장음표시 사용
151쪽
u me indicari. Moranus enim Mutinensium Episcopus is suit, qui &ipse non multo post ob singularem prudentiam in rebus gerendis, praeclarasque alias animi dotes, auctus dignitate est a Pontifce Maximo ; cuius amplissimi Sacerdotii insigne Bononiae manibus suis Leg tus capiti ipsius imposuit. Illustravit etiam scholiis quibusdam suis Conia tarentis multos obscuros .locos in epistolis Divi Paulli , quum apsas a
curate legeret, quo sane in studio toto animo occupatus erat, cur . mors cum oppressit . Sed etiam epistolas ipse non paucas conscripsit eruditas, & Optimorum praeceptorum plenas: ut libellos etiam nonnullos alios, aliquam occasionem illorum consciendorum nactus; praeiscipue autem studiis amicorum, Variisque eorum temporibus serviens,
in quihus est quaestio diligenter explicata, perdissicilis sane , magnique semper momenti habita ad vitam bene, beateque degendam ; qua tr estur , liberam esse potestatem nostram , Omnique nexu caussarum, ac necessitate solutam , veteres illi περ- νοῦ. ἐφ' ἐμι ν ipsam vocabam, Squi de fato ditarunt , re huic contraria , necessario de ipsa disputationem suscipiunt et eum vero librum misit ad Victoriam Columnam, feminam lectissimam , & quae ob eximium amorem erga virum momtuum , admirabilemque ingenii laudem in condendo carmine, maximo quoque honore digna est o Sed etiam , ut sorori suae, quae se in coctissimum coetum mulierum Muranarum conjecerri, morem gereret,
animumque ipsius suavissimo cibo aleret in ea solitudine , cui se dis . Caverat, interpretatus cst duos Hebraeorum illorum cantus italico nostrae aetatis sermone ue cum enim ille doctrina , ingenioque suo prodesse quoque alienis studeret , non visus sibi cst posse suis ullo mo- ado deesse . Quin etiam , eodem honesto desiderio . incensus, ut utit, talibus fratrum suorum serviret, qui crebro mercaturis faciendis operam dantes, navigabant, consecit libellum de aestu maris, O quam causiam reciproca illa fluctuum agitatio taberet, diligenter monstravit: qui tamen liber amico ipsius commodatus , magno adhibito si dio, recuperari nunquam poniit. Sed ne omnia diligenter minutiora ipsius opera, quae plurima sunt, enumerem; in quibus tamen appareret specimen illius doctrinae, ac judicii, linem faciam; possum enun vere adfirmare, quodcunque temporis vacuuin a negotiis nanciscebatur, in his rebus ipsum consumere solitum, Omnesque vigilias suas cum Consueta temporidus amicorum, IIecessariorumque suorum consecrare,
neque enim ostentationis, S gloriae caussa hu)uscemodi scriptiones s scipiebat; in hisque se dies, atque noetes macerabat et quamvis justus inde houos, nec magnopere reprehendendus consequatur 3 sed , ut dixi, voluntati amicorum, commodisque indulgens, sive studiis suis, memoriaeque serviciis, a scribendo nunquam cessabat.
152쪽
. Ex ΜS. Bibliothecae D. Caietani de Alteriis Neapolitani, hujusce aetatis Medici praeclarissimi.
