장음표시 사용
31쪽
sum est in doctrina Scoti, n- fur. νι sub ratione boni , -consistere in positivo: ergo εc furavi sub ratione serinali mali & peccati. Prob. 2. sequela: Si furari ut malum & peccatum , sermaliter consisteret in privativo, dc non si ravi quatenus est bonum, formaliter consisteret in positivo, sequeretur, quod inter bonum &malum, nullum pollet dari medium, nec actus indisterens: nacia omne subjectum capax forinae, aut habet ipsam formam, vel est in privatione, ideoque . omnis actus libere procedens a voluntate , esset bonus formaliter & moraliter, vel
malus; quandoquidem omnis actus liber sit capax bonitatis: sed hoc est falsum in doctrina subtili: ergo si peccatum constituitur formalia
ter per privationem rectitudinis &conformit, iis cum lege, bonum per positivam conformiatatem cum lege constitui non potest; alias bonum & malum essent privative opposita , ex quo sequeretur,quod nullus esset actus in medio
in actibus liberis, sicut nullus est actus in hominibus intes visionem & caecitMem: ergo dicendum est,quod bonum coniistit in privativo
sicut peccatum quod est falsiim j vel quod
peccatum aut malum consistit in positivo sicut
Prob. 3. & smul confirm. ratio praecedens :Bonum morale & malum, sunt membra quae dividunt actum humanum moralem, sub quo sunt tamquam sub proprio genere , cum bonum -sit actus moralis , sicut malum; quemadmodum rationale & irratiorialesunt stib eodem genere::. ergo natura actus humani, ut sic, est in actu milo, sicut in actu bono ; sed morale,ut sic, constituitur per quid positivum , nempe Per relationem transcendentalem actus liberi ad regulam silana, ut dixi supra: ergo actus malus con .stituitur in ratione actus mali& peccati Per
relationem ad regulam, quae est quid postivum , & disti latuitur ab actu bono, quia bonum
32쪽
eonstituitur per relationem conformitatis adi gem , & malum Per relationem distormitatis, sicut homo per animal rationale, & bxu- tum per animal irrationale . Nam actus malus moraliter, non est, Peccatum, nisi quia relatio ad regulam qua constituitur inesse morali, elidi rinis ; idcoque peccatum in esse mali moralis, constitititur relatione di rinitatis & dis convenientiae, & bonum relatione cordormitatis : sed relatione ditarinitatis est quid positi-
Confirm. Quod essentialiter eonstituitur pex disterentiam privativam , & quod essentialiter constituitur per disterentiam positivam , distinguuntur generice, ut homo εc Planta, cum
privativum ' dc Positivum sint duo genera et ergo oportet, quod Peccatum, quod est actus moralis, non constituatur in ratione actus mali in quo sensu *ecifice dumtaxat debet dis ingui ab actu bono )per privativum , quod generice distinguitur a positivo, quod constituit bonum in ratione boni moralis ; ted per aliquid' positivum specie distinctum a politivo, quod constituit bonum, nemPe Per r lationem positivam δέ realem disti,rinitatis ad legem, eX. qua sequitur privatio rectitudinis ; & bonum Per relationem consorinitatis ex qua iequitur privatio di rinitatis . Dico 2. Peccatum constitui per tendentiami quae est relatio realis & positiva bactus liberi ad obsecium, ut regulis m orum distbrme. Nec valet vicere hanc sententiam esse contra Scotum in .a.. dist. 37. quia ibi DQ or loquitur arguiti-Ve, non vero reiblutiVe, ut interpretatur noster Poncius; vel c notative non autem serina
liter. l rob.Peccatum debet estentialiter consti tui per id quod primo reperitur in actu malo. sper quod primo distinguitur ab actu bono in ratione boni ; sicut Petrus constituit per id quod Primo reperitur in ipso , Dex qucra Prim 3 mu
33쪽
nio distinguitur ab asino : sed tendentia actus
beri ad objectum, ut regulis mbrum distorme,' sic se habet : ergo constituit Pe atum. Prob.
minoi t Actus liber primo tendit aa aliquod obiectum propositum; at dato, quod sit distbrine villa tendentia est mala ; & quia mala , actus est in privatione rectitudinis& conformitatis: ergo it a tendentia est id quod primo reperitur riactu libero , , per quod primo actus liber distimo
Confirm. Actus bonus In ratione boni moram Iis constituitur per tendentiam actus liberi ad objectum, ut regulis morum conforme: ergoact us malus debet constitui in ratione actus in ii moraliter, per tendentiates ad objectum dis.. sorine. Prob. conseq. Oportet, quὁd bonum α malum conveniant in hoc quod est tendere.' in objectum , sicut Petrus & asinus eonveniunt in hoc quod est vi vere& sentire; & distinguatur. hi hoc quod est tendere in objeerum conforme ,& di rine regulis murum, sicut Petrus & as nus in hoc quod est vivere & sentire rationabili- 'ter &irrationabiliter; ideoque tendentia actus libeΗ , quatenus est ad objectum, ut regulis morum ditarme, est essentia peccati. .
