장음표시 사용
61쪽
in quo maximo versetur non alienum a proposito dicendum erit, si explicatius etiam disseruero, quae antiquae comoediae naturam explanare possint.
Fuit igitur illud, quod aggressi sumus, poeseos genus tale, ut, si qui vitio
obstricti et errore capti viderentur, aut privatis in rebus, aut in re putiliaca, eis poetae nullo modo parcerent. Hoc igitur cognito, monendum est, quonam modo hominum mores deridere soliti sint. Rerum enim veritatem exprimere voluerunt eo, quod homines nominatim describebant, qui respublicas male gessissent, quique oculos hereditati nimium adiecissent, aut talos essent, qui malis artibus vitam sustentassent, denique omnes eos, quihus fides haberi non posset, qui male rebus suis consulentes in virtutem.
62쪽
amorem moresque Patriae peccasse viderentur. Sed non semper rem ita instituerunt; nonnunquam homines significasse aut ex occulto perstrinxisse sumetebat, ut multi prius xngitatos se viderent, quam conjectare possent, quid sibi accideret. Sed illa quidem ratio apud istos poetas usitatissima suit, neque disicile erit probatu, quam late patere videatur. Reseramus nos igitur ad eos, quos summos esse volumus, Poctas, quorum exemplo id, quod dicimus, firmari possiti Solet autem seri apud eum, qui omnium laude Duitur, Aristophanem, ut is, qui maxime vitio iudicaretur inquinatus, ου ronsiosianis inducatur, aut saltem Vehem nter exagitetur, in Acharnensibus et ac Lamachus, in Equilibus et Vespis Cleo, in Nubibus Socrates et Alcibiades, in Avibus idem Alcibiades cum Gorgia, in Thesmophoriagusis et nanis Euripides. Neque minus Eupolis eadem dicendi libertate uti v luit, qui multis sabulis homines odiosos perstringere non dubitarct. Ita, tissima subula, quae iste dicitur, praetor alios Hipponicum ridet, in Baptis Alcibiadem, in uio. Demostratum Paducit, in sabula κολακιων Calliam, Hipponici filium denique in ca quae cisistia inscribitur, Fberbulus, turbulentissimus o ino, carpitur. Sed multo etiam audacius Cratinus munere unctus esse videatur, qui etiam ericlem, quamvis potentiae gloria florentissimum, ludibrio haberet; vocat nim ipsum, ut exemplo utamur, κεψώλπεοίταν, cuius rei testis est locupletissimus Plutarchus his verbis: i
Noe dubium est, quin in adhibendo hoc nomine meminerit Homerici usus, quo εν νε εληγερέτα unquat nubcs congerens plerumque dicitur. Res rendi huc sunt alii quoque Cratini versus, qui apud lutarchum ita conscripti leguntur: 7.
63쪽
Sed ut redeamus, unde digressa est oratio, rerum Veritas ab antiquis micis o maxime exprimebatur, quod homines Porsonat proponi solebant, id quod Crammaticus ita comprobat: i'. εν μὲν γαρ τῆ παλαια δεκαζον τα non μ
τῆς ὁμοιότητος τῆς φεως καταδολος Placet autem, ut res magis otia intelligatur, paulo uberius exponere, quantopere vitae publicae Aristophanos rationem habuerit in illo genere excolendo. Ad quem Pertinere videatur, quod Plinius de Poeta quodam expromit, qui Veterem comoediam tractaverat: ao. Non illi vis, non granditas, non subtilitas, non amaritudo, non dulcedo, non lepos de suit ornavit virtutos, insectus est vitia, sic tis nominibus de contor, oris usus est apte Is nina, ς πρωτος δοκεῖ τὴν κωtiqiδίαν τι πλανωμένον τῆ αρχαία ἀγωγῆ
καὶ Gnολιδος βλασφηιιουντων ν ἔδει, i omni modo operam dabat, ut eorum, qui, cum civitatis administratores videri vellent, rerum potiri cuperent, consilia, saluti omnium pestifera, cxΡlovarct atque summaIn rorum, quae XPertus esset, cum POPulo communicaret optimo autem jure sagravit odio in Cleo- non , quod quanti fuerit et qua ratione in medium prolatum sit, grammaticus probe in his intellexit: p. διεχθρευσας ἡ μάλιστα Κλέωνι τω Γααγωγω καἰ γραενας
64쪽
