장음표시 사용
271쪽
Aliquando secundum Canones consideratur respectu Archiepiseopatus ut omnes ciuitates, quae sunt sub uno Archiepiseopatu, faciunt unam prouinciam, ut per Bart. in extrauag. qui sint rebelles. in uerbo Lombardiae, & Aret. hic.
Quandoq; prouincia dicitur,quae sub uno prε- statu est, & sub unius regimine, ut Faber hic tenet,& Doct. in . . l. s. C.de praescripti. longi temp.
Bar in d .extra uag. qui sint, in vers. Loin bardiae. Hinc postea notanter insertur ca, unica tin ciuitas quae estproerii,& distincti regiminis, de de faeto non subest iurisdictioni superioris, prouincia
facit. ita dixit glo. singularis reputata in d. l. s. C. dPriscr. long. te p. ut exemptu ponit Bal. ibi, in ciuitate Florenti. nostra, ct ienatu: tunc temporis. vii qui in eis exercebat imperium loco prinici is erat. Redeundo igitur ad c lo . prs sentcs dicu tur qui in cade prouincia degunt, accipiendo prouinciastem pretii datum, abiciates ueris,quando in alia : ut in d. l. s. in prin. Se hoc ino communiter allii initur prouincia in materia praeseriptionis apud Docto. Itaque si utans Perusinus dogos, hic prael ribat lundum alicuius Tudertini ibi degentis, s afficiunt x. anni, cum praesentes dicantur, quia sub eodem p rq si de lint,licet unus in Thuscia, alius in Vmbria domicilium habeat. GLoil. usucapiantur . Ex ea colligitur retentis
coibus traditionibus, cy unum uerbuin in Codem tex. proprie& improprie capi potest, ut hic patet, In verbo, usu capiantur: quod respectu rerumobilium stat proprie. respectu immobilium improprie : quod in , ut supra diximus, omnino ucrum non uidetur:ad quod probandum semper δε- let adduci tex. iit pcrgio adducitur in l. ij. st. de Ot-sc. proconsili. & legat. ubi glost . Qui tamen ne- cellario non probat hoc, cum quemadmodum serui , & filii manumitti dicamur, quia a manu, Npotestate mittuntur. Vol quia olim in emancipatione facienda erat opus manumissione, ut in t . praeterea. supra qui tamOd. ius pat. Pot. ut aduem tD. M. infra. de uerbo.Oblig. in h. j. num. iiij. Ad quod probadum adducit tex .cum sto. ubi hoc melius probatur. in l. i.C. quadO. ciuil. adi. praeiud. criminat . ubi actio proprie de ciuili dicitur, imp prie de criminali : sed hoc non uideo qualiter tutum sit,cum actio proprie etiam de criminali praedicetur,ut patet iii toto titia .de actionibus, ibi linperator actiones personales, alias citules,alias criminales enumerat. nec praesum dii c si tinproprid Imperatorem locutum. l. non alitur.de legat. iij. Et ideo adducas ad id probandum text. in l. uenditores .ff. de uerbor. sig. ubi uendi torcs dicuntur
ij, qui pure proprie: ii uero, qui sub condictioue
improprie: ut communiter tenent Docto. in l. j.is.
scer. t. Muod declarat Bello ind. .j. ut ita domum procodat, quando subiecta materia exigit, ut improprie accipiatur, ut quia ex alia lcge probetur quod proprie sumi non pote st. Alias in dubio semper dicendum est ιν proprie accipiatur zars. i. non aliter. de legat. HI.
G Lo. in uerbo dominia. In quatuor disti litur
partes. In prima ponit opinione Martiiri, qui praescriptione dicebat qiisti directum dominium. In secuda opinionem Bulgari, qui contra diccbat. In tertia confirmat opinione Bulg. dupliciter intelligendo tex. nost rum. In quarta dc ultima reddit rationem diuerstatis.Secunda ibi, nul g. cot
dicit. Tertia ibi,& his. Quarta ibi δε est ratio. Pro huius Glo .expeditione, quaero nu quid per praescriptionem longi temporis quaeratur directum dominium quia de usucapione non dubium est quod ius ritur. In hac quaestione duae sunt prineto cipales Docto. opiniones: quarum prima 1 eii, Pper praeseriptionem quaeratur directu dominium.
hanc opinionem tenuit Martinus antiquus intcr
pres: iit glo. hic res cl. Pctr.Q n. dc Corn. in auth. nisi triennale. .de bo. mater.ubi Fulso. de Imol. in i .usucapionibus .is cod.Coras in l. id tui . la iiij. f. de seruit .mini. xij. qui dicit este communem ultramonia. Faber hic,& Port. idem tenet Cano. Clo. in can. in sumina. xvj. l. iij.5c Archi d. in c.j.depraestri. invi Bal. nu. xxxvii. de Dec. sub nu. ij. in l. sin. C. de edict. diui Adr. Ale. in i .ut sunt .st. de ueritis. de per A tau Pinet. in d. authe. nu. viij. ibi refert alios: de sequitur atouissime Ferdinis d. Vas ii ius in lib. controuersiarum illustrium .c.liiij. nu .vij. Mouentur illi ad id dicendum ex pluribus. Et primo pcr tex. nostrum adilteram,duin uult crinobiles per trientum, immobiles per deconnium inter presentes, per xx. inter absentcs usucapiatur. Subdit postea de hiis modis dominia rerum ac litirantur, stringitur tex .iste dupliciter. Primo, quia quoties unum uerbum plura parii braviter respicit,debet ea pari formiter terminare. l. iam hoc reiff. de uulg. t s. ubi Bar. C. de sentent. Sed uerbuistud dominium respicit pariter, Susucapionem S praescriptionem: ergo det eodem ino terminare, sed per usucapionem quaeritur directum dominium, ut omnzs admittunt: ergo S per praescriptionem ad hoc, ut regula locum habeat , undo pondcratur, quia cum relatio semper fieri .lcbeat ad proximiora. Bari in l. fin. .itia. Κde lib. leg. Sed cum nouissime sit locutus de prae scriptione, ems ad eam magis debet referri dominium quam ad usucapionem. Verum huic tex .r pondet hic Accurcduplici ter, P uerbum istud, donaria ita , magis est referendum ad usucapionem, per quam certum est, P dominium directum quaeritur. l. traditionibus. C. de paci. Non obstat,u, pariter respiciat utramque, io pariter terminare debent: quia id uerum est, quando potest pariter rerminare, prout naturae culus'
conuo rit,ut notatur in c. cum dilectus. cxtra de co
siet. tradit lac in I. miles . . decem. F. de re iud. sed in proposito nature utriustiue non conuenit, ut directum intelligati ir: quia usucapioni tantum con-υenit. d. l. traditionibus, dc praescriptiona non, ut infra dicemus: ergo dic. Nam tunc pro dcret,
quando hoc est et 'certum, sed de hoc dubitatur: ergo fundamentum superhoe fieri non potcst.
