장음표시 사용
131쪽
i x Circal primam in spe Rionem doct. serre omnes in I. gallus. in nrin. F. de lib.& postliv. de alibi passim dicunt post humum non solii in proprie dici filium post mortem patris natum: sed etiam n potem post aut obitum in lucem productum M uentur doct.primo ex .l gallus. in princ. Ait enim Scevola Gallus Aquilius si institui post humos nepotes induxit &c. Ecce ergo quod post humus dicitur etiam respectu auir di praesertuli quia secundum omnes in ueris post hinnis Galli formula I quitur: sed huic text. respondent Moderni Ferrariesis infra de bo. pos in prin. mihi subnu. xxviij. quod formula Galli loquitur de ueris, posthumis
uerum est ex eo quia ita erat concepta ut non m
tuerit sertiri effectum, nisi nasceretur posthumus post mortem patris sui, ut ex. d. l. Gallus. in princ. constat.& si tu dixeris immo nepos ille qui nascitur, dicitur post humus, & procedit sormula Galli si nascatur umo patre seo, ut puta: si is emancipatus sit,i.Galliis. i. δέ quid si tantum. Respondent praedicti recentiores, quod hoc non est ex eo 'uia nepos sit uere posthumus sed rex tota a rationis similitudine pendet: ut in d .f. S qu id si tantum. &ibi Dinst. Secundo mouentur di ultimo, ex. l.quod si nepotes. in fin.ffide testamen .lut . ubi si quis p Rhumis dederit tutorem censetur dedisse non so- Iuni filiis, sed etiam caeteris liberis: & sic uides ibi posthumos dici etia respeetii aut . Sed huie textui in praedicto loco resipondent dicti recentiores, lex eo nepotes appellatur post humi ibi quia ia erat desunctus eorum pater: alias enim non esset locus tutele lupra de tute. in prin. Et si tu dixeris hoc est diuinare quia potest auus dare tutorem nepotibus etiam superstite adhuc filio emancipato tamen: rea patria potestate liberator respondent hoc esse ex interpraetatione ut supra in praecedenti fundameto diximus: & ideo tenent ipsi quod immo nepotes respectu aut improprie dicantur post humi, si eorum pater adhuc superstes, est, licet liberatus a Patria potestate: Mouentur ex duobus primo quia a quo ethymologia uerbi remouetur, uerbI F que proprietas rcmouetur.l. plebs. . pignus .rfide verborum ligni Bartol. in I.omnes populia In via qu.prin .ff. de iustitia de iur. sed ad istis nepotibus remouetur et hymologia, poli humi: cum ut quasi post humationem patris natus: nos uero uiuere adlluc patre prs supponimus: erro ab istis nepotibus propria quoque post humi appellatio remouetur: huic rationi dupliciter respondeas primo, quodno cosestim a quo remouetur uerbi et hymologia, remouetur quoque illius uerbi proprietas: nam a tabernis, quae sunt ex calce,cemetis,& alijs huiusmodi, rumouetur et hymologia taberne: de tamen ille habitationes proprie taberne dicuntur l.taber .ubi Alciat. ff. devem. 1ig. nec obstat authoritas Bart. cu. l. supra allegata quia loquitur in alijs terminis i quod siquidem cui conuenit ethymologia proprietas etiam conueniat. Secundo potes etiam respondere negando ijs, nepotibus pol illumi et hymologia non conuenire: non enim in ethymol
gia ponitur dictio patris, sed dicitur posthumus
quasi posthumationem natus: quare cum isti ne potes post aut humationem sint nati , posthumierhymologia eis conneniet. Secundo di ultimo, mouentur ipsi, quia quod lege non probatur nos affirmare non debemus , iuxta nota. in I. illam .C. decollat .embescimus enim sine . l. loqui. constaderemus. auth. de tric. de semis. sed nulla probatur l. nepotes post aut obitum superstite adhuc patre natos poli humos dici, ergo hoc nos affirmare nocidebemus. Huic etiam rationi facile respondeas crimino contrarium probatur in d. l. l si nepotes. f. de testa. tui .nam velle illum textum restringere ad illum casum, quo mortuus iam est filius, est diui-Rare: nec dicat Ferrarien . quod si intelligatur ashuc uiuere illoru nepotum pater, dicatur hoc esse per interpretationem .ar not.in .d.I. & quid si tantum,quia resp5deo, quod interpretatio, uel exten so, quae si in . .de quid si tantii non uersatur ci ca posthurnos: sed circa mortem cum enim Gallus in formula sita mortis filii fecisset mentionem non compraehendebatur emancipatio: de ideo Scevola ex mente legis uellete id supplendii duxit. Quamobrem ego in hae prima inspectione cum recepta opinione transeundum puto: ut non solum filius post mortem patris natus proprie posthumus dicamr: sed etiam natus post aut mortem siue superstes sit eius pater, siue non :s tamen is nepos uiuo au natus colet. primu in patria potestate gradum obtinuisset: de hoc uidetur mihi uoluisse Vlpi in. l. iij. s. post humos. istae iniust. rupi .dc irr.tcst dum est, Post humos autem eos duntaxat dicimus, qui post
mortem parentis nascuntur: cum . u. parcnti S ap
pellatio omnes astendentes copraebendat. l. iurata consultus. .parentes .rfide grad.amn uoluit ostcri dere quod siue nastantur post mortem patris, siue post mortem aui,uel aliorum astendentium, dummodo sint tales, ut possint rumpere testamentum,
posthumi dicuntur. Et ita est concludendum.1 3 - Circa t alteram uero in speetionem nunquid scilieet is: qui post testamentum uiuo tamen adhuctitre testatore nascitur: posthumus proprie appeltur. Due sunt doct. principales opin.quarum Prima est, ut di is proprie post humus dicatur: eamq; sequuti sunt Fortu. in . l. gallus. in prin. nu .clxxxiis. cum seq.ff. de liber. de posthii. Dec. in I.post humo . in prima leet .col. j.C.de bon. poli .contra tis. Sc sequuntur etiam Moderni Ferrarien . infra de bon.
pos in prin. nu.xxix. Mouentur primo ex. l. iij. f. posthumos .vers. nam diuus .ff.de inius. rupi .dc irristest .ubi is, qui patre adhuc uiuo post conditum tamen testametu in nascitur, post humus dicitur. adde tu texi in .d. l. iij. . nominati m. in .l.i.C. depOsthum. haered. instit. in. l. posthumus.ff. de iniust. irrit.testa .cum pluribus similibus: in quibus i qui post testamentum conditum uiuo etiam patre nascitur, posthumus appellatur. Uerum his,de similibus. ll. quae facile pollent ad hoc adduci, spodon. quod licet istum vivo patre post testametum concutum natum posthumum appellem, no continuo
132쪽
si'Idini nergo is proprie postumus dicitur nam lex quoque t rc bellianicam. Falcidiam appellat. l. in Zartam is ad legem falci d. di tamen trebelliani cacidia proprie non dicitur: ut tradunt Dori. ind. l. in quartam. Item mancipatio liberorum manumis o appellatur dc tamen non sequitur ex hocu, liberorum emancipatio sit proprie manumissio I. ij.S: ibi glo.& doct.ε de ossi praesid. Et si tu dixeris cum Ferrarim. in d ptan . infra de bon .post illum c Ile comuneria Iurisconsultorum usium: quare debet etiam id seri ex uerbi proprietate, iuxta ea,qus tradat Alciat .lib.j. de veri, signis. Respondeo, V licet iurisconsulti, ita hac poli humi uoce
utantur: non tamen id faciunt ex eo, ut uelint si sua ficare hunc proprie postlimitum dici: sed potius ex coniecturata testatori mcnter quia 'uando in testamcnto posthumoru in tr zm habet,censetur post testamentum nascituros signis calle. cundo igitur pro hac opinione adducitur, quia in ex haeredat tene uerborum protrictas insipicitur.I. cum quidam .ffide liber. N positis. sed in exhaeredatione facicnda posthumi appellatione is c prael. cnditur, qui poli testamentii conditum uiuo adhuc tellatore nascitur. l. iij. L noini natam. F. de inivit. rupi.α irritesia .ergo is, qui poli testamentum conditum uiuo adhuc testatore natatu proprie posthumus dicitur. Vcrum huic rationi pota sumus ex intentione Dec. in I polfhumo in te cunda lectu .C. de bon .poss. contra tab. respondere, no ex eo seb posthumi ex haeredatione is,qui uiuo patre poli testamentum nascatur, hae datus ccnietur, quia proprie posthumus dicatur: sed quia
constat de uoluntate testatoris:qui cum, qui nascetur poli te sΙamcntum, uoluat cxlaa: redare: dc qu ties constat de uoluntate testatoris, illa seruara d Mi etia uerborum propri tate non inspecta. I.non aliter. in princ. m. de lcgat .iij. cum illa domina sit, de regina in ultimis hominum elogiisa. cum quanio.in sn.C.de legat. Adde praetercampollumus respondere, P ex eo in postlainai exlta redationeis comp hendarii siqui uiuo testatore post testamentum conditu nascitur: quia ita a lege expresse est dispositum: alias autem ui uerbi inspecta secus esset. Tertio adducitur etiam,quia in tutorum datione uerborum proprietas inspici clebet.=.fin. in
statu qui testatui.dari post sed riuor datus post humis censetur etiam datus iis,qui uiuo patrc post testamen turri conditum nati suntI.si quis ita . . snsfide ic sta .iut.ergo is,qui post testamentum conditum uiuo adhuc patre nascitur, posthumus pro prie dicitur: huic textui omissis doct. considerationibus: de quibus dicemus in si quen. in spinione, plicι ter pCtes resipontire, uel ex intentione Dec. ut supra praecedenti fundamento respon&mus, uel P ille texta potius probat in ea tutorum
datione natos uiuo patre ex interpretatione com-
praehendi, quam ex ui uerbi, cu dicat si post humis
tutor datus sit, magis est. ut utilis datio sit, etiam si uiuo eo nascantur. quas dicat, licet ex ui uerbi re
spectu huius iasi non sit locus huiusmodi tutoriun
dationi: ex benignitate tamen dicendum cst utilem essedationem istam ut colligitur ex dictione illa, etiam cuius natura est casum minus dubium
implicare. Dec. in .l.j. mune. ij. de iurisd. omn.iud. in .id. num. xlvj. in leta nouissima. qui admitti. Quare magis dubium erat an ca tutorum datio ad natos uiuo tellatore extenderetur:& tamen si proprie ij post humi dicerentur, nullum posset coiissiderari huiusui ossi dubium. Constat ergo ex his crhaec priina opinio nulla nititur lege, ues ratione, cui responderi non possit. Quam alteia polica est opinio, l, immo qua uiuo testatore, post testamentum conditum nascitur improprie dicatur poli humus: dc ita dicunt Bart. α alii doct. communiter in da.gallus. in princ. docto. in .l .posthumo . C. debon. pols contrat ab in rubrica. E de liberas oe p
Pro qua adducitur in primis textus in .l. nomensiliarum. in princ Bde verbo. sign. uerum cx Dcc. in. G.post tumo. respondet tir o de ca filia loquitur,quae iam tepore cuspolitionis inhumanis erat, quam certum est posthumani non dici nos uero loquimur deos lia,qitae dispositionis latae tempor anhumanis non erat: postea uero quam di positio facta cst incepit esse. Secundo movi tur praedicti doct. quia a quo uerbiath unu linia remou tur, uerba quoque proprietas remouetur: clun ab aethymologia uurbi propridias si matur, ut cli te in I.plcb d. p sariis. n. de verb. sis. S tradunt glo Biri. N alu In id. inpran. cold. ff.de acquir. pollecBar. de alij int omnes populi .maaj.q vj. q.princip. st. de iustit.& iure. sed auco, qui uiuo patru licet post testamentum conditum natus cst, r2moucturpos humi cinymologia: cu posthumus in eo dic aur, P pos uorationem patris sit natus et ut com
muniter omnes uidentur concludore: crgo remo
uetur cliam propria poli humi significatio huic rationi respondet Fortun .in L Galluscin princ. Edeliber. Δ polib. cui non ea est posthumi sthymologia, quam tibi doct. praesupponunt: nulla enim in poli humo fit patris mentior de ideo uera securidii apsum est et iuniologia θ posthurnus cx co dicaturca, post humo natus sita ut uidetur collisi ex. I simi. sin. ini alia iura cx haeredationis, alia in iam natis dic. C. de liber p terit quare cum is, qui post te svinentiun nascitur, posthumo natus escatur, ei post humi aethymologiamconueni re nemo nega
bit. Et si tu di eris hoc nullo modo esse potest: naaut uis illud post, reserri ad patrem: α tunc ridicula est haec Sthymologia, quia ex hoc omnis filius posthumus diceretur, cum post patrem sit natus, Pridiculum est, aut uero accipis illud post absolutet S eidem quoque rationi est locus, stomnis filius diceretur post mimus cum posthumo natuς si te Respondeo, quod illud post, ncque ad patrem rcis tur , neque ab Diu te accipitur: sed potius ponitur respecta illius dis politionis de qua est contiue sa: ut siquidem is dicatur posthumus qui post dispositionem illam natus est: S ita p uel defendi haec Fortu.sthymologia, quam etiam Ala uidetur
133쪽
tenere in c. xiii. IIbr. viij. Parerg. & ante istos innuit Gellius lib. no et Act. ij.cap. xvj.Tu tame cogita, circa hanc aethymologia, quia apud ne dubiacst: nam superfluo, ita tamen interpritando, humi in ea mentio fieret: Et ideo tu alio modo ritaedicto sundamento respondeas u, licet huic poli testaine tum conditu uiuo tame patre nato posthumi gilii- mologia non conueniat non tamen ex hoc sequitur cum improprie posthumum dici quia licet cui uerbi conuenit aethymologia, proprietas quoque conueniat .d. l. plebs. .pisnus. ff. de verborum signific. cum aliis supra adductis: non tamen a quo remouctura thymologia remouetur uerbi proprietas: nam ab habitationibus calce,cementis, de alijs id genus factis remouetur tabe me sillymologia, utamen habitationes ille no improprie taberne dicuntur .l.taberne .ubi Aaciat. .de vcst. lig.Tertio, timo omissis alijs,quae non stringunt adducitur bonus textus in i iij.f. posthumos .is de imus . pl. 5 irr. test. posthumos autem inquit Vlpianus dicimus eos duntaxat, qui post mortem parentis nascuntur: stringitur ille textus quia nemo ignorat dictionem illam, dunta xat, taxativam csse l. solii tu in .f.sii in sorte. isde pig. act. sed natura taxatiue est omina alia excludere,cius posita ino sunt ut per Euerar. late in cent sita in loco a natura die. taxatiue aergo omnes alii, qui post moret parentis nati non sunt, a posthumi uera, & propria si inificatione excludutur huic textui nitu ur pHieti Doc. contrarium tenentes respondcre, quod licet Vlpianus eos duntaxat posthumos dici aste rat, qui post mort in parcntis nascuntur: non tamen excludit, ιγ da cantur post humi etiam ii, qui
uiuo parente post in amentum tamcn conditum nascuntur: cum inseritis idem lpianus in vercnam ditius. eos posthum os appellcrinec obstat dici io illa taxat tua, durat at, quia licet cius nat' ast excludere omnia non expresia, non lainen CX- cludit casus similes. I.ob cs.C. de predijseu aliis rebus minorii. de ita dicunt predicti doct.Sed tu cogita si huic responsioni potici replicari, cp Vlpi
nus ui uerbi inspecta eos tantum uult post humos dici, qui post mortem parentis nascuntur: sed i men quia ij quoque, qui uiuo parente na*untur, testamentum ii exhaeredati uel instituti non sint per legem uelleiam rumpunt : posthumoscos appellat, non quod proprie post humi sint di hoc est quod ibi uoluit V lpianus dum ait, posthumos autem dicimus eos duntaxat, qui post mortem paretis nascuntur: sed tamen & lia sunt instituendi, uel
exhaeredandi: qui uiuo parente nascuntur et cum
enim supra dixistet post humos instituendos , uel cinae dandos esse, ac eos esse posthumos qui post mortem patris nascuntur, sequebatur quod ii, qui
uiuo parente nascuntur non essent instituendi uel exhaeredandi: contrarium tamen dixit non caratione,quia ij posthumi dicantur: in hoc enim non sacit uim lex. sed quia instituti uel extis redati non
essent rumperent testamentum. Apparet ergo ex
praedictis, quod hic t xtus optime iacit pro Sacra pia opinione: quare ex eo ego ab illa recessenis
1 Sed hic succedit tertia, Se ultima inspectio: napostquam indimus eum. qui uiuo parente post tamen testamentum nascitur: improprie post humudici: dubium est quid si a lege municipali, uel alia quavis ilium iuris dispositione posthumi fiat me rio, nunquid is compraehendetur, qui post test
m ntum uiuo tamen parente, est natus 3 & Doct. quidem in l. Gallus. in prin. Bart.nu.vij.& Iacnu. iiij.de alij.F.de liberis & postlimis. non comprehendi dicunt: & hoc etiam sequitur Soc. ind. rub. 1 f. de liber. postliuniis. ubi ita doct.eomnivnitet tenere asserit k in hanc etiam opinione licet cum difficultate uid tur inclinare Alex. ibi. Mouciatur aut ij illa uulg iri, & irrita ratione: quia i ii iii ius nodi stricti tu is dispotitionibus uerborum proprietas inspici debet ar. l. quicquid astringen-d .F. de ver. Obl. l. iij. . Haec voma. Ede nego .gusti. sed inspecta uerborum proprietate qui uiuo patresost testamentum conditum nascitu r, postliximus
non dicitur, ut supra in praecedenti inspectione frit coclusum, crgo in huiusmodi dispositionibus. posthumi mentionem facientibus contineri non debet:& ita dicunt Doct.commuiriter: Contrarium tamen tenuit. Dec. in i .postliuino in prinia lactu. C. de bon. pos s. contra tab. Mouet u r aut sim primo loco pertextum in .l. si quis ita. . s n. ff. detestam. tui .nain materia dandi tutore, stricti iuris esse dicitur: S in ea lata interpretatio fieri no debet. Bal . in. l liberorin n. t fide verb. sim. facit. I. si quibus filiabus cum . l. sicquen. t f. de testa. tui. f. finis supra qui test tui .dari potu. de tamen ibi post humi appellatione etiam natus uiuo testatore post conditum tamen testamentum comprςhendituriqua
re etia in iis dispolitionibus, quae stricti iuris fiunt.
A latam H Erpretationem non admittunt, pol thumi appellatione is compraehcnditur, qui post testamentum uiuo tollatore natus cst. Et si tu dixeris. licet in tutela de onere tutoris agatur: ipsa tamen principaliter honor est: quare in ea debet fieri lata interpretatio. l. pen. de ibi . Bald. x Ias. in .ij. Not.C. de verb. sign. respondeo, v licet tu icta ho nos principaliter sit: in ea tamen uerboru proprietas exigitur. d. i. s. supra qui test. tui. dar poli. huic text. dupliciter a doci. responderiir, S primum a Soc . in rubr. E. de lib.& posth. col. j. is datio tute
te linatione filiationis: quare cum hia ratio squaliter & iii natis, de in nascituris filiis locum habeat. non mirii si posthum is datus tutor censetur etiam datus natis inuita patris : uerum haec solutio dubia est: si cnim uera esset sequeretur, Π, datio tutoris positi uinis facta no compraebenderet nepotes et quemadmodum illos non compraehendit tio tutoris filijs facta l.quod si nepotes. s. de testam tuta di tamen hoc est falsum .d. l. quod si nepotes. infin. Et ideo secundo , S ultimo loco respondet Ias . ind.l. gallus. in prin. v propter pupillorii utilitatem receptum siit in .d.l. si quis ita. .hia. ut datio tutO-irum posthumia tacta im nato: copiastendat: bo i
134쪽
est quod ibi textus voluit dum ait, & masis est, ut
utilis datio fiat: uerum nec ista solutio satisfacit: quia si propter utilitatem pupillorum haec sit Iata interpretatio, utique R datio tutoris facta filiis nepotes copraehenderet: cum hic pupillorum adsit utilitas: & tamen hoe est salsium. d. . im. supra qui testain. tutor. lar. pos s. nec obstat textan d. l. si quis ita.f.s n. in illis uerbis:& magis est ut utilis datio fiat: quia illud noluit sipnificare, quod Iacpu-iat: sed uoluit significare dationem ualidain cite: quod manifesto probatur, quia responsio interrosationi couenire dc t.f. praeterea infra de inutil. stipulat .sed interrogatio erat nunqui Dialeret da tio illa tutoris: ergo illa responsio dum dicitur, &magis est ut utilis fiat, debet interpretari, de intelligi, ut ualida sit, quo interrogationi facte conue - .mat:& praesertim, quia nouum iubes tile in iure pro ualido poni, at probatur in d. .praeterea.& ex his apparet, ut hic textus in sine responsione. Secundo, de ultimo pro hac opinione adduci tur.l. iij. I. notari nati m. ir de iniusto rupi. α irr.t stam . nemini. n. lubium est exhaeredationem stri et i iuris esse, ta latam interpraetationcm non ad . mittere. l. cum quidam. F.de libe.& posthuinis. sed exhaeredatio post humorum non solum cos com prehendit,qui nascuntur post mortem patris, sed etiam eos qui uiuo patre nati sunt. d. . nominatim ergo in materia stricti iuris de odiosa posthunii appellatrone ctiam is compraehendi tuta qui uiuo patre post testanicium conditu nas ituri huic textui respondetur ex intentione Barto. in . d. l. gallus. in princ. v cx eo ex haeredatio illa posthumorii uiuo adhuc patre natos compraeheno,ut testamentum sustineatur, ut exitum habere publice expedit. l.uel negare. F. quemadmoduin testam. aper.& si tu dixeras cum Dec. in d.l.posilaumo. in prima lect. nu. ih.
magis debemus fauere liberis, quam testameto: ut probatur in i .is .i f. de lib.de polin. respondeo, prum magis favemus filijs , quam testamento: cum simus in tempore faciendi testamentita ita loquitur .d. l. ij. cum. n.testator plures haberet filios cOdidit testamentum extraneo instituto, Se dixi filius meus exheres erit: quare cu iste plures habeat filios, nec expraesserit de quo si iis rit: & testame-
tum iam nunquam ualuerit, fit ea interpretatio, ut nullus intelligatur ex haeredat iis, ut tui tamentum non ualeat: sed quai do iam codiluni est testamen tum N ualide tunc magis testam et o favemus quam filiis N probatur in t .si ita facta .ff. de iniusto ruptota Irrito test.quare cu in d .f. nominatim. ab initio ualide fuerit testamentum conditum masis ei de
bemus fauere, quam silijs: facilius enim factum inesse conseriratur, quam ad iud deducatura. patreiurioso. ff. de his qui sunt su uel alie iuri In hae ego inspectione sic distinguendum reor quod aut post humi in statuto fit mentio respectu
certe alicuius dispositionis, ut puta posthumus te stamento praeteritus illud non rumpat : sed talis portio haereditaria ei detur uel etiam quod posthumi cotractus a paretibus factos nulla ratione potas ni restin dere:&se post humus exprimitur respeetu ala cuius certe dispositionis:& tunc puto ueriorem cite Dcc. opinionem, quod omnis filius postea n dispositione natus siue uiuo,siue mortuo patre poli humi appellatione coinpraehendatur di ita
.reucra Procedit. d. l. liquis ita. .s n. isde tcsta. t. in d. l. iij. . notati m. ff. de iniusto rupto S irr. test.
quia postliuini ibi facta fuit mentio res eiu testamenti ideo non miru si omnis filius post testamet uni natus cop hcndatur. Aut uero post humi in salutis sit mentio absolute, M si inpliciter: & tunc ruto ueriore osse receptam opinione cx rone sua.
i Inuentiones humana ad similitudinem natura procedunt . contractus in iure tripliciter simitur.
Obligatio ex contractu oritur.
obligatio quot uplex. ectus obligationis ad antidora, remosae. Obligatio aliqua iure naturali primaeuo non introducta. 7 Naturalis obligatio unde oriatur. S ciuilis tantum obligatio quae sit. 9 An ciuilis , ct naturalis obligatio simul iuncte comsituant tertiam speciem. io Diuersitas essemum non inducit diuersitatem substantia.
ii Mixtum est species diuersa a Dis simplicibus.
a communis continuatio a recentiorum obiectionibus
defessatur. Contiuuario debet fieri ad ea, quae principaliter in t
14 valis actio obligationem praesupponit. Is An titulus iste de obligationibus sub tractatu r reum uel potius sub tractatu acti cm compr
16 Obligatio quandos pro contrastu sumitur. ir An obligario sit materactionis.18 Argumentum a correlativis quando procedat. 19 Hatura dimovis ex. nume. 2C.
x i Inepta es aequiperatio matris Ostia re pectu acti ius oe obligationis. M auae sit ea obligatio, qua actionem parit.: 3 Declaratio M.Li . c. r. f. de constitiem. αε Quando propter reliquias pristinae cause cessante causa dicatur cessare estectus. dis Quando quaesingula non prosunt; nec unita iuuent. α 6 Actio in rem an dicatur obligationem praesupponere. 7 Dati actiones non inureianzur seu dantur. Obligationis
135쪽
Bligationis materia subtilis est difficilis et necessaria ut hic omnes attestantur qui cum hoc in titulo soleat ordinarie explicari, expostulare uidetur: ut nonnulla prius ad eius intellectum disserantur quam ad tituli interpretationem accedamus. argumen. l.
i.& ij.sside origine iuris.l.jri .si cert.pet. Cum igi-r tur, ita similitudinem naturae inuentiones procedant humane .l. si quis ςdes. Sc ibi Bald. f. de serui.
um .prid.legesq; naturam imitari semper conentur l. adoptio .st .de adopt.I. minorem supra eod. Bald. in I. iurisgentium .f. quin immo.col. i. insin. F. de pactis .Quemadmodum natura inspecta an gener tione alicuius supponimus patrem filiam. neptem: ita etiam i n propolita materia supponimus contractum, obligationem, de actioncm: ut contractus sit loco patris,obligatio loco filiae: actio loco neptis. glo. in M. sina. intra eod. in I.j. in prin. in glo. magnaisside ldend. iii l.& an eadGn.I. actiones .isside exce-x ptio. rei iud. 1 Contractus ut auctustiori exordiar. argumento . . singuloruin iii pra de rerum diuisio.
in iure tripliciter sumitur stricte, late,& latissime.
Stricte sumptus contractus lignificat convcntione ultro, citroque obligator iam .l. la o libro primo
uenditionis . nam ex parte uenditoris oritur obligatio ad rem uendi tarn tradendam : ex parte uero
emptoris ad pricium dandum. l. ex cu pio. In Prin. Eclla actio .empl. infra de emp.& uenditio. in prin. di per totum titulum. Idem potest etiam dici de contractu locationis, & de similibus contractibus: cx quibus mutua,& reciproca nascitur obligatio: δ: isto modo proprie contractus semitur, ut inquit os in .s n. infra cod. ubi Bald. infert ad leges municipales, ut ibi uidcbimus .Late uero sumptus hic
terminus contractus, sisnificat conuentionein: ex qua non oritur illa uicissitudinaria di mutua obliatio: sed alter tantum contrahciis obligatur ut citonatio: in ea enim solus obligatur donans ad rem donatam tradendam, S tamen donatio contractus dicitur. l. cotractus. C.de fide instrumen. Idem est etiam in stipulatione: in ea. n. lus obligatur promistbr ad id dandum, uel faciendunn quod promisit,& tamen stipulatio cotractus dicitur.f. fin. infra eod.Li. .sin. ff. de pactis. Idem in mutuo,cum in eo is tantii obligetur,qui mutuam pecuniam accepit ad tantundem restituendum: ta tamen mutuum contractu nasci dicitur infra tit. in prine. &in hae significatione, ut pluri inu in iure inuenies
hune terminum cotractus. Latissime demum sum plus contractus si nisi cat omne actu, ex quo oria
tur obligatio,glos . not.in .c.si. in vers. contractus. extra de foro copcten. N probatur In. l. omnem.F.
de iud. Omnem obligationem inquit ibi Paulus iurisconsultus pro cotractu habendam existimandum est: ut ubicunq; aliquis obligetur:& contrahi uideatur. Hinc est, quod 'uasi contractus sub haelatissima contractus appcllatione compraehende- tur,l .ex cotractibu .st. eod. insta de obligatio tua ex quasi inales. in princi plo.& Duct. infra de actioniblis. I. i. in vers c. aliis quibusdam modis. Hinc etiam est v, distractus cum ex eo obligatio oriatur s. is quoq; ins a tit. i.Contractus appellatione continebitum ut hic ait Iastin additionibus 5 Ioan .de
platea.Hinc demum est,*cu ex delicto obi igatio prosciscatur, uel cx quasi delicto infra de obligata uae ex delict. nasc. & infra de oblig. quae ex quasielita. nast. Delictu quoq;.& quasi delictu sub hac
latissima contractus appellatione coprehendetur.3 argum . d. l.omnem. t Ex isto postea ita tripartito,& tripliciter considerato cotractu obligatio proficiscitur. .seq. infra .l.j.in prin. iseo.Qus quidς obligatio nihil aliud est: quam iuris uinculu, quo necessitate astringi inur alicuius soluyde rei, di est triplex, secundum Doct. hic. 1 Naturalis tantum, Ciuilis tantum, Naturalis, S ciuilissimul iuncta: quam I urisconsul. simpliciter obligationem appestant. Naturalis tantum obligatio est iuris uinculum, quo necessitate astringi inur alicuius soluendae rei, secundum Iuris gentium praecepta. Quod naturalis obligatio sit uinculit: probatur m. i. si fideiussor. Ede conditio. indebiti. Quod etiam hac naturali obligatione astringamur ad lolii L ndu s
cundum iusgetium. probatur in I. cum amplius. . is natura debet. F. de reg. iur. N haec naturalis tantum obligatio ex duplex. secundum lac hic, in ter 1tia additio.& Doct. in . l. ex hoc iure. Ede iusti. Qiure. altera quae ex solo naturae instinctu oritur: utlla, ut benefacienti bene iaciamus: ad id enim n
turaliter obligati, astrictiq; suinus. l. sed S si leges. consuluit. mdc petitio. lismd. quae quidem obligatio inessco ei nec actionem, nec Lxceptioncm
3 parit: ut omnes ii e fatentur: Droducit tamen nonnullos effectus,de sex enumerat hic Faber. Nomii Jos alios addit Ias. in .l. ii non sortem. . libertus. E. de conditio .indeb.S melius tradit Claiid .de Sela seli. in .l ex hoc iure .ssi de iustitia & iure. ubi quindecim recenset huius obligationis: qu ad anti-dora uocant effectus. Adde tu nonnullos alios inectus qui saepe contingunt, quorum primus est, ut licet pater non possit filium spurium, uel nepotem exeo haerede instituere: ut not. in. l. sn.C. de natu. lib.poterit tamen id ficere ob benemerita praece
cia institutio. col. ij.lib. i. Secundus est etiam norabilis effectus,quia licet non possit clericus donare
sua concubinae, ut per Bart.& alios in. l. ectionis. Ede donat. poterit tamen donare ob b c merita. Pet. de Anch. costi. ccxlvij.dubiimi facit quem 'sequitur Asdict. decis ccii.ubi ita fuisse iudicatum in concilio Neapolitano asserit. Tertius est cffectus, quia licet donatio per superuenientiam libe-
rorum,dicatur reuocari. l.si unquam. C.de reuoc.
donat.tamen si donario ob praecedentia bene merita fuerit facta, no reuocabitur.Alex. cons. xxviij. praeesare & subtiliter .ad lin .lib.iij. ix consili. xl. Ω- .
per primo dubio .col .v lib. iiij. Corn. cosii. ex cliij. Ol.j. lib.iij.Bald. in .d. I si unquam. in addi. dc ibi
136쪽
ius obligationis effectus recensci. ex haec obligatio secundum Doct. iure naturali pri licuo est intro ducta ut hie ait Nicolaus de Neapol.& Iasin te
tia addit.& Docto. in . d. l.ex hoc iure.Videmus. n.
cstera quos animalia istius obligationis effectum cognoscere:ut de Andromedo puero,& Leone le- gitur. 1 Verum ego hoc facile no admiserim. non enim puto iure naturali primetio aliqua fuisse introductam obligationem. Moveor primo ex. Lex hoc iure.ff. de iussit.& iure. Secundo ex .l .cum amoplius. I. is natu ra debet.ff. de repulis iuris. Tertio, di ultimo, quia illud dicitur esse iuris naturalis prime ut, quod est commune hominibus cum caeteris animantibus supra de iure naturali. in principio. sed in caeteris animantibus, praeter hominem, non potest esse locus obligationi:cum oblisatio sit vinculum quodda intellectuale: quo astringitur quis ad seluendum. l. si fideiussor. it. de condition. In- debit. & probatur etiam infra eodem. in princi p. quod brutis non conuenit ut neminem lato e so non potest oblisatio aliqua iure naturali prii Meuo introducta dici . Nec obstat quod de Le ne , & caeteris animalibus nonnullis legitur: quae gratiam retulisse quodammodo hominiuris uidentur quia hoc est potius miraculosium, qua frequenter accidat,& ideo ad illud ius esse non accommodat .argumen. l. nam ad ea fide legibus.. Altera uero species naturalis obligationis, est quae no ex solo naturae instinctu pro isti tur: sed iuris quoq; nexum,& uinculum habet ut . d. l. cum amplius. f. is natura debet. & hae proprie dicitur
naturalis obligatio ' quae: prout uarie sunt iuris
gentium costitutiones: ex uariis quoque sontibus, ac principiis oritur.modo.n. nascitur ex illa iuris gentium constitutione: ut maioribus, ac masistratibus pareamus mi est in sentetia:ex qua hoc Labito respectu naturalis oritur obligatio,ut eleganter tradit Bart in .LIulianus. nil. xxvii.ffide conditione indebiti. Modo ex illa alia costitutione, ut nomo locupletatur cum aliena iactura, ut est in inde, bito soluto. I nam hoc natura. F.de condit. inde. 5: ut concludam ex quacunque naturali aequitate, naturalis oritur obligatio, ut post Bari .declarant omnes in .lJ.num. x. & in d.l. Iuliamis. num xxvij. aede eondit. indebit. ut plurimu tamen haec obli satio oritur ex consensu. Nihil . n. tam congruunt
naturali aequitati: & humane fidei est quam ut ea seruetumquq semel placuerunt. l.j. in prin. E. de pactis.I.j. In prit c. ista constitui. pecula. & hinc est, D in omni pacto,di omni contractu,siue illi iuris. sentium sint:sue iuris ciuilis naturalis inest obli
sati O t cum nullus sit contractus, qui in se consenium non habeat adeo .ff. de paci. Quod. n.ex pacto oriarur probatur in .l. in iis .f. Imperator. st de solutio. quod Oriatur ex contractu iuris ciuilis
probatur in ud. ,.si quis ita. ff. de uerborum oblig. α iis c naturalis obligatio licet actionem non pro ducat. arsumen .l. iuri entium .f. igitur nuda C
de pactis. producit tamen plures effectus de qui iabus dicemus una cum docto. insta eodem. in principio. in glos. in uerbo necessitate. Hodie enim indicis tantum loco sensi uolo, uos ad loca ubi materiae pertractantur remittens.
Ciuilis i tantum obligatio est iuris ciuilis uinculum. d. l. si fideiussior. it. de conditio. indeb. Quoties n. iure tantum ciuili inspecto aliquid debetur, tunc dicitur esse ciuilis tantum obligatio. adducunt docto. exemplum in contractu literarum ante biennium. Nam si quis spe future numerationis scripserit se pecuniam accepisse, quam re uera non acceperit obligatus dicitur:& hinc in quod con
tra eum competit actio. uerum quia re uera nume
ratio tion intercessit, non dicitur istae naturaliter obligatus: sed ciuiliter tantum. Non enim natur ii aequitate conuenit, ut is cogatur reddere pecuniam: qui nunquam eam acceperit: oc ideo datur cimc ptio non numerate pecuniae ad excludendam actoris intentionem, ut infra de liter. lig.&.C. de non nume pec. per totum titulit. Quod an verusit dicemus intra latissime. in prin. in .j.glos. Ciuilis demum, di naturalis simul iuncta obligatio est iuris uinculunu quo necessitate astringimur alicuius taluenderet, secundum nostra Ciuitatis iurarat infra eodem. in principio. Ibi n.utraque obligatio secunda receptam opinionem desinitur,ut ibi declarabimus. Et haec obligatio reperitur in omnibus nominatis contractibus, tam Iurissentium quam iuris ciuilis.l. serui. Teodem Id. s.liquis ita. ii de verborum oblig. Reperitur etiam
in quali contractibus, delictis, & quasi delictis, ut late declarabimus in . f. sequens infra eodem. ubi est locus suus. Ex hac demum obligatione simul
iuncta actio proscis citur intra de uerboru obliga. in priri.Uicet. .ea Obligatio. st de procurat.& dacemus in gl.rubricae. Quae quidem actio nil aliud est quam uis persequendi in iudicio quod sibi debetur: ut infra de actionibus. in principio. & in a. nihil .eodem titulo. Sed i hic oritur necessaria inspectio, nunquid naturalis,dcciuilis obligatior
quae simul iunguntur ad producendam actionem costituant tertiam speciem: ut tres sint obligationis species naturalis tam ciuilis tantu, & mixta,
in hae inspectione duae sunt principales opiniones . Prima est, 'ν tertiam speciem no constituant:& bane sequuti lunt Fab. infra eode. in principio.
in idem.Bart. in . l. si unus.I pactus ne potero. E.
de pacti nu. . & ibi uidentur sequi Doct. coiter. Mouentur primo, quia ubi due species separabitales simul iunctae retinent suam substantiam: suam ut isti dicunt) ellentiam: tunc tertiam spectini non consistunt. allegat Fab. l.j. . interdictorum ff. de interdici. melius probat textaina. idem Pomponius scribit si frumentum. .jad.i Ede rei uendicat. Cum igitur ciuilis, & naturalis obli alio simul iunctae in proposito retineant suam 1 ubstantiam: tertiam utique speciem non constituera. ita dicebat. Fab. sed tamen non probat has Obligatio nes simul iunctas suam retinere substant m.
137쪽
Secudo i tu pro hac opinione adducitur, quia ou bona diuisio bimembris esse debet. A t. in ista
sed si diceremus has simul iunctas odii sationes et .scere tertia speciem: obligationis diuitio non bimembris : sed trimembris esses. Alia. n. let ciuilis
tantum, alia naturalis tantum, alia mixta. Ergo di
cedum est obligationes istas simul iunctas tertiam specie non constituere. Sed tamen tu res deas in iure nostro admissas esset huiusmodi trimembres diuisiones: ut probatur in . l. i. in prin. ii . de praetor. sipti in . l. i. . interdictorii aut . E. de interdictis. Tertio adducitur etiam, quia in diuisone Oinnia debemus complecti. Viriosa est enim diuisio,
quae suas partes, dc cas omnes non continet. Cic. in
opic. de lib. j. Osic. postprinc. Qium. lib. iiij. sed reges ponentes obligationum diuitione in dicunt, v aut ciuilis est, aut saturalis, nec addunt istam mixtam. l.creditorem. F. ad Macedonianu .l. fide iussor. I. fideiussor accipi. Ede fidei ust. l.j. in fin. Ede nouat. cum ii milibus. Ergo duas tantii cile obligationis species iton tres dicendu est; alioquin uitiosa est et ab ijs legibus facta diuisio. Nili tamen respodera pWdictas leges obligationis diuisionem
non ponere: ut re vera non Ponunt. Quarto mouetur Bart. quia si uerum esset ha4 dura obligationes simul iunctas tertiam speciem conficere, se lucr tur, quot huius speciei intefrales essent illa: duae obligationes. Integralis enim pars dicitur esse, quae integrat, & perticit ipsum totum. Barto. in . l. qui usum: ruetum .sside verboru oblig.exemplum. ntegrales hominis partes, secundu Philosophos, sunt anima, dc corpus: quia ex apinia, ct corpore homo conficitur. Item domus partes integrales sunt paries, aerea, tectum, & ii milia: quia ex his domum conficitur, ut declarat Bart. in dicta. l. quius fructum .sic in proposito nostro si diceremus istas duas obligationes c iuilem,& naturalem conscere tertiam speciem: sequeretur,u, huius speciei partes integrales effunt naturalis, de ciuilis obligatio, ex his eninus cies illa conficitur . sed con laquens est fusum: ut probabo:ergo antecedens. Minor probatur, quia deficiente parte integrali: descit ipsum totum, di impossibile est remanere essectum totius. separatis enim parietibus:& sic partibus integralibus aediuin corruunt aedeS.l .eum qui aedes. Ede usucap. sic etiam in homine remota
anima, di sic parte integrali deficit homo: quia noesset amplius homo: sed cadaver. l. qui decem .f.si promistor. ubi Barto. ff. de solutio. bed remota altera obligatione, ut ciuili remanet naturalis. l. Iulianus A. de conditio. indeb. Item remota naturali remanet ciuili ex qua agi potest a. si unus. f. p ctus ne peteret fi de pactis. Ergo dicendum est has obligationes non est e partes integnate. huius obligationis. Huic rationi: quam tanti faciunt. Barto. ec alii: facillime respondetur, quasi retorquendo
eam. Nam non est uerum,quod remota altera obligatione, uel ciuili, uel naturali, remaneat' adhuc
to a illud, si enim ciuilucri ci naturaliter milii
obligatus eras, de sueris absolutus, eo sic remota se ciuilis obligatio, non remanet illa cilicax obligatio , sed naturalis tantum: sequendo communes traditiones. d. l. Iulianus . sicut dicimus in Eomi
ne. Nam remota anima non manet amplius h
mo , sed corpus tantum: se sic pars integralis. ita in proposito remota ciuili obligatione : non romanet illa mixta obligatio, sed pari tantum integralis, nempe naturalis obligatio. Et si tu dix ris , remanet effectus mixtae obligacionis, nempe actio. Si enim mihi & ciuiliter, de naturaliter ea obligatus, & initium si internos pactum de non petendo: ex illo pacto tollitur naturalis oblis
tro. l. stichum, aut pamphilum. β. naturalis. st. de sellit. A tamen ego pollum agere. l. ii iluus . . pa ctus ne peteret. st. de pactis. Respondet Tollentinas infra eodem in principio. col. xij. quod immo no remanet cffectus mixtae obligationis. Nam licet remaneat actio, nIn tamen remanet ita efficax: ut erat, quando aderat simul utraque obligatio . sublata enim naturali obligatione: actio ex
ceptione stiditur,ta tollitur dicto . . pactu, ne peteret. quod non esset si utraque mansisset obligatio . Haec responsio mihi non Placet: quia negari non potest: quin remaneat simul iunctae obli rationis effectus: nempe actio. di licet non sit ita
ciscax:hoc tamen non immutat et ii, substantiam. Plus enim Sc minus non constituunt differentiam speciscam l. in .isside fundo instruc. doct. in .l.j. in principio. E. de acquirenda posses. de ideo vos, it respondeatis,quod deficiente parte integrali, deficit ipsum totum . quod ex illa partu conficitur non deficit tamen est ectus producius,.ac consumitua ab illo toto. Probatur in homine, quia remota anima deficit homo, non tamen discit e
sectus ab eo causam x: nempe situ ut Lippis patet , de Tonsoribus. Sed in proposito deficiunt enaturali obligatione deficit mixta obligatio . e so , licet remaneat effectus ab e i productus, actior non tamen sequitur,quin illa dicatur esse eius pars integralis . ec ita melius respondetur s. quendo communes traditioncs, quam , ut alii faciunt, tanquam circa dicta. β. pactus ne peteret . sim o alterius opinionis 'it dicam tali a codem. αprincipio. in prima glos.
Altera superiori contraria est opimo, ut immo istae duae obligationes simul iuncts tertiam constituant speciem. Eaneq; sequutus fuit Iacob.Butrig. in prin. infra de Maon. in prima quaestio. de Tolulent . in hoc titulo in princ. col. xi .curn se uen. Pmbatur autem opinio ista primo: quia diffinitio definite rei substantiam ponit glosic ibi recentiores in . l. omnis diffinitio. ff. de regii l. tuta sed in princ text. infra di naturalis, & ciuilia obligati
sis simul iuncte diis nitio ponitur,ut ibi doct.d esarant post g L ergo una est harum obligationum
substantia. Verii haec ratio parum obstat, tum quia expeditum non in in prin. infra eod. ii traiiq; definiri obligationem simul iunctam artibi dicemus,
.um euam quia, licet utraq; simul iuncta diuini tur obli-
138쪽
tur obligatio: no tamen sequitur unain esse in mo- stantia. Nam quemadmodum ii quis patris,& matris coniunctionem ad propagadam sobolem di finiret, non tamen sequeretur patrem, & matrem unam este substat iam,cum de separate sint, ut omnibus liquet: ita etia in proposito, licet hic utraq; simul iuncta obligatio ad procreanda sobolem, ad producendam actionem diiuniatur, non tame se quitur unam esse subitantiam. cum ciuilis obliga
tio vice patris, naturalis vice matris sungatur: ut ind.prin.infra cod. ex mente Bart.& caeteroru communiter declarat Aret. Secundo probatur etiam:
Ilui δ quemadmodu anima,& corpus quae duae sunt pecies distinctae: tamen simul iunctae hominem, S sic tertiam speciem costituunt: ita etiam uidetur dicendum, Unaturalis,& ciuilis obligatio,qui duae fiunt species distinctae, tamen simul iuncti tertiam es sciant speciem. Verii respondeas ex eo animam,di corpus si aut iuncta tertia constituere speciem,quia pristinam natura immutant: de in aliud senus diuersiam transeunt. At non ita est in casii nostro:quia obligationes isti simul iunctρ nee substantiam immutant, nec in aliud genus transcunt, sed adhuc in obligationis genere permanent, quo casu ex mixto tertia species non constituitur. l. ij. hi prin. ubi doct. de verb. oblig. g. i.ubi etiam doct. infra de M. Tertio adducit etiam Tollent. text. ins .i. infra cod. Nam clarum est id apud nostros genus dici:quod apud dialecticos species appellatis. Doct.in. l. ii. .mutui datio .st.si cert. Peta. sed in d. s. i. dicitur lumina obligationis diuisio in duo genera deduci aut . n.ciuiles sunt: aut praetorie,5 ci-kiles ibi intelligutur illς:qus naturali iuncte sunt. de his enim titulus hic noster loquitur,ergo est ibi
acri.expressos pro hac opinione. Verum huic tex. licet eum multi faciat Tollent. facile respondetur.
No enim dicitur ibi civilis obligatio esse species
obligationis respectu naturalis tantum obligationis: uel ciuilis tantum mi nos loquimur: sed respectu praetorie obligationis naturali iunctae, ut text. indicat. Cum . n.diffiniuill et Imp. naturale,& ciuilem simul iunctam obligationem: eam in duo genera diuidit in ciuilem,& prstoria.& sic in utraq; species naturalis inest obligatio: quam eius respe- diu liec simul iuncta abligatio distincta species no appellatur. Quarto demta adducitur,quia quotles duae species inseparabiles simul iunctae suum esse, suamq; substantiam no retinent, tertiam speciem constituere dicuntur. l. idem Pomponius. i. cum sequen. ff. de rei vendi. sed ciuilis obligatio, & n iuratissimul iunctae situm esse, suamq; substantiam non retinent: cum naturalis obligat io per se ine ficax sit, α abusive dicatur obligatio .d. l. fideiu sis r. s.fideiussor accipi. F. de fidei uis. & ciuilis etiar Cr se inanis uocetura .stichum. f. aditio. st. de soluti ombus. Debita . n. iuribus non est pecunia, quae ciuiliter tantum debetur.l. i ij. . i. is de constit. pecun . Et tamen simul iunctae essicaces sint,& acti ne, producant,ut infra eod.in primtradit Aretin. ac cit recepta Din. propositio. ergo tertiam speciem constituere dicuntur : nisi dixeris quod licet magis ellicaces sim istς obligationes simul iunctae qua per se sole:ex hoc tamen non dicuntur immutare essentiam suam,& tertiam speciem constitue- Io re, i cum diuertitas effectu uni diuersitate substantiae non inducat. l. in .sf. de fundo instruct . Din. post Bart. in .s.j. in prilic. is de acquirenda posscis. Ex his igitur constat,u, posset utraq; opinio disputando de sentari. mihi tamen posterior Diagis arriti det: quia in iure nostrot mixtum dicitur esse species diuersa a suis simplici biis l. iam hoc iure.st. levul..ta Pupill .l .i. in princ .st. de praeto stipui .infra de diuisione stipes. in priri. Cum igitur haec mixta iit obligatio ex ciuili, di naturali tertiam speciem
constituet. Nec obstat si dixeris tunc mixtum te tiam cilicere speciem, cum ex mixtura simplicium sebstantia immutatur. i. rerum mixtura .ff. de usucap. alias uero secus est. Bart. in .l .i. st .de interdict.
Bald. in rubr.C.de probatio. in princ. Alciatus in Lit. in prin isde verb.obligat .Quia respondeo Petiam si substantia simplicium. tib immutetur: t men tertia species costituitur, ut patet in reciproca substitutione in d. l. iain hoc iure. Nec obstat etiam si adhuc instares, tunc mixtum constituere tertiam speciem, cum ex pluribus simplicibus inseparabilibus conficitur. Alciat .in .d. l. ii. in princi P. Quare cu de obligationes luparabiles sint, uel pacto, vel sententia, uel alio ni odor ut infra eod. In prin. in prima glos. dicemus.Tertiam speciem non constituent. quia respondeo, quod immo ista si implicia sunt inseparabilia absq; corruptione mixti, quemadmodum in reciproca substitutione dicimus. Et haec dicta sint secundum leges nostras. secus tot san esset,si Dialecticas traditiones sequi uellenius. Cogitate interim. His ad faciliorem totius tituli intes lectum prP notatis, ad gl. rubr. me confero: quae quidem comode diuidi non potest. Solum . n. Ollcndit quo nexu titulus istae praecedentibus iungatur. Inquit igitur Accur omne ius quo utimur, uel ad personas pertinet ad res,vel actiones.f. sim. sit pra de iure natur. gentium de civium. In primo huius voluminis lib. dictum est de personis. I n secundo, & tertio hucusq; de reb. nunc superest, ut de actionibus loquamur. Verum quia obligationes actionii matres cile dicuntur. l. licet.=.ea obligatio .st.de procura. ideo naturae sequutus ordinem Imper. prius de matre, di sic de obligat. mox de eius filia: bd lic de actione, uoluit tractare. Ita luinc titulum superioribus connectit, atq; coniungit Acc urs cum quo transeunt Petr.a Bella peri. Nicolaus a Neapol. Ioan .a Plata Faber.Amt. Port. Tollent. de alii communiter hic. Immo dicebat Fab. lianc continuationem eateris elegantio tam esse. Tollent. uero cam ,& elegantem , de optimam appellat.& haec est ipsius Tite. Ia phili hic continuatio. t Nicolaus: tamen Milon. hic. & nonnulli alij cx recentiores dicunt Accurs di cum eo Doctores communiter errare, quia h*ς uon fuit Iustiniani mens in continuando hunc ti tulum . Mouentur pluribus : primo, quia in co
139쪽
tinuationibus Dei edis debet semper haberi respeetiis ad titulos praecedentes, non ad subsequentes. facita. ij. I.quartus C. de vel .iure enucl.de possent ad hoe ponderari innumere gl. qui in coniungendis titulis, hunc semper respectu in habuerunt. sed in hac continuatione non ad praecedentes titulos, sed ad Qbsequente de actio. respectum habet Accurs. erso bona continuatio non uidetur. Sed tamen huic rationi respondeas, i immo ad praecedentes titulos respectus habetur iuxta ordinem. . sit. supra de iure natur. & licet Accur s. relerat sie
ad titulum infra de ac t. hoc tamen subordinandemateriei ratione facit: quod permissum est .gl.uno
Doctor. ore approbata in rubrica C de aedend.
Secundo adducitur, quia continuatio ad proxi mos noli remotos titulos fieri debeta. ii. is de statu
igitur haec continuatio non ad proximum,& prae dentem ted ad remotum titulum supra de rerum diuisionestat, bona no uidetur. Verum huic rationi ea scribentium intentione respondeatis, ut quoties titulis medii inter titulum qui continuatur,de ad quem sit continuatio, non sunt dii formes: scd
eandem materiam continznt,admittitur cotinua
tio etiam ad remotos titulos: ita tradit Ialo. post
alios commuter insea de actio. in rubr. per textum in .l .isii tabul.testam . nul l .extis. Medium. n. pertinens extremorum coninnctioncm non impcditi .cum antiqaitas.C.de testam. ι duos reos. .lin. E.
de duobus reis.Cum igitur tituli medii inter hunc titulum,& titulum supra de rerum diu illo ditsormes no sint: sed eande rerum matcria contineant, ut constat ex titulo supra de rebus corp.dc incor p. Cotinuatio ista ex hac rone reprobari non debet. Tertio adducitur etiam , quia continuatio haec uniuersalis non cst:cum infra de action .dc de person .dibus, de de realibus actionibus tractetur :&tamen realium actionum mater obligatio non di-r di citur.I. primo. infra de action. t Nec obstat si dixeris continuationem debere seri ad ea quae pri cipaliter in titulo pertractantur. Salyce. in rubri .ea.C. de seruis fugiti. Cato Saccus, & uterq; Decius in rubrica.C. qui admit. sed in titulo infra de actionibus,de personalibus, actionibus principaliter agitur. ergo susscit si ad personales actiones
habeatur respectus: argu .l. si quis nec causim.issiceri .pet.quia dico ui immo intra de actio. principaliter de personalibus,& realibus simul tractatur: ut patet ex principio tituli, ubi utraq; actio secundum seribentes definitur. patet etia ex .f. i.f.aequc. di ex toto illo titulo, ubi permixtim utraque actio in rem, de in personam explicatur. 1 de ideo tu re- 'spondeas actionem quoque realem obligationem praesupponere: ut est text. infra de excepi. . items iudicio.α dicemus sorte infra. Nec obstat .d. . i. quia uult ostendere texi ibi eum, qui reali actione conuenitur, principaliter, de per se nullo iure obligatum esse: de ita procedit tex. ille .lamen pr
ptet istud accidens quod rem detinet, obligatus dicitur d. f.item si iudicio. Is t Quarto demum adducunt, quia si uera esset hae
continuatio, queretur rerum tractatum hic finiri, do actionum tractatum incipere. Hoc . n. in sua continuatione, vult Accur de caeteri admittunt:
sed consequens est falsum:ergo dc antecedens. Minor probatur,quia postquam in primo Euius uolaminis libro tractauerat Impera.de personis, tractaturus de rebus in titulo de rem diuisio. fecit quandam reru diuitionem:deinde in titu. de rebu4 corporalibus de incorpor. fecit aliam, quod si uidem quaedam res corporales sunt: quae tangi, ut aeri quo pollitia ut domus, uestis, &similia:quaedam incbrporales,quae neq; tangi, neq; uideri pollunt,qualia sunt ca, quae in iurecolistunt, ii tu suffructus,usus, haereditas, de obligationes inquit text. quom docunque contracte. sed in praecedentibus titulis tractatur de usu fructu, de usu, de de haereditate, de obligationibus aute ibi enumeratis nullii in hactenus est tactum verbum. ergo dicendum est adhuc non esse completum rerum tractatum: sed ad eius supplementum, de obligationibus este uidendum. dc sic obligationum materia no sub actionum, sed sub rerum tractatu contineri. Verum huic quoq; rationi ex Tollent. Hic respondetur: quod Imper. in subordinando hoe volumine no habuerit hunc
respectum: si enim ita es let, statim post titulum descruit.vel de usii, de habit. posuillet materiam vel haereditatuni, uel obligationum scquedo ordinem d. . i. supra de rebus corpor. & incorpor. Cum igitur hoc non faciat: uerisimile est quod nolit persequi diuisionem in d. .i. factam. Et si tu dixeris mimo Imperat .hunc habuit respectum, nam in .di. sin. supra de usu, de habitat . animaduertens secundum iam lactam distinctionem in d.I. i. debere tritinari, ibi de haered .de oblig. dicit ca, cum sit in tractatu acquisitionis domini j de haereditatibus,de obligationibus ii iis locis proponet. Respondeo P Imperat . in d.I.s n. non uidetur filis te eius intentionis: ut uelit principaliter de haereditatibus, do obligationibris: prout sunt rertim incorporalium species traetare, ut de usu fructu, de usu tractauit, sed
Incidenteriprobatur,quia materia lis reditatis non examinatur in hoc uoluinine, ut species rerum incorporalium: sed ponitur in tractam acquicdom. . ii .supra per quas personas: sicut igitur incidet et illa haereditatu materia ponitur sub aequis domi.
tractatu, ita etiam est dicendii, ν incidenter, de hscobligationum materia sub actionis tractatu pon tur. argu .l.Iam hoc iure.Εde vulg. de pupill .de hoc
sibi uoluit Imper. in d.9.fin. supra de usu, dc habit. dum ait haec de seruitutibus, usu fructu, usu,& habitatione dixisse fifficiat: de hereditatibus autem,&obligationibus si is locis proponemus. i. de haereditatibus sub modis acquirendi dominia per uniuersitatem de obligationibus sub actionum tractatu .sic tudemus cp alias obseruauit in legatis, defidei comissis infra. . sin. supra per quas Persen. Nicii ibi esset in tractatu quomodo singulae res acctuirantur, bc delegatis, de fidei commissis, quibus singulae res acquiruntur, est et tractandum, ait, legatorum
140쪽
torum,de fidei commitsorum ius, quo, & ipso iure
singulae rex uobis acquiruntur, opportunius ins
riori loco rescremus.& tamen de illis non princi paliter tractat: sed incidenter sub testamentorum materia, ut supra de legat. in prin. Et ex bis, ut uidetis potest dessendi hic Accurcta recepta cornu ni calculo continuatio, a Modcrnorii obiectionibus,qui ita postea hunc titulum cotinuabant. Res incorporales sunt, quae tangi non pollunt, qualia sunt ea sus in iure consiliunt. ut uirus, alius seu nus.
haereditas, S obligationes, quomodo linque contractae. I.i. supra de rebus corpor. dc incorp. In praecedentibus titulis dictum est de usu si ita usu, de horeditatibus. Nunc transcamus ad obligationes: &ita isti connectunt praecedetibus hunc titulum nostrum. Ex qua continuatione collat non recte sentire hic. Pet .de Bella re. Nic.de Neapo.N Fabridum dicut ιν supra de rebus co . & incorp. actio enumeratur inter res corporales: quia obligatio ibi enumeratur,no actio quae in hoc uolumine noconi praebcditur sub rerum tractatu. I. sin. supra de
iure natu .gent. Sc ciui. Haec continuatio ex pluribus in dubiu reuocari 'ricit . Primo,quia quoties
duo ita sunt connexa, ut alterum ab altero como-
de diuelli non possit, separatim tractari non debent, sed coniunctim. arg. . ita is qui supra de usu
commode ab obligatione diuelli: cum non detur actio: nisi adsit debitu:S: sic obligatio insta de act. in prin. Ergo obligatio,& actio dcbet simul tractari, non separati in . nisi si ibsti nendo hanc Modernorum coniunctioncm, responderis,u, licet obligationum materia sub rerii tractatu Explicctur: non tamen actio ab obligatione diu cllitur. Nam ut tradit Iustinianus in il .s.quartus. ca quae de cod. pCene loquuntur, dcbent in confinio poni. Imper. in confinio tractatus rurum posivit de obligationibus solum, ex eo, quia de actionibus mox erat tractarii
rus. Nec est absurdum sub diuerso tractatu oblitationem,atq; actionem elle: quemadmoduII . n. realium actionii inatres: que sunt dominia remm .f. i. infra de actionibus. tractantur sub rerum tractatu. ita etiam cst uerisimile, tractetu r Obligat io: quae
ut D t. dicunto mater est actionum persen aliuiaicet. .ea obligatio. t f. de procuratori b. statim dicemus. Secundo,N ultimo: quia quemadmodum in digestorum S . C. compilati anc Compilatores simul de obligat.& action. tractauerunt, ita etiam est ueri senile, in hac institutionum compilatione, ligationum, & actionum eundem este uoluerunt tractatum,non diuersum,S separatii: nisi di xeris , Q, diuerso ordine suerint Compilatores usi in subordinandis digestorum.&.C. titulis qua institutionis,ut unicuiq; patet. Constat igitur,ex his Q, utraq; continuatio potest disputando salie subia1tineri. Mihi tamen magis placet cortinuatio haec posterio quia negari non possumus absq; cauillatione, quin sub tractatu rerum hic compi aehenda-- obtagionum tractatus: ut ex. d. i.i. supra de re-
bus corporalibus & incorporalibus. & ex. d. fin. supra de viii & hab. constat. Addunt hic alii alias
continuationes, quas consilio praetermittor tum
quia facile polliunt reprobari: tum ci quia hoc nullam aifert utilitate. Et nisi super hoc hodie sorsan disput. lii ellet, tot uerba profecto no effudissem.
Io Ex hac etiam glos. 1 elicitur ui obligatio est mater actionis idem tenet luc Nico. tu Neapol. Fab. Aretin. Port. Tollent.& alij recentiores communiter.idem tenet etiam s.& ibi Sath c. in .l. ij. in principio. is mandati . lo . in .f. sin. infra eodem. glosin princi p. iκ uerbo superest infra de actionibus.& ibi Aretina alij si os .in. l. licet. . ea obligatio δε ibi Alb.& Bald .i f. de procuratoribus.& hic
ut concludam) est communis, de recepta opinio, probatur qx. l. licet. . ca obligatioA. de procuratoribus. nam parere proprie est matrum. Hinc partus dicitur, qui ex matris utero nascitur.ς. i. supra de in ξen. l. anniculus la n rima I.s n. st . de uerborusi in c. sed in. d. .ca obliῆatio.dicitur, ut obligatio actionem parit. ergo obligatio eli mater actionis. huic text. spondet Gomelius infra de actionibus in principio. quod verbum, parit in eo text. non accipitur proprie, & uere: ut debeat haec fieri generationis sui ilitudo: sed improprie, sicut accipitur in a. si bene collocate .i f. de usur. ubi pecunie usuras parere dicuntur: tamen non Potest dici quod fiat similitudo generationis,cum ex pecuniarum substantia non oriatur usurae. Verum lixe mihi Glutio ex duobus non placet. Primo, quia N in d. l. si bene collocate uerbum, parit, in- ducit generationis similitudinem.Vsure enim uicem fructuum obtinent. l. vlii .i fide usuris.quemadmodum igitur fructus dicuntur oriri, ex arboribus, ita etiam iuris fictione usurae dicuntur oriri, & nasci ex pecuniis. Praeterea eslo, quod uerbum ilhild, ibi non inducat hanc generationis si mii iii ldinem & proprie accipiatur: non tamen sequitur,quod ita debeat accipi in d. J.ea obligatio. quia in dubio non debemus a uerborum proprietate recedere. l. non aliter in principio. ff. de legatis. iij. Cum igitur, huius uerbi propria signi sic
tio sit partum significare: licet uno, alterove casu aliter politum inueniatur, non debemus ab eius propria significationc recedere. Secundo pro hac opinione adducitur hic, a Bellono textus optimus
seeundum cum in. l.ex placito.C. de rerum permatatione. ubicxpr se text. ait, quod sequuta stipit latio ex uerborum obligatione partibus actionem quaesiuit, & sic uidetur innuerc, quod ac Lio cae uerborum obligatione oriatur. Huic textui rcspondet idem Bellon. infra eod . . sin. quod contractus , de obligatio idem sunt. Verum uin haec re sponsio sit cotra receptam ab omnibus Minio ne,
immo contra ueritatem ipsun, ut ex diueritate nominum,& cx sequenti. I. infra codem. aperte constat. dc latius declarabimus. in .l. .fin. insta ita
spondeatis quod non dicit exi ex uerborum obligatione nasci actionem, sed quod stipui tioqu*rit stipulanti actionem ex uerbψrum oblisatione