Opere di monsignor Giovanni Della Casa dopo l'edizione di Fiorenza del 1707 e di Venezia del 1728 molto illustrate e di cose inedite accresciute. Tomo primo sesto 6

발행: 1733년

분량: 298페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

81쪽

mis, illustresque numerantur. Erat praeterea Bernardus suo etiam pr-

praeter Ioannem Casam , enarravit etiam- natas is inciait in II. Kale iuras Junias. 5 .c-1talice Ludovieus Hecia ι e litis . patricius Bo- eateIlus. noniensis , Archiepiscopus Ragusimus , dc Patrem Fabulι Bernardum Bembum aput Venetos Nuncius Apostolicus . ver- Matrem autem Helenam Marcellam, Parinaculo Pariter sermone circumfertur , ad fainitiae splendore, ac vetustate . Neccateia sembi historias in vernaculum sermonem Ius . Gualterutιus , Sanisvinuι , di intra translatas edita, altera ipsius vira auctore etiam 1 ple Casa . anonymo , qui tamen in eam inspexisse s. Imminem eum vetere nobilitate, tum Videtur, quam Casa conscripsit, unde prae- GAhina, sum eriam dignitate etarismum aciei a quaeque ruininatim exceryta. Hanc, Doctoratus laurea. equestri gradu , di se-nianime for talle aberrant , siqui Oxolo natorio ordine insignis Bernardus tuit.

Gualterutio Fanensi . qui Rembo perfaini in Plura scripsit . quam .is paucissima typis Italis fuit , adiudicant . Eandem quoque vulgata fuit . Inter Sabellici epistolas li-

dreas Thevet Gatius . aliique multi ; in- una vero , atque altera ad Petrum Ea tk m. ter quos plura scitu digniti ima retulerunt Patavinum Episcopum . datae inter eas. Benedietus Varchius , & Speronus Spero mus, ouae Peri i filii sunt ad Familiares lib. I. uterque in funebri sembi laudatione: al. In Petrarcha Eedivivo Ioma ni Pag. 27. cxteram e suis typis Antonius - Franciscus stat breve sei naria praeloquium ad duos Donius anno Issa. evulgavit , ali cra una Franeisei Petrarcha libros , quos de Viιas cum aliis Speromi orationibus Omnium . sotitaria inscripsit. Refert Jovius in Et manibus icritur . . gi is epigramma a Bernardo consectum . &

rissime usus est Casa. batis utriusque ope- dex eth mauu exaratus apud Hieronymum ratuit intur, quanta inter ipsos intercede. Harus Idum . virum cloetissimum, cui tillet necelsitudo . quae alterum alteri pri- tutus . Bernarri Bembi orationes anno IMI.muni Patavii coniunxit anno Is 28. cum quarum unam me vidisse memini in one- casa una cum Beeeatello illuc prolectus , . f., tholdi Marebionis Esensis pro domi est , ut graecas literas a clarissimis illius nio Venetorum imperatoris an Turcas . l r aetatis doctoribus disceret . Id tradit An- tet meos codiees pariter manu exarat Og onius Getas Forosemproniensis, qui Bec- commentarius latinus servatur cle itinere,caleui fuit ab epiliolis, in eiusdem Bec- quod Romam anno Iso . Bernardus Beπι- catelli vita , cuius exemplum clebeo hu- bus habuit una cum septe in aliis pari ri inanissimo aeque . ae eruuitissimo viro D- hilitate viris ad Iulium II. novum Pon- anni-y epho Urito. Ipsa Gigantis verb tificem legatus, qui tamen commenta Pius iuvat hic exscribere . cum praecipue qua - an finem minime perducitur . quod cui clam de Casa vita eadem inust rei, e , quae puto . auctor non absolvit . bernardi sem- clatiora fieri optavit etiam vir literarum hi plurimi cum laude meminerunt caris

Iaude clarissimus Dannes-Faptista Abbas aet,lis clarissimi viri , Politi ous in epi- castius Platensis in Casa vita . Cum et ammatis ; Sabellιcus in eputolis. di de- enim Gigas enarrasset . nlio elle Obsecuis cadibus a Carmelita in poematis , Praeci hylotum Beccarelli patrem , ut iuris scien- vero Marsilius Ficinus iterum iterumquetia dimissa, graecis . lari itisque literis ope- pluribus epistolarum silaruni locis . ubira in daret, haee subiicit : Da eosὶ desidera- septu, id Iactat . quod vivet Gibi tempora ris Ossa treso animo Lodovico , e solle- tibus iis obtigerit quibus talitum Viriam viato da tui t a patre videlicet non solo lieuit praesentem intueri . Domi , sorisclueeoI eonfenso dat Uli , ma eon denari anco- praeeipuos magis r tus fler naros gcsDt , s s , in compagν ia si Gio vanni t Dannes quotum aliqua inita incidet Ine I rio . Ad Casa hic erat, quem Bononiae Condiscipu- plures abiit meIase Iunio anno Is I9 anialum habuetae e d' alauni altri sen' ando nos natus 8s. menses 5. quod manifestum a Padoυa , ove avena arrivato cominciὸ est ex quibusdam Petri filii epistolis . at. ad atιendere alla ιingua Ireta, trovandos que ex consolat otia de patris morte , quam ne ιι' ero di et . anni A. Kal. Februarias eidem Petro dedit 3. non. Iulias in rsi anno isor. Bononiae in luce in editus Fec. vir doctissimus Nicotaus Delpbinus, Patricate Ilus e ivi fece Deita amicisia eon eius Venetus . Hanc ipse ollendi in qu FIETRO BEMΓO , Trison Gabrielli , Be- clam meorum codicum mss. qui Canini nanedet to Lampridio , e con aliri Laomim italica praestantissimorum decimi sexti seis Διιi, eae eeeelienti. culi virorum conliner.