272쪽
Vel secundo respondeas et tunc procedit squali, determinatio,quando est idem fauor in utraq;. alias secus est ut declarat Iacm d. l. num. xi. sed in usucapione est maior fauosiqua in prescriptione, secundum coes traditiones: ergo pridicia ponderatio procedere non potest. Secundo mouentur per tex. in i .u capio. E cod. ubi usucapio est adiectio uel acqui iit io domi nil, quae desinitio ta rebus mobilibus qua immobilibus couenit cum j.C. indisserenter usucapionem appellent, ut in d. l. iii.& l .eum qui aedes . F. eod. cum igitur u se capionis desinitio utriq; aptetur: sequitur u, sicut per usucapionem quiritur directum dominium, ita &per praescriptionem. Huic quoque tex. spondetur
secundum Bulg. uod ibi dominium sumitur proprie,& improprie. proprie quo ad usucapionem, improprie quoad prs scriptione, iux. l. ii .st. de of s. procon. Verum cu ista solutio facile possit eui-27 tari, idco tu respondeas, t v, tantum abest ui text. iste probot hanc opi. ut potius contrariam confirmet :na dum dicit,usucapio est acquisitio uel adiectio .ciuia inisterio uidetur adieci Re uel adiectio quia non intenderet definire usucapionem tam mobilium qua immobilium, & mobilium rerum dominium acquiratur per usucap. ideo dixit est acquisitio.) Verum quia hoc couenire no poterat usucapioni rerum immobilium, ideo dixit uel adiectio quasi non acquiratur dominium dircctu, sed tantum adiiciatur,ita ut utilitatem per huinta modi adiectionem percipere possimus, non tamcu, illud substantialiter acquirere possimus: cum id importet adiicere. I.sin. ff. de distraei. pigno. N in
sta in toto tit. de eo.cui bo. lib. causa ad ij ci. & l. ad tuo Pio. . si pignora. st. de re iudica. Tertio mouentur per ic x. in l. eum qui aedes. E. eod. ibi, univcrsitas eam posscssione temporis immobilium rerum dominium mutet. & l. si finita. g. Iulianus. de l. damni. in prin .ssi de damno insecto. aut h. nisi . C. de bonis mater. cum similibus. Verum huic quoque tex. resipondet Acc.bi c. uidebemus intelligere,quod non mutet dominium,
sed eius effectiis,per ea quae supra dicta sunt. cum
non sit nouum poni continens pro contento.l. lent. F de os procon . de causa pro effectu. l. qui potuerunt .sside manu. testa. Vel secundo potest responderi,quod immo de utili praed. iura loquuntur, tro ut subiecta materia patitur. l. si uno. E. to cati, immo retorquetur: quia si dominium in po-
αῖ tiori significatu sumimus: potius: est utile a quo
directum perimitur. l. iij.I.ex pluribus . ubi Docti
communiter.Ede acquir.pom.quias concurrunt
utile praeualet. l. si quis emptionis. in princi p. ubi Bald. C. de praestritti. xxx. anno. Sed in proposito Docto. uolunt quod loquatur de potiori: ergo loquitur de intelligi debet de utili. Non obstat. . qui in perpetuum. l. i. F. si ager. uectig. quia ibi subiecta materia id requirebat; & illud recognoscit directum: hoc oppugnat. Quarto additur tex. in t .si. C de edict. diu. Adr. tol l .in j.penes .ibi,quod possit pleni sume securitatem praestare, et super dominio. modo sic, si uerum esset quod non acquireretur di etiam, non
diceret plenissime securitate, quia dominiis priora 9 possct agere, quan uis obstaret exceptio. t Huic te t. respondetur, primo V loquitur de utili dominio tanquam potiori: prout subiecta materia su det, uel secundo et dum dicit plenissime securit . tem. hoc dixit rc spectu usucapionis, quando non
subdit, uel ipsi qui missius est omnem in ictionem excludere) hoc dixit habito respectu ad praescriptionem,cuius benescio Ucti obstat exceptio, ut uidetur uelle Alc. in l. traditionibus. C. de paci. αBerous in rubr. extra de praescript . Quinto additur haec ratio, quia si uerum esset, ut per praescriptionem longi temporis non acquireretur directum dominium, sequeretur ut illud nunquam praescribi pollet, sied consequens est falsum: quia si praescribuntur iura personalia. l. Omnes. C. de praescrip t. xxx. m. quae minus uidentur,
cum sint ossibus nostris infixa. l. si qui s. st. de peculio. de l. iij. FP socio. multo magis realia ergo falsum est etiam antecedens,& consequenter, non praescribatur directum dominium. Caeterum si contrariam opinionem sustinere uolumus, hoc modo responderi potest,in contrarium retorque-do; nam ii uerum est hoc, ut sicut praescribuntur personalia, ita di realia; sequitur, q, sicut perlonalia praescriptione impediuntur, de eliduntur. I. sicut in rem ibi, sed si quae res,& l.omne C. de prae script. xxx vel xl. ann. & declarat Host. in sultima. extra de praescriptionibus. vers. quis sit effectus. in princ. ita ut effectum non habeant .arg. l. nihil interest. ff. de resul. iur. idem erit dicendum in realibus, ut praescriptione clidatur dominium, de impediatur, ut effcciuili non habeat quo ad cum, contra quem praescribitur, & ita ratio ista concludit, ut dominium non acquiratur, sed elidatur. Vel secundo potest respon)eri,u, ex co tollantur actiones: quia sunt inductae a iure ciuili. ut notatur infra. de actionibus.in pri n. dominium uero de iure gentium. l. ex hoc Hire. e. detuli. ex iur. Sed ius ciuile tollit ca,quae sunt iuris ciuilis, non iuris
sentium.=.pen. supra. de iur. nata ergo non mirum
si tollit actiones, ta dominium non. Tertio etiam potest responderi, eadem rat ione retorquendo, P ca state, sequitur, v nullum domi
ilium acquiratur, quia sicut praescriptio extinguitta aufert ius alteri, nec in alium transseret, Bal. in l. s. C.de edi c.diu .adr. toll. nu. xxxvij. codcm modo
praescriptio ei comparata, sequitur u, dominium
extinguat in persona domini,& in sium no traflerat: quod tamen ipsi negant. Sexto additur ratio,quia certum est i per co sensum transscrtur dominium directum. . per traditionem. supra. de rerum diuis sed is qui tanto teporis spacio tacuit praesemitur cosentire. l .alienationis,uerbo .st de uerbo. lign. Ergo per huiusmodi praescriptionem dominium acquiritur, S ita mouebatur Alb.
Verum huic quoque rationi facile responderi potest
273쪽
potesti tune per consensum transferatur dominium, uando consensus causam habet, alias si nullam habet causam, secus est. l. nunquam nuda. ff. de ac uita rerum dominio.Sed in proposito licet iste uigeatur alienare, tamen nulla praecessit iusta causa alienationis, & natura, sed tantum a iure prae- simpla: ergo dominium non poterit transferri. Vel secundo de melius respondeas negando in raescriptione adesse consensum & uoluntatem omini,cum ignorans non consentiat. l. ite quia. E. de paci a. certi.C. locati, sed in d.I. per traditi
nom. requiritur consens s de uoluntas: ergo no potest dici, p per presseriptionem sit trani latum dominium . Non obstat. l. alienationis uerbo. quia licet qui patitur usi capi uideatur alienare: in non per hoc sequitur per consensem,cum isnorans nopossit consciit ire .d.l. item quia . Et si tu dixeris, adest consensius ex longa patientia. l. pcnul. cum notatis C.co inmuni diuid. sed iste consensus, licet praesuinptus, est causa immediata ad transferrendudominium. l. iij. .subtilius. ii . de condi c. causa data . ergo i sic consensus praesumptus directum d minium transfert. Respondeo primo negando
id probari in d.f. si ibtilius, quia recte uisus requirit consensium expressum. secundo negatur illam so patientiam adeste in casu nostro, ex quot ignoras
id pati ii oti dicitur, uel dicas ιν tunc qui patitur,di
.citur contentire, quando sumus in actu uniformi,
ut in contractu, uel quas: secus si di rini. l. pcn.ε. de suri. Bar. in I. quae dotis .col .pen. ff. sol ut .matri. . sed praest riptio est actus di formis,cum non sit co-
tractus uel quas,de contra cum currit, qui non tenetur consentire cx natura alicuius contractus,e
go dicitur contrauenire. l. naturaliter i Leod.l.sae' Pe. C. lepraescript . xxx.uel xl.ann.cum de maximo eius praeiudicio agatur.3i t Et si iterum dixeris, ex quo iste consensus prisumptus .eli successiiuus, dicitur potentior expretase,de monici ancoa. si mulierua is . C. ad S.C. Velle.
