장음표시 사용
311쪽
libri de aetatibus ecclesiae, Michael ce senas i , aliique nonnulli
similia horum scribere aliquando sunt auSi, audaciae certe suae, temeritatisque poenas luerunt.
Georgium autem a) barii burgensem quid morer Z An ei
ego uni erranti assentiar, contemtis ceteris praesulibus ecclesiarum, qui et per orbem terrarum dispersi , et saepe in synodis congregati, curn pontifices monarchas esse ecclesiae dicerent, hoc genus honoris ex Petro in eos manasse confiterentur 3 Cur con
cilium lateranen se 3 tertium, et quartum, cur lugdunense 4 , cur denique florentinum 5) non probem, ut viri et obscuri, et
sycophantae, et sedis apostolicae inimici portentum opinionis a
maioribus reprobatum, scripturarumque, ut demonstratum est,
pluribus locis condemnatum probem p Ηoe persaepe adversarii faciunt, cum sese gravissimorum testium multitudine pressos, convictosque videant, ut ad aliquos nullius fidei, nullius existimationis, nullius dignitatis homines confugiant; ut satius ipsis sit eos
312쪽
perpetuo silentio praeterire, quam Sese tam paucorum, tam levium, tam impiorum scriptorum non auctoritate quidem, sed erratis defendere. Zabarellae autem sententia longe a protestantium errore discrepat. Quamobrem miror, qui demum fieri potuerit, ut ex cosibi Gerardus praesidium esse petendum arbitraretur. Ille namque Petrum et caput suisse apostolorum I), et ceteris praestitisse Scribit, propterea quod in eo Principaliter collocata a Christo
populorum salus, administrandaeque ecclesiae universae potestas
esset. Quod si plenitudinem miratalis in uniuersitato esse, hoc
est in ordine sacerdotum, dixit, eo certe sensu, quo gallorum pem
multi, nou quo protestantes defendunt, dixit. Galli namque, qui concilium papae praeserendum putant, propterea quod plenitudinem ordini sierarchico datam putent, ius primatus Petro ultro
concedunt, monarchicamque arist ratia temperatam esse fatentur
rei publicae christianae gubernandae formam. id Labarellae, cum schismatis tollendi caussas inquireret, verisimile Visum est: quamquam committendum non putarit, ut ab se quisquam decretum
313쪽
synodi constantiensis de reformatione in culte, et in membris si probatum , subiectumque concilio pontificem Petri successorem fuisse, iudicaret.
In eamdem sere sententiam loquutus Nicolaus Cusanus cardinalis suit α). Polydori Virgilii scriptoris certe minus diligentis,
harumque rerum imperitissimi, etsi implicata sententia est, nihil tamen continet, ex quo Petrum non fuisse principem apostolorum a Christo dictum , neque caput ecclesiae constitutum, intelliga
. . lam loqui tu . Ideo te tritae pri ara a solida, ex Iis... quae Christus tradid t. et petimuli. M lo viqvi ea . . Petro, haut ea debemus Amri d inda loeam ει
protestantium haeretico dogmato
, . nam illo uastia intit ima due time lai quo tam non ,, ara . nisi una ea hedra per de Moatim in utit vim ., usqua in Petrem. super qsem Mel Ia fundata eon. .. a deranda r quoniam ereti sum . quod poeta. itis ei. . non Pea valaboni ad ea os eam. Loda ex hoe . . . ., domi quod qui ae christianum ea- lata lue. 3 - .
314쪽
non potest. Idem est omnino de Alphon si Tostati abutensis antistitis si) opinione statuendum. Quamvis enim ille in suspicionem
erroris, dum viveret, incidisset, multaque proinde incommoda
perpessus esset, numquam tameta eo sese adduci tulit, ut Priamatum eme putaret adimendum Petro . Nam quod constitutum
a Christo inter vostolos pro gradibus dignitatis ordinem neget
suisse, is sane aut de apostolatus munere, non de potestate re
gendae , continendaeque in unitatis centro ecclesiae intelligendum est; aut quocumque tandem modo intelligatur, principatum Petri in universa ecclesia non tollit, quem sane Tostatus multis in locis non explicavit solum, sed etiam pluribus rationum mo
mentis confirmavit. De Erasmo sa) hoc breve dico: multa cum
- mavit eommotiionem Libi esse deserandam ullo mo ,, do arbitraretur. de primum in scholita fiuia ad epi ., totam utere nymi. quam illa ad Dama in fieripiat,
315쪽
temere, non pauca etiam perturbate scripsisse plerumque ; sublatum autem voluisse Petri e christiana re publica principatum, numquam. Immo vero quem ille saepe, quem luculenter, quem
satis explicate contra Lutherum, eiusque sectatores tutatus est,
hunc ego principatum ab eo in controversiam suisse aliquando vocatum, Gerardo ne iurato quidem , inducere in animum possum, ut credam. At Gerardi, ut in rebus ceteris , ita in expo
Petri opinione, fidem desidero. Qua enim confidentia ab acerrimis monarchiae ecclesiae defensoribus, vindicibusque, qualis Victoria, Toletusque suerunt, susceptum fuisse mentitur luthera naede Petro non principe apostolorum haereseos patrocinium pSed fac hi recensiores scriptores ita, ut Gerardus existimat, senserint. Quid p an tam paucos innumerabilibus aliis eruditione, doctrina , dignitate Ionge excellentioribus quisquam praeserendos putet Θ ΙΙorum ego, etsi non omnium nam ut omnes numerem fieri omnino non potest catalogum opportune texam , cum de romani pontificis monarchico principatu disseram. Sunt enim hae nexae, apteque inter se colligatae quaestiones.
