De diluuii uniuersalitate dissertatio prolusoria

41쪽

De Diluvii Universalitatoriaque, & quicquid est extra Euphratem ; quin ne ipsorum quidem nomen America, aliaeve complures provinciae ει gentes barbarae audiverant: fuerunt&liberi semper populi, civitates liberae, Reges amici aut foederati Romanorum denique universum orbem ipsis nequaquam paruisse in consesso . est. Describi ergo & censeri jussu Imperatoris Romani minime potuit. Quare hoc loco per universum orbem Au

gusti edicto describi jussum, aliud nihil

intelligendum venit, quam Universa. Romanorum ditio, sive universus bis Romanus. Quin & aliquos esse ait Maldonatus qui existiment, ne totum quidem RomVorum orbem seu imperium suisse Uescriptum , sed solam tantummodo Syriam , in qua tum Judaea censebatur. Sed de hoc quidem testimonio hactenus. Alterum profero huic persimile cum ex ejusdem Lucae 23. tum Marci I& Matthaei 27. ut in ore duorum vel trium testium stet Omne verbum ; hi ergo tres Evangelistae cum de Solis Eclipsi , quae sub Christi mortem accidit, meminere, illam universalem fuisse riunt: Et Tenebrae sinquit Lucas) DE sunt in universam terram. Matthaeus quoque totidem verbis: Tenebrae fa suntsuper

42쪽

: Dissertatio Proluseria.

Universam terram. Marcus Vero, Ten

brae factae sunt per totam terram. En Verba plana, queis hujus Eclipsisun , versalitas confieri videtur: & vero in-: de factum, ut non modo in vulgus ita creditum sit, sed e Tractatoribus pleri- .

que omnes,imo complures ex S S. PP. eo dem um opinionis pertracti sint. V rum , ut praeclare Maldonatus admonet squi Origenis autoritate fretus non. est veritus cornicum, ut dicitur, Ocu- loscofigere neque res ita habuit, neque verba haec id ferunt: namque postquam eorum qui toto terrarum orbe 'tenebras ejusmodi fusas fuisse putant, sententiam retulit, sic infert; magis ta- m. MMen Origenis probo ipse sententiam , qui supersolam Iu amfactas exsimat: quia propter solos Iudaeos eosque ubi mi mangelium Christust dieaverat , De Lesunt, ut ejus ditinitas sui paulo ante diximus) doctrinaque confirmaretur : sequia vero simile non es neminem ex tans multis Graecorum Oct Latinorum Histori-- cis rem tam mirabilem, tam universalem

memoriae proditurum fuisse, si toto terrarum orbefacta agnitaquefuisset. A tque iterum paulo pos ; quo ergo modo tres Evangelistae si per universam terram tenebras illas factas fuisse dicunt r.Redie . Origenes respondet , universalem illam

43쪽

3 6 De Diluvii Universaliuatae

particulam , Universam , aut Totam , accommodate ad locum δε quo agebatur intel gendam e sse; gerebatur res in Yu absuper universam ergo terram, id essZ, super universam D am tenebraefa raesunt ; sicut Abdias servus Regis Achab

qui a quaerendum Eliam missus erat, in-mento dicit ; vivit Dominus Deus tuus quia non est gens, aut Regnum, quo non miserit Dominus meus te requirens. 3. Reg. 18. Cum dubium non si Achab, non ad omnia Regna, sed in omnes regni sui partes nuntios misisse : Lucas autem ait; factum est autem in diebus

illis, exiit Edictum a Caesare Augusto

ut describeretur universus Orbis : non enim totus omnino orbis, cujus Dominus non erat, sediliae orbis partes quibus imperium Romanum terminabatur, a Caesare de criptae sunt. Putat etiam Origenes in hujus ori locutionibus aliquid'perboles esse , quemadmodum cum vulgo dicimus,per totum mundum quaesivi te; nihil aliud EῬangelistae dicere voluerint,

cum tenebras per universam terra hcta uisse dixerunt, quam tenebras longe latequefuse offas. Hactenus ex Mal- donato. Sunt & alia insuper, ut quod Actorum 2. habetur, fuisse Dryoomis