Respondeo ιν id uerum et , quando est succc
suus ex prellus, ut loquitur dicta lex, alias secus, quia expressus momentaneus est sortior tacitota siccessivo. l. ex prella. is de regia. iur. ubi Dcci. insin .cum taciti & expressi eadem sit uirtus in contractibus, de in his quae sinit de natura contractuS. Sed nos non sumus in contractibus sed soluin inpraestrietione ut patet: ergo dicendum est,s iste consentus considerari non possit. Vel tertio respodeas, ia, datost adsit consensus:& per prescriptionem acquiratur utile dominium
tantum, adhuc tamen dicitur alienare dominus directus,ut in s. alienationis. auth. de non alien .aut Permul. b. eces e. & in c. nulli. ex ita. de reb. eces. non aliena n. Septimo mouetur hic Faber, de Port. Eac rati ne . Nam quanto causa est potentior, tanto potentius agit,do tanto citius producit effectum. argu . l.
nam de magistratus. Ede arbitr. sed in praescriptione longi te inporis,est causa potentior, quia pellessio rerum mobilium fragilis est & abiecta. l. ii rem
mobilem. E. de acq. posLilla potens, &srma, longiorque; ista breuior, ergo causa praescriptionis Ionpi temporis potentius debet operari; sed causa mobilissi acquirit directum dominium, ergo multo magis causa inimobili iam. Huic quoque rationi resipondeas in ea si ante, necessarium cli fateri ci breuius tempus sui liceret in praescriptione, cum eius polles io potentior sit qua in usucapione. Sed hoc est salsum: quia longius te pus requiritur, ergo falsum est etiam antecedens, & sic Φ ratio ista concludat. Praeterea licet uerum sit,u, possessio praescriptionis potentior sit, tam ii id est quo ad amissionem, non quo ad effectum: & ita loquitur D. si rem mobilem.
Octauo , dc ultimo additur a Port. haec ratio, nam certum est v, duae causae uincunt unam. f. sed hodie supra.de adoptionibus. auth .cςllante. C. delegit. liare. sed ad praescriptionem causandam, duae concurrunt causae:poslesito praesicribentis de negligentia non petentis: ergo potius debet opcrari, qua usucapio, in qua tantum possessio usucapicntis consideratur: sed in usucapione acquiritur directum dominium,ut omnes admi dixit:ergo in longituporis praescriptione idem dic dum est, de multo magis:argu .auth. multo magis. C. de sacro ccccle.
3a i Huic quoque rationi r spondeas: quod tunc
id uerum et tu, duae caus uincunt unam , quando ad inuicem non sunt cotrarie, ut in d1ll. scd secus est si sint contrariae: quia altera alteram opprimit, ut in casu nostro, odium,de fauor, dii igentia, di negligentia,qui ad inuice contrariantur inter ie s cundum Grammaticos, de restringi,uel ampliari debent respective secundum pl. in L . C. de in ius
uocado. vel potest responderi negado ui non ad- . sint aeque duae causae in usucapione mobilium , tacut in longi temporis possessione. ut animaduerti potest ex t cx. nostro. ta ex his apparet v, illa prima opinio facile reiici potest . Alia enim quae proca adducuntur ex supradictis tolli pollunt, dc a
Alicra modo opinio superiori contraria quod per praescriptionem longi templis utile domini utantum acquiratur, non directu . de haec suit opin. Bulg. de Ioannis: quos resert de sequitur Acc. hic, Nicol de Neapol. loa. a Platea & Arct. idem ic net Aro. in Summina.C.de longi telnp.praescrip. Acc. Bar. de alij. in l. iij. ff. eod. Acc. IIart. Alexand. Ia dc
Dec. Iul. IX. Hal. traditionibus. C.de paci. Acc. Bar.
Rib. de Bal. in auth. nisi . C. de bonis mater. idem tenet Abb.nu. iiii. de Felyn. nu. iij. in rubr. extra. de praescriptionibus. Io. and Dy. de Alb. in c. polle ibr. de reg. ivr.in V. de illa est cominu uis de magis approbata sententia ut passim praefati scriben testamur, de sequitiatur alii, quos resert Fely. in Lrub. ec Balb. inuro tracta. in secunda parte principali. q. ij. nu.j. c ij. cum sequentibus . . Mouciatur isti ad hanc opinionem sustinendam ex pluribus, sed ego ea tantum reseram, quae magis urgere uidebuntur. Et primo per i t. int j. . si .st. de aqua pluu. arcen. ubi notat Bario. ibi,
274쪽
eritque ista quasi seruitus, in qua re utile actione habemus, Nam quoties quis non vi, non clam, nec precario usiis fuerit seruitute longo tempore , habet utilem actionem ad eam: si ergo habet utilem actionem. sequitur V ex longi temporis pollessione, lom in tu directum haberi non possit. Huic tex. multipliciter potest responderi ex intentione Scrib.u, diuersi sit ni termini illius text. alexinostro: nam ibi loquitur in seruitutibus , quae sunt incorporales, & possessionem proprie non patiuntur, Ded quas possidentur. Liij.inpran .F. de
acqui. post eis. nee aliquem requirunt titulum. l. si quis diuturno. ffs seruitus uend. ex quo sequitur,ca, non directa quaeritur seruitus, sed utilis: sed secus est in rc bus corporalibus, quae simul omnia praedicta requirunt. Vnde ut supra diximus intex.quamobrem cum termini sint diuers, sequitur Uex eo text. ulla uis seri non possit. l. Papini nus exuli. is de minorib. cum similibus. Verum responsio istaeuitari posset, nam etsi eadem non requirantur in praescriptione rerum incorporalium, quae in rerum corporalium , t men non sequitur,prout Aecur.& Bar. ibi Molunt, quin idem operari deberet, cum subiecta materia ad eius persectionem non ca requirat . ideo citius& facilius deberet dominium acquiri .prout dic ut . Scrib. in usticatione mobilium . quare idem uidetur dicendum in una quod in alia. Secundo etia in modo despondetur ex intenti ne Acc. ibi,u, text. ille loquitur de consuetudine.
non de aliqua praeseription quod tamen admit
33 1 Tu igitur ita radere poteris,u, non mirum, si quasi seruitutem, is ibi habet,& utilis it Ii competere d: citur: quia debes scire, st actio aquae pluu.
arcen. datur quoties . aqua pluuia damnum dat, non si cessat lucrum S commodum. I.j. . sic ut . emtitu. modo pone, P cesso agger naturaliter factus
in sindo uicini mei, ex quo aqua pluuia impediebatur, ne fundo meo damnum daret. & super hoc nulla erat constituta semitus, casu suit ruptus agger,&damnum datum: ego non pollum cum coagere actione directa,ut reficiat uel linat me rescere:quia nulla seruitus imposita est de si ricto iure, sed quia aequitas suggerit, ut quod mihi prodest
di tibi non nocet, id patiaris fieri, ideo tu teneris actione utili, liel interdicto pati,ut ego restituam, ac muniam aggerem illum, quare ait tex. critque ista quasi seruitus)& hoc probat te . in I. sc quenti β.item Varus .uers quanquam tamen deficiat .d. tit.& ibi declarat notanter Alb.& sic apparet, ex eo ibi non datur directa:quia nulla erat constituta seruitus per praestriptionem: nam si fuisset constituta; sequeretur,et daretur directa, non utilis, a suendo a contrario sensu. & hoc modo in contrarium torqueri potest. Quod autem ibi nulla sit imeosita seruitus, deducitur dum uult text. ut si non
sit constituta lex circa aquam pluviam recipien 'dam: tunc uetustas, & consuetudo cursus eius sit
