De etymologiis apud poetas graecos obviis

61쪽

In versu quinto hymni eXti quoque Venerem celebrat notam illam nominis Ἀφροδ γ etymologiam videt Franke ad versus 194-96 hymn. p. Pyth. Hymnum εἰς Πῆνα, qui tym0logiam nomini dei continet, Bernhardy griecti Literaturgeschich. Vol. II. p. 189 in recentiora tempora deiicit, in quibia tamen ponendus Sit,

dere elelier quoque putat Ep. Cyel. II, p. 514). Quem

Cypriorum Deum, quamquam proprie hue non quadrat, tamen appo Sui, ut hoc quoque Xemplo Stenderem, quam vulgari tota antiquitate mos ad Dominum vim respiciendi

Etymologiae poe8i mysticae antiqui S Simae

quae X Stant.

Musaeus. Κinhel si g. 12 Hygin Astron. II, 21. Locum Hygini valde corruptum e Buntii recenSionem adscribo): Pleiades appellatae sunt, ut ait Musaeus, quod XAtlante et Aethra Oceani filia, sint filia XV procreatae, quarum quinque Hyade apellata demonStrat, quod earum Hyas uerit frater a Sororibus plurimum dilectus, qui quum venati a leone Sset intersectu8, quinque lamen-

62쪽

tationibus assiduis permotae dicuntur interisse. Reliquas autem decem sorores deliberasse de sororum morte et earum Septem ibi mortem consciisse, quare quod plures idem enserunt, Pleiades dictas: Κinhel 1 rg. 17. Lactant. Instit. Div. I, 21 Huius capellae se Amaltheae corio usum 88 pro cui Iovem contra Titanas dimicantem Musaeus auctor 8t, unde a poeti αἰγίοχος nominatur Sehol ad Arat. 156. Forte haec etymologia apud Musaeum legebatur. Addam etymologias poetarum epicorum, qui temporibuSAleXandrinorum priores fuerunt: Pisando Camirien Si S. In carmine φω ικων Θεογαμιων, quod salS quidem Pisandro attributum, at sorte non multo post eonScriptum est, hae etymologiae infui88 videntur: Dii ut g. p. 91 Steph. yZ. V. Οἰνω ια. H. et ιςκαδεκὰTu no σου χινον αργήεως Ἀεκλχῆσθαι avo ν φησι. Steph. yg. V. Ἀγάθυρσοι. Kεκλθηται ὁ γ ἀπ ραθυρσου σοι Ηρακλεον ol ως H. ἀπ των θυρσων του Λιονυοου. Antimach US. Κinhel 1 rg. 3. γηβαῖς Steph. V. ευμησσος Ἐκληθηδ'ουτως ως . θω πρ00Tu Θηβαῖδος. Ουνεκα οἱ Memmi Κρονίδης o di πάντων με, ἀνάσσει, ἄντρον εν tr τευ σα , et φρα κεν εἴη . .

63쪽

In his omnibus carminibus picis, in hymnis iisque, carminibus de quorum fragmenti postremum egi multa insunt, quae ingenio temporum in dies magis doctrinae aventi debentur. Sic in hymnis diligentissime

omnia singulorum deorum inventa, templorum, religionum, cultuum Origine enarrantur. Cui Studium cum consentaneum Sit Dominum etymologia eXplicare, non raro in ea quoque incidimus.

De etymologiis carminum lyri eorum.

In lyricis carminibus nobis etymologia non tam requenter Occurrere, quam in OeSi pica non mirari debemus. Nempe ut etymologias adhibendi occasio detur, Dominibu opus est. Est autem poetis lyricis non ita cum perSOniS, quibu nomina indita Sunt, cum actionibus, cum fabulis etc. quam cum animi motibu res Tamen ita tota antiquitas ad nomina attenta erat, O OmnieXemplo lyrica quoque carmina vacant. Si Anacreontem εἰς Λιονυσον 1 g. 2. Bergh illam satis descriptam rhetoricam paretymologiam Surpa88 Valde probabile est.

συμβουλος.

Verisimile quoque est Archilochum Iamb. 1 g. 23 Bergh poet lyric Lips. 1843 p. 72 ad nomen Apollinis verbis λλυ et λλυεις pectare: Amad Λ πολλον, καὶ συ -υς μεν ἰμους et Ἱχαινε καὶ σφεας ἔλλυ' σπε ολλυεις. Etymologiam in his versibus inesS Macrobius quoque, qui eos Saturn I, 17 assert, putat. Quod autem Pindarum attinet, non ita raro in etymologia apud eum incidimus, quas omnino et apud Pindarum et apud alios poetas lyricos iis loci reperimus, ubi poetae lyrici fabulas et argumenta pica in carmina Sua receperunt Quod nobis unam earum auctarum aperire

