae intentionales non proprie immutent subiectum, di sinprependeant ab agente. e stibiecto tamen eduis RHy.L. cum ad ipsarum neri concurrat sa- biectum
197쪽
biectum adiuuando agens In silo ordine, ut Otur ratio ipsus i. M piiderat; mia ratio ostendi int, quae dicta sitit. elt definitio, sed forma non est definitio ipsitis Ad securida in respondeo dicendum, qliod unae intentionales licet sim ex oppositis principiis,non sunt tamen opposita i unde ex eodem subiecto educi possint, cum & in eodem sibiecto recipiantur ; nec habet inaiore difficultatem, quod educantili de eodem subiecto . quam quod in eodem sibi ecto reci. piantur ue unde si conceditur recipi, quod est Decessarium concedere,s dantur; cocedi etiadebet educi, sed de his alibi. Ad teitiam μή pondeo dicendum . quod loquendo de figura facta per artem, de qua procedit argumentum, siquid est a quanti. tale cum tali negatione distinctum, dicit ore i fieri per se; quia nulla eli alia intrinin ca actio in subi cto, ad quam resultet, P sito qliod sit quid distinctiim, quamquam neque si concedatur resultate, dicendum pr Pterea et it non educi de potentia subiecti; cum ad talem productionem, quocumque modo fiat, concurat subiectu in in suo ordine.
Quarta de quinta ratio sauet lactindae parti nostrae concIusionis, contra tamen Iacit quarta pro contraria lintentia, Ad quam respondeo dicendum, quod omnia accidemtia sunt ent is ens,in quantum omnia acciden. tiadiim sunt, petunt esse in si ibiecto, non sint tamen erit laens; quod omnia sint debi ta alicui subiectu, cum accidentia supernaturalia ex eo. quod habent coniungere, &eoaptare subiectu cum obiecto supernaturali, excedint natu tam subiecti; unde hac de eausa quoad esse, & fieri pendent immediate de totalitera causa stipernaturali, quoad recipi, de iustentari pendent a subiecto. Lui tamen gratuito dantur.
ipsiit: quod quid erat; quia esset delinitio delinitio
Secunda ratio forma est quid aeqiiiii mim, sed aeqiiii iocrina non potest deliniri; ergo forma non potest definiri; minor patet, maior probatur: quia forma dicitur de intelligent ijs, dicitur de persectionibus substantia libiis, ta accidentalibus, tiae interiesuritaegili uoca. Pro a firmativa sententia lanitiae
Prima ab auctoritate ipsilis philosophi,qui
loco citato definit formam substantialem rationem ipsi iis Quod quid erat, de secundo de
de anima t.1 eli autem materia potentia. tor-nia autem actus.
Secunda ratio. quidquid aduen it potentiae subiectivae vi ipsius pei fectio, de complemetiim actuansi plam , esiaetiis ipsius; forma aduenit potentiae subieci tuae materie,ut ipsius rei fectio ; ergo ea ipsius actus. Pro solutione. Notandum, quod formae nomen non uno modo accipitur apud philo hos; nam de Metaphysice & Plix sice varias habet acceptiones ; Metaphvsice enim aliquando acincipitur pro ipsae si zntia, ct natura; unde est illud D. Parii. qui ctim in sorma Dei esset non rapinam aibitratiis e fi ella se aeqtialem Deo; aliquando pro inreli gentiis, ita eas appellat Philosophus prim i lib. m.&lib. II. de alibi; quae ve distinguantur ab alijs formis dici solent farinae actistentes. aliquandola mae appellantur diu rentiae pr inter similitii dinem , quam habrat cum formis in sormantibus ; nam sicut gent: s, quia est quid potentia te incompletum informe & determi-
in m nablic dicitur m teria inrta physica; ita disiae ri. o. vim in Ibrima piaclusa serentia, quia est quid actuale conplet iusi, M
SEntemia ais mattua est Arist 1 Plivs t. 12
S L. mei. t. 2.&caeterori: in P nilosopli rum communis.
