장음표시 사용
61쪽
sario determinata ad unum. Unde cum haec lubertas sit tantum in voluntate, quae est indisterens,& potest agere, & non agere positis omniabus requisitis ad agendum , sequitur, quod ipsa sola potest esse pxoprium subjectum malitiae Minoralitatis. Insuper peccatum debet Armiliterre intrinsece esse in poten ta aut subjecto, in quo subjectatur gratia sanctificans,per quam doletur , cum Peecatum non expellatur, nisi periasusionem gratiae, & receptionem ejusdem in eodem iubjecto, ut patet in ommbus sermis quarum uni expellit aliam; sed voluntas est, Proprium & immediatum subjectum gratiae habitualis ν ut dicemus in Proprio loco : emo in sola voluntate est sermaliter & intrinsece pec
peccatum etnniale possit esse β δεμ a' petitu festυνo , sectas omni motione
DIco, appetitum senstivum, prout in homune eo unctus est parti rationali, sine acetusi voluntatis influxu, non posse esse principium & subjectum culpae venialis: nam I. ERGoneto, non potest dari pura omissio culpabilis absque aliquo actu pontivo volvatatis, quod supra impugnavimus: ergo n on potest dari Pec'. tum veniale absque actuali influxu voluntatis. Consequentia est certa, cum rationes, quibus Probat puram omissionem non posse esse culpabilem, probent etiam ullum actum procede tem ex appetitu sensitivo . absque influxu voluntaxis, non posse esse culpabilem in limmo peccet in aliquo,sive mortaliser , sive veniae liter
62쪽
liter, oporte quod possit vitare illud; ut suadet Cypr. serm. de bapt. Christ. dicens , Inustusne - mo peceat: sed non potest vitare motus sensuata latis,in quos voluntas non influi siergo Sce.Prob. minor: Ut homo aliquid vitare' possit, oportet
quod ab ipso dependeat quantem ad poni; sed
'nomo 'non Ponit actus sensualitatis, in quos non inmit voluntas, cum homo nequeat aliquid pomere in actu,quin in illud fluat voluntas: ergo homo non potest vitare motus sensiualitatis . . '
Mult) homo niotiis *nsiualitaris vitare pomi , sussici liquod habeat potentiam seu facultatem
ad eos impediendos , aut restri mendos. Contra: Ut homo censeatur non 'itasse morus sensuali- tatis, oportet, quod noluerit eos vitare; alias eflet reus Peccato Purae omissionis , quod G6 netus non concedit : ergo ut homo Pollit vitare
motus *nsuesitatis, non sussicit, quod habeat Potentiam ad eos impediendos praecise , sed requiritur aliquis actus secundus,ctim nulla potentia valeat sine actu impedire aliquid. a. Si potestas quam homo habet a l impediendos motuu sensualitatis, impediret actussu motuS,in quos non influxit , non peccaret, imo mereretur nec impediret peccatum non fuisse, sed tanthm Perseverantiam peccati seu motus: ergo ut ho mo peccet, Oportet, quod possit vitare peccata, ita Mu dum Peccavit, potuerit non peccare: sed dum appetitus excitatur ad motum 1 sualitatis ex se absque influxu voluntatis , homo in illo tunc hon potest vitare, ratem motum, cum nequeat illum vitare nisi per suspensibnem at cujus actus voluntatis: ergo hon peccat veniali
ter, dum voluntas non concurrit. i a
Tandem, ad meritum in ordine ad Deum non sufficit potentia sensitiva ponendi actum meritorium; requiritur etiam actualis actus voluntatis imperantis actus, & influentis in potentiam sensitivam & appetitivam ; qui enim abs i C 6 que
63쪽
que ullo actu voluntatis ageret, nihil merer tur in ordine, ad. Deum: ergo dum elicitur alia . quis actus Upetitus sensitivi absque actu posituvo voluntatis , homo nullo modo Peccat in o
Obj. I. Goneta eX Magistro sententiarum tuo. dist. 21. ubi dii 1 Si Dccati illecebra in soluse ualitatis motu tenetur, veniale ae levissimum est : sentit. igitur, Rid peccatum veniale solum appetitum sensitivum per se suffcere . objicit Praetera ex D. Tuoma; sed omitto vecta Docinioris Angelici, --netus ea adducit intersedens probare contra Medinam.Alvarem , de alios Thomistas, PDd inhac Paxte sequitui D
