장음표시 사용
111쪽
non est , ἐκ fraeeis Codisibus invenitur, obeti', id est, jacentem posuit virgulam, quam nos latinὸ veru po sumus dicere ; quo ostenditur j gulandum , et confodiendum, quod in authenti- eis Itoris non invenitur: quae signa et in Grae- eorum , Latinorumque stoaematibus inveniuntur . Supplevit igitur Origenes ex Theodotione. quae Graeci senes omiserant, quia ipse tam x tum Hebraeum pressius prae caeteris persecutus est; quod addimentum ne cum textu confunderetur, asterisco notavit. Aliis quoque notulis usum fuisse Origenem, volunt plurimi; nempe Iemniscos, ethsolemnis scos : sic autem notabatur lemniseus , hypolemniscus vero π , a stetiscus sic pingeba tur ', obelus hoc modo Q. Quae postmoe dum signa, ut Hieronymus conqueritur in Epis. ad Suniam, et Fretellam ι incaute neglecta confusionem ignorantibus, et causam Praebuerunt errorum: Quae dum, sunt ejus Verba, per scriptorum negligeutiam a plerisque quasi superflua reIinquuntur , magnus in Iegendo error oboritur. Factum enim hine est, quod versio ro. cum Theodotionis versione confunderetur, ut postea vix conStiterit, quae ro. esset, quae Theodotionis: adeo ut, ut admonet ipse Hieronymus, pro dive sitate regionum, diversa cireumferrentur humius editionis exemplatia . Post autem in ven
tam Typographiam adeo diversae plodierune huius editiones, ut omnes differant inter se. Editio namque Complutensis facta an. I sit. expensis Cardil. Ximenes, differt ab editione
112쪽
qui editiones Graecas zo. fieri curarunt, alii in animo habuerunt quod fuit scopus Complutensium i versionem illam ad concordiam evocare cum hodierno textu hebraico; alii cum testimoniis ex dicta versione quod facere intenderunt Romani j quae leguntur apud antiquos Patres , proponebant diversorum codicum lectiones suo consilio magis idoneas. Illa primum cusa fuit Compluti an. Is s , deinde Venetiis an . Isi 8. typis Aldi Manutii. Illa Romae studio Card. Caraia; et
Graecam Vaticanam versionem, et hujus collectam ex scriptis SS. Patrum conjunctim edendam curavit Joannes Morinus Parisiis an . I 628. Nostriq tandem hisce temporibus in boc sacrarum Scripturarum negocio nihil desiderandum superest , postquam studio, ac
Iabvre doctissimorum virorum in lucem prodierunt locupletes. illae, et omni ex parte completae Bibliorum. Polyglottae. En tibi Praesto sunt, studiosissime Lector Bib. Poly-glotta Benedicti Ariae. Montani Hi, palensis
cum Lexie. Hebraiς - Graeco Latino, ma
gnis. 8. Voluminibus comprehensa; Biblia maxima Ipannis de la Hare Ordin. Minor. , de
cem et novem voluminibus aucta; si ncor
d ntiae sapr. Bibliorum Hebraicorum, A. VO Ium. ex ratae . Auctore Maria de Calasio Minor. O erv. ln. quibus omnibus, aliisque, si tempus, et vita non tibi deerit; copia, atque commoditas addiscendi Prosecto ades
113쪽
II . Transeamus modo ad sanctarum scripturarum Expositores, quorum ab initio Ecclesiae usque nunc per saecula innumeri propemodum floruerunt: nobis sat erit nonnullos ex celebrioribus indicasse. Scripserungitaque Commentaria in totam Scripturam Rabanus Maurus , Anselmus Laudunensis ,
Strabo. Hugo C. , Nicolaus Lyranus Minori ta, Dionysius Carthusianus, Emmanuel S, , Ioannes Mariana, Cornesius a Lapide S. I., Calmet Benedice. , Alphonsus Tostatus, qui
tamen, morte praeventus , singulare Opus perficere nequivit. Infiniti autem sunt, qui in aliquos Scripturae libros Commentaria , aut Homilias, aut Sermones scripsere. EXPP. Origenes, S. Ioannes Chrysostomus, S.Cyrillus Alexand ., Basilius , Ambrosius, Hi
ronymus, Augustinus, Gregorius Thaumat. ,
Gregorius Nissenus , Gregorius Μ., Beda, Ahimo . Bernardus, S. Thomas Aquinas, S. Bonaventura. aliique . Ex Theologis, The doretus, Alculnus , Euclierius , Procopius, Rupertus Ab , Lypomanus, Oleaster, Pere-rius, Caietanus, Catharinus, Hugo Victorinus. Nicolaus Serrarius, Τyrinus, Didacus Stella, Silvetra, digidius Romanus, Ludovicus Soto major, Rustinus, Cornelius Ianse-nius, Lorinus, Maldonatus, Franciscus Toletus C. , Joannes de la Haye, Dominicus
Solo, aliique quamplurimi, quos omnes longus essem reserre. Hos consulat sedulus Le
114쪽
De Alphabeto Hebraeo , et Graeco; ac de Idiotismis linguae sanctae.
