장음표시 사용
161쪽
Platoni judicio ad omne genus pertinenti atque ita instituto V δ
inesse videatur, cinekius accurate explicuit hoc modo: . Sensus autem verborum hic est modiae Poetas comoediae non grandi quodam et magni sic dicendi genere usos esse, sed ad vulgaris sermonis veritatem composito et ad solutae orationis virtutes commendando. Ita Passim το λογικον de prosa oratione dici et τω ποιητικι, opponi docuit Schae serus ad Dionys Comp. Verb. p. 213. Non audiendus igitur vetus Aristophanis interpres, qui ad Plui. 15. 3 γῆς ἀοοτοοις π ἔας
δαπεδον καρπον voυς ερ σασθαι, grandiosi sermone ossensus haec adnotates ἀντ του γεωnγίαις ἐπιμελεισθαι To ἔπος
τουτο τῆς μέσος ωιιωδίας ζει. Ne quis vero inde colligere velit, quasi omnis liberior spiritus medio generi desuerit, cum amarulenta antiqui generis dicacitas temperata quidem, sed non prorsus sublata sit. Quod de universo genere diximus, id quousque ad singulos poetas pertineat, vide mus. Ut vero ab Aristophane initium sat reperitur in Pluti sabula dicendi sobrietas et aequabilitas, quae ad altiorem spiritum ascendat, cum tragic rum versus deridendi proponuntur. Sed cum longum sit omnes versus transscribere, quos huc reserendos putem, cum praesertim alios has partes suscepisse videam, contentus ero, enumerare eos, quibus tota res illustrari possit. Eorum autem tenendi sunt hi quidem versus . . 8 - 12. 114.203. 213 255. 601. 603. 35. 39. 40 660. 66 I. 1151. 1152. Deinceps dicendum est, quid curae reliqui idemquc optimi poetae in orationeis fuerint, quorum pri inum habes Eubulum, de quo Meinevius haec tradit: Dictione usus est Eubulus, quantum e fragmentis intelligi potest, tersissima et ad omnem elegantiae laudem composita; idem in componendis vel ingendis vocabulis elicissime
162쪽
audax opes patriae linguae ingenti Vocabulorum eo pia dita vita Atque etiam si considerare voluimus, quam honoPisice Aristoteles in Rhetoricis de Anaxandridis ingenio judicavit, intelligimus, dicendi quoque excellentiam et dignitatem ei tribui oportere, qua optimis poetis annumerari possit. Admodum autem tenendum est, quod de Alexide docuerunt eruditi, quo facilius orationis genus illud, quod quaevimus, Porcipiatur, quodque ita institutum legitur: In orationis cousOrmatione summam ubique elegantiam summumque nitorem deprehendas. Quod enim in singularum vocum usu et forma subinde a veterum Atticorum norma et usu descivit, non Alexidis id vitium fuit, sed aetatis in his etiam rebus ad deteriora prolabentis Ex hoc onere, it trita IIa uix εἷς pro νδεῖς, ομνυων pro
ομνυς omittam, est . c. nov. ει no a Pud Athen. VI p. 230. h. ἀπολογηθῆναι pro ἀπολογνσασθαι apud Antiatii c. i. 82. τηλικουτο
apud Athen XI. p. 502. c. οἰκοδο σαώ, apud Phryn. p. 377. Pol luc. X. 21. ho m. Mag. p. 45 π λαιστρικῶς, de quo id Lo-beck ad Phryn. p. 232. ἰσχυρικὸς sit leg. Pro ἰσχυρίσκος ἀνι ἐτου ἰσχυρὸς apud Photium ex P. 7. 10. II. Antiat L p. 100. Suida s. v. et Lob ad Phryn. P. 288 φνχικῶς pro ἀγδοόθυμος et νομικος pro νομων ἐπιστῆ/ιων Pud eundem bot P. 302 2. o. φια do pulcra sacie apud Antiati P. 3. Ἀττικηοῶς apud Ath. IV. p. 137. c. ἀνθρακηοος apud o Iluc. X. H Particula ἰδὲ oti tra ceterorum comicorum morem usus esse videtur apud Athen. VII. p. 322. c. mitto alia, quae enumerare longum esti Assinis huic generi est, quam in nonnullarum Vocum quantitate sibi sumsit, licentia. Ita χρηστος prima apud Athen. I. p. 10. s. διαπραξάμενος secunda Ionga dixit apud Stobae Serm