Re P. Magisthum semotiarum ibi loqui arguitive, non vero assertive; conditionale, non autemabsolute, ut patet ex illa Particula, Si peeeati illecebra Obj. a. Appetitus sitivus hominis , ex. njunctione, quam babet cum voluntate , si'. quam libertaxem intrinsecan ab ea. PM ticipat zergo utendo hac libertate absque novo volunditatis insuxu , poterit Peccue venialiter, Pr sequendo objectum peccaminosum. Consequeata videtur perspicua: Antecedens. vero Prota. 14ex Arist. I. Politicorum cap. 3.. & eth. c*Pα ultimo, ubi dicit appetitum. moveri Politice
sed non potest moveri politice nisi quodest ii
a. ergo in appetitu debet esse aliqua libertas infitrinseca a voluntato participata: χἀ Quod ea. subjoctuin virtutis ει vitii, debet esse formali, rex Sintrinseco liberum; sed in appetitu senstativo subjectantur virtutes. moderatrices, passior num a v. g. temperantia, mansuetudo, & vitia ipsis opposita: ergo appetitus. sensitivus. est insin rinsece liber. Resp. negando antecedens: Nussus enim apst
yeutus participat intrinsecὰ libertatem, alias
64쪽
Participareti etiam judicium & cogniticinem intellectus, quod est talsum. Ad i 6 Prob.distim .gu0 minorem: Non potest inoferi politice m
tu sibi proprio , id est, moveri a se , nisi quod
est liberum ε concedo; Motu alieno aut superi ris , nego minorem: quia ad motum politieum sufficiliquod movens sit liberum &superius . Sic debet intelligi Philosoph. Unde nego consequentiam. Ada .. distinguo majorem Quod est subjectum victuris& vitii, secundum este mora leaeuae in est. moris, concedor Ia esse naturar& secundum esse physicum , nego,quod debeat esse formaliter &iuninsece liberum; ideo cam virtutes & vitia. subjectentur ia appetitu sensitim vo 1 secundum este physicinn α naturae tantiis;& becundum elle morale subjectentur in volun-inte x ut Probat quaestio. Praecedens , sequitux quod appetitus sensitivus non est formalitertia
Obj. 3. Collitativa ex conjuncti one quam hambet cum intellectu 1. participat vim discurrendi circasnMariae, ut d ocet D. Thomas: ergo si, militer appetixus sensitivus. ex conjinctione
ovain habet cum voluntate , libert*tem. quan qAn participatis Consequentia patet ex parit, te rationis neque enim quantum ad hoc inter appetitum & cogitativam aliqua disparitatis ratio visnari Potest, cum eodem Plane modo , quantum ad conjunctionem &. ravicationem ita
eodem principio , se hab at appetitus id voluntatei quo cogitativa ad intellectum. . Ress. negando. antecedens in senta se ali& ab, intrinseco , licet sic. verum in . sensu assinitatis . & coneomitantiae cogitativa. enim
nullam 'im discurrendi habet ab intrinseco ssolius enim intellectus est disturrere: sed ta cum concomitanter, id est cogitativa conjundigitur cumcintellectu dist rente, sed ipsa noin disturrie incistive; & sic intelligendus est D
T luas . Unde neganda. est etiam . conscr
65쪽
quentia in sensu sol mali& ab intrinseco : nani ex ore , , libertas' est in sola voluntate, &cognitio aut judicium in solo intellectu: ergo tacui absque actu intellectus non potest esse erior, ita nec peccatinia absque actu voluntatis, cum peccatuni sit essentialiter liberum . . , Obi. denique: Generale est in causis & virubii suDordinate unitis , ut inserior ex conjunctione ad superiorem aliquid ejus participet , quo elevetur & perficiatur , & media hac et vatione modum agendi ipsius superioris utrum- quo attingat. Ita coelum ex conjunctibneia i telligentiam motricem participat in se virtutem ad producenda aliqua viventia,' licet impers eta & vilia, quae secundum se, utpote vitaeexin Pera, ne iliaquain Produceret. Phantasma ex conjunctione cum intellectu agente, accipit vim quam ex se non habebat, ad producendam spoclem intelligibilem in intellectu possibili . Item
docent Theologi in tract. de grata Muod natura integra ex eonjunctione ad gratiam & justitiani originalem, non solum habebat persectionem supernaturalem sibi extrinsecam , sed etiam quandana persectionem intrinsecam inordine adactus naturales, v. g. dilectionem Dei, ut authoris naturae, quam separata a gratia habere non poterat: Atqui appetitus sensitivus in homine est ab initio conjunctus voluntati, talum quam vis & causa inserior superiori: ergo in ea aliquid de ejus libertate & Persectione Partici-Pat, quo supra vires sibi proPrias elevatur , Semo dum operandi proprium voluntati, qui est agere eum indisserentia delibertate, aliquo mo
