장음표시 사용
211쪽
gibus sese adstringi dicerent, monarchas esse desiisse, quis credasQuod si credat, Traianus i , Alexander Severus α), Anasta
sius 3), aliique a dignitate discesserint monarcharum necesse est, ut qui parendum sibi non esse confiterentur, si quid qua in contra ius imperassent. Qua re quid dici potest obtusius P Igitur quae rationes asserri solent ab iis , qui do optimis rei publicae generibus commenlarios 4 ediderunt, ut efficiant monarcham,
. . omnes. Moisit . era naeumqo natori , vel minorisii adminiurationis uni eis ad nostra. rei publieao io.., AIem Itionemus. ut nullom re eriptum, nullam prag. ., matream Eoae Ionem, nullam Meram adnotationem,
212쪽
cuius nullis finibus auctoritas continetur, teneri legibus civitatis: eaedem multo magis accommodari, aptarique ad Pontificem romanum Possunt, cui maiorem in modum, ut apostolis, commendatam fuisse patientiam, mansuetudinem, atque lenitatem Scimus.
Quare quod aequitas i , quod honestas publica, quod ratio a denique ab rege postulat, ut iaciat ipse , quod ab aliis fieri et
optat, et imperat; id cur a pontifice, Salva monarchia, non Postulet, ne suspicari quidem possum. CaVendum enim cuique est, ne quae aut dicat, aut iubeat, ipse prior negligere Videatur. Quamobrem praescriptum a Christo suis in evangelio est, ut ne
quemquam eorum imitarentur 3 , qui quae dicerent, ab aliis
quidem perfici omnino, ab se autem nullo modo, vellent. Atque ipse quidem servator Christus, etsi filius Dei, et summus, atque absolutus monarcha ecclesiae est, tamen quae iubebat, Omnium primus exsequebatur. Itaque hortari discipulos consueverat, ut in
ipsum inspicere , indeque sibi exemplum sumere ) studerent. Quid Θ si legibus quibusdam ita consistat res publica , ut eae a
principe, quamlibet libero, ac praepotenti, perrumpi, tollique 5
nequeant Z Has enim qui aut mutare, aut evertere Conatur, Nihilo plus agit, quam si det operam, ut, sublatis sundamentis, altissimae aedes immotae, salvaeque maneant. Nam leges, quae Sunt de annona, de importandis, vendendis, emendisve mercibus, de poenarum aut acerbitate, aut lenitate , mitigare quidem , atque mutare licet; eas vero, quae latae sunt, cons lationis, Salutisque civium tuendae caussa , non licet. Est enim praecipua omnium
gentium consensione firmata lex, salutem 6 PUularum s remam legem esse Ῥortere. Quid autem impedit, quin de his te. gibus, quae cum longo, diuturnoque usu constitutae Sunt, tum
213쪽
sanctitatem ecclesiae, religionisque, post evangelicas, apostolicas
que, muniunt, intelligi veterum scriptorum, in primisque pontificum i) testimonia debeant, quibus omnis adversariorum nititur, atque exultat oratio 3 Sed huiusmodi leges cum etiam conciliorum oecumenicorum abrogari auctoritate non possint ut conciliis iisdem, ita ne supremae quidem pontificum potestati ob sunt. Quod si adversarii discrepare nihilominus ecclesiasticam a civili monarchia dicere, idque iam patrum testimoniis confirmare
pergent, sic habeant: mirabile non esse, ut quae Virtute, natura , communique hominum existimatione Conveniunt, inter sequandoque, cum tamen splendore, ac specie quadam disserant, reipsa, ipsoque etiam nomine differre non dicantur modo, sed etiam
videantur. Altaribus, templisque christianos Carere, Primorum ecclesiae saeculorum patres a) aiebant. At si altaris, templique notio quae sit, diligenter consideremus, sacile quidem certe ,
non minus nostris, quam ethnicis altaria, atque templa suisse intelligemus. Verum cum nostra ab ethnicis exteriore quadam specie discreparent, veriti patres, ne qui nostris sacris recens initiati essent, communis vocabuli ratione deciperentur, atque in superstitionem inducerentur, altaria, templaque nulla apud
δε Cariarum. aliaet chri ii i aliod Papinianus . aliud
ia minit. adhibita eo , Graiiona diligetili. Maniumri fieri pol al. emper intiar quo nee in toltim loemam .. veterum videamne eae ara regularem ... ia ex Iodie. ah llominuda laetatis R. nodia. a quo Fortunal l .. α-
214쪽
nos esse dixerunt. Quod si ex scripturis, patrumque locis concludi, templa nulla veteribus christianis suisse, non potest: ita ne illud quidem, de vera, propriaque monarchia ex ecclesia tollenda si), potest. Fastum enim illi, supercilium , superbiaeque coniunctum a) dominatum tollunt; imperium certe, dominatumque omnem non tollunt.