uice legis. Deinde subdit inserendo non ergo e gemus uicinum aggeres munire, sed nos &c. quia nulla seruitus aquae recipiendae dicitur esse,sed solum cauetur,ne aqua fundi tui iundo meo seruitutem fluendo imponat, quod quidem agger existes infundo tuo prohibet, ne aqua mihi noceat,quare non potest dari actio illius titu. quia non tractatur de seruitute, sed solum de grauando in aliquo conditionem landi, ut patiaris me reficere, & munire aggerem. ideo dicitur quaeri seruitus, di datur utilis actio, quia non est expressum aliquod nomeactionis. iuxta. . s. infra de interdictis. Namue sculus ille non ergo cogemus non est refercndus ad ueri praecedet item,qui incipit sane in seruitutibus. sed aduersi. si tamen lex agri non inueniatur.)Sccundo mouentur per tex. in l. si duo patroni. F. de iureiur. Iulianus. Iulianus ait eum qui iurauit fundum suum esse post lonsi temporis praescript . etiam utilem actionem habere debet ex sic est tex. ad hoc in terminis ad literam. Huic tex. uarie respondent Docto. v pluribus modis is legitur. Primo, et dictio illa, etiam, spicit actionem praetorium,quae oritur o iurame-t o,& hoc modo intelligendo non probat hanc op. Vel secundo lcgitur, secundum Acc. et iurans habet utilem actionem in rem. licet aduertarius logo tempore praescripserit, ut ibi per Bald. de ideo cum uaric ligatu si non satis commode potest allegari pro hae opinione, iuxta Doct. Bar. α Ang. in l. in ambiguo. F. de reb. dub. Vel tertio responderi potest stoindum Coras. quod tantum abest,ut probet hanc opinionem,ut potius contrariam confirmet,dum dicit, post praescriptionem etiam utilem actionem habere debere, ponderando dictionem,etiam, implicativa, ut in l. sed si plures.s.fi.F.de vulg. Barto. in i non solum. 1 F. sol ut .matr.ita ut uelit dicere, ut non solum qui praescripsit habeat directam actionem, sed etiam utilem. Tertio allegatur lex. in l. super longi. ibi, lo si temporis exceptio C. do long . temp. praescr. Nin l. si quis emptionis. in prin.C. de praesci iptione triginta ann. in quibus dicitur, O praescrilianti datur ex ptio, sed exceptio praesipponit actionem, cum sit actionis exesusio. l. ij. ii. de excepi. ergo die endum est,u, si dominus habet actioncm,procedat ex directo dominio , α sic potest praescriptionem . remanserit dominus. Verum huic quoque text. dupliciter respondetur secundum Docto. Primo, ibi exceptio non ponitur P ea exceptione, quae praesep ponit actionem, sed pro exceptione intcntionis,& tacti, Putetiam ponitur in l. in rebus. in I.omnis . C. de iur
doti . ubi etiam is qui usucepit, seu prael. ripsit logo i porc,habet cxccptionem, S tamen qui usii cepit habet dominium,ergo debet intelligi intentionis, & facti. cum dupliciter sumatur exceptio large pro omni de istono, quae rco compriit ,ctia
si nulla actori competat actio: 'uae intentioni, Ni acti dicitur, & stricte, proprie que pro ea dctentio
275쪽
tione,quae competit reo contra actione actori co- petentem, S ista dicitur actionis exclusio,ut declarat Aro in summa. C. de exceptionibus. Verum solutio ista non uidetur tuta, ex quo id non probant, text. ille loquatur de exceptione intentionis, di facti; nam facta non praesumuntur nisi probentur. l. in bello. f. facts .isside captiuis, sed
illi uolunt ν exceptio illa sit facti, & non probat,
Quare secundo postea loco respondet Coras ltantum abest,ut text. iste probet hanc opinionem, ut potius in contrarium retorqueatur, dum vult, , ei qui sibi longo temporc praescripsit detur ue dicatio, si a possiessione aliquando ceciderit, tuam in dubio directam interpretari dcbemus:ars. qui in perpetuum. s. si ager vecti. uel empnyt. Non ossiat, P ei detur exceptio, quia, cui datur actio, multo masis datur exceptio.l. i. . IS auic. E. de superfici bus .i. inuitus. .i. fr.de regul. iur. Quarto mouentur per tex. 'ui in terminis uidetur. In l. ii quis emptionis. in prin. ibi, exceptione
contra dominos eius. C. de praescript . xxx .anno.
Cum emo tex t. dicat, quod post praescriptionem. adhuc dominus est, sequitur,quod non est translatum dominium dimetiim. Caeterum et text. iste facile euitari potest,quod licet dicat illum dominum post praescriptionem, id non dicit ex eo quod donunii . sit, sed ad dem strationem eius quod iam fuit .exemplo dotis. quae
dicitur etiam soluto matrimo tuo .con Ira I. fur. .j.
C. de donat.ante nupt.S: haereditatas, quae propriε dicitur, quando adata non est .l. sed di si plures. . filio. ff.de uulg. e pupil .dc tamen ii adita sit,adli haereditas appellatur solum ad designatione cius, quod iam fuit. l.ilcm praetor. j. ff. de suis& legit. Declarat Ale. in Imihil aliud. ff. deuein. ii n. Quinto additur haec ratio, na ca, quae iuris gentium sunt, a iure ciuili tolli & commutari no pota sunt. I. pen. supra de iure nat.I. sin. supra. de legit. agnat.tutela, sed dominium est introductum de iure sentium. l. ex hoc iure. F. de iust.& iur.ergo proscriptione, quae est introducta,de iure ciuili dominium tolli non poteli. Verum haec quoque ratio euitatur secundum Scrib. quia si uerum citet, quὀd dominium mutari non posset per praescrιptionena, sequeretur, P nec usucapione directum acquiri ualeret, cum a iure ciuili sit introducta,ut in textu nostro, sed consequens est falsum, ut omnes admittunt , ergo & anteceden S.& consequenter,quod per priscriptione non quaeratur directum dominium, sed utile. Praeterea potest responderi, negando consequentiam istorum,quo prςscriptione tollatur dominium, natunc procederet, quando per eam extingueretur,
ut loquuntur pridiet a iura allegata cum similibus. Sed nos non tractamus de extinguendo uel tolle do dominium, sed eo transferendo de subiecto in subiectum, & de persona in persenam. exemplo usucapionis. l.traditionibus. C. de pact. nam sici lior eli causa translationis, qua peremptionis i
tatis, ut videmus in acceptillatione, qua uenit ad perimeladum;perimit solam obligationem uer iarunt. l. an inutilis.f. accepto .ff. de acceptillationibus .de tamen stipulatio potest transferre omnem
obli pationem. L j. F. te nouati. ut declarat Fulgo. in i .i. .cu predium .i .de pignorib. itaq; cum prae scriptio transferat dominium, non perimat; hoc erit permissum, nec dicetur tolli ius naturale perius Ciuile. sexto pro hac opinione monebatur Excellens Praeceptor meus de sero Dominus Resiali nn Castaldus, duobus mediis. de primo, nam is qui praescribit, non dicitur aliquid iuris habere, sed tantulongae possessionis praerogativa. l. apparci. f. pcn. aede itin actaque pri v. sed dominium est ius, secundum Bar.l.si qui sui . . differentia. F. de ac ui. rosis ergo non potest directum dominium habere, cum nullum ius habeat. Verum si contrariam substinere uis, respondeas quod text. ille non dicit, quod non habeat aliquid
iuris, sed ui ille qui non habet aliquid ius in uia,
uel it inere, cum non sit pacto uel ultima uolunt te sibi seruitus constituta,habeat tamen ueluti l gae poli essionis praerogatiua, quia diu usus est seruitute,non ui, non clam, non precario, habet illud interdictui ut idem I. C. ait in l.j. g. i. in fin. cod. ii tu . itaque non loquitur de aliqua praescriptione, sed tantum cui competat interdictum illud de iii nere, actuque priuato. Et si di veris, immis loqui tur de priscriptione in secuda parte interdicti iuris reficiendi. l. iis. Maoc autem interdicto. d.tituana oportet ut hoc anno usi sit,& seruitus deatur.
Respondeo, quisd licet loquatur in praescriptione, tam n non quaeritur directum, quia sumus in iuribus, quae quasi possidentur: ideo quasi dominium de sic quaeritur utile quod si cus ellet inco por libus,quia per pollelsio in directum quere retur in contrarium retorquendo, di est diuerius casus,quia illuc si iux, quod de nouo exoritur, noquod ab alio auferatur, ut est seruitus, sed nos loquimur de dominio, quod apud alium est auferendi .ex quibus illatio fieri non potest iurib. uulgar. Secunda est ratio, qua mouebatur, 'uia certissimi iuris est, ut potest esse, quod quis sit domi nns, uel possesIor. l.j. . huius.Tuti possidet. sed qui usa capit dicitur habere polles sioncm, cuius proprie
tas ad nos no pertinui, nec pertinere potes . l. quς- sito Ede uerbo signiti. ergo non porest directum acquiri,cum directum sit proprietas. l. naturaliter. f.nitul commune. ubi Ias. nu .f.isside acq. possi. cupossessio sit fundus usucaptus, ut declarat Alexand. l. qti aestio, aut horitate Galli Aelii.
