장음표시 사용
91쪽
omnium, maxime ab illustri illo virorum , feminarumque conventu cQuibus rebus ciliciebatur, ut multum domo abesset , Urbinique fere viveret; quam rem multum etiam vicinitas adjuvabat, atque ultro citroque Pisaurum quidem usque perfacilis , atque expedita navigatio ἔita factum cst, ut minus domi honores assuesceret admirari, minusique ambitionibus implicatum animum haberet . At vero id pater reprehendere, graviter ferre, ac prope patrio jure, ut uxorem duc Tet , ut rempublicam capesseret, atque ex ordine magistratus peteret, imperio cogere. hit enim fere , ut qui in libera civitate, praeserum clara, atque opulenta vivant, omnia ad honores referri pulcnt om aere; id unum consectentur, & expetant , ut dignitates, ut magistra tus adipiscantur : siquae fuit laudes , quae alio pertineant , eas aut non agnoscunt, aut leves , atque inanes judicant. Atque haec liber Tum populorum consuetudo, quamquam per se ipsa, vique sua, forintasse minus probanda est t nec enim compendii , honorisve caussata, si ad veram illam rationem dirigas , petendi magistratus sunt , civibusve aliis ullo studio, aut ulla contentione praeripiendi , sed unius reipublicae ratio habenda est , ejusque unius utilitati , salutique serviendum, ut dignioribus concedamus , S saepe delatus nobis ma1or aliquis aut magistratus , aut imperium , aut curatio, si minus ei rei gerendae nos idoneos sentiamus , accipiendus non si, aut etiam deponendus et nec enim errare patriam pati, aequum est . Sed , quoniam non vivitur cum persectis hominibus , percommode popularis haec ambitio cecidit: honorum enim cupiditate incensi, non ad suum se s
quisque format, atque instituit arbitrium, sed ad populi, civitatisque judicium , consilia , mores, vitam , voluntatemque instituunt; dantque Uperam , non ut sibi ipsi , aut aliis fortasse quibusdam probati sint, sed ut populo, civitatique, a qua honores scilicet expetant, placeant alta fit, ut una, eademque perpetuo permaneat civitatis forma , atque una , eademque sit Omnium civium communiter disciplina ; neque singulorum privatim studiis , voluntatibusque variatis , reipublicae quinque ratio, atque institutio vertatur, atque mutetur et quam quidem ca tionem, prudentiamque una , praeter caeteras Omnes, Venetorum ciavitas semper adhibuit , ut domesticos suos mores diligentissime retineret , essetque plane sua , neque quicquam exterum infundi in civiatatem , aut ulla infici se peregrinitate pateretur . Cum igitur Bembus Pater in cum cursum, quem tenuerat ipse , quemque summa cum laude , plausuque consecerat , silium induceret, atque compelleret, ille contra alia spatia , cursusque aIios animo agitaret , quamquam patri
Obsequi suadebat pictas , civium consuetudo hortabatur , propinqui ,
92쪽
necessariique efflagitabant; tamen sic animo cogitabat, cujus ipse gliriae cupidus esset , eam ad se non a suis modo civibus, sed ab omnibus etiam gentibus ultro deferri , prehensandum sibi ejus rei cauta neminem esse, supplicandum nemini, nullius suscipiendas inimicitias, nemini os laedendum e unam enim esse ex omni laudum genereis ingenii gloriam , qua , sine ulla cujusquam querela , perfrui ad extremum usque homines soleant e honores imperitae modo multitudianis testimonium praese ferre; ingenii laudem, ac famam , etiam intelligentium hominum habere comprobationem , nec vero aut volunta tum mutationem, aut fortunae temeritatem extimescere, sed stabilem, firmamque etiam ad posteros commendationem habere et postremo permultos omnibus aetatibus exoriri , quorum opera , pro sua cujusque parte, respublica geri possit; at cujus ingenii monumentis civitas o netur , ne multis quidem seculis unum exstare, aut alterum e satis vero Iam Bembos , magnos honores in republica , ad illustrandam familiae dignitatent, esse consequutos ; fatis nobilitatam , majorum suorum rebus gessis, suae memoriam stirpis esse , quando & vetustissima templa a suis jam olim gentilibus constructa , ea scilicet , quae Iuliano dedicata sunt , Bemborum nobilitatem illustrent , & pietatis sint i stes; & i Francisci Bembi ejus, qui, multos annos ante Patriarcham
Venetiis institutum, sacrorum antistes , ac pontifex fuit , memoria gentis vetustatem ostentat; tum maritima imperia , clarissimaeque a.