82쪽

intim nomine , propter juris scientiam , qua plurimum excellebat ,

apud civitatem multum admodum gratiosus; & propter summam prudentiam , multiplicemque rerum usum , propterque Vitae gravitatem, magna in homine erat auctoritas. Iὶ Hic cum a sua civitate ad populum Florentinum legaretur , qua in legatione obeunda biennium, domo abesse Venetorum legibus cogeretur, faciendum sibi e me existimavit, ut Petrum filium , quamquam admodum is tum puer erat, secum educeret; propterea quod Florentinorum instituta parum a Venetorum moribus illo tempore abessent: nondum enim sub unius d minatione illorum erat respublica , sed nobilitatis fere arbitrio regebatur ; S, quod ea civitas praestare ingeniis creditur , acui puerum, in quo jam tunc praeclara indoles elucesceret, volebat : tum italicam linguam, qua non elegantissime Veneti , illis praesertim temporibus, urerentur, χ) emendari in illo , Florentinorum hominum consuetudine , existimabat posse et nam omnium Italiae nationum commodissime eam loqui civitatem autumant. Nec vero patris consilium filii sesel

lit industria r sic enim excitatum puerile Bem, ingenium Florentiae

H a est;

1tium Horentin m Ipsa restir a Una eum Ra e I mo a Veneta ad Florentinam rem bublieam orator Be, nas As missus est ob as caussas , quas retulit Scisio Ammia altis Historiae Florentinae parte et . pag. I . Itaque Petrus enm patrem Florentiam proficiscentem est prosecutus , annos tantum otio natus erat et itire hie itaque vocatur mimodum Itier. Proderit id modo ani in ad

vertisse .

a. Emendari in tua , Fur minorum homimum confoetudine , ea0rimasai IUea Plurimum B. mhi studio , ae literis nostrate linguam dehere . ne Florenti ut quidem . nu Peius doctores merito habentur , inficiari audent . Uno id ore eonfitentus Salvi artis , Getiιus , Varebitis , Lenetonitis, alii que purinulti. Verum , ut Bembi laticlem

ad suos derivent . eum aiunt omnes et ruinici sermonis veneres assecutum bietini illo . quo e iam patre est Florentiae comis moratus . Aliter tamen sentient . siqui secum reputabunt. decennem adhuc Bem-ιtim Florentia distessisse . qua aetate puer MOn eertas sermonis leges , non nativos, non loris quaesitos orationis colores satis intelligere , quantumvis acti ingenio . PD-rerat. Accedit, quod id temporis N apud Etruscos informis omnino , & exlex Oris th graphia . eaque erat loqtiendi , scribendique ratio , ut ex eius at i sc raptoribus satis patet . quae multum aberat ab illi . . ob quam in honore adhue est iacit luiv i , ianitate ; quamvis Lassen rii Medices potis timum , & Potiιiani , paucorumque aliorum opera iterum pristinas vires suis

more videretur : quorum tamen auctorum

seripta , haut illa quidem ita multa, aliquando illius seeuli harbariem redolent. r. suunt lutulenta . Tanti propterea Eem-ho italicam linguam . quanti stetisse latinam, puto. Utramque non audiendis hominibu , . sed do es tum viroriam monummeniis legendis didicit r utramque ex pri-tiallinis hausit fontibus r utramque aisdua cura . acerrimoque iudicio a fordibus purispatam , prioriqtie decori restitutam , ceristi Rite legibus firmatam. N ipse adhibuit.& aliis ad hi hendam tradidit . ut merito utriusque parens . di magister . si eius te in- sora respiciam iis , diei & haheti debeat.

luta cum apud Marchium, tum apud Ster Onitim legito. Oratione in Femba funere, Omnia iis consona . quae hie apud Casam Occurrunt . Attamen ne ipse qui clem di Dsteor, plurimum Bemho, qua rivis admu dum puero . ni suisse . quos inter Florentinos per avo, integrris annos versa tus sit . ut si mimis soliberet emendare, quod per aetatem consequi aud licebat; at saltem castigatior in loquendo esset,

quam si per istud tempus aut domi sua . aut tibi vis extra Etruriae fines degisIut.