AD plenius intelligendum Scripturas Saninctas , Plurimum profecto iuvabit, linguas, quibus primum conscriptae sunt, optime callere, quod paucis admodum est . Sed quoniam per tot saecula in linguae Hebraicae , et Graecae intellige utia desudarunt viri peritissimi. qui sanctos Libros ex hebraico, et graeco idiomate in linguam latinam transtulerunt diligenter , eosque illustrarunt locupletibus commentis, ut iam vidimus super. Cap. hinc tyroni studioso sufficiat, hos legere, hosque pervolutare die, noctuque; ne que enim discipulis datum erit magistros antecellere . Quod ut securius assequatur , Alphabetum Hebraeum, et Graecum hic subii- Ciam: non tamen hebraicis , et graecis literis exaratur, nisi initialibus.
118쪽
IIa Hebraei quinque solummodo habent si-nales litteras, quae nusquam reperiuntur ni si in fine vocum; sunt autem Caph , mem, uuia, Pe, isade . Hisce utuntur in exponendis numeris soo. 6OO. zoo. 8oo. 9OO. Pluri mas quoque habent litteras , quae vix distinguuntur inter se; et quae nonnisi longo usu discerni possunt . H inc Hebraica lingua , quemadmodum
et quaecumque aliae, suos habet Idiotismos. Acutiones, scilicet, secundum Vulgus, Se ad captum vulgi accommodaras; quorum pro inde vim et proprietates non bene animad verxentes Graeci et Latini Interpretes multifariam, diversisque modis expresserunt no mina propria Hebraeorum; et alius sic, alius aliter interpretatus est . sciendum namque Hebraeos non habere casus, eodemque nomine invariato per omnes casus uti: factum inde est, quod Interpretes casum pro casa
saepe usurpent . Ut illud ex cau. u. Corin. C. 8. v. 23. in Sive pro Tito , sive fratres uostri, idest pro fratribus nostris . Verba item
eorum non habent indicativum praesentem , et imperfectum, quorum loco praeterito utuntur, vel participio i ita credidi, idest, cra- , et aa simulacra euntes , hoc est ibatis . Carent etiam comparativo, et superlativo, et
ad exprimendos hos gradus po itivo utuntur rdicunt bonum pro melius ὶ est considero in
Domino, quam eon me in homine . Insuper lingua Hebraea non habet ultra I ua. radi-εω, a quibus omnia derivantur nomina . Proin
119쪽
II 4pter hune igItur adeo exiguum radicum numerum, saepe unum idemque nomen, ex verbum, vel eadem sententia pluribus, diversisque rebus significandis adhibetur . Praeter autem activam, et passivam Coniugatio nem , aliam mediam habet Hebraeorum lingua; et nomina duali terminatione signifi-Cant rem esse geminam. Adde, quod verbum, prout stectitur, contrarias habet significationes; adeout aspiratio, et inflexio uno, aut altero modo totam vocum significationem efficiant. Cum vero Latinus interpres hasce diversas flexiones non habeat , ideo ambiguus est. Ita verbum benedicere in he-hraeo sonat interdum maledicere pro diversa pronuntiatione, quam nunc vocalia punctae distinguunt. Tandem eum diversae sint in hebraea lingua coniugationes, sive flexiones. iuxta illarum varietatem et sonum, idem erbum praeter actionem,' quam significat, denotat etiam modum aerionis particularem e nempe, an quis agat, aut agatur, auin se agat, aut alios agere faciat, quod cau-th advertendum est. Sic illud Evangelit
die autem illo Judicii in neque filius homiuis
Scit, eX Proprietate sermonis hebraei vertere possumus pro non facit scire ; Christus namque Verbum, quo usus est, potuit adeo
sectere, ut id signifiearet. Sic illud Pauli
tunc cognoscam, sicut et cognitus sum, Positum est pro tunc Uiciar cognoscens. In Ver
sionibus Graecis et Lati s verba activa d notant duplicem actionem, quanta verbum
120쪽
hebraeum, cui respondent, est in conjugatione , quam Hiphil appellant : ut illud emigrabit te i Ps. 5 I. v. z. γ, i est , emigrare te
faciet; Ipsi regnaveruην Osee C. 9. v. 4
nempe, regem sibi constituerunt; Spiritus postulat pro nobis Rom. C. 8. v. 26. hoe est postulare facit ; Deus triumphaν nos u. Cor. C. g. v. I . , intellige triumphare nos facit .
Quia vero praepositionum , et Coniunctionum , sicut, ut dicunt Hebraei , literarum servilium numerus exiguus est; idcirco Graeci et Latini una pro altera praepositione, et coniunctione liberδ utuntur . cum una eademque litera hebraea diversarum praepositionum , et coniunctionum vim habeat . Praepositionum enim loco utuntur Hebraei elementis alphabeti sui , quae multis respondet praepositionibus nostris . Serviles autem hujusmodi literae dicuntur apud eos, quia multiplici usui deserviunt. Nume os item rotundus, et plenus saepe utitur ab iHebraeis, minore neglecto, qui aliquantum excrescit, aut deficit. Unus aliquando p
Nitur pro primus: ut in illo Evangelii una sabbati pro prima dies hebdomadis. Voculae
non amplius , non ultra, saeculum, generatio,
generationes, aeternum , in phrasi hebraica non semper significant absolutam aeternitatem; sed durationem indefinitam , diuturnam, sive longum tempus, cujus finis ab homine nunc vivente haud videtur. Sunt ininduper voces hebraeae diversae significationis,