Francisci itidem Benabi victoriae ; 3ὶ tum Marci , qui a Cypriis im
terfectus est, aliorumque multorum ob rempublicam susceptae calamitates , interitusque , Bemborum S virtutis , & in patriam caritatis restimonio sint: nec vero ne in praesentia quidem defuturos, qui stir Pis, gentisque gloriam tueantur, atque adaugeant; habere se se Car tum fratrem , in quo mirifcam ingenii indolem , maximam virtutis spem inessu intelligat ; esse praeterea cum alios nonnullos, vi tum
I. Franci se; Rem hi eitis, oui multos annos, Corneliam eoniuraverant , caesi sunt anno erc. Cum esset hic ecclesiae S. Marci Pri- 1 73. Marcus Bembus , ac reginae Patruus micerius anno I 3si. ecclesiae Cas et lanae Andreas Cornelitis . Reginam autem Bemis datus est episcopus 6. Kal. Augusti anno bus quoque, eius sororis filia in uxoren . IA i. ut re iuri L ghellii, naI. Saer. Tom. s. dii ha , honestiis ma affinitate attingebat. σοι. 33ss. Marco Senatore praestantissimo ge. Saheme. Dee. 3. Iib. l . pag. 776. ros .e ἀι. nitus est , ac fratres hahuit Peartim , & . 4. Tom Joannem-Matinaeum Eembum,&c. a Paullum , equestra gradu ob maximas obi. Ad pannem arι um uernhum hunc, cuitas legationes . aliisque in patriam meti- nupserat iratris filia Marceita Lemba , tottis clarissmos . illae sunt ei iisdem Perri epistolae . qua, iu- a. Francisci itidem Rem hi misisia, no uti lumine complexus venetiis dilidit Praefectus Venetae clatiis hie fuit anno i et . Flanei seus Rampaetaetius anno ISM. in 8. Peir. 'sin. Nisor. Ven. lib. 6. pag. I 7. In Aseri vii propugnatione contra Ariade- . Tum Marci , qui a C priis inseνfectus num AEn hathum obsidionem intentantem
a Ab iis , qui in reginam Caιharinam ita se gessit , eaquc ad barbaIum .
93쪽
Dan nem-Matthaeum Bembum summa itidem virtutis S ingenii spe praeditum adolescentcin. Et vero hic quidem, nee Bembi de se judicium fefellit, & multis, magnisque in rebus domi, forisque perutilis Reipublicae civis est, semperque fuit: siὶ nam Carolus, priusquam
patriae prodesse per aetatem potuisset , extinctus est e unam hanc lia terarum, atque ingenii laudem minus illos adhuc esse adeptos t eam se in suam gentem inferre cupere, ac propemodum etiam se id perficere , ac praestare posse compertum habere r sn honores suetari velit , certo scire, minus eam sibi rem ex sententia successiiram , quam invitus suscipiat, & injucundam existimet, ct multa praeterea a natura impedimenta habere se , sibi ipse sit conscius: nam & blandiri ei qui possit, quem fortasse minus aut probet, aut diligat , pudore sese quodam ingenuo impediri , & existimationem suam vulgi voluntati , comitiorumque casibus , S tanquam undis , quotannis commissam esse, propter animi quandam aut libertatem, aut, siquibus ita videtur , fastidium, pati non posse ; nullam autem omnino rem facilem esse , quam invitus facias . Scire se se, illam alteram honorum , atque ambitionis incertam , ac periculorum plenam viam plus fortasse ut,
litatis, plus apud parvi, angustique animi homines splendoris pollic ri ; sed eam se sequi malle, quae plus verae, solidaeque dignitatis haheat r ut enim fruetuosos fundos parare utilius sit, voluptuarios autem, atque animi modo caussa institutos, honestius, ac magnificentius; sic illam ambitionis rationem uberiores in vulgus fructus sortasse ferreis, hanc certe honarum artium , ac literarum institutionem plus apud praeclara hominum ingenia magnificentiae , plus honestatis ostendere . Ac, ne multa , nihil aegrius factum est , multis silii contentionibus, multa contra patris, matris quoque Helenae Marcellae primariae feminae castigatione , saepe etiam objurgatione , quam ut ne singulare , ac prope divinum Bembi ingenium , ad bonarum artium studia , atque ad has mansuetiores musas natum , vulgo, atque imperitae multitudini proderetur: sed pervicit tamen, ut per parentes, ac necessa