Age vero certis quibusdam, destinatisque legibus, quibus rex teneatur, latis ; an erit consequens, eum ab dignitate discedere , ac regem desinere vocari Z Grotius sane ac Pulfendorsius 3 , quia multis principes habentur iuris peritorum; eum, qui ut imperio potiretur, suam populo obligarit fidem, sanctaeque promiserit,
iis se legibus, quibus, ut sundamentis est nixa res pubblica, Civitatem administraturum, posse nihilo secius monarcham et appellari, et esse putant. Quamquam enim in quavis societate summa potestas ita antecedat plebi, ut nemini mortalium subdatur , esse tamen interdum discrepantem censent, dissi in itemque in monarchis regendae rei publicae rationem. Nam principes alios libere, alios regulis quibusdam adstrictos populis imperare, atque illorum quidem absolutam, horum summam tantum potestatem
esse. Itaque eam, quae absoluta sit, summam etiam esse oportere ; quae Vero Summa tantum, eamdem absolutam non semper
haberi potestatem. Sed summum principem, etsi absoluta potestate non gaudeat, quod tamen eodem iure, iisdeinque ornamentis excellat, quibus in absoluta moniarchia excellunt reges, mona cham esse existimandum. Illud autem inter summum tantum, atque absolutum monarcham interesse. Hunc, qui solutus legibus sit, sui unius iudicio, illum contra concilio Optimatum , coetu veplebis convocato, rem gerere. Iam vero componi id etiam cum veri monarchae notione posse. Nam quae Concilium, coetusve decrerit, horum vim omnem, auctoritatemque ex principis auctoritate manare. Haec in irregularem , mixtamque rem publicam nullo modo competere. In irregulari enim duas, in nostra vero unam principis, civitatisque voluntatem esse ; quum ea quidem et sua, et principis , haec vero quae velit, principis, non sua VO-
215쪽
luntate velit. Quod si fieri iure interdum possit, ut positis quibusdam conditionibus, nequeat princeps nonnulla velle, quae frustra velit; eum tamen locum obtinere summum , neque habendum esse optimatum concilio, plebisve coetu , cuius quidquam consensu statuit, inferiorem. Non enim aut libidine, aut immen. sa imperandi et secultate, et libertate auctoritas summa mortalium ; sed aequitatis, rationisque limitibus continetur. Quid Θ sine populus quidem illo est praestantior principe, cui iubenti non obtemperare aliquando possit 3 Scit namque sis sibi non esse imperare ei, cui contra pacta, conventaque imperanti non pareat.