LXVIII 2. ἐδιον penultima brevi Athen. VIII p. 336. d. itemque ἐλάαι ibi d. II p. 60. a. de quo Vide, quae diximus admenandrp. 61 quibus adde Simiam Rhod. . . et oracul a p. Phlegonti Trall. p. 4 Denique quod Antiphanes et Alexis conjuncti praestantiae
163쪽
laudem tulerunt ox eo satis emergit, quid tribuendum sit Anon m testi, qui Antiphanem ευνυιστατον εἰς το nuq dixerit. Haec igitur omnia, uim quaerimus, quale dicendi sit genus mediae comoediae, complecti animo et cogitatione debemus, ut vecte judicasso videamur. Postremo pauca adjiciantur de numororum ratione, in quae non minus carminis laus ornatur, quam in orationis consorinatione. Quod autem do tragicis demonstratum cst, eos post Olymp. LXXXIX. a veteri elegantia abduci se passos esse, idem non pertinet ad comoedia poetas, qui probe in numeris pangendis elaborarint. Traditum est enim do Lupulo et Alo-xide summam eorum fuisse artem in numeris consormandis, qua non solum vulgaribus versuum generibus uterentur, sed etiam aliis dissicilioribus, ut taceam Aristophanem, cui nemo in hac re palmam praeripiat. Sod tamen habemus in luti subula, quod in reprehensionem incurrere possit; intelligo hiatus, qui essciuntur vocibus orta Bue δὲ A, ουδὲ τὰ in ceteris ejusdem poetae fabulis non obvios.
164쪽
Sed quoniam prius dictum est, arcte contineri comoediae rationem cum vita institutione, quae in re et Publica et privata comatur, non abhorrebita proposito, nonnulla de his rebus, quas dicimus, explicuisse, ut magis dilucidum sit illud, quod deinceps dicetur. Erat autem omnis res publica atque populus in omni ordine et genere circa Pymp. CX adeo corruptus, ut nihil, nisi omnium rerum depravatio, relictum videretur. Summa enim potentia penes plebem erat abjectam perditamque, quae aerarium spoliaret et cives et socios, semperque lucrum saceret sive in consiliis serendis, sive in legibus, deniquo in omni ludorum genere. Itaque Consentaneum orat, qui voluptatibus vincerent ur indeque se avent desidiae, eos premi paupertate omniumque rerum inopia, ut nihil haberent, quo vitam sustentare possent. Quid autem inde secutum putaveris Erant illi homines, quo siti ipsorum miseria opprimeret, nullo modo apti ad res magnas gerendas magnoquo opero expetondas, cum nihil aliud curarent, nisi ut victum qu tidianum pararent, omni patriae amore destituti. nil postis illa, qua nulla possit esse major, quamque Demosthenes saepius deplorat, ut cives patria proditores esse mallent, quam tueri eam ac tegere. . Haec autompauperum onditio secit, ut etiam divites malis incerentur atque eorrumpis paterentur, cum non modo in theatris male haberentur. . sedes suas ne quissimis hominibus concedendo, Verum etiam sicultates in plebis delecta tionem profundere cogerentur, ne tenaces esse viderentur si Ne quis igitur iniretur, quod boni cives nulla uo ulpa omni pecunia, libertate, vita privati sint, si quid res servet, aut deesset, quo Plebi merces solvi posset,
i. Aristoti Politi t. . . a Xenoph. Res pubi Athen. l. 3. U. ibid. D mo,st Philipp. I. pag. 14. edit. Wolsii. 4. H. Philipp. II pag. 30. De Cori pag. 319 354. . . Xenoph. Res pubi Athen. . . ld. hid. i.