Obj. r. SS. Patres ut August. inde civitasi te, D. Greg. lib.26. morasum cap. 2 . D. Be nardus sermone 6. Adventus, alii explicant i
essentiam & formalitatem peccati & mali moralis per privationem: ergo peccatum non consistie iinpbsitivo. - . Resp.SS. Patres non loqui, sormaliter , sed lausaliter: explicabant enim' eausam perest, fetum,. & subjectum per eonnotationem unde non definiunt essentialiter peccatum, dum di-- cunt,qudd est privatio, sed illud describunt x nee dicunt id quod est in se, sed id quod facit in nobis , quia non disputaban: sicut Schblastuci, nec volebant homines co oscere peccati naturam, se i eflectus vitare; ideoque non e
34쪽
plicabant natiWana, sed estectuS, quorum PD,
avus & pesor est privatio rectitudinis cum lege
- Obj. 2. . Si Peccatum commissionis conuit rei in aliquo positivo, sequeretur,quod Deus eo set causa peccati: .sed hoc est sessum: ergo Pe catum non consistit, in Rosativo . Prob. sequela: Deus est causa omnis rei positivae: ergo est caina Peccati , dato,quod ut quid P sitiVuin . M Resp. negando, sequelam, ad cujus . prob. d. stinguo antecedens: Deus est causa: mmS ret Positivae quae per se Producitur, ει ast natux liS , concedo 3 quae est moralis , & habet esse Per aliud tantum, nego, quia formate Pecca ti, quod est tendentia actus liberi. ad objectum ut di xme regulis morum, non est Per se H ductum , lad producitur adi Productionem a tus liberi , qui est res naturalis, ad quam Deus concurrit, quemadmodum relationes q-aentia positiva,quae necessario resultans ox so positione extre morum . Et, si dicas Deum. esse causam peccati, quia est causa sillius, adlusci turalis,ex quo resultat Peccatum , seu. - --ria ad objectiam ; dico, quod: potius . est causa Peccati, datoquod consiliat in privativo; quia Privatio. sequitur etiali, e3 positio alicujusi Mi Positivae , quia PriYAtiu rectitudinis non potest fundari in negativo , nec in Privativo ψήed hipolitivo: ergo etiam esset causa Peccati in se
- . Obj.:3. ιNulla re5 est mala sive in se, sive in ordine ad aliud, nisi pet privationein. aut de ctum bovitatis; sedPeccatum cΡmmissionis est maximima malum in genere moris: ergo malitia mali consistit inprivativo.Minor est certa.Prob. major: Malum tam in genere artis, quam ingen cre naturae, consistit in disirmitate ad regulas artis & naturae: ergo in priuatiVO. . 'Res p. negando maiorem : Quia mala, sive physica, sive artificialia,ci insistunt in positivo, B st ,
35쪽
ex quo sequitur privatio boni: nain dolor qui est malus in animalibus, non eonsistit in sola privatione boni, sed est quid positivum &reale in animalibus. Esset malum in arte, si aliqua emgies haberet tria braehia, tamen tertium brachium non esset privatio , nec negario ,
sed quid positivum; & si haberet unum ocu-
Ium tantum, malum non esset privatio oculi. ,
sed illud ex quo proveniret privatio oculi , quod essee quid positivum: ergo malum morale d het etiam consistere in aliquo Ppsitivo ex quo privativum sequitur. Nec valet dicere, quod
malum formaliter sumptum esset bonum, cumuodlibet positi vum sit bonum; quia illa tende
tia seu relatio ditarinitatis,qua peccatum constituitur, est bona nitate transeendentali , qua omne ens est bonum , & mala malitia morali, de qua nos loquimur . O . . Posita voluntaria ae libera privati
ne eonformitatis ad legem & regulas inorum in voluntate, praeelii, quocumque alio positivo , Peecatum intelligitur: ergo peccatum constituitur per quid Priv ivum. Prob. anteeedens: Posita tota stubstantia actus liberi eum tendentia in obiectum, quod Pro'onitur ut prohibitum , adhuc actus non intelligitur serinaliter malus, nisi intellecta tali privatione: ergo seclusa priVatione non datur Peccatum.
Resp. negando antecedens in sensu primario& formali. Ad prob. nego antecedens: nam ac vis liber cum tendentia ad objectum ut refiu-lis morum di me , antecedenter ad privati nem rectitudinis, est formaliter & primario pe catum , quia Privatio sequitur ex essentia peccati , nam qui conciperet actum liberum cum te deneia reali ad objectum ut regulis morum dissisinum&distorme, non conciperet actum bonum formaliter , nec iundamentaliter : ergo actum malum sorinaliter, ex quo sequeretur privatio consormitatis.