64쪽

poteSt, cur antiqua Graeeorum poesis etymologiis tam densa

Sit, cum O8tra recentiorum temporum OeSi earum perpauca exempla eXhibeat. Ea autem sui causa, quod tota antiquitatis poesis nisa erat sabulis, quae de deis heroibusque serebantur credebanturque LibentiSSime omnia, quae aliquo modo ad ea pertinebant, a lectoribus auditoribusque accepta Sunt. Nobis contra maiorum nostrorum sabulae non ita cordi sunt, non ea carminibus illustrant aut Xcolunt. Itaque Oe8i BOStra, si Omnes alias causa omitto, Vel inde etymologia frequentiores non

continere pote8t, quod, cum poetae aut fictis aut historicis nominibu utantur, iis aut nomina tanti momenti aut talis Singulari naturae, ut mythologica nomina, deSunt, ut ea explicare operae pretium sit. Ubi igitur in poesi lyrica Graeca sabulae inseruntur aut earum memoria st, etymologiae quasi ponte incurrunt. Simonides Ceus. Παιανες εἰς lam Hv9. rg. 26. Bergh tam νίμ δε αρα τ00 1 ελικω προς τὶ οὐ πολλωνος

σχηρεται, καὶ κ του υ ὁ Σαρδονιος γελως. Eandem derisu Sardonio etymologiam in Daedalo Sophocles profert.

Tyrtaeu frg. . tertia a me supra p. 9 deScripta etymologiae forma utens nomen Πελοπόνωνησος circumscribit:

65쪽

quod cognomen ADαιος sic cum λυσίφρων componitur. recte iudicare mihi videor, ad vim nomini respici.

66쪽

De tragi eorum etymologiarum Su.

Nobis causam primariam quaerentibu8, quae illas tot etymologia a iud poeta Graeco Obvia produXerit, ea Se nobi Sponte offert, Si reputamus, noStri temporibu8 ab hac ad nomina respiciendi consuetudine, cui tota antiquitate eruditi8simus quisque largissime indulgere minime

veritus St, urbano eruditosque viro alieno e SSe in cottidiano contra vulgi populari Sermone eam nunc quoque obServari po88e. Nempe Si hominis, cuius ingenium minus Xcultum est, nimis multum momenti rebu8 Xternis ut aciei, Staturae corpori', habitui, nominibu etc. tribuere ut ad ea animum attentum habere Graecam autem gentem, quamVi ingenioSa fuerit, tamen in universum Spectatam eum gradum, quem nOStra ingenii cultura tenet, non SSecutem SSe putandum 8t ut sui Graeca gens tot saeculi ante OS. Hae naturalis in nomina spectanda prona ingenii conditio Graecorum proprio innat Verborum amore etiam magis confirmata est. - Cum autem sic ad nomimum

signiscatione attenti essent Graeci, mirari non debemus, illam Super8titionem quoque religiosam, qua commoti in permulti rebus praesagia rerum suturarum quaerebant, Dominibus potitam esse. Qui mos e nominibus mina capiendi ut erat ex hac in nomina spectanda animi inclinatione natus, ita, ubi Viguit, ultro animo etiam magi Sad nomimum igniscationes attento redidit. Validissimum autem h0 studium e nominibus omina

capiendi temporibus Herodoti Aeschylique fuisse Videtur, quod quantum fuerit eo intelligi potest, quod etiam duces

in rebus gerendi hoc studio impulsi sunt. Cuius rei nobile Xemplum ab Herodoto traditur. IX, 90. Cum enim post Per8arum apud Salaminem eladem Graecorum classis Leotychide duce Aiam petens ad Delum in8ulam

67쪽

appelleret, legati Samiorum ad Leotychidem venerunt petente8, ut patriam Suam a Persi liberaret. Celeriter ad Samum narium curSum dirigeret, occasionem Optimam Samium Graecis restituendi se offerre Leotychides autem insidias timens diu cunctatu est. POStremum e uno legatorum quaesivit, quod nomen ei SSet. ὀ δε εἰπε ' γησίστρατος ο δε παρπάσας τον ἐπίλοιπον λογ0ν, εἴ τινα ωρμητο θειν ὁ φησίστρατος, ειπε otia τον οἰωνον τον ήγησίστραTOν, ω εινε Σάμιε . . Aristophanis quoque locus lib. 60. q. bene illustrat, quam gravis re Graeci nomini Omen fuerit. Strep- Siades enim vehementer cum Xore de nomine filio nato indendo certat, cum Uterque eam Ortem, OSque moreS, quos filium adipisci optat, ad bonum omen efficiendum nomine indicare velit Mater eum Ξάνθιππον nominari vult aut Xaριππον aut αλλιπίδνην, cum pater pareUS nomen Φειδωνίδης amet. O8tremum autem cum uterque aliquid conge88erit, ii nomen ἡ Φειδιππίδνης indunt.

