장음표시 사용
121쪽
Paulo, aut ab Iohanne plantatam diceret, sed omnes Petro institutore gloriarentur. Contra autem evenit. Ac iure quidem. Non enim idem est de principe christianae rei publicae, ac de institu
toro singularis alicuius ecclesiae agere.
Longe est levius, quod Harduinus r) concludere se posse
censet ex capite epistolae primae ad corinthios nono, quo ita capite Cephas post apostolos, fratresque Domini nominatur. Qua re non est necesse, cum id alio loco praestiterim, ut in hac roexplicanda rursum esse mihi tempus conterendum putem. Falsum item est, quod idem auctor scribit, clamare Paulum , non fuisse Cepham e numero apostolorum. At Cephae primum, tum undecim discipulis visum suisse, postquam a mortuis resurrexit, Christum, Paulus scripsit, quod non scripsisset, si Cephas idem atque Petrus fuisset. Nam antequam Simoni, hoc est Petro, Christus se ostendisset, undecim discipulis sese exhibuerat conspiciendum. Clamat igitur Paulus, discrepare ab Simone Cepham. Ego Vero ut primum Cephae, tum undecim discipulis a Paulo; ita primum Simoni, dein do discipulis undecim a Luca α traditum fuisse intelligo ; ut mihi mirum non videatur, Harduinum , qui
saepe ut supra demonstratum est) in explicandis sacris novi te tamenti libris erraverit, errasse etiam cum Lucae de Simone indicaret locum. Sed enim nusquam est ab evangelistis dictum , quo tempore se Christus Simoni ostenderit. Quasi vero omnia, quorum est ab evangelistis secta mentio, copiose, distincteque de
scribenda fuerint. Simoni cyrenensi patri Rufi 3 impositam Christi
servatoris crucem, ab evangelistis proditum memoriae fuisse, constat. At quisnam obsecro suit sacrorum auctorum, a quo, quis,
qualisque hic Rusus esset ostensum sit p Quid Θ si Iacobo, quingentisque praeterea fratribus visum post resurrectionem Christum fuisse Paulus testetur 3 Id quod ) Lucas, evangelistaeque ceteri silentio praeterietunt. Atque si minus ab aliis, ab Harduino certe minime omnium opponendum id erat, qui repente nescio
122쪽
quem Cepham a Petro, cui Christus Cephae nomen indiderat,
discrepantem extitisse contendit, cuius nemo usquam evangelistarum meminit. Estque illud ridiculum, quod mox Harduinns adiun. git, videri sibi Cepham eumdem atque socium Cephae i) sui
se, cuius est ab Luca a) facta commemoratio. Statuit enim Ce. pham suisse discipulum, quem nusquam legimus suisse ab sacris seriptoribus appellatum hoc nomine; Petrum vero non item, quem tamen scimus a Christo fuisse vocatum Cepham. Nihil attinet doceteris, quae Harduinus paragraphis decimo tertio, et decimo quar. to turbat, dicere. Sunt enim plena ineptiarum. Cuiusmodi antem est illud, apostolum, qui sese appellavit Petrum, non Potuisse appellari Cepham 3) a Paulo 3 Αn Paulus, qui doctus syriace esset, GAhiam non potuit dicere quem fuisse dictum a Christo ac. cepisset Ce ham p Quod addit argumentum Barduinus, quemadmodiam in libris sacris sise graece scribantur, sise latine , et in sermone hominum, qui graeci quidem sint, Pel latini, cum de Ser atore nostro sermo est, numquam Christiam Messiae Docabulo designari, sed altero, quod Messiam tamen signiscat, nempe latino Christi, Dei graeco Xρiri nomine, quod ita sit illud Iohannes interpretatus in evangelio, sic Simonem numquam in sacris libris, si sint graece scr*ti, sive latine, numquam in sermone hominum, qui graeci quidem sint, Met latini, Cepham amellari, sed altero tantum, quod Cepham tamen signi et, Petri nimirum latino, oel graeco Πέτρου, cum ita Cephae nomen Iohannes explicaverit, simile est profecto superiorum. Atque indignum plane theologo viro est, ea quasi certa Sumere, quae aut salsa omnino sint, aut tam dubia, ut in controversiam vocari non modo possint, sed etiam debeant. Quid enim tam sal- Sum est, quam, nisi in eo uno Iohannis loco, quem Harduinus indicat, numquam ab evangelistis Messiam appellari Iesum p Λn- non Iohannes, qui primo capite evangelii quid vox Messias significet ostenderat, rursum capite quarto, ita suisse mulierem illam samaritanam, quacum Christus loquutus fuerat, institutam dixit, ut Messiam venisse arbitraretur λ Quid antem tam certum, tamque pervulgatum, quam theologos, christianosque ceteros, ubi
123쪽