rios, perque cives sibi suos aliquando vitam in literis agere , idque unum , relictis rebus, curare sibi liceret .. Sed paucis post annis dum se
Turei eae classis praefectum , plena animἱ , t. Nam Carolus , priusquam patria proinde prudentiae res potis a misit , ut singula- eis e per Hatem porωt et , extin ius es rem sibi gloriam aput omnes comparave- AKas. I.muar. exeunte anno is . lato ces-rit, brevique honores omnes, qui amplit- I1t Carolus Bembus, Petri trater. Eius mor-simis senatoribus clemandari solent . sit tem cum in plurimis epistolis , tu in prae- conlectatus. Egregii huius viri nonnullae cipue in carminibus questus . inter quae exltant epistolῶ inter eas . quas collegit eminet nohilissima i Ila ocle italica , vulgo Hieron mus Ruscelus, inscripsitque, cente- camone , cuius intra mentici fiet. re δε 'Princυι, Volum lue I.
94쪽
se se Bembus librns , literisque obruit, dum solitudinea , recessusqueo sibi pro soro, . sibi pro curia , proque comitiis per summum Otium , summamque tranquillitatem habet , I Ioannes Medices Cardinalis, is, cui Leo X. nomen postea inditum est, Pontifex Maximus Romae
creatur. Vos, consuetudoque Pontificum est, ut siquid publicae, privataeue rei incidat, quod prolato opus non sit, quodque secreto perliteras agi oporteat , siquando aut regibus , aut civitatibus respondendum , aut siquid postulandum ab iis sit , siquid denique paullo majoris negotii implicitum cum aliquo est , id quasi per familiares
epistolas transigant et eas literas cera obsignant, nam publicis decretis in plumbo signum est et earum literarum scribendarum negotium datur hominibus, ob scribendi prudentiam, atque elegantiam eruditissimis; ob muneris, locique dignitatem gravissimis , atque honestis, simis ; ob autem rerum pondus , ac magnitudinem , summa fideis, summaque probitate praeditis et ii magna cura , ac diligentia conquiruntur , magnis praemiis evocantur. Eum Leo morem cum vehemem
ter probaret , cumque ad dignitatem pertinere arbitraretur , diligentissimeque eum retinere vellet , sine ulla dubitatione Bembum acce siri, eique muneri, negotioque praeponi jubet . Magnam in sper , , magnam in dignitatem vocabatur Bembus et munificentissimus enim Leo , liberalissimusque & habebatur , & erat ; ipsi autem res era familiaris per tenuis , vix ut necessarios sumtus suppeditaret , idque ipsum magno Caroli fratris , quem sui amantissimum , Observantissimumque habebat, labore, atque industria. Confluebant praeterea ad Leonis famam, ac bonitatem, ut quisque in quaque excellebat arte, aut disciplina, ut propemodum homini crudito Roma abeine turpe sesset . Huc accedebat reprehensores suos convincendi studium quoddam I cum quanti suae illae artes ferent, quas illi nulli rei esse dicerent , quasque, tanquam nugas, ac deliramenta, saepe Bembo objicerent , ostendendi magna data esset Occasio : nec vero a suo vetere instituto , aut a literis abduci se se propterea arbitrabatur , qui inpe qui ad scribendum invitaretur , qua una in re omnis sibi cura, atque opera posita semper fuisset. Proficiscitur Romam Bembus , cum
annost. Ioannes Medices Cardinalis . . . Pont. Fbi ab epistolis a Pisiι . Anno ruperiore Max. Roma ex ea ιur . t Leo X. qui aut ea . Nembus yuιι ano Mediet, Ioannis Catilinalis Joannes Medites . tituli Sanctae Mariae in fratri, comes Romam petierat, statimque Dominica Cardinalis, renunciatus est Pon- Dlιi II. iudicio. ac benevolentia florereti sex Maximus s. idus Martias anno rcit. coepit, cum ab Archiepiscopo Salernitan Istue Frius , quam e Conclavi eris et, Me Federico F, e Mio ipse , ac Sadoletus hospi- Benibus ait in exitu sua: hiitoliae Iλ- tio accepti elisut .cobum Sadolerum , qui Roma ιν er m I,