83쪽

ω PETRI CARDINALI sest; sic tener te pueri aures, animusque puro, ac dulci illo Etruscin

ruin sermone imbutus, ut jam inde a prima adolescentia , multa cum latine , tum vero thusce a se scripta ediderit, quibus nihil hominum auribus politius, nihil omnino clegantius , aut suavius accidere possit. IJ Iaccbat Omnino temporibus illis eloquentiar inquinate enim loquebantur; 2ὶ nullus crat vcrborum delectus , nullum scriptorum discrimen ; nam & ipse negligebatur Cicero , vel contcnatui potius crat; & Caessi rem propter historiam modo cursim , di negligenter le-sebant ; Tercntium, Virgilium , bonos caeteros in ludo tantum , ad que perpauci, ediscebant et post puerilem illam disciplinam sumebat cos in manus nemo: duros , obscuros, asperos scriptores ad amabant; consectabanturque abditas, abi trusasque iustorias, aut fabulas: qui iis ineptiis rescrti essent a uetores , ii cruditi numerabantur : itaque unus Ovidius de veteribus in honore erat. 3ὶ Ergo, si verum quaerimus, nihil ante Bumbi aetatum latine scriptum octingentis ipsis annis, aut eo amplius est , quod Romam illam veterem redoleat, aut magno pere lectione dignum sit : iloecismum enim vitabant, quantum quidem ex arte grammatica didicerant , idque ipsum audquaquam semper : id unum praestare qui poterant , latine loqui se se putabant: nulli, qui purus ille , incorruptusque veterum Romanorum sermo e sci, noverant, ac ne suspicabantur quidem . Par erat, atque idem e rum error', qui italice scribebant, qui cum duos haberent scriptores, mea quidem sententia, vel cum Latinis , vel cum Graecis conferemdos : nam alterius vcrsus & suavitatis plurimum habent, & dignit,

υari diaces caeteris ad hane Iaudem eiape emdam . O quas antesignani fuertini, Iactibus Sadoletns . O Petrus venabus . qtii etiam

3. Ergo si merum quaerimus , Oc. Iclem est Dan esis nelnsi de Bembo iudiciu

Ismisi Is tiliis , auι Igmenιιs ιο eutam, atque indisam exeludet et oria ιionem . Tanis tam autem ex hac linguarum italicae . aelatina: reeonuitiori 1et entia hemius volu- statem capiebat, ut Speronius uialogo dein et iis pag. iC3. ubi illum cum Eonamieo. aliis diae colloquentem inducit . eius ore sensuque alserat, se, quantum linguarum notitia vale hat, cum Mantuano niarchio. natu uitulinc commutatuIum.

84쪽

llllll

tis, & variis ingenii, aut etiam artis luminibus reserti sunt, & an mum saepe permovent, atque impellunt, ut de amore ne Graecus quidem quisquam melius ; alterius oratio dulcis , copiosa , polita , Ornara , mollis, faceta, rem ante oculos ponens, ut geri ea , quae legas, non narrari videantur. Hos cum haberent auctores duos, utrumque in suo maxime genere excellentem, scribebant ipsi inepte , abjectissismis verbis ; nullus erat orationis ornatus, nullae homine erudito dignae sententiae , nulla compositionis , aut numerorum ratio i licet in manus sumere , quae tunc multi scriptitarunt , I) praeter unum P litianum, illumque ipsum minus dulcem , minus omnino elegantem, quam ut legisse Petrarchae lectissimos versus videatur ; caeteros ad unum indignos dicas, qui in scriptorum numero habeantur: unum scurrile vigebat genus: in eo sane ridiculi nonnulli , sed ipsi quoque multis in locis inertes, ae languidi. Hanc igitur inter erroris, atque inscitiae caliginem Bembus ad veterum scriptorum tanquam lumen, ac lucem ta) respexit primus; primusque ab hominibus, magnis quidem horiationibus , magno suo labore , multis reclamantibus, ac repugnantibus, impetravit, ut Ciceronis, ut Virgilii, ut Caesaris smiles se se in dicendo , quam Apuleji, Macrobii, Statiique esse mallent, cum contenderct , Oportere , qui scriberent, eam dicendi formam, quae optimacsset, habere animo, & cogitatione comprehensam ; ad eam tanquam ad exemplum aliquod orationem , scriptionumque suam dirigere ; Demosthene autem , aut Cicerone perfectius in dicundo aliquid prome-rc se posse , qui profiterentur , sua quidem sentciuia nimium subis

I. Praeter unum Pisistianum, Oe.) Cast ἱ-gat illuniis in scribendo & latine. & italice Ptilitianus ivit a quippe qua iis erat instructus ingenii viribus . ut regnaticem per i ua templatu harbariem totius Latii , totiusque Italiae sinibus posset clepeliere. Miritis tamen eum non Cassa soluin . sed alii quoque laudant, quod nullum sibi ad imitandum optimum antiorem pri posuit . Ita ut semper itaque ita puria, emendatus que est, ut nihil desiderandum reliquerit. Sc ostius Distertatione δε Rheι. exoci ι. generi s pag. et . ita de illo iudieat i Ab hoc visio non satis Politianus eaυει , et Iid eum ingen ιιιus mi ιυιιbus aliis redimere jarendum es . Eadem ita linere oraI-Hia D abigo de poet. nos, . temptivum ἔ Pauι- Ius Coi testis epistola ad imit. ytisiss- aesar Scaliger 6. Podιι cae libro , atque alii. Quin P,Iiι, unus ipse stylum unice suum , ingeniumque nulli addictuin videt ut iactare lib. I. eriit. I. his verbis . Es autem omni