Voluit aliquando Martinus V. 'M. Max. eum esset admodum sellex,
a pictore quodam , qui per id temporis celeberrimus erat, in picturam res rei. αuare pictorem accersens , eum, quid vellet, admouuit. ui protinus, inspecto ejus ore propter aetatem jam satιs invenusto, talem ad unis guem retulit, qualem conceperat, servata picturae lege, ac decore ς mox que ad Pontificem reversus , et pictara tabellam ostendit, pro egregio artificio mercedem non mediocrem accepturus e qua irisipecta, eum Martinus rei deo mitate σε nsus esset , nulla artis ratione habita in pictorem contumeliose i vectus est , ipsumque a se cum tabella continuo ejecit . . Quae profecto res ei visio non mediocri data est et aliud exim pro se pictori exemplar Uodere oportuit , si eum imaginis pulchritusnem , quam veritatem sequimatibat. 4uanto melius Alfonfus rex, qui marmorario euidrm non me diocriter subiratus , quia missis faciei os ratiis pulchriorem in marmore reddiderat, quam esse animadυerteret: Ad meam te , inquiens ,formam fingendam , non ad alienam mercede conduxi. Nee minori laude dignus Nicotaus V. cum sibi a Francisco Philelpho doctissimo magis , quam sapie rismo viro libellus , in quo ejus vita continebatur , missus esset adulation ,κs, qtram veritare plenior, re cognita in ignem conjecit; satius esse multo
153쪽
firmans , nihil omnino scribere , quam bujuscemodi lenociniis riseipum πώ tiam aucupari. Et licet levius erret , qui pingit, fingitve, quam qui fer bit historiam ; quo levior est pictura , quam bMoriar qui tamen inpinge
do, fingendove propositum exemplar non ex rimit vel adulatione, vel insciatia , accusari solet , quorum utrumque in historico vitium est perquam mari. mum. Laudiatur igitur non immerito pictura , Iculpturaque, non qua varia
est, quae colorum plurimorum specie distinguitur 3,sed qua ad similitudinem viventis, propositiυe axemplaris imaginem refert. Qua prose caussa bist ria, qua procuι est ab omni assentationis suspitione, non minus probandum existimaverim. His ego rationibus adductus, Vir Magnifice, in Assonsi vita scribenda leges veritatis servare , quam adulaνῆ malui ; praesertim ad te scribens , virum quidem , qui tam patris tui sapienti imi viri exemplo, quam innata natura tua ab huIuscemodi vixitate semper abhorruisti; ver ratem cum aliis in rebus amplectens, tum vel in primis in hi floria. Etenim si principis vitam scripturi , illa rautum , qua laudanda sunt, prosequamur,
improbanda omittamus; quid aliud , quaeso , agemus fi nisi mentiendo secuta fallamus , qua accusandis vitiis emendari solene , non fecus quam lauda dis virtutibus . . uamquam in hac vita scribenda nihil a .me minus factum cs, quam quod aut vituperare tantum regem , aut latitare voluerim rabsit, M am temerarius haberi possim . Gus enim mores , ingeniam, naturam non taη quam censor, aut orator , sed taηquam historicus refero ; nibil omnino rem minuens , aut augens. αuum, obsecro , per otium legas : spero, te operis M
154쪽
AL sonsus Rex natione Hispanus fuit, & Ferrando Rege prognatus , quem non tam successio , quam vitae integritas, de animi magnitudo ad regnum citerioris Hispaniae, quae Tarraconensis dicitur, S ad Siciliae , Balearumque insularum ditionem asciverat. Hic quatuor ex conjuge natos suscepit, Alsonsunt primogenitum , Ioannem, Fudelicum, & Putrum; quorum Attonsum, cum esset annorum xx. regum reliquit, qui 'nequaquam segnis paternum imperium admodum amplificavit. Nam Sardiniam, S Corsicam ad ditionem adjecit, ct in Italia Campaniam, Apuliam, Calabros, Samnites, S Pelignorum , ΛΙarsorumque potiorem partem ; contenditque, quoad vixit, ut sibi prin
cipatum Italiae vendicaret. Valuit plus cons.lio , quam manu . Illi novae res magis, quam Otium , placebantῶ ncque unquam a bello tempe
ravit , hellumque ea bello quaesivit. In Italia, siquando pacata omnia fuissent quod nescio, an unquam fuerit temporibus eius j in Africam
contra Mauros , aut in Graeciam contra jurcas classem armabat. Massilienses multis molestiis affecit, quorum portum, vicosque ejus proximos incendit. Divi Ludovici corpus, quod apud eos in summa veneratione Est, inde Ualentiam abstulit . Nullum tamen in Italia bellum, nisi Neapolitanum, ad votum finivit. Invitus pacem accipiens magis, quam dans; H quo tamen ipso adversa multa pertulit ἔ nam S apua Cajetyni, non procul a portu, commissa navali pugna cum Genuensibus , superatus, captusque est , & Mediolanum ad Philippum Mariam , cujus imperio Genua tenebatur, quasi in speciem triumphi pcrdultus, a quo tamen praeter omnium opinionem insigni magnifice tia , & honore prorsus regio susceptus est; moxque ab eo amplissimis muneribus asseditus , & in intimana amicitiam adscitus ad bellum rein gni piosequendum remissus est. Profusus potius , quam liberalis et in vasis aureis, argenteisque, & pretiosissimis gemmis undique coemptis, in aulaeis Britannicis, tapetibusque , reliquoque luxu regio supra , quam credi posset, magniticus. In conviviis lautiisimus, in nutriendis prae
155쪽
a mortalium fidem venationis studiosissimus ; fundebatque ea in re
quotannis circiter Octoginta millia aureorum, aliquando ducenta mi ulla excessisse dicitur . In qua plerunque usque adeo ferox fuit , ut squ:s sibi, vel lilius, dum seras persequeretur, aut dum certaret ad quod socium neminem unquam volvit 4 vel sponte, vel casu Obviam fuisset , dimissa sera illum petebat ;& nisi cavissct, perimebat:.quod genus crudelitatis i cmporibus meis bis con .misisse accepi. Cavebatque proinde sibi quisque , nec tumere in venatione vagasaintur. I ristis, si praedam non fecissct; jucundus, ac benignus, si victor apros, aut cervos fixi stet . Aucupium accipitrum pari studio persecutus cst; inter quos falconibus, ct sacris majorem in modum delectabatur , queis.
