Christiani Wolfii ... Elementa matheseos universae tomus quartus, qui geographiam cum hydrographia, chronologiam, gnomonicam, pyrotechniam, architecturam militarem atque civilem complectitur

발행: 1738년

분량: 485페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

31쪽

m ELEMENTA GEOGRAPHIAE ET HYDROGRAPHIAE

Est enim uti iis LM ita se erficies Telluris dimidia id Zonam torridui dimidiam. S. 8Ohoc eodenim -io S. cii. demonstratur esse ut EC ad KN , ita superficiem Telluris dimidiam ad compositam ex Zona torrida dimidia & ex temperata. ET etiam est tum ad disserentiam iuuin LM AN, ita superficies vivere dum: liae ad differentiam Zonae arcu Lindelcriptae a Zona arcu descripta f. 84 , seu ad Lonam arcii, descriptam, hoc est, ad Lonam tempera

g. 68. chi erit L 398 3 -9r ιδ vi Canonis Sinuum, adeoque KN-LM 18 - hinc superficies Terra dimidia ad a lanam temperatam , ut roooo ad

COROLLARIUM II. 87. Quia dimidia superficies Telluris est 464 Οο milliarimn quadratommixti in; erit Zona temperat tw88 , miliarium T REOR EMA V.

88. Superficie Terra dimidia es ad Aonam frigid --ratiane Sinus totius ad Sinum e finis dis iacta lati,dinis Zona EC

Est enim stiperficies Terrae totius ad superficiem segmenti arcu Ecdescripti se ad Zonam frigidam, ut Diameter

midia superficies Terrae ad Zonam frugidair , ut semidiameter EC seu Sinus totus ad Sinum versum EI I. I 83

32쪽

so. Quare eum dimidia superficies Te rae sit 4644ocio milliarium ira iratorum S. - , it Zoria frigida . 66 milli rium Germanicorim quadratorim .

Etenim si integra Teme saperscies fuerit ICOCCO , ona temperata est 39848 6 8Iy. temperata sunt si 87 g. 86), rigida autem 8283 g. 89 . Binae igitur Zonae tenaperatae majores sunt torrida, multo adhuc majores Unusi ldis. Quamorum frigidae minimam, temperati maximam supersi. elei Telluris partem occupant in . d. THEOREM A VII.

Etenim si integra terrae superficies stetit imo , Zona temperata est 398 S. 8iὶ temperatae ambit simul sunt sis o S. 86 frigidae autem 8283 89. Quamobrem torrida est ad binas rigidas simul sumptas Propemodum ut 4 ad 8, seu laxi; ad binas vero temperatas linae luine traTHEO REM A VIII.

Tropici coelestes per principium O cri4 Capricomit anseunt uati riparalleli sunt S. igi Auron.

re cum declinatio Solis ad Tropicos promoti intra 24 horas ultra Is secunda non mutetur g. 0 Asbon. 3, semidiameter aut ein apparen Solis nomdum sit in Tropico Cancri 6, in D seco Capricornio scrupulorum μι- morum g. 4 3 Ainon. x: Sol intra a

horas Tropicos coelestes non relinquit. Quoniam itaqlu terrestres in planis coelestium continentur g. 8 hi Sol eo die, quo Tropicum retingit, omnibus locis in eo sitis fit verticalis. sed per annum ad Tropicum unum nonnisi s mel deserturiri is F. 8I Astron ).

Ergo in Tropicis per onnum nonnisi sit mel fit verticalis. Quod era unum. Quia Soliis quotannis AEquatorem,

ingreditur g. 46 D duo pum cta Eclipticae a Solstitialibus aequaliter remota eandem declinationem habenti S. I98 Wron. eodem prorsus

quo ante , modo patet, Solem cum, sub AEquatore, tum in omnibus paral-.

33쪽

B ELEMENTA GEOGRAPHIAE ET HYDROGRApRIAE.

annum fieri verticalem. uod era/H-

rerum.

in parte boreali ii in australi si tus sit locus datusci loca Solis

eam declinationem habentia roperiuntur g. 2 3 Astron. . 2. In Ephemeridibus evolvatur dies

quo Sol in iisdem locis existit rudem enim erunt dies, quo Sol in loco dato verticalis.