95쪽
annos natus effet tres S quadraginta , praeponiturque epistolis Pontificis Maximi nomine scribendis, eoque in munere gerendo datur illi socius , & tanquam collega Iacobus Sadoletus is, qui postea Ua
dinalis factus est . Scripsit eorum uterque eas epistolas cum plane I tine, quod ante id tempus neque acciderat ulli, nec adeo fieri posse ullo modo homines existimabant, ac, si verum quaerimus , ne cogitabant quidem et nostri enim homines , saepe etiam transalpinae naticines , sc latine scribebant , ut suae quisque civitatis tamen loquendi formam , consuetudinemque retineret , ac latinis verbis , quamquam ne id quidem usquequaque , gallice nihilominus , aut italice, nestio quo pacto , loquerentur et sed eae epistolae cum plane latine a Bem-ho, Sadoletoque scriptae sunt, tum vero summa a doctissimis, exercitatissimisque hominibus adhibita est elegantia , summaque dignitas,
i) id, quod ex iis libris intelligere licet, qui a Bembo editi, epist
las a se Leonis X. nomine scriptas continent . Cum itaque Pontifici Bembus , homini nec natura hebeti, nec in scribendo rudi , cum latissime satisfaceret, magno ab eo honore assiciebatur: tantum porro in illum suae liberalitatis Leo contulit, ut, qui Romam Pauper ramdem venisset , suis ex fructibus χὶ sestertia amplius cxx. caperet, Pontificis plane beneficentia dives factus. Fuit aetas, tempusque illud humanitatis suavitate nimia prope quadam perfusum , ut delectati num multarum studia seculi illius licentiae , propemodum omnium
permissu, concessa essent et nec enim ne voluptatum quidem quarundam blandimenta nimium severe aspernabantur, sed multa ad oblectationem, multa ad ludum data erant cujusque ordinis, cujusque aeta
tis hominibus; nec vero religioni habebatur , honestos , gravesque homines in hortis visos esse, aut paullo liberiore in convivio, symphonia cum caneret , & mulieres accumberent , interfuita : quam quidem seculi illius nimium plane profusam hilaritatem, eorum temporum , quae sequuta sunt , tristitia vehementer corripuit , magnoquo opere castigavit : quo magis vereor, id, quod dicturus sum, ne multis secus , atque est , de Bembo existimandi aliquid det loci . Sed quoniam nobis susceptum id est , ut de illius vita , non de laude dicamus , ne hoc quidum reticendum nobis eme arbitrati sumus . Ac
si fere, ut mores , consuetudinesque locorum , aut aetatum , pro ratione sibi, proque disciplina homines habeant: denique, quod feri videntat. Id, quod ex iis situ is intelligere Iiere, nis X. nomine conscripsit. qui a Bembo emti, eri solas a se Leonis X. a. Sesertia am ius in . eateret Nem. nomine scriptas continent In decem li- pe coronatorum hummum tria mill Ia. tos digessit Bemius epistolas , quas Le
96쪽
dent, licere putant; atque id , quod in ptae sentia minus reprehendititur , in posterum quoque tolerabile , concessumque sore arbitrantur: atque omnino apud omnes gentes etiam , quae natura gravia sunt, feri consueverunt moribus leviora . In ea igitur morum , seculique
licentia eximia forma IIὶ mulier quaedam perpuli sse Bembum dicitur:
neque , diu resistentem , continere eum se a lapsu potuisse , praesertim qui nullis dum sacris initiatus e sset et verum ea , ut temporibus illis lapsio , ut hac aetate fortasse Iahes , eum habuit eventum , ut
magno , si modo naturam audire volumus , fructil compensaretur . Suscepit enim ex ea muliere liberos tres ; qui ut nominentur a me,
res propemodum postillat , nec ipsi nolunt; χὶ Lucilium , 3ὶ To