talo haberi debet, quasi veritatem illius narrationis infringere possit, quippe quae totius antiquitatis de comprobetur. Sed ne universo quidem populo pepercit oeta, quod magnis animis ingeniisque Plerumque comtingit, ut salutis patriae Ptimus defensor cristeret qua de re Postea plura videbimus. Sed tamen non inutile videri debebit, si paucis attigerimus, quaenam aequalium vitia in sabulis descripserit, et quos ad quae fugienda exhortatus sit. Res autem in hunc nodum adumbranda erit: in Achar nensibus exagitatur perversa Atheniensium belli Peloponnesiaci gerendi mpiditas in Equitibus vi comica vero horrenda Cleonis eorumque, qui rempublicam vexarent, temeritas describitur atque omnia incommoda, quae inde in civitatem redundarent. In Nubibus perniciosae Socratis sophistarumque artes notantur. In Vespis altercandi et iudicandi in iudiciis studium Cleon auctore excitatum perstringitur in Pace et Lysistrata belli continuandi studium et odium in vibus Atheniensium Spes vanao, magna et
supra modum intellia tentandi cupiditas eorumque expeditio in Siciliam
sus opta. In Thesinophoriaetusis clinanis vera poesis eorruptionem Euripido potissimum auctore invectam inscctatur Aristophanes in Echimimusis denique perversum concionandi et rem publicam administrandi morem. Apparet igitur, excepto Pluto, Aristophanis sabulas omnes superstructas esse rebus ex Atheniensium re publica vitaque communi delectis, in iis totas
65쪽
versari earumque imaginem quamvis mire detortam proponere a . Quae quum ita sint, non indignus haberi debet octa, cui summa laus atque etiam corona civica tribueretur, quod quidem nonymus ita tradidit: λ
χρυσω στεφανε i. Ex quo Potest iudicavi, utrum narratio ejusdem auctoris vera videri possit, an minus, quae ita comparata est:*β ον ros di γέγονεν i/ι --
Sequitur, ut de altera ratione dicatur, quae comoediae maxime propria sueri Ea quidem cernebatur in deridendis tragicis nec vero ex stimari debet, quasi invidia compulsi comici eos exagitare voluerinti Causa enim aliter explicanda atque ex vita publica repetenda criti Poesis, quae ad populi commoda omnino se applicabat omniaque fugiebat quae eo non portitiere videbantur sucile perduci potuit, ut ea, quae subtiliter disputata ossent aut etiam mira haberentur, derideret Quamvis autem in his occasio data esset, qua multus populi risus excitaretur, id quod plurimi comic eum secuti esse videantur tamen is, quem summu in esse volumus, longe aliam rationem inire non dubitavi Sc quoniam jam supra de hac Arist phanis virtute disputatum est, rem attigisso sufficia Is enim cum probe intellexisset, qualis vera poesis esse deberet, quaeque saluti publicae a commodatissima esset, animo connitebatur, ut omnia ea, quae inde degen rarant atque vitam quotidianam attingebant, idcnda proponereti Quod denique tertium in antiqua comoedia inesse videatur summa est Iicentia omnium, quam vini satietas essecro Potui ΕΟ revocandum est,
quod plerique, qui hoc artis genus tractabant, voluptate quadam irretili, ad omnem turpitudinem delapsi sun At vero ne quis Aristophani vitio
66쪽
dandum arbitretur, quod aetatis morem sequeretur; ipse enim multo paricius, quam aequales, libertate utebatur, quae plebis multitudinem caperet atque a sestis diebus scparari non posset. Reliquum est, ut pauca etiam addantur de temporis ratione, quo antinqua comoedia maximo florucrit. Est autem quod intersit inter ista tempora, quoniam poetae ab Olvmp. L. id potissimum sequebantur, ut sensus homianum moverent voluptatesque excitarent; deinde vero, in quo summa diagnitas consistere debet, ab Olymp. LXXX usque ad XCIV. comoedia ad vitam publicam se applicabat nihilque negligebat, quod saluti omnium aut prodesse aut obesse posset. Adjiciantur nomina eorum, qui maxime hoc senus coluerunt ordiamur autem oportet, qui dignus esse videatur a Susarione, de quo pluribus disputatum est; deinceps sequuntur uetes, Euxenides et Mullus, Chionides, qui πρωταγωνιστὴς τῆς παια merito dicatur, quoniam scripta ejus sabulae perhibentur. Adjungitur agnes, quem Praeclare in arte egisse testatur Aristoplianos his versibus: 7.
