장음표시 사용
121쪽
Ut vero ad alterum transeamus, quod totius consormationis maxime proprium est intelligi debet, parabasin omnino ad antiqui generis subulas periinuisse. Qui autem in chori numero erant, cum in scenam professissent, quadrato agmine, sive ἐν τετραγων istor disponebantur, ita ut ad theatrii conversi essent, atque sermones conserebant nonnunquam cum eis, quos in proscenio, quod dicitur, gentes reperissent. Ita ordinati instructi que carmen cunere incipiebant, quod στασιμον plerumque dicitur, cujus quidem natura talis est, ut parabas ipsa non contineatur. Haec enim tum demum orditur, cum actores theatro abiere, ut omni et carmina se deel mationes complecti videatur, quue per illud tempus a choro proserantur. Ut ita sentiamus, auctor est Anonymus his Verbis: i. 'O χορος ὁ κωμωοe
ἔπτάκις στρέφετο ὁ χορος, προσθιον f κures μέρη του θεάτρου. Qui idem explicatius etiam de Parvbvsis natura utque denominatione disseruit, ut non dubitemus verba eius transscribere, Consentientes, hoc nomino significari conversionem chori ad eos, qui audirent, sive potius discessum ad alteram
II. Apud indors pag. XIV. 36. Ibid. pag. Vlu. 17. Ibid. pag. l. is ibid. pag. XVIII.
122쪽
Huius autem institutionis origo, qualis fuerit, ut explicetur est quidem
ex artis dramaticae insantia repetenda, quae omnino in lyricis consisteret nihilque nisi Parabasin contineret, quod dramatici generis nomine insigniri posset Quod si recte statuimus, non erit negandum, Parabusin tanquam antiquissimum et quasi principale fuisse, inuocum tempore interiecto totius sabulae ratio coniungeretur Sed ut propius ad rem accedamus a quo ingenue sateamur, quid nos sentiamus parabasis ita erit accipienda, ut. prologum significet, quem poeta fabulae suibus inseruerit. Quod omnino perspicuum est, si perpendimus, non aliam opportunitatem datam esse, qua poetae uti possent, si sorte de comoediis suis ad spectatores verba sacere vellenti a vero ne quis inde colligat, quasi prima comoedia in parabas cernatur, cum non habeamus, quo mari possit, ut tota res iticonjectura posita si Sin vero quaerimus, qua ratione chorus a parabasi dispositus sit instructusque, nihil facile erit, quod pro certo affirmari po
sit, cum praesertim testos desuerint, quorum auctoritate nitamur. Est enim res impeditissima, ut otiam recentiori scriptori, cujus omno studium in hac re expedienda collocatum sit, erroris venia danda sit Sed quod Iloe mannus, rerum antiquarum Peritissimus, Proposuit judicium, ita institutum est, ut toti rei aptissimum sit maximeque cum eis, quae tradita sunt, son-lito videatur. Facile igitur adducimur, ut Verba eius, quibus, quantum seri potest, parabasis motus explicetur, hoc loco asseramus: ο Ni man
I9. D. H. Kolster dissertat de parabasa veteris comoediae Atticae parte antiquissima.