non nisi miluos, aut grues insequi Curabat, non tam praedae, quῖm certaminis cupidus . In Venerum vuhemens , neque ejus rei ullo pudore tunebatur. Fide fuit satis dubia: literas ctiam inter arma non neglexit , hispanica lingua facundissimus. Nunquam respondit aut italicis , aut allen;gunis oratoribus, nisi patrio' sermone: quamo rcm cum a Ianotio Manetio , apud cum aliquando Florentinorum legato , rogaretur, quare cum italicum, latinumque teneret, eo in respondendo non uteretur Spectare ad rcgem , inquit, diserte, ac incunctam
tetur loqui ; idque nulla alia lingua Leri, quam propria arbitrari. Or, rores omnium nationum ad se prOLetos propria impensa, quoad di, mitteret, opulenter alebat. In liberalibus disciplinis suae aetatis poeta insigni μ) magistro usus cst, qui suavitate ingenii, facetiisque, quam doctrina melior erat . 1lic de praeclaris cietis, & factis ejus libellum non
ineleganter composuit. Habuit & Bartholomaeum 'Facium rerum a se gestarum scriptorcm non contemnendum . In sacris literis ullam Hispanum , doetorem acutissimum, audivit. In arte disserendi Ludovico Cardoni viro subtilissimo plurimum tribuebat, audireque eum aliquwdo volebat. Marianum quundana grammaticae praesessorem fui ridiculum nunquam contemsit, tametsi de illius inscitia non dubitaret; arcessebatque in hebdomade, cum Neapoli esset, bis nostrates philosophos, ct cos partim audiens, partim consuletis, in hispanicam linguam latin xum auctorum dicta truducens, inter quos nemine mδgis, quam Seneca oclectabatur. Voluitque e)us cpistolas in patriam linguam convertere; quia vitam ejus neque graece, neque latine exstare audierat, comis ponendam Ianotio Manctio mandavit . Sacras porro i iteras bis quoque
in hebdomade audiebat , sed variis diebus . Religionem miram praese ferebat non sine suspicione hypocrisis: nam & caeremoniarum obse valuiisimus fuit, ct sacris assidue genu posito, ac sngulis diebus rein
156쪽
verentissime interfuit. Horas canonicas omnes nunquam Omisit. Vi
ginis genitricis in primis dicatissimus . Quotannis paschalem Dominν
coenam maxima religione, solennitateque colebat, ad cujus imitati nem pauperum nonnullorum pedes lavabat, tergebatque , & rander , tradita cuique stipe deosculabatur, induique singulos albis vestibus j bebat ; eosque csse tot munero volebat, quot vixerat annos, singulo a ius singulis ad numerum adjector hujusmodi re annorum suorum suin Putationem faciens. . Crucum, cum Callistus Pontifex expeditionem in Turcas indiceret, accepit, gestavitque , suosque omnes gestare voluit et qua quidem simulatione decimas permissione Callisti a subditis face cotibus extorsit. Benencia praeterea, quae in suis regnis vacabant, e re uiuit, & pecuniam inde cogebat, a quo paucis ante Obitum annis temperasse voto dicitur . Nam cum secundum genu et ulcus gravissimum innasceretur, ex quo pene in summum vitae discrimen adductus est , eum salutis gratia vovisse ferunt, nunquam se inde amplius pecuniam quaesiturum . CaeteIum vir fuit mansuetior , quam privatus : raro, aut fortasse nunquam sine spe adeuntes dimittebat , frequenter illud usurpatis, Regem non decere quenquam a se tristem dimittere. Pran-dcbat , cinnabatque in propatulo , ubi magna procerum, aulicorumque nequentia adeo stipabatur , ut sere semper premeretur. Brachia etiam in se innitentium stans , sedensque , vel longaevus, patienter subinebat. Die Veneris semel duntaxat cibum sumebat , pane , di aqua content ἔinediae , algoris, aestus, vigiliarumque militari, quam regio more, patientissinaus cxstitit. Spectaculis frequenter interfuit. Invitatus ad nuptias nemini unquam accessiim negavit, & ubi potuit, semper affuit. Blandus, ct mitis , S urbanus in verbis . Aurum quacunque . casione data, modo honestatis speciem Posset praetendere, undecunque corrade-hat , videbanturque illi plurimum apud eum auctoritate pollere, qui se ad extorquendum pronatiores