De diluuii uniuersalitate dissertatio prolusoria

61쪽

14. De Disivit miser litare rona militis, cap. 8. Minervam quippe pro Dei Sapientia apud Veteres illos habitam scimus 3 Divinae autem S pientiae opificium quoddam fuisse

Noemi arcam, ex Scriptura clarum est. Primum itaque navigii genus, aut quod navigii instar habendum sit, Noe amram fuisse par est credere. Atque hinc porro ortum sitspicor celebre illud ac pervulgatum ubique gentium Thebarum nomen : Theba enim, ut ex Mon- . tano constat, nomen est arcae Noemi proprium: unde apud Phoenices Th Da navigium significat, indeque Thebarum nomen deductum opinio est. 1lims 't. Hujus autem nominis urbes,qua in E qua in Africae ora, frequentes, isse : Mustere .compertu habetur apud COGAN.; φ . mographos: nempe in AEgypto hujus. ,- 's nominis urbs est nobilis, centum pomtis quibus praedita erat, Hecatompylos Stephano cognominata; sun The-

bae in Boeotia Heptapylae, it m antiquitate, tum rerum in eis gestarum claritudine percelebres; extant & aliae ejusdem nominis in ora Macedoniae, in Sinti Corinthiam, apud Lucanos in . Italia, in Arabia quoque foetici, itemque ly Ionia, in Attica, in Syria, in Cilicia, in Phrygia ad Trojam, & alibi

Passra; novem numerantur ab Eustathio

62쪽

Dissertatio Prolusoria. ssinio Homeri interprete, ab intellio . haud paulo etiam plures; quarum qui,

dem oeshium appellationem ex eo declinari suspicor, quod earum conditores illuc navibus primum appulerint, . Vel ab arcae istius nomine Thebah apud Hebraeos, finitimosque Tyrios, Phoenices, Sidonios, aliosque orae SPriae populos, a quibus in varias mundi partes Colonias primitusdeduci contigit. Unde tralatilium & vulgare illud.

Prima ratem ventis credere docta Tyros.

Tibuli. el. 7. lib. I. Cadmum nempe, a quo voces suas pariter cum sacris a

ceperunt Graeci, vulgo Tyrium seu Phoenicem esse habitum constat, quidam Judaeum , Cananaeum alii fecerunt ; di vero Cananaea, si pressius a cipiatur, eadem est ac Phoenicia, & interdum eadem est ac Judaea. De illo

itaque in Graecorum monumentis e tat eum Thebarum Boeotiae conditorem fuisse, cui oppido nomen fecerit ab ipsa Noemi arca Thesa Hebraich dicta, aut certe a navi qua trajecit, quae Phoenicum idiomate Theba diceba- tur: quin & ipsemet Boeotia dici coepta est Aonia ab Oni sive Aoni, hoc

est, naVis; puta quod nave eo advectus sit Cadmus , vel certe potius ab ipsemet Noemi arca, cujus beneficio C φ h

63쪽

ueo De Dilus i Uniet ersalitate hominum genus ah universali naufragio vindicatum fuerit. Eodeni spectat quod de Jano similiter apud' Latinos

memoratur, eum videlicet primum in Italia regnasse, navigiorum atque nummum cudendorum usum invenisse; compluresque idcirco civitates in Graecia, in Italia, in Sicilia, bicipitum fguram in nummis ex una parte imprimere solitas fuisse, ex altera vero, vel pontem, vel coronam, Vel navigium: ut in numismate, quod apud Joan. Sambu-Cum extat, cernere est, in una enim parte caput biceps visitur, in altera n

vigiorum dimidiatae quaedam formae;

Lucilius vocat quadrantem. ratitum,

quod, ut a Festo de Plinio scribitur, in

eo sculpta esset ratis figura. Mitto luculentum cadere testimonium, quod apud Athenaeum lib. Is . ex quodam Dracone Corcyraeo habetur, quia longiusculum est, &curiosus Lector, ibi legere, si vacat, poterit. Hunc porro Ianum Berosus Annii lib. 3. eundem habendum esse cum Noemo putat, qui vel ob ebrietatis notam, vel quod vitium serendarum aut colendarum autor fuit, Janus, id est, Vitiser sive Vinifer ab Hebr. Jaim, vel Jen, hoc est, vinum, dici meruit, fingique adeo ac pingi bifrons consuevit, quod Noe vi-- derit