de adventu servatoris generis humani agitur, Venisse, Versatumque aliquamdiu nobiscum Messiam defendere suissep Cephas vero, quae vox idem syriace sonat atque u ρος graece, quo tandem modo latine Petrum indicabit Θ Πετρος enim Petra est latinis, nota Petrus; graeca enim vox Petrus est inflexa more latinorum. Quamquam ne illud quidem serendum est, Cepham appellari non de- huisse a Paulo eum, qui Cephas dictus a Christo suisset, prop-pterea quod Cephae vocabuli data fuerit ab Iohanne interpretatio. Nam ut mittam, quod modo de Messia dixi, an semel est saeta vocis Silae si in bibliis novi testamenti commemoratio ,
quod eam esset Iohannes interpretatus p Mihi certe numquam Harduinus persuadere poterit, voces Salem et Melchisedech, a sacris novi testamenti scriptoribus, ac patribus latinis, atque graecis adhibitas numquam fuisse, quarum altera Pacem, altera iustitiae regem significari, Paulus in epistola ad hebrae di) testatus est. Sed pudet me honum in hisce nugis refellendis otium terere. Nam quod Harduinus addit, Saulum apud syros, idem esse atque apud latinos Paulum, cum a multis 3 negatur, tum ad rem profecto non pertinet. Semel enim dici ab Luca Saulus debuisset ut aliquid Harduinus concludere posset , non tam Sae
pe, quam in actis apostolicis 4 legimus. Alioqui qui Cephas est
appellatus a Christo, idem saepe vocari potuisset Cephae vocabulo. At Petrus, et Paulus graecis latinisque cogniti, graecis, latinisque nominibus vocati fuerint necesse est. Ita ne vero Θ Cur igitur Cephas ille, quem Paulus nominat, quique Harduino auctore discrepabat a Petro, cum cognitus graecis esset, Syriaco appellatus
est nomine p Ac si vera esset Harduini ratio, nulli iam 1osephi, nulli Barnabae, nulli Iohannes cogniti umquam graecis latinisque suissent. Quod nemo, quam sit ridiculum, non videt. Sed affert Harduinus 5 non eumdem Iacobum Cephae socium atque Iacobum Christi fratrem, apostolumque suisse, ut quia Paulo apostolus non dicatur. At qui fieri possit, ut is auctor
124쪽
Iacobum, quem apostolum Paulus non appellat, eumdem atque apostolum fuisse neget: Iacobum vero, quem Lucas XV. -ω-rum capite apostolum minime vocarit, apostolum suisse non neget ; nullo modo prorsus intelligo. Aut enim qui dictus apostolus a Luca non est, idem atque apostolus non fuit; aut si fuit, nihil est caussae , cur non item is suerit, quem Paulus non Dominavit apostolum. Ac praeter apostolum, qui tandem Iacobus tanta Hierosolymis auctoritate valuerit, quanta is , quem Paulus memorat in secundo epistolae ad galatas capite, valuit, ne Suspicari quidem possum. Sed demus Iacobum, paulo in secundo epistolae ad galatas capite memoratum, eumdem atque apostolum nousuisse. Quid p an concludendum est, discrepasse a Petro Cepham pNihil dico mihi videri minus. At Iacobus ante Cepham memoratur a si) Paulo. Sit ita. Nihil enim impedio. Verum non sequitur , Cepham non eumdem suisse ac Petrum. Nam si qui post Iacobum nominatus est, is inferior Iacobo neque apostolo, neque Domini fratre suit; fuerit item Christus Paulo dignitate mi. nor oportet, quod sit Christi post Paulum, immo vero post Cmpham a Paulo facta mentio. Aut igitur ratione inversa usus est aliquando Paulus, quod supra animadversum est, aut semandum in magnis illis viris commemorandis dignitatis ordinem non putavit. Similia de Iohanne Harduinus scribit a , cuius Paulus in epistola ad galatas meminit. Sed haec sane eodem expediri modo, atque illa de Iacobo, possunt. At levia haec quidem sunt. Illud gravissimum. Nam Augustinum, Hieronymum, Chrysostomum, Theodori tum , Cyprianum , Tertullianum , Irenaeum de Cepha disserentes, praesertim in quaestione facti, deseri oportere statuit 3 . Quamobrem antem p Quia , inquit, reiecti sunt a catholica romana ecclesia, a qua praecipuum tuendae illorum caussae argumentum eversum est. Ita ille, contemtis patribus, ne Gregorio quidem Magno, cuius nomen tacitus praetermisit, ignoscendum putavit, quem fuisse catholicae romanae ecclesiae caput noverat. Nam quemadmodum Hieronymus, sic ille, ut ineptam re
125쪽
sellit, quam Harduinus reiectam ab ecclesia defendit suisse si
de re Iacti sententiam. At enim ecclesia , inquit in m. ad γ- latas, non Petrus, et Iacobus, et Iohannes; sed Iacobus, C has, et Iohannes legendum statuit. Patres autem priorem legendi rationem sequuti, Cepham eumdem atque Petrum esse affirmarunt. Primum nego, hoc praecipuum esse illius sententiae sundamentum.