exhibebant. Denique ingentes virtutes in eo , & vitia ingentia contendebant , ut de Hannibale tradit antiquitas . Ndificia magnifica multa reliquit, inter quae arcem Cajetanam editissimo urbis loco sitam, & vivo lapide fundatam. Arcem novam Neapolitanam, quae omnia aetatis nostiae aedificia magnitudine, ac pulchritudine structorae facile excedit, in cujus aditu arcum triumphalemcn marmore ad antiquum morem erexit. Oppidum aud longe ab ea arca in mari situm, quod . a forma Ovum appellatur, inexpugnabile reddidit , juxta quod secus mare alteram arcem , quae de nomine Falconis a celstudine nuncupata est, struxit. Turrim praeterea inter arcem novam , di Ovum in mari fundatam ad summum fastigium
C vexit ; in cujus culmine laternam pyramidalem , quae noctu nautis
157쪽
portum ostenderet, adjecit; visiturque venientibus inde a Delo usquo iculo . Neapolim sere omnem stravit , vicosque quosdam obliquos cum aedibus direxit, molem alteram in portu construxit, antiquam refecit, amplificavitque . In quo quidem opere montem lapideum a radicibus artificiose evulsum provolvit . Cogitaveratque paullo ante obitum de urbis ambitu augendo , & moenibus novis cingendo. Naves duas mirae magnitudinis fabricari jussit, quas regias ob magnitudinem , decoremque appellari voluit , neque a portu Neapolitano quoquam, nisi semel, ncque admodum longe ablegavit et in speciem majcitatemque regiam liabitae. Paludes circa Neapolim derivavit, salubriorem inde aurem, S feraciorem agrum emciens. A multis principibus procul ab Italia venientibus ob reverentiam salutatus, visi usque est, quus exquisitissimis honoribus excepit, nec nisi muneratos duen. isit; proscctusque est etiam rad eum visendum Neapolim usque Fe-dericus Imperator cum Elicinora conjuge , qui a Nicolao V. imperii insignia acceperat a in cujus adventu venationes, & spectacula multa edita ; fuitque adeo in eo honorando intentus, ut nihil aliud eo prἔcsente audire cuperet , quam quo pacto ipsi in dies magnificentior , splendidiorque appareret. Saltavitque cum eo aliquando imcensis facibus in conseta Capuano, urbis Neapolis vico nobilissimo, manu dicinoram trahens , Imperatore Lucretiam tenente, & ad qua tam usque horam noctis saltatum est ad tibias insueto movendi m re et quam ob virginitatis opinionem, venustatisque decorem supra inmnsis mortales adamavit, supra sexum extulit, ut quam ipse salutare non vereretur domum ejus profectus; nec quicquam audiebat cupidius,
gratiusque, quam ipsius laudes sive pudicitiae, sive formae: quamo
Tem D. annos, ex quo eam amare coepit, nullus unquam Princeps,
nullus orator Neapolim venit , qui Lucretiam honoris gratia nora iverit. Acce merunt ad eam Imperator , Cardinalesque omnes, quos aliquam do Neapolim contigit ad Alsonsum prolicisci. Ea porro intercede te nemini quippiam denegavit: omnia praestitit: quin de ea in uxorem ducenda, Maria conjuge adhuc vivente , cogitavit. Idque , quantum pintuit , effecit; sed, repugnante religione , a Pontifice Maximo exorare ne quivit et chirographum tamen Lucretiae tradidit, quo se eam in ux rem ducturum pollicebatur , si contingeret , ut conjux prius interiret ; proinde pompa, & veneratione regali domi, forisque conspicie
batur, ut non mediocris rumor exstiterit , venencio Alfonsum ab ea Petitum misita. Fueruntque eam ob rem captae, tortaeque Veneticae com
158쪽