Confirm. Modus divinae Providentiae est, re rum ordines ita inter se conjungere, ut supremum infimi attingat infimum supremi r ergo appetitus ordinis inferioris , nempe sensiti vi , debet in homine partieipare aliquid de persectione & libertate voluntatis , ' quae est
66쪽
petitus in Sinis superioris , . scilicet ration
Resp. argumentum esse verum in. causis sub dinate unitis ratione inectus, quod idem es ' unitis in causendo, non voxo in subordi, ite unicis ratione status & ordinis: v. g. parte rporis subordinate uniuntur, tamen una,nem': brachium, non Participat rationem alte as, seu capitis cui conjungitur ; & corpus Alima subordinate uniuntur ratione este s oducendi, nempe compositi ; ideoque coras Participat rationem animae qua elevatur λatura etiam elevatur per gratiam ad dilectiq-rm Dei, intelletius per lumen gloriae ad ili
em; ideoque natur participat virtutem. grgnae, & intellectus virtutem luminis gloriae, quiλλ'rdi Antur in causindo, & agunt per ' mo-um unius causae , idcirco .estectus tribuitur trique s at appetitus sensitivus & voluntas notaint duae causae subordinate unitae in causando, :d tantum subordinatione ordinis status, αependentiae. Tum quia Voluntas, ut agat,non xigit appetitum sensitivum, ut gratia exigit na- irain, & intelligentiae motrices coelum. Necppetitus sensitivus exigit voluntatem,ut physiae producat, sicut coelum exigit virtutes morices, & natur xigit gratiam ad effectus su-ernaturales Producendox, cum in brutis suos ctus exerceae independenter a libertate.Tum uia appetitus sensitivus in homine subordin ur voluntati rapione imperii, non alitem r*tio
e impotentiae & insufficientiae , S secluso lim
erio voluntatis , actus putentiae appetitivae ant mere naturales: ergo secluso influxu volanis Itis, nullus actus appetitus sensitivi potest esse eccaminosus, nec culpabilis; nec appetitus insitivus est intrinsece liber sicut voluntas, nec
hantasma habet ab intrinseco vim intelligendi.,d confirm. distinguo antecedens: Modus diviae providentiae est, rerum ordines ita intex se
67쪽
conjungere, ut supremum infimi attingat mὐ .mum supremi, quant n ad ordinem existe tiam. id est , ita ut supremum infimi immedi te sequatur ad infimum supremi , concedo et Quantam ad virtutem, id est, ita ut supremum infimi habeat virtutem naturalem & intrinsecam infimi supremi, nego antecedens &consequentiam ; alias 'supremum infimi ordinis, esset infimum supremi ordinis , quod est ridiculum.' Quaeres, an omnes motus sensualitatis circa objecta illicita sint peccata mortalia, vel saltem venialia 3 Resp. quod motus primo primi, scilicet illi qui omnem advertentiam rationis & acinium voluntatis Praecedunt, non sunt peccamMnosi, nec mortaliter nec venialiter; cd non 'fine liberi, nec voluntarii: sed illi qui fiunt eum plena cognitione & deliberatione voluntatis , . sunt mortaliter culpabiles quando sunt circa
objectum illicitum, quia sic sunt liberi & ditar
De causis peccatorem inamvis peccatum nihil sit, ut se Aug. Seue existimat Psalmista 3 Plures tamen causas sui agnoscit, si non incientes, saliem
68쪽
quae ignorantia sit ca a peccati λ
Ico I. Ignorantiam est e causam peccati , non directe & per se , sed per accidens &directe: nam plures peccant ex ignorantia , ut illigitur ex Apost. 9. ad Hebraeps; & Leviti-