85쪽

61 PETRI CARDINALI s

oneris, nimium suis fidere viribus, quorum etiam jam olim errore , ac temeritate famim esse existimabat , ut malos multos scriptores haberemus et nam, cum nonnulli a Cicerone discedere , suique plane sese vellent , cum aliter , atque ille , dicere studerent , quoniam is perfectus, absolutusque esset, deterius dicere cogebantur . Haec Bem hias cum dictitaret , cumque etiam literis mandaret , aegre ille quia dem , sed multis tandem persuasit, spretos, ac repudiatos antea scriptores optimos illos repeterent, propositosque sibi ad imitandum ha

berent. si in Quo quidem Bembi labore, quibusque praeceptis , quam

tum eloquentia adaucta st , cuivis facile est noscere, s ea , quae ante hanc illius disciplinam scripta sunt , cum hujus aetatis scriptoribus conserantur. sa) Ea obita legatione domum Bembus cum patre rediit, jam bonarum artium studiis incensus , Iam eloquentiae, ac scribendi

ma- r. suo quidem Fembi Iabore 3 Favet Remis tem Mediolani ἐn latio anno I M. ad c hi laudibus , Casaeque iudicio Danιe Gor- ins editioni, calcem haec habentur r Ioegitis Mo hosus in Politor. literar. lib. t. Hivinum dirus inuriosum es Mediolant i, cap. 23. n. 8. Pag. 67. Masni fac tendus irais Lalen as Octobres a So. O interrueratumque is au sor es ob bonor cum adeo tem-- per viseratium virum utriusque Lingua mum Io. Casae . qui romanae lineua periis Elissimum . ae optimum Ioannem Monachum - omus fuit, Mi hodieque eius sem ita , ut ut Piacentinum : cuius interpretis opera . ac Iauca . magni aestimentur Italis . studio pariter Mediolani anno insequentea. Ea obixa legaιione domum Bembus eum vulgatum est in folio PDIterium IIasidiis Parre ν edit vertebat tum annus 3 8o. cum . ab eodem latine versum . Hic y Statim eum Pater Banni-Alexandro υνιi- annes Monachus Placentinus idem est . aut cio in dissiplinam tradidit . Ab hoc latiis ego fallor, ac Dannes Crasontis Placenis nam linguam Pe rus didicit . exeit rusque tinus, instituto Carmel ita , qui Venetiis est, ut g-Cae operam daret. cuius consi- in lucum emisit anno 1497. Lexieon grais It i pater quoque auctor fuerat, Optimae fi- Cum, cuius, quamquam aud magna cum ii institutioni intentus. Itaque, post cluo. laude. meminit Epistola de suae orogra- oecim annorum studium . statuit Merilanam Ibiae flatu Hem leus Methanus. Hic autem in Siciliam proficisci, ubi eam publice . de Graecorum arte grammatica Laseas is it magnoque cum honore clarissimus Conis ber id liceat obiter innuere, quoniam santinus Lasaria Byzantius profitebatur. sermo cle illo estὶ primus omnium ex Aliniis literis, quas eidem Urιιcio magistro cli senioris typographia prodiit Venetiis Femri s dedit ex Noni ano suo vi Kal. Apr. r os. octavo Martii in in. Porro typographus 2492. cum Umnia iam ad iter paraverat, te tores allocutus , ideo inquit , se opus quoa insequente luce suscepturus erat, illud emittere , ut esset quo am υνο tra- haec scribit unius adhue famae testimonio Iudium summis nosvis Iaborιbus, oe impen- nota : hs in Sic lia Messana Constantinus ss, tanιυque appa. atui ad imprimenda grae-I at caris . vir non modo Graecus , sed etιam ea volumina omnis generis , ore. Io etiam Errantis εἶ quae quisem subs sola ex umve, - inse ius asserit, nimirum editionem priosa Graecia reιines e probitatem iliam Atti- rem Mediolanensem scilicet longe plu-cam antiqui sermonis, in qua rodet adhue ribus mendis scatere , cum eam ipse La Iuidem eius tinguae probitas , plane diertur . naris emendasset in Leis ei reiter rem tum. aove iri urbe lusim aperuit , exercuitque er quinquatinia . Subiicit vero deinde , rmulιos jam annos, O case, nee sne diui- ei uidem exemplum , emenda um manu iarate . Is valde omnium hominum sermone Isus Constantini, nobis deaeere commodo Pe Iaudatur . Scripst de prιmis grammatices trus sembu ,. 9 Angelus Gabriel . Patri- elementis Ithrum ad insiιuendos pueros, qui eri Veneti adeo nobi es , ιν aesamique ing habetur , ω Deitur , ωe- Hoc de Graeco- nio uvenes , qui nuper rn infula SI ιιι .rtim grammatica Cos antini Lascaris opus. graeas ιuerAEs ah V ο Lastari didicerunt , qui d toties typis editum est . prima est O nunc Patavii laecumbunι una liberalibus zrἀcO-latina praelorum fetura: prodiit au- isse linis.