36쪽
Obiicies, Peccatum comm ssionis ncn est estectus, sed . desectus , cum egrediatu a voluntate deficiente , juxta illud D. Augustini
I a. de civit. cap. 7. ubi ait , Hemo quaerar cais' sam e tentem humanae pravitatis q. non enim es
. iens , sed desiciens , quia nee illa affectιο est , .d d .ct, .: sed defetius non consistit inpositivo, sed in privativo , cum sit mera estectus privatio , sive in physicis , sivo in moralibus: natura enim deficu, dum desinit producere,quod
Droducendum est, & humana voluntas est deficiens,cum despicit directionem rationis , nec adhibet regulam legis: ergo peccatum 'cominis sonis non consistit inpositivo, sed in mera privatione rectitudiuis. Respondeo, peccatum esse 'desectum antecedenter. & eausaliter , quia privat accum recti tudine aut consorinitatei ad regulas morum ,
non autem .s maliter; & sic intelligendus est Divus Augustinus , cum idem fa tus doctoralibi dicat peccatum esse dictum , , vel factum
contra legem Dei, & dicere , facere, & eo cupiscere sint formaliter inetius hum ae v duutatis, quae peccat peccato conlisissionis, tiabere eliciendo actum a lege prohibitum, ex quo resultat tendentia realis ad legem prohibentem huauimodi actum; quae quidem tendentia est Iorinale coaltitutivum Oeccati, reconnotat Privationem rectitudinis debitae . Unde ta sacra Scriptura , ianetis Patx.ous &Conciliis, Praesertim in Tridentino seu 6. can.
6. Peccata vocantur opera mala & demeritori
ria, ac pro . e sunt sormaliter quid positivum iundans privationem gut deiectum rectitudinis aut contormitatis. Ratio eu , quia morsitas in communi , quae in bonitatem & inalitiam dividitur, ut in proprio ioco dictum manet , sita est in relatione reali actus lineri ad regulam suain , leu in resitivo coniiuid: erm marstia Peccati commillionis , quae est membrum B s mo
37쪽
nioralitatis , consisti in positivo ,- seu te dentia ad objectum , ut regulis morum dise
An posse dari nomissi culpabilis in indid
SEnsus dissicultatis est , an, ut homo peccet
omittendo' Phae captum, requiratur aliquis. actus voluntatis,' quo valit positivo adium prae ceptum omittere vel arx suffician, quod pure omittat; quin positive velidommitterα, modo praevideat se Hebere illum actum exercere, quiR semper requiritur cognitio actualis de actu praef.
Dico,pbssedari omissiqnem culpabilem sine actu praecedente , aut concomitante , qui sit causa vel occasio omittendi. Ita omnes Scotistae cum Doctore. Prob. Qui non audiret Μissam die Dominica cum advertentia cognitione obligationis & praecepti de Milla audienda , Reccaret, etiamsi nullum haberet actum poὸtivum in voluntate, idest,.quamyis non haberet volitionem non audiendi Μillam sergopo test dari pura omissio culpabilis 'absque ullo actu voluntatis. Consequentia est certa, quia haec omissio Μissis esset pura. Prob. antecedens I. Peccatum omissionis consistit essentialiter &intrinsece in carentia actus praecepti, seu in Privati ae illius, ut fatetur Gonet. hic dicens. actum' positivum voluntatis non esse de ellentia
38쪽
omissio Missae, die Dominica absque voluntas non audiendi aut faciendi aliquid incompossibi
te ciun auditione Misiae carentia actus pro cepti, seu auditionis Missae : ergo est Peccaini nosa & eulpabilis absque actu positivo, cum res valeat esse , licet careat omni eo quod non ost deessentia eius . Prob. ac idem antecedens: Omib. so Missae die Doni inica absque actu positivo v lun talis , euet Privatio rectitudinis; nam ho γttiretur audire Missam dc ideo /non audiendo
Missam est in privatione rectitudinis ; at i asset,in negatione, quod est fessiam, quia est sub jectum aptuna inoraliter seu blip atum ad iam diendisin Missam rergo esset, ceantinosa & eu pabilis, cum haberet id, per quod Peccatum omissionis estentialitet constituitur. Prob. 3. Illa omissio discordaret a regula sua , α repugnaret rationi, & voluntati divinae formaliter & p sitive, cum esset contra praeceptum de infla a dienda die Dominica: ergo esset peceaminost S eulpabilis . Prob. q. Qui non facit quod to netur, sapposita cognitione aut advertentia mana, Peccat peccato omissionis , ut. coifigi tur ex ilis, Iacobi 4. Scieri U Donum faciem