123쪽
und ad ἀντεπι Οὐηιι sprat. Quot autem et quales parabasis partes fuerint, non multum haesitamus, quid recto statuendum sit, cum nonnulli uerint, qui omnem quaestionem solvere vellen Reseramus nos igitur ad eum, quem saepissime laudavimus, nonymum, cuius quidem testimonia in his
Eandem rem attigit doctissimus Scaliger, qui haec habet: γλ abebat autem n α Οαβασι partes septem: orati ἀτιον, quae orat constitutio brevioris partis; unde et nomen a praecisione. Altera pars dicebatur Anapaestica quia olim ex solis anapaestis consi- ciebatur postea suppositis aliis pedibus nihilo se eius no me retineba Tertium Vocarunt ἄκοον, non Propter tractum productiorem erat enim brevissima sed quia unico impetu sine respiratione absolvendum esset Luserunt in nomine Ludio nos ad laborem potius respicientes. Post eam erat Strophe, cui Antistrophos respondebat huic Epodos succo dehat, aut Epirrhema cui ante pirrhema respondebat quod XV l. non amplius versibus constare, lex suit Aristophanes numerum auxit Partiebantur autem utrumque in Semicho rum interdum versu una paestico, sive commatio et strophe:
voluti in I anis apud Aristophanem. Sed ne relinquatur, quo lumen instituto nostro assundi Possit, parabasis partes paucis persequendae sunt, ut, quid in singula quaque chorus expresserit, intelligatur. Sed quoniam haec omnia cuique aperta sient, qui Aristophanis Aulas inspicere voluerit, cum alii multis verbis exposuerint, quae dicenda essent, hac disputatione supersedere posse putavimus. Quid autem in parabas secuti sint poetae, de eo nonnulla disserere in animo es Quod supra indicavimus,
124쪽
comico retinenda parabas occasionem sibi servare voluisse, qua, si quid res ferret, spectatores alloquerentur, id facile appareat ex fabulis, quae ad nostram memoriam pervenerunt, ut non indigeamus aliorum scriptorum iudicio. Quae enim in Equitibus legitur parabasis, ea habet poetae commendationem qua is patriam amare et malos homines persequi dicitur, quamquam sperandum non sit, lare, ut spectatorum gratiam consequatur, qui reliquos poetas prorsus negligere coeperint Finitur haec chori parseo, quod omnes, qui uudiunt, ad poetam probandum provocantur. Idem sere valet do Nubium parabasi, in qua chorus conqueritur poetae fortunam esse eum praemio dignissimum, quod aliis deseratur, qui sabularum ius expilatione victoriam adepti sint studere eum omni modo, ut patria salutem asserat Quod in Pacis parabas reliquarumque sabularum inest, in eo e dem poetae ratio apparet, ut diutius in hac re versari supervacaneum esse videatur. Ne quis igitur quaesiverit, quae et qualis sit parabasis summa, aut quid sibi voluerint poetae in ea adhibenda, cum ex eis, quae disputata sunt, constari debeat, aut laudes poetarum praedicari, si quid in arte aut civitate perfecerint, aut etiam aemulos gloriae derideri. Sed pergamus ad
Deinceps, ut est propositum, de genere dicendi dicatur, quale antiquieomici adhibuere. Qua in re definienda ne silli videamur, major quaedam cura adbibenda est optime autem, quod volumus, consequi possimus, si dicendi genus, quo illa aetas uteretur, quodque aliquatenus ad comicos pertineret, paucis explicuerimus ut tota res repetenda altius videatur. ut lius hujus rei intelligentissimus, breviter quidem, sed accurate significavit orationem ejus temporis, quo antimia comoedia omit, ut non dubitemus
verba eius apponere i quibus temporibus quod dicendi genus viguerit, ex hucydidis scriptis, qui ipse tum fuit, intelligi maxime potest. Grandeserati verbis, crebri sententiis, compressione verum breves et ob eam ipsam
125쪽
causam interdum subobscuri. Quod idem scriptor alio laco, quo tria genera dicendi exponeret, disputavit, omnino tale est, ut referri huc possit est autem locus ille hujusmodi: Nam et grandiloqui, ut ita dicam, suerunt