Parem ne Petro Paulum, an inferiorem aliquo in genere Potcstatis fuisse, maiores nostri Putauerint pSed ne cui loco responsum non esse videatur, breviter etiam ad eorum argumenta dicam, qui Paulum Petro parem omnino
suisse statuunt. Quorum duo esse genera video, unum Protestantium, qui, positis principibus duobus, monarchiam ecclesiasticam
316쪽
consistere negant posse ; alterum eorum , qui hanc existiment a duobus summis principibus, si unum caput constituant, ut non
perfici, ita ne vitiari quidem. Ac de protestantibua , qui cum
aristocraticam esse christianae rei publicae gerendae rationem patent, Petrum, ac Paulum, etsi pares arbitrentur suisse, ceteris tamen apostolis praesectos inficiantur, alias. Nunc de iis , quorum secundo loco meminimus, qui, qualesque fuerint, videamus. Igitur Carolus Franciscus de Abra de Raconis episcopus vaurensis, cum contra Arnaldum edidisset tractationem de singulari prima tu Petri, Iohannem Vergerium abbatem s. Sygi rani erroris de duplici ecclesiae culte Petro, ac Paulo adsertorem suisse scripsit. Negavit venisse id umquam in mentem Vergerio auctor libelli gallice de auctoritate s. Petri, et sancti Pauli, quae residet in m a successore duorum illarum apostolorum perscripti si , editique ana. I 645. Itaque alii longe fuisse diversam serunt damnatae opinionis originem. Petrus Sesmasonus, sic enim se scriptor ille e societate Iesu vocaverat, cum abbatis sancti Sygi rani libellum quemdam legisset, galliceque contra libellum alterum hoc
titulo, sitne melius frequenter, quam raro sacrae communionis
in eucharistia ρarticipem seri a , scripsisset, publicassetque ;Antonius Arnaldus, in cuius manus is libellus inciderat, quod et
amicitia Iohanni coniunctus suisset, et plura esse ab adversario dicta putasset, quae cum veterum patrum doctrina pugnare viderentur ; celebrem illum , atque a multis vexatum de frequenti communione librum composuit, Vulgavitque ann. I 643. Quinam continuo adversus Arnaldum surrexerint, quas epistolas, quos libros, quas demum tractationes in vulgus illius oppugnancli caussa sparserint, longum est dicere. Sed is auctor cum in sexto prae-
sationis para grapho haec scripsisset, de sorte que Lon post diansles deuae chos de legiise, qui nen font qu un , se modelle dela Mostence 3 , comme nous IaνOns e liquee en cet Ouυrages quae verba deinde in latinam linguam idem ipse vertit hoc
modo: ita in duobus ecclesiae romanae principibus Poenitentiam, qualis hoc in Vere a nobis descripta est, illustriorem, atque
317쪽
e ressiore forma intuemur i , cum hac ratione verti potius
debuissent: ita ut in duobus castitibus ecclesiae, quas nonnisi unum faciunt, exen tum Poenitentiae Mideatur , quemadmodum nos eam hoc in Ῥero e licapimus ), in multorum ossensionem incurrit, Vocatusque suit in erroris suspicionem. Fuisse aliquos , qui cum eo de re apud orthodoxus ne sando quidem unquam audita expostularim, auctor est dissertatione iv. litigius a . Sed
qui in Arnaldum invecti acerrime fuerint, intelligi ex eo ipsoae auctoritate s. Petri, et s. Pauli, quem paulo ante memoravi, libello potest. Multos enim suisse auctor dicit, qui librum do frequenti communionc 3 oppugnarint. In his Petavium, qui
nihil in extremo sexto prae sationis para grapho reperisset, quod aut haereticum, aut in erroris suspicionem vocandum arbitraretur. Carolum Franciscum episcopum v aurensem post analysim 5
libri de frequenti communione quam Arnaldus longa oratione repellere conatus suerat) responsionem 6) a restis Arnaldi am-logiam edidisse, idque genus propositionis notasse. Idem pseudonymum Eusebium a Polermaque pluribus epistolis secisse. Itaque datam ab se suisse operam , ut liber ille de auctoritate
318쪽
s. Petri, et s. Pauli in lucem prodiret, quo Arnaldi defensio contineretur. Aegre id quidem tulerunt plerique doctissimi viri, qui hoc genere scriptionum impeti catholicum dogma de Petri primatu posse perspicerent. Quamobrem extiterunt continuo, qui librum eiusmodi, quem ab Arnaldo ipso suisse perscriptum se