quatum , & Helenam Bembam , feminam lectissimam, quae cum Petro Grade nigo primario adolescente nupta est : cui etiam liberos ex se se peperit , totiusque orbis terrarum praeclarissimam civitatem civibbus nobilissimis auxit et ut squi sunt , qui in eo Bembum gravius accusandum ccnseant, meam illi quidem ad suam sententiam adscribant licet et sed ii tamen se meminerint id improbare factum , quod insc
ctum esse, Optare certe non audeant. Nec vero in literis modo scri- Tom. III. Κ ben-
r. Mulier quaedam , Oe. Hule nomen erat Morosina . Ipso aetatis flore , sexdecim annos nata , I embum in sui amorem pellexit . Post annos duos di viginti . cum annum gereret octavum & tricesimum , S. idus Sextiles oluit anno Is 3 . A Cl. V. vacobo Factivato accepi, Patavi i , in aedis
D. I artholo inae I anterno latere , quoduexis
terae ianuae proximum est, sub pitiis pei-libus . quihus parietes omnes sunt initiati. cxltare vetus marmor cum hac epigraphe:
Lapis hie argumento est, Morosinam obii GD Patavii , in Bembi aedibus , suae nunc
Gradeustorum sunt, intra parceciae S. Barintholomaei fines . Huius mortem Bera ,-nus Rota Epigrammate satis eleganti ad eum P. Bembum delievit. Si quemεuam dolor acer erat pote perdere , Oictum , Hembe , dolore unum te fore eredideram. rivis adhue , nec cur valeas ita vivere, ceristum es :Ni eredam, extinctum vivere posse hominem. Exstat hoc Epigramma inter Antonii Te minit . di aliorum illustrium poetarum car mina, quae collegit Ludovicus Dulcius, de odidit Venetras apud Gabrielem Tulitum
At postea in editione itali eorum, latin inruinque poematum Berardini Rota , quae Venetiis per eosdem Julitos laeta est anno Is67. in S. pag. IFI. cram nova epi rapho . immutatum iere totum legitur oc idem epigramma, Ad Horatium Solim aerim . Si Glor acer erat Potis unquam vincere , victum Nempe dolore unum me ore credideram. Et, Solimae e. tamen viis , nee vivere eci
tum est ;Ni eredam, exιinctum vir ere 'os e fominem. a. Liae illum Infans decessit anno Is a. 3. Torquatum Sacris initiatus fuit, Ninter Canonicos Patavinos cooptatus. Literarum laude satis inclaruit . Eum laudant Lazarus Bonamicus in carminibus latinis pag. 26. Paullus Manutius in Epistolis item latinis lib. 3. aliique. Petro Grade nigo Domιniei filio. Egre iam hie libi laticlem peperit italica poesi. Lius carmina edidere venetiis RampaZotti typographi anno is83. in collegit vero poli auctoris obitum , recensust , ac Ducentio Gonzagae , Mantuae principi, dicavit Franciscus Sanisvιrius . Vita desun- eius est Petrus Grassenuus mense Julio , an no i 8t. Quam vero per ca tempora huiusmodi conditionum ne primi quidum fastigii principes viros puderet. testis Al- fonsiis Fertariae Dux . qui Lucretia . Borgiam ducere non est veritu .
97쪽
bendis Bembi fidem, atque eruditionem Leo perici ratus est, sed etiam in rebus agendis hominis prudentiam , solertiamque plurimum adam vii r itaque cum conspirare adversus Galliae regem cum Caesare M ximiliano, cumque Hispaniarum Rege Catholico, ita reipublicae temporitus postulantibus, cogitaret; Iὶ misit de ea conspiratione Bem-hum ad Venetorum senatum , qui cam magnopere civitatem hortar tur , uti a Gallorum , quibuscum consenserat , amicitia discederet, ac se se cum Pontifice , reliquisque conspirationis auctoribus, ducibus que foedere , S societate conjungeret. Habita est a Bembo in Venetorum senatu ea de re oratio pergravis sane, perque Vchemens, quam ctiam scriptam reliquit. χὶ Perlegant cam nostri homines; nihil it lice scriptum gravius , ornatiusve ca Oratione dicent e me . Teneba
tur praeterea impendio magis Bembus I) studio sgnorum antiquorum , idque genus rerum reliquarum, credo, quod eam pulchri-
VP tortim senaιum . Oe. 3 id mense De..embri anno luet . accidisse narrat PasIIus Paroia Historiae venetae lib. 2. v. la Oratio legitur in Epistolarum ita.