44쪽

Lorino agnoscunt omnes. Iterumque eorumdem A istorum I I. dicitur: Sum gens unus ex eis nomme Agabus lavi c bat per pirituin amem magnam futuram in universo orbe terrarum , quaera ea 'sub Claudio. Martinus Cantapras. lib. 6. Hypotypos cap. 3. solam intelligi vult Judaeam ; summurn per universum Orbem terrarum , orbem Romanum par

est intelligi. Similiter quod ab Apostolo dicitur Rom. I. Primum quidem aurem gratias ago Deo meo per y. C. pro omnibus vobis , quia fides vesra annunciatur universo mundo. Mitto alia, quae

apud Tractatores passim extant. Vide Leonard. Marium in caput I. Gen Peretium item in Gen. lib. Ιχ. disp. 9. Rutil. Benzon. in Psal. 86. pag. I 81. Canisium lib. I. de Deipara Virg. cap.6. Bonster. in caput 3. Judic. Versu II. Bellarminum de gratia primi hominis Lap. I . Atque hic demum valet Jure- Consuli. illud,quo sanciunt,numquam in jure tam universalem esse propositionem, quae universaliter omnino in telligatur, quin accipiat restrictionem alicunde : adi Lexicon Iuris verbo quicumque. Quae Cum ita sint, quid prohibet quo minus & nos tot tantarumque autoritatum prauidio fulti, conssimiles quae in nostro. textu habentur locutio-

45쪽

'stricti - nes interpretari ad eundem modum ' possimus puta cum dicitur; aquae erants ..His 'super universam terram : prout modo I ubi uis vidimus a Maldonato, ex Origine ex- . qμρ ρη in poni quod in Evangelio fertur de uniuetio extat μ' versi orbis descriptione. Pari modon ν'θφην cum inertisue uni omnes mora qua εχιμ tes exces ob unietergo Caelo: prout ex

pii ne sit ponitur quod Actorum et . dictum fuit accipienia, omni natione quae sub Coelo est. Certe illud de montibus, jam antea ex C etano vidimus, de omnibus minia me accipi posse, Olympum excipiunt aliqui, Caucasum, Atlantem, &alios alii: ut nostra interpretatio neutiquam singularis habenda sit. Bellarmini haec sunt libro jam citato. Credibile es in Paradisum aquas Diluvii minimepenetrasse, ut scholastici Theologi docent. Ad

istum autem Scripturae locum ubi dicuntur aquae cooperusse omnes montes sub

universo Caelo ue Re pondemus, id esse thrastigendum de omnisus montisus illius terrae quae a peccatoribus incolebatur , quinque haόitationi hominumpost lapsum Adae dataenetic Sic ille ibi quae quidem, uti & sequentia, mirifice pro nobis faciunt. Ex Abulensi mons Paradisi excipitur , Cit. q. II 8. simili ad extremum modo quod in nostro textu fertur de introducendis in arcam ex omni

in a

46쪽

Dissertatio Profuseria. 3 9 animantum genere binis vel septenis, ut salvetur semen super faciem universae terrae; instar illius ducendum quod de quodam fonte jam retulimus , qui terrae universam superficiem irrigare traditur: quamquam de ipsis animantibus, fueritne eorum quidem respectu Diluvium Universale , relinquendum in medio censui. Nolim porro cuiquam hic excidat quod jam non semel observare contigit, nuspiam Scripturae plus locutionum Hyperbolicarum existere quam in hac historiae D luvii narratione; nimirum Hyperbolis plena hic sunt omnia: an non Hyperbole videtur, quod cap. 6. extat, ubi Deus Diluvii minas intentans adducitur λ post multa namque figurate &praeter vulgarem usum dicta, haec infert , milversa quae in terra sunt consumentur: quasi vero multa non evas rint, ut arbores, non praegrandes modo

illae ac praedurae, quercus, cedri, aliaeq; id genus, sed etiam teneriusculae ut olivae, e quarum una scimus decerptam

frondem post Diiuvium a columba

ad Noe deportatam: cum ergo dicitur universa quae in terra sunt consumentur, hyperbole est, qua divinae indignationis summa vis exprimitur. Rusdem modi habendum quod totidem verbis

47쪽

o De Diluvii Universalitatervire. iv effertur hoc eodem capite: Et delegos 4 omnem Uantiam quam feci desupe - V ἰφὶ cie terrae : Hyperbolena pariter in eo; - .ct quod postmodo subditur de ruptis in

Octa cintibus abyssi & cataractis Coeli apertis, rtasunt, inesse agnoscique a Tractatoribus ple- ris iue jam vidimus. Denique Histo-

Σ -- riam hanc totam Hyperbolis scatere

ρεγιο , Vident facile quicumq; aliquid vident. Quare proximum est ut nos latere hic quoque Hyperbolas suspicemur sicque exponamus die tum a Mose Hyperbolicos, aquas fuisse super universam ter

sos sub universo Coelo, ad indicandam Diluvii hujus magnitudinem; de quo certe fateri convenit, multis partibus quicquid Diluviorum aliquando fuit excessisse: illudque adeo celeberrimum quod sub Deucalione in Thessalia septingentis fere & septuaginta annis post accidit; nec non & alterum paulo antiquius, puta ducentis triginta annis, quod in Attica sub Ogyge fieri contigit; hoc namque orae unius eXiguae, illud provinciae hand multo sane majo- . ris fuit; pt Noeticum, quo de agimus modo, Diluvium partem mundi longe maximam obtinuit. Quantam enimveros inquit aliquis )qxiamnamve partem3hoc quippe avemus ex te etiam 'discere. Equ,