Quareantur iri Tabulis declinationum Eclipticae loca Eclipticae, quae datae doclinationi respondeant, o reliqua fiant

ut ante.

i octobris inii promontorio verticalis. 93. et Mare loca SAM MEAE

L Si loeus fuerit in Tropico alterutro situs, distantia Solis a vertice maxima est aequalis Tropicorum dis. tantiae, consequenter cum minima sito, media est sole in ari

quatore existente. II. Si locus fuerit in AEquatore situs, distantia a vertice maxima est 23'29/, quanta nimirum est de .clinatio maxima Eclipticae S. log ron.). Hujus adeo dimidium ii' ς 3o est distantia Solis avertice media, quae cum in hoc

casu sit declinationi Solis aequalis, reperientur loca Solis dies anni, quibus Sol in iisdem hinet, ut

in Problemate praecedente S. 94 . III. si locus fieri extra uatorem,

declinatio Solis verticolis, hoc est Latitudo loci gos Astron. o Geo r. , addatur declinationi maximae Eclipticae 23 29 , ut habeatur distantia Solis a vertice maxima. Cum enim minima se o, erit summa dimidium distantia media. Quod si inde Latitudo loci subtrahatur , res inquutur declinatio Solis eidem respondens in semicirculo opposito si vero eidem addatur, in eodem.

modo distantiae mediae in eodem

34쪽

sit locis, ne summa declibatio in -ximam in Tropiis excolat.

E. gr. Promontorium x Φιθω eum habeat Latit idinem australem 8 13 eis in distantia Solis a vertice maxima Inso adeoque media is sit aqua si subtrahatur Latitudo loe 8 as , relinquitur declinatio solis t. Huievero respondent Is is x ovaci

Quoniam latitudo paralleli est declinationis maximae F clipticaepers oth. erit distantia maxima a vertice , ejusdem, adeoque, cum minima sit sim

dist. Ergo latiuido laesim distantia medi solis a Vertice simili sint G

Hiliationi Solis maximae aequalis, consequenter Sol in ropisci proximo mindiam habet a vertice diltantiam 2e.d. COROLLARIUM .s . Quia declinatio maxiina Eclipticae a 3 is a Sol in Tropico proximo mediam

a Vertice distantiam liabet si Latitudo COROLLARIUM IL'8. mare eum sub eadem Latitudine sol in semicirculo altero bis adhuc meis diam distantiam nanciscatur Gilia Latitudine sol te per anaum habeba

yy subnatiuidine adeo minore quam T. 49 4 scit per annum quater sub Latitudine autem malore nonnisi bis ad

mediam a vertice disianuam perveniet. THEOREM A X.

Mi enim bis ibi fit Verticalis 3 93)

dum nempe in AEquatore versatur adeoque duae sunt aestates .76M Quod

erat unum

Sol in utroque Tropico eandem eamque maximam a vertice distantiam

cundum.

Distantia Solis media est , quando declinatio Solis i ' 4 3γ g. 9 Lyrquod cum eine accidat interea , dum Sol ab istore ad Doricum alterutrum movetur, adeoque inter sit gulas aestates & hieme, duo ibidem autumni sunt g. 790 su, erat tertium. Denisiue cum Sol habeat quoque declinationem II 34 3o , dum aD picis ad Duatorem regreditur, hoc est, inter hicines o aestities; duo quo que illic locorum verna tempora sunt

35쪽

ros. Et quia Declinatio is a tescit

Iis enim Sol bis per annum fit verticalis a. 93 , adeoque aestates duae

ιunt S. 76 . .. e. d. COROLLARIUM . δ' . Quoniam diversis anni diebus ii diversis iraris is sol Verticalis existitiaeGMuum iustium in imilis parallelis diose COROLLARIUM ILao6. Quia tamen determinari potest anni dies, quo Sol fit verticalis S.' λ; in dato lincii et ominatiimitati ivn definiarim est. THEOREM A XII. I a omnia extra AEquatorem sita humem ninnisi unicum habent, nem ρ in Hemi phari Boreali. Sol in Tr pico Fricorni et D atur ἰ an Auserati vero s idem in Tropico Camνι exiiserit.

Dato cui lilae loco extra AEquatorem Tropicus unus vicinior est altero, ade Sol in uno a vertice remotior

pico Capricorni haeserit, in Hemisph rio Boreali majorem a vertice distam tiam habet, quam si idem ad Tiopicu in Cancri accesseritin contra Quare cum

majori intervallo millibi a versice cedere possit quam in Tropico remoti reis Is 9. Igi A a. in locis omni.

hiis extra AEquatorem sitis hiems nomnii unica est. Eimilia maxima Solis avertice distantia est in Hemisphaerio B

reali sole in Tiopico Caprarum versante tunc temporis ibidem inruam cipit g. 77 Eodemque modo patet. in Hemisphaerio opposito hiemis initium esse . si Sol in ovico Cancri suerit.

u. c. d. COROLLARIUM.Io8. In eodem adeo Haemisphaerio G querocorum eodem die hiems incipit. THEOREM A XIII. I M. Loca Zona torrida quorum Laritudo es infra tertiam declinatio uis maxima Niptica artem , duo A1ent verna tempora, sed auιumnam nonnisiiDεΜoNsTRATIO.