quo eum consentit Monymus his Verbis, ' Μάγνης δε χλ1ναιος αγωνισάμενος Αθῆνησι νικας ἔσχεν ά; sed et Magnes et ii, qui proximi sunt, ephantides et Tolytius, tales fuere, qui florentissimam comoediae aetatem praecurrisse
videantur. Sequitur, ut illius temporis Princeps dicendus sit Cratinus, cuius laudes idem Aristophanes ita indicavit;
Neque abhorret ab ejus sententia Anonymus uno loco: ' μιγενόμ- δνόκρατῖνος κατέστησε μὲν πρῶτον τα, τῆ κωριωδία προσωπα μέχρι τριων, συστησας τὴν 27. Multi v. 18 seqq. IS. Apud indore pag. IX s. Equit. v. 26. M. Apud Diodore pag. XIlI.
67쪽
quoniam ingenii artisque Praestantia in eo summa crat, multi et admirari et imitari voluerunti Fabulas autem scripsit quinque et viginti, quarum
λειμώζόιμνοι, ε ψωνες, μαι. Omissis autem eis, qui levioris momenti sunt, Cratete, electi de Hermippo, Λlcimene accedimus ad eos Poetas, quorum opera tantam comoedia persectionem nacta est, ut, quo ultra procederet, non haberet. Quod undo suctum sit, ex eis, quae prius disputata sunt, acile intelligetur; magna enim sui popularis imperii licentia, atquc in dies nequissumorum hominum multitudo crescere coel it, Ut satis causa esset, cur Po icio, qui vita publica quasi tutelam susciperent, insurgere vellent Eorum autem, qui maxime hanc aetatem illustravere, Primus Eupolis dicatur, de cujus poetica facultate sabularumque, quas scripsit, ingenio ita iudicavit Platonius de divera Char. Eunoλις δε ει φάνταστος μἐν εἰς περβολὴν πι
Fabularum, quas composuit, hi sero tituli seruntur: δες, Βάπται, Ῥῆμοι, αιτων, AEuς, τες, λοnui, Λάκωνες, Λολακες, αρικας, Πολεῖς, alii plures. Excipiat eum Aristophanes, qui qualis et quam praecipuo honore haberi debeat, cum pluribus locis expressum sit, satis erit sabularum jus numerum ac nomina attulisse de quibus lota re diligenter circumspecta, in-
68쪽
dorsus ita tradidit: ε Quas enim vel superstites habemus poetae sabulas vel deperditas ex scriptis voterum cognovimus, eae, si quis rationem recte ineat, neque aut testibus incredibilia die entibus obsequatur, aut corrupta pro sanis babeat, hunc ipsum, quem modo dicebamus, numerum explere reperiuntur. Quam rem indice sabularum infra posito declarare placuit
hunc indicem tua, ut primo loco ponerum, quarum fabularum tempora indubitatis veterum testimoniis comperta ab cmus, tum enumerarem ceterus, quae quibus annis commissae sue rint, vel prorsus ignoratur, vel non satis accurate desiniri potest. Sed ne longiores in his esse videamur, quam nec se sit, sola
nomina eorum adjiciantur, qui reliqui commemoratione maxime digni sint Sunt autem hi quidem Phrynichus, Plato, Pherecrates, Philonidos, Arist nymus, Amipsias, Archippus, Aristomenes, Callias, Hegemo, Lycis, Lysippus, Leuco, Metagenes, Alcaeus, Eunictis, Cantharus, Diocles, Nicochares, Nieophon, Philyllius, Polyzelus, anum o Stratiis, Theopompus, Demetrius, Arcesilaus, Apollophanes, Autocrates, Cephisodorus, uti cles, Me nandor Xenophon quorum omnium qui et res domesticas et poesis rati nem intelligere volet, is potest Meinckium consulere accura: copioseque