86쪽

BEMBI VITA. 63

magno quodam amore flagrans. IJ Itaque in Siciliam usque ad Con

stantinum Lastarem graecarum literarum caussa profectus, sal trienniumque ibi commoratus est; tantumque ingenio, labore , assiduitate profecit, ut graece non modo optime sciret, sed etiam polite , luculenterque scriberet : 3 atque in Sicilia cum esset , Iatine de Resinae

iacendiis scripsit ) ad Angelum Gabrielem: qui liber ab eo editus

r. Itaque in Siciliam 4 Eodem anno 3. mum. mihi persuasum est. ex Ald Inisty

Kal. Apriles Venetiis per Clodiam iter Si- pis procliisse venustis characteribus ex eo ei liam versus ingressus est , unaque An- rum genere , quos rotundos Vocant , de geItis Gabrielius . qui idem consilium ob scriptum . Probe errat Hadrianus Baillet eoiqndem studiorum communionem inie- in luci tractatu his Oraeo gallice conscriptorat. Tettellii itinere Neapolim pervenit. des enfans celebres sar Durs esuris unde Messanam traiecturus naviculam con- pag. ias.ὶ dum putat. Bembtim duodevice-stendit . ac satis molesta decem dierum. smum annum gessisse . eum opus hoc de nauigatione tandem Messanam tenuit A. AElna consecit. licet alii hune natum diis non . Maias. De itineris ratione adventu. eant duos & viginti annos. librariorum, que suo . quaque comitare a Lascarι sit aliorumve oscitantia, aut inscitia factum

exceptus , Bernardum patrem certiorem. conueteris ex quadam marginali nota, ut

lamilias . ιι b. I. Qist. 4.) Itaque navιevsam retur . Sed fiat uer ipsum, non autem caemnam . Heimo die Siciliam seripimus nau- retos falli iam constat, eum Brinhias . quis anses r sidat serβι nobis omnem molestiam ad Alrnam suum scribendum aggrestus est Constantiari Lai caris humanissima eongresso, in Noniano post reditum e Stellia , ante qtii nos exeιριι Iibenιlime , O libera sier annum i 49s. Operi admovere manus ne- es pollicιius : laque res praesaι . Erudimur quaquam potuerit . Tum vero annum enim mis a ipsius diligentia , tum amore quintum ti vicesimum . non antem duo Irose paterno . Omn/no nihil iIlo sene hv- de ψicesimum agehat . Haee omnia satis Manius , nihiI Ianesius . reliqua ειiam omnia eiusdem Bembi testimonici firmantur , qui ex sententia. . ita necessarium suum Gubrietium alloquiis a. Trienniumque ibi commoratus es. Men tui ea praefatione . qua librum ad ipsum sanae annos paullo amplius duos coinmo- mitti it : Nine autem , quoniam jam quori ratus est. I pie ad Daunem-Bapti iam Sta- die fere accidit, posteaquam e Sicilia ego. sum, sui ex Iuliani , Sancti Petri ad Vin- & iu re vel si sumus , at de aetnae incencula Cardinalis, familia erat . aa. Kalend. diis inserrogemur ab iis, quibus noιum GIOctobr. Venetiis de itinere Siciliens, iIIa nos sa ιιι ditigenter impexuse , uι e. deque suo in patriam reditu literas Pa- iandi m molesta careremus . ριucuit mihi ιιar. ιιb. I. epis. 9.) dedit: Pos primus eum sermonem conscribere, quem etim Ber- . dies , quos totos dedimus salulationibus, con- nardo parre meo habui paueis post diebus gr/βι que amicorum , ego Patavium com quam , edissemtis r afl quem reiicie udi eseatees, inde in Gni antim , cte. Rationem igi- ii, qui nos deinceps ouippiam de aetna potui ini a quatio ante nonas Maias anni sularena . Isaaue conieci librum , quo uterini a. ad mensem Septembrum anni 149 e nos, um communiter ωιereιur . Nam cum quo clatum est, eum Venetiis fuisse . duos effremtis in Noniano, O pater se , ut solet, annos cum quatuor circiter mensibus e ante arrium in ri ara Pluvici consuli flet, currisse comperies. aetep ad eanι . Oe. Quod praterea ad hem-3. χι que in Siciιia eum est . utine de δίι n. m spectat, vetilliine a Baii et di- AEt nae incendiis scripsit Hoc Vere ope- ctum sateor , praecocem hunc. & iuveni-rum primum . quae nembur in lucem edi- lem fetum Eembo ips ingenis . & aetate dit i edidit autem anno eodem . suu Mus- maturo non satis probarum. Porro ipse

sana in pati iam te verterat, ita inscriptum; casa infra natrat, eum Ithetium itii sodaPὸι,. Bembi ri AElna ad AnteIum Gabrie- Dni mon etiaIde trobaltim tuuis. Iem liber. Haec porro extremo operi nota Ad Anselom Gabνι elem) Au Itis hic, apponitur : mi resum Venet is in assibus Silie i filius , praestantissimus Senator AIAE Romani meme hebrtiario , Anno ι49s. fuit . equestrique gradu . in Ohitarum ad in 4. Opus hoc omnium latitus Pri- exteros Plancipes legationum honorem ,