Pro liceat tua sunt hae ration z. Prima Deus e t actus, sed Deiri non est forma; ergo male dicit ut forma actus; male etiam dia ergo torma pbysce accipitur, nec uno mOdo; nam alia esi accidental Is, alia substantialis . praeterni illi miis soritias in forinantcs supernarii radi . quae non sunt phusicae, cum non cicbeam tir na iirae vi sit; nic agimus deforma rei bilantiali physica , quae dici sole 'i distingitatur ab alii x, forma subitantialis informai . . de de hac quaeismus qit id sit,
198쪽
mina , quibus appellata est a sapientibiis nem ad compostum bene dicῖ vIdeust re in medium sunt afferenda . Plato igitur lio ipsius uuia quid erat . id est eomposito γ de republica formam sebstantialem ap- sibilantiali est forma id. quod dat qiiiddit Pestat diuini imaginem exemplaris res iis tem,qitae dici sistet ratio; uam cum quidditas impressam, in Timaeo appellauit diuinam incompositis substantialibus principaliter sit prolem, vere existentium simillacrum, re a sorma substantialiuaene dicitiit ratio ipsius diuinae naturae participatam similitudinem Do quid erat.
idem Pla. ex Arist. r. phy.tex.31. formam nun Q Iare. Cupauit unlim, quia dat composito unitatem. Dicendum bene definiri posse tormami ipse vero Ariit. omnibus his nominibus for- lubilantialem insornaarom per rationem mam appellauit scilicet speciem . secundo ipsius quod quid erat , siue etiam bene delia Phy.t. io.& ix. quia est pulchritudo compo- niri peractum substantiat in informantem,sti. undet. Phy. L si .dicitur pulchrum; ra- qui eo ipso quod cum materia unitur, unum tionem vocavit 1 Phy. tex. 12 r. met. & 8. cum illa facit. patet vitaque definitio ex
N alibi, vel quia ab ipsa forma potissimum dictis, & confirmatur: quia nihil eli, quod sumatur definitio, quae dici solet ab Arist. prius conueniat formae, de qua loquimur,
ratio, vel quia sicut ratio est perfectio lis- quam esse actum insormantem materiae . reminit, ita sorma materiae & compositi; vel cum ea 'num substantiale constituere, per quia ex forma maxime prouenium sorma. quod etiam dicitur ratio ipsius quodnuia Iitates , seu rationes intelligibiles. appellu- erat; aliquitainen sic formam lubilantialem ait a bim secundo de anima textu secun- informantem describunt, forma est substando , & octauo Metaphs texi. quinto. is & tia incompleta , simplex , vntam ex princia a 6. quia actuat materiam, di facit ut com- pus generationis actualis materiam ad comPositum, quod ante i plani materiam selum stituendum unum per se completum . dici- aerat potentia, sit actu: habitum dixit primo tur subitantia quia conlponit corpum lubilat de Sen. tex. s habitibus praesentibus cessat tiale, unde esi in praedicamento substantiae motus. , & in poli praedicamentis deforma vi principium formale subitantiae compi loquens ait. a priuatione ad habitum non da- utidicitiit simplex, ut intelligatui formai turregreisus; dicitur terminus Phy. 8 s. esse quoddam principium compositionis Met nisi cae, quia terminat materiam,qua- physicae. ipsam tamen nullam habere physias in se indeterminatam.& incompletam,adi cam compositi 'nem; additur principium ge- Pellaturendet echiax. de anima text. r. quod nerationis; quia intrinsece rinutritur ad M- verbum volunt Interpretes ab Ariit. hiisse necationem subflatialem,sine hoc tamen sufinitentum , de qua voce Peripatetici multa, ficienter intelligitur natura sormae et diciturnor fortasse alibi: appellatur substantia L. de actuatio matericiat, ut explicetur propriumaa ima tex. x.5c '.quia est praecipua pars com- nuiniis serm qitae non solum est principium rositi substantiali, Phusici; dicitur vltimo generationis, sed etiam compositi geniti,v
et xemplar,seu idea x.Phy.tex. xη. quia ut an- de addui illa verba. ad constituendum viatii. rotat Alierroes ri. mei. cenamento it. Ies per se completum, per Uiae tamquam ad GHum per formam operantur, ita ordinate nem forma substantialis ordinata i nnorescit; Mpetantur. ac si per exemplar persecti sita satis laineri, & me tua di finiri videtur formamum operarentur . omnia dicta nomina iza si periori definitione. est actiis subitat, aperiunt aliquo modo naturam formae, sed. tialis informati uni a per se cum mater nullum illam pe: ecte definit; unde consi- cinisti tuea iuderandum est,qtiod sicut materia est euen. Ualiter potentia subiectiva substantialis, ex Ad rationce in centrarium sua prima inexistente fit aliquid ; ita tot- .ana essentialiter esse debet actus informant Ad primam respondeo dicendum, quin substantialis, ex qua eum insit in materia, Deus ei lactis unus petis sui, filenimita,niam sit unum completum sibilantiale, ac pruin- ipsi ur natura consistit in actitati vita intel- de bene forma per actum substantialem in- lectuali, cum independentia ab omni at turmamin detin ietur, quae Hiam geroidi- 1ea I urua mia physica dicunt a ius insa
199쪽
inam; quare iuxta haee concessa malore, &minore, negatur consequentia; quia actus t. r. Vtruvl ex materia
dicitur multis modis; unde set undum ut G c c Cacceptionem dicitur de forma physica in- Ibrmapat znum perse.