ri, peccarum Wi illi ; sed qui omitteret audire Missam die Dominica eum comitione praecepti,
Posset audire Miliam: ergo peccliret,si non audi ret, etiam si nullam voluntutem non audiendi, haberet. Veritatemvonclusionis clarius doce
Obj. i. Gonetus quaedain verba D. Thomst quibus probat, conclusionem esse de mente DoLctoris Angelici; sed ea omitto, quia ad me mi 'nime pertinet disputare , an sit opinio D. Thoa. mar; & adduco primatia rationem quaeest haeci Upomissio aliqua lit eulpabilis, debet esse vos
luntaria; at secluso quocumque actu voluntatis,eam antecedente,vel concyo nitante, non vi icit eite voluntaria ergo &c. Minor prob.Omne
voluntarium debet ex inclinatione voluntazis B is Pro
39쪽
procedere; unde ea quae fiunt ex violentia, &metu, voluntaria nou sunt, quia non procedunt ex inclinatione voluntati , sed ex aliquo primcipio extrinseco; at omissio secundum se non potest ex inclinatione voluntatis procedere , sed tantum ratione alterius, quod per actum
eam concomitantem , vel 3ntecedentem adipetitur: ergo &c. Minor prob. Nihil potest ex
intim ti e voluntatis procedere sine imcitione
di influxu sui objecti specificativi , cum nulla Potentia extra limites sui objecti specifieativi
egredi valeat; atqui Midio, cum non apprer
hendatur ud bona & appetibilis ratione fui , uno posest secundum se movere ει allicere appetitum, sed solum ratione alicujus boni, in ordine ad quod ut utilis apprehenditar :ergo ex se non potest ex inclinatione volunt.. s. procedere,. sed solam ratione . actus eam fio comitantis vel mincedentis , quo aliquid
Resp. distinguendo iisnorem: Seesuso quo, Cumque actu solun ariS o Potest esse volum via loquendo de voluntari in elicitive , quodiae est ac volitum , conceda minorem lore quendo de voluntario formaliter, prout opPonitur nat ali & involuntario, nego . Tale enim ψcitur ait Delugo , quatenus est a voluntate isterenti ad utrumque, S ut aliquid sit volu taxi m,non requiricur actus positivus voluntatis, sui requiritur,ut aliquid sit volitum;aliud enim ess voluntarium, & aliud vos tum. Ad Prob.ne go minorem: Su it enim, ut omissio pro ced i ex inclinatione volumatis, quod non ita contrλinclinationem ejus x ut Patm i his quae fiunt ex meta, & violentia x quae Voluntaria non sunt , quia. procedunt contra inclinati nem voluntatis Ad ejusprob. distinguo majorem: Nihil potest ex. inclinatione voluntatis
Procedere, ex inclinatiane procedere, Har.elligatur. esse .volitinta a voluntate , conced quod
40쪽
quod debeat procedere eum motione & imuxu objecti. .Si vero intelIigatur negative , id est Pro non este contra inclinationem voluntatis , nego,qudd debeat procedere cum motioue & i fluxu obsecti, quia ut aliquid iit volitum , opor tet, quod alliciat voluntatem , at ut sit liberum& voluntarium , sulcit,quod non sit contra i clinationem voluntatis, & quod Potuerit .nouesse, cum voluntarium sit illud quod est aprindiripio intrinseco cum cognitione, ut ait si et, Unde nego consequentiam , quia Pur; omisi eum advertentia in lectus&cognitione , , non est contra inclinationem xx luntatis 3 ideoque ibcet non sit volita , tamen non est inν0Iuntrariλ , cum procedae a princidio inimi eco 'eum cuntiatione a ted voluridaria . : 'Obj x. . omissio est .eluti fuga & reeinus ab obieeto. omist. . sed omnis fugae, cum Me setur circa malum, necessario supponit a ctu circa bonii , quia,appetitus numquian refugitailiquid fueunabum, nisi in quantum ainax bonum. oppositum ut docet De .ThomaS: femo omnis omissio iapponit aliquem actum seu ast ctinn.erga bonum, lacrius virtute &non alitera voluntate exerceatur ἀ
R P disting ndo majorem omissio ρο- sitivae est recessus positisus ab .bjecto omisso , conced'l omissio Pura, nego . Duplex enim est omissici, ει taplex est etiam sum. I est positi tam & est nolitio. objecti. . est Pura seu negativa, & est non mitio oriecti; v. g qui nollet audire Missam , omitteret eam Positive, dc positive ab ea esset aversus: at qui .nee vellet, nec nollet audire. Massam, S eam . omi teret, esset aversus a Miss4,. non positive. sicutulequi nollet L sed negative . Unde distinguo s.
Partem mi vis: Omnis iuga positiva vertatur circae malum, concedo, Omnis . fuga. negatimm m