Contrariam tamen opinionem substinendo licet ita dicat Alc.ibi, responderi potest nefando, quod possessio sit fundus usucaptus non enim hoc
3 1 Aelius dicit, sed quod 1 possessio est usus possiden
di agri, aut aedificii, non ipse fundus, aut aser: non enim possessio e rebus est,quae tangi possunt, qui dicit se possidere res, is uere potest dici, itaq; in legitimis actionibusnemo ex iis, quam posscssonem
276쪽
sionem suam uocare audet,sed ad interdictum usirit,uti possidetis &c. ista sunt uerba Aelii, ut refert Festus , lib. xiiij. 36 Praeterea, dato ιγ id esset, ii, i ibi possessio esset
fundus,cuius proprictas ad nos non pertinet, tamenon probatur, ut per u se caelonem sit iam quaesitus, quia potest intelligi de uindo quem possidemus, cuius proprietas ad nos non pertinet, quia ianon usucssimus, irct non potest pertinere, quia res sacra sit de lic non mirum si uius tantum dicitur ea ponesito laudi, cum adhuc usucapio non sit saeta uel non possit seri, & etiam quia possessi nes dicuntur agri late pateres publici, priuatique,
quia non maencipatione, sed usu tenebantur, di ut
quisque occupauerat, possidebat, secundum Festum , d. lib. xiiij. fragmentorum. Et ex his constat, a, nec illa secunda opin. ulla nititur lege, uel ratione, quae euitari non possit. Quare utraque opinio disputado defensari potest. 1, at d. tamen in d. auth. nis. C. de bonis mat.
distinguebat quod aut praescribitur sciente domi
nob& tunc ex quasi consensu directum acquiritur, aut eo ignorante,& tunc utile tantum. Sed Alc. ind.l.traditionibus, nil. v. C. de pactis. aliam pone
bat distinction eni dicens Din. conuenire re ipsa, uerbis autem discntire, quia aut loquimur de na- tali dominio, quod ex consensu oritur, & tunc certum est, quis d praescriptione longi tempo. non acquiritur:quia nullus adluit consensus.aut loqui
mur de domi nici legitimo ex ficto legis, & tunc tale dominium praescriptioni acquiri dubium non est;& hinc est. ν Modestiuus in i iij. ff.eod. in definitione ii sucapionis no dixit simpliciter est ac- qnisitio, sed subiunxit, uel abicctio Verum consideratio ista Alc. non uidetur conciliare discordes opiniones Doct. nedum in uerbis, sed nec re ipsa, quaa Docto. quaerunt nunquid acquiratur directum dominium, uel utile, dein hoc uidetur Alc. ab lute conclutare,cr directum non quaeratur, sed utile tantum.
Quid igitur nos in tanto Serib. conflictu asserere audebimus ψ hinc est crebriori consensu approbata opinio Bulp. ualidis quid uallata ine-diisnillinc P sententia Mart. instant, de iura Sirationes , nec lapides proiicere dicuntur qui eam sequuntur. Tamen iudicio meo, & si legendo secutus sim opinione Mart. mihi ueriorem uisam, tamen altius materiam speculatus, in circulis disputando opinionem Bulgari substinui, quam uerit te niti arbitror, ad quoa dicendum moveor his me
37 dijs. & primo, nam i in dubio illa species sumi debet, quae retinet nomen generis, probatur,
quia pactum de nudo,& uestito praedicatur. l. i. E.
de paci .de tamen in dubio appellatione pacti uenit nudum Doci inl.j. in prin .st de uerbor.oblig. di ratio est,quia retinet nomen generis, sed dominium utile tinet nomen generis: quia directum transit in proprium nomen proprietatis . las in
nihil commune. l. si naturaliter. nu.xi. ff. de acqui.
possess. ergo in dubio debet intelligi de utili, non
de directo, sed text. in i .eum qui aedes iniit, domἰ-nium rerum mutari, ergo debet intelligi de utilicum in dubio loquatur. Secundo certum est, quod uerba debent sumi in potiori signiscatu. l.no aliter. de leg. iij.f. quo ties. supra de iure natur. sed dominium utile est potentius directo,quia illud dicitur potentius. dalteri prquesct. l. nam di magistratus. is de arbitris, cum si concurrant utile praeualet directo. l. si quis emptionis. in prin. ubi Doct.C. de prir scrip t. xxx.
annorum,ergo text. ibi, uniuersias earum posses
sione immobilium dominium mutet cum simpliciter loquatur, det intelligi de utili Oualidus sit., Terrio uerba debent sumi secundum subiectam materiam. l. si uno.is. locati, sed subiecta materia requirit,ut quando quis dicitur dominus ex longi teporis possessione dicatur utiliter dominus, ergo tex. in d. l.eu qui aedes. ibi, uniuersitas eam posisessione temporis immobilium rerum dominium mutet: debet intelligi ut dominium utile mutet . Minor probatur quia duo non pollunt es sic domini in Glidu .l. si ut certo. f.s duobus. E commod. sed lex uult, ut is contra P praescribitur adhuc
remaneat dominus.l. si quis emptionis. in princi p.
ibi, longi temporis exceptione contra dominos eius.) C. de praescri. triginta annorum, & is qui praescribit dominus sit,ut omnes admittunt; crgo
dicendum est v, ille qui praescripsi, sit utiliter dominus,& consequemuru, d. l. eum qui aedes. inte liganir de dominio utili, non de directo. Et si tu di xcris id, illimo text. ille in contrarium retorquetur, quia cum uerba debeant sumi in potiori lignificatu . f. nam hoc sermone. l. boues. n.de uerbor. sis n. sed texti in d. l. ii quis emptionis .uult ut possessori compctat rei uenaicatio, & loquitur
simpliciter: ergo debet intelligi de directa ueluti potiori significatu . ,3 3 Rc spondeo, t lex quo praecedetia declarat sequentia. l. si lemus plurium . . s. de lega. . di tex. ille vult:ut,contra quem praescribitur remancat d minus, &praestiptor habeat rei uendicationem. sequitur, ui utile debeamus interpretari ne sint
duo domini in solidum, eadem specie domini; coitra.d. . si duobus. i Et si tu iterum instares,ν dum text. uult, ut ille remaneat dominus: tamen non sequitur, quia ex quo id dixit tex. ad demonstrationem cius, quod iam fiuit: ut videmus in dote, quae adhuc diciturdos soluto niatrimo .contra l.6. .fi. C. de donat.annupide haereditas adita dicitur adhuc hqreditas ad demonstrationem eius quod fuit.l. item praetor.*j. E. de suis & legiti. Respondeo , aequiparatio ista, de similitudo
non procedit: nam haereditas postquam adita est. licet uideatur confusa tamen adhuc retina cadem iura,quae antea habebat active & passive,& dicitur
proprie haereditas secundum Alc. in l. nihil aliud. isde uerbor fg sed secus est in casu nostro, quia ille post praescriptione improprie dominus esset.