In iis locis Sol quater mediam a vertice distantiam habet g. 89, Quare

tum ditae ibidem sint aestates g. II 4hie in nonnili unica S lo7 , nonnisi semel contingit,ut ab hieme ad mediam

distantiam perveniat, in duobus vero casibus ab aestate, i uno, dum a m dia distantia ad Tropicum vicinum exiscurritin inde rursus ad mediam dista

tiam revertitur Patet adeo, autumnum esse tantum unum S. 79 , verna tem

pora duo, quorum unum durat dum

36쪽

p. III. DE ZONIS ET TEMPESTATIBUS TATIS. 23

Sol a media distantia digressus per eamdem ad nummani reveletitu S. 78).

COROLLARIUM . xio. Nando in loco quolibet datae Lais titudinis sit autumni , quando vernorum rem poruna initium, invenitur per Probi COROLLARIUM ILIII. Ex demonstratione simul inse tur , ordinem inopestatum hune esses a. hiems, ver 3. - . ver s. aestas,

THEOREM A XIV. III. In Zona temperata ct frigida

Septentrionili astata inuitim e Sole in o existente On temperaι vero

poris ibidem aestas incipit a. 760.

Eodem modo patet, initium aestatis in Zona temperata .siuida Australi esse, si Sol in o 6 extiterit. -ουιν-

s ad verticem accessa re diverso ab eodem reis cessu nunc magis calefaciat, nunc mis- rem iis nempe obstaculis inferia commemorandis. Cavendum itaque, ne pro omnisin Terea δε- eadem frigoris re Aoris incrementa detreis menta imaginemur, dum tempe tessiat-us

rida non facie a seia famis hiems, quemad modum in temperatis, frigidiri. Sed rum eram ratio osta demum patini.

talitris obus circinis AEquatori parallelis terminati, ita ut dies longi fimus in parallelo Polo vicimiore excedat A lain longissimum in parallelo AEquatori

propiore destinis quadam temporis Pirre, rem hora dimidia . planusiutardius crescies, hora integra, immo die-:bus integris, quando celerius crescit. D ret Io XX l . IIIasitio tam iri est circulus

parallelli quo clies longisFilius effbrevissimus per totum Clima. DEpi Ni Tio XXIII. Ii 6 Finis tamatis est circulus parallelus, in quo dies longissi:nus aris in maximus per totum Clima. DEFINITIO XX l R

ixr . dium limam est circulus paria'

37쪽

26 ELEMENTA GEOGRAPHIAE ET HYDROGRAPHIAE.

parallelus, in quo dies longissimus anni est medius inter maximiim 'minimum diem longissimum in eodein Climate. DEFl NITIO XXV. II 8. Dies hic denotat temporis spatium , quod inetitur mora Solis supra

Horizontem : Nox vero illud , quod meritur mora ejusdem infra Horizoibtem

DEpi Nimio XXVL Ii9. Sphaerea recta dicitur ibi locorum , ubi AEquator Horisontem ad amgulos rectos secat. DEFi Nietio XVII.

. m. Sphaeraparium dicitur ibia eorum, ubi aliquator sensibili Hor ironti est parallelusa in plano rationalis. DEFi Niτio XVIII. III. Sphaera νψμa vocatur ibi I eorum, ubi AEquator Hori mem obmque secat. THEOREM A XV. III De is AEquatore pia fas n3

Si locus sub Lluatore simu qum torseratn th ejusdem transit g. 8 fron. h. adeoque per Polum Hori-αomis S 6 Don. . Quare cini circulus maximus si ran. ;HOriZontemtam rationalem g. 6 ,ron de S. 28 Sphaeris.', quam sensib, lam s. 9 Astron. g. 3 Θbaris. ad angillos rectos secat. Sphaera igi- tu sub AEquatore re ras S. I9 . um si alicubi cicorum Sphaera recta . quator Horizontem ad angulos recitos secat S. II9 , adeoque cum sit circulus maximus S. Astron. per Polos Horizontis transit 4 28. 29Spharis. . Sed Poli HoriZontis tam rationalis, quam sensibilis, sunt Zenith

atque adiri S. 6 I. 67 Astron. . Cum adeo per Lenit transeat AEquatoricus sub Equatore suus est s s Viron. Quod erat alterum. THEO REM A XVI. I 23. Ab utroque Pola Sphaera parasiela,c ubi errarum Jlhara lar

uia est , ibi est Polus.