cum ampla et sententiarum gravitate, et majestate verborum, vehementes, Varii, copiosi, graves ad permovendos et convertendos animos instructi et parati. Quae omnia si consideramus, facile adducimur, ut singularem illius aetatis orationem dicamus, quae, quemadmodum in Aeschylo Thucydide aliisque cognoscitur, amiditudine, copia, gravitate, ornatu excelleret, in qua vis maxima esset, ut tractare animos omnique modo Permo ere posset qui enim naturam maluit, quam ad artem accommodavi, ut non mirum esse videatur, quod figuris atque luminibus dicendi requentoris sit, cum non admittantur aut raro adhibeantur cae orationis Partes, quae cum arte qua dam usurpari soleanti Haec autem oratio, qualis descripta est, quantum in comicis poetis appareat, jam erit dicendum, si prius monuero, quomodo iani tum adeo excoli intuerit omnino autem tenenda est ratio eorum, qui Homeri carmina aliorumque Poetarum Publice decantarent, aut etiam pueris ediscenda traderent, ut omnium judicium informari posset Add. il,sius sermonis naturam, rei publicne statum, omnem vivendi morem, alias ros non dissicile erit ad explicandum, iam Democritum ornate riculum esse et clarissimis verborum luminibus usum, . Empedoclem poetica locutione laudem habuisse. Sed ad instituta tergamus. Erit utemur posito litissimum, si nos reseramus ad eos, qui clarissimi morito habeantur, antiqui generis poetas, ut initium fiat a Cratini dictione. Quae v lis Dorit, recte judicasse vidcmur, si admirabili ubertate et locupletissima cos,ia fuisse dixerimus, cui immiscerentur dicendi lumina, ut etiam tragicorum et lyricorum spiritu ferri vellet. Quod quidem intelligi debet ex
Anonymi verbis, quae in hunc modum conscripta sunt: πολυ και τῆς το
οα-sina. 6. Quid autem sibi voluerit scriptor ille quodque dicendi genus significaverit, non est, quod haereamus, cum verborum sensus opertus sita, Ora ad M. Brutum V. a. De Oritia 2 irati XX b. Apud Dindor pag. VIII. Ibid pas. IX.
126쪽
nihilque aliud, expressetis, quam sententiarum gravitatem, poetici sermonis magniucentiam et tragicae pomis spiritum, qui Aeschylum imitaretur. Sed etiam Aristophanes, quo quis possit esse gravior testis, indicare voluit, quid de Cratiui sermone sentire Habemus enim hos versus 7.
quibuscum comparari possunt, quae in Banis laguntur '.
Qua in re qui plura discere vult, habebit Meinckium, ex quo Hiorum etiam scriptorum testimonia peti possint: transeamus ad Eupolidem Eius autem dicendi genus ut perspiciatur, non diu quaerendum est, cum idem Anonymus auctor sit, eum uti voluisse orationis sublimitate et gravitate, cum lepore coniuncta, ut aliorum poetarum maximeque Cratini atrocitatem lenire Quod ne temere dictum id atur, legantur hac verba ist. σπεο
autem Aristophanes dicendo valuerit, non iudigemus testium auctoritate, eum cuique eum adeundi copia facta sit, atque ex eis, quae praefati sumus, omnis ejus virtus appareat. Sed tamen placo nonnulla asserre, quae rem nostram attingant. Quod in universum dicatur, adhibet ille omnes dicendi modo mira iiDietate, ut modo humillima socci oratione incedere, modo altissimo tragicorum et lyricorum spiritu ferri soleant. Ac si quis singula circumspicere velit, quantum ei tribuendum sit, intelligi maximo potesti Ut enim omni arte diligentiaque utebatur, qua fabulas componeret, ut, gna laude dignus haberi debeat sic in orationis onere alis exstitit, qui omnem venustatem consequi vellet, quique se applicaret ad eum dicendi morem, quem Atticorum purissimum esse dicimus. Quae quidem laus eo magis elucet, quo saepius vocabula reperiuntur et locutiones, quae omnino in ludicris sunt. Quis est enim, qui non adverterit verborum lusus, similes eorum exitus aliasque res, quae poetae consilio aptissimae videan-
127쪽