. Ss peccaverit Priaeeps ter ignorantiam : er- , ignorantia est causa ndirecta peccati, cuinientiam aut cognitionem ad directam causam:ccati necessariam prohibeat. Dico a. Ignorantiam antecedentem non esse tutam pectati , sed ab illo excusare. Tum quia: dixi in tradi. de actibus humanis , ignorantia vincibit is & antecedens causae involuntarium: go excusata peccato, cum nullum sit peccaim, nisi voluntarium . Tum quia nullum est rccatum quod non sit contra Praeceptum, ut ignitum a sed ignorantia praecepti tollit cognionem: ergQ excuset a Peccato. Pic' a. Quod ignorantia concomitans,quam jnvincibilis est, neque causat peccatum,nec γ illo excuset, sed mere per accidens & concoli tanter ad illud se habet. Quia ignoristia con- initans, ut dixi in tract. de actibus humanis , In causas voluntarium: ergo non potest esse ius a peccati. Nec causat involuntarium : ergo an potest excusare a peccato, quod solum i n-γluntarium exc usiat; sed causat voluntarium .ntum:.ergo se habet ad peccatum mere per ac dens & concomitanter. Rico A. Ignorantiam consequentem & vi
bilem, sise staflectata, sive cratia, esse cau- in peccati, & minime ab illo excusare. Tum uia causat simpliciter voluntarium , cum V latas sit ejus causa: ergo est causa peccati . . Tum
69쪽
. Τum quia removet scientiam, quae si adestet,impediret peccatum . . Quaeres, an ignorantia vincibilis eorum quae scire tenemur, sit in seipsa peccatum Resip. a firmative : nam actualis ignorantia vincibilis eorum quae scire tenemur ex vi praecepti, est voluntaria, & libera omissio allus debiti, clim ignoret quis ea ignorantia , quod negligit ae iaquod non vult scire : ergo est in seipsa pecculum , quoniatii nullus est desectus voluntarius,
aut oinissio liberi actus debiti , quin sit culpa
2'aeres iterum, an ignorantia quae est eausa Peccati, sit peccatum speciale distinctum a pee, cato,quod ratione illius committitur Reyοεμ deo negative. Tum quia ides ignorantia haec est mala, quia est causa peccati. Sublatis quidem periculo & malo ex eo sequuto, ignorantia non est mala, alioquin sequere tur,quod ignorans ea quae non spectant ad salutem, nec ad mores b nos, essee moraliter malus & peccator, quod est salsum: ergo ignorantia quae est mal, quia Peceatum causat, non est peccatum speciale dis stinctum a peceato, quod ratione illius committitur, cam tota culpa peccantis per ignoranti amfit circa malum in illa cognitum , Propter quod ipsa ignorantia vitanda est, ut notat Frassenius'. Τum quia concupiscentia est causia peccati, &ad illud inclinat, sicut ignorantia, ut constat in sacra Scriptura, δι praxipue ex illo Iacobi
I. Unusquisque taeniatur a ebncu frenisa sua r&in variis Conciliis, & praesertim in Tridentino sessi in Decreto de peccato originali, ubi tegitur , Hane concupiscenti m quam aliquando Apostolus peceatum appellat ', sancta S nodus declarat, Ecclesiam Catholicam nunquam intelle- 4se peecarum appellari, quὸd vere O proprie m enatis peccatum sit, sed quia ex peccato est, est ad peccatum inclinat; si quis autem contrarium
senstris , anathamas sed eoncupiscentia non
70쪽
peccatum distinctum aeeccato quod causat, cynstat ex Tridentino citato: ergo nec igno. 'itia debet esse speciale peccatum distinctarilitiae ab eo peccato quod ratione illius com-
Ignoranti a vincibilis eorum quae se re emur, est in seipsa peccatum, ut supra di-m est; sed haec ignorantia est causa peccati,n ignorantia invincibilis excuset a peccato r o est peccatum distinctum, didistinctae in ae ab eo peccato,quod ratione illius commit- ar. ignorantiam eorum quae scire lemur, esse peccatum in seipsi, ut re lute 'ium Praecedens; sed haec ignorantia vincia is non est speciale peccatum distinctum ab opere quod ratione illius admittitur. ut obovat Frassenius: nam pro diversitate illius mae. iuod fit, est diversa ratio ignorantiae: eertunte eodem praecepto quo tenemurere aliquid , tenemur scire illud ; ideireδiorantia induit rationem illius peeeari quod a norantiam:vQ.elerieus ignorat vineibili-omcium quod recitare tenetur , est mala orantia ex omissione ossicii reeitandi Mde aliis ignorantiis eorum quae scire 'tenein 'ir) non autem praeelse et a ignorantia est γ' oquin ignorantia quam laicus habet deos , recitando, esset etiam peccaminosa&m : ergo ignorantia vincibilis eorum quae sciretemur, est mala, seu Peccatum malitia pec-