Sub Polo Polus mundi in Lenith constitutus S. y A ron. adeoque cum PotomoriEontis coincidit cuma

ri Zonti rationaliis sensibili parallelus 42 Sph εν. immo quia cum AEquator S. 49 A ron. , tum Horizon rationali, A. 62 Uran. yquadrantis imtervallo aetenim distat, aquator pro sus in plano Horizontis rationalis exis tit. Est igitii Sphaera parallela Liao,

Quod erat unum.

Si alicubi terrarum Sphaera parallela AEquator Horizonti parallelus S.I2GMabent ergo AEquator&Horion eosdem Polas S. 42 Sphaerico, ades que Poli AEquatoris, hoc est mundi D68 A an coincidunt cum Zenith

adeo

38쪽

cap. IV

adeo Telluris sub Polo mundi situs s. 38 Wron. , adeoque Polus Terrae est S. II 'od era alterum. ΤΗ EO REM A VIL

Aut enim Sphaeram obliquam habent aut rei tam aut parallelam. Sed nec parallelam, nec rectam habent,

lias enim sita essent vel sub Polo F.

tem ad angulos rectos secat s. ii λ,

adeoque cum uterque sit circulus maximus S. 8 6 Astron. , Horizon per Polos AEquatoris S 2 8 9kertc. , hoc

est, per Polos mundi S. 48 Astron.' transit. Nulla igitur est Poli elevatio 1. V - , Fod erat primum. In Spl era parallela δε quator Hori-χonti parallelus S ldo liabet ergo uterque circulus eosdein Polos S. 2Spharis. , consequeliter Polus Equatoris est in Zenith S. ron. , deoque ejus altiuido quadrans s. 49 Astron Sed nulla altitudo quadrante major esse potest. In Sphaera igitur parallela altitudo Pollisaruma. Quad

γεν se indum, In Sphaera obliqua Equator QTab. I. Horirontem H oblique secatig ITI . fr- 3. Est vero elevatio Polli complemen- tun elevationis AEquatoris AH g. 97

Don. metitur inclinationem AEquatoris Q admorizontem HR nempe angulum AOH. S. I

Quare elevatio Poli est complemem tum huius inclinationis ad rectum.

Uuod erat ter sum.

THEOREM A XIX. I 26. In Sphama recta toto amνι -- flore nox siet alu est. DEMONsτRATro. i. Sphaera recta HorizonMR AEqua Tab. I. torem Q ad angulos rectos secat F rim g li 0 h. adeoque per hujus Polos transit S. 28 Sphaeric). Sed cum culi diurni Solis N GK bis clinationis intra et moras mutationem semidiametro apparente solis minorem S. 98. FLAWron. AEquatori A patalleli censeri queant g. 7

Miron. Horizon etiam per 'olos circulorum diurnorum Icd ius tram

sit S. 42S harici ,- hinc eos truriam secat s. v I aric, Quoniam itaque motus primis aequabilis ponutu S. III Astron. , Sol tanto temporis spatio supra Horizontem c Inm ratur , quanto intra eundcin lal et S.

2 2 Mechan. . Nox adeo diei perpetuo aequalis s. ii 8 . Ze. ἀ

COROLLARIUM. 27. Qilolaiam intervalliim temporis a

meridie praesente usque ad subsequentein elapsimi in i 'oras dividitur in sphaera recta nox atque dies perpetuo ichor rum existunt. 1 TRE

39쪽

n ELEMENTA GEOGRAPHIAE ET HYDROGRAPHIM

In sphri parallesa AEquator cum

Boxia testationali coincidit S. 8 , consectilenter inrui Eclipticae semicirculus cmstanter infra Horizontel l tet, alter supra eundem permanet S.

iuio seniicirculo versetur , sub Hori- zonte constanter latet quamdiu altorum percurrit , super Horigo me per- petu commoratur. In Sphaera adeo

parallela dici nox nonnisi unica S. ii 8 . Quod era -- . Quoniam xero sol utrumque sim,rirculum , Eclipticae aequali propemo

tium in Atmosphaera densissima Sphaerae parallelae bol super Horimnte elevatus ceris ritur , antequam in 'quatoren ingrediamir, nec minus super eodem apparet, quando iam infra AEquatorem descenditis. 3 3 34υοηδῆ dies semestri spatio longior, nox. xero eodem brevior evadit. THEOREM A XXI. I 3o. In Sphaera paraueia caligo no

tWna vix per duos menses durat. DEMONSTRATIO.

