장음표시 사용
91쪽
, , substantiam operis de ad modiim , sine . , , quantumcumque horno substantiam operis, , exequatur, ad vitam non perveniet. , , Vide eur ad a. & in aliis uti itisque articuli responsionibus. Item i. h. qu. io o. art. Io. ad 3. Ubi ostendit talem modum in quibo dam actibus esse neeessarium, & in o. Uno modo securis dum quod &c. Et a. a. g. arr. I. ad i. Hanc doctrinam tradit variis in locis, it 1 ut de ejus mente merito dubitari nequeat, unde non video quomodo citetur ab adversae partis Authoribus. Lib. r. ad Hannibal lum dis .et 8. ari
3. in o. it ponit, rum, Impletio praeceptorum le--gis potest accipi dupliciter , uno modo quan- ., tum ad mo vim faciendi, quem legislator in- tendri, ut scilicet ea quae lex praecepit taliter, , fiant, in sint moritoria vitae aeternae: & sic
nullo modo impletio legis sine gratia esse potest. Alio modo pinest sumi impletio legis, quantiam ad substantiam facti , Dod lege imperatur, de sic sine gratia aliquis potest singula legis praecepta servare per liberum ar- bitrium, sed non subjacet potestati liberi ar-
, , bitrii , ut totaliter legem servet, in nullo M transgrediens, vel omittens sicut non subj ,, cet libero arbitrio omnia peccata vitare. Alii , , tamen dicunt, quod subjacet libero arbitrio , servare omnia praecepta. quantum ad vit tionem peccati, sed non ad meriti gloriae, adeptionem. , , Ad a. si Ad tertium recte homo: ait, corripitur, qui , praecepta non implet, q ita potest ex libero arbitrio servare mandata quantum ad sub-
92쪽
gratia caret, per quam potest servaret, , praecepta, etiam quantum ad modum. Clarius totum demonstrat i. E. qu. Ioq. ari,
. in o. ubi illud ad incudem revocans sic habet. , , Impleri mandata contingit dupliciter. ,, Uno modo quantum ad substantiam operum , , , prout scilicet homo operatur justa de fodi,, tia, dc alia virtutis opera dcc. Alio modo,, possunt impleri mandata legis non solum M qssantum ad substantiam operis, sed etiam is quantum ad modum agendi, ut scilicet exta charitate fiant. Similiter loquitur in suppl. qu. ret, art. I. in Q. ,, Aliquis achus dicitur esse actus virtutis du- pliciter. Uno modo materialiter. Et sic qiri-,, libet achus, qui malitiam non habet impli-Hcitam, vel defectam debitae circumstantiae, actus virtutis dici potest &c. si Legatur si
placet, et . a. qu. t O. art. s. dc q. 23. art. T. ad i. q. 3 . art. i. ad I.
g. Ad g. omissis variis responsioniblis quas adducit Sylvius in illa loca. Dico S. Doctorem esse intelligendum de legibus humanis per ordinem ad homines inter se. De quibus sic disecurrit in s. dist g . q i. a. a. quaestiunc. t.in o. civilis dirigit suis praeceptis hominem in ,, suis communicationibus, quae sunt ad alte- , , rum secundum viam politi c. im , qaq quidem D non potest esse , nisi hominis ad hominem &c.,, Scd lex divina dirigit nos suis praeceptis in , , spirituali vita, secundum quam, societatem
,, habemus ad Deum &c. I lcrum lib. a. contra Gentiles cap. II s. nu, T.
93쪽
ro f. L Objectiones petitae gissator ad striam finem principaliter per leges
homines dirigere intendit: sicut duae exerciri tos ad victoriam, & rector civitatis ad pa-ricam. Finis autem quem Deus intendit, est ipsemet Deus : lex igitur divina hominem principaliter in Deum ordinare intendit. , , Uideantur sequentia & cap. rid. & i. 2. qu. Et in iis t. q. ad 3. Item prim; secundae quaest. 'S. art. i. in Q.
autem, im uit, sciendum quod est alius finis legis humane, & alius legis divinae. Le- , , gis enim humanae sinis, est temporalis tran- , , quillitas civitatis et ad quem finem pervenit cohibendo exteriores actus, quantum adrum, illa mala quae possunt perturbare pacificum si statum civitatis. Finis legis divinae est perdu-,, cere hominem ad finem felicitatis aeternae,
si qui quidem finis impeditur per quodcumque
peccatum. Et ideo non solum per actus exteriores sed etiam per interiores. H Item 'u. 3. qu. s. art. E. a. & 3. qu. I S. art. l. in o. & ad ir& art. 2. 3. Ad idem collimat qti. io o. art a. & a. t. qu 38. art. q. & Iq. Ostendens virtutem justitim habere pro materia res exteriores , & eam virtutem consistere in meso rei, sive in quadam Proportionis aequalitate rei exterioris ad perso nam exteriorem. Et art. H. in O. & ad Hannibaldum lib. 1. dist. et .art. et ad s. H Rectitu- ,, do, inquis, constititia in rebus exterioribus
quae in judicium veniunt, est propria justi-,, tiae, sed rectitudo actus , secundum quod M regulatur a ratione, est communis omnibus
94쪽
ex Sancto Thoma. rrAut denique esste eum forte intelligendum de
actibus mere Internis..In nostro autem casu actus est cxternus, & Ecclesia Christi praece pium determinat. Pro quo videatur si placet, Trident. sessi Ei. cap. 1. & Apostolus ab eo cit. Item a. Corinthior. s. v. ao. Catechisi tit. de Eucharist . num. . mam vis, ait, hac lem Dei, est Ecclesia authoritate sancita, ad omnegsdeles pertineat. Num. g. item S. Thom. 3. Part. qu. 8o, art. D. in o. si Manifestum est, sent eius verba, quod homo tenetur hoc Sacra-,, mentum sumere, non solum ex statuto Ec- , , clesiae, sed ex mandato Domini Luc. 1 a. hoc, facite in meam commemorationem. , , Exstituto autem Ecclesiae sunt determinata tempora me quendi Christi praeceptum. Pro determinatio
m O. & qu. 8 . art. r. ad a. & qu. I I. art. s.' n O. & ad i. & 3. par t. qu. 8o. art. go, ad s. Mat. 12. & qu. 8 . art. I. ad i. & 2. . Ad . fateor hoc verum esse, quia ut iam ec parte diximus , charitas non est de ratione Faecepti aut virtutis de honorandis parentilus, unde honor qui est finis ejus proximus , haberi potest etiamsi ab ea non procedat, ut de-
iro. Si accipiatur, inquit , secundum quod,si est in ordine ad aliquem finem particularem ;sic potest aliqua virtus dici sine charitate, m, quantum ordinat ad aliquod particulare bo-
sib Ad s. similis recurrit folutio, nam in et
95쪽
re g. I. obiectiorumes uti, ex S.Thoma.
les vere ponit medium, quo dux finem 1 se in-
II. Solutio O resansito ad obiectionem dei cerio af rmativo ct negativo.M.th saera 'Qxi qitare non suscit, s dicamus esse inere&nos, ut in re duo praecepta, unum affirmati vimee e iri iu- de communione sumendi cui sitisfiat illam pc--,- ,- alterum vero negativum de ea non in. esui. g . - Ηmβnque,cui per sacrilegium cyntravenui itis. Quae trum ti bic enim non multiplicantur peccata, no contra ius Incurryntur censurae si quae essent latae, nec it fiunt, de- rate, opus crit Sacramentum sumere.
Mis habeti. ostendimus, sunt inter se implexi, coc: - ut praeceptum de colendo Deo, honorandis I rentibus , juvandis pauperibus e c. quae noa
possunt impleri per ac iam qui oppon turdi
struat eorum finem proximum, aut eum n uassequatur. Prout indicavimus seeb. 3. i. r. num. d. & T. Unde in ordine ad satisfaciei. dum separari non debet unum ab alger'. Nev ergo quod assumitur, & dico illam dijincti, nem tantum habere locum dum ita ponitur r. Praeceptae substantia , ut non obstante mod=
96쪽
Mela destinatum a praecipiente vcl contrahente et non autem duim destituta isto modo fit plane inutilis & inepta ad elindem finem. Cum
tu hoc vertatus cardo totius praesentis controversit difficultatis , illique inuitantur omnia tam hactenus dicta quain adhuc dicenda; quatDvis non pauca supra attulerimus quibus sufficienter responderi possit , tamen hic ex professo illam difficultatem examinare proposuimus. Pro ejus ergo ampliore iotelliis
i. Notandum t. substantiam rei praeceptarpendere subinde ab actu interno, aliquando non dependere. Dependet dum medium est indisserens ad di versos fines. , , Ut baptisinus qui potest ordinati & ad munditiam corporalem , iniquit, S. Thom. 3. parr. qu.6q. art. s. in o. ,, & ad sanitatem corporalem, & ad ludum, re,, ad alia multa hujusmodi: de ideo oportet, , , quod detcrminetur ad ungm , id est, sacramentalem effectum, per intentionem abluentis. Et art. io. Horarum canunicarum lectio, quae ob studium, curiositatem, contemptum, aut religionis virtutem fieri potest. Solutio vel pecuniae datio, quae titulo qneroso , vel gratuito , vel liberali &c. Ratio illorum quod fines morales, ait S. Th m. r. a. qu. E. art. q. ad 3. H Accidunt rei naturali; & e com,, verso ratio naturalis finia accidit morali. Et
ideo nihil prohibet, actus qui scint iidem se-
cundum speciem naturae. este diversos secum H dum speciem moris; dc e converso. Et a. ms, M. 32. art. I. in O. Exter res actus ad illam
uvirtutem sileruntur , ad quam perti t. id et . is quoq
97쪽
r . s. II. Objectio de praecepto
quod est: motivum ad agendum hujusmodi.,, Item in suppl. qu. St. art. I. ad 3. Notandum E. in quibusdam non dependere. Ut in exemplo de milite supr1 , de semi- nante, architecto &c. qui utiliter operantur,& consequenter satisfaciunt praeceptis aut contractui, ponendo substantiam rei praecepiqaut conventae eo modo extrinseco quo praecipiens aut contrahens intendit et quacumque tandem intentione & affectu operentur. Ratio
est evidens r quia praeciso & abstracto omni interno verium est quod sic operando muniat, seminet, aedificet & quidem, ut suppoenitur, apposite ad finem. QDd dici non potest de casibus notabilis praecedentis. S. Thom.
q. Notandum 3. modum actus , modum sive qualitatem rei, quandoque impedire effestum actus vel rei totaliter, subinde tantum partem , & aliquando nihil. In exemplo res melius . patcbit. Peccatum mortale impedit omnem .efiectum poenitentiae; Eucharistiae Extremae-Unctionis e at baptismi solum partem, sive solum aliquem. Si autem ille ci Ga quem exercetur , & cui quantum est ex parte ministri & Sacramenti confertur, interius penitus resistat , omnem baptismi esse ctum impediet. Si vero recipiens sit bene dispositus , & peccatum teneat se ex parte solius ministri , omnem. Sacramenti effectum
accipiet. In istis tamen casibus potest esse idem minister, idem recipiens sive passum & idem baptismus. In prius o casu quantum ad poenitet etiam, Eucharistiam & Extremam-Unctioneae
98쪽
in nullo , quantum ad bapti limim ex parte. In secundo in nullo. In tertio ex toto satisfecit.. Notandum quarto ista omnia applicari posse aliis rebus externis. Nam modus, accidens sive qualitas, modo totum, modo partem , subinde in nullo rem vitiat ut destinatam certo fini, ut patet in solutionibus, restitutionibus, contractibus &c. Si exempl. causi vasa, aliaque alicujtis momenti mobilia commodato aut inartive acceperim , sed bona & integra ; similiter si merces ut bonas & pretiosas vendide-xim , 1 nemine censebqr satisfecisse tradendo corruptas, totas infectas & per meam malitiam Dec siqn per artem magicam redditas plane inutiles, imo & noxias effectas.. Nihilominus ponam integram rei substan tiam& in casu ultimo, ut iuppono, omnino invariatam. Pro ratione ergb vitii sive ineptiis tudinis ad finem : plus, minus, aut nihil sati fecero. Idem contingere potest in exemplis notabili secando allatis, ut res est clara. videatur
feci . I. s. I. mim. I p. de hortulano aut servo
hortum irrigari ju'. Et a. a. quaest. et . art. 2.& 3 Praeterea quae supra adha,c omnia stabilienda adduximus, unum aut alterum locun ex S. Thoma producemus , quo hoc totum amplius confirmetur, dc postremo ex Innoce tio 3 6. Primus est desti mptus ex et .sent. dist. 'Ad. t. art. 3. in o. Ubi probat actum externum de internum se mutuo juvare in ordine ad finem obtinendum, & utrumque ab ipsa circumstantiarum conmensuratione bonitatem ac propo
99쪽
r s. II. Obiectio de praecepto
tionem accipere. Haec sunt ejus verba. ,, Actus, inquit, exterior Sc actus interior voluntatis , , , hoc modo comparantur ad invicem , quod ,,uterque quodammodo est alteri bonitatis causa, & uterque quantum in se est, quan-,,dam bonitatem habet ex circumstantiaruin,, commensuratione, secundum quam propor-,, tionatus est ad finem hominis conlequen- , , dum ., , Lih. g. ad Hannibaldum dist. as. are. t. ad 3. declarat fieri posse ut per unum eundemque acttim aliquis impingat in unum praeceptum & tamen alteri faciat satis et Proptere quod finem unius sed non alterius fuerit conse-
cutus. , , Ille, inquit , qui impendit quod de-,, bet alicui sinc affectu, quamvis non sit reus praecepti, quod est de actu jultitit , est tamen reus pi aecepti, quod est de actu charitatis. Si ratio ab eo petatur E respondebit hoc ideb esse, quia Nihil prohibet unum & eundem actum,
habere biniitatem ex una circumstantia, re,, malitiam ex altera. , , Lib. a. dist. 38. art. q. ad 3. Videatur sect. a. p. l. num. 13. I .d in imo & totum quod ibi habetur. Et M. q. IS. re. . ad 3.3: a. a. q. yy. art. t. ad 3.
. Secundus habetur in s. dist. 3 s. art. in O. Fuse probat ibidem posse satisfieri praecepto de honorandis parentibus , tametsi quis non existat ingratissi: quia aliud est nos debere Deo impendere servitutem, & in eum beneae, cie & aliud honorem deferre parentibus, ideoque uitam haberi potest , etsi secundum non subsistat et alias quicumque pMentibus per sese obediret eosque in omnibus honoraret, sed in Peccuo m nens, reas atque transgretar csset
100쪽
praecepti de honorandis parentibus, quod tamen falsum est. Ubi aperte supponit eum praecepti transgressiorem habendum esse , diim non ponsi modum quo actus finem praecepti respicit& sine quo finis obtineri nequit. , , Si modus charitas est de substantia praecepti, redundat magnoper/ in substantiam rei praeceptae , simul ,, currit obligatio ad actum & ad modum dec. Sed hoc non potcst stare, qui 1 aliquis in pec-
, cato mortali existens, in quolibet actu de ge- , , neret bonorum , quo praeceptum impleret, , quoad substantiam opetis, peccaret peccato,, omissionis, in quantum omitteret moduni:,, charitatem quod falsum est &c. H Lib. a. ad Hannibald . dist. 28. art. 3. ad 2.8. Tertius cst in suppl. qu. I . arr. 3 ad in eo ostendit satisfactionem, quae nulIum in satisfaciente posuit effectu ita , eise iterandam. Hoc est quod directe intendimus pro nostra dit- fcultate ; Eucharistia enim, ut se ch. g. r. a. visum est, nullum habere potest effectuiri in eo qui ad eam fictus & in peccato accedit, ergonmiliter est repetenda ad/ptaecepto satisfaciendum. Haec siint verba S. Doctoris. ., Aliquae satisfacti es Lint cx quibus manet aliquis si effectus in satisfacientibus, etiam postquam , , actus transiit, sicut ex jejunio manet corporis si debilitatio; &ex eleemosinarum largitione,
, , siabstantiae diminutio et & sic de similibus: M
t. les satisfactiones in peccatis facti non opo tet ut Merentur, quia quantum ad hoc quod , , de eis manet, per poenitentiam Deo accepiq,, sunt. Satisfactiones autem quq non relinqvne