87쪽

6 PETRI CARDINALI s

in manibus hominum eruditorum non sine aliqua laude versatur. Post eam peregrinationem celeriter Bembus assecutus est, ut maxima apud omnes Italiae civitates, tum apud exteras etiam nationes, ejus

est et ingenii admiratio: ita enim , uti res est, sic homines statuebant, perdissicile factu esse , unum atque eundem duabus linguis tam scite , tamque ornate, copioseque uti posse; quodque pauci uno in sermone unquam praestiterunt, ut praeclare scriberent, id ab adolescente Bem-ho & in latina , ct in italica oratione emci , omnibus, qui de iis studiis aliquid judicare possent , permirum videri necesse erat et praesertim id ipsum in utraque lingua, de prosa oratione, & versibus, ilquod Ciceronem ipsium expertum , sunt , qui negent assequi potuisse. Ac miramur profecto interdum , quid caussae sit , cur, cum oratori poeta maxime finitimus sit, negent fieri posse , ut idem orator honus , idem egregius poeta evadat; idque non hominum modo existimatione , sed etiam re ipsa comprobatum esse et nullos enim , aut certe perpaucos utramque facultatem adeptos videmus: sed cum diutumno studio, magnisque lucubrationibus utraque ars egeat, non suppetit ad utramque tempus , atque otium et dc quoniam longa exercitatione , alliduoque usu consuescimus aut oratorie dicere, quod vitio maxime datur versius scribentibus , vel poetice , quod contra in prosae orationis

scriptoribus vitiosim in primis habendum est; siquis utrumque studium

copularit, atque conjunxerit, magnae cujusdam intelligentiae , acrisque judicii est, praestare alterum genus, ne incurrat in alterum. Praeterea oratorum , poetarumque ingenia, atque naturae contrariae propo- modum inter se snt, oportet: hi enim ratione , atque humanitate reguntur ; illos furoris afflatus, ac divinitas quaedam impellit et atque Omnino proximis, conjunctisque in rebus facilior a recto declinatio, ac lapsus est , reprehensio vero vel insignior : creat enim errorem smilitudo ; & cum variatum est, celeriter, propter rei similis com- p rationem . ae propinquitatem , inversio animadversa internoscitur , ac reprehenditur . Neque ii tamen nos sumus, qui aut Ciceronis versus valde improbandos existimemus, aut Platonem , atque .Eschinem utrumque cnim versus in adolescentia scriptitasse memoriae proditum

est in

conatus. Eius est, quae circumsertur, oratio edita venetras in A. anno INI. - Iati

eiae Venetoriam an exeipienda Anna xegina Isti variae . Veneriis per Bernax dinum Veia

metum M Iritatibus isoa. in η. Huic AIdus graeeam Lasearis grammati eam nuncupa vit . Plura in eoitio iis di latinis . & italicis dat eidem Hemius benevolentiar sitie honestissima testimonia . Eiusdem etiam ..cum laude me in init Marantis Beriuemtii Seodrensis prauectione an Plinium, aliique nun pauci.

88쪽

est) malos , eontemtosque suisse poetas credamus . si, post Siciliem

sem illam peregrinationem , χὶ perpaucis interjectis annis, Ferrariam Bembus pater Prodominus missiis est et eum magistratum, magnum inprimis, atque honorificum , illis temporibus Veneti, virtute belli partum , victoriaeque tanquam insigne , gerebant in aliena civitate . Eo

quoque cum patre filius exiit: sicque eo in opido perdiu fuit, ut sy

cum ab omni juventute , ab Omnique nobilitate plurimum coleretur, tum vero Herculi Estensi, maximo, ac fortissimo viro, qui in ea civiatate imperium obtineret, Lucretiae Borgiae, quam in matrimonio At, fonsus habebat , gratus in primis , acceptusque esset. Per idem tem