tur Ilia enim nonnunquam consentaneum luit, ut ii etiam sermones, qui apud infimos homines valere solent, immiscerentur, atque vocabula componerentur, qualia nunquam audita essent, quaeque pro monstris' heri debeant. Quod autem maxime miramur, adhibet poeta in dicendo omnes eas sermonis discrepantias, quibus Graeci uturentur, ut non repudiet, si quid res erat, aut Byzantinorum, aut aliarum gentium orationem. Quid inde essiciatur, in promptu est, cum hoc modo fieri posset, ut omnes sententiarum rationes exprimerentur. Neque ineptum dicendum erit, si servus, cujus ingenio durior Sermo conveniens sit, oriensium oratione utitur, aut si quis vehemens gaudium effundere proponitur. Iam vero e
plicandum est, quanta ejus ars suerit in tragicae orationis usu. Sed quoniam exempla supra allata sunt, ex quibus perspici potest, ad quantam animi elationem et obori et alii sabularum loci sese attollant, quacum dicendi genus optime congruat, non opus est huius rei explicatione. Quam docte autem atque audacter poeta tragicorum orationem traduxerit, ut etiam imitari non abnueret, qui accuratius cognoscere cupit, is adeat Ranarum s bulam in eaque re consulat, quod'clcherus ad multos ejusdem Iocos diali genter annotaviti ii Reliquum est, ut de nonnullis aliis poetis adjiciatur, quantum in dicendi genere elahorarint Fertur eorum Phrynichus talis suisse, qui singulari elegantia et eximio vigore conspicuus esset, ut Mei-no i verba mea faciam, a quique eis annumerandus esset, quorum opera antiqua comoedia maxime excoleretur. λ Quaecunque autem ei objicium tur, quamvis gravissima sint, tamen cum eis sentire non dubito, qui ex mutuo obtrectandi studio, quale apud comicos usitatum esset, uxisse. tariti Maior etiam laus Platoni tribuatur, necesse est, si fidem habeamus eis, quae veteres de ejus gloria tradidere. Sunt enim testes Iocupletissimi, adhibuisse eum λαμπρῶν χαρακτυα in sabulis, ut merito ad Cratini laudes accessisse habendus sit, id quod fragmentorum indole satis simatur. 4. Adjungatur unus Pherecrates, cujus virtus in dicendo tanta suisse perhibetur,
128쪽
ut ιτικωτατος dici posset, neque discrepat ab eo, quod traditum est, fragmentorum natura, quae omnino elegantem eum fuisse docean i .
Quod postremo adjungi debet, id ad metrorum rationem pertinet, Eu-jus quidem tanta est laus, ut etiam cum tragicorum comparari possiti F eillime autem, quod volumus, intelligetur, si quis utriusque generis choros, quomodo instructi compositique sint, contuleriti Sunt igitur metrorum modi, quos comici poetae adhibere voluerunt, omnino ad artem instituti nihilque a tragicis videntur disseris, nisi quod majorem facilitatem ac varietatem prae se serunti Quod autem de omnibus dictum ost hoc maxime ad Aristophanem reseratur, qui eum in multis, tum in hac re sibi deesse non vellet qua re iure tanquam ρισπος τεμ 1 Iaudatur. β. Ex hac ejus praestantia, quae omnibus sabulis docetur, optime vicitur, quid eum impulerit, ut omnes eos aut Diinyrambicos aut Tragicos vehementer exagit ret, qui novae metrorum rationi studerent, relicta prioris aetatis integritate. Hinc igitur illa Agathonis irrisio, cujus tanta mens s inolles Asiae modo incunnberet, quae eo justior dicenda est, quo majorem gloriam ipse Aristophanes in hac arte adipiscebatur. Nec dubium est, quin musicorum ope multa facetiae jacerentur, quae omnino nos latere debebun Sed ut aliorum quoque poetarum mentio sat tribuit Cratino Moinckius metrorum rationem grandem et magni ucam; 7 quid de Phrynichi arte judicandum sit, non sicile efficiatur, cum desint, quibus nitatur judicium; Ortasse tamen alicuius momenti est, quod quaedam versuum sormae nomen ab eo duxerunti De metro Pherecrate multa apud Hermannum in libro clarissimo accurate disputantur, ut res ne verbo quidem indigeati
Quod de antiqua eomoedia dicendum videbatur, id sere diximus.