Explicat haec patrisfamilias exemplo Crotius : qui si quid familiae facturum se promiserit, quod ad fumiliae gubernationem
pertineat, non ea desinet in sua familia ius summum, quantum fert familia, habere. Qua ex re intelligitur, summam tu clesia, et sver ecclesiam romani pontificis potestatem suturam , etiamsi certis idem legibus teneretur. Fac igitur firmae, immotaeque sint, quas ecclesiarum libertates theologi quidam vocant; harum tamen vis, auctoritasque Omnis, non ex alia , quam ex pontificis auctoritate manaret. Qua inobrem Petrus de Marca antistes parisiensium in tertio de concordia sacerdotii, atque impe
rii libro, solet, inquit si , a Plerisque Pragmaticis hoc fere Prae
cipuum constitui libertatis gallicaniae theorema : Concilium Oecu. menicum SI critis esse summo Pontifice. Uude sequatur , nihil a sedis vostolicae Praesulibus tentari Posse, quod synodorum generalium desinitionibus a Mersetur .... Attamen si cum bona ma. gistrorum oenia id, quod sentio libere prositeri liceat, existimo libertates ecclesiae gallicanae hoc axiomais non Omnino niti. . . . Nam libertates Perim e tuemtir , si de concilii generatis mois decretis, ac si de romani Pontilis noois constitutinibus agatur . . . . Quare non est, quod hacreamuS in ea regula, quae DO- numis stomachum mo et, et quae rebus nostris non Provicit , ut Par est. Fruatur summus Pontifex aut aequo iure cum conciliis generialibus, aut superiori. Illud unum in foro expendetur, an Πονα constitutio, Mel Uum rescr*tum rebus gallicanis consulat, aut risceat. Si receρtos canones, Mel recePtos mores
216쪽
infringat aliquo pacto, eius ratio non habebitur, nisi consens ιρublico ac sente. Praeter qtiam quod enim haec no arum legum
conditio est, et Praeci ue ecclesiasticarum, ut aswnsu corum ,
quorum interest, Probentur; id sibi Praeci ue Oindicat canonum moerentia, ut iis Pontifices romani derogare Dolio non cons antur, etsi fortasse formulis rescr*ti, ex stilo curseo aliter cautiam sit. Et in fin. num. 2. Itaque non agimus Cum sode Vostolica, quasi cum Potestato quadam certis regulis ita deoincta, ut eas nullo casu egredi Possit', cum sciamus canonum dimensationem, cuius est in Politia occlesiastica frequentissimus usus , summo
Pontisci praec*us concreditam : sed Deluti cae Pollicitatione,
quam suis decretis canonum, et constitutionum exEciationem νο-
ρonderunt, a beati Petri successoribus cum debita moerentia exigimus. Quantum enim canonibus detulerim romani Ponti os, Per omnes actatos PerPetuo Et Derbis, et factis testati sunt, eadem que opera libertates nostras inuiolatas spondere uisi sunt.
Non discrepant a Petro de Marca i) Pithoeus , 2 Cap-
ctio papami at quo Mea. hoe negarii, indieat ibid.
217쪽
massinus 4 , aliique , quos recensere neque necesse est, neque vacat. Scio equidem reprehendi Marcam a Bossuetio s) , quod cum summa doctrina excelleret, tum ingenio Dorsatili, et aeqtie in utramqus Composito Partem esset. Sed haec tam illiberalis obiurgatio, quae minus habet disputationis, quam acerbitatis, probari iis, apud quos praeiudicata opinio valeat, fortasse potest ;liberis prosecto, nullaque eiusmodi adstrictis necessitate, ut Ce tam quamdam sententiam tueantur, non potest. Nam quod Bos suetius urget, non ita libertati, quam defendendam susceperat , prospexisse Marcam, ut poscere ratio videbatur, si quid efficeret, errasse quidem eum efficeret; suisse autem simulationis reum , non item. Iniquum autem est levitatis, inconstantiae, Versuti ac