34. Aristophanis Fragmenta ex recens Gnil. Dindors. Lips. 1829. pag. 4. b. 35. Quaesti foen specim. u. pag. 6. seqq.
69쪽
Sed cum totum illud, quod in antiqua comoedia inesse videatur, quodque pertiiteat ad id, de quo disputatur, satis expositum sit singula
quaeque, quae in ipso Continentur, explanare omnino necessarium erit. Si quis vero omnem comoediae rutioncin considerare volet ara numquo attendere, in quo sua cujusquc laus appareat, is, puto, intelligni quatitum inter omnes una vetus excellat, de qua jam dudum tracto. Nequo nim in ullo gener tanta est virtus octica, quanta in illo porspicitur, quod dicimus. Sunt autem maxime in codem, quibus virtutibus multum dissert a reliquis generibus, sensuum pulcra consormatio, cogitation uiri libera continuatio; accedit eo, quod oratio eximie ornata est, apte deliguntur verba, denique numeri netraque plano persecti sunt. Est igitur totum illud genus, ut accuratius Ofiniatur, sublime lioddam ac grando dicenduin, si quidem pulcritudinis sorma cum eo, quod poetae si ingenio temporisque ratione iungi videatur. Quod autem antiqua illa qii id in como dia omnino ad verae artis laudem accedit tioque minus quam tragoedin libertate sua utitur,
ac principalis quaedam dici debet, id quidem, nisi qui rorum plane ritilis
est, si gere potest neminem. Hubc erat in tantam vim, ut a quotidiana vita animos legetitium avocet in eoque rerum ordino collocet, qui, quod summum cogitationibus libertatem concedit, Proprius est Poetarum. Ilomines autem talos osso laguntur, ut aut deteriores nut viilicule vid antur animati; inde suo sumina est vis ac momentum in os, qui ad Pulcimtudinis speciem nati factique sunt, cum Praesertim habeant illa Carmina formam, tiae sententiarum praestantia excellat animique libertatem augeat maxime. Ex liis
igitur, qua disputavimus, intelligi Potost, quamvis diiserant inter se tragoedia et comoedia atque oppositae sint, tamen habere, quo se invicem contingant, ut tantum varietates unius ejusdemque animi ostendant. Ut enim omittam, quod similes sibi sunt, quoniam in vitae eonsu tudine se excipiunt naturaeque, qua gravitatem et laetitiam habeat, satisfaciunt sunt etiam propter summas sententias inter se copulatae conjunctaeque. In sententiis autem ejusmodi, quales significavimus, qua fastigium utriusque generi essiciant, ita inter se apta sunt, ut, quicquid erit, quo disserant, id quasi in corpore, nec vero in animo situm esse videatur. Quod qui probe
70쪽
intelligere volet, omnes autem velle debebunt, studiose legat Aristophanis eorumque, qui veterem comoediam perscere potuerant, fabulas, atque recognita persuasum habebit, quantopere illi ipsi s summam nos, qua natisimus, rationem orducere possin Idque eo magis perspicuum erit, si
Cognoverimus, quanta carum sentcntiarum familiaritate usi sint, quae summae recte quidem habeantur, ita ut, quotiescumque eas adhibeant, cum Yoluptate id fieri putes. In omnibus autem his exprimitur ea, quae animo informatur, Oi Doediae species, quae, quamvis occulta sit, lamen satis indicare sublimitatem potest, quam origo Prae se serat. Quare recte iudicarunt, qui et tragoediam et comoediam consanguinitatis vinculo contineri voluerunt; neque minus Probanda Socratis sententia est, quem Plato in Convivio ita loquentem acit, quasi tragoediarum Poeta idem comicus esse possit. Illa autem sentcntiarum, quali diximus, granditas talis instituta est, ut animos eorum, qui rgunt, non solum moveat, verum etiam rapiat, eique, ullo modo possit obsisti. Noquo vero primo id adspectu accidere solet, sed quo diutius in udem commoramur, c majorein eius vim Percipimus. Sin vero quaerimus, quid sit, quod illi poetae ad tantam animi altitudinem progredi possint habebunt ros si immas, quas tractare vellent Quid est enim homine dignius quidve praestantius, quum docere, quomodo res publica defendi a malis civibus itossit, quae ratio ineunda sit, ut prisci iidemque meliores moros revertantur, cum in omni vivendi modo, tum in artium
disciplinis Sed a animi latio, quam modo laudavimus, maxime in Aristophane cognoscitur, qui, quantum jus seri Posset, studeret, ut et publicam vitam meliorem redderet, et artem ad humilitatem delapsam repelleret Praeclarum igitur illud, quod saopius de s ipse Praedicat, pugnasse sese
pro saluto commuini atque niti, ii melior rerum stilus evaderet Erat autem omnino nocessarium, ut antiqui generis poetae tales, quales signi sic vimus, sententias asservcnt, quoniam eorum, qui aderant, animos augere aut minuere dehobant, prout eos aut cupere et mirari, aut contemnere et
Verui enim quo magis etiam, quae explicuerimus, perspicua fiant, et Cratini et Aristophanis locos, quibus poetica virtus intelligatur, attulisse So