165쪽
ex concionibns, iudiciis et theatris debita. 7 Quod quam perniciosum sum rit, id rerum publicarum peritissimus cxistimator probo intellexit Aristot les, qui mendicorum multitudine effici putarct, ut pecuniae per vim a divitibus extorquerentur; qua re maxime cerni civitatis ruinam, quae tam male associa stare non posset J. Sod cum omnibus, qui sorte electi essent,
rem publicam capessendi copia saeta esset, nullo prohibente, ad inagistratus Paeno Omnes accedere possent, neque ratio taberetur ejus, si quis ei vis de patria bene meruisset sponte intelligitur, vulgus imperitum omnes dignit te occupasso, cujus omne studium in augenda re sua collocatum esset, a quo largitionis voluntatem tum in re publica versatam esse, quae nulla poena afficeretur Fracta erat omnis Senatus auctoritas, cum leges ferremtur, quas ipse non probasset, atque de rebus de integro quaereretur, quae jam docisae viderentur, ' minuta Areopagi potentia, cui suDlato de moribus judicio, nulla sero vis clicta esset. ι'. Sin vero investigamus causas, Cur tanta omnium rerum calamitas nosci polucrit sita sunt in perpetuis rerum publicarum conversionibus et in plebis dominatione admodum e doli. His enim malis res eo deducta est, ut nemo vitae et facultatum so-curitatem liaberet, nemo patriae incolumitatem videret, quae ab injuria defendi non inplius posset, ex tin subita eiectio hone meritorum civium
imminero Addo, quod largitiones, a Philippo acedonico prosectae, et immensae opes, quas hocenses ex Pollinis templo Protraxerant, usu pecimniae si equentior omnes animi cupiditates excitavere, luxuriae et Prodigalitalis studium incendere, ut patriae caritas esse posset nulla. Illorum autem
temporum imago absoluta erit, si austini verba adhibuerimus, quae huc pe tinent, quacque ita conscripta leguntur: N IIuius Epaminondae mort otia matheniensium virtus intercidit. Siquidem amisso,
cui aemulari consueverant, in segnitiam torporemque resoluti, non, ut olim, in classem exercitusque, sed in dies festos apparatus quo ludorum roditus publicos essundunt; et cum actoribus nobilissimis poetisque ille atra celebrant, frequen-
166쪽
tius scenam, quam castra, vi sentes versi sicatoresque meliores, quam duces laudantes. Tunc Vectigal publicum, quo milites et remiges alebantur, cum urbano populo dividi coeptum. Vere autem si volumus judicare, nemini illud rei sceni ostudium laudabile videatur, cum nimium haberi debeat, atque omnia, quae ad leges servandas majorumque instituta pertinerent, negligi coepta sint. Nec vero solae Athenae tanta spectandi fabulas cupiditate flagrabant reliquae etiam Graeciae partes idem secutae sunt, ut histriones ab urbe ad umbem migrarent, qua sabulus docere possent de quo conserantur, quae Η renius in libi o notissimo attulit i . Quid enim dieam de Peloponnesiis, quorum theatra exstructa erant amplissima Epidauri, Tegeae, Megalopoli;
quid de Dionysio tyranno illo quidem, qui cum populos suos erudeli
imperio opprimeret, tamen in arte deesse sibi noluit, ut auctore Aeliano, ad sabulas conscribendas curam converteret Idem cadit in Alexandrum
Pheraeum, cujus inritus oeseos amor esset, ut ludis scenicis interesse euiet, Theodoro Athenis in Thessaliam evocato, ut acedonum reges mi tam maximeque Alexandrum, qui bellicis laudibus, quibus abundabat, rei scenicae studium adjungeret. Facile enim patiebatur, ut poetae Antiphanes et Neophro sua consuetudine uterentur. Liceat eadem de regibus dicere, qui in illius regnum successerunt, dico Syriae principes et Pergami et Ptolomaeos ita appellari solitos. Sed ne longius hanc rem persequamur, memineris, quanto cum honore illi quidem claros poetas Menandrum et Philemonem ad se venire jusserint i . Expositis his omnibus, ex quibus appareat, quam vehemens fuerit hominum studium in re scenica, quod ne cunctam Graeciam invalesceret neque ipsius finibus contineretur considerandum omnino est, multum illud vituperii habere in Atheniensibus, eum pros tum esset a quadam animi levitate et mollitie, quae rebus severi ribus occupari nollenti Nonnulla eademque graviora, quae hanc rem attingant, o Illius disputavit, quae legisse iuvat. o.