arguere hominem, cui, quod tibi probetur, non placeat. At licet adores si) extraordinaria mandata Praescr*tion titi, ostque in canonibus firmum aliquid, et inuictum, quod Po
testato reclesiae constitutum sit, qua potestate coerceri Pontifex si extra limites esseratur, atque castigari possit. Quare non alio mire telo usa ad tuondam libertatem gallorum ecclesia, qtiam appellationc fit. Haec autem nulla esset, nisi statuas Synodum Oecumenicam Potestate Ponti Di antecedere. Sed nisi sorte Bossuetius, ut libertati consulat, ecclesiasticammonarchiam, quam alioqui tuendam arbitratur, oppugnare, labefactareque velit, quorsum haec evadant, nullo modo prorsus in
telligo. Nam si , aequata princ pis , optimatumque potestate
consistere monarchia nequit; consistere, principe senatui su hacto,
218쪽
qui poterit Z Itaque verbo ille monarchiatu portet, re tollet; ut qui libertati consulens, ecclesiae potestatem Pontiliciae non parem quidem esse, Sed praestantioretri putet. Quid igiturῖ An non interdum ecclesiae quaedam ad synodum appellarunt 3 Ferent id quidem, facileque sortasse concedent nostri; sed vereor, ne deceptum fuisse Bossuetium vocabulo vis pellationis, idque sibi pro certo, quod aut controversum, aut salsum esset, Sumsisse arbitrentur. Est enim ab Orsio scriptum in quinto dissertationis illius, quam supra indicavi, capite i : Stubium ESSU Pularc a maiestat amellari posse , quum amellatiose er procedat ab inferiori ad sUeriorem, maiestate ostro nihil
s eritis singi possit : nisi forte Putemus, inquit Arnisaeus a) ,
ab eadem ad se ψsam πρellandum esse , quomodo gra Commquidam Philimo Macedonum rege Poto ad eumdem sobrium v-pellaυu : et ab imperatore male in ormato ad eumdem melius infirmatum Propocari Posse . . . Huiusmodi ferme olini fuisse U-pellationes ab initio saeculi xiv. ac deincePs in Galliis frequentatas. Quum enim simul, et ad synodiam, et ad ρonti em, qui synodo Praefuturus erat, Pro caretur, ut a pontifice ipso ad ipsummet, vel ad successorem , inquit Thomassinus 3) , ita a pontifice ad synodum supplicatio erat, etsi provocatio dictitaretur. Id quamquam Passim, ac Promiscue, immo et umquam admittendum non 'sit, non tamen adco monarchicae potestati rePugnare, ut Ceyugnat amellatis, qua Mere, ρ ρrieque a Ponti ead generalem synodum P Mocetur. Manet ergo, summam esse pontificis in ecclesia potestatem , si Mere , ρ ρriequct mona relia is est ecclesiae. Est autem Vere, proprieque monarcha, ut ostensum est. Est igitur illius in ecclo. sia potestas summa. Restat ut sit ne etiam absoluta videamus.
Quod quidem quaestionis genus, cum esse plenum invidiae, di ficultatisque viderent nostri, caute in primis esse expediendum, dirimendumque putarunt. Atque illud priore loco animadverterunt, non eo regem aliquem, quo solutus naturae, divinisque le-
219쪽
gibus sit, absolutum appellari, ac consuesse liberum nullus namque monarcha mortalis est, qui non iisdem sese legibus adstrin. gi confiteatur , neque quo salutem publicam, utilitatemque, cuius sunt caussa constituta imperia, lucri nou debeat; sed quo ita regat, administraretque rem publicam , ut nullo inodo humanis illis statutis, ac legibus teneatur, quae Sine detrimento salutis , imino magno interdum commodo sociorum immutari, tollique possunt. Quamobrem quaerentibus nostris absoluta ne, an veluti finibus quibusdam limitibusque romani pontificis constricta monarchia tuerit, iIlud certe numquam in mentem ueuit, ut solutus ne naturae, Deique legibus, iisque statutis sit, sine quibus consistere consociatio christianorum, Salusque non potest, investigandum ambitrarentur. Atque ut mittam, quae sunt de naturae, Deique legibus, quibus certe de rebus, qui dubitaret, iuvenimus omnino neminem; pro certo illud quoque habendum est, ne regum quidem promissis regiam auctoritatem Coarctari. Obsemat autem