pus , Αὶ cum annos natus esset aud amplius 26. cos sermones, Tom. m. I qui

r. Pos SieiΠὰ .m tuam 1rretrinationem) rentur PIautinis Ta Intiremus , eis Paenulas , Priusquam Ferratiam A/mlvis ematem pa- atque Eunuchias Treenriana ; quarum haec rem prosequeretur , per quatuor ab eius tanto omnium Iavote . & plausu exceptae Sicilia reditu interjectos annos, ali- est, ut semel atoue iterum reponi debue- quando Venetiis sutistitit , aliquando Pa- rit. Id scribit uembas hisniι. I. ep. 13. tavium se aci philosophiae studia recepit. Gabrielio suo . Certum sibi elle Patavium , ad operam 3. Cum ab omni iuvenIute : ab omniqtie Philosophiae dandam , concedere , Maio s- Mobititate FIurimum coreretur': inter caetes nificat ea, quam supra laudavimus. data ros. quos sibi amieos Nemhtis Fertariae ad- epistola r Gierum ne quid dorires de xa- scivit . recenset Beeearetius illam clarissisione sud7m vim no ristim , Ratuimus tiιὰν- morum , ac doctissimo tum hominum t ri que t ti Gabrietitim inclicat Patavium δε- eam , Herestim Siroram , Anιonium Ti- cedere , O philosophiae, nos tradere , se Ia- ὸaIdaeum , & Iacobum Sadolestim a praeterea Mien , ut ne omnino poeticae nuneium renitI- AVonsiam Atesintim , Meretilis dueis fi-ιamus , μὰ me quidem mirabiIiter deIe Dι. lium qui patri deinde lueeessit. Adclam Interea in compaxanda praeorum Iibi Oxtim ipse plualosophiam , ae medicum praestan-hibliotheca δει iis αυν . aute omnia se ex tillimum Nicolauni Leonirentim . a quo etiam animi suntentia exi uentum . eidem Sιato philosophiam doctum esse , testatur e . , narrat , missa ad eum eodem anno Kal. quae vicesima septima est inter epistolas Cctrihi. altera epistola uad. ep. io. ) Nos Leonis X. Domine conscriptas lib. ita da- Patavium Iecesimus , quod ιibi ansea scri- ta Romae 4. non. April. anno 4. qni liaci I seram Ia αν os esse nos , ad alia titerarum, dit in annum aerat vulgaris is i6. Te vero iraesertimqtie philosophiae . Ducem sibi, ae O amavi 'ofecto omni tempore. nune etiam doctorem ad ea in comparandam ad hi duit Petri Beliqui uae a iuranis mei , avia te celeberrimum Nicolaum Leonteum Thometim. miνsce HAU ι , Fertariae in Prodomi- Qui autem suerit eius in rebus philoso- natu patris sui admodum vi dolescens ctim eothicis progresIus , iis verbis dicam, qui- δει , de itio pleno Ionte haus e se praeceptatis usu, Varchitis in Oratione . quam in plialosophiae dictat. rivtiumque duxi , γαE mbi funere hahuit : id in Ca Iroeeδει- q. Cum annos natus esses aud an Iliasse tanso otire . quanto e Ies Uca Itinga- 26. Maior annis a . orat Benibus , cum m. ηιὸ neI principio dei suo Mitismo Mau- priantim ADtinis disputationibus manum so riu' immortalita isti anima Me fer Nieis admovit. Supra eni in vidimus, cum pa- colo Leonico , grandissimo , e 'MIιtissmo s- ren tot erratiam peti isse sub exitum anni ιοσο suo precertore , e dimosi ano Iarga- i 96. id , quod constat etiam ex eius epi- ense rutu ι' uere da ui comosse , e e. stola ad Trophonem Gurielitim. quae intera. Perpaucis interiectis annis . hera as iam italicas post unaas prima est lihri et . Vo- Eemhus parer Proriminus mi ,s eli) Anno tum. 2. Ita etiam Bereat elus e si quivi d auis 3 ss. Fertar iam Bamhus pater Prodominus ni 28. eom ριδε i si si Albiani. prosectus est , unaoue Eembus filius , qui s. Eos sermones , qui Asilani ab eo iu-,lline quamplures aedit ad necessarios suos seristi fiant , eonfee ι Hos sermones. I iteras . vlerasque iam publici iuris lactas. quamquam fieri arsae incepit. Aeeti tamen Iucu i di immo spectaculo adiuit sustis bac- aliquot post annos absolvit . Ibique habiis Chanaliorum diu bus anno I 98. cum Ag to, voluit crudi : hinc illis nomen i actum

89쪽

ω PETRI CARDINALI squi Asulmi ab eo inscripti sunt , consecit; opus omnium pigmento

rum flore, atque colore distinctum et feminas omnino cum adolescentibus de amore loquentes amoenissimis quibusdam in hortis facit, isa lectissimis verbis festive , ac venuste , ita sententiis copiose, atque Ornate , nihil ut ejus oratione cum uberius, tum vero suavius, modulatiusve esse possit. si) Eos libros tanta hominum , mulierum etiam medius fidius approbatione, & tanquam plausu exceptos, recentes eta meminimus, ut extemplo cuncta eos Italia cupidissime lectitarit, atque

didicerit et ut non satis urbani , aut elegantes in haberentur , quibus Asulanae illae disputationes essent incognitae . χὶ Erat per id tempus Urbini Guidus-Ubaldus Felirius, vir maxime spectata , maximeque n bilitata virtute: is suae civitatis tenebat imperium; atque cum eo H lisabetha Francisci Gonzagii , qui iridem civitati imperabat , soror , nupta erat : 'in cujus de mulieris laudibus mira quaedam literarum monumentis cum ab aliis multis , tum etiam ab hoc ipso Bembo mandata sunt. Ac datum est prosccto Urbinatum civitati, ut non suos domi modo principes omni genere laudis claros, atque insignes habeat , sed etiam ut ex alienis civitatibus mulieres , quas illi in m

Etum. Fuit Aeolum quondam civitas episcopalis , nunc vero agri Tarvisiui opi- eum aut ignobile , omnibusque oppor- Eunitatibus commendat isti inum . Cypriae Te graiae Caibarina Corneliae civi suae Se natus Venetus . Cyprio ab eadem prius Regno auctus , redeunti in Italiam dono Mederat. Opus hoc elegantissimum Bembus

LM etia MViae , Ferrariensium ducis Alionii conjugi , clieavit , data Venetiis epistata Kal. Sextil. ibo . Prodiit auten primum Venetiis ex aedibus Aldi Romani anno Isos. mensu Martio in ε. Sare ius deinde editum. Gallice versum prodiit cum illa epistapher Les Aetola ins de Monsignevr Pierre Hembo de Ia nature ἐ' amvur , tra aeuieti d' italien en franeois par Icari Martin Secretaire de Monsigne ur Carina ι de Lenonco uri. A Paris , ροur Gallos du Pri. Issi . in 8. In nuncupatoria ad Aureli nensem ducem epistola . iussu illius ait

interpres , gallice a se redditum esse opus, quod de amore agit , non tam omnibus Verborum ornamentis , quam excerptis

undique ex morali philosophia . & theologia doctrinis refertissimum. I. Eos libros tanta hominum , ore. Eadem iisdem iere verbis refert Beceateuus in Nembi vita: La quaι' opra da suIta Datia con motio aesiderio su De ιa , e letιa ,e da ouella eominet arono i μεgliati inregnia consideν are , obe cosa Iu e rego asam. nrescrivere , e fur rime veramente tosane coe prιma si face vano a caso ἔ ne era flerseιιerato, e gentiIe Rimato , ehi detri libri Ietti non avsise . Venetias Bembus realit

tis iam sermonibus Afulanis , anno circiter Isos ut certum est cx multis eius epistolis tum italici ν , tum latinis , Urbinym se Lembus contulit . Quae canit animum eius induxerint . ut aulam illam adiret, felicissimis tunc ingeniis . ob virtutem , 5c liberalitatem ducis tum regnari tis , frequentem , Heccateuus luculeuter expunit. Hunc conlitie.