167쪽
omnino autem qui imaginem vitae Atheniensium morumque, qualis expressa est, vere institutam concedet, is intelliget, non diu rem publi instar potuisse, quam nemo tueri vellet, quaeque multis in partibus desevia videretur Concidit igitur omnis libertas, simulque concidere mereatura, omnium elicitas, litterarum artiumque studium, ad Poeseos cultum maxime pertinens. Illud enim in promptu est, in liberis tantum populis et juris aequabilitate optimas litteras ac praecipue poesi florere et vigere consumvisse, cuin eruditio et doctrina in civitate etiam circumscripta crescere posis
sint idque pertinet ad illud tempus, quod dicimus. Ubi omnis animi uberitas ac copia esse desiit, quae multa tulerat praeclara eaque, quae admirari soleamus eruditi atque prudentes artis monumenta, quacunque exstabant, congesserunt certoque judicio ponderarunt, in posterorum utilitatem conserivantes Quantum autem illi quidem in litteris colendis ostreorunt, tantum ipsis forentissimis Graeciae temporibus parum cessisset, quibus deesset otium animique tranquillitas, quae ad res illas conficiendas omnino desid raturi me tamen quis obliviscatur, quemadmodum paulo ante dixi, quid illa tempora ad omnem poeseos rationem valuerint, cujus institutio talis esset, ut poeta ingenii secundi tale destituti doctrinaeque nitore conspieui carmina componerent, quae magis ad artis leges, quam ad veritatis laudem directa videantur inque serma plus quam in argumento elaborarent. Quod autem de toto poesis genere dictum est, id latissime patet, ut etiam
in omoediae ratione cerni videatur. Ea enim nova argumenta sumere debebat, cum neque publicae vitae praesentiam, quemadmodum apud veto res comicos factum erat, neque res in litteris versantes atque ad praeteritum tempus pertinentes, ut medii poetae instituerant, tractare posset. Qua- lia autem suerint argumenta, id tum apparet, cum consideravimus totius aetatis rationem, quae in rebus observandis et explicandi oecupari vellet. Ut enim eruditi homines vitae humanae partes omplectebantur, ut ostenderent, in qua re cerneretur aut honitas animi, aut pravitas ita comici eas res omnino describere volebant ac proponere, quae in consuetudine ossem derent atque societatem hominum conjunctionemque violarent. Ex quo imtelligitur, nos non assentiri Schlegetio, qui novam comoediam mixtum quod-
168쪽
dam genus dixerit idque, quod in rebus diversi generis contineretur, cum ex nullo alio genere pendere nobis videatur, sed ex ipso tempore nata et prosecta, quamquam Philemo, novae comoediae princeps, ad Cocalum Aristophaneam se accommodabat, in qua prima hujus generis stamina ducerentur. Cujus rei testimonium praebet Anonymus ita locutus: i. πρωτος
δὲ καὶ τῆς νέας κυιιινὸιώς τον τροπον ἐπέδειξεν ἐν τῶ κωκαὶφ u ὁ τὴν ἀρχῆ λαβο- μενοι Μένανδρος τε κα Φιλημων ἐδρματουργοσαν, et alibi: a. ἐγένετο δὲ καὐατιος ζήλου τοῖς νέοις κωμικοῖς, λέγω δε Φιλήμονι κα Μενάνδρω 'φλιμος γαρ γε---
Nένανδρος Non igitur alienum ab hoc genere esse potuit, ut, cum publica eademque praesens ita relicta esset, personae describerentur, quae geri rates dici soleant, cum non singulos homines, sed certum eorum genus e primant, in rebus ludicris maximo vorsans. Quas autem dicimus Personas,
de eis plura infra dicentur. Neque inutile erit adjicere, quid aliis in hoc
comoediae genere inesse videatur, cujus naturam Euanthius desiniendo ita explicuit nova comoedia quae argumento communi magis et generaliter ad omnes omines, qui mediocribus fortunis agunt, pertineret et minus amaritudinis spectatoribus, et ea do in opera multum delectationis assurret Concinna argu mento, consuetudine congrua, utilis sententiis, grata salibus, apta metro Idem hoc in his sere Camerarii continetur 4. Co moedia autem est poema δραματικὼν hoc est, expositio numerosa, id si, carmine comprehensa et iri actionem implicita, .seu collata in personas, argumenti ficti, de rebus, casibus, negotiis sumtis e vita communi et quasi cotidianis evenialis. Neque abhorret ab eorum sententia, quos haudavimus, Schlegolii illud: -
. Apud Dindors pag. XV. a. Apud eundem pag. XVII. 3. De Trag. et Com. pag. T. 4. De ominis versibus Diari ibe, in Gronov. Thes Graee. Antiq.