msse orsus i): regem, cum ei Primum defertur in erium,
ad recte, probeque illiad administrandum obstringi aut generali , quae tacita Dei e ressa est, aut etiam Ueciali quadam ρ missione sa). Tacita, inquit, promissio regni bene regendi in ipsa eiusdem susceptione inesse tutelligitur, etiamsi nihil expresso dictum fuerit. Frequentissimum tamen est, promissionem illam fieri
expreSSE, non sine iuramento, certaque rituum solemnitate. N
que id inusitatum, ut in ea promissione officium regis describatur per periphrasim, aut numerationem praecipuarum partium. Puta, se diligenter invigilare velle saluti publicae promovendae, honos defensurum, malos coerciturum, iustitiam integre administraturum, neminem oppressurum, et similia. Quae omnia tacito instini delationi, ac susceptioni imperia: atqtie adeo neque ad haec ρromissa respicimus in illa in erit in absolutum, et liamitatum dioisione. Neque enim ullum i erium est, quod uora quibusdam limitibus, qui ex ipsa iusti in erit natura Profluunt, circumscribatur. Qiatim enim regendi ius ad utilitatem , et securitatem cisium tuendam introductum sit, constat Plane , non in eorum debere damnum, atque Perniciem reduruliare; ac μολ-
220쪽
de utilitas, atque securitas rei Publicae limites imperii sunt , ultra quos Proferri non debet illius usus. Absolutum itaque manet ius regendi ciora summo imperanti, cui nullae aliae condiationes Praescr*tae sum, quam quae ψsi delationi imperii ipso
iure cohaerent. Pones autem ψsum est arbitrium iudicandi, restatuendi de his, quae ad Pacem, et salutom rei Publicae Procurandam via, et idonea suis quaeque locis, ac ten oribus o deantur. Haec tamen generalis Promissio quamquam si lex osse oldoatur, cum ad Particularia negotia accomodatur, mirum quot cvita complectatur. Vix enim fieri potest, ut nociniae in aliquo regno consuetudines, aesti mores, et leges findamentatis noeliantur, quin Pax, et tranquillitas rei Publicae Perturbetur, atque adeo in ψsta regni susceρtione, et in ea generati e ressa oel tacita Promissione haec etiam quodammodo comprehenditur, ut leges, et consuetudines diuturno usu firmatae, et quae etiamnum Digent, iisque Oigentibus ψsa quoque res publica floret,uc Piget, non modo a PrinciPe non rescindantur , atque labefactentur, Ucrum etiam , ut omnem is DPeram conferat ad carum Obser antiam Promo radam , intelligatque id esse i erit sui Potissimum munus, ut leges obtineant, et ino labiles habeantur. Quo Projecto, et non alio vectant Plurima Det num roma. nonum Pontisicum testimonia, qui se non Diolatores, et infractores , sed custodes , et executores I) canonum Prostentur. Hoc ψss ergo, quod apostolicum thronum romanus Pontifex COnscendit, se Mindicem, ac defensorem canonum Profletur. Cumque se obstringat ad christianam rem ρtibticum inculPate, sancteque gubernandam, et ad Pistruem, ac religionis studium, morumque sanctitatem in Clem , et in ρνulo Promoυondam , hoc ipso etiam SPOndet, utit Vondere censetur sanctissimarum legum custodiam, ac tuitionem, atque earum in primis , quibus christiania Pictas maxime continetur, et quibus Digentibus ea maxime soret, quaeque, post mangolicas, fundamentales ecclesiae leges dici quodammodo Possunt. Ea Porro generali vomictuc tantum abest, ut i orium assolutum esse desinat , ac limitatum reddatur, ut Pussendorsius etiam adiungat, neque id sera re con-