Qiando enim Sol ao circiter grad, lais infra Horizontem depressus, crepusculi matutini initium est, finis vero

in Sphaera parallela AEquator sit in pl- moria tis rationalis S. 2 O, initium maturrim tinis vespertini est,

natio 2o graduum requirit distantiam Solis a uinctis silum et alnius os ' S.I98 Astron. . 1 lare cum Sol lin- .gulis diebus unum propemodum gradum in Ecliptis conficiat; initium cro pustuli matutini ortum Solis antecedit, finis vero vespertini occasum sequiturilitervallo 6 circiter dierum. Quodsi ergo dies bis 6o, hoc est, I 2 a patio semestri i824 dierum subtrahas relinquetur caligini nociturnae spatium 2s dierum quod duos menses vix oc

rat. - Me tenesina sis Missint rariores, quo in resipias Terra iuris . THEO REM A XXII.

I et 2 Sole in AEquatore existente, ubiis vis rerrarum extra Polos nox dua aqua

Sol ni uatore existens describiecirculum 'quinoctialem g. Astron. , qui ctim in eodem plano sit cum AEquatoreo fit. J, ab Hori Enni rationali ubivis terrai una extra I olos bifariam secatur 9 83 Non. . Quare cum motus primus sit a quabilis, dumidio temporis spatio, quo AEquino tialem percurrit, supra dimidio infra eundem existit consequenter nox diei

40쪽

SCHOLION. I 33. Hitu AEquinoctialis er Desiloctium vis denominatis.

Ubivis terrarum est, ut Sinus tonis ad Tangelum Latitudinis, ita Tangens declinationis maximae Eclipticae seu dimidiae Latitudinis Zona torridae ad Sinum disterentiae astensionalis S. 2O6Mron. S. 68 Gogr.). Sunt ergo in duobus locis diverse Latitudinis Sinus disserentiarum ascensionalium ut Tam gentes Latitudiniim S. 96 Arithm. , adeoque, Sole in Tropico existente submas ore Latitudine maior est ascentionalis differentia quam sub minore SVTrix o Li49 Aris . . Quare cum duplum differentiae ascensionalis metia. tu excessum diei longissimi super iahoras laesectum brevissimi ciet horis s. 2lDA Iron. dies longissimus subna Ore Latitudine major de brevissimus minor est quam sub minore. Modero Eodem prorsis modo patet, diem

quemcumque alitim anni esse sub Latitudine majore majorem . si utrobi lue dies crescunt, minorem contra, a decrescunt, quam sub Latitudineminore. .ae erat alterum. THEOLEM A XXIV. 3 s. qn eodem circulo paralles iidem om inriseisi Herse v auri

DEMONSTRATIO. Ex demonstratione Theorematis praecedentis patet. Minus disserentiarum accensionalium esse ut Tangemes'Latit dinum. Cum adeo in eodem parallelo Latitudo sit eadem S. 3 4 differentia

quoque ascensionales Caedem erunt. Quare cum hae metiantur excessum diei

sus)ra I horas atque desectum a rahori, S. 2 i, ren i iidem anni dies in eodem parallelo aequales sunt Q. Mae. PROBLEM XVIII.

vi simi. REsoLUTIO. i. Cum Latitudo aequalis sit elevatiotu Poli S. 4 quauatur differentia albensionalis, Sole in Tropico versam te S.IO6 Astron.).2. Haec reperta invenietur porro longiotudo diei tam longissimi, quam brovissimi g ai 3 Nono.

PROBLEMA XIX. I 37. Data longιtudine diei longis

1. A longitudine diei longis disdiar, 1

subtrahantur 6 horae, residuum Dr.is. convertatur in gradus Equatoris g. 2 ii vition.): ita prodibit differentia ascentionalis D S. 2I3 A rono. 2. Datis jam in triangulo SOD ad Dredangulo, S fron. declina tione maxima Eclipticae vi diffsrentia ascensionali OD, invenietur angulus SOD,quem metitur AH S.I o. elevationis Poli PR S.

SEARCH

MENU NAVIGATION