quisvissentque, omnes de gradu dejecti, de a Rege ablegati . Nunquam de Alfons gratia contendens cum ea quisquam, vel etiam filius, superior evast a nem2 inultus, si quicquam contra eam molitus fuisset; de cui non esset opus . ipsa prius reconciliata , intercessiondi ejus apud Alsonsum benevolenti se recuperandae caussa . Ea porro ab Almnsio, cum esset in summa ege state constituta , tametsi equestris ordinis parentibus nata, ad amplissimas divitias , de multorum locorum domi natum evecta est . Fratres nullius momenti homines ad maximas dignitates promoti . omnes sorores summis viris cum ingenti dote i Catae. Omnes agnati, consanguinei, amnes, amici, clientes ditati, &ad supremos honores adducti; quorum Rainaldus Piscicellus meus as. finis ad Archiepiscopatum Neapolitanum prius, mox ast Cardinatatum sublatus . Quibus rebus illius tamen virginitatem expugnare nunquam potuit, minus semper spei acquirens ejus potiundae , quanto plura comtulisset.' Admirabatur propterea universus orbis puellae constantiam, nec mi nus Atlans continentiam, qui ei ob sedandam libidinem vim inferre
nunquam voluerit, nec propterea amorem remiserit: non tamen eam
quitus potuit artibus , unde in suam sententiam trahere posset, sollicitare destitit . Flexo poplite ante cam saepius conspectus est , neque precando lacrymis interdum pepercit , ut sui sibi potestatem faceret. Statura fu i paullo minus qu.im mediocri et facie pleniore, de colore fus O : naso fuit oblongo, curvoque: Oculis grandioribus, oc vivacioribus' superciliis dignitatem promittentibus ' Ore latiore , ct ad profusissimum risum exprimendum idoneo: brachiis, cruribusqm gracilioribus. Conspicuus erat in armis, & cujusvis, vel etiam indomiti equi sessor immobilis. Integra valetudine, & viribus usus est; nunquam articulorum , nunquam laterum dolore vexatus usque ad extremum vialae finem e raro subri affcctus . Pileum paucis ante obitum annis sumin si, nulla antea tempestate , inclementiaque coeli caput tegens, quum
ramen Lucretiae salutandae caussa potius, quam senio sumsisse dicitur. Nulla re alia n agis tangebatur , quam gloria, ob quam Nicolao V. non nihil invidere fama fuit, proinde ad illius exemplum pictores, scul-Ptoresque nostrae aetatis praecipuos magna mercede undique ascivit rmusicos cujusque generis peritissimos habeae voluit e literarii ordinis insignes viros ad se, maxime post illius obitum , non mediocribus praemii arcessivit . Bibliothecam. eadem prope magnificentia , qua Nic laus incepit: librarios in pretio habens, inter quos Iacobo Curulo , c Iami velocissimi, emendatissimique viro , quingentorum aureorum quintannis Proventum statuit . Paullo ante obitum FGrandum flium gravissima
159쪽
vissima oratione ad mansuetudinem , elementiamque cohortatus est, ea proceres, populosque regni vehementer commendans; vicistimque pra sentes Omnes, qui cubiculum compleverant , ita filii benevolentiam , de votionemque alliciens, confirmatasque; vidueque eos ad unum voluit. Ferrandum in Regem salutantes: quibus postremo lacrymantibus , deosculari maenum innuentibus dexteram porrexit. Obiit autem Neapoli in arce Ovi, ario ingruente morbo, pui ac vixerat spiritu , anno aet
tis suae septuagesimo tertio, Neapolim invadente jam peste. Ejus mO tem varia prodigia pr*cessure et nam S cometes insolitae magnitudianis in coelo complures dius fulsit , ct ingenti terra otia omnia fere regni loca concussa , quo maxima hominum strages facta est . Ipsius op xa pleraque qua stata . Infans quidam biceps natus: alter inconspectae magnitudinis visus. Mortui porro sunt paullo ante eum complures ex carissimis, intimisque eius aulicis: in disciplinis omnes magistros, praeter Antonium Panormitana, paucis ante mensibus amisit, Epilam episcopum Ureellensum , Ludovicum Caesonem, Martinum grammaticum, & qui vitam scribebat, Bartholomaeum Facium a qui vero ex carissimis cJus superfuerunt, brevi, prautcr admodum paucos , cum postea secuti sunLTEstamentum ejus, quia ad meam notitiam non pervenit, omissum est . Bella, quae guttit cum Venetis , Florentinisque, de Genuens, hus, ct antea contra Franciscum Ssortiam , in commentariis, quos deTcmporibus aggressiis sum, persequor ut opinori satis diligenter Quapropter in vita Mus explicanda repetere, nisi carptim, superv4caneum visum est . .
160쪽
In Iatinum converse. DESCRIPTIO PESTIS ATHENIENSIS EX THUCYDIDE LIB. ILPLATONIS MENEXENUS, ET FRAGMENTUM ORATIONIS FUNEBRIS.