장음표시 사용
31쪽
- 29 Jamvero locus hic ad dicendum amplissimus nos admonet, ut animum ad laetiora erigamus; metu si quis suerit solvamur, inque spem fidissimam ingrediamur, dignitati litterarum et ecclesiae, hisce quibus utimur, studiorum praeceptis, consultum satis et provisum fore. Inter Enim domesticos hosce parietes, iisdem discendi legibus ot sormis, caelitum honoribus, ad quos gaudemus e ectos, prolusere, bonas artes virtuti foederantes tum Leonardus sacris per Italiam excursionibus probe de re christiana meritus, tum Camillus, qui aegris animam agentibus se Sodalesque Sacr3- menti religione devovit, tum sos ille niveus pudoris, in cuius fide et tutela sumus, Aloisius Gonga gu: ut tacitus praeteream Urbanum VIII Innocentium X septenosque alios summos rei christianae antistites, qui eadem litterarum spatia attrivere 3.
In longum nimis abirem, si historia duce leges sancte constitutas persequerer, quibus sodales a Matre Dei, Somaschorum sa- milia, Barnabitae, aliique spretatissimi coetus ad litteras et pietatem ingenia provehunt: quibus legibus romanorum pontificum laus ei
B. Leonardus a Portu Mauritio ineunte seculo XVIII humaniorum litterarum, et philosophiae stadia emensus est in collegio
S. Camillus De Lellis seculo XVI exeunte huius collegii alumnus. S. Aloisius Gonraga hinc ad caelestes abiit: hic omnium virtutum laudo enituit, ad occasum devexo seculo XVI.
Urbanus VIII, Clemens IX, X, XI, XII, Innocentius X, XII XIII, Gregorius XV inter harum aedium septa orbis christiani magisterio proluSere. Operae pretium me facturum censeo, si sub huius concionis calcem excitem ab oblivione, inque medium prodam Mapheum Vegium laudensem, qui vertente seculo XV ingenii doctrinaeque
32쪽
adolescentes, quorum causa haec a me inita contentio est, animum revocate, mentem sumite parem expectationi, inquam nos ingenium et pietas vestra adduxit, parem eorum
nomini, qui in eodem vobis stadio praeivere. Hac tenebricosissima tempestate in quam aetas nostra incidit, rerum noVarum studia exaestuant, omnia invertendi libido sine more furit: foedum rei christianae, foedum rei publicae bellum cietur: religionis res propius agitur: ensem hostes procudunt, arma parant; fraudes et opertae irae intumescunt; maiorum institula, qui tot annorum dimicatione sibi posterisquo tantum peperere nomen, risu dicteriisque exploduntur: philosophicac disciplinae susque deque miScentur,
laude cumprimis storuit, suamque dedit operam Eugenio IV et Nic lao V, summo benesciis dandis magisterio caste integreque lanctus. Huius viri pictas et scribendi facultas in libris, quos in vulgus edidit, enituit, liberalitas in exaedificanda cella s. Monicae ad s. Λugustini, in qua et condi voluit: diem suum obiit Itomae an. MCCCCLVII. Nostram causam stilo vindice asseruit libro de educatione liberorum cap. XVIII: a Vanus quidam nugator ex indoctorum grege Oratores v Poetasque Omnes pessime criminabatur, latinae linguae parentesu Virgiliuin et Ciceronem, quos acerrime detestans prohibebat, non pueris ullo modo legendi darentur. Non viderat hic doctus, utn sibi videbatur, theologus, quod theologorum princeps Augustinus s dicat, Virgili uin propterea a parvulis legi, ut videlicet poeta man gnuS, Omniumque praeclarissimus atque optimus teneris ebibitusn annis non facile oblivione posset aboleri. Non noverat quoqueo quod idem scribat, dum adolescens adhuc legeret Hortensium Cin ceronis, mutasse adeo ex lectione eius omnes assectus suos, atquen ad Deum spem Omnein convertisse, ut divitias nullo modo appeo teret. Quid vero continent aliud cius volumina. quam summamn ad virtutum amorem, viliorumque odium exhortationem' n
33쪽
numero censentur. Huic late gliscenti morbo occurrite, ne latum quidem unguem a maiorum institutione abscedite, a vitam laudem recte factis tuemini. Fortes sortia decent: abiectae remissaeque mentis est pedem ex arena referre: hostium cuneos formidare: inter haec animo, qui victores
decet, in litteraria palaestra simulacra pugnae ciete. Aderit enim nobis vocata Virgo Dei Parens labis ab origine nescia, quae in tanta calamitatum colluvie rei christianae spe laetiori praelucet 1.