Ad secundam respondeo dicendum , C Ententia assirmatitia est communis
quod forma accepta secundum omnes si- Aristotelis lib Σ. de anima&ὀ. Meta-gnificationes ι quas habet,non test des, physicae, S. Thomae prima parte filiae. 7s. niri, lilia vere est aequi uocabat forma acce- art. . Scoli S. metaphv.cap. vltimo; Alex.pta restricta ad sorinas physicas insor- Alens .parte quae.7. membro I.art. I. Dur. mantes non ellaequi uocat unde potcst defi- in x.diit. ix.q. 1 de aliorum.
Diri . . Pro sententia negativa contraria me obiicies . definitio est per gemis, & din hqratione . Ptima si ex materia dc forma serentiam; sed entia incompleta non ha- substantiali fieret unum per se,fieret etiambent genus & disserentiam , ergo forma ex materia&sorma accidentali; sed ex ma- quae eit ens incompletum, non potest defi- teria & forma accidentali non sit uni inaniri . Respondeo dicendum, quod per per se; Quia compositum accidentale est genus differentiam, sicut supra de ma- unum per accidens: Ergo nectite fiet unum teria diximus, soli im procedunt defini- per se ex materia & forma iubilantiali . itoties entium completorum non incom- Probati ir Maior: Quia si ut materia est popletonim , ad quorum definitiones lassicit tentia ad formas subitantiales , ita etiam aliquid proportionale cum genere &dita est potentia ad latinas accidentales , dcferentia, quod reperitur in allata defini- scut sorma subitantialis est actiis, ita dctione; nam sorma in actit coii uenit cum accidentalis: Si ergo ex forma subitantiali initItis alijs, in ratione informantis con- &materia fit unum per se; Quia una est venit cum accidentibus ,& distinguitur potentia ι altera actiis, fiet quou; unu per scab omnibus actibus per se subsistentibus ex materia deforma accidentali. completis; nam anima ration lis est qui- secunda ratio. Si v. g. ex hac materiadem actus etiam per se subsistens, feci ta- he hac sorma, ex corpore scilicet SP animamen est informans , Q ia de se est quid Petri fieret v num per te; eodem modo estia IA ci posset unum per se ex illa forma dc. 'ti cunque alia materia; sed hoc est impossibile; Ergo Se id unde sequitur . quela probatur. Quia tam illa materia est pura potentia,atque haec, Unde si una facit cum forma unum per se; Quia est potentia, destiaecuinque alia faciet. Minor probatur; oniam sicut determinata forma fit ab eniente determinato; ita de haec forma debet fieri ex hac determinata materia; de non ex alia; Ergo non ex quacumquet materia Se quacumque forma potest euiciuniim per se. Tertia .illa In unum non uniuntur, quae sunt causa multiplicationis; sed talis est: materia; unde ab antiquis dicta est dualitas, de infinitunL: Ergo non potest cum
forma uniri in unum, repugnat enim alia quid causare unitatem,ge multipli uaton. cum haec duo opponantur. In contraiiii pro sinia assirmativa negativa sunt hae rationes . Prima. Si ex materia
ti soima substantini non fieret unum
plendum de constituediim unus cum corpore: per reliquas
particulas distinauitura formis accidem, talibus, de ab omnibusi quae non sunt formae Dbstantiales phy. scae informam
200쪽
per se scii stra connecterenti ir; cum non non nisi ut faciunt unum, tiam proprietates connecimuir, nisi ut ex illis fiat unum physicum substantiale: Erfio. Secunda omnes species physicae, ut homo, lenibos,lapis,&c. sunt unu quid per se
ut patet. Quid n. incorporeis magis unum Pera se,qila: n homo, quam leo dic. Q sed honis non eli sola materia, neque sola anima rationalis, ut manis ei lim est; Ergo ex aninia rationali & corpore fit unum per se; Ergo S ex omni forma substantiali physica
cum sua materia fiet unum per se. Tertia . In genere artificiatorum illa faciunt unum per se, quae Rut inuicem cominensurata ad unum praestandum, ut ss &forma stati iat, quae faciunt unam statuam; Ergo & in genere naturalium illa iacient virum per se, quae sint inuicem commensurata , sed forma materia sunt liti iusmodii Ergo facient unlini per se. Probatur minor; Quia potentia est commensi irata & coaptara de si a natura actili , ut illi, a quo in genere emis perficitur S: completur: Ergo ex
illo de actu fit unum per se. Pro solutione, Notand si, g a priori no pol reddi alia rocur ex materia & forma fiat vitia per se,qua ipsa natura materiae & formae. QIi Connexio fornaae,' materiae est immediata, Se caiis ab ipsa distincta causa; Vnde Aristo t.