48쪽

Dissertatio Proclusoria. a. I Equidem video me in dubio vetiari: P hattamen quoniam conje turis agere IV. jam coepimus, pergamus dum porro, &ubi nos expressa Scripturae verba destituunt, sententiam conjectando assequi studeamus; Valeatque hoc etiam loco

Euripideum illud:

Mui bene conjecerit , vatem hunc perhibeto optimum.

Igitur ad mundi partem, quae Diluvio hoc Noetico submersa est, quod quidem attinet, Ut quaenam Ca quantaVefuerit palam fiat, sic statuo. Licet definiri certo non queat, quota praecise Vel quaenam terrae pars operta sit Diluvio :videri tamen Asiam fuisse, vel totam, vel maXima ex parte. Huic meae Opinioni, seu conjecturae argumenta aliquot proferre subit: tu ea, mi Lector, eodem quo a me proseruntUr animo, accipe. Nemo est, nisi prorsus ageO- graphos, qui nesciat unam e quatuor praecipuis mundi partibus Asiam esse, quam Cosmographi majorem, ut a minore altera hujus maioris parte, Nato-

lia hodie dicta, distinguant, appellare solent: In hac ergo majore Asia, ubi Paradisum terrestrem propter Tigrin& Euphratem, qua parte Mesopotamia

est, collocandum ducimus, Noernum egisse una cum familia, inter Omnes. Scr

49쪽

et De Diluvii Uriiversalita te Scripturae interpretes , aliosque , quos equidem viderim, facile convenit: neC sane immerito, cum Scriptura id satis innuat, apud quam in tota serie rerum gestarum ante Diluvium, nulla extat nisi Edenis mentio, ad cujus Orientalem plagam Calan cum liberis habitasese dicitur, cap. l. Gen. Edenicam autem hanc plagam eadem Scriptura L satae 37. dc EZechielis 7. ac 2O. ponit non procul a Charan, seu Carris, Parthorum urbe, Crassiana clade famosa. Arcam itidem substitisse in montibus

Armeniae Gen. ejusdem cap. 7. refertur.Q uae quidem omnia ad illam mundi partem quae Asia dicitur, pertinere

norunt una mecum omnes,qui res ge

graphicas vel leviter attigere. In Asia igitur Noemum ejusque familiam egisse pro comperto tenendum ; & quidem circa Armeniae & Mesopotamiae fines, non procul a Caucaso unde illud apud Graecos de Prometheo ad

Caucasum revincto dc vulturem perpetuo visceribus suis exsaturante, quod in Noemum competere visum est aliquibus: atque a Cainitis, gigantibus que illis primitus excogitatum , qui Noemo synchroni cum essent, eiusque zelum serre haud possent, de ridiculo eum habere coeperunt, Promethei aut

alio

50쪽

Dissertatio Procluseria. 63 alio simili nomine ipsi Ironicos notandae anxitudinis ejus nimiae causa, imposito ; indeque ejusdem Jecore vulturem assidue ali dixere, quod sese plus t .i II 'Mquo torqueret, ac veluti cor sibi ex in ι cederet, assiduam navando Compluribbus annis operam, tum molitioni aseisquuntur , tum deterrendis revocandisque a Piat , si stagitioso vivendi genere improbis. Alia quere' μ ε

ligatum porro ad Caucasum commen- sis

ti sunt, quod ad ejus radices, vel certe non procul ab eo arcam fabricaret, uni huic loco & operi juster assi s. λ- mirum 2Eschylus in Prometheo ipseminducit Prometheum gloriantem de multis artibus & rebus a se inventis, in

quibus ponit naVes, quas vocat currus 'nautarum : quod ad Noemum maxime omnium pertinere nemo nescit.

Quare promptum sit credere, ut pleraque alia, hoc etiam e sacra fuisse hist ria sumptum, vel 1 priscis Noe ipsius posteris ad Grςcos usque quasi per ma- nus transmissim,quod ipsi in suas postmodo fabulas transtulerunt. Justin. M. Apol. I. Homerum scribit ad Paradisi imitationem a Mose descripti, confin- xisse Alcinoi hortum. Origenes vero lib. q.. contra Celsum asserit Platonem sua de hortis campisve Elysiis commenta ex Genesi Mosis mutuatum