Paucis ante diebus, VI eid. decembres Pius IX P. H. aetatum orbisque vota implevit, cum in aede principe Vaticana, sacro patrum cardinalium adstante senatu, frequentissimo e dissitis regionibus coacto episcoporum conventu, magnam Dei Parentem labis primaevae exsortem solemni decreto sanxit haberi.
34쪽
DE PRAVORUM LIBRORUM LECTIONE AB ADOLESCENTIBUS ARCΕΝΙ Λ
HABITA ATUDIIS AUSPICA IS IN COLLEGIO ROM O DIB. NOVEMBRIBUS AN. MDCCCXLIIII.
Animum mihi saepenumero, auditores lectissimi, ad rei litterariae, et adolescentium, qui nobis concrediti bonis artibus et pietate imbuuntur, vices reserenti acerba sane cogitatio veterem aegrimoniam curamque integravit. Namque illa ingenia, quae ludi tentaminibus subacta et perpolita eximie adolescebant, illi mores, quos integros Omnisque labis expertes solers docentium amor praestiterat, illae virtutes, quae pulcriores e iuvenili fronte enitebant, tristi con- Versione non raro extinguuntur. Quoties pectore ab imo suspiria ducentes ingeminare debuimus heu sallaces hominum cogitationest heu spes in irritum collapsael heu tot annorum labores uno die uno horae articulo pessumdati l Me quidem exanimat, et propemodum a capessenda docendi provincia deterret illa a virtute, quam ab ineunte
ad adolescentem aetatem produxerant, ad Omne nesRS COD-
Versio, quae in aliquibus tanta est, ut vel exile primaevi decoris vestigium desideres. Sed quoniam in causas calamitatum inquirere, easque cogitatione assequi, non mediocri est ad eadem mala praecavenda praesidio, nec leve
exhibet in dolore lenimen; idcirco decrevi hodierna die
sontem, unde tot in adolescentium inores indeque in
35쪽
- 33 humanam foetetatem labes di manent, Vestigare, eumque delectum Omni qua conniti possumus maxima Ope declinare. Enimvero me non fugit, succrescentem adhuc, nec aetate nec usu confirmatam virtutem medio in cursu saepe consistere et frangi, antequam metam, quam peroptarat, attingat. Hinc enim pravae vivendi consuetudinis exempla, illinc liberiora cum aequalibus colloquia, hinc remissior parentum cura, illinc suomet arbitratu lacta vivendi potestas vernantem virtutis florem decutiunt. At vero in tanta discriminum varietate, in quae iuvenum Virtus Vocatur, nulla capitalior pestis, nulla pernicies letalior, quam ex libris censoria nota signandis haustum virus, quod veluti venis inclusum, perque praecordia serpens, Omne animi ingenii religionisque lumen extinguit. A quo periculo res italas prohibete, auditores; huic tabidae lui Ionge lateque grassanti, novisque in dies viribus ingravescenti
vestram fidem, vestra consilia obiicite, ut sartam tectam ab hac morum labe succrescentem europae Spem pro virili tueamini: et quantum studii et laboris ad eam pravis voluminibus labefactandam scelesti homines conserunt, tantundem vos ad eius incolumitatem convertite. Duod ut libentius praestetis, me vobis indicabo, simulque evincere dicendo contendam, quantum salutis publicae intersit ab adolescentium manibus nocentia scripta ablegari. Si enim iuvenum virtus praeceptis est, hortatuque munienda, si fraudes ad illaqueandos mores ductae, sunt in
adspectum lucemque prodendae, nonne id aequissimo iure ab eius est voce expetendum, qui in docendi provinciam adscitus, discentium septus corona ad dicendum accedit pMolles, et ad quam quis expetierit, exprimendam
36쪽
formam cereos adolescentium animos se, nemo est qui
ambigat. Vividior mens rerum imaginibus acrius percellitur, animus cupiditatum, quippe quae arrectae necdum expletae nec fractae, igne corripitur et aestuat, aetas nullo usu erudita, instructis veteratorum technis nullo negotio circumagitur. Utque paries recens colores, quibus inspergitur, imbibit altiusque servat, ut arbuscula flexum, quem villici manus optat, adolescendo retinet, ut rivulus alvei sinum, quem agricola tellure diducta recludit, pronus facilisque sequitur, sic pueros, quo cupias, impellis, unde mavis, reducis. Enimvero fingite mente in adolescentis, qui aetatem primam in litterisci pietate exegit, manus incidere librum, in quo velut in hortulo floribus halante areolarumque varietate descripto, lateat anguis; voluptate delibutus non prius oculos a lectione