tam 3 inetaph sica, quam secundo de ani. ma Tex. 7. ubi assertione in hanc tradidit non putauit aliam reddondam esse rationem,cur fiat unum per se ex materia Se forma, nisi cuia una est potentia. altera actus, dicit enim loco citato de anima.Vnde non oportet 'ii. aerere si unum est anima de corrus . Qita fi d icat si penetretur quid fit esse corpus te potetitiam,& quid sit esse animare a mim,cessat omnis quaestio cur ex animare corpo te fiat unum; ca ergo a trioli alia reddi non possit de hoc ratio, restat ut couligatur a posteriori. Considerandiim ieitur est,quod clim proprietates sint manifestati
uae naturarum caedem n*bis poterunt in a. nifestare unitatem totius ex materia & forma nam si prDprietates,quas habent res naturales, trec ii it prxcita contienti int,vi ha hent marcriam, move praecise ratione tormae, vi maxime ost cest sesus & vita vege
tantium, conueniet ergo ratione utriusque habete debeant aliquod unum principium, nec habere possint plura principia ut plura, Se inter se diuersa; Erit ergo unum quid
colina tulit ex materia dc forma, ex quo ut ea uno adaequato principio emanant pr
I rietates, quae tamen si aliquando ex solabrina ad aequa te existant, arguent sorina in
illam de senabere posse statum separatum a materia ivx est in anima rationali, a quare in qua cum sit intellectiis de voluntas adaeqitate,conseqtieter habemus stare posse animam hanc de se, Acesse separatam, ac
proinde non corrumpi cum corpore; Pr prietates ergo rerum naturalium cum pro adaequato principio deret minent sibi materiam de formam, necesse est ex materia deforma fieri uni im naturale compositum; naneque persecte nos intelligere censemus res naturales intellecta praecise forma, nec intellecta praecise ni aseria, sed forma cum materia , ut hominem intellecta anima r tionali clim corpore humano: Addi debet,
quod illud, quod est causa unionis multoruaccidentium cum una materia, uniri cum eadem debet inulto magis, cum hic non male accomodetur illi id. v rupter quod virum
quodque tali, N illud magis, quare. DiceAdum ex materia de forma substantiali fieri unu per se; Patet ex dictis, Se rationibus seci indae sententiae. Confirmatur Illa faciunt unum per se, quae coalest tint in unam per se indivisam essenxiam ; sed E.
G. Materia de forma equi coalescunt in unam indivisam equinitatem, corpus do anima humana coalescunt in unam indiuisam humanitatem; E rgo ex materia dc sortina substantiali fit unum per se,
Ad rationes in contrarium. Ad primam respondeo dicendum, quod
materia de forma accidentalis non coalescoent in unam indivisam essentiain, quod patet in albo, quod si accipiatur secundum totum quod dicit, duas cicit essentias ad inuicem distinctas ; nam dicit essentiam albedinis, qtiae saluatiir sine lacte,vel carta, de diuit Hentiam cartae sue lactis, in quo est albedo, quae pariter integra est sine albedine: at sormas sabstantia si scii in mat ria coalescunt in unam simplicem essentia,