Qui enim Cepham, non Petrum legerunt, iidem nihilominus a ,
nisi perpaucos exceperis, Cepham eumdem atque Petrum suisse constituerunt. Neque hos tam absurdis ingeniis suisse arbitror, ut sublato sundamento, opinionem tamen, quae ei inniteretur retinendam existimarent. Non ergo ea legendi ratio, neque traditio perpetua ecclesiarum essecit, ut qui loco Cephas memoratur
a Paulo, idem atque Petrus, quem Christus Cepham appellavit, iudicaretur. Quare etsi perspectum patribus erat, suisse nonnuIlos, qui Cepham, nescio quem , Christi auditorem fuisse dicerent,
tamen cum resutare hoc responsi genere Porphyrium hostem nominis christiani possent, qui eius contentionis caussa Petrum, Paulumque 3 insectabatur, non esse adhibendum censuerunt, acriterque reprehenderunt eos, qui Petrum ab Cepha distinguere auderent. Sed demus hoc eius opinionis sundamentum esse. An quod in vulgata sacrorum bibliorum editione C has legatur, concedendum continuo est, reiectam corum fuisse ab ecclesia catholica opinionem, qui Petrum eumdem atque Cepham esse arbitrarentur 3 Quid igitur caussae suit, cur in praefatione ad lectorem praefixa vulgatae editioni, iussu Clementis VIII. recognitae, repe
riri nonnulla in vulgatis codicibus, legeretur 4 , quae etsi emen-
126쪽
diligentia offensioni cuiquam esset. Non ergo vulgata illa de Cepha lectio ita certa est, ut, qui Petrum pro cepha legat, is damnatus esse ab ecclesia censeatur. Quod si cautum ab ecclesia esse Harduinus pugnet, ne quis Petrum loco Cephae legat, id non unius vulgatae editionis lectione, sed aliis documentis de
monstret, necesse est. Huiusmodi autem documenta reperire Harduinus non poterit. Sed haec disputandi caussa dicta sunto. Nam Cepham legi oportere in epistola ad galatas, sateor; Petrum autem eumdem dicere ac Cepham, erroneum esse, non modo non
sateor, sed ne sateri quidem, nisi temeritate quadam inductus,
Praetereo, quae ille idem auctor S. I 8. de codicibus graecis, in quibus Πέτρος pro Κηρος Scriptum invenimus, animadvertit. Neque enim ulla est ratio , quamobrem esse illi , praesertim cum nihil mihi exhibeat negotii, magnopere repugnandum putem. Venio ad S. 19. Nego illius de Cepha, non eodem ac Petro, vetustiorem nostra videri, ac esse opinionem. Nam qui nominari antiquorum christianorum neminem posse defendit, qui cum Petrum eumdem ac Cepham suisse dixerit, tum fuerit Clemente alexandrino vetustior; is certe ignoravit, quae disputata hac de re suerant ab Irenaeo I), quem et antiquiorem Clemente, et Polycarpi episcopi smyrnaeorum auditorem fuisse liquet. Neque me movet, quod mox addit, nihil se Tertullianum morari, qui etsi aequalis Clementis suerit, ecclesiae tamen homo non fuit. Hoc enim dicendum esset, si Petrum eumdem ac Cepham suisse Tertullianus accusandi carpendique eius apostoli caussa , ac successorum dixisset. Cum autem defendendi, non accusandi caussa dixerit, non minus fidei meretur, quam Clemens, cuius suerunt ab Ge-
127쪽
Iasio pontifice r) reiecti libri. Indignum porro gravitate theolo.