169쪽
Restat, ut praecipuorum poetarum nomina addantur, quae Μeinekius ita enumeravit 6 Apollodorum Geloum, Apollodorum Caryatium, Anaxippum, Anthippum ' , Athenionem l , Batonem, Critonem, Crobylum, Callippum, Diphilum, Damoxenum, ometrium, Demophilum, Diodorum, Dionysium, in- Phantum, Euphronem, Pinicum, Euangelum, Eudoxum, Hegesippum Hipparchum, V ne eum, Menandrum, Macho nem, Nicomachum, Nicolaum Philippidem, hoenici dem, Posidippum, Philemonem, hi lostephanum, Si mylum, Sosicratem, Sosippum t , Sosipatrum Sopatrum , Theogne tum Theophilum. . Ex his veteres critici in canonem recepisse videntur Menandrum, Philippidem, Diphilum, Philemone et Apollodorum Carystium, non, ut alias demonstrabo, Geloum. Os erto prae ceteris commemoravit Grammaticus Coisti nensis, cui non repugnat Anonymus de
Com. I. I. nisi quod Posidippum vidi diti tetae autem
l. l. rursus in trium Poetarum Commemoratione acquiescit: καὶ νέοι, inquit, Μένανδοος, Φιλοστιων, και πλῆθος πολυ. Ubi
quum in piissima sit Philistionis mimographi, qui extremis Augusti temporibus floruit, commemoratio, vix dubito, quin TE et ges Φιλιππιδης scriptum reliqueriti
170쪽
Iam sequitur, ut de sententiarum ratione dicatur, quae novo in genere usitatissima sueriti Est autem illa quidem do qua hoc loco disserendum est, ita comparata, ut a P seos dignitate descendat, quae ni robus animo informatis consistat, seque applicet ad vitae communis humilitatem id quod non re condita quadam ratione cernitiar, sed in promptu omnino est Qua ex re intelligitur, non tanto ingenii opus fuisse, aut artis praestantiae ad hoc genus colendum, quanto priores comici uti deberent, cuin pertineret ad omnes poetas ejusdem, ut hominum Vitam observarent mendique tionem, quae sub oculos eadem Itaque non iniuste fecerunt, qui sabulas illas, quibus animi quaedam incitatio deesse vidcretur, a Poematum numero excludi voluerunt. Quod Tullius in his sere dicit u poeta grave plenumque carmen sine coelesti aliquo mentis instinctu funia de re non potes Ingenue idem satetur noratius, cujus auctoritatem nolim in ingere a.
Ingenium ui sit, en mens divinior atque os Magna sonaturum, des nominis huius honorem.
Ideire quidam. Comoedia . necne, Poemaris et quaesivere. quod acer spiritus a vis Ne verbis, nee rebus nest. nisi quod pede erto,
Qualis autem disserentia sit in hac re et antiqui et novi generis, id tum apparet, cum ponderamus, quanta fuerit ridendi iocandique libertas apud veteres comicos, quae in nova comoedia ni is coercita videatur. Ut enim Meerni non potest omnis oeus sestivitasque ab illo genere, ut cum eo omnino eonfusa sit sic in hoc multa acute tradi ac Praecipi solent, adstricia petulantia, ut conjunctio quaedam Poesis et Philosophiae siti in illud amicitiae vinculunt, quo Menander et Epicurus arcte continerentur, quorum aetas ad id tempus pertineati Quanta enim familiaritas fuerit utriusque viri, ipse Menander exprimere voluit epigrammate, quod legitur in sabularum fragmentis a Meineri collectis,' ut non mirum sit, si qui poetam illum
I. Tusculan disputat. I. 26. Satin v. 44 seqq. menandri et Phil-monis reliquiae, pag. 299.