129쪽
Quod supra demonstratum est, intelligi non posse, quid in quoque eomoediarum genere inesse videatur, aut quae sit cuiusque natura, nisi prius civitatis status descriptus sit, et totius vitae, ad quam quodque peritineat, ratio explicata eo satis defendetur id, quod de tempore praemon hitur, in quo media comoedia norere coepit. Sed quale illud quidem sum rit, repetendum altius videtur Nohilissima do clade, quam Athenarum
exercitus ad Syracusas acceperant, cum nuntius perlatus esset, primo nu quam audiebatur, quia nemo sidem habebat rei, quae praeter omnium opinionem accidisset At vero interiecto tempor cum unum et idem trad retur, neque amplius de Veritate dubitavi posset, omnium animi giavissime
commovebantur. I in terror maximus, moeror acerrimus L Singuli enim
cives, quo quid possit esse tristius, deplorant filios aut mortuos aut capti. vos, omisso eorum desiderio, quibuscum conjunctissime viverent tota civitas conqueritur de sorte sua, quod omni auxilio destituta sit nihilque habeat, quo publica salus sustentari possit Periit flos iuventutis, periere sortissimi duces, est penuria subsidiorum, quibus classis parari possit, denique desunt omnia, quae acceptum damnum resarciantis Accedit sociorum ratio, qui, cum Athenienses amictos atque etiam exhaustos viderent, datae occasioni deesse nolunt, ut adversariorum partem sequantur omniaque agant, quibus dominorum arrogantia acerbe imminuatur Rodiungitur ad Iaec niala, quod hostes cum Tissapherne ac rege Persarum foedus sanciunt, quo facilius Λtheniensium classem Profligarent: -- quae quidem res sati s lietio illis cessit. - Haec et talia circumspicienda sunt, ut appareat, quam vehementer tota res publica labefactari Potuerit, atque omnes in eo, quod agere atque sentire consuessent, Perturbari. Inducebantur enim eo, ut
130쪽
omnem salutem in manus hominis traderent, qui jam olim perverse ben sietis patriae usus esse Alcibiades igitur, quem dicimus, tantum valuit apud cives suos, ut etiam civitatis formam mutare posset. Quod ut perficeret, multas artes adhibuit, quae bono cive prorsus indignae haberi boanti Adiit enim Tissaphernem, cum in Lacedaemoniorum venisset suspicionem, eique persuasit, ut parcius solveret pecunias, quibus Peloponnesii ad res suas augendas uterentur, si eum probe cognovisset, ore, ut hoc modo cum civibus suis in gratiam redire posset. Quod idem communicavit cum amicis, qui apud Samum commorabantur, adiecto, se Tissaphernem patriae conciliaturum esse, si ipse urbe exciperetur, atque optimatium p testas constituta esset, sublato populari imperio Cujus quidem rei fama cum Athenas pervasisset, omnium movit admirationem, cum multi ira exardescerent, quasi res civitate indigna esset, alii aliter perturbati viderentur. Nec tamen sesellit spes hominem audacissimum, cum consequeretur, quod sibi proposuisses. Studebat enim pro virili parto, ut primum Sami rei p. blicae forma, qualis significata est, institueretur; quod cum perfecisset Atho nas mittebantur, qui tanta celeritate munere langerentur, ut, quo resisti possi, tempus non daretur.' Quae quidem constitutio qualis fuerit Thucydides luculenite ostendit, qui omnem potentiam narrat traditam esse quinquo millibus euvium, quorum summum esset ossicium, ut Patriae saluti omni modo inservirent, ex quibus electus sit senatus quadringentorum virorum, cuius omnis auctoritas in rerum publiearum administratione posita esset ' Sed cum omnia ratione animoque lustraveris novamque imperii Ormam perpenderis, in promptu est, non diu stare potuisse, quae tanta celeritate atque etiam temeritate in civitatem invecta esse Quid igitur evenit multi populi, ad quos eo nerat, eam tollere Properabant, ut etiam Sami prioris sententiae mutatio seret lia enim, Thrasybulo et Thrasyllo potissimum auctoribus, Rros eo deducta est, ut populi imperium restitueretur, cum paucorum admianistratio et libertus perniciosa et saluti eo uni minus accommodata esse videretur mittunt etiam Chaeream quendam in urbem, qui, quod milites