gi est pseudO-DorOtheum, et auctorem chronici paschalis, aliosque nonnullos ignotos, rerumque imperitos homines, Augustino, Hieronymo, Chrysostomo, Theodoriis , Cypriano, Tertulliano, Ironaeo, Gregorio pontifici, uno verbo omnibus sere sacrorum bibliorum antiquis, novisque interpretibus praeserre velle: at dignum
scilicet Narduino, cuius par in reiiciendis genuinis, probandisque apocryphis , plenisque ineptiarum libris confidentia , audaciaque suit. Quod si haeretici vetere de Petro eodem ac Cepha sententia abutuntur, faciunt impie illi qui dein , ut solent. Sed ut qui
sacrorum hibitorum auctoritate abuti audenti nos a sacris bibliis legendis, ita a constanti, perpetuoque maiorum dogmate deterrere nullo modo possunt. De princim rursum agitur vostolorum, e licanturque Patrum, in Arimisque Corariani testimonia, quae describi ab haereticis , Omonique orthodoxis solent. Neque solum, quod priore semper nominetur ab evangelistis loco, sed etiam quod census didrachma una cum Christo serva toro dederit, suisse Petrum constitutum apostolorum principem arbitramur. Qua in re nobis cum patribus. mirifice convenit, qui
hus si e recentium scriptorum numero aliqui comparari laude era. ditionis fortasse possunt, vetustatis certe existimatione, auctoritateque non possunt. Nam Origenes a), Gregorius nazianetenus 3),
128쪽
CHRISTIANARUM LIBER IV. mIohannes chrysostomus i) aliique sa) didrachma a Christo pro
se, ac Petro Solum, non Vero pro ceteris suisse solutum, tradunt, ut Petrum caput esis, principemque apostolorum demonstraretur.
Sed quid multis est opus, quum si monem suisse a Christo,
constet, appellatum Cepham, seu Petram, in qua esset aedificanda, et constabilienda ecclesia Θ Ac mirum sane videbitur, homines quosque e protestantium quidem grege qui orthodoxos per
summam iniuriam superstitionis accusant, ac si nihili sacrorum bibliorum auctoritatem pendant) ita esse animis comparatos, ut cum involutos quosdam, atque obscuros scripturarum locos non patribus interpretibus, sed una sua perversa, multisque erroribus implicata ratione usi, consectentur, iisque iam nova, salsa, omnium
que veterum consensione explosa dogmata confirmare studeant,
tum multa alia, atque hoc in primis de Petro, quae Sano clara, atque perspicua sunt, aut negligant, aut contortis, inanibus, longeque a communi sensu abhorrentibus coniecturis, quasi os usis quibusdam tenebris obscurare, atque obruere Conentur. Ego enim quoties hoc tam patens, tamque praeclarum testimonium Christi
ge Petri principatu considero, in eam sacile sententiam inducor, ut cum vix quidquam dici tam aperte, tamque dilucide posse putem; verear, ne qui nos oppugnant, ii certe prudentibus, re-
129쪽
rumque peritis hominibus mala fide agere videantur. Est enim
illud huiusmodi: n si Respondens Simon Petrus dixit: Τu es, Christus filius Dei vivi. Respondens autem Iesus dixit ei: Bea.
n tus es Simon Bar-ΙOna, quia caro, et sanguis non revelavit tibi,n sed pater meus, qui in caelis est, et ego dico tibi, quia tu es
h Petrus, et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam , et B portae inseri non praevalebunt adversus eam ; et tibi dabo cla. an Ves regni caelorum, et quodcumque ligaveris super terram, eritn ligatum et in caelis, et quodcumque solveris super terram, eritn solutum et in caelis n. Quid autem tam patens, ac manifestum
dici, aut excogitari potest, quam hanc Christi omnem de petra, et clavibus ad Petrum spectare orationem p Nam Christus idcirco significat indidissa illi se appellationem Petri, seu petrae, quod petra, cui in aedificaretur ecclesia, esset. Quod qui dubitet, haud
Seio, cur non idem, sit ne sol, an nullus sit, dubitare possit. ΑΕ- cedit potestas clavium regni caelorum, quam se Petro daturum Christus promisit, adeo ut ea in caelis ligata, solutave ement, quae ille in terris ligasset, aut solvisset. Quae verba nisi Petrum et uniVersae ecclesiae, et collegarum apostolorum principem fuisse constitutum demonstrent, nulla certe tam clara, tamque perspicua reperire liceret, quibus Christus, si voluisset, Petrum principem apostolorum , eaputque ecclesiae dicere potuisset. Quamobrem Omnium veterum , qui acceperunt ab apostolis, apostolorumque auditoribus disciplinam, quorumque ad nos usque doctrina manavit, sententia est, a Christo, qui sundamentum primum, et caput est, suisse Petrum principem apostolorum , et pastorem , et petram, et sub aspectum cadens caput ecclesiae constitutum. Quo
tus enim quisque est qui ab Iustino a martyre, et ab Irenaeo;
130쪽
qui secundo saeculo, a Tertulliano, ab Origene i) a Cypriano,