3. Cuius de mulierιs laudibus. Oe. ὶ opusculum illam praesesert inscriptionem zDe Guido- baldo Hurio, deque Ensabe baGontagia Urbini dueibus tiber . In dialogi

inodum conscriptu in est . auctorque cum Darente suo Bernar o sermonem miscet.

vulgatum est Venetiis per Βοῦ Antonium. eiusque fratres Sabios anno i ,3o. in A. ii clemque formis iterum Romae anno 1,ψ7. Illua italica lingua clo navit . doctaque m aetatione locupletavit Nicolaus Mazzius Cortonensis , typisque Laurentii Torrenistini Florentiae anno is s. in 8. in lucem

sua consorre.

90쪽

trimonium duxerint , lectissimae sere , praestantissimaeque illi semina

rum omnium Obtingant. Nam praeter eam , quae a me appellata est,

Helisabetham Gongagiam, habuit Franciscu Maria hujus Guidi-Ubaldi

Pater ex eadem familia uxorem Eteonoram , quae proximis diebus ortua est, omni muliebri laude praeter caeteras ornatam , atque illustrem . Nec vero de Victoria Farnesia , quando in hunc sermonem venimus, sileri ullo modo potest quamquam invitus facto , ut dolis, qui nunc sunt, dicam aliquid in cujus quidem mulieris modestia , ac pudor ingenuus illud profecto praestitisset , quod Periclem ajunt

dixisse, primam in muliere laudem esse, ut ne de virtute quidem illius ulla ad viros fama emanet: sed nulla ratione occultari tanta pri mariae feminae virtus potest , quin ad viros quoque emergat, ac suo ipsa splendore se prodat . Fortunatus igitur Guidus-Ubaldus cum sua illa animi magnitudine, atque aequabilitate, suaque illa prudentia, tum vero hac tali con)uge, vitaeque socia . Sed cum Urbini, quemadmodum dicere inceperam, Guidu Ubaldus, atque Helisabetha Gonetagia essent hominum excellentium peramantes, perque hospitales, IJ comveniebant ad eos ex omni Italia , ut quisque praestanti aliqua in

arte praecelleret : eo cum Bembus quoque forte venisset , praecipuo praeter caeteros in honore haberi coeptus est . Multa enim habuit Bembus , quae ad hominum animos conciliandos plurimum valere cCnsuevcrunt: nam & in forma summa quaedam oris species , ac dignitas inerat, S in statura , ac proceritate decor , mira praeterea in n. inibus suavitas quaedam , lenitasque amabilis , dulcisque cum sermo , tum tota vitae , vietusque consuetudo mitis , ac clemens et ad ea cum praeclara ingenii vis , ac natura accederet, expetebatur scilicet unus I et omni

. Conveniebant ad eos ex emni haΠα, ,er. 39na magnotum virorum , dignitateil: e cie lina pra stantisti motum, frequentia U hinatum ducis aula per ea tempora celebraretur . satis vel ex uno constat aure

illo fiatihogaris casilio i Italico opere . ii corιgiati . . Aderant nobile Irer ijsmpar, Ieuexactis , qui postea Salernitanus Arischiepiscopus , ac OZiavianus , qui Centiensium dux creatus fuit 2 Comes Lud icus Canosa . mox Baiocensis Episcopus a se, - .argus Diviritis a Baliena , qui tituli Sanis Oah Matiae in Porticu Cardinalis est reis nunciatus e DIianus Medaces . cognomen to Augnifctis . Nemuisti dux a Comus Ea rhasar castitio tis , qui oblatum Ahia senissem in Hispania i piscopatum recusavit accer conrasa, GaDar P. Davicinus, alia uoinulti . ec quibus mentionem infert l. risDIio tis . Umnes hi Prixum Benbdim ita suspiciebant , quam qui maxime e praeseristim vero dux ipse Guiatis-Uha Idus . ae Fra eisus-Muria , qui ntii II. fratris filius erat , iam Guido-υιa Ido successor in Uthimatum imperio des gnatus , eorumque iaconiuges ipsum parentis loco habitum , cum Oti doctrinae praestantiam , tum maxime ob egregias . singulare solae virtutes, omni honoris cultu chsetv afrant, ac di si-ebant . Cum Uthini subsistet et , de patris

iteris accepit. ΗeIenam parentem sua vinsimam morti De hii sic mense Novembri anno IsC9. Hanc domesticam cladem eo tamen pater ac filixis animn tulere . quis par erat serte viros tanta erUdentia, tantisque virtuti latis . Id mam sessum fiet legenti P.ιsi epistolam ad patrem datam Ral. Dcce intites is . quae ιiδ. l. epioso ad fam. niam. o. occurrit.

SEARCH

MENU NAVIGATION