장음표시 사용
261쪽
De Usu capionibus Lucubrario. II 8
mobiles uero decem annis inter praesentes, uiginti inter absentes ubicunque sint h. l.
Casus facile potest cotingi, licet in lege corri- Rente contingi no soleat, ut hic per Aldob. & ratio dubitandi esse poterat: quia cum dominium sit
de his,quae non pollunt nobis auferri sine contensu nost ro .l. in omnibus .st. de actio. & oblig. sed inussa cap. non adest consensus: ergo uidebatur dominium per usucap. transferri no polle. Contrarium tamen deciditur per ratione de qua in text. ne rerum dominia,&c. Et per consequens, ut sit aliquis litium finis l. fin. E. pro suo. Non obstat ratio dubit adi quia licet proprie de expresse non consentiat, is qui patitur rem sua usucapi,tamen qui tanto temporis spacio rem suam negligit uiri est, ut ea alienare non videatur. l. alienationis verbo. ff. de ver b. lig. Attento quod.l. in Omnibus. loquitur in casu in quo requiritur consensus utrinque,ut aperte ibi colligitur, & quando sumus in translati
ne domi iiij uigore contractus tantum:quod secus, in casu nostro.
et i Nota in primis ex isto text.* usucapio est intro
auctata inuema de iure ciuili propter utilitatem, di bonum piis. ut hic dicitur, iuncta. . l.j.ifcod. Et si tu dixeris, nota, immo est de iure gentium: quia usucap. est acquisitio domi iiij. l. iij. 1 Leod. sed dominium est inuentum a iure gentium.l .ex hoc iure.ffide iust.&iur.ergo&eius acquisitio. Respo- deo negando consequentia: quia videmus P qua-do ius ciuile alicui actui & nomen di formam dat,aetus ille dicitur introductus de iure ciuili, ut patet in stipulatione: na licet stipulatio non sit nisi
convcntio. l.j. . adeo isside pactis, tame ex quo ius ciuile Lute conuentioni iuris gentium nomen stipulationis dedit, & formam acomodauit, ut infra dever.obl. in prin. stipulatio dicitur introducta a iure ciuili. .de cotti tuta. infra de actio. l. i. iflocati. Doc. in . l. i. in prin. E. te verb. obl. sed usucapi ni ius ciuile de formam, ut infra patet in fi .lex .n stri, hoc etiam nomen usucapionis, tradidit, cum nusquam praeterqua iure ciuili. d. inueniatur usucapio: ergo non potest dici de iure gentiu , licet dominium iuris gentium sit. Et situ dixeris ex quo, usucapio formata est ex possessione,γε est de iure naturali. I s. in princi p. isde ac q. post. debet dici inuentione de iure gentium. Respondeo quod ius ciuile, licet accipiat substantias, ct creaturas iuris
sentium tamen tuas creaturas facit, nouas formas dando,quia licet ius gentium plures modos acquirendi dominia inuenerit, tamen hunc perlapsum temporis no excogitauit, sed bene ius ciuile, ut hic dicitur. Et si tu iterum dixeris, v hoc est contra text. in . raraetereamper alluvionem. lia pra de rerum diui labi, plane si longiori tempore fundo uicini tui,dce. Et se cum tempus si causa acquisiti nis dolii inii quod quide operatur in usu cap.& hoc fuerit inductu a Iure gentiu , apparet, ut usucapio a iure gentium fuit inuenta,ut quidam Modendi- γ cunt. Respondeo : u, in d. textu quod id non est, . propter tempus a lege praefixum, sed a naturali r
tione: quia certum est, γ s terra tua super mea ceciderit. tua manet,donec super mea coaluerit, in dicit lex in .l.hoc amplius . Alphenus. isti dano insecto, sed in d.I praeterea. de eo tepore a tu quo terra eoalescit: ergo non loquitur de usucapione, quae habet tempus positiuum a lege. Nec obstat, ut
dicit ille o copetat definitio usucapioni quia boc est omnino falsum: qilia cum usu cap .sit acquisitio, uel adiectio per dominii ciuitinuation postes sionis temporis lege definiti, & sic hic requiritudpossessio de tempus a lege definitu,sed ibi non definitur tempus a lege, sed naturali ratione propter unionem naturalem, nec aliqua requiritur potietasio. cum etiam sine possesiione propter unionem id procedere possit: ergo apparet definitio nullo modo competit. Quod aut ius ciuile usu cap. in duxerit ton uidetur tutum secundum Hottoman. quia lex xij. tab. id non induxit : ergo Iureconsulti introduxerunt,& tame videmus, quod ante id filii inductum a Platone in lib. legum. xij. Quare constat v, non ius ciuile Romanoru eam uiduxit, sed Athenienses. Verum cave, quia ante fuerunt leges xij. tab. Roman .quam fuisset Plato. Immo expresMsuit inducta a leg. xij. tabul. Vsiis & auctoritas sum di, bienniu, dcc. caeterarum reru usus annuus, &c. Postqua videmus cp usucap. est introducta de iure
ciuili quaeri posset nunquid inducta sit contra ius
naturale,quod gentium appellamius,iuxta. s. singulorum, supra de rerum diuiti. Et in hac.q.duae runt principales Dodi opiniones, quarum pruna est si contra aequitatem iuris gentium inducta, quam tenet Acc. in . . ius autem ciuile, se pra de iur. nat. sen.& ci. quem sequitur ibi Tollent. nu.xlv.post. Portium . nu. . idem tenet Acc. in .l ius ciuile.is. de iust. de iure, de sequutur Iacob. de Rau. Rameri Alb.de Ang. in .l.possessio quoq;.f. s. isde acq pocquos ibi refert Alex. Bald in .Lancillae. nu. x. C. de surtis, & hoc uoluit Aro in summa. C. de usu cap. Pro emptaolum. i.& glos. in .c. ius generale, prima distin. id sentit Port. hic. Mouentur isti ad id dicendu maxime ex duobus. lege scilicet, & ratione. lege mouentur per totus in . .habeat, ubi notat Acc. in auth .ut eccle. Rona cend .an. gaudet priuilegio, ibi, nec inquis omnibus
impium remaneat praesidium podera, ibi iniquis, id est, sine aequitate quae naturalis est .l.j. ff. de Pactis: ergo apparet V praescriptio est odiosa,& co
sequenter contra aequ itatem. Verum si contraria opi . substinere uelis respondeas hoc modo ex intentione Doct. non mirum
si appellatur praescriptio iniquum praesidiunuquia loquitur de praescriptione mala fidei in hila, ut textus innuit ibi, ut tutus peccandi locus etiam scien- etibus relinquatur cergo sequitur Φ s bona fide in-hita suerit contra aequitatem non erit: sed tamen hoc reprobat Alc. a ratione, cuia si veru esset id,
sequeretur et cum bona fide possit quis contra ecclesiam praetcribere: sed hoe est falsum, quia hoc text. nesat Alc. in Rubaextra de praescript. nu.V. Pex eo dicitur iniquum proidium priscriptio:quia
262쪽
sumus in praescribendis rebus ecclesiae,quae prs scribi non possunt ob negligentiam praelatorum, quae non potest ob esse ecclesiae ut in. l. iubemus. C. de sacrosanc .eccl. Vel tertio cogita quod ex eo, ibi dicuntur i ni qui, homines praescribentes, quia ccclelia dum petit rem suam, is obiicit praescri ptionem, qui licet legitimo tempore ante constituto possederit,ianicia ex quo cognoscit rem esse ecclesiae,iniquus reputatur, cam non restituendo: ideo dicitur nec tutus peccandi locus relinquatur. Quare est constitutum ut cen. ann. procedant qui longaeui hominis uita fiunt. tunc cnim non prs lumitur quis scire rem est. ecclesis, pro ut in breuiori tepore,quo potest scire, sed non pri sumitur set ..6 re. l. penuit. C. de cui R. t Aliam solui. dat Arius Pinet. in auth .nili. num. xx xl x. C. debon .matiost Corn. de Sori. quos allegat. Nam Iustinianus fauo eccles ijs costituit sola centenariam praescriptione in omni possessione contra eam admitti, de ratio
est quae redditur in text. ne iniquis hominibus.
legit. n. ne alias habetur passim, nec, R ibi, etiam scientibus quae signent id statui in elle omni pota sessore, ne ad milla breuiori ignorantes &bo. fit dei, iniqui etiam do scientes, eodem praesidio praescriptionis se tuerentur, de hoc modo defensionem illam improbam redderent .ex quo scientia dissicilia lime probationis sit. d. l. penuit.& isse intellectus
credo, quod uerus sit. Ratione mouentur demu , quia ut quis cum alterius dano locupletetur,est contra ius naturale.l. iure naturae. ff. de regul .iur.l. nam hoc natura. isdecondit .indebit .c. locupletari, de reg. ivr.in sexto.
sed in praescrip.quis locupletatur cum alterius dano de iniuria:quia ignorans ammittit ius suu:ergo dicendum est praescriptio sit contra ius naturale, de eius aequitatem. Huic rationi responderi potest dupliciter. Primo, secundu Acc. in d. l. na hoc natura,ubi Din. sequuntur, quod dispositio illius regulae non procedit in usucapione, dc praescriptione, sed restringitur de limitatur, cum sui culpa damnu passus litra quasi consensu. c. damnum de regu .iur. in. d. l. quod ex sua. ff. de res. iur. Sed hoc modo respondere est potius effugere, quam soluere argum.. Ideo secundo restandeas ex intentione Io. And. in d. c. pollessio,qitem refert de sequitur Alb. ibi. colum. ij. quod imo cum iure naturali concordat, nam licet non sit d irecte exorta a iure naturali,t men ad eius aequitatem indirecte est redacta: quia eadem est rectitudo Iuris naturalis & ciuilis, aliter,& aliter sumpta. Nam ius ciuile assutat tectitudinem iuris naturalis. Neminem cum alterius ia- ctura locupletari.) Sed ius ciuile declarat. d. regu . Iam, ne sit contraria caeteris regulis, quia si ad unguem seruantur, aliae regia is uiolarentur. quae magis sum seruandae, ut est illa. Quod peccatum puniri debet,maxime cotra bonum publicum, quod dat materiam litibus.l. properandum.C. de iudi c. Ae etiam illa quae est. quod bonum publicum c
mune est praeieredum cuiq; bono speciali de proprio, arg.l .i. Esolui. mat. sed si seruatur illa prima
regula fouetur bonii unius tantum,& uiolatur b num comune, quod praeserendi uri est. Exemelum etiam est de iure naturae aequum est, ut depositum restituatur. can. ius naturale. prima distinct.dc t
men stadius surioso depositus non reddetur, quia per id uitiaretur regulae de no occidendo, & de pace inter homines seruanda, quarum utraq; ex restitutione posset uiolari, in seipso, uel in alio. xxii. q. ij. ne quis arbitretur. & sic propter rectitudine
iuris natur , ceditur a regula iuris naturalis. Itaque ius legale non addit .supra ius naturale nouam rectitudinem, sed specificat illam eandem rectitudinem per quosda casus, in quibus seruatur ius naturale saltem secundu unam regulam. Vel licet in talibus casibus non seruetur sensus, quem praetendit secundum literam,seruatur tame, quod eadem regula intendit secundum ueram intelligentiam. Altera est opinio contraria ui et scriptio no sit contra aequitato naturale,qua tenuit Ioan ind. ind.c.possesior quem sequitur. ibi Alb. col. iij.de Ias. in . l. nam hoc natura it.de condit. indeb. Cagnol. tin .l. iure naturae .ff. de reg.tur. Abdi Faly. de 1 ero. nu. x .in rub. extra de praescript . de ista est comunis secundum eos, qua sequitur Balb. in d. tradi. in prima parte.q.v. dc Fortunius in . l. i.col. xv.ff. de Iust. iur. Arius Pinet. in d. aut h. nisi. C. de bon. mat ac Fem d. Vas l. in lib. controuersi Illustr. ij. e .lij. Mouentur ex pluribus, quae tamen ad idem tendere uidentur, Zζ primo. Nam ea iura quae habent eandem rectitudinem, una alteri contrariari non potest. Sed ius naturale, de ius ciuile habet eandem rectitudinem, ut supra dixi: ergo ad inuicem con cordant de contrariari non post uni. Verum si contrariam, rustinere uolumus re
sponderi potest, negando minorem, quia id quod est uisum aequum iuri ciuili, iniquum est de iure
naturali. probatur in iure praetorio, uod cum aequitate conssistat, in multis correxit iuris ciui-
Iis rigorem, ut patet, insea de bon. poscit. de alibi passim. Praeterea ius ciuile pro conuersatione iuris publici uiolauit ius priuatum, quod quidem ius
naturale non uidetur admittere, dc eius aequitas, itaque apparet ali alii esse rectitudinem iuris ciuilis,aliam iuris naturalis.
Secundo adducitur haec ratio, quidquid habet congruam de rationabilem causalia, concordat iurinaturali,sed circa praescriptionem ius ciuile habet
congruam,de rationabilem causam: ergo conco dat cum iure naturali.
Verum huic quoq; responderi potest , quod licet ius ciuile circa praescriptionem de usii cap. h beat congruam dc rationabilc causam, non tamcnsequitur . ergo concordat cum iure naturali: quia
id quod apparet congruum, de rationabile de iure ciuili, de iure naturae apparet postea iniquum: quia ius ciuile respicit rigorem, ius naturale inuitatem. c. pe. tra de rini tui. spoliat. Ex quibus constat , quod utraque opinio defensare pollet
263쪽
Ego tamen non putarem recedendum ab haepolleriori sententia, quod ii oti sit inducta contra naturalem aequitatem: ex duobus.Primo,quia Ius cano. totum consistit in naturali aequitate .c.dilecti .extra de iudi c. c. i.de paci .c. saepe . de restit .spo.
sed ius cano. admittit praescriptionem & cam approbat. ut patet in toto tit .extra.de prs script .ergo dici non potest di sit praescriptio contra ius natu rate,& hoc eo magis placet,u, eadem ratione idem tenentem inueni postea Alc. in d. rub. de praescrip. nu. . qui aliis quoque mouetur, uerum ratio ista tolli potest negando ci, ius cano.totum in aeqv itate consistat,& ius ciuile in rigore, qui a id non probatur in d .c. dilecti, cum id tantum uelit, p hodie non teneatur nomen actionis exprimere, sed pactum tantum explicet ex quo potest facile actio colligi, non tamen sequitur per hoc quod in simplici aequitate consistat totum: quia aliquando Ius quoque ciuile corrigit subtilitates aliquas iuris, &tame non per hoc dicitur in simplici de pura aequitate naturali consistere. l. pen. C. de euiei. Nec id probat tex. in d .c. pe. quia licet ibi corrigatur rigor iuris ciui. non tamen sequitur, quod in pura ae uitate totum consistat .cum ius quoque ci. aliqusubtilitates respuat. ut in i .pen. C. ad S.C. Tmbel. Nec t etiam id probat text. in d. c. i. de paci. super quo summopere digladiantur Doct. in rub. de uerbor. Ooli. an Oriatur actio ex palio nudo. quia ibi
non oritur actio ex aequitate cano. nec datur denuntiatio Euangelica: sed oritur actio ex pacto uestito cohaerentia contractus diuitionis, de pacis,
quae praecesserat inter Antigonum, de Optantium qui contra pacta circuibat plebes , de usurpabat populos: quam Antigonus Episcopus Maduren. hoc propolim in Concilio Carthaginensi. Primo tepori Syl. i. ut patet in d. c. i.de hoc est quod uult
iste text. de sic non probat istam aequitatem cano. Praeterea aut consideramus ius cano. secundiam sorsi iudiciale, de fori. de cocordat fere cum ci .ut per totum patet. Aut secundu tar. poli. de discordat,ut in .c.cum esses.ubi tres testes acquiruntur,& si duo tantum non ualet testamentum. Ex quo sequitur quod est coulta naturalem aequitatem, & per consequens non est totum fundatum in aequitate naturali. sed ab eo recedit aliquando ut in c. licct. cxtra.de testi. unde cum ratio. ista non urgeat.
Secundo moveor, quia si uerum esset quod prae scriptio essct cotra ius naturale, S eius aequitatem sequeretur, quod ius ciuile quod induxit illa obiectum esset & contrarium iuri naturali: sed consequens est falsum: quia ius ciuile in totum no recedit a iure naturalia. ius ciuile. ff.de Iulii. detur. ergo falsum est etiam antecedes, ta sic quod sit inducta praescriptio contra naturalem aequitatem. Hinc postea dicebat notanter Ang. in.l. sequitur.I.si uia. F.eod.Φ si partes concordes elegarunt amicabilem compositore, qui arbitrator dicitur, ad componendas carum controuersias secundum ueritatem, & aequitatem, quod talis arbitrator non
poterit reiicere exceptionem praescriptionis, nisi
de mala fide praescribentis edoetiim suerit. Idem
tenet Bart. in extrauag. ad reprimend. in verb. uidebitur. in s. ex alia tame ratione. licet Bald. iii l .i. nu. iij.C. de praescript. trig. uel quad. an. contrarium uoluerit,prout Balb.m .d. trin. in prima partc.pri n. in quaest .v.nu. ix. de cum Ang.est communis ut testatur Arius Pinet. in d. aut la. nisi . nu. xli. in s n.C. de bon. mater. Not. secundo ex hoc texi quattuor esse neces a-ria ad usii cap. Primo,bona fides. de scias quod bona fides ponitur multifariam in iure nostro, de primis, pro ut significat purum animii & ueram conscientiam ab omni fraude de calliditate seiunctam
Hinc dicitur bonam fidem in cotractibus con-sderari aequia elle. t.bonam fide.C. de aer.5e oblig. Secundo mo lo capitur, ut non significet tantusne dolo & fraude, sed aequitate de iustitiam. Hinc dicuntur actiones bonae fidei,quia in illis alter alteri obligatur ex bono & equo, teneturq; id praestare, licet expressum no fuerit. l.aediles ij. in prin.
ff. de edit .ediit. Et iudex habet liberam Diestatem iudicandi, quod sibi bonum N aequum uisum sue
rit. l. curabit. C. de tract. empl.
Tertio modo simitur ut in usucapione, luando quis caret dolo & fraude, di ignorat rem alienam esse, sed putat esse uendentis,& illum habere ius uendendi, ut hie dicitur. & in. l. bonae fidei. F. devest. lign. Est itaque bona fides ignorantia rei uel iuris alieni,quae bona fides in dubio pri sumitur. l. pen M. de euict.quod procedit in rebus corporalibus. Secus tame est in iuribus,ut hic per Ial. in addit . ad Port. num. xl x. Ista isitur bona fides primo exigitur in usucapione, ut luc dicitur bona side. Secundo requiritur iustus titulus, quod colligitur. ibi, no amittit, uel ex donatione, aliave qua-uis iuste causa & iste titulus non praesumitur,nisi
Tertio requiritur possessio, ut ibi, acceperit quia debetis scire quod ad acquirendam possessionem requiritur corpus de animus copulative. Nas acceperis aliquam rem, non animo possidendi, non diceretur acquisita possessio .l. iij. j. in amittenda.& l. quemadmodum .isde ac q. posscdc ideo dum
dicit acceperit intelligendum est suppositis terminis habilibus. i. animo possidendi. Quarto requiritur tempus continuu, ut hic ibi, anno de sic ν post essio no sit iterrupta, ut melius probat te c. lv. l. viai. ibi, per continuum trienniu C. de usucap.trans fide inaciij.is. eodem. l. it. C. de praescr. long.tcp. 1 litae cotinua possessio probatur altero de duobus mod. uel probatis extremitatibus quod acceperit possessionem, de quod nunc potias det, interim semper pisium itur possedisse, uel quod habuit principium possessionis, de quia iit
lapsum tempus requisiti im : quia ex possessione de prsterito simpcr prssumitur in or lens filii se co-tinuatam per. l.siue possidetis.C.de probat. cu ibi
264쪽
Quod tamen uerum est in possessione rem immobilium : secus tamen est in possestione rerii mobilium: quia tunc probato initio non praestamitur cotinuatio possessionis secundum Speculat. in tit. de act. seu petit. I. i.vcrs. quid si ago. Du. xxxj.quem sequitur Ant. conii. cxx.& Scysel j. in d. l. Celsus. nu. xlvij. Et ratio sendam talis est secundum eum, quia perseueralitia possessionis insurgit ex continuatione animi, ut notatur in d. l. siue possidetis,
di ina. i.inpianc.& j n. l.si id quod .f. fin .st. de ac q. Dis. sed ista ratio cessat in re mobili: quia statim,
quod rei mobilis custodiam amittimus,cius quoq; possessionem amittere dicimur. l. iij. . Nerua, &. l. rem, quae nobis. st. de acquir. post. nisi probaretur utrumq; extremum, quia tunc idem ellet, quod in
re immobili, cum eadem tunc uideatur uigere ratio. Et ista continuatio possessionis non solum in persona unius tantum praesumitur, sed etia de persona auctoris in personam succei ris .l. Pompo nius.f. cum quis, ubi Bart. st. de ac q. pos s. Quintum est requisitum postea,u, res non sit uitiosi,quod probari dicit Port. ex hoc text. nostroibi, cam rem, sed non uideo quo pacto hoc colligatur ex illis uerbis, licet text. pr supponat habilitatem rei, tamen non per hoc probatur ex istis
uerbis, scd ex text. infra. . i.&seq.
Not. tertio, ibi ne rei uni domini Q quod ratio ex qua nit inducta usucapio, cst ne rerum dominia sint in incerto .concordat text. in . l. j.ff. Od. &hac ratione in necessariam consequentiam sequi
tur, id quod dixit Aleutius in . l. tin. F. pro suo, ut aliquis sit litium finis . nam stante certitudine d
miniorum , consequens cst, ut lites circa dominiuexortae terminum & finem sortiantur. Not .est quarto,quod res mobiles triennio, immobiles uero decennio inter praesentes. xx. annis inter absentes usucapiuntur, ita dicitur hic, de iud. l.vni. ante si . C. de usucap. trans r.
Sed difficultas est inter Doct. investigare, qua
ratione sierit motus Imperator ad ita uarie constituendum,disserentiam poncs inter res mobiles, ocio immobiles. ' Et plures assignantur ration S, qua rum prima est, quod ex eo mi nus tempus est constitutum in mobilibus: quia mobilium uilis est &abiecta possessio. lai rem,ubi notatur. i f. de acqui. post . sed nos sumus in perscienda usucapione re rum mobi lium, ideo citius perficitur tanquam causa minoris considerationis: & hanc rationem assignat Alb. in d. l. vni.C. de usu cap. transsor. dc pr. ceptor Port.ut hic ipse resert. nu.xiij. Quam tamerationem reprobat Pori . hic quod illud, quod rei mobilis sit uilis Ie abiecta pollessio,procedit & uerum est quoad eius amissionem, de hoc uult textus in d. l. si rem . sed nos non sumus in amissione: sed in eius continuatione, & effectu, merito ista non urget tanquam ad diuersa tondens iuribus uulgaribus. Praeterea non uidetur necessaria ista consequetia: possessio facile perditur ergo est uilis Rabiecta,ut glos uult in d. l. si rem, ut iacile probari posset. Secunda igitur assignatur ratio a Port.
quod ex eo id est: quia possessio rei mobilis dicitatur esse nobilior considerata ex parte possidentis, attentaq; fragilitate culpae ex parte non Petentis: ar. l. si culpa .imile rei uend. Probatur secundu cuia quia maior est culpa eius, qui per triennium non petit rem suam mobilem, qua irequentissime utitur,quam rem immobilem in solo constituta, quae a in usu quotidiano non uersatur. Verum S haec secuda ratio reprobatur hic a Iasin additionibus, quia si ratio ista uera esset, sequeretur quod usiucapio triennalis esset odiosa: cum odio non petentis secundum istam rationem inducta dicatur uel salutem milia, sed coseq.est falsam, quia ista usucapio
est mere fauorabilis, secudum eundem Port. supra in Rub.N alii admittunt:ergo salsum est cliam antecedens & conssequenter u, ratio prsd .ucra sit. Vnde tertiam Iachi cassignabat rationem, quod eo id facitam est,quia res mobiles sunt minoris preiudici j, cum ut plurimum sint minoris aestimationis,quam immobiles, ideo non mirum si in cis acquirendis, ac etiam amittendis maius tempus est a lege constitutum.
Et si dixeris, dicebat Ias. reperiuntur res mobiles , quae sunt pretiosiores immobilibus, ideo ratio non urget. Respondetur secundum cum, P ea, quae raro accidunt non sunt consideranda .l. nam
ad ea &.l .ex his. isde legibus, sed quod res mobilis sit maioris pretii raro contingit, ut patet, C go,&c. Verum de ista quoque ratio facile subuerti potest : quia negatur quod minus praeiudicium adsit in rcbus immobilibus quam in immobilibus, quia immδ plurimi :& maioris sunt pretii
res mobiles, ut sunt gemmae, lapilli, de similes res, nec in his procedit ei spolitio l .ex his . oc l. nam adca . quia hoc non raro contingit, ut in d. legibus, sed frequenxissime, ut quotidie uidere pollulnus.
Praeterea negatur quod lex considerauerit Euiu
modi praeiu)icium in usucapione, sed solum inspexit bonum pub. N ex his constat, ui rationes hucusq; assignate facile tolli possimi. Quare cogita an huiusmodi ratio assignari possit, ui lex rus exerit solum ad postes sionem ex eo, quia possessio rei mobilis facilius amittitur, quam immobilis.
statim. n.u, eius custodiam no tenemus illius ponsessione amittimus: cu hactenus eas possidere dica .mur, quatenus si uelimus eius naturale possessione nanc lici, pollunius. l. iij.I. Ner .F. de ac q. post. Nideo, adeo breue tempus suit constitutii in eis usucapiendis, i secus est in rebus immobilibus quam possessione absentes de ignorantes retin mus a. pe res . . sn. m.n. se l. it. de ac uir. Dileis. oc ideo in his longius tempus fuit constitutum. Excitat etiam hic Ias. quae nam fuerit ratio qua motus fuerit legi, lator ad constituenda definitionem inter per nasprquentes uel absentes circa res immobiles usucapiendas, di non circa res mobiles,
S hoc relinquit cogitandum, sed forsan pollet assi gnari
265쪽
II mari huiusimodi ratio: lquia res immobiles supers in t Ze permanent semper in eodem loco, itaq; absentia causatur ex parte personae, no ex parte rei: de ideo fuit facta distinctio an persona est et praesens, uel absens. Sed ista consideratio non potest contingere in rebus mobilibus: quia res mobiles non habent certum, & delimatu locum: sed modo unum, modo alium sortiuntur: merito absentia, uel praesentia potius conlideratur:&inspicitur respe, iuper nae, quam rei in immobilibus: sed in mobili-Dus non potcst intueri tali dii serentia. Caeterum ratio ista facile impugnari possetinuia tuc procederet qn esset costituta differetia respectu rerii sed hoc est falsum: quia solii est constituta res cctu personarii an eiiciat in eadcin prouincia, uel diuersis, ut in. L sn.I. i. C.de long .icii p. praescript. non autem res coitu rerum, quae siue sint in cade prouincia, uel uicina, scii trans mare. d. l.s n.
f. de rebus Sc. l.um.y.cu autem. C. de usu cap. tran iocinan. non releri, igitur respectu rerii ditiarentianoprocedit, α cusequenter diista ratio no est tuta. Vel cogita an dici possit quod ex eo, id est, pr pter facilitatem amissionis possessionis .cum enim tam breue tempus in ea constituerit non uidebatur aequum tempus in hoc multiplicare. ι em Loc secunda posita in uerbo,bona fide, in tres
Idiuiditur partes. In prima ponit quando qui
putat uendentem dominum praesumitur bonae fidei . In secunda quod bona rides in dubio semper
praesumitur. I n tertia quo tepore exigatur bona sides in contraetibus. Secunda ibi,quae bona.Tert albi, igitur. Vt omnium corum quae dicuntur hic r Acca& Do 2.certa habeatur resolutio: triplexcienda est inspectio. Prima quando bona fides
presumitur, & quae requirantur. Secunda, tuo tam pore cxigatur. Tertia mi quid mala fides inter
ueniens interrumpat usucapionem.
a Circat primam duo sunt considerandi casus.
Primus est,quando sumus in rebus corporalibus,de tunc ista bona fides praesumitur, ut hic, A ret. uult Per.l.uerius. F. de probat.quia cum ignorantia praesumatur, ex ignorantia bona fides praesumuntur .l. penu I. de euict.de hoc firmant comuniter Doet. passi in dummodo interueniat uerus titulus, uel putativus, etiam errore iniusto. ita firmat Barian. l. Celsus. nu. x vij. quem alii sequanturiit. eod. Pcr.l. ipitur. .pen .st. deliber. causa dc ista est cois sent tia, ut per Balban V.Celsus in tortia parte . nu. ij. Quod declara uerum esse qua do no appareat alius antiquor possessor, ut per Accur.iu. . ii quis a non domino. ubi Aret. num .ij. supra de rerum diuis.
Aduerte tamen quod licet Doct. ita coin uniter teneam, & declarat Gloc hie. tamen mihi uidetur simpliciter tenendum esse etiam sine tuido praesumi. Nec obstat textus in d .f. potest quia ibi loquitur in libertate,quet cum sit res in stimabilis. .fin.
si pra qui b. ex cau .manumit .non licet. non mirum
si requirit causam ex qua quis se possit gerere pro libero a sua argui non licet. . fin. infra tit .primo. Nisi dixeriso ad hoc requiritur titulus ea ratio
ne: quia usucapio sne titulo non procedit. l. nullo C. de rei uend. de nos sumus in bona fide ad ii Ih piendum,meri id titulus necessarius est.
Vel torsim dici pollet, ad hoc ut praesumatur bona fides non sufiiciat titulus putatiuus in iusto
errore causatus, ut uult Bari sed ui requiratur titulus putatiuus iusto salieni errore causatus Ncc Obstat text. in d. . potest. quia loquitur speciali tauore libertatis: ergo incontrarium est ira coin uiae. l.
ius singulare. isae legibus. Sed reiciata communi, intelligenda est, ut ita demum bona fides praesumatur si fuerit allegat licet probanda non sit, ut declarat Bal. in. l. super longi nu. xj.C.dc Prs scrii'. long. temp. de sequuntur alij, quos refert Balb. ind. l. lsus. in tertia parte diu. iiii .per text. in l. ii adulterium. 3. idem pullioni. it. de adulter. Secundus in casus, quando sum ux in rebus incorporalibus,ut in iuribtis seruitutu,quaru usit pio omnino lege prohibita est. l. seruitutes.la. iiij.
quae licet per se nunquam longo ictore usu capiantur tamen cum aedificiis possuntil. si aliena. s. i. rLeod. ecquanuis mero iure seri litus tempore quaeri non possit, uoluit tamen lex coercere negligentiam hominum, de fauere uigilantibus. quare constituit,ut qui dui usus sit seruitute, neq; ui, neque clam,neq; precario, quadam quasi seruitutem acquirat. l.l. I. sua. ff. de aqua Plu. arcend. quae uicem seruitutis costitutae teneat .l.j.Qdeseruit. α aqua. in qua cum directa actio copctere non possit propter inhibitam usucapionem, utilis saltem datur. d. l.j. f. lin. N. l. si quis diuturno. ff. si seruit . uendicetur. Cumq; utilis actio effectu a directa non
differat utraque nempe eiusdem ius est. l. actio. is de nego. gestis idem Obtin obit qui longo i pore usus est ac si iure constitutam seruitutem hau uinset. In isti sitam seruitiatibus longo topore querendis,no praesumitur bona fides, sed oportet eam probare. nec sussicit Probare usum tantum, qui Labetur pro titulo d.l. si quis diuturno. nisi probetur aliquid, quo motus fuerit ad credendii sibi se
uitutem deberi. Puta,quia credidit costituenti do. minum este; ut in.l.j., scd si iure. ff.de aqua quoti. de aetii. lj. f. i. ubi Bart.ifide itinere actu'; priuato sub nu. ix. c.xij.quo probato incumbit actori probare it, ut, aut clam, aut precario , ab eo usus sit, i.
iij in prin. 9. i. ff. d. de itinere. N tradit hic Aret. in .ij. col. de ratio est, ut intclligas, quia in dubio
una lum; res praesumitur libera, l. altius.C. de seruit. aqua. Vnde si non fuerit probata bona fides, praelum itur contrarium, utens in mala si de suerit. ut etiam aduertit hic Iasad Port. nu. xx. Et ista bona fides no requirit titulum in seruitutibus d. l. si qui diuturno. intelligcndo de titulo a tertio li
bito: quia si a domino praedij sieruientis haber
tur , statim quaesta esset seruitus, nullo expectato
temporis momento, iuxta .l. sequitur. . lana. f. .
Quod tamen intelligas titulum illum non desiderari in seruitutibus realibus d. l. si quis diuturno, bccus est in seruitutibus pei sonalibus: ut in usu de
266쪽
usu fructu:quia usuarius, uel ii se fructuarius squiparatur domino. l. s n. in fine.C. de prs script .long. temp. Ita uoluit Bald. in .l .seruitutibus. la iiij. F. deserti. cum seruitus personalis in multis sit pars d mini j a. iiij. ff. de usu fructu,de ubi tractatur de domini j pristri ptione requiratur tit .d. l. nullo.C. de
Hinc postea dicebat Bal. in d. l. seruitutes.quod cum in ein phyleusi pertractetur de dominio , ac etiam in superficie emper requiritur tit .arg. not. in I .seruitutes a prima. isde semit .l .cum sponsus.s .in vectigalibus. isde publicia 5 a. si finita. I. ii deuectigalibus .ifidamno insecto.
13 secunda est modo inspectio, i quando, & quo
tempore exigatur bona. Et dili inguendum est, aut sumus in contractu emptionis de uenditionis, aut in aliis contractibus. Primo casu concludendum est bonam fidem requiri, & tepore celebrati coi tractus, de tempore quo sit traditio rei. Secundo casu in cateris contractibus sufficit, despectatur solii tepus traditionis. Ita tenet Acc.hic, di oes alii Nicol. de Neap. Faber. Io. a Platea Are.& Port. de Doc. alibi passim: quae distin tio proba tur manifeste de colligitur ex iuribus adductis hie per Acc. pertext. in I. iij. E.pro sellit. l. ij. in princi . E. pro empl. cum concordantibus adductis per Ac, cur ind. l. iij. E. pro solui. Sed dices tu quae ratio differetis est, inter contractum exceptionis S ueditio iis, de reliquos co tractus, e plures assignantur rationes, ut per Bart.
a 4 in da. ij. in prin. it. pro emptorrit quarum illa potissima reputatur: quia cum contractus emptionista ueditionis sit frequetior cotractus csteris alijs. Ideo propter eius frequentiam decisum est ut bona fides duobus temporibus requiratur: argu .l .aut facta. I. iin .ff.de poenis.de hac alsignat Accur. post Placent. in l. ij.in princ .is pro empl. de ibi eam sequitur Bari de alij. Idem tenent hic Nic.de Neap. Faber Ioan .apiat.& Aret. Et si dixeris immo propter frequentiam, facilius de citius sit acquisitio. l. ii isto in princ. 1Leod. Respondeas una cu Bari .de Castr.in d .l. ij. in prin. s. pro emptore, Post.Fabrum hic,quod facilius stacquisitio ex re propria , propter frequentiam, de ita loquitur.d. l. ivllo. cum dominus acquirat per eum quem putabat esse seruum. sed secus cst quando tractatur de acqui litione,cum damno alterius rq ut non ita de facili admittitur:ut in casu nostro. Hanc tamen rationem reprobat Pori .hic quia co-trarium v idetur dicendum quod si s requent ior est cotractus iste, fauorabilior debet eis ut citius usucapio proficiatur: ars. l.certi condictio.f.s num m .de l.singularia. st. uiceri .pet. Non Obstat dicit ipse, argu .d. l.aut facta. f. in. quia loquitur in de lictis, in quibus propter frequentiam favores adhibentur. Immo aduertas tu tr i ita ratio Doct. in contrarium retorqueri potest: quia si propter frequentiam mmis fauendum est:arg. l. l. sequitur. νnon ita stricte procedendum est in isto contractu emptionis; ut duobus temporibus requiratur bona fides, sed consequens est sil sum: emo de antecedens, de quod causa huius requisui sit frequentia contractus. Apparet itaque cui ista prima ratio quae communis uidetur,tuta non est. Quare aliam rationem assignat hic Portius post praeceptorem suum, quod in emptione non requiritur translatio dominij, i. ex empto .ffide actio. empti. sed si mihi sit promissa res dari, sufficit tantum tempore traditionis bona fides: quia debeo cogitare, quod tumore boni uiri, rem, quam sciebain alienam esse tempore cotractus, redemeris, ut mihi tradas, cum dominium transferri tenearis. l. ubi autem .f. sin. ff.de verb.oblig. Non est sic in emptione, in qua non debeo cogitarea uelis redimere a uero domino de dominium in me transferre. Unde debeo putare esse tuam tepore contractus. de hanc rationem
fuisse dicit I. C. in .s is, qui pro emptore.f. G. ff. eod. ubi rem alienam stipulari possum scienter, sed non emere,ut mihi dominium acquiratur: sed tamen rationem istam non sentit ibi l. C. sed eligitur ex glos de Din. non tamen eo modo, quo Pori .eam format: nam dicunt, praesertim Paul. de Castr. qui hanc rationem sentit dicens, st si soluatur mihi res debita ex stipulatione uel legato, licet tempore stipulationis sciam alienam, tamen tempore quo traditur, licet non sit promittentis, potest se obligare, de eam redimere, cum non sit u possibile. Veruin licet ratio ista uideatur fatis p Plaudens, quod stipulator possit arbitrari remine redemptam a uenditore, tamen ista ratio cum
sit de suturis contingetibus, quorum nulla in determinata ratio, mihi concludens non uidetur. Tertiani igitur assignabat rationem Alb. in da. ij. is pro emptore, quod ex eo duobus temporibus requiritur bona s des in emptione e quia cum emis et ionis contractus sit bonae fidei .f. actionum, in- ira de actionibus, ex conscientis rei alienae habitatempore contracius, cessat bona fides: de sic nul-Jus est quoad fauorem emptoris: arg. l. si in emptione.I. item ii emptor. isde cotrahenda empta Ο. cum sumat nomen ab actu emptoris, non uenditoris.
Caeterum de Ilia quoque ratio potin tubuertit quia si uera esset, sequeretur quod in omnibus co- tractibus enumeratis ind. Ir actionum, qui bonae fidei sunt, eodem modo duobus temporibus bona fides requireretur, sed consequens est falsitim iiii, in cotractu stipulationis pro dote,qui est bonae ita dei. d.3. fuerat . infra deae . non requiri turbo rasiades duobus temporibus, cum tantum in contractu emptionis hoc cautum reperiatur, ut in . .l. ij pro emptore cum ii milibus: ergo talium est etiam an recedes. Et consequemur quod ratio Alb. bona sit. Et ex his constat quod nulla hucusq; ratio assignata,adeis tuta est ut controuerti non possit. it Quamobrem ueram differentiae rationem alia ras coniungedo utranq; rationem de Portii de Alb. quam qui de se ui crunt, sed nequiueriint ita expli II cite ponem, i Nam scire debes quod res aliena potest in stipulationcm deduci ab utroq; sciete alienam et te. Lodem modo testator potest legatutem
267쪽
alienam scienter. .non solum. infra de legat.& l patario scienti alienam. d. l. si is, qui pro emptore. sna. Teodem. de d. l. iij. de d.l . Sed res aliena si uendatur a sciente,scienti alienam esse,c'ti tractus est nullus, de emptio non tenet; uel si ab ignorante scicnti .d. l. si in emptione. I. item si emptor . in principio,&l demum. f. sina ibi, iudicium, quod
ex eo bona sile descendit ex utraque parie ue- mente stare non concede ute. E. de contrahenda emptione.
Modo sic usucapio sine titulo non procedit, ut patet in textu nostro: dc diximus supra Sed in proposito, qui emit rem sciens nullum habet titulum, ut dixi; ergo non mirum, si tempore contraditas requiritur bona fides, de etiam tempore traditionis, quae requiritur in omnibus. d. l. ij. is pro
Cogita tamen: quia ista ratio uidetur contra textum in d. l. ij. in f .separata. pro empl. luia procederet, quando utrinque eli mala fides: sed secus, quando ex parte emptoris latum d . . separata. tamen ut aduertit Glo. licet uere emerit 'uo adfactum, tamen quo ad ius est nulla; quia est contra tex .in d. . ilcm si emptor. Vnde ego cum hac ra tione transeundum putarem. Cogitate. Tertia est modo inspectio, nunquid superu : niens mala fides interrumpat usucapionem iam cspiam. Sed prout duo reperiuntur iura, qua cir . ' ca usucapionem uersantur, ius ciuile,scilicet Sc c nonicum. ita duo sunt considerandi casus. nam aut loquimur secundum ius ciuile, aut secundum ius 3ο canonicum. t Primo casia concludendum est,sciet iam rei alienae post cspiam usucapionem, non i ter rumpere . ita concludit hic Accurs. Nicolaus de Neapol. Ioannes faber, Pori .nume. xxij. Angel .col. ii .idem tenet Bar. in l. naturaliter. num.viij. quem caeteri sequuntur. F. eodem. Quod manifeste probatur per text. in l. sequi tuti de illo .ifeodem. in s ne dc in l. . . boc tam tummodo adducto hic, per Accur.C.de usucapio. transsor. l.iusto .f.de s posLis eodem. Hoc tamcn declaratur dupliciter Primo dcc Iaratu .ut ista mala fides superueniens noceat,& preiudicium afferat in petitione haereditatis, ita tenet Accursi cuius intentionem declarat Ioannes
Faber hic, hoc modo; sed obscure loquitur Faber: ideo se ire debes, quod titulo pro haerede non praescribitur haereditas ipsa, nec acquiritur nomen haeredis.I. regulariter.ff. de peti. haredi. de ille di
citur pro haerede possidere,qui p utat se haeredem,l.pro haerede, eodem titulo.
Item secundo sciendum est, quod petitio boreditatis non datur contra titulo possiaentem .l. hereditatem. C. qui b. u.long.tem po .cess. praescrip.
Et quae sit ratio, assisnatur per Acc. ibi. Exemplum est; ergo secundum Fabrum quis non eratha rcs uere, sed gerebat sebs haerede: putabat enim se haeredem esse, potest iste, licet non habeat iussum titu. praescribere huic actioni spacio xxx. norum, licci nec ab initio bonam fidem babuerit,
ut in l. haereditatis. C. de petione haereditat. de Lhaereditatem. C. in quib. cau. ccsat long. icu P. cum ista praescriptio sine titulo de bona fide currat. l. omnes. dc I. si quis emptionis. f. i. C. de praescription. triginta uel quadraginta annorum. Sed si essemus in casu, quo datur petitio haereditatis contra titulo possidentem, ut per Gloss. in d. l. haereditatem. C. in quil, .cau. cessat long .temp.tunc ab
initio sui scit bona fides, nec nocet posterior scie-tia, ut in alijs, de tollitur decem annis, ut in l. fines. s. sina.C. de edict. diu. Adr.toll. Non obstat secundum eum. l. sed de s. s. de eo. uersic. quod si ab initio, de quo per Glo. hic; quia loquitur,quomodo competat petitio haereditatis, non quo ad praescriptionem, in qua tamen procodit dicta regula, quod ab initio susticit habere bonam sidem , ac etiam in usucapione, dc hoc modo intelligit Accurs hic, Faber, quem sequitur Ar
Verum aduertas, ca, licet ista uera snt in se, in quo ad intentionem Gloss. nostrae non uidentur conuenire: quia hoc modo intelligendo Glo.male Ponit hanc declarationem: quia si intelligimus catu, quo praescriptio triginta annorum currit cum mala fide, eius declaratio non cadit: quia licet ab initio adfuerit bona fides, de superuenerit mala, quae obcst; procederet quando a pri ncipio neces Laria esset bona. Si uero casu quo datur contra titulo possidentem, quae tollitur spacio decem annorum ; tunc opus est bona sile, de posterior non nocet, ut in alijs,ut ipse admittit; ergo non ad propositum Glois. 'uae uult quod noceat. Ideo intelia ligendum est dictum Accurs secundum legem, quam allegat iuxta doctrinam Bar. in I. non solum. .si liberationis. ff.de lib. legat. Deci . in Ledita. nu. v. C. de edendo. Sed Text. in d .l. sed Se s. I. quod si ab initio, noloquitur de prascriptione, uel usucapione; nec etiam quo ad id ut competat haereditatis petitio, ut Faber uult, sed solum quo ad perceptionem fructuum: qui quidem ueniunt in petitione haereditatis ut in d .f.quod si ab initio, cum praeced ti: dc l. item ueniunt. . fructus.eodem titulo, de sic una est actio pro re principali, de fructibus. de ratio est: quia istud est iudicium uniuersale, ut tradit Azo in summa, num e. ix. C.eod. se peti .haered. de plene per Alexand. in l. si marito.I. fina. E. tui. matrimo. Quod secus cst in iudicio singulari, de particulari: quia res uenit iure actionis, fructus ossicio iudicis mercennario. Vnde lata sententia
super principali tantum , dicitur extinctum ius petendi Ductus. l. iiij.ubi Din. C.depositi. Loquitur itaque d. . quod si ab initio, ut Nicolaus nic, de Port. aduertunt quando quia a principio habuit iustam causam credendi haredit tem ad se pertinere, Se sic a principio fuit in bona fide . Sed si ex post faeto superuenerit scientia, quod ad se non pertinebat, tunc more praedouis uidetur se gerere, de in uasor iudicatur de tenetur ad omnes fructus restituendos: per rationcm
268쪽
quam assert VI p. ibi, parui enim refert. Et ita intelligendo illum text. ut uere loquitur, & Docto. ibi intelligunt. apparet quod declaratio Acc. hic non procedit ad propositum , licet uera sit in se quo ad fructus: sed ipse uidetur uelle declarare , quo ad praescribendam petitionem haereditatis; in qua sitfficit ab initio bona fides, ut Faber& alis uolunt. quod tamen non probatur in d. f, quod si ab initio.
Secundo declaratur ita demum superuenientem malam fidem non interrumpere praescriptionem is stiperueniat silum conscientia rei alienae . non tamen quod sit uitio serti assecta: sed si huiusmodi scientia saperueniat, tunc omnino impeditur praescriptio; ut tradit Bar. in l. naturaliter. mi .viii. is eod.ubi Claud. de S seli. nu .vij.Cast. in I. si ancillam istro suo.& hoc probatur in distinctione, quam facit Pomp. in da. si ancillam. 37 1 Secundus est casus, quado inspicitur ius canonicum ,& hoc casu concludendum est,quod huius. modi conscientia rei alienae cspiam usucapionem omnino destruat,cum omni tempore bona fides re uiratur Ita tenet Ioannes Faber hic, Ioannes alatea, Aretinus, & Portius, Bartolus,Cumanus, Salycetus, & Claudius, in l. naturaliter. is eodem
Baldus, ct Angelus, in l. super longi. nume. viii. C. de praescription. longi temporis, & Gloss. de Cano. in caritu. fina. extra de praescription. & in capitu. possessor. de regulis iuris, in vi. Quod probat textus in d. capitu. polles r.& ind.c. fina. ibi, oportet, ut qui praescribit in nulla temporis parte rei habeat conscientiam alienae, &circa hoc hodie standum est dispositioni iuris canonici : quia ubi agitur de peccato semper debet sari iuri canonico, ut tradit Glosis in g. penultimo. infra degradibus. Docto. in cap. i. extra de
noui operis nuntiation. &inc. ecclesia. extra de constitutionibus. Sed mala siles uel bona concernit peccatum in materia praescriptionis. d.c. sina.&d. c. possessor. ergo hodie tantum ius canonicum spectari debet: & ita passim communiter tenent Docto. in dictis locis.13 Advertas tamen secundum scribentes, ut i ista mala fides in proposito ita sumi debet, ut quis firmiter credat rem esse alienam: secus si dubitaret tantum: quia ista non dicitur proprie nata a fides firmiter di irrevocabiliter. Hinc postea est, quod si ego ab initio arbitratus sum emere a uero domino, & cspi usucapere , deinde surrex it fama, quod uendens non erat dominus in de hoc dubitare ceperim, postea ab hac titubatione recesserim, quod ego usucapio,&praescribo: quia ista non dicitur esse firma & irrevocabilis mala fides. Ita dixit Innocentius, indicto capitulo finali, extra de praesicription. post Gloss. tui, quem sequitur Baldus, & Abbas, &Ιmola. Idem sequitur Bariolus, & alii in d. l. naturaliter. nume. ix. de qua late per Claudium. E. eodem. Baldum, de Angelum, in l. super longi. de longi temporis praescription. Imol. Alexan A ret.& Iacin l. iij. .genera. F. de acquirenda pocsessione. Ioann. a Platea, & Areti. Eie. Et ista est communis & reccpta sententia , ut Alexand. dc Iac testantur. N ita tenendum est, licet Hostien. in capitu. si diligenti. & Antonius de butrio, ind. cap. sna. contrarium uoluerint.
Hinc est, quod si bona fide emerim, & pcndente usucapione dominus denuntiauerit mihi, uod res est sua: licet huiusmodi protestatio Menuntiatio ab initio, quem faciat praesumptiuunt alae fidei. l. si fundum. C. de rei uendication. tamen quia est simplex denuntiatio faciens me si lum dubitare , non firmiter, sed reuocabiliter;
ideo non impedior usucapcre: argument. l. alienam. E. pro empl. Ita uoluit Innocentius in capitu. dilecti filii. extra, de maioritate & obedie tia: quem sequitur Bariolus, in d. l. naturaliter . numero ix. de Baldus, ind. l. super longi. num mero viij Iuxta hoc quaerit Aretinus, nunquid mala ta st des 't superueniens post persectam usucapionum, obliget ad restitutionem in foro poli, & sic in s ro conseientiae λ & licet nonnulli teneant, quod
se: tamen Doctores magis communiter tenent,
quod non: ut in dicto capitu uigilanti. ubi A . di Fely. & in dicto capi. filia. & Innnocentius in
Capitu. cura. extra de maioritate, & obedientia. Ioannes andrsae, Dynus, de Albericus in dicto capitu. pol sessor. colum. final. Bariolus in d. l. naturaliter. nume. ix. & Io. Faber hic, & Aretin.& hanc firmat suprascriptus Doct. in xiij.quolibe-to,articu .vi. dc Balbus in tertia parte principali,in secunda parte, quaestione septima. Quod probatur ex pluribus. Primo, quia nullus tenetur restituere illud ,quod iuste pol sidet. cum illud quod iure habetur iuste possideatur,& bene; nec alienum est. xiiii. quaestione quarta, can. quid dicam . Sed iste ut praesepponitur iusic possidet; e go non tenetur restituere etiam mala lside super
Secundo, quoties actus est persectus secundum legis dispositionem, si postea peruenerit ad cum calum, a quo incipi non potest , non redditur nullus. c. factum legitime, ubi Dynus, de regii l. iur. in V. Sed in proposito praescriptio fuit perfecta cum bona fide, secundum Cano. Ergo mala fides superueniens post eius persectionem , non
In quantum etiam Ias hic quaerit, quaesit ratio diuerstatis, quod desectus possessionis in te
rumpat usucapionem. l. naturaliter.st. eodem. Ec
defectus bonae fidei id non operetur, & reddit rationem ex doctrina Barioli, in da naturaliter, in dio finalibus uerbis. t Nam non ualenti agere non currit praescriptio. l. j. in s ne. C. de anna. cxcep. sed si praescribens desinit possidere, & est rupta possessio, dominus non habet, quem continuo conueniat; erso no mirum si interrumpitur, quod secus est desciente bona fide: quia semper domi. nus agere potest.
269쪽
. cogita tutamen, an ratio ista latius declarari possit; nam ad rem aliquam introducendam, requiritur concursus causae remotae, dc propinquae: ut supra diximus de possessione. Et cum ad usuc lionem, seu praeseriptionem requiratur concuriis harum causarum; ut puta bonae fidei: quae est cauta remota; & possessionis 'uae est causa conseruans,& propinqua: & causa remota requiratur tantum tempore introductionis, ut corpus in possessione: quo remoto non deficit possessio, ita est bona fides: propinqua uero, quia conserit at s a- Der requiritur, ut animus in possestione . ita posta sessio quae est causa conseruans,& propinqua usucapionis semper requiritur, qua deficiente, desicit usucapio. Sed quia ista polle isto debet habere
iustam causam, s)u putatiuam, ideo requirit ad conseruationem usucapionis titulum. GLO. ne rerum dominia. ponit aliam rationem, iuxta quam Aretin. hic quaerit. nunquidii possit 1 per pactum impediri praesicripti O,necu tat e Et in hae difficultate multa eirandunt Do n. uarias distinctiones afferentes. Ego tamen ex intentione eorum ita distinguendum esse censerem, condiderando duos casus principales, quorum primus sit quando iam snita & completa praeseriptione partes paciscuntur, quod exceptio proue niens nescio praescriptionis effectum non habeat .& opponi non posisit; & hoc casu concludendum est hoc pactum ualere. Ita tenet Bald. in authen. quas actiones. nu .vij. C. de sacrosan. eccl. Cast. in l.j. E codem titulo nostro. Bart. nil. xxj. αRip.nu .cvj. in I.nemo potest. F. te lega. i. Aret. hic, col. ij. de refert Fely. in rubr. extra de praestrio. nu-mcro xij.
Et hoc per notata in l. si quis post 3. per Batto. Ede fi dei uisoribus, dum uult, quod fidei u ssio potest stare sine effectu, sicut igitur fideiussio sine effectu stat, ita & usucapio in cassi nostro, sed ta men ibi errore ductus dedit fideiussorem, hic adest pactum.
Probatur tamen hoc, ratione: quia exceptio ni iam competenti renutiari pol si l. sed & si quis. s. quaesitum ubi not. Docto .st. si quis caut . sed no praesupponimus exceptionem istam praescriptionis iam competere. ergo renuntiatio, di pactum eam tollit, & ita concludas. Secundus casias principalis est, quando pactum tendit ad impediendam usucapionem uel praestriptionem ne currat,& perficiatur,& hoc casse iterudistinguendum est. aut fit super u capione, uel praest riptione fauorabili uel milia: ut trium,x .uel x. annorum, & tunc interrumpitur eius cursus, sed hoc non ex ui pacti, sed ex superuenientia malae fidei, ex qua praescriptio interrumpitur. d. c. uigilanti .extra de praescript . Barto. iii l.j.ti .eod. de in 1 nemo potest. nu. xx. Alexan&de Rip. nu .cvas delega. i & Cano. in d. rub. de praescript . Quod probatur inani seste in c. sin .extra de pr seriptio.c. pollessor de regu .iur. in vj. injecto iure canonico, quod inspici hodie debet. Aut uer-
2 2. satur huiusmodi pactum: claea praestriptio item
odio sun mere, in odium non petentis; ut triginata, uel quadraginta annorum: & tunc non potest ualere, ita tenet Bar. de Castr. in da. i. ifeod. Bar.& alii, in d. l. nemo potest. de lepat. i. Aret .hic nonis .in d. rii br.extra. de praescrip t. de Balb. in v. pari quintae partis prin. q. . Hac ratione mouentur; quia iuri inducto in odium non potest renuntiari pacto priuatorum: argumen . l. tam & si F. ad S.C. Macedonia. sed ista praeseriptio est introducta in odium negligentis , ut supra diximus: ergo pacto impediri non pomi est. Secundo iuri introducto principaliter in priuatain utilitatem, secundario in publicum, renuntiari non potest pacto priuatorum. l. de die. E. de pactis dotal .l.quemadmodum .ifide agri c. & cm- illa libr. x. Bar. in l. ita spub. F. de pactis. sed ista praeseriptio est introducta principaliter fauore priuatae utilitatis iecundario publicae Doctoan d. Li. Leodem, ergo pacto tolli non potest.
Et si dixeris, aduertas id quod potest lex, po
test & pactum. l. non impossiuilem, ubi notatur. E. de paci. sed lex potest tollere praeseriptionem. l. competit. C. de praeseriptione triginta annorum. cum eius sit tollere, cuius est dare. l. datum. C. delegat. ergo sicut lex potest tollere eam, & imp dire, ita et pactum
a 1 Respondeo 1 quod tunc id quod potest lex,p
test & pactum, quando eandem haberet paritatem , ut quia pactum fieret per uniuerlitatem, secus si per priuatos, ita declarat Alb. in I iij. in s.
- Aut pactum non sit simpliciter, ne currat, sed fit pactum, ut diiseratur, puta quod praeseriptio triginta annorum adimplenda non sortiatur eis clum usque ad quadraginta, uel quinquaginta, α timc hoc casu concludendum cst, per pactum prorogari posse talem praeseriptionem. Ita tenet Bal. iiii. ij.nu. iij. C. de aedit .act. Idem uidetur tenere Alex. in l. nemo potest.nume. xxvi. ubi hoc firmat Alb. in secunda col. Rip. cxii de le&j. Feb. in rubric.extra de praeseripi. nume.xiij. An se in Auth. ut de caetero commut.eces. in s. per illum textum. iuncta Glosis fen.
Quod probatnr,secundum Ang. in d. .sna. in Clo. pen. Nam dicitur in d. f. sin. quod licet emphyleusis perpetua esset prohibita .s uero.in au
theu. de non alien. aut permut. quod tamen core tum fuit, per ν. licentiam. in auth. de aliena. 5 cmphyt. tamen ipsae ecclesiae ad inuicem possimi em. phyleusini in perpetuit costituere. Subdit v, hodie correctum sit, quasi uelit dicere Glois. hoc ex pacto procedat. Ita uult dicere Ange.licet tempus sit constitutum praescriptioni, tamen ex pacto potest prorogari, ut ibi, Tamen ut etiam Alexandis aduertit. hoc noli probatur ibi concludenter: quia id non procedit uigore pacti, sed uigore lepis permittentis hoc expresse: quod secus in ca iii nostro.
270쪽
Verum secundo dicunt hoc probari per rex. in
I.hoc iudicio. i. n. Ecornu diuid .in eius distinctione: nam pactum, quod nunquam diuidatur , non ualet, sed usq; ad certum tempus tunc ualet, dc tenet: codem modo in casu nostro, pacto poterit
prorogari tempus praescriptionis. Verum milii uidetur, v nec iste tex.probet haeopin. quia tunc procederet arguinctum ex eo text.
quando lege cilci constitutum eii pus ad diuidendum, S ex pacto prorogaretur tempus, ut in casu nostro est constitutum. ideo cum termini sint diuers, illatio scri non potest. Tu tamen adducas hanc rationem: quia sicut uidimus in primo casu, si per pactum potest impediri effectus praescriptionis expresse,eodem mo dc tacite,cum taciti, & expressi par sit iudicium. l. cuquid. ff. si cetapet .sedisti tacite uidentur impedire effectum pra lariptionis; ergo tale pactum te iactet Minor probatur: luia certum est ιν pinscriptio nopotest in i pediri , ut supra uidimus in secundo casu, ideo stante pacto no erit impedita prs scriptio, licet eius ei lectus sic,quia statim adueniente tempore a lege a sit gnato erit per ei a praescriptio; sede Letum situm non poterit sortiri nisi in tempore pacto compraehenso. Praeterea, si pacto potest tolli in totum effectus praescriptionis, ut in primo casu, quod maius est;
ergo multo magis poterit ad tempus impediri, ne currat: arg. auth. multo magis. C. de sacros Eccl. GLOu in uerbo per triennium, in tres diuiditur partes. In prima unum ponit, in quo convcniunt praescriptio, de usucapio. Insccunda uniam in quo discordant. In tertia assignat rationem secundi dieii. Secunda ibi, de in usucapione. I r-tia ibi, de est ratio. Ex hac Clo.notatur in pri
nas, At In tantum in usucap. requiritur continua
tio Polsessionis, ut nunquam si interrupta, per t. nunquam. la ij. f. j. Teoclem. de quo diximus supra in notabilibus. Secundo colligenda est differentia interussicapionem,& prs scriptionem in earum fine,& implementomam in usucapione sufficit tetigit se ultimudiem, ut in l. in usucapionibus.F. d. ubi notatur. I in usucapione. ff.do diuers.& tep. praeseri .dc hoc non soluin in usucapione, sed etia in praescriptione x. uel XX. annorum procedere,qui est imita partim fati orabilis, partim odiosa. In praescriptione autem triginta annorum s cus cit, quia requiritur, v tota dies ultima sit im- . pleta,& de momento ad monactum proceditur, ita
tenet Glo. hic, Nic. de Neap.d Faber Glo. Bar. de alii, in d. l. in usucapione. it.de diuers. dc tep.p script . de alibi passim, refert Balb. in tract.prsistri. in prima parte quaris partis princ. in ult.q. Quod probatur in l. in omnibus. la i. fide act.dcoblig. in olbus temporalibus actionibus, nisi nouissimus totus dies impleatur non finit obligationem. Et ro diuersitatis est secundum eos,quia usucapio de praescriptio x. vel xx. est fauorabilis uel ultima ni ista, praescriptio uero xxx. est odiosa , io magis e restringedaa.cu quida. F.de lib. de potau. Verum circa hanc rationem aduertas, quia licet
uorabilis mere .praescriptio xxx. odiola. illa x. uel xx. mista, ut per Bar. in l. naturaliter. E. o. iamc de iure,hoc non probari credo. nam eorum fundametum est solum . in I si.I. s. C. de edict. diu. Adr.toll.
α Sed i si recte ille tex .ponderetur, id non probat, quia illa uerba sicut ex una parte reseruntur ad praescriptionem longissimi temporis, quae est ex clusiua,de nullum tribuit ius possidenti, nisi nuda exceptionem. l. si quis emptionis. s. j . C. de praescriptio. triginta annorum.
Illa uero uerba, uel ex utroque latere reseruntur ad usucapionem trienti uel decennii, quae sunt translativae dominii: de istae auferunt ius uni, dc tribuunt alteri,de hoc sibi uult text. ille, quia quedam est praescriptio quae tollit ius domino & aliae duae quae tollunt domino, do tribuunt possidenti: ut per Nicol. Ub. in ultima opposit. de Balb. nu. xxxvii. in d. l. s. contrarium ergo probatur hic, in
ret. E. eod in . GLO. in uerbo id est: declarat qualiter longum tempus accipiatur in realibus. In secunda qualiter in per alibus. Secunda ibi, ilcm aliud.
Ex hac elos. elicere debemus, quod longum tem pus multipliciter sumitur in iure nostro. qua doq; pro spacto x. vel xx. anno. ut hic. quandoque pro spacio xxx. ann. in actionibus personalibus ait in l. neque .C.quib. non obiic. long. temp. praescript . dc I. ii.C.de consti . pecvn. ad duetis hic per Glo. Sed ubi hoc iure cautum non rc peritur, tunc resdclinarbitrio iudicis, ut notatur in l. si finita. f. non au Din. Ede damno infect .in l. desertorem. . descr-tor. Edere milit. Sc tradit Vlp.in l. j. Ede tur. deli. GL o. in uerbo praetentes, d clarat quando dic tur praesentcs, uel absentes, pro cuius faciliorias intelligetia praemittas, Ulprouinciae dici e sum,Pprocul ab Italia armis fiterint uictae, de eas Populus Romanus prouicerit. id est an uicerit authore Festo. Quare prima Sicilia fuit appellata proii incia , ut tellatur M. Tullius actio. iiij. in Verre. Sicilia princeps se ad fide, amicitiaq: Popul. Roma. applicuit. dc prima otiim prouincia appellata est'.
Et aliae erant consiti lares, aliae proconsulares aliae praetoriae, secundum Strabo. de tradit Budeus in annota. in l. si aliquam .ssi de officio proconsu. Aliae erant etiam continentes,quae modico freto, uel nullo, Italiam contingebant ut Sicilia. Aliae transmarinae ut Africa ut in l. notionem. f. continentes,ubi Alex. fide uer. sig.Et ita accipiem prouinciam, Italia non continetur appellatione prO- uinciae, ut se pra. de excusat.tutor. in principio.
Alio modo sumitur prouincia respectu diuisonis, ex nomine secundum communem usium loquendi,ut Thuscis, 'mbriae, Piceni & similium, ut ser Host. in c. nonnulli, extra de rescrip. de Cy. iii lina. C. de lonsi temporis praescriptioni. de per Aret. llic, col. iij.