64쪽

Dissertatio Prol oria. VI derit tam saeculum quod erat ante Di-taVium , quam quod fuit post illud , de quo Nasonianum illud jure cani possit

ex primo Fastor. yane biceps anni tacite lasentis origo, Solus desuperis qui tua terga vides: Utiq; in rem nostram apposite; quamquam non de ipsomet Noe haec , sed de aliquo ipsius nepote, vel pronepote accipienda esse, labor facile ut suspicer. Verum ne longius forte quam par sit dilabamur, ad propositum redeo de navigandi navigiorum usu sub Diluvii tempora protinus reperto ab Noemi posteris, forte an ex iis quae divinitus de fabrica dc structura arcae docti fuerant. Itaque ante Diluvium uultus dum fuerat navigiorum usus , nullus dA itaq; qui maria trajicere potuerit: quod namque refert Moses Barcopha de mari Oceano a primis parentibus , cum e Paradiso exacti sunt, pedibus trajecto, merum est vesani Apellae somnium :pudet me anilitatis Rabinicae: quamquam non omnium Rabinorum fuit haec sententia. Rab. quippe Isaacuna modo audivimus, cum diceret,primos parentes traduxisse aetatem in agro, sive tractu Damasceno, hominibus nondum dispersis; quae pugnant cum tr.

je ione illa Oceani Mosis Barcephae:

C s sed

Isidis. l. I9c I. scribis

cesse Lydor,

in incerta I

secisse.

65쪽

sed sinamus Rabinos more suo nugari ,suaque nugamenta suis venditare asis lis, ut ad relatum ante ex Lipoma, no argumentum revertamur, quod si rite expenditur, magni esse momenti deprehendetur: Ait namq; ex eo quod nullius dispersionis hominum in va- .rias terrae partes ante Diluvium factae liMoses meminerit, nequaquam ante Diluvium factam videri: quoel quidem Aargumentum in bono lumine positum,

satis esse videtur toti huic quaestioni diseceptandae: nam cum videamus ex cap. IO. & II. Gen. tantum operae impen-

sum a Mose in describenda hominum dispersione illa , quae post Diluvium contigit, quis non facile intelligit, si q*ὶm forte prius fieri aliquando conti-giuet, pari modo in ea itidem destruehenda Mosem et oraturum fuisse: per haberetur , illa tanto verborum arparatu atq; ambitu inQrmaretur ; haud

sine apparet: quin imb dc in hac id quodamm0do potius habendum, quod

haec prima omnium evenisset, unce Ghi eo nomine saltem primas Vendicare, videri poterat: quare quod de ea ne liquam Moses commeminit, non i

vi argumento est nunquam fuisse. quidni enim λ quaenam quippe in illa quam in hac ratio potior Θ ut haec insu- Atque

66쪽

Dissertatis Prolusoria. yy Atque haec demum Lipomani seu

Autoris Catenae mens esse videtur, dum ait in Scriptura proditum , ad Di, cluvium usque, homines non nisi minimum orbis terrarum angulum tenuisse,

nec dum fuisse toto orbe diffusos, quia in sacris literis nulla fit eorum descriptio qui tum per terras diffiisi fuerint , q. d. prout modo exposui; scimus d scriptionem eorum qui per terras di fusi sunt in Scriptura extare ; etenimvero non nisi post Diluvium eam ex ei in is, εtare scimus: quid nimi m id sibi vult Di γiam, aliud nisi ante Diluvium neutiquam ηρη προω diffusos homines fuisse λ Ecquid enim, si ita evenisset, descriptionem eorum is., is praeteriri a Mose attinebat λ a quo tam ηεrit. accurate & sedulo aliam eorum qui

post Diluvium diffusi sunt, factam

conspicimus. Jam ergo ex Scriptura, . Lipomano interprete, habemus Diluvii tempore homines nondum toto terrarum orbe diffusos, sed parte aliqua angulum vocat ille ) contentos fuisse. Hanc porro partem sive angulum nos illi orbis parti, quae Asia Major dicitur, jam addiximus, ta quidem rebus, ut videtur, necessariis: ce Asia quippe hac ex dictis constat in ea homines ante Diluvium egisse, ac proin- .dein ea quoque accid isse Diluvium ;

67쪽

sio De Diluis Universalitate atque hoc ratum haberi modo convenit. De eo autem quod inde in quae stionem vertitur de totane videlicet Asia, atque adeo sola, hoc intelligi debeat ξ nec ne 3 sic paucis edissero. S1 Eugubino Scriptori apprime e- rudito & gnavo creditur, is certe lib. 2. de perenni Philos . cap. 2. Diluvium in Chaldaea, Mesopotamiaque,in qua Regione tantum, homines tum degebant, inundasse perhibet. At mihi paulo alia ter visum, & ne tam arcte finibusque