deflectet, quam caeco alteque adacto vulnere concidet. Si enim scriptorum, qui ab eloquentiae artibus poeseosque veneribus arma mutuantur, insidias, si adolescentium mores et ingenia excutiamus haud longe a re et veritate hoe abesse perspiciemus. Illae siquidem voluptati ministrantes sabulae, de romanensibus libellis loquor, qui reli- gionis honarumque artium detrimento, europae regiones insecerunt, illi novi nec opinati eventus, illa morum, Vestium, regiouum varietas abducunt quodammodo, secumque legentem ita abripiunt, ut sui bonarumque artium oblitus nil agitare mente, nil secum reputare, nil diu noctuque animo versare queat nisi illa commenta, illasque voluptuarias imagines, quas toto pectore hausit. Quod si ex hisce libellis delectatio sola peteretur, nullumque religio probique mores periculum adirent, haec tamen temporis iacturatum ampliori doctrinarum compendio ossiceret, tum animum
37쪽
- 35 modo huc modo illuc distrahens non sineret in veritatis re
Ecquis vero in animum inducat suum, posse adolescentem intacto impollutoque pede foedissimarum Voluptatum coenum decurrere, illasque pagellas amare et amari docentes innoxiis Oculis lustrare Θ Ut enim propius ad rem accedam: initio nil contra mores; exquisitis artis coloribus pingitur, ut aliquod e multis exemplum decerpam, equitalus virorum tum genere tum dignitate principum, al- hoscente die ab urbe digrediens: Vestes, arma, aetas, oris et corporis habitus, equi, equorumque phalerae oculis legentium subiiciuntur: dum iter expediti carpunt, silentium, mox lenes susurri, tum convicia, iurgium iuvenis venustate et gratia aulicorum superbientis, in iurgio certamen singulare et caedes: e vestigio quam laxissimis habenis su-ga, et in laga hospitium in castro nomine et praesidio reginae tutissimo, quo in castro quae voluptates quae luxuriosa laetitia quae scorta quae lustra animus refugit vel
innuisse. Hos vero libellos, de quibus illud vere dici potest, quod de sua fabula quam inscripsit Elisam, Rousseauius, mirum si quis ad extremam pagellam invulnerato corde pertigerit; hos inquam impune in vulgus seri, urbes, oppida,
rura, domoSque pervadere, hos impensius conquiri, avidius evolvi, diutius atteri, de manu in manum circumferri, et socios ruris, socios itineris, socios nocturnae vigiliae et contubernales conspicimus. Nec satis: ne sua procul oculis
absit libido, indecoras turpesque imagines et volumini praeponi et interseri, compertum Omnibus exploratumque est. Quid ego tragoedos, quid comicos, quid leviorum carminum conditores proseram Θ Nonne si oppido paucos ex
38쪽
hoc grege detrahas, qui versibus religionem ornBrunt, aureis poculis venenum iuvenibus propinant, quo hausto in Omne scelus effrenes dilabuntur, suosque moreS praViS, quaS menti indiderunt, doctrinis componunt Θ Tragoediae quaedam in tantam vocarunt invidiam tantumque in Christi Domini sacerdotes odium conssarunt, ut cum agerentur, adStantes ceu Vesano sistore correpti ceu mente lymphata sanguinem eorum sitire, ad eorum caedem conVolare, eorum anhelaro exitium, eosdem oculis ad supplicium designare viderentur. Enimvero sunt et graviora. Adolescens, qui nec a Iimine theologica studia salutavit, quique puriores ecclesiasticae historiae sontes nec e nomine novit, quonam auctore,
quo duce discet, si quid vitii romanis pontificibus inhaeserit, id a vicaria Christi potestate secernere Θ Quid capiet consilii, cum in illas rei christianae et publicae parietinas, inque tenebricosum illud tempus inciderit, quo tempore, verbis utar Baronii, Deus ostendit, ne vitiis quidem pontificum posse apostolicae sedis lumen obtundi: cum relatum legerit, Stephanum sextum septimus hic est Baronio) rerum per fraudem potitum impios praesules in consilium adhibuisse, et Formosum pontificem vita pridem iunctum in iudicium vocasse; eumque cunctis Suffragiis damnatum, pontificiis insignibus exutum, tribusque abstractis digitis in tiberim datum fuisse praecipitem p cum Sergii III, Joannis X, XI, XII res gestas, et calamitates, Theodorae et