Sunt duo modo loci apud tragicos Aeschyl. g. 680 et Euripid Phoen. 45 ubi certis verbis dedita opera dicitur providentiam quandam divinam Domina Helenae et Polynicis sic institui88e, ut rebu futuri comprobarentur. Ae8chyl. g. 680. τίς ποτ' ωνόμαζεν δ' ς - πῆν ἐτητυ1ι ς, ιιητις, νοέου ορωμεν, προνοίαισι Tot πεπρωμένου γλωσσαν ἐν υχα ἔμων τὰν δορίγαμβρον mφινεικῆ FEλμαν ἐπεὶ πρεποντως ελλανς ελανδρος ελ- λις . T. λ. Euripides Phoen. 45. ἀλγηθως ν νορι Πολυνείκχην παχνὴρ θετο σοι θεία προνοία νεικέων ἐπωνυμον. Omnibus autem aliis locis simpliciter dicitur hoc nomen eum Orte congruere, non poeta dicit, num putet hoc fortuito accidisse aut certo sati con8ilio institutum es8e. Utrum igitur crediderit, Sciri non potest. Tamen de Aeschylo praecipue necnon de Sophoele censendum 88e

68쪽

mihi videtur, hanc opinionem alii quoque loci Subesse, etsi non verbis Xprimitur. Ae8chylia enim, quantum sabulis cognosci potest, a Xime minum quaerendorum cupidus erat. Quod non Solum in Dominibus explicandis Videre OSSumus, Sed in alii quoque rebus. Sic.

stitionem iam despexi880 et locis, qui huc trahi po88int, magi priorum poetarum Xempla imitatum esse et vulgi opinioni indulsisse, quam ipsum Sic rem Se habere credidisse. olim quidem Euripidi verba loco supra allato Phoen. 45 torquere, at ipsa invitant. Si enim ea urgea S, Sic interpretari possimus, ut Aeschyli verbis Ag. 680 opp0sita sint. Potest enim Euripides dicere: Cadmum tanta Sapientia fuisse, ut modo nati silii naturam Statim reete perSpeXisset providi8Setque eum po8 multorum certaminum au8am ore. Itaque patrem ei nomen Polyniei indidisse. Non satum aut divinam providentiam aliquo nobis recondit modo nomen indidi88e). Quanto latissime autem tum consuetudo ad nomina respiciendi patuerit, quam omnes Vitae Orma penetraverit, id longius persequi non iniucundum laborem ore puto nunc rem pauet eXempli8, quae mihi praeSt Sunt, illustrem: Apud Herodotum VII, 25 legimus in Leonidae tumulo ligneum leonem positum 8Se nempe ad nomen Leonidae respeXerunt Huic simile est, quod legi apud

69쪽

71. 102. Quid, quod multi philosophi Graeci certam cognoScendi rationem quaerente verborum auctoritatem tantiaeStimabant, ut etiam verborum etymologia cognitionis n08trae principium declararent Huius rei nisi fallor cau8 suit illa innata Graecorum hominum ingenii ad Dominum et omnino verborum ignificationem attenta acies. Neque fugit vera via rei causa Zellerum Ge8ch.

philosophorum ratio ut erat ex hac Graecorum hominum inclinatione enata, ita ad eam impellendam bene apta erat. Quam verborum dominationem Plato, cui ingentis ingenii vi meliorem cogno8eendi rationem praeberet, inter primo8, qui e philo8ophia eam tollere conati sunt, praecipuu erat. Quod qui demonstrat egregium Cratyli

70쪽

Quamquam Plato ip80 vel libris post Cratylum

scriptis etymologiarum dominationi se plane ubducere non potuit. Itaque mirum 8Se non debet, quod aliorum Sectarum philosophi, ut Stoici, semper ei ubiecti fuerunt. Quos secutu Cicero quoque interdum, etSi repΠguaΠS,

ad tymologias in phil08ophicis libris suis refugit. Ipse

autem Sui verbi se Stoicorum auctoritatem in ea re

sequi professus est. De officii I, 7. 23. EXAEVO, quamquam hoc videbitur fortasse cuipiam durius, tamen audeamus imitari Stoicos, qui Studiose Xquirunt, unde Verba sint ducta, credamusque, quia sat, quod dictum St, appellatam fidem.

Cum igitur Aeschyli, Sophoclis, Euripidi temporibus

Dominum verborumque auctorita tanta SSet, ut eorum

explicandorum Studium ubique nobi occurrat, talis poeta modo, quem diviti ingenii benigna Vena ad alia graviores re duceret totumque iis detineret, Si non plane attamen sere etymologia effugere potuit. Qualis poeta unus Sophocle suit, qui in tragoediis, quae XStant tam pauca etymologiarum Xempla praebeat, ut cum Aeschylo Euripideque ViX comparari po88it. Quae res mihi non

in eum Sen8um Xcipienda videtur S8e, ut credamuS,

Sophoclem con Sult etymologia evita88e, quod hoc totum