tam cXiguis contraham, moVent me

cumprimis ipsa Scripturae verba, queis fertur Diluvium hoc factum super niversam terram, & alia huj usmodi, de quibus supra i ut enim haec Scripturae locutio terram omnino Omnem haud semper sonet, ejus tamen partem ali, quam longe maximam haud dubie im- . Portat. Sic namque Evangelicum illud ex Lucae a. Ut describeretur viversus orbis, vulgo interpretamur de Romano orbe, id est, Romanorum ditione quam latissimam longeque maΣimam fuisse nemo nescit. Pariterque illud de Tenebris in Chrsti morte factis super universam terram ; de sola licet udaea sive Palaestina ab Origine acceptum viderimus; tamen latius multo accia

piendum , probat quod de Dionysio

68쪽

Dissertatio Prolusoria. 61 Areopagita meωoriae proditum extat , cum videlicet Alexandriae dum esset, visis ejuscemodi tenebris in has voces erupisse , vel Deum naturae pati , vurerum naturam brevi dissolutum iri: ' quod si verum est, facile arguit, non solius Iudaeae finibus contentas fuisse ejuscemodi tenebras , sed finitimas quoque, atque adeo nonnihil dissitas regiones attinuisse. Simili modo & il- .lud ex Actis Σ. interpretrari convenit, de cietuo conventu Iudaeorum,quem

Hyerosolymis ad Penteosten haberi contigit dUmni natione quae sub Coelo est, hac quippe phrasi longe maximam terrarum partem, ubi tunc te

poris Judaei toto propemodum Urbe dispersi degebant, significari palam est s H,fisa

par demum est ratio eorum quae ex Ve- γMetur i

teri instrumento adduximus , si ad eandem trutinam stat expendere. Sed hactenus in rem nostram sussicit, datur siquidem hinc satis intelligi hac Scrip i. Main turae phrasi, non unam aliquam terrae exiguam portionem, sed partem lon-Diruri .-ge maximam designari. Ad haec in m veor etiam reipsa, etenim, ut nondum forte ab hominibus A siam omnem occupari contigerit, seu ejus dumtaxat mediterranea, Armeniam videlicet

ut Temporario collibitum) in cujus

item

69쪽

De Diluvii Universalinate item montibus posti do arcam sub- si itisse perhibetur, vel A ssyriam, ubi de Babelica turri exaedificandae initum est consilium, vel utramque pariter, vel aliquanto amplius; nec enim ad docempedatorum normam exigere haec attinet. Convenientius tamen visum

fuerit, & scripturae phrasi congrue lius , paulo magis protendere fines, scistam circumquaque Asiam Complexum esse Diluvium existimare. Quod ne fieri temere a me quisquam putet, Genebrardi haec fuit sententia ex R. Selomone, qui rcfer oceani e undationem tertiam mundi partem' perdidisse; quod ab eo dietiam reor ratione habita antiquae divisionis ante

exploratam repertamque Americam, cum in tres duntaxat partes, terrarum

orbem partiri solerent Cosmographi, , Europam videlicet, Africam, atque sit - Asiam, de qua quod de tertia parte este intelligendum venit, opinor, atque etiam facile subscribo; namque in re

α. aisin Obscura & insolita praeeuntem sequi juvat. Totam itaque Asiam aquis circum fusam statuo, etsi nondum forte tota usque quaque ab hominibus ten retur. Et Vero ni ultra eos fines quibus continebantur tum homines Diluvia. um protendi detur, vix equidem video

70쪽

Dissertatio Pro oria. O

qui factum sit, ut ex hominibus aliqui,

seu fuga, seu nando etiam, aliaVequapiam via non se morti subduxerint: scilicet qui prope ab iis partibus aberant quas Diluvium non attigit; potuisse,

nemo inficias ierit: nimirum in prOXN .mo atque ob oculos quo se reciperent

fuit; quid si forsitan natator aliquis Dedius inibi repertusῖ Memini equidem, me olim hominem videre, qui facto

in mari naufragio, sex aut septem milliaria, hoc est, leucas nostrates duas, sue Francicas quatuor , continenti miritu, cum sarcinis etiam enataverat;

Quidni inter Gigantes illos Polyphemum quempiam inveniri fuerit, qui vel per medios fluctus stadia aliquot, sed & quico uid viae erat ad receptum,si

id parum fuit, gradiendo emetiretur, sicque evaderet λ mirum prorsus non sic evenisse. Quamobrem scrupulis libsce omnibus amovendis nihil expeditius quam Diluvium tota quam late patet Asia circunscribere: nullum enimande effugium apparet,seu quod procul ab ejus oris atque extremis partibus remoti homines in mediterraneis adhuc degerent, seu quia mari undique,max, misque amnibus pars ea mundi clauditur , ut ex ea Vix p teat exitus, nisi ope Navium, quarum necdum fuisse usum