Marotiae astu in romanam urbem invectas noverit, et Joannem XIV in custodiam datum, ibique Bonifacit VII iussu same enectum 1 3 Λncipites vel ipsi historici hastrent,
' Locupletissima, quae mediae aetati facem praeserunt, monumenta proxime superioribus annis edita in germania fidem hisce
39쪽
- 37 sequo liti dirimendas impares monumentorum inopia latentur, iurene an iniuria fuerit quis ad sacrae dignitatis sa-stigium evectus, eiusque nomen pontificum albo accensen dum ne sit, an ab eo expungendum L Quibus nixus argumentis adolescens fidem historico in romanos pontificessurenti detrahet, secumque statuet Bonifacium VIII, Alexandrum VI, Leonem X non adeo foedioribus morum maculis turpatos, quas quidam comminiscuntur λ 0uonam auctore discet, risu excipiendum esse Aloisii de Barrat argumentum, qui ut eVincat romanum pontificem posse in Christi side nutare, ab eaque desciscere, in medium assert Petri lapsum; quasi vero Petrus in atrio principis sacerdotum ancillae respondens rem ex cathedra, quam necdum
conScenderat, sanxisset p Quibus eruditionis praesidiis fidem
resignabit historicis de Liberii lapsu sibi gratulantibus; cum
iuxta religiosiores criticos omni destituantur fide laciniae illae et fragmina, quae se Hilarii nomine tegunt, quibusque evincere perditi homines adlaborant Liberium suae pondus auctoritatis firmiensi conventui eiusque scitis adiecisse 2 pBaronii, et qui Baronium exscripserunt, narrationibus magna ex parte elevant; et invidiam, qua a Theodora et Marotia quorumdam
nomen conflagrat, imminuunt. Consulo recens nec uno commendandum nomine compen
dium historiae ecclesiasticae Henrici Gulielmi Wouters, Annales Baronii, et criticen Pagii, Delsignoro Institutiones historiac ecclesiasticae. - Pontifices sec. IX, X, M.' Francisci Antonii Zaccaria e soc. Jesu dissertatio de commentitio Liberii lapsu. Gorgne - Dissertation critique et historique fur te pape Libere. - Paris MDCCXXXVI.
40쪽
- 38 aut Vigilium in diuturna trium capitulorum quaestione nutantem omni erroris labe piabit 3 p aut denique integrum sidei decus vindicabit Honorio, seu cum epistolas ad Sergium constantinopolitanum patriarcham datas oggerunt quibus silentii catholicis indicendi consilium probat: seu cum Sophronii Hierosolymorum patriarchae epistolam ab
eo damnatam criminantur, et ad monothelitarum sententiam nullatenus Honorium accessisse secum ipse ducet 'pFides nutet, imo ruat necesse est, si quosvis absque delectu libros adolescens criminationibus eluendis impar
Quid enim adeo sacrum, quid in maiori apud patres et seros nepotes religione, cui impiorum stilus pepercit 3 Libri Mosis in salsi suspicionem vocantur, orbis e nihilo eductio physicis disquisitionibus adversans traducitur; Adae
Sopor, et e quiescentis latere mulier educta, et mali colubri astu in fraudem pellecta cum orientalium sabulis commiscenda : illud et addunt, longe ante Adam et reges et civitates constitutas, et artes soruisse; quod commentum ratione annorum a Diodoro siculo, et Herodoto inita, et godiacis Tentyris et Latopoli repertis confirmare connituntur. Duid plura Θ Sacer evangeliorum codex, quem veluti e caelo delapsum suspicere, Ut vitae ipsius discrimine tueri debemus, quos et quam absonos in SenSuS detorqueturi Paucis vos volo. Cum tristi obsessum
' Palma - Praelectiones historiae ecclesiasticae tom. II, pari. Icap. VII, de Figilii agendi ratione in pertractanda controversia trium capitulorum.' Acta et canones concilii VI apud Labbeum tom. VII. Christianus Lupus - Dissertatio de VI srnodo.