rent, consulare aggrederentur. Horum Omnium tradunt primum
fuisse Petrum a sancto Iosepho congregationis beatae i) Mariae su-liensem theologum ; alterum Isaacum Habertum presbyterum , canonicum, theologum ecclesiae parisiensis, abbatem a) sanctae Mariae de Allodiis, doctorem sorbonicum, aC regi a consiliis, et sacris concionibus ordinarium, posteaque episcopum Uabrensem , qui ob pontificalem librum graecorum, aliaque illustria Opera publicata, singulare sibi nomen, existimationemque paravit; tertium Carolum Franciscum Abram raconisium 3 , a quo eodem anno I 645. gallica lingua tractatio edita fuit de singulari primatu Petri. Sed qui Arnaldi caussam, defensionemque susceperat, desiS-
tendum non putavit. Quare anno eod. I 645. adversus accusatores illos tres, gallice de magnitudino ecclesiae romanae in Petri Paulique auctoritate constabilitae opus conscripsit, ac typographi, locique, in quo typis excusum esset, nomine praetermisso, publicari, spargique in vulgus curavit. Sunt qui hunc item
librum 5 , epistolamque, cuius haec est inscriptio 6), Do su-Prema romaniae ccclesiae an litudine in Petri, et Pauli in Didua auctoritate fundata ad Innocentium x anno I 645., Arnal do omnino osse tribuendam putent. Vix ille de magnitudine em
319쪽
clesiae liber prodierat, cum a Claudio Morelio r) doctore sorbonico, aliisque acerrime consulatus est. In epistolam autem Guido Briton ellus sa), Antonius Diana 3), Augustinns de Bellis
clericus regularis, Leo Allatius 5 , Melchior Inchoser 6), alii quo
commentarios ediderunt. Innocentius X. qui haec intellexerat, veritus, ne qui exsisterent, qui Paulum sub dinatum nulla ratione suisse Petro arbitrarentur, anno I 647. sacrae inquisitionis decreto proscribi epistolas, librosque, qui ab Arnaldo in eam sententiam perscripti dicerentur, damnarique, ut haereticam, eam propositionem iussit, quae sic haberet: S. Petrus, et S. Paulus sunt duo ecclesiae princi os, qui unicum es iciunt, oel sunt duo ec
clesiae catholicae Co Phaci, ac supremi duces summa inter s unitate coniuncti; Dei sunt geminus unisersalis ecclesiae Oertex, qui in unum dioinissimo coaluerunt; oel sunt duo ecclesiae summi Pastores, ac praesides, qui unicum Ca ut constituunt, si ita explicetur, ut Ponat omnimodam aequalitatem inter s. Petrum, et sanctiam Paulum sine subordinatione, et subiectione s. Pauli ad s. Petrum in Potestate suPrema, et regiminc unioresatis ec
320쪽
Hoc sere tempore cum Petrus de Marca Barcinone r age
ret, rogatus, ut scribit, a vim eruditissimo, a quo litteras ea de re plenas humanitatis acceperat, disputationem de singulari primatu Petri perscripsit, Romamque mitti curavit. Romanis eam placuisse, propositamque ab Innocentio X. pontifice ad legendum fuisse, auctor est in praefatione ad opuscula Marcae a) Balutius. Est autem haec Marcae sententia: designatum quidem Petrum a
Christo ecclesiae petram, pastorem ovium, principemque suisse 3 apostolorum. Paulum, qui apostolatum Romae 4) gesserit, gessisse etiam episcopatum , qui coniunctus cum a stolatus potesta te, munereque esset. Auctorem anonymurn duo capita ecclesiae romanae Petrum, ac Paulum constituentem vehementer errare 5 ,
propterea quod ex aequo duo illos capita suisse dixisset. Duos
enim episcopos, atque hoc sensu duo capita , si Veterum Sequa
mur fidem, serri posse : υ ex aequo autem serri nullo modo povse : quia, inquit, primatum, quem in regimine uniuersalis ecclesiae solus Petrus obtinuit ex ore ipso Christi, per indebitamco arationem Cum Primatu Pauli, qui perstabatur in solo ecclesiasticae institutionis magisterio, ut loquitur Maximus taurianensis, Penitus labefactat. 11aud multo anto qua in publicatum a suprema inquisitione decretum esset, qui Romam se ab episcopis
quibusdam Galliae missos dixerant 6), quum ab accusatoribus Arnaldi sententiarum, dimisso de sequenti communione libro, diligenter de damnando de duobus cultibus unum constituentibus errore, deque proscribendis opusculis, quibus is error contineretur,