I; cartim vol. r. ad calcem ii bri Ix cum
hae inscriptione e Protosa di M. Pietto Bembo as Principe N Leonardo Loverino , od alia Menos iis di Mnegia ser nome di Pasa Leone X. 3. Sιωδε senorum antiquorum 4 Quid hie sa signorum nomine intelligat . melius
nunquam declaravero , quam si verba . quaedam gembi ipsius prosuram . Cum anismo is aue. in honesto reponi loco deberent. quae nobilissima ex marmore antiquitatis monumenta Dominιrus Cardinatis G, ima-mtis rei publieae supremis tabulis legaverat; Andreas Griιιus Dux , muneris , largito
risque memoriam immortalitati commenis claturms, Ioannem-hastisam Ramnusum-- ,
Decem vitiam collegii scribam , iussit Bembo per literas perere . ut ipse epigramma marmori inseri hendum conficeret. Mi ianime id fi/mbti, detrectavit. Postquam vexo ad rem signifieandam hare verba usurispaverat i uuae S lGNA Derextim a νι eum .
visum est iiii , SIGNORUM nomine nequaquam de motines significati . quae
tamen eorum monumentiarum hora a parserant . Huius rei caustam ab ipsis accepi mus , quae tertio voluminis se eundi epi- solatum itali earum libro Occurrit , qu , .samnusum admonet , ut Signis Imagines etiam adderet, iuberet sue in se tibi Gὐχ SIGNA , quasve IMAGINES veterum uriatifenm . ,, Avvertite , che SIGNA 1 o. , nu Gladiatori , e Dui . e Mute , e Lacisis che . e Satiri, ed attre eosa fatre figuis is Te, che naturali non lono i IMMAGINI., pol sono tolle dat naturale, come Atiis
,, susti , Aurelii. Domi etiani. Tra iani, e,. somi glianti. Questo dico per la inieri.
,, zion brieue , che io ieri vi mandat, , , la quale non ha se non SIGNA r acricie. che peg niento non si lasei sola quella , paroia r che pol rebhe parere , che non ,, si fosse bene intesa la propieta ei quel
Itis inter primos fuit , qui et iiditionis plenas vetustatis reliquias . ex marmore, Extere signa. ac tabulas . idque genus alia , quae aetatem evaserant . ac praecipue aiati qua numismata conquisita contra ere .
Eneas Misitis , seu Pios II. inter vetu- satis eruditae studiosos enumerat Antomiωm tuendam , S. Marci Cardinalem , hu- renit IV. nepotem. in Commenti libri a.
vertere , allucinati nominum errore Danhemitim , seu mavis AEneam Streium , unde hoc sumsit . Namque Anιιnium .
98쪽
tudinem , ordinem, partium convenientiam, quam mente , atque animo in scribendo unus cerneret prae caeteris, iis etiam minus liberaliabus in artibus cum propemodum agnosceret, paullo magis commovebatur : atque omnino fiagendi, pingendique artem poeticae ex altera parte ajunt resipondere et illa enim animorum , hae sensuum mulcen in
dorum magistrae , quam quidem ingenii, doctrinaeque caussam ii, qui
nostra aetate eo usque harum rerum cupiditate efferuntur, atque insaniunt, magno ut propterea aere in alieno sint , cum aikrre homines
sine ingenio, sine literis non possint, quam morbi, furorisque sui r tionem allaturi sint, ipsi videant : quid enim ait inet , cum animum partim per Se , vique sua rurpem, rudemque, partim malevolenti. sinvidia , perediaque inquinatum gererent; domum modo , atque hortos , villasque , tot versiuris faciendis , tot frustrandis , fraudandisque creditoribus , affabre factis signis ex marmore , aut ex aere ornataS habere a cumque in dictis, faetisque honestatis faciem nunquam , ne in somnis quidem , aspexerint, decorem, pulchritudinemque tanto incere, ac lapidibus opere adamare equidem nec domum, nec villam, nec vero Oppidum unquam , non modo exornatum , sed ne satis quidem mundum dixero , tibi illi cum ea foeditate , cum iis animi sordibus habitent . Nam siqui sunt , qui talium rerum intelligentiam, tanquam suae in reliqua vita munditiae, atque elegantiae , aut ruet=rum artium , in quibus ipsi excellant, corollarium quoddam adserant ,
ci . Eugenii IV sororis filius . Perrtis fiariabus , qui postea Paullus II. fuit. Uter tue-xit, non ignotum fortasse Eembo, qui eius civis sui exemplum secutus est shiclio antiquitatis . Inter tot autem illa . quae in xitium collecta, celebri eius musaeo serva hantur . nOhilis eum primis luit tabuL anea Rigusio ni tiιeris hierogl ph eis e lata . quam explicare inagna cum laude conati sunt Deobus tranctis . Laurentius Pignarius , aliique . Eodem studio quoque hi bliothecam sibi omnium generum , omni virique linpuarum codicibus , tun typis . tum casamo deseriptis instructiss-mam Bempus paraVerat . quorum non Pau- ei in Maiieanam hi bliothecam ex Urbinaiate sunt translati. In omium venere notitiam duo illi eodices saudatissimi Virgi- Iiantis , S Terentianus , qui mille annorum aetatem fereDant . ipsius fuit etiam Ptolemaei Ceographiae codex graphice , emendatissime manu exaratus , a quo deinset ipsi quidam ea , quae ad Hyberniam spectantia exstant in codice I AO. num. 14.hihl otheeae eollegii sane issimae Trinitatis
Dublilientis . ut cerne te est in Catalog MS. Iibtotum Angliae , ac Hyberniae vcI. a. parte a. par M. AIdus senior ad edendo.
rum oeurum Emenclationem saepissime ina
nn seriptis codicit, iis usus e1t . quorum ei copiam saetebat Nemιos . Id etiam , cum set ira , csIet de Grummariea graeca consan-ιini Lascaris, supta tetigimus . Italica Peli archae carmina priuiqnam tanta cura. tantaque cum sua laude ederet idem Aldus anno lueor. eum eo codice contulit scripto . qui tum Bembi erat , nunc in Vaticana hibliotheca servatur , atqDe au tographum opus creditur . unde varian. res illas lectiones exseripsit . quae editae sinit, die terietis Ululuintis . Jure 1 taque Bemitis ah AIdo in ea prae satione . qua
Pindariam anno Isia. eclitum ad Andream veritim mittit , QOcatur decus eruditorum .iιatas nostrae . ct magni spes atrii a Romae . Legitia etiam quae de ipso idem
Autis ait , euin ei Virgitium uicat , edi
99쪽
id, quod in Bembo usu evenerat, iis non modo succensendum non est, sed etiam gratiae habendae sunt : at , qui omnium disciplinarum c pertes , in omni vita rudes, atque agrestes, hujus unius studii commendatione nitantur , aut in eo non virtutis quasi appendiculam, sed tanquam vitiorum, ac scelerum suorum, ut ipsi sperant, integumen tum , ut ego interpretor , additamentum quoddam , qu perant; ii non modo acriter vituperangi, sed etiam vehementer illudendi sunt. Sed cum tenui Bembus valetudine, atque imbecilla esset, cumque noctu magnis lucubrationibus, magnis vigiliis scribere necesse haberet,inam interdiu , cum a Pontificis latere discedere vestigium vix liceret, cum que multi audiendi , salutandi , deducendi , honestandique , ut Romanus ferebat mos, essent, relinquebatur otii nihil) gravem, diutu numque in morbum incidit; ex quo cum aegre, ac di 1 culter convalesceret, nec recreari, roscique videretur posse , de medici consito, ipsius Pontificis hortatu , coeli mutandi caussa , si in Patavium putiit: atque eo anno Leo moritur . Incredibile dictu est , quanta animi alacritate , quamique laetitia Romanis laboribus , curisque liberatus, longa sane, annorum novem , ipsorum.intermissione facta, optatum ad otium, studiumque suum vetus se se Beuibus receperit; nullum ut Urbis, urbanarumve rerum , aut deliciarum desiderium in eo resedisse, liquido appareret . Et vero eos, qui a pucris, bonarum artium studiis dediti, aetatem egerunt in literis , mordere in adolescentia interdum selet, quod a rebus agendis absint: quod si casus eos forte aliquis ab
otio ad agendum evocaverit, atque traduxerit, nae illi rem rotarro, quam incognitam dum haberent, admirabantur , expertam , atque perspectam, prae suo vetere studio , contemnunt et quid enim in se comtinct , quod magnopere aut laude, aut etiam appetitione dignum sit, praeclara ista agendi solertia E s modo rem inspicimus, ac speciosa illa vocabula, communitas, utilitas , salus hominum , paullisper ab hac disputatione facessant, rogamus r qua enim tota in re non ratio, sed maximam partem fortuna dominatur , quamque non prudentia , sed
T. Patavium tetiit a atque eo anno Leo moritur Diem suum obiit Leo Papa X.
Kal. De et abr. anno isai. cum iam Pat vium redi illet Bembus anno Ist9. mense Novcmbri a quod constat ex prima italicarum epistolarum, lib. I. ad Mundem Pontificem data prid. nonas Novemb. eodem
anno 1 sis. qua ipsi nunciat, Marcellam Eembam . fratris filiam . nuptum a se datam ahanm-Alaιιhaeo , tunc annos viginti octo geuito , suminat spei juveni, nou patriae solum, sed sanguinis cliam, ac guntis eommunione sibi eoniunctissimo . Seclex alias quoque Nembi epistolis satis ap- Paret , eum Roma reversutri per id tum pus , Patavium succstille . Multo quam Casa alligentius . tacta omnia huius viri. in suos ciuodque annos , digessit lieceat citus . Aucl me hic in annorum supputandorum ratione talli , argumento est etiam duaedam evistola libri a. Vol. r. qua Carininali Bilienae s. Kal. Maias anno ISI P.
100쪽
pIerumque non enim libet semper dicere ὶ maIitia regit, quid aut
gloriae, aut jucunditatis inesse possit i quasi enim cum ludas tesseris,
neque contra ejus ludi formulam ut venias , adversarioque ut fu- cum facias, animum inducere velis ; si te is , quicum ludas, contra sine ulla dubitatione circumveniat, atque decipiat , nunquam tu tam tum scientia , atque artificio profeceris , ut cum illius dolo, atque faulacia certare possis et sic in hominum vita hac , di tanquam alea ,
cum viri boni, ut a justitiae certa quadam praescriptione , ne latum quidem unguem , discedant , abduci se se nullis aut honorum-, aut pecuniae praemiis patiantur; alii autem Vulgo fraude , praestigiis, saepe Perjurio, perfidiaque pugnent, vincitur nimirum simplicitas calliditate , ingenuitas impudentia , pudor molestia, fides scelere , veritas mendacio et itaque tardi , parumque unicaces habiti boni inter improbos, ludibrio saepe sunt . Careant igitur insigni hac rerum gerendarum laude homines literis dediti , animo non modo aequo, sed etiam hilari; ac sic habeant, nihil sere honestati hominum, in vita hac communi, esse relictum loci; sed scelus pleraque, ac turpitudinem invasisse ; quamque operam dare se reipublicae maximam plerique praedicent , eam omnem , communis rei smulatione , in sua quemque privatim utilitate augenda positam, Occupatamque habere . Unos omnino excipio Venetos : nam Christiana quidem res communis Romae, non hominum consilio , sed Dei immortalis mente regitur . Unos igitur Venetos excipio , quorum praeclarissima in republica optabile statuam esse versari: quam quoniam peregrinis nobis non licet capessere, nec vero ea civitas, post hominum memoriam , prudentissima, ac sortunatissima, nostrae, aut cujusquam opis eget in illam, utpote libertatis arcem , prudentiae gymnasum , justitiae domicilium, veneremur i otium autem hoc ignobile literarum adolescentes, senesque retineamus. Quam quidem Bembus prudentiam studio, ac voluntate hujus sententiae auia Aoribus praeclare emensus, re, atque exitu ad extremum usque praestare non potuit : nam , cum Patavii multos jam annos esset, in civitate quietis, ac tranquillitatis plenissima , ab Omnique contentione, ambitioneque longe, ac multum remota I cumque omnem curam, cogitationem , operam ad ea studia , quae a puero adamasset , celebranda contulisset , vel in iis jam consumsisset potius ; magno quodam casu clementem illam vitam , quictam, tranquillamque , prope jam decurso spatio, atque aetate jam fere exacta, recusans, atque ingratis coactus est mittere . Erat Romae temporibus illis vir summus , atqui clarissimus, singulari prudentia , admirabili animi magnitudine praed
tus , Alexander Farnesius Cardinalis, is , qui Paullus III. appellatus est s