Vel dicas, quod ex eo id est in dote, & haeredi s
277쪽
tate, quia ita expressium est, & constat , a, solutum est matrimonium, & iam adita haereditas; sed nos sumus in dubio nunquid iste desinat dominus e se,quia de hoc disputamus ; ergo dicendum est, Uaequiparatio non procedat. Et si tu iterum dixeris, , exceptio in d. l. si quia emptionis,debeat intellisi intentionis & facti. Respondeo ut supra dicebam, , ex quo sacta nol sumuntur nisi probentur. l. in bello. f. facte. Ee captiuis, do Doct. id non probent; ergo obi
ctio non obstat. Nec obstat, si tu dixeris prout legendo pro contraria motus sui, quod ius ciuile potest ex causi ferre dominium uni & alteri applicare, probatur, quia princeps licet sine causa hoc facere non possit, tamen ex causa sibi permissiim est legem codendo, ut per Innoc. in c. quae in Ecclesiarum. extra de constit.& in c. uia plerique,extra de immunita.Ecclesiarum. sequitur Bart. in prosinio m. f. o nanc. num. iiij. sed ius ciuile ex causa hoc facit propter publicam utilitatem. l. i. E. eod. ergo ius ciuile potest auferre dominium uni,& in altu traii serre per longum lcmpus. Nec obstat, ui hoc iterum sit in dominio utili, uod est de iure ciuili secundum Alc. In d. l.tra . itionibus. C. de paci. secus tamen est in directo, quod iurissentium est .l. ex hoc iure. ff. de iusti . letur. quod cum non possit tolli a iure ciuili. g. pen. supra de iurenat. sequitur,ut intelligi debeat ut ius ciuile dominium utile possiit transferre. Quia respondetur, ν immo dominium utile quo adTubstatiam de effectus cst de iure gentium, ut pcr Bartol. in extrauag.qui sint rebelles. in uerbo rebellando. uersi. item quaero quid dominio & reseri, &sequitur Iacini. omnes. nunie. is. C. si contra ius uel
utilitatem publicam, sicut ergo potest auferri utile per ius ciuile, ut ipsi admittunt : ergo&dire
3ρ i Respondeo huic obiectioni, negando maiore propositionem, quia licet princeps possit id facere ex causa, tamen negatur,u, hoc possit sacere absolute: prout ipsi proponunt in praescriptione,
cum id uerum sit, soluta estimatione uel facta compensatione, quia tunc id potest princeps ex causa, di ita loquitur Innocen. N Iasin d.l. omnes, quae tamen non cadunt in praescriptione. cum isitur casus sint diuersi illatio non procedit, di obiectio redditur inanis. Et ex his ego concluderem cum communi, &recepta sententia, a qua iudicando,& consule do, nec in puncto iuris recedendum puto, ut Perprescriptionem longi temporis transseratur utile dominium tantum ut admonet Corn.post Fulgo. in d. aut lien . nisi. C. de bonis mat. Ista tamen communis opinio ticlaratur a DO-cto. multis modis, quorum seprem aggregat Fely. in rubr.extra,de praescripti. duos alios addit Balb. in d. tracta. in secunda parte principali, in secunda quaestione, nume. x. ad quos casu eueniente r
SUMMA I CAPITA . . r vs Irira ab honibus capta desinit de iure civ. esse sacramus de iure canonico. et Res Iacira praestribitura clericis. 3 Ratio incum. quare seruusfugitiuus no praemibatur,
4 Dominus quando amittat possessionem ciuilem stratingiti ut. Intellectus. l. arboribus. .de illo. f. de Uufructu.6 Seruus gerens β pro libero, an per decenniumpriuet possessione dominum. 7 Intellectus. Viberis . . . de lib. cos.
diuiditur partes. In prima ponit dictum. In secunda exemplum. Secunda ibi, ueluti. Homo liber, res sacrae,uel relisiosa, & seruus fugitiuus etiam si bona fides adsit, non possunt usucapi, secundum Areti. hoc dicit.
Notandum est ex hoc text. quintum requisitum necessarium ad usucapionem, de quo diximus supra in prin. ci, ultra bonam fidem, titulum, posse sionem, eiusque continuationem, requiritur etiahabilitas ipsius subiecti, u, res si in commertio nostro,alias usucapio non procedit. Et hinc est,quod cum res sacrae, religiosis,& sanctae, in nullius sonis sint . . nullius. supra de rerum diuisio. non possunt por usucapionem dominio nostro subiici, ut hic, di concordat tex. in l. usucapionem. E. eodem. Quod tamen declara, secundum Accur. hic, non procedere, quando res des neret esse sacra, ut in I. cum loca .isside religio. & sumpl. sun. quod reprobat hie Faber, & Aret in . ea ratione, quia si desinit esse sacra de iure ciuili, si ab hostibus capta sit,itamen secus est de iure canonico: ut per Glosta ioa.
and . inclem. in plerisque. de electio.& Glo. in Ca-nO. pastoralis. vij. q.j. Hostiens. in summa. extra de coiisecrat. Ecclesiae, uel altaris. nume. v.& vj.
Secundo declaratur id uerum esse in laicis quino possunt illas possidere; l secus autem quoad clericos,qui eas possidere,& praescribere possunt, secundum Hostiens. in summa. extra de usucapi nib. in s. qui non. uersic. item Propter favorem. per ea, quae traduntur in xvij. q. iij. quasi per totam. Hinc etiam est,u, cum liber homo sit in nullius
bonis,& in commercio nostro non reperiatur, nopotest usucapi, etiam si longissimo tempore sexas inta annorum, quis eum possedisset. l. una. C. de long.tempo. praescrip. quae pro liberi. & ratio est, quia scrui duobus tantum modis sunt iure gentiati ab hostibus eapi sint, & iure ciuili si passi sint se
uenundari. I.fi. stupra de iur. person. Et ideo dicit Bald. post Acc. in i .ii.C de ingen .manum.l etiam si per mille annos, quis ut seruus steterit in seruitute. tamen in ueritate seruus non cst, admittitu
que ad probandum libertatem suam. Notandum est secundo, op seruus fugitiuus cusui furtum commiserit usucapi non potest. Sed res . furtiua
278쪽
stri tua usu capi non potest, ut infra, in .seque .e vo Sc. ut uidebimus in Glo. GLO. sin. dura habet partes. In prima reddit rationem ad tex. In secunda quaerit,& soluit. Secuda ibi, sed nunquid) Eligitur ex i si a Glo. In primis. quod dicebamus in tex.u, seritus fugitiuus,qui sui surtum fecit, usu capi non potest: de ratio est: quia sine possessione usucapio non procedit. l.sine possessione. F. eodem. Sed dominus serui fugitivi possessionem retinet, i. i. f.per seruum .ssi de acqui. possesilone, cum similibus. ergo ab alio usu capi non potest. Et hoc non solum procedit, ut non possit usucapi, sed nec etiam longissimi temporis spacio annorum triginta praescribi, iuxta l. ii quis emptionis. .i. C. de prae scription. triginta annor. ut in l. j. C. de seruis sugit. ex eadem ratione pPdefectum possessionis, quae adhuc a duo retinetur. Quod tamen declara secundum Acc. hoc procedere donec ab alio non fuerit post illas, uel le diu gesserit pro libem,quia tunc cum dominus desinat possidere, recte potest ab alio usucari per iura hic; adducta. Sed aduertas, quia i Acc. in hoc uidetur allucinari. dum primo uult,ci, seruus fugitiuus non potest usucapi,quia surrum sui facit; de dum posea uult, ' nec triginta annis praescribatur, ea ratione, quia cum dominus adhuc possessionem retineat, praescribi non potest, cum sine possessione
usucapio non procedat. Ista ratio non uidetur tura, quia ita demum retinci posscssionem dominus si ab alio non sit usucaptus. d. l. iij. f. per seruum, sed Accia r. pro supponat, I prescribatur ab alto,er-Co occupatus fuit, S per consequens dominus desiit possidere: non ergo ex illa ratione potest praescribi,quia a domino adhuc possideatur, cum tomin terrupta sit possessio.Sed ea ratio est quia est affectus uitio furti, S res surtiua, praesertini sumus
usucapi,seu praescribi ii 5 pol. l. i. C. de seruis fugit. In eadem Gloss. ibi, nisi ex tunc. colligas, lduobus modis amittitur ciuilis possessio serui in iuga existentis.1 Primo,quando ab alio suetit occupatus. l. eum qui . E. de acquir. posse. Quod declarat Casl.in d. .hna. procedere, quando sponte suerit occueatus,si uero inuitus,& aliquid gesserit nomine ipsius domini, secus est; quia ἰdominus non
amittit eius possessionem ciuilem per textum, in Larboribus. f. de illo. in de usu fructu.s 1 Quae tame declaratio non uidetur probari ind. tex. nam licet sat aequiparatio ibi, in vers. na qua ratione retinetur a proprietario possessio,ctiam si in itiga seruus sit, pari ratione etiam ususseuetiis retinetur, & horum ratio est, quia persona serui est inuenta ad acquirendum domino secundum Aret. ind. l. iij. . si seruus.
Subdit postea tex. nec quidem si possideatur ab alio amitti usus fructus, si modo mihi aliquid sit
puletur, ita dicendum est in proprietario, uolebat dicere Casiti sed ista aequiparatio non procedit, nain stra aequiparatio sit, quando seruus a n
in ine est possessiis no quando est possessus ab alio, quia tunc ille text. ouult indistincte, ut dominus amittat possessionem ibi, si suis eius possetasionem nactus sit) idem uult texi .in Li. . per seruum, de acquirenda polies, ione: di hanc declarationem Paul. reprobat Alex. in d. . si seriuriaquem
sequitur Claud. de Mysol. quo fuit Glo. ini. si rem
Sed bene potest tex. ille in d. . de iso ad hoc notari, a, seruus occupatus ab alio in fuga i intra costitutum tempus aliquid sit puletur ex re domini, uel alia,illi acquirat exemplo usus ebiaris ut ibi, in vers. qui si contra & de hoc uidetur bonus te
in L si cui de libertate. I. fina. E. deliber. causa. Secundus modus est, quando diu moratus est in
libertate,& gessit se pro libero diu hoc est decem
annis inter praesentcs,&uiginti inter absentes, ut interpraetatur Glo. in d. l. iij. . si seruus, quam communiter sequuntur et de acquir.polle. Tertius modus est ultra Glo. hic, quando suerit pronuntiatus pro libero, quia tunc res iudicata facit ius. Lingenuum. E. de statu homi . l. res iudic ea. Ede re tua. Quartus casus est, seu modus, quando seruus su-gitiuus bona s de se gesiit, ac cspit se gerere pro litu ro,ut quia putabat se liberum, nam data erat cilibertas ex tres amento quod tamen suit nullum, de parabat se iudicium liberale pasturum, de hoc casu priuet dominum sita ciuili possessione stati in , uel requiratur st diu steterit, de pcs erit se pro ii bero λ dubium cst, ct in hoe duae sunt Docto. principales opinioncs.
O Quarum prima, ut i seruus qui bona fide se gerit pro libero, ita demum priuet dominum posses.sonc,si per dccennium steterit in libcrtate, de hac
sentit Acc. in d. l. i. . puricritu , & firmat ind.l. iii. s. si seruus, ubi Alta de lactcnent, de acquir. POisc s. idem tenci Acc. in i si is qui pro cinplore. . si scr-uus. F. eodcm titu. nostro. Pctr. de Cyn. iii l.j. in j. q. C.ubi causa liatus ; di sequuntur hic Aret. S Port. Mouentur illi primo, per text. in d. l. iij. I. si se Mus dum uult,u, si seruus gerat se pro libero, de iudicium liberale paratus sit substinere, non uidebi . tura domino possideri, sed hoc ita uerum est, si diu in libcrtate moratur,de sic non susscit, heat nam fidem, S u, loquatur de bona fide, probatur secundum Sori. dum dicit, ut statim p fuit pronuntiatus liber dominus amisit cam. ergo pater, xl
bona fide serebat se pro libero,iuxta l. Herennius. . Caia. ff. de euici. quia alias si mala fide, pro eo P-
nunciatum no suillet, ut in d.I.Caia. de in c. in praesentia, extra de renuntiati. Veruli huic text. respondent Scrib. V text. ille
necessario det intelligi de mala fide, cum certu sit, ν una lex alia declaret. l. no est nouum. is de legib. Sed tex. in l. liberis . . si .H delibe.causa. distinguit
in bona fide quis gerit se pro libero,domi nus actoris partes sebstinere det, si uerὰ dolo malo,tunc dominus non priuatur cius possessione. sed texta ille uult, ut diis non priuetur eius possessione. erso mala fide. de sic teri in d.I. si semus, debet intelligi secundum illum I. sna. Nec obstat,ugereret lc Pro liberos
279쪽
libero, ita hoc uerum est quantum ad id, ut procedat iudicitim inchoatum, de ualeat processus cualias seruus in iudicio est e non possit. I. seritus. C. de iii diciis. Vite . de lib. causa. Praeterea, ut ibi aduertit Ias text. ille non meruit ad hoc allegari, cum d .c. sagitiuo. Duilli quidem uerbum, scd tamen de seruo qui se gerebat Plibero qui inter se maxime differunt, ut colligituriti t. quis autem. 1 f. de libera. causa. Secundo additur text. in i qui de libertate. iuncto prin. in sita .rfide fit, .causa. ubi dicitur, is qui cessit se pro libero sine dolo malo,habetur pro libero quoad qu. ae lana;& sic apparet, ν non est simpliciter in quasi possessione libertatis , sed quoad aliquos effectus, extra quos lia tur pro seruo, ut ibi dicitur : ergo ut priuet dominum pollessione. requiritur, quod diu sit moratus pro libero. Verum huic quoq; tex indetur. cd in Docto. Useruus non lir P libero quoad ius pub. quoad militiam ; quia eam exercere non pol. l. lui liati m. dcl. ab omni . is de re milit. sed quoad ius priuatum absolute habetur pro libero,ut text. innuit. Altera est modo superiori contraria opinio, ia,
seruus qui bona fide cspit se gerere pro libero, statim priuet dominum pollessione ciuili . h t in hac
Idem tenent Doetin l. iij. i. ii seruus .co Atit. At
Castr. Aret. Alex. S Soran. licet non uideatur si mare. Et ista elt communis S recepta sententia, ut omnes testantur. Ita tenet Faber hic. Mouentur ex pluribus. Primo,pertext. in I. libzris. . s.ff. de lib. causi tibi si bona fide semus fuerit in libertate, is qui dominum se dicit actoris partes sustinebit. Idem probat tex. in l. igitur. . pol. V. de lib. causa: modo sic, si uerum esset, Udominus in hoc casia non esset priuatus post essione: sequeretur, u, non ipsi. sed seruo incumberet oirus probandi, cs possessor reijciat onus probandi in actorem. . reti nend s. insea.de interdictis. sed co- sequens est fallum; quia onus probandi incumberet domino, ut in dictis legibus dicitur: ergo falsum cst antecedens. & consequenter, quod domi nus rc tineat possessionem seriit. Cςteru huic t .m detur Adin Acc. I hoc solumcedit quoad onus ὁ,badi:& ita loquutur iura p-
icta. Verii illa ta sonon uidetur ii ita, sia uelle cyquoad onus probandi sit in possessione: de quoad
alia no uidetur implicare contrarietate: ergo &c.
Vnde tu cogita, lan hoc modo posset euitari. Nam tex. ind.f. sina.dicit,u, siquis ex seruitute in libertatem proclamat,petitoris partes sustinet, si uero ex libertate in seruitutem petatur, is partes actoris sustinci, qui eum seruum dicit, sed in P- posito semius proclamat ut in libertatem et ergo nopol dici, quod possideat, dc lic potius contrariam
confirmat. Nec text. in s. potest .eodo modo probat , quia requirit, ui sit moratus in libertate sine
dolo: ergo debet intestigi secundum l. iij. I. ii se
uus .f. de acquir. posscssio. quod diu moratus sit,
iuxta l. non est nouum. F. te lesib.
Praeterea nos loquimur de nigitiuo, de quo nullum uerbum in dictis legib. ergo S c.
Secundo mouentur per tex. in l. per eum. . fin. is de ac tu. possessio. ubi se tuus fugitiuus accivitatdno, si no possideatur ab alio nec credat se liberii: ergo si se liberti crediderit diis disinit eu possidere.
verum huic quoque tex. respodeas tu hoc ino, quod non tenet contriuentia,quam ipti faciunt: qa ille tex .no dicit, an diis rutineat pollessione serui; nec ne, sed an P scrvum, qui in ruga cst, ac ui, ratur domino possessio: na si ab alio no possideatur,nec se pro libero gerat diro acquirit: quia non
lici aium alij. uel sibi acqui redi; ideo acquirit domino.sed ii credat se liberum, non acquirit domi no possessionem: luia i si habet animii illi actui. rendi, sed tibi:cu ita desinu dsio acqiurat ut polle
sio perstruum .si habet antinum acquirendi ei. l. i. . haec qitae. de struis. H de acquir. possessio. no tamen per hoc sequitur; non acquirit possessionem: ergo amittit dominus cius pollessione, ut deduxi. Tertio mauctur Doct. hac rone. si uera osset, ut dominus non priuaretur possessione serui statim,
is pro libero bona fide se gessit; queretur,m libertas labii prs scriberetii F decem annis inter Piciates,& xx. inter absentes; iiii a priscriptio non posiset inchoari ante lapsum x. annorum; sed consequens est falsum,ut uult tex. in I. sciam iidci commissa. I. Aristo. ff. qui, Ne a qui b.& Glo. in I. iij. t. ii seruus .is de acqui. posscssio. ergo salsum eii ctiam
unced cns, de conscquenter , requiratur decentu.
bant Docto. facile responderi porc si, ne ando liuiusmodi inconueniens; quia flatim quod scritus crit in quali posscssione libertatis, poterit praescribere libertatem constituto a lege tempore , ut putauiginti annis, qui hodie de iure Codicis requiruntur. ut in l. ij.C. tu longi temporis praescriptio. quae pro lib. secus de iure storum, quia solum X. ut in d. l. si cum fidei commissa.f. Aristo. Et si dixeris d. l. ii. do I. Aristo. simpliciter dicunt, quod dcccnnio, uel triginta annis praescribitur libertas,ncc uolunt, v istud decennium incipiat a tri possessionis quae litae, ut dicebat Aret. Respondeo,u, qn illa iura dicunt,u, libertas 5-
scribitur xx. annis. praesupponunt,u, id media uat possessione, cum sine poli cisione praescriptio non procedat. c. sitne posse ione . de rog. iur. in vj. Nam
quoties lex in uno dubitat, in caereris psupponit terminos habiles. l. iiii testamento .is de telia. scd Iex ibi dubitat,& decernit solum de tempore: e go in reliquis praesupponit omnia habilia. & per conseques,l seruus prius possessione acquisierit. Et ex his apparet, in disputa do utraque opinio defensari posset. Ego in ita distigii edu esse cῆ serricos drado duos caus pricipales. tuom primus sit,qn sumus in seruo fugitiuo, lut loquitur materia
text. nostri. de Glos. hic. ta tunc dicerent,donec ab
280쪽
alio non fuerint occupatus, dominii retinere possestionem serui usque ad decennium, ea ratione; quia tunc praesemitur obliuiomer quam causatur Missio possessionis a.si id quod, ubi notatur,& l. fide eo.f.i. ubi Doc. is de acqui .po dc poterit incipere praescriptio. iuxta Glosi communiter recepta .in l.j.in Glo. magna in sin. C. de seruis fugiti. Secundus casus et i,quando non est seruus iugitivus, sed proclamat in libertatem, de hoc casiuno est dicendum a distinctione vis. in l. liberis . s. si qui ex libertate. s. de lib.causa, quod aut sermnus i n libertatem ex seruitute proclamat ,dc petitoris partes sustinet diis retinet possessione. Aut dominus prouocat oum ex libertate in seruitutem,
dominus actoris partes sustinere debet, eo se ipsupriuat posscssione,de hoc poterit dignosci ex tenore libellii. Nasemper reus praesumitur esse in pos sessione, nisi contrariu dicat libellus; ut per Bal. int ea quae.C. de lib. causa. Aut inccrri. cst, quis prouocet, quia ex tenore libelli non constet, de tunc,
aut seruus docet se in possessione libertatis nodolo malo fuisse, de dominus dicitur priuatus statim si a possessione ciuili,de hoc non procedat opinio Innoc de cois. Aut seruus non docet se bona fide, absque dolo malo in possessione libertatis fuisse, de tunc,cum in dolo praesumatur, dominus adhuc retinet possesiionem serui, nisi per decennium seruus in libertate moratus fuerit:quia is qui per decennium destitit, litus est praesumptione iuris, ex qua causatur amisito posses xionis. d. l. si id qd, dc d.l. si de eo.=.i. de hoc uoluit texi .in d a. iij. . si seruus,de acqui .pos .ut intclligit Innoc. in d. c.ii.
col. ij. nu. q. extra deseruis non ordin. de hoc moprocedat prima opinio Gl. in d. l. i. . per seruum, do in d.M. si seruus,quod requiratur decennium .dchoc uult Vlp in d. l. liberis. f. fi .iumcta l.quod autem. in prin isde lib.ca,ec nisi hoc modo materia ista intelligatur, non uideo quomodo Possint. c.
x Intellectus. .ad haec .l. i. c.armat. excep.
3 Res uitio furti diei uiolentiae assem,longi o tempore pr cribitur.
Praescriptione. c.armorum omnia tolluntur. s Milo generalis praeualetspeciali, quando cdcurrunt. 6 Omnes actiones d lege proueniunt, non ab homine, intellectus. I. auaedam.mprin. file edendo.
Voluntas quae ba it causam impulsivam a metu,u Iunias est deiure risecus de iuersio. cano. 8 Voluntas cogi non potest. s Censcia lens in negocio alieno, coactus non dicitur uel ledecus in proprio. r. Indicialia ui,metuue explicita non ualens. ii Vitiorum duo genera sunt. ii Mala fides defuncti indistincti nocet haeredi. r 3 AMh.mala dei. c.de long .temp. praescrip. an procedat in usucapione.
IA Item non processit inpullisima, μ id laci Mat. is Bona fides quando set me titulo. I 6 In praesi riptione seruitutu requiritur tit cutis abis. IT Intelletius. Is quis diuturno , F semita e M. σι
qu e ad s. sed tame. in quinque diuiditur partes, In prima ponit dictu, In secunda ratione. In tertia. dietum declarat. In quarta infert, In quinta de ultima reddit rati nem illationis.Secunda ibi, Nain furtiuarii. Te
tia ibi Quod autem Quarta ibi Vnde. Quinta ibi Nam qui sciens.
Res furtiua, uel ui possessa, etiam a bonae fidei possessbre usucapi no potest. Et rem mobilem alionam scienter uendens furtum comittit aa.d.ex intentione Aret. Not .primo ronc, quare res furtiua usucapi non
potest, uia lex prohi et usucapione, ex quo colligitur ualida esse hanc rone, ut Glo de Port.aduertit, hoc non procedit:quia lex uetat, i imo ista est ualidissima G ab autoritate legis, quae necessaria
lic.in prin. de I. ubi lex .iseo. titu. nostro, sed in his quae non sunt positivi iuris, pollet inuestigari roronis, ex qua lex ad ita decidendu fuerit mota, ualia tox.nostro,cuius mire reddit Acc.hic ec appro bat Port.& alia non renuunt: quia cu subiecti materia sit inhabilis de uitio affecta, io lex prohibet super limodi subiecto corrupto usucapionem firmari, ut in s. nouissime .intra eod.de quia titulus asure quaesitus habetur pis non titulo ut ait Bal. in
l. in ciuilem m. 2. Q de furiis. Not. secundo de ultimo,quod si quis scienter realiena distraxerit, sertu comittere df,ut ait tex .d Ozs aduertiit, cu concordatibus per Ias. hie adductis in addit.Sed ante eu per Ioa Platac hoc ueruest,ne dii si uendat, sed ci si Ici euter donci re alie na mobile. l. ij.C.de usucap. pro donat,cu spes furti sit ex alieno larsiri,de benescii debitore sibi acquirere, ait Caius in l. si pignore. β. i. ff. de sur.ut PPlate. de Iast de ro est ea furtu est contrectatio rei alienae lucradi ca luito dito. .d. ista de oblig. qu*ex delicto. sed i sis coirectat lucradi aio,ergo surtuco inittit. Caetera q hic nota da sui, uideas p DOct. Gl.in uer . cui nulla patitur diuisionem, sed solum declarat tex. nostrunt,de qua ui intestigatur. Ad cuius intelligentiam praemittas,ut hic D Porta
quod uiolentiarum principalis diuisio in duo ge
uera deducitur. Aut . n. in re sunt,aut in psona , in rc sunt,quq rauat,de uitio affici ut rem ipam,quam duae Sut spes,quaeda e expulsiva,quot ies sis ex
pellitur de re imobili, cui subuenitur a interdictu
unde ui. l. i. ff.de ui dc ut arma.Alia est ablativa,cualicui aufertur res aliqua mobilis, cui subuenitur actione furtiua